โครงเรื่อง ดัดแปลงจากนิทานอีสป
กลอนผญาโดย มังกรเดียวดาย


ยังมีราชสีห์กล้า เจ้าป่าแดนดง
อาศัยพงไพรหนา ป่าดงพงไม้
สัตว์ใหญ่น้อย คอยหลบลี้หล่าน
เยงยำย้าน บ่หาญกล้าต่อกร

มื้อนึงแสงแดดฮ้อน ลมอ่อนนายนวย
กวยผกา พฤกษามาลาไม้
ราชสีห์ได้ เอนกายนอนเซ่า
เซาพักงีบ ให้หายฮ้อนฮ่างคิง

ลมติงต้อง ก้านก่องอินทร์กอง
ต้องตองไหว ลูบโลมเอนล้ม
ลมพานพ่าง ฮ่างคิงอ้อยอิ่ง
สิงโตเจ้า หลับม้อยอิ่นออย

ยังมีหนูซิงน้อย โตหนึ่งพวมแวง
แสวงหาแนวกิน ตามดงแดนด้าว
ฮ้อน-อบเอ้า แวเซาพักเซ่า
เลาะเลียบเข้า ฮ่มไม้ราชสีห์
ลมตีต้อง โลมกายกลิ้งก่าย
เยาะย่างย้าย ไต่ไม้เลียบไล
เตาะไต่ไม้ เผลอไผลลืมเบิ่ง
ขึ้นเทิงฮ่าง คิงค่อมราชสีห์
บ่ฮู้ที่ ว่าที่บ่ควร
จึงได้เผลอรบกวน ราชสีห์ในครานี้

ราชสีห์ได้ ตกใจสะดุ้งตื่น
มืนตาขึ้น เห็นหนูน้อยยืนงอย
จับหนูน้อย แล้วถ้อยเอ่ยวาจา
"หนูบ่มีสัมมา สังกล้ามา-กวนข้า
คงต้องฆ่า ให้ม้วยมรณ์สอนสั่ง
บ่ให้เป็นเยี่ยงอย่าง ให้สัตว์สาใหญ่น้อย บังอาจต้อยหลู่เฮา"

หนูจึงเว้า "ขอสมมาท่านเจ้าป่า
ผู้ข้าผิดไปแล้ว อภัยข้อยผู้พลอย
ขอให้ปล่อยข้าน้อย โผดผายผู้ข้าแหน่
ยามทุกข์สิซ่อยแก้ ยามแย่สิตอบคุณ
ภายหน้าพุ้น บาดลุนห่าพลาดท่า
หนูซิงน้อยอย่างผู้ข้า สิหาช่องสนองคุณ"

ราชสีห์กูลเกื้อ กรุณาจึงป๋าปล่อย
อภัยให้หนูน้อย ปล่อยเข้าป่าไป
หยันเย้ยให้ "อย่าคุยหลายหนูซิงจ่อย
หนูซิงโตน้อยน้อย สิซ่อยได้ฮ่อมได๋"

กาลผันผ่าย หลายมื้อใหม่ต่อมา
ราชสีห์หากิน เลียบไลแนวไม้
บังเอิญไปเตาะต้อง เตะตำติดต่อง
จึงถืกบ่วงคาดค้อง คาข้องคาดคอ
ดิ้นจนท้อ แฮ่งฮัดคอแน่นกว่าเก่า
ได้แต่เซ่าหมอบล้า รอถ่าบัดฮ่าตาย
ลายแห่งความเก่งกล้า ของเจ้าป่าราชสีห์
ยามชีวีเจียนตาย เหือดหายมลายม้าง
เหลือแต่ความอ้างว้าง เดียวดายโดดเดี่ยว
เหลียวหาไผกะบ่พ้อ ทอนท้อสิเพิ่งไผ

ตอนนั้น หนูซิงได้ แล่นกลายผายผ่าน
เห็นเหตุการณ์โหดฮ้าย จึงไต่แจ้นแล่นไว
ใช้แข้วแทะกัดไง้ จนบ้วงต่องขาดกระจุย
บ้วงก็ลุ่ยหลวมหลุด จากคอเคยค้อง
ราชสีห์จึงฮ้อง บรรลือสีหนาท
ประกาศเสรีภาพ ให้สัตว์ทราบทั่วไพร

ตนรอดตายเทื่อนี้ ย่อนหนูซิงเข้ามาซ่อย
หนูซิงโตน้อยน้อย ซ่อยให้พ้นจากบ่วงพราน
ตนเคยหยันเยาะเย้ย เหยียดหยามกำลังหน่อย
หนูซิงโตน้อยน้อย ได้ซ่อยข้อยราชสีห์

นี่ละน้อพี่น้อง คองผญาเพิ่นจั่งว่า
“ผักหมเหี้ยนกลางทาง เจ้าอย่าฟ้าวเหยียบย่ำ          บาดห่าถอดยอดขึ้น ยังสิได้ก่ายเกย”
“อย่าได้หยามหยันเย้ย คนพลอยต้อยต่ำ                 เขาล้มอย่าได้ข้าม เขาพลั้งอย่ายำยี”
ผญาธรรมบั้นนี้ จบลงน้อสาก่อน   คอยฟังตอนบั้นหน้า สิจาเว้าเรื่องต่อไป ซั่นแหลว  

มังกรเดียวดาย