ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
คันหากเป็นตาหย้ำให้ทำกินฟ้าวฟั่ง อย่าได้นั่งเค้าเม้ามัวเว้าบ่ดี แปลว่า ถ้าเป็นของน่ากิน ให้รีบปรุงเป็นอาหาร อย่ามัวนั่งคุยโวเอาแต่พูด หมายถึง ไม่ควรเป็นคนดีแต่พูด อ้างแต่หลักการ พึงกระทำให้สำเร็จเองด้วย

ภาษาอีสาน วันละคำ  

ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาภาษาอีสานความหมายภาษาไทย /ภาษาอีสาน::
เรียนรู้ภาษาอีสาน คำต่อคำ ทั้งหมด คลิ๊กที่นี่ || 10 ข้อมูลที่เข้ามาใหม่ || ดัชนีคำศัพท์

จากการค้นหาอันสุดยอดของเรา คำว่า ่นจ เราพบว่ามี 22 ข้อมูล ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับคำนี่
คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะเสินว่ะ

ภาษาอีสานคำว่า..กะเสินว่ะ
ความหมายตรงๆ ====>
นับประสาอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: ลูกประธาตุพนม
เมื่อวันที่:: 02-09-2008 14:41:39

ตัวอย่าง

\"เด็กน้อยสมัยนี้พ่อแม่บอกสอนมันกะบ่ฟังความดอก กะเสินว่ะสิเป็นผู้อื่นเว้า น้อ!\"
\"เด็กวัยรุ่นสมัยนี้พ่อแม่ว่ากล่าวตักเตือนก็ไม่เชื่อฟัง นับประสาอะไรกับคนอื่นจะมาว่ากลาว\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกี่ยวกินตีน

ภาษาอีสานคำว่า..เกี่ยวกินตีน
ความหมายตรงๆ ====>
เหน็บกินเท้า , เป็นเหน็บที่เท้า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-12-2006 20:59:28

ตัวอย่าง

เกี่ยวกิน หมายถึง เป็นเหน็บ
ถ้า เป็นเหน็บที่เท้า เรียก เกี่ยวกินตีน แต่ อวัยวะอื่นก็สามารถโดนเกี่ยวกินหรือเป็นเหน็บได้เช่นกัน เช่น เกี่ยวกินมือ เกี่ยวกินแขน เกี่ยวกินขา เป็นต้น

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเพิ่นพาน้องเป้ยไปวัดไปจังหัน ตอนเพิ่นพาน้องเป้ยไปยามบ้านทางร้อยเอ็ด พอดีมื่อนั่นเป็นมื่อวันศีล ญาคูเลยสวดมนต์ โดนจักหน่อย พอสิลุกเมือบ้าน น้องเป้ยขั่นลุกบ่ขึ้น ขาเพิ่นจังไปเหมิด ย่อนว่า \"เกี่ยวกินตีน\" เพิ่น

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกพาน้องเป้ยไปวัดไปถวายภัตราหารเช้า ตอนแกพาน้องเป้ยไปเยี่ยมบ้านที่ร้อยเอ็ด พอดีวันนั้นเป็นวันพระ พระครูเลยสวดมนต์ นานสักหน่อย พอจะลุกกลับบ้าน น้องเป้ยลุกไม่ขึ้น เท้าแกเกร็งไปหมด ก็เพราะว่า \"เหน็บกินเท้า\" แก

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอขมา

ภาษาอีสานคำว่า..ขอขมา
ความหมายตรงๆ ====>
ขอโทษ ขอโทษจากผู้ใหญ่บางครั่งต้องมีดอกไม้ธูปเทียน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 19-08-2009 17:00:24

ตัวอย่าง

\"ยามออกพรรษาพากันไปขอขมาจากพ่อใหญ่แม่ใหญ่เผิ่นจำศีลอยู่ศาลา\"
ลักษญะการขอโทษ ทั้งกาย(กายกรรม) วาจา(วจีกรรม) ใจ(มะโนกรรม)ที่ล่วงเกินทั้งเจตนาและไม่เจตนา ต่อหน้าและลับหลังจะพีธีนี้จะเห็นบ่อยเวลาออกพรรษา ประกอบพานดอกไม้ธูปเทียน หรือบางครั่งเมื่อ พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย หรือญาติผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือเสียชีวิต ลูกหลาน ญาติๆจะขอขมาก่อนเคลื่อนศพออกไปวัดหรือสู่เมรุ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิ่ว

