ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
มณีโชติแก้วมหานิลดวงประเสริฐ บ่มีคำห่อหุ้มมณีแก้วก็เล่าจาง แปลว่า แก้วมณีโชติซึ่งเป็นดวงแก้วอันประเสริฐ หากไม่มีทองคำห่อหุ้ม ก็ดูเศร้าหมอง หมายถึง คนร่ำรวย สูงศักดิ์ หากไม่มีศีลธรรมประจำใจ ก็ไร้ความงาม

นิทานพื้นบ้านอีสาน  

เซียงเมี่ยง...กระท่อมน้อยปลายนา (นิทานพื้นบ้าน---อีสานจุฬาฯ)
เซียงเมี่ยง..บั้นปลาย

  หน้าก่อน หน้าถัดไป
๗๔.กระท่อมน้อยปลายนา


ขุนศรีฯ หลังจากพ่ายแพ้ ปัญญาของเซียงป่อง อย่างราบคาบแล้ว กะเหลียใจหลาย บ่คึดว่าเจ้าของ สิมีมื้ออับเฉาได้ขนาดนี้ เลากะเสียใจ ตรอมใจ กินบ่ได้ นอนบ่หลับ อายคนกะอาย เลาบ่อยากพ้อพบหน้าผู้ได๋ กะไปสร้างกระท่อมน้อย อยู่ปลายนา แล้วกะอาศัยอยู่หั้น ในช่วงสุดท้ายของชีวิต

ขุนศรีฯ ขนาดใกล้สิตายแล้ว กะยังบ่ถิ่มพิษสงเด้เดียวหนิ .... พิษสง จั่งได๋วะติ ...

กระท่อมที่สร้างอยู่ปลายนานั่น ทางเข้า มันเตี้ยอย่างคัก เป็นฮูน้อยๆ ผู้ได๋สิเข้าไปในกระท่อม กะต้องคลานเข้าไป ว่าซั่นเถาะ บ่คลาน เข้าไปบ่ได้...

หมู่พวกขุนศรีฯ ที่มาเยี่ยมยาม ทุกคนต้องคลาน เข้าหาขุนศรีฯ ว่าซั่นเถาะ

ขุนศรีฯ อาศัยอยู่ในกระท่อมน้อยนั่น บ่ทันดน ย่อนตรอมใจ กินบ่ได้ นอนบ่หลับ ร่างกายกะเริ่มจ่อยผอม จากนั้นกะป่วย หนักขึ้นเรื่อยๆ ...

ขุนศรีฯฮู้ดีว่า เจ้าของสิตายในอีกบ่ดน กะคึดฮอดพระราชา เลยให้เมียไปบอกพระราชาว่า เจ้าของมีเรื่องด่วน แล้วกะสำคัญ ต้องการสิกราบทูลให้ฮู้ ก่อนสิตาย พะนะ

พระราชา พอแต่ได้ยินจั่งซั่น เข้าใจว่า ขุนศรีฯคงสิมีเรื่องสำคัญคักอีหลี ที่สิบอก สิสั่งเสีย... ย่านขุนศรีฯตายก่อน กะเลยปิดประชุม แล้วกะฟ้าวเดินทางไปหาขุนศรีฯ ถึงกระท่อมน้อยปลายนา... พอไปฮอด พระราชา กะต้องคลานเข้าไปในกระท่อม ปานคนรับใช้ คลานเข้าหานาย พุ้นเด้ เดียวเนี่ย...

พอคลานเข้าไปฮอดหม่องขุนศรีฯอยู่ เห็นขุนศรีฯนอนซมเป็นตาหลูโตน อยู่ในกระท่อมน้อย กะถามว่า

"ขุนศรีฯ มีเรื่องสำคัญอีหยังสิบอกเฮาล่ะ"

ขุนศรีฯ กะเว้าว่า

"ปิ้งปลาเข็ง สิให้แซบๆ ต้องหมั่นพิก อย่าให้มันไหม้"

พระราชาได้ฟังแล้ว กะสูนอย่างคัก ถามว่า

"มีท่อนี้บ้อ บักขุนศรีฯ คำสั่งเสียของมึงน่ะ มึงใกล้สิตายแล้ว ยังมีอารมณ์มาแกล้งกูยุเนาะ... มึงแกล้งกูได้ กูกะแกล้งมึงคืนได้ มึงตายไปแล้ว กูสิให้นางสนมนี่ล่ะ ไปเยี่ยวใส่กองกระดูกมึง"

จากนั้น พระราชากะกลับวัง

(อีหลีแล้ว คำสั่งเสียของขุนศรีฯ ที่ว่า 'ปิ้งปลาเข็ง สิให้แซบๆ ต้องหมั่นพิก อย่าให้มันไหม้' อาจสิบ่แม่นคำล้อเล่นกะได้น้อ อาจสิเป็นปรัชญา หรือว่าข้อคิด ข้อปฏิบัติ ดีๆ ที่ขุนศรีฯ ต้องการให้พระราชาเก็บไปฮิ่นตรอง แล้วกะนำไปปฏิบัติกะได้น้อ... คำคม ถึงสิคมปานได๋ คนฟัง บ่เข้าใจ กะบ่มีประโยชน์ดอก...)

  หน้าก่อน หน้าถัดไป

 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... นิทานพื้นบ้านอีสาน