ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 25 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
นกเขาเข้าอยู่ตุ้ม เหงาง่วมทนทุกข์ แม่นสิงอยคอนเงินคอนคำ ก็บ่ลืมคอนไม้ แปลว่า นกเขาอยู่ในกรง เหงาเศร้าทนทุกข์ ถึงจะจับบนคอนเงินคอนทอง ก็ไม่ลืมคอนไม้ หมายถึง นกเขา ยังไม่ลืมคอน คน ไม่ควรลืมบ้านเกิดเมืองนอน

นิทานพื้นบ้านอีสาน  

นิทานก้อมชุดเป็นตาสิฮาก... หมกดักแด้.. (นิทานพื้นบ้าน---อีสานจุฬาฯ)
เรื่องเป็นตาสิฮาก

  หน้าก่อน หน้าถัดไป
หมกดักแด้


พ่อเฒ่ากับลูกเขย คู่รักคู่แค้น คู่หนึ่ง กะแก้แค้นกันไป แก้แค้นกันมา ตามที่เคยได้ยินข่าวนั่นล่ะ (ได้ยินข่าวมาแต่ไส??)

อีหลีแล้ว การแก้แค้นที่ดี คือการกินน้ำ เด้อ ผู้ลังคนกะใช้วิธีการ ทุบหลัง กะมี ดอกว๋า

อยู่มามื้อนึง ถึงทีของลูกเขย สิแก้แค้นคืนเนาะ

มื้อนั่น ลูกเขยกะตื่นแต่เดิก ลุกแต่เซ้า ย่างเค้าเม้า เค้าเม้า เข้าไปในป่ากล้วย หมู่เจ้าว่า เลาสิย่างเข้าไปเฮ็ดหยัง เอ๋า?

ติ๊ก..ต็อก..ติ๊ก..ต็อก ................เอาจั่งซี้สา ......พากันไปจอบเบ่งเลาดีกว่า สิได้ฮู้กัน จะ..จะ.. ไปเลย

โฮ้ย... มาชวนกันไปทั่วไปทีบหลายเถาะ.... เลาไปหาขี้ ซือๆ กะดาย...เว่ย...... เอ้า..นั่งลงฟังนิทานต่อ....

เลาปวดขี้... กะเลยเข้าป่ากล้วย ไปหาขี้... ไปหาหม่องขี้..นั่นหละ... ได้หม่องเหมาะเจาะเฉพาะโตแล้ว เลากะฉีกใบตองกล้วย มาฮองขี้เลาไว้ ....บ่ทันโดน กะได้ขี้กองบักใหญ่

โฮ้...เลากะหาขี้ เก่งอยู่ตั้งล่ะ... หาบ่ทันพอคราว กะได้แล้ว

จากนั้น เลากะเอาผักอี่ตู่โฮยใส่ ห่อใบตอง เฮ็ดคือจั่งห่อหมกนั่นแหม.... ถือออกมา...ดังไฟ แล้วกะเอาขี้ไปหมก

โฮ้... ขี้ถืกไฟ กลิ่นมันอายออกมา.... หอม.ทืง..ทืง ..คละเคล้ากับกลิ่นผักอี่ตู่....เป็นตาแซบ ...บ่ล่ะหือ?????

หมกสุกเรียบร้อยแล้ว (จักวะขี้สุกมันเป็นจั่งได๋บุ??) เลากะถือย่างเข้าบ้าน พอดีพ่อเฒ่า กะกำลังนั่งท่าลูกเขย สิชวนไปไฮ่นำกัน

“ ไป บักทิด ไปไฮ่ ”

“ พ่อไปก่อนเด้อ เดี๋ยวสวยๆ ลูกสินำก้นไปดอก เดี๋ยวไปเฮ็ดเวียก ให้เจ้าหัวซา จักหน่อยก่อน เดี๋ยวลูก สิหาห่อข้าวให้ดอก” ว่าแล้วกะย่างเข้าครัว ไปห่อเอาข้าวออกมา

“ เอ๋า พ่อ ห่อข้าว แนวกินกะบ่มีหยังดอก มีแต่หมกดักแด้ นั่นล่ะ คันพ่อหิว กะเขยกินโลดเด้อ บ่ต้องจ่งไว้ให้ลูกเด้อ ข้าวงาย ลูกสิกินอยู่วัดดอก”

พ่อเฒ่าได้ห่อข้าวแล้ว กะออกเดินทาง ย่างไปไฮ่คนเดียว ไฮ่เลากะอยู่ไกลบ้านคักเนาะ ไปบ่ทันฮอดไฮ่ อี่ตาเว็นกะขึ้น สวยแล้ว พ่อเฒ่ากะหิวข้าว กะเลยตัดสินใจ

“เฮ้ย... เซามีแฮง กินข้าวจักหน่อยก่อนนา”

แล้วกะเลือกฮ่มไม้ใกล้โพน นั่งลง แก้ห่อข้าวออก ถือห่อหมกดักแด้ออกมา ยังบ่ทันได้เขยจ้อย เลาได้กลิ่นเหม็นๆ

“ บ๋า... แมนผู้ได๋ มาหาขี้ไว้ทั่วทีบ แท้ ไปหาฮ่มไม้ฮ่มใหม่กะได้วะ”

แล้วเลากะเก็บห่อข้าว ย่างไปหาฮ่มใหม่

“ เอาฮ่มนี้ล่ะ ” แล้วกะเอาห่อข้าวออกมา ได้กลิ่นเหม็นๆ คือเก่าอีก

“ ฮ่วย.... แมนไผ สังมาจันไร หาขี้ไว้ทั่วทีบ บ่ฮู้บ้อ ว่าฮ่มไม้ เป็นหม่องอยู่หม่องเซาคน... ไปหาฮ่มใหม่กะได้วะ” แล้วเลากะเก็บห่อข้าว ย่างไปหาฮ่มใหม่

เลาย่างไปเลือกฮ่มไม้ ฮ่มนั่น ฮ่มนี้ นั่งสิกินฮ่มได๋ ฮ่มนั่น กะเหม็นขี้ บ่ได้กินจ้ากเทื่อ จนในที่สุด เลาทนหิวบ่ไหว เลยตัดสินใจอย่างเด็ดขาด

“ เอาว่ะ... เหม็นขี้ กะเหม็นขี้เถาะเว่ย”

เลาแก้ห่อข้าวออก เขยหมกดักแด้ออก หมกดักแด้ โฮยใบผักอี่ตู่ มีนัยหมากพริกประปราย สีเหลืองหน่อยๆ หมุ่นๆ เละๆ จักหน่อย ขี้ลูกเขย มันกะคือหมกดักแด้เติบอยู่ตั้วล่ะ

แฮงเขยออก กลิ่นขี้แฮงเหม็น ขนาดใส่ผักอี่ตู่แล้วเด้หนิ

พ่อเฒ่าปั้นคำข้าว คำบักใหญ่ คุ้ยหมกดักแด้ ตุ้ย....โหม่มบ่าม ...

“ ฮึ ??? สงสัยมันเอาดักแด้เน่ามาหมกบ้อ ...กะซาง... มันสุกแล้วล่ะ...”

ตุ้ย...โหม่มบ่าม...

ตุ้ย...โหม่มบ่าม...

ตุ้ย...โหม่มบ่าม...

“ มันบ่พอพริก บ่พอเกลือ... คันใส่พริก ใส่เกลือ อีกจักหน่อย... คือสิแซบกว่านี้ยุดอก”
ผะวะ....

  หน้าก่อน หน้าถัดไป

 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... นิทานพื้นบ้านอีสาน