จำนวนผู้เล่น : ๘ คนขึ้นไป

สถานที่และการเตรียม :

เดิ่นหรือบริเวณกว้างๆ... สาด ฝ่ายละผืน สำหรับคลุมไก่ไปต่อ หรือใช้ผ้าผืนใหญ่ๆ กะได้

การจัดไท : วิธีการ ปาว ปิ่ง ป้ง

การเลือกไททายก่อน : วิธีการ ปาว ปิ่ง ป้ง (จากนั้น กะสลับไปมา)

วิธีการเล่น :

แต่ละไท แยกกันไปอยู่คนละฟาก โดยหม่องที่แต่ละไทอยู่ ควรสิมีหม่องกำบังสำหรับลี้

หม่องที่ใช้ต่อไก่ มักสิกำหนดเป็นกลางเดิ่น หรือตรงกลางระหว่างสองไท

แต่ละไท คัดเลือกผู้ออกไปต่อไก่ (ซึ่งโดยมาก มักเป็นผู้อาวุโสในกลุ่ม ซึ่งควรสิฮู้จักผู้เล่นไทตรงข้ามทุกคน) คัดเลือกผู้ที่เป็นไก่...

แต่ละรอบ ผู้ที่ไปต่อไก่ อาจสิเป็นหนึ่งคน สองคน สามคน สี่คน กะแล้วแต่ สิกำหนด … การใช้ผู้ต่อไก่น้อยคน ข้อดีคือ จำนวนคนที่ซ่อนแอบอยู่ ซึ่งอยู่ในข่ายที่ต้องถืกทาย กะมีหลายคน เฮ็ดให้ทายถืกยาก... ส่วนข้อด้อยกะคือ คนที่สิทายเอาไก่ไทตรงข้าม กะมีน้อยคนคือกัน เฮ็ดให้ทายถืกยากคือกัน... ส่วนการใช้ผู้ต่อไก่หลายคน กะมีข้อดี ข้อด้อยตรงข้ามกับน้อยคน

สำหรับผู้ที่เป็นไก่ ใช้รอบละคน

หลังจากคัดเลือกได้แล้ว ทดสอบเสียงขันของไก่ ฝึกไก่ให้ขัน จนพอใจแล้ว... ผู้ที่ทำหน้าที่ไปต่อไก่ เอาสาดบัง บ่ให้ไทตรงข้ามเห็น พาคนที่เป็นไก่ย่างไปหม่องต่อไก่ พอฮอดแล้ว คนที่เป็นไก่ หมูบลง จากนั้น ผู้ต่อไก่ เอาสาดคลุมทับคนที่เป็นไก่ไว้ อย่างดี รอคอยให้อีกไทหนึ่งพร้อม

ส่วนคนที่เหลือ กะไปแอบ ไปลี้ บ่ควรปรากฏโตเด็ดขาด มิฉะนั้น ไทตรงข้าม สิทายถืกง่ายขึ้น

หลังจากทั้งสองฝ่าย เตรียมไก่พร้อมสำหรับต่อไก่แล้ว... ไทที่ได้ทายก่อน กะไปหาหม่องของไก่อีกไทหนึ่ง เพื่อทายเอาคนที่เป็นไก่ คนนั้น มาเป็นไทเจ้าของ ...แล้วกะถามว่า

“ ไก่โตนี้ ได้มาแต่เมืองได๋ ”

“ ได้มาแต่เมือง คันจ้อง ” … เจ้าของไก่ตอบ

“ ขันก้องๆ ให้พี่น้อง ฟังดุ้ย ”

“ แอกแอ้แอก... ” ...คนที่เป็นไก่ ขันให้ฟัง

 

ถ้าฟังบ่ชัด กะสามารถสิขอให้ไก่ขันให้ฟังอีกได้ ประมาณ ๓-๔ เทื่อ (ถ้าเกิน๓-๔เทื่อไป เจ้าของไก่อาจสิบ่ให้ไก่ขันกะได้) ....ฟังแล้วแล้ว กะคาดเดาไว้ในใจว่า น่าสิป็นผู้ได๋ จากนั้น กะกลับไปเฝ้าไก่เจ้าของ

ฝ่ายคนต่อไก่อีกไทหนึ่ง กะไปหา แล้วกะถามว่า

“ ไก่โตนี้ ได้มาแต่เมืองได๋ ”

