ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
ชื่อว่าเปิงเป็นแล้วจำใจจำจาก คันบ่พรากจากบ้านความฮู้บ่เฮือง แปลว่า เมื่อถึงคราวแยกจากก็ต้องจาก ถ้าไม่พรากจากบ้านและครอบครัว ความรู้ย่อมไม่แกร่ง หมายถึง ความรู้ ประสบการณ์ วิสัยทัศน์ หาเพิ่มเติมได้ด้วยการเดินทาง

การละเล่นพื้นบ้านอีสาน  

เซี่ยงฮังนก...การละเล่นพื้นบ้าน --- อีสานจุฬาฯ
  หน้าก่อน หน้าถัดไป
๑๕.เซี่ยงฮังนก


เป็นการหาของที่อีกฝ่าย หรืออีกคนหนึ่งเซี่ยงไว้ ให้พ้อ


จำนวนผู้เล่น
: ๒ คนขึ้นไป

สถานที่และการเตรียม : เดิ่นขี้ดิน (ขี้ดินทราย บ่ดี)

การจัดไท : วิธีการ ปาว ปิ่ง ป้ง (หรือถ้าผู้เล่นบ่หลายคน กะบ่ต้องจัดไท เล่นเอาไผเอามันเลย)


วิธีการเล่น
:

สมมติว่าเล่นกัน ๓ คน ....ทั้ง๓คน เลือกสถานที่เหมาะเจาะ เฉพาะโตของเจ้าของ จากนั้น กะเอาของมีขนาดน้อยๆ เช่น กระดาษที่ปั้นเป็นก้อนน้อยๆ ใบไม้ก้อนน้อยๆ หรือใบน้อยๆ ...สิเป็นอีหยังกะได้... ถือว่าอันนั้นล่ะคือฮังนก ที่ต้องเอาเซี่ยงไว้ให้ผู้อื่นหา

จากนั้น กะเอาไม้ก้านน้อยๆ สิเป็นก้านบักพร้าว ลวด ไม้ไผ่ หรืออีหยังกะได้ มาใช้เจาะขี้ดินให้เป็นฮูน้อยๆ เจาะลงไปตรงๆ กะได้ เอียงๆ กะได้ แล้วแต่เทคนิคของไผของมัน จากนั้น กะเอาของที่สมมติว่าเป็นฮังนก ยัดลงไป เอาไม้เสียบแหย่ลงไปเลิ่กๆ แล้วกะเอาดินอุดถมไว้อย่างดี บ่ให้มีพิรุธ... ที่สำคัญ ฮูนี้ ต้องจำไว้ให้ดี ว่าอยู่หม่องได๋... เจ้าของเองลืม หรือหาบ่พ้อ กะแพ้คือเก่าเด้..

จากนั้น กะเฮ็ดฮูหลอกเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจ ฮูหลอกนี้ เฮ็ดจักฮูกะได้ เรียบร้อยแล้ว กะให้กำหนดเขต เพื่อให้หา โดยใช้ไม้ ขีดเป็นวง บอกให้ฮู้ว่า ฮังนกอยู่ในบริเวณนี้ล่ะ.. ขอบเขตที่กำหนดขึ้นนี้ ต้องบ่ใหญ่จนเกินไป เป็นกติกากำหนดร่วมกันระหว่างผู้เล่นว่า สิเอาวงประมาณท่อได๋

หลังจากทุกคน เซี่ยงฮังนกเสร็จเรียบร้อย พร้อมให้หาแล้ว กะเริ่มเข้าสู่การหาฮังนก โดยผู้เป็นเจ้าของฮังนก ต้องบอกว่า เจ้าของใช้หยังเฮ็ดฮังนก จากนั้น ๒ คน ที่เหลือ มาซ่อยกันหา

ถ้าหาพ้อ ผู้เป็นเจ้าของฮังนก กะสิถืกเขกเข่า ถ้าหาจั่งได๋กะหาบ่พ้อ จนยอมแล้ว ...ผู้เป็นเจ้าของฮังนก กะต้องเฉลย โดยหาฮังนกที่เจ้าของเซี่ยงไว้ ออกมาให้ได้ ถ้าจำหม่องได้ดี หาพ้อ ถือว่าชนะ กะสิได้เขกเข่า ๒ คนที่หาบ่พ้อ... ถ้าจำหม่องบ่ได้ หาแล้วกะบ่พ้อคือกัน ถือว่าเสมอกัน บ่มีผู้ได้เขกเข่าผู้ได๋

หลังจากหาฮังนกของผู้แรกจบแล้ว กะไปหาของผู้ต่อไป โดยมีกติกาแบบเดียวกัน

หาครบจบเหมิดทุกคนแล้ว ถ้าอยากเล่นต่อ กะเริ่มเซี่ยงใหม่.. โดยวิธีการลักษณะเก่า นั่นล่ะ


กติกา
:

  • ห้ามเซี่ยงไว้นอกขอบเขตที่ระบุหรือที่ขีดวงไว้ เซี่ยงไว้ติดเส้น บ่ผิดกติกา
  • ห้ามหาแบบ ขุดถากจนเสียหาย ต้องค่อยๆ แงะ ค่อยๆ ไง่

  หน้าก่อน หน้าถัดไป

 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... การละเล่นพื้นบ้านอีสาน