ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 25 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
คันได้เป็นใหญ่แล้วอย่าลืมคุณพวกไพร่ คันหากไพร่บ่พร้อมสิเสียหน้าบ่ฮุ่งเฮือง แปลว่า หากได้เป็นใหญ่แล้ว อย่าลืมคุณพวกไพร่ เพราะหากไพร่ไม่ทำให้ จะเสียหน้า ไม่รุ่งเรือง หมายถึง ได้ดีแล้ว อย่าลืมตัว อย่าลืมผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จ

ผญา กาพย์ กลอนอีสาน  

ผญาอีสาน --- อีสานจุฬาฯ
แต่งกลอนผญา


  หน้าก่อน หน้าถัดไป
การก่ายหรือสัมผัส


ก่าย หมายถึงสัมผัส ก่ายใน หมายถึงสัมผัสใน ก่ายนอก หมายถึงสัมผัสนอก
คำกลอนผญา ไม่มีข้อบังคับว่าต้องมีสัมผัส แต่หากจะให้ไพเราะ ควรมีทั้งสัมผัสใน สัมผัสนอก ทั้งสระและพยัญชนะ
ในที่นี้ จะไม่อธิบายถึงสัมผัสใน เพราะไม่ใช่ข้อบังคับหลักของกลอน แต่จะพูดถึงสัมผัสนอก เท่านั้น
สัมผัสนอก หมายถึง สัมผัสสระ ระหว่างวรรค คือ การที่คำสุดท้ายของวรรคหน้าสัมผัสสระกันกับคำถัดมาของวรรคต่อไป


โครงสร้างการก่ายของผญา (สัมผัสนอก) ภายใน ๑บท

แผนผังผญาอีสาน

นั่นคือ
- คำที่๗ ของวรรคที่๑ ให้สัมผัสกับคำที่ ๘ หรือ ๙ หรือ ๑๐ หรือบุรพบท ก็ได้ ของวรรคที่๒
- คำที่๑๔ ของวรรคที่๒ ให้สัมผัสกับคำที่ ๑ หรือ ๒ หรือ ๓ หรือบุรพบท ก็ได้ ของวรรคที่๓
- คำที่๗ ของวรรคที่๓ ให้สัมผัสกับคำที่ ๘ หรือ ๙ หรือ ๑๐ หรือบุรพบท ก็ได้ ของวรรคที่๔



โครงสร้างการก่ายของผญา (สัมผัสนอก) บทต่อบท
แผนผังผญาอีสาน

นั่นคือ
- คำที่๑๔ ของวรรคที่๔ ให้สัมผัสกับคำที่ ๑ หรือ ๒ หรือ ๓ หรือบุรพบท ก็ได้ ของวรรคที่๑ บทถัดไป




  หน้าก่อน หน้าถัดไป
 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... ผญา กาพย์ กลอนอีสาน