ภาษาอีสานคำว่า..คิ่ว
ความหมายตรงๆ ====>
แม่นยำ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 04:10:36

ตัวอย่าง

หมอมอบ้านนั้น ทวยคิ่วอีหลี
แปลว่า หมอดูบ้านนั้น ทำนายแม่นจริงๆ
คำว่า คิ่ว ใช้สำหรับทำนายหรือพยากรณ์ นอกนั้นไม่ค่อยใช้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้ำ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้ำ
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอย่างเร่งรีบ, รีบร้อน, กิริยาอาการเวลาเอาก้อนข้าวเหนียวสัมผัสกับอาหาร,รอยฟกช้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 22-08-2007 16:09:20

ตัวอย่าง

โตอย่าง : - อ้ายหน่อย้านบ่ทันรถ เพิ้นเลยฟ้าวย่างจ้ำเอาจะให่ไวเลย
- อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มว่าบักต๊อกจ้ำคำข้าวโป๊มโป่ม ผู้ละสิบ่ได่กินนำ
- อ้ายกระบี่โลหิตถืกเมียหยิก ย้อนแอบไปจอบเบิ่งสาวสำน้อย จนแขนเป็นจ้ำๆ
เลยสมบ่ละ
แปล : - พี่หน่อกลัวขึ้นรถไม่ทัน เลยรีบร้อนเดินอย่างรวดเร็วเลย
- พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่า บักต๊อกเอาข้าวเหนียวกินกับข้าวคำใหญ่ เดี๋ยวคนอื่นจะไม่ได้ กินด้วย
- พี่กระบี่โลหิตโดนเมียหยิก โทษฐานแอบไปดูสาววัยรุ่น จนแขนมีรอยฟกช้ำ สมควรแล้วละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิโป่ม หรือ จิ๊โป่ม

ภาษาอีสานคำว่า..จิโป่ม หรือ จิ๊โป่ม
ความหมายตรงๆ ====>
จิ้งโคร่ง หรือ กิ้งโคร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 08-05-2006 21:18:20

ตัวอย่าง

จิโป่ม หรือจิ้งโคร่ง เป็นแมลงปีกอ่อน ลำตัวขนาด เท่านิ้วมือ กินพืชเป็นอาหาร มีขาคู่หลัง แข็งแรงเพื่อตะกุยดินทำรูอยู่อาศัย (รูจิโป่มที่มีขุยดินนี้ ภาษาอีสานเรียกว่า ขวยจิโป่ม) จิโป่มจะอยู่ในรูลึกประมาณ 1-3 ฟุต ในต้นฤดูฝนจะปรากฏ ขวยจิโป่มมาก โดยสังเกตที่ผิวดินจะมี รอยตะกุยดินขึ้นมากองไว้ปิดปากรู เข้าใจว่าเมื่อขุดรูวางไข่ในดินแล้ว ตัวแก่จะหมดวงจรอายุไป ไข่ในดินจะ แตกเป็นตัวอ่อนแล้วออกมาจากรูหากิน ตามป่าที่มีใบไม้ทับถมกันพอชุ่มชื้น

จิโป่ม หรือจิ้งโคร่ง ชาวอีสาน นิยมนำมาบริโภคเป็นอาหาร โดยนำมาแกงใส่หน่อไม้ดอง (ภาษาอีสานเรียกหน่อไม้ส้ม) หรือทำเป็นน้ำพริกจิ้งโคร่ง (ภาษาอีสานเรียก ป่นจิโป่ม)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดอะ

ภาษาอีสานคำว่า..เดอะ
ความหมายตรงๆ ====>
งัด, กระดก , ยกขึ้นเล็กน้อย
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 08-06-2010 16:43:16

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
เซียงป่องเอาไม้เดอะขอนขึ้น
ทิดมีเดอะลิ้นเล่น เกิดเป็นเสียง
คำแปล
เซียงป่องเอาไม้งัดขอนให้ยกขึ้นเล็กน้อย
ทิดมี กระดกลิ้นเล่นจนเกิดเป็นเสียง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โตน

ภาษาอีสานคำว่า..โตน
ความหมายตรงๆ ====>
กระโดดลง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์
เมื่อวันที่:: 24-07-2016 02:51:11

