ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
งัวบ่กินหญ้าแสนสิข่มก็เขาหัก หมูบ่กินฮำแสนสิตีก็ดังเว้อ แปลว่า วัวจะไม่กินหญ้า ถึงจะกดเขาบังคับ เขาก็หักเปล่า หมูจะไม่กินรำ ถึงจะตี ก็จมูกบานเปล่าๆ หมายถึง ไม่ควรบังคับใจใครให้ทำตามใจตน

นิทานพื้นบ้านอีสาน  

พ่อเฒ่ากับลูกเขย...ไปเก็บตอง (นิทานพื้นบ้าน---อีสานจุฬาฯ)
พ่อเฒ่ากับลูกเขย

  หน้าก่อน หน้าถัดไป
ตอน ไปเก็บตอง


มื้อหนึ่ง พ่อเฒ่าซวนลูกเขย ไปเก็บตอง มาเอ็ดฝาเกียบตองแอ้มเฮียน ว่าซั่นเถาะ... เอากะทอไปสองกะทอ แล้วกะถือคนละกะทอ ไปย่างหาเก็บใบตองกุง ใบตองซาดเด้ พอเก็บไปได้จักหน่อยหนึ่ง ลูกเขยกะย่างเล่นเสย พอเห็นว่าพ่อเฒ่า เก็บใกล้เต็มกะทอแล้ว กะเลยลงไปลี้ในกะทอ เอาใบตองปกปิดไว้อย่างดี แล้วกะนั่งหลับ อยู่ในกะทอนั่นล่ะ

พ่อเฒ่าเก็บตอง ได้เต็มกะทอแล้ว ฮ้องหาลูกเขย ลูกเขยกะบ่ขานตอบ ย่างหาไปหามา เลยมาพ้อกะทอของลูกเขย คึดว่าลูกเขย อาจสิไปขี้ หรือไปหาแนวกินในป่า เลาขี้คร้านท่า กะเลยฮ้องว่า

“ บักทิดเอ้ย..พ่อกลับก่อนเด้อ ”

แล้วกะหาบกะทอของลูกเขย ย่างกลับบ้าน เลากะฮู้สึกหนักๆ ข้างหนึ่งอยู่ดอกว๋า แต่ว่าเลาผัดคึดว่า ลูกเขยมันยัดใบตองแน่น มันเลยหนัก กะเลยบ่ทันได้สงสัยอีหยัง ว่าซั่นเถาะ

พอมาฮอดบ้าน ปลงหาบลง ลูกเขยผัดลุกก่องจ่องขึ้นมา จากกะทอ เว้าว่า

“ เอ้า ฮอดบ้านแล้วตั้วหนิ โฮ้..หลับไปคราวเดียว ฮอดบ้านจ้อย หลับในกะทอ กะสำบายดียุตั้วหนิ..”

พ่อเฒ่า ถืกลูกเขยหลอกให้หาบเมือบ้าน เลากะสูนว่ะสั่น

“ ต้องแก้แค้น ต้องแก้แค้น ”

ย่อนว่า เก็บตองมาได้แค่กะทอเดียว มันบ่พอสิเฮ็ดฝาเจียบตอง มื้อลุนมา พ่อเฒ่า กะเลยซวนลูกเขย ไปเก็บตองอีก อีตาทีเนี่ย ลูกเขยบ่กล้าเบี้ยวเด้ พ้อใบตอง กะเก็บเอาเก็บเอา สิได้เมือบ้านไวไวนั่นหนา

ฝ่ายพ่อเฒ่า ต้องการแก้แค้นลูกเขย กะเลยเก็บใบตองได้จักหน่อยหนึ่ง กะเอาใบตอง มาฮองทางล่าง ทางข้างกะทอนำ แล้วกะเข้าไปลี้อยู่ในกะทอ เอาใบตอง ปิดทางเทิงอีกเทื่อหนึ่ง แต่ว่าเลาปิดบ่แนบเนียน มีป่องซอวอ เด้ ขนหัวเลา (กะเส้นผมนั่นล่ะ) กะเด่พ้นป่องใบตองขึ้นมา เฮ็ด ขอยหยอย พะนะ

