ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
เฮือคาแก้งเกวียนเห็นให้เกวียนแก่ บาดว่าไปฮอดน้ำเฮือสิได้แก่เกวียน แปลว่า เรือติดบก เกวียนเห็นให้เกวียนลาก เผื่อว่าเมื่อลงน้ำแล้ว เรือจะได้ลากเกวียน หมายถึง ยามลำบากไม่พึงทอดทิ้งกัน ควรช่วยเหลือเกื้อกูลกันและกัน

นิทานพื้นบ้านอีสาน  

เซียงเมี่ยง... บอกหนังสือพระสังฆราช (นิทานพื้นบ้าน---อีสานจุฬาฯ)
เซียงเมี่ยง..บั้นต้น

  หน้าก่อน หน้าถัดไป
๒๔.บอกหนังสือพระสังฆราช


มื้อต่อมา เซียงเมี่ยงเลาจัดตกแต่งเฮือนทองเลา บ่ทันแล้วดีเนาะ เลากะหาข้าวของ มาตกแต่งเฮือนเด้ ไปสั่งช่างให้เฮ็ดแหน่ ไปหาย่างซื้อตามตลาดแหน่ นั่นล่ะ กะบ่ค่อยได้เข้าเฝ้าพระราชาอีก

พระราชา บ่เห็นเซียงเมี่ยงเข้าเฝ้า กะสงสัยว่า “ เซียงเมี่ยงมันหายหัวไปไส จั่งค่อยบ่มาเข้าเฝ้า?” กะเลยให้คนไปตามเซียงเมี่ยง มาเข้าเฝ้า พอเซียงเมี่ยง มาฮอด กะถามว่า

“ เมี่ยง หลายมื้อมานี้ เฮ็ดหยังอยู่ คือบ่มาเข้าเฝ้า ” ว่าซั่น

“ ข้าพระองค์ ไปบอกหนังสือพระสังฆราช ” พะนะ เซียงเมี่ยงว่า

พระราชา ได้ฟังแล้ว กะสงสัยว่า “เอ พระสังฆราช เพิ่นกะเก่งหนังสือคักอยู่น๊า... เซียงเมี่ยงมันเก่งปานนั้นบ้อ ถึงขนาดเป็นอาจารย์พระสังฆราชได้หนิ” พระราชาเลาบ่เชื่อ กะเลยให้คนไปนิมนต์พระสังฆราชมา ถามเอาความจริง ถ้าบ่เป็นความจริง สิได้ลงโทษเซียงเมี่ยงให้เข็ดหลาบ โทษฐานขี้ตั๋ว นั่นหนา

หลังจากพระสังฆราช มาฮอดแล้ว พระราชากะเล่าให้ฟัง ตามที่เซียงเมี่ยงว่านั่นล่ะ แล้วกะถามว่า

“ เซียงเมี่ยง เป็นอาจารย์บอกหนังสือท่านพระสังฆราช อีหลีบ้อ”

พระสังฆราช ได้ยินได้ฟังจั่งซั่น กะ โมโหเป็นฟืนเป็นไฟ ว่าเซียงเมี่ยง บังอาจลบลู่เจ้าของ พร้อมกับตอบว่า

“ เซียงเมี่ยง บ่เคยบอกหนังสืออาตมาดอก” แล้วกะนั่งออก ฮ้อนออกฮน ด้วยความโมโห

พระราชากะว่า

“ เห็นบ่ล่ะบักเซียงเมี่ยง มึงบังอาจลบหลู่พระสังฆราช จนเพิ่นโมโหเป็นฟืนเป็นไฟ อยู่นั่นน่ะ”

เซียงเมี่ยงได้ฟังจั่งซั่น กะเลยเอาคนโทน้ำ ที่วางอยู่ข้าง ๆ เจ้าของ ไปเทน้ำฮดพระสังฆราช จนเปียกมอดยอด เอาโลด ทางปากกะเว้าว่า

“ มอด มอด ดับ ดับ ”

พอถืกถามว่า เป็นหยังจั่งเฮ็ดจั่งซั่น กะตอบว่า

“ พระสังฆราช โมโหเป็นฟืนเป็นไฟ ข้าพระองค์ ย่านไฟไหม้พระราชวัง กะเลยต้องเอาน้ำ ฮดต้นตอของไฟ ซั่นดอก พะเจ้าค่า”

พระราชา สิเอาผิดประเด็นนี้กะบ่ได้ กะเลยถามประเด็นเก่าว่า

“พระสังฆราช เพิ่นบอกว่า มึงบ่ได้บอกหนังสือเพิ่น แสดงว่ามึงขี้ตั๋ว แมนบ่ มึงสิว่าจั่งได๋..”

เซียงเมี่ยงเลยเล่าให้ฟังว่า

“ มื้อวานนี้ ย่างไปเลาะกุฏิพระสังฆราช เห็นหนังสือผูกนึง ตกอยู่ กะเลยไปบอก พระสังฆราช”

แล้วกะเหลียวไปทางพระสังฆราชถามว่า “ แม่นบ่ หลวงพ่อ ”

พระสังฆราชกะตอบว่า “ แมน ”

เซียงเมี่ยงกะเว้าต่อว่า

“ ที่บอกว่า ‘ บอกหนังสือพระสังฆราช ' น่ะ บ่ได้หมายถึง สอนพระสังฆราช เป็นอาจารย์พระสังฆราชเด้ แต่หั่งหมายถึง บอกพระสังฆราชว่าหนังสือตก ซั่นดอก พะเจ้าค่า”

พระราชา กะเอาผิดเซียงเมี่ยงบ่ได้ ซั่นแหล่ว

  หน้าก่อน หน้าถัดไป

 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... นิทานพื้นบ้านอีสาน