ตัวอย่าง

น้องแบ้:อ้ายๆมาเบิ่งน้ำของหม่องนี้เปนตาเล่นแท้วะ
อ้ายซัย:คันอยากเล่นกะโตนเอาโลด โตนลงไปโลด
แปล
น้องแบ้:พี่ครับมาดูน้ำโขงตรงนี้น่าเล่นจังฮะ
พี่ชัย:ถ้าอยากเล่นก็โดดลงไปเลย โดดลงไปเล่นเอาเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป

ภาษาอีสานคำว่า..แป
ความหมายตรงๆ ====>
แบน, แบนราบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-11-2006 11:47:15

ตัวอย่าง

แป หมายถึง แบน แบนราบ เป็นลักษณะรูปทรงอย่างหนึ่ง
แต่ถ้า เป็นของที่มีลักษณะ แบน แต่ชิ้นใหญ่ๆและหนากว่า จะเรียกว่า เป

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ : น้องพอลล่า หน่าตากะเป็นตาฮักอยู่ดอก แต่เหลียวเบิ่งอีกที คือจั่ง \"แป\" แลบแซบ จั่งซั่น
น้องพอลล่า: หึย อ้ายหน่อ นี่จั่งแม่นเป็นตาซังเนาะ มาว่าของเขา \"แป\" ไผสิคือสาวตั๊กน้อ เพิ่นจั่งค่อยอวบอั๋น
บ่าวหน่อ: โอ๋ น้องพอลล่า อย่าฟ่าวเคียดเด้อ ที่อ้ายว่า \"แป\" อ้ายบ่ได้ว่าอั่นนั่นน้องพอลล่า \"แป\" ดอก อ้ายหมายถึง ยางรถจักรยานที่น้องขี่มา ยางมันฮั่ว \"แป\" แหล่มแป่ม อยู่นั่นหนา
น้องพอลล่า: จั่งซั่นดอกติอ้าย นึกว่า อ้ายว่า อั่นนั่น น้อง \"แป\" สิได้ไปเสริมขึ้นอีกจักหน่อย

ความหมาย

บ่าวหน่อ : น้องพอลล่า หน้าตาก็น่ารักดีนะ แต่มองดูอีกที ทำไมถึง \"แบน\" แต๊ดแต๋ อย่างนั้น
น้องพอลล่า: จะบ้าเหรอ พี่หน่อ มาหาว่าของน้องพอลล่า \"แบน\" ใครจะไปเหมือนสาวตั๊กหละ เธอช่างอวบอั๋นเสียจริงๆ
บ่าวหน่อ: โอ๋ น้องพอลล่า อย่าเพิ่งโกรธนะ ที่พี่ว่า \"แบน\" พี่ไม่ได้ว่าอันนั้นน้องพอลล่า \"แบน\" หรอก พี่หมายถึง ยางรถจักรยานที่น้องขี่มา ยางมันรั่ว \"แบน\" แต๊ดแต๋ อยู่นั่น
น้องพอลล่า: อย่างนั้นหรอกหรือพี่ น้องนึกว่า พี่ว่า อันนั้น น้อง \"แบน\" จะได้ไปเสริมขึ้นอีกสักหน่อย

คำที่ใช้ขยายคำว่าแป เช่น แปแหล่มแป่ม แปแลบแซบ แปแต๊บแซบ เป็นต้น
คำที่ใช้ขยายาคำว่า เป เช่น เปเต๊บเซบ เปเลบเป๊บ เป็นต้น

ว่าสี่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มอ

ภาษาอีสานคำว่า..มอ
ความหมายตรงๆ ====>
เนิ่น
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ลูกพระธาตุเชิงชุม
เมื่อวันที่:: 27-09-2010 18:56:08

ตัวอย่าง

ถีบจักรยานขึ้น มอ เมื้อย..หลายคัก

ปั่นจักรยานขึ้นเนิ่นเหนื่อยมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิด

ภาษาอีสานคำว่า..มิด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบ,เงียบสนิท,หรือนิทพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 07-04-2010 16:56:38

ตัวอย่าง

อย่าปากเขาสิได้ยิน มิดเสียงไว้ คำแปล เงียบๆหน่อยคนอื่นจะได้ยิน เงียบสนิท

อย่าไปเว้าให้ผูได๋ฟักเด้อเยียบให้มิด คำแปล อย่าไปพูดให้ใครฟังปิดให้สนิท


บ่อมีไผ๋อยู่เลย มิดจัด! คำแปล ไม่มีใครอยู่เลยเงียบสนิท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มืน