“ ได้มาแต่เมือง ญวน ” … เจ้าของไก่ตอบ

“ ขันม่วนๆ ให้พี่น้อง ฟังกะดู้ ”

“ แอ๊ก... ” ...คนที่เป็นไก่ ขันให้ฟัง

“ ขันใหม่เบิ่งดู้ ”

“ อ๊อก... ”

ถ้าฟังบ่ชัด กะสามารถสิขอให้ไก่ขันให้ฟังอีกได้ ประมาณ ๓-๔ เทื่อ (ถ้าเกิน๓-๔เทื่อไป เจ้าของไก่อาจสิบ่ให้ไก่ขันกะได้) ....ฟังแล้วแล้ว กะคาดเดาไว้ในใจว่า น่าสิป็นผู้ได๋

หลังจากต่างฝ่าย ต่างได้ฟังเสียงไก่ของกันและกันแล้ว (กรณีผู้ต่อไก่มาหลายคน... ต่างฝ่ายกะปรึกษาตกลงกันว่า เป็นผู้ได๋) หลังจากคาดเดาเรียบร้อยแล้ว กะทายเอาไก่ของอีกฝ่ายหนึ่ง

หลังจาก ทายเสร็จเรียบร้อยแล้ว คนที่เป็นไก่ กะปรากฏโตออกมา เพื่อเฉลยว่าเขาทายถืกบ่

ถ้าทายถืก ถือว่าต่อไก่ได้ คนที่เป็นไก่นั้น ต้องไปอยู่ไทที่ทายถืก

ถ้าทายบ่ถืก ถือว่าต่อไก่บ่ได้ คนที่เป็นไก่นั้น กะยังอยู่ไทเก่า

จากนั้น ต่างฝ่าย กะกลับไปหม่องพักของเจ้าของ... ไทที่ต่อไก่ได้ กะพาไก่โตใหม่กลับไปนำ... จากนั้น กะเริ่มเล่นรอบใหม่ โดยหาผู้ไปต่อไก่ หาผู้ที่เป็นไก่ แล้วกะออกไปต่อไก่อีก จนกว่า ไทใดไทหนึ่ง คนเหมิดก่อน

ไทที่คนเหมิดก่อน ถือว่าแพ้

คำที่มักถามตอบกัน อื่นๆ เช่น

“ ไก่โตนี้ ได้มาแต่เมืองได๋ ”

“ ได้มาแต่เมืองพม่า ”

“ ขันช้าๆ ให้พี่น้อง ฟังกะดู้ ”

“ ไก่โตนี้ ได้มาแต่ไส ”

“ ได้มาแต่วัด ”

“ ขันชัดๆ ให้พี่น้อง ฟังแหน่ ”

“ ไก่โตนี้ ได้มาแต่ไส ”

“ ได้มาแต่บ้านดั่ง ”

“ ขันดังๆ ให้พี่น้อง ฟังกะดู้ ”

“ ไก่โตนี้ ได้มาแต่เมืองได๋ ”

“ ได้มาแต่เมืองลาว ”

“ ขันย่าวๆ ให้พี่น้อง ฟังดุ้ย ”

              ฯลฯ

กติกา :

• ผู้ที่ไปต่อไก่ ใช้รอบละจักคนกะได้
• ผู้ที่เป็นไก่ ใช้รอบละหนึ่งคน
• ผู้ที่ไปต่อไก่ ห้ามจก ห้ามจับ ห้ามหนิ่งส่วงไก่
• ผู้ที่เป็นไก่ สิขันเสียงจั่งได๋กะได้ ขอให้มีเสียงออกมาให้ได้ยิน และต้องเป็นความสามารถของผู้นั้นเอง ห้ามใช้อุปกรณ์ช่วย
• ผู้ที่ไปต่อไก่ ทายถืก ถือว่าต่อไก่ได้... ผู้ที่เป็นไก่ ต้องไปอยู่ไท ที่ทายถืก
• ผู้ที่ไปต่อไก่ ทายบ่ถืก ถือว่าต่อไก่บ่ได้... ผู้ที่เป็นไก่ อยู่ไทเก่าต่อไป
• ไทที่ถืกต่อไก่ได้ จนคนเหมิดก่อน ถือว่าแพ้