ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
คันเจ้ามีความฮู้ อย่าถือโตอวดอ่ง ให้ลงมาสู่พื้น ยืนดินได้ส่ำสู่คน แปลว่า ถ้ามีความรู้สูงกว่าผู้อื่น ก็อย่าถือตัวหยิ่งยโส ให้ลงมาสู่พื้น ยืนดินเหมือนคนอื่นๆ หมายถึง อย่าถือตัวว่าตัวเองการศึกษาสูง รู้มากกว่าผู้อื่น

นิทานพื้นบ้านอีสาน  

พ่อเฒ่ากับลูกเขย...ไปตัดต้นไม้ (นิทานพื้นบ้าน---อีสานจุฬาฯ)
พ่อเฒ่ากับลูกเขย

  หน้าก่อน หน้าถัดไป
ตอน ไปตัดต้นไม้


มื้อหนึ่ง พ่อเฒ่าชวนลูกเขย ไปตัดต้นตาล ที่มันหงำนาเด้ พอไปฮอดต้นตาล พ่อเฒ่ากะบอกว่า

“ เอ้อ บักทิด เฮามาแบ่งกันตัด คนละเคิง เนาะทิดเนาะ”

“ ได้เลยพ่อ แต่ว่า ตอนนี้ ลูกปวดขี้ ขอไปขี้ก่อนเด้อ ให้พ่อตัดเคิงแรกไปก่อนเด้อ เคิงหลังที่เหลือลูกจัดการเอง”

ลูกเขยตอบตกลงแล้ว กะย่างไปลี้อยู่หลังพุ่มไม้ อีหลีแล้ว เลาไบ่ได้ปวดขี้ดอก เลาตั๋วพ่อเฒ่าซือๆ ย่านได้ตัดต้นตาลก่อน นั่นน๋า

ฝ่ายพ่อเฒ่า กะจับขวานตัดต้นตาล ปั้ง...ปั้ง เปลือกต้นตาล มันกะแข็งเนาะ เลาฟันจนว่ะเมื่อยแหม ซัวสิได้ฮอบต้น ลูกเขยกะจอบเบิ่งเสย พอเห็นว่า พ่อเฒ่าฟันเปลือกต้นตาล ออกเหมิดแล้ว กะก่อมก้อยออกมา ทำท่าใจดี สิซอยพ่อเฒ่าตัดเด้

“ เป็นจั่งได๋พ่อ คือเป็นตาเมื่อยแถะ มาลูกสิซอย ” ว่ะซั่นว่า
แล้วกะจับขวานฟัน จึก...จึก บ่ทันพอคราว ต้นตาลกะขาดล้มลง กะต้นตาลมันบ่มีแก่นแข็งๆ เนาะ มันเลยฟันง่าย พ่อเฒ่าเลยถามลูกเขยว่า

“ เอ บักทิด ไปกินหยังมา คือแฮงดีแถะว๋า ฟันเอา ฟันเอา คราวเดียวขาด”

“ บ่ได้กินหยังมาดอกพ่อ หม่องกลางๆ มันอ่อนตั้ว มันบ่แข็งคือเปลือกตั้ว เลยฟันง่าย"


พ่อเฒ่าฮู้โตว่า เสียฮู้ลูกเขย กะเก็บความแค้น ไว้คิดบัญชีทีหลัง

มื้อต่อมา พ่อเฒ่าต้องการแก้แค้นลูกเขย เลยซวนลูกเขย ไปตัดต้นไม้อีก พอดีว่าต้นตาลมีต้นเดียว แล้วกะตัดไปแล้ว กะเลยพากันไปไฮ่ พอไปฮอดต้นกุงใหญ่ พ่อเฒ่ากะบอกว่า

“ เอ้อ มื้อนี้ตัดต้นกุง ต้นนี่ล่ะเนาะ ”

“ มื้อนี้ กะตัดคนละเคิงอีกเนาะ พ่อสิเป็นคนตัดก่อนบ่ ฮึสิให้ลูกตัดก่อน” ลูกเขยถามเด้

พ่อเฒ่าจำเหตุการณ์ มื้อตัดต้นตาลได้ดี กะเลยบอกว่า

“ พอดีตอนนี้ พ่อปวดขี้ ขอไปขี้จักคราว ก่อนเด้อ ทิดตัดไปก่อนโลดเด้อ เคิงหลังที่เหลือ พ่อจัดการเอง”
ว่าแล้ว กะทำท่าไปขี้ ที่แท้กะไปนั่งลี้ อยู่หลังพุ่มไม้ จอบเบิ่งบักลูกเขย เพื่อความสะใจ

ลูกเขยถือขวานได้ กะฟันเอาฟันเอา แต่ว่ากะทำท่าฟันแบบยากๆ อยู่ดอกหว๋า
พ่อเฒ่ากะนั่งสะใจ อยู่หลังพุ่มไม้ พอเห็นว่าลูกเขย ฟันเปลือกออกเหมิดแล้ว เหลือแต่แกนทางใน กะย่างออกมา บอกว่า

“ เป็นจั่งได๋บักทิด เมื่อยบ่ มา พ่อสิซอย ” แล้วกะฟันต้นกุงส่วนที่เหลือ

โฮ้ ต้นกุงแกนมันกะแก่น กะแข็งแหล่วเนาะ พ่อเฒ่าฟัน ปั้ง..ปั้ง จนมือสั่น แขนสั่น กะฟันเข้าได้เทื่อล่ะหน่อยๆ แต่ว่าปานนั้น เลายังแข็งใจอดทนฟัน จนว่ะต้นกุงล้มพุ่นเด้

ฝ่ายลูกเขยกะนั่งยิ้มย่วย ๆ เสย

พ่อเฒ่ากะเสียฮู้ลูกเขยคือเก่า

  หน้าก่อน หน้าถัดไป

 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... นิทานพื้นบ้านอีสาน