ภาษาอีสานคำว่า..มืน
ความหมายตรงๆ ====>
ลื่น ไถล
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 14-02-2006 16:21:18

ตัวอย่าง

ไปจับปลา สาพ่อใหญ่บัติ จับเอี่ยนได้โตบักใหญ่นึง
เสียดาย มันมืนมือลงไปในน้ำ เลยอดเอามาต้มเลย
แปลว่า
ไปจับปลา ที่บ่อ ตาบัติ (สา = บ่อ, พ่อใหญ่= ตา) จับปลาไหล (เอี่ยน = ปลาไหล) ได้ตัวนึง เสียดายที่มันลื่นจากมือ หลุดลงไปในน้ำ เลยอดเอาต้มเลย

วาสั่นแหล่ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เยา

ภาษาอีสานคำว่า..เยา
ความหมายตรงๆ ====>
ร่อแร่,เหนื่อยล้าอ่อนแรง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 01-06-2006 10:30:17

ตัวอย่าง

1.\"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน งุมถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มัน \"เยา\" สาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\"
หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน ครอบ ถ้วยไว้ก่อน ให้มัน \"ร่อแร่\" ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\"

2.คู่ซิงซนะเลิศ คุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาทีแล้ว กะยังหาผู้ซนะบ่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีก สามสิบนาที เฮ็ดให่นักคุตบอล ทั้งสองข้าง เหมิดแฮง \"เยา\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะ บักเจอหลาด \"เยา\" คักกั่วหมู่ จน บีแข้งปั้น นอนกลิ้งเกียกดิน พุ่นหละ
แปล่า คู่ชิงชนะเลิศฟุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาที ก็ยังหาผู้ชนะไม่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีกสามสิบนาที ทำให้นักฟุตบอลทั้งสองทีม \"เหนื่อยล้าหมดแรง\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะสตีเฟ่น เจอร์หลาด \"ร่อแร่\" มากกว่าเพื่อน จน ขาเป็นตะคริว นอนเกลือกกลิ้งในสนาม

บีแข้งปั้น = ขาเป็นตะคริว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลื่น

ภาษาอีสานคำว่า..ลื่น
ความหมายตรงๆ ====>
เกิน,เกินเลย,มากกว่า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 29-10-2006 10:06:57

ตัวอย่าง

ลื่น ในภาษาอีสานแปลว่า เกิน เกินกว่า ส่วนคำที่แปลว่า ลื่น (ลื่นไถล) ภาษาอีสานใช้คำว่า หมื่น

ลื่น หมายถึง เกินกว่าปกติ เกินกว่ามาตรฐาน เช่น

---บ่าวหน่อคือหล่อ \"ลื่น\" หมู่ แท้ แปลว่า -ทำไมบ่าวหน่อถึงได้หล่อ \"เกิน\" พวกพ้องจังเลย
-เข่าในนาพ่อใหญ่บัติคือฮวงใหญ่ \"ลื่น\" บ้านลื่นเมืองเขาแท้ แปลว่า ข้าวในนาตาบัติทำไมถึงได้ออกรวงโต \"เกิน\" ของชาวบ้านเขา
-พญาชาญลาวร้องเพลงม่วนคัก บ่มีไผ \"ลื่น\" แปลว่า พญาชาญร้องเพลงเพราะมาก ไม่มีใครร้องได้เพราะ \"เกิน\"

สำนวนอื่นๆที่เกี่ยวกับคำว่าลื่น เช่น

-ย่านแต่คนอื่นสิได้ลื่น = กลัวแต่คนอื่นจะได้เกิน
-ลื่นความคน = ไม่เชื่อคำสั่งสอน ไม่ทำตามคำสั่ง
-หัวล้านลื่นครู = คนที่ทำอะไรเกินเลย ไม่เชื่อคำสอน ทำอะไรแผลงๆ

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนำ

ภาษาอีสานคำว่า..หนำ
ความหมายตรงๆ ====>
อวบอิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:27:08

ตัวอย่าง

เปนหยังคือหนำแท้ บักหล่า พ่อแม่เลี้ยงมาดีหวา

แปลว่า ทำไมถึงอวบอิ่นจังพ่อหนุ่ม พ่อแม่เลี้ยงมาดีเหรอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมอมอ

ภาษาอีสานคำว่า..หมอมอ
ความหมายตรงๆ ====>
หมอดู, นักพยากรณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-01-2008 09:09:25

