ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
แนวกำพร้ามหาชนดูหมิ่น ชื่อว่าลูกกำพร้าเขาย้านแก่มกิน แปลว่า คนกำพร้า มหาชนเขาดูหมิ่น เขากลัวว่าลูกกำพร้าจะไปแย่งกิน หมายถึง คนที่ไม่เคารพเชื่อฟังพ่อแม่ อกตัญญู อยู่ที่ไหน ก็ไม่มีใครสรรเสริญ

การละเล่นพื้นบ้านอีสาน  

หนอนลิงกินใบไม้.....การละเล่นพื้นบ้าน --- อีสานจุฬาฯ
  หน้าก่อน หน้าถัดไป
๗.หนอนลิงกินใบไม้


จำนวนผู้เล่น : สามคนขึ้นไป


สถานที่และการเตรียม
:

เดิ่นหรือบริเวณ แล้วกะต้องมีพืช มีต้นไม้อยู่ใกล้ๆ แถวนั้นนำ ...ขีด วงขึ้นมาวงนึง เพื่อแยกหนอน กับผู้ที่บ่แมนหนอน ออกจากกัน


การคัดโต
: ใช้วิธี หนอน-ลิง

วิธี “ หนอน-ลิง ” กะคือ หลังจากขีด วงแล้ว ผู้เล่นเทิงเหมิด ยืนอ้อมวง จากนั้น ผู้ที่เป็นหัวหน้าพาหมู่เล่น กะว่า

“ หนอน ลิง กินใบไม้ อั๊บ ” (อั๊บ กะคืองับปากไว้) หรือ

“ หนอน ลิง กินใบไม้ อ้า ” (อ้า กะคือ อ้าปากขึ้น)

ผู้เล่นที่เหลือ กะคอยฟัง พอได้ยินฮอด “ ..ใบไม้ ” กะเตรียมโตกระโดดเข้าไปในวง พร้อมเทิงเตรียมฟังดีๆ ว่า ผู้พาเล่น สิว่า “ อั๊บ ” หรือว่า “ อ้า ” ....

ถ้าว่า “ อั๊บ ” กะต้องโดดเข้าไปในวงพร้อมกับ งับปากไว้

ถ้าว่า “ อ้า ” กะต้องโดดเข้าไปในวง พร้อมกับ อ้าปากขึ้น

ทุกคนต้องเฮ็ดให้ถืกกับคำเว้า ...ผู้ได๋เฮ็ดผิด หรือว่าตรงกันข้าม ผู้นั้น เป็น หนอน

 

วิธีการเล่น :

หนอนอยู่นอกวง ผู้เล่นที่เหลือหรือ ลิง เข้าไปอยู่ในวง รอคอยว่าหนอนสิให้เจ้าของไปกินใบอีหยัง (เพื่อป้องกันการติดโรคจากหนอน) จากนั้น หนอน (หลังจากคิดพิจารณาว่า ต้นอีหยัง อยู่หม่องได๋แหน่ ต้นอีหยังมีบ่หลายต้น เป็นตาไปเอาใบยาก...ตัดสินใจแล้ว) กะบอกว่า

“ เอาใบ..... ” เช่น... “เอาใบบักมี่ ”

แล้วกะ แล่นไปลัดอยู่ทางที่สิไปเอาใบบักมี่.... พอมีคนอยู่ในวงแล่นหลบไปได้ หนอนกะต้องพยายาม แล่นไปรักษา หรือไปเฝ้าต้นบักมี่ไว้ บ่ให้ผู้ได๋มาเอาใบไปได้ พร้อมเทิงไล่คุมแต้มเอานำ

ผู้เล่นที่เหลือที่อยู่ในวง กะพยายามหาโอกาส แล่นหลบไปเอาใบบักมี่ ถ้าแล่นออกนอกวงแล้ว ถืกไล่แต้ม กะสามารถสิกลับเข้ามาหลบพักอยู่ในวงได้ ถ้าทุกคนหลบหนอนได้ เก็บใบบักมี่ได้ทุกคน หนอนผู้นั้น กะต้องเป็นหนอนต่อ เลือกใบไม้ ให้ซุมลิง ไปหากินต่อ

 

กติกา :

  • หนอน ต้องแต้มถืกผู้อื่น จั่งสิพ้นความเป็นหนอน
  • ผู้ที่ถืกหนอนแต้ม ต้องกลายเป็นหนอนแทน
  • หนอน แต้มผู้ที่อยู่ในวง บ่ได้ แต้มได้เฉพาะผู้ที่อยู่นอกวง
  • ลิงที่แล่นออกนอกวงแล้ว ถืกไล่แต้ม สามารถสิกลับเข้ามาหลบพักอยู่ในวงได้
  • ลิงที่หาใบไม้ที่หนอนระบุได้แล้ว ถือว่า “อัด” หรือปิด ความเป็นหนอนแล้ว หนอน บ่สามารถสิแต้มเอาได้
  • เอาใบไม้ มาฝากกันบ่ได้ ต้องไปหาเอาเอง
  • ถ้าใบไม้ชนิดนั้น ๆ มีหลายต้น สิไปเอามาจากต้นได๋ กะได้
  • ถ้าต้นไม้ต้นนั้น เป็นต้นน้อยๆ มีอยู่แค่ต้นเดียว ใบกะบ่หลาย ห้ามเด็ดใบ แค่เอามือ หรือขา ไปแตะใบไม้นั้น กะ “อัด” แล้ว
  • ถ้าต้นไม้ต้นนั้น ต้นใหญ่ ใบอยู่สูง บ่สามารถสิขึ้นเอาได้ง่ายๆ แค่แตะลำต้น กะ “อัด” ได้แล้ว แต่ว่า ต้องเป็นต้นไม้ที่หนอนกำลังเฝ้าอยู่ท่อนั้น หนอนจั่งสิเห็น เป็นพยานได้
  • ถ้าผู้ที่เป็นลิง หากินใบไม้ที่หนอนระบุได้เหมิดทุกคน โดยบ่มีไผถืกแต้ม ผู้ที่เป็นหนอน นั้น ต้องเป็นหนอนต่อ

  หน้าก่อน หน้าถัดไป

 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... การละเล่นพื้นบ้านอีสาน