ทางลูกเขย เก็บตองได้เต็มกะทอแล้ว กะเอิ้นหาพ่อเฒ่า ซวนกลับบ้าน พ่อเฒ่า กะบ่ปาก หลบอยู่ในกะทอ อย่างคักแหล่วเว่ย

“ คราวนี้ล่ะบักทิดเอ้ย มึงได้หาบกูเมือบ้านคักๆ” เลาคึด ยิ้มย่วยๆ ในใจ เด้

ลูกเขยย่างมา เห็นกะทอ กะสงสัยว่า พ่อเฒ่าไปทางได๋ว้า ..พอเบิ่งดีๆ กะ เห็นขนหัวขาวจ่อนฟอน พ้นเพาะเยาะออกมา กะคึดอยากหัว แต่กะอดหัวไว้ แล้วกะฮ้องว่า

“ พ่อ..พ่อ.. พ่อไปไสน้อ.... คันจั่งซั่น ลูกหาบกะทอเมือก่อนเด้อ” ลูกเขยทำท่าเว้า

“ เสร็จกู เสร็จกู เข้าแผนพอดีมั๊บ ” พ่อเฒ่าดีใจ

ลูกเขย จัดการมัดปากกะทออย่างดี แล้วกะหาบกะทอเมือบ้าน ทำทรงหาบกวยไปกวยมา โล่นโต่น โล่นโต่น สิให้พ่อเฒ่าวินหัวนั่นหนา กะทอกวยไปกวยมา พ่อเฒ่ากะทรมานอยู่เด้ แต่กะอดทนไว้ อย่างน้อยกะได้ขี่กะทอ เมือบ้านล่ะว้า ...พะน๊า พะนะ

ลูกเขย พอหาบมาเถิงหนองน้ำข้างทาง กะเว้าอยู่ผู้เดียวว่า
“ โฮ้.. สำมาฮ้อนแท้น้อ... ฮ่วยพ้อหนองน้ำพอดี.. ลงไปส่วยคิง จักหน่อยก่อนนา”

 แล้วกะปลงหาบ ไว้ข้างทาง ย่างลงไปส่วยคิง ในหนองน้ำ แล้วกะเว้าว่า

“ โฮ้ เย็นดีคัก มีแฮงดีเว่ย... อ้าว อ้าว ซ้างผู้ได๋ สำมาย่างมาทางนี้ ขี่ซ้างดีดีแน่เด้อ ระวังอย่าให้มันย่างไปเหยียบกะทอข้อยเด้อ.. อ้าว อ้าว เหยียบกะทอข้อย ซ้างสิเหยียบกะทอข้อย เวิว เวิว เหยียบ.. เหยียบ..”
ลูกเขยเลาฮ้องอย่างแฮง

พ่อเฒ่านั่งหลังขดหลังงอ อยู่ในกะทอ ได้ยินว่าซ้างสิเหยียบกะทอ กะตกใจอย่างใหญ่ ย่านซ้างเหยียบจะของ กะเลยสิลุกออกจากกะทอ เพื่อสิแล่นหนีซ้าง แต่เปิดปากกะทอบ่ได้ กะเลยดิ้นอย่างแฮง กะทอกะเลยกลิ้ง คุกลุก คุกลุก ตกน้ำ ต้าม!!! ว่ะนึง

ลูกเขย กะเลยไปเอากะทอขึ้นจากน้ำ แก้เชือกมัดปากกะทอออก ให้พ่อเฒ่าออกมา

พ่อเฒ่ากะเปียกมอดยอด เหมิดเอาโลด แล้วกะถามลูกเขยว่า

“ ซ้างมันไปทางได๋แล้วบักทิด ”

“ ซ้างหยังพ่อ ”

“ เอ้า กะซ้างโตที่บักทิด ไล่มันวั่งหั่นนั่นเด้ ”

“ บ่มีซ้างย่างมาดอกพ่อ ลูกเว้าอยู่ผู้เดียว ฝึกเว้า ฝึกเป็นหมอลำซือๆ ดอก”

พ่อเฒ่า ??????


พ่อเฒ่ากะเสียฮู้ลูกเขยคือเก่านั่นล่ะ

  หน้าก่อน หน้าถัดไป

 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... นิทานพื้นบ้านอีสาน