ตัวอย่าง

หมอมอ ก็คือ หมอดู, นักพยากรณ์

ไม่ว่าจะเป็นภาคไหน การดูหมอ หรือการเสี่ยงทาย การอยากรู้อนาคตของคนอยากรู้อยากเห็นก็มีทุกที
หมอมอทางภาคอีสาน ก็เช่นกัน

ตัวอย่าง



น้องนาง : อ้ายบ่าวหน่อ เพิ่นวาหมอมอบ้านกุดกุง เพิ่นเบิ่งคิ๊วคิ้ว เด้
บ่าวหน่อ : แมนอีหลีตี๊น้องนาง คันเพิ่นเบิ่งคิ้ว อยากอยากฮู้ว่า พ่อใหญ่ต๊อกเลาเฒ่ามาโดนแล้วเลาสิมีเมียบ่นั่นหนา


แปลว่า
น้องนาง : พี่บ่าวหน่อ มีคนบอกว่าหมอดูบ้านกุดกุง ท่านดูแม่นยิ่งนัก
บ่าวหน่อ : จริงหรือน้องนาง ถ้าท่านดูแม่นจริง อยากรู้ว่า ผู้เฒ่าต๊อก ที่แก่มานานแล้ว จะมีเมียไหม

คิ้ว แปลว่า แม่น หรือ ทายถูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมาย,หมายไว้

ภาษาอีสานคำว่า..หมาย,หมายไว้
ความหมายตรงๆ ====>
จอง, จองไว้,ทำสัญลักษณ์เอาไว้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 19-05-2006 14:02:05

ตัวอย่าง

สาวจ๋อม มุกดาหาร เลาไปพ้อบักเห็บตกจากฟ้าอยู่เวิงนึงเต็มเวิงไปหมด เลาเก็บมากินแล้วแซบ เลาย้านผู้อื่นมาเก็บไปหมด เลากะเลยหมายไว้โดยการขีดเส้นอ้อมเวิงบักเห็บนั่น ก๋าวามื้ออื่นเซ้าเลาจั่งสิมาเก็บต่อ
พอมื้อเซ้าเลามาหม่องที่หมายไว้ ลาวบ่พ้อบีกเห็บเลากะเลยวาเจ้าที่เจ้าทาง มึงบักใด๋มาลักบักเห็บกู ให้มึงกินน้ำท้องแตกตายเลย

แปลว่า

สาวจ๋อม (บ้านอยู่มุกดาหาร อ.คำชะอี) แกไปเจอลูกเห็บตกจากฟ้าอยู่เต็มพื้นที่ไปหมด แกลองชิมดู มันอร่อย

แกลัวคนอื่นจะมาเก็บไปหมด แกเลยจองไว้โดยทำสัญลักษณ์ขีดเส้นลอบพื้นที่นั้น กะว่าพรุ่งนี้เช้าจะมาเก็บต่อ

พอตอนเช้า แกกะมาเก็บลูกเห็บที่แกจองไว้ ปรากฏว่าไม่มีลูกเห็บซักลูก แกเลยโวยวายเจ้าที่ ใครมาเก็บลูกเห็บข้าไป ขอให้กินน้ำแล้วท้องแตกตายไปเลย


เลาบ่ฮุ้วามันละลายได้สั่นดอกว้า


บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลก

ภาษาอีสานคำว่า..หลก
ความหมายตรงๆ ====>
ถอน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 18/1/45 0:19:30

ตัวอย่าง

เจ้าหลกกล้าเด้อ มื้ออื่นจั่งสิมีกล้าดำ
แปลว่า
คุณถอนต้นกล้า(ข้าว) นะ พรุ่งนี้จะได้มีต้นกล้าปักดำทำนา

วาแหล่ว.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..เหิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
ห่ามๆ ใกล้สุกแล้วแต่ยังไม่สุก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 09-10-2006 14:49:45

ตัวอย่าง

เหิ่ม แปลว่า ห่ามๆ ใกล้สุกแล้วแต่ยังไม่สุก

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
บักเขียบหนังอยู่ในสวนของพ่อใหญ่ดลยังเหิ่มๆอยู่ บ่าวหน่อถ่าบักเขียบหน่วยนั่นบ่ไหวแล้ว กะเลยปิดเอามาซะหน่วยหนึ่ง ปิดมาแล้ว บ่อยากถ่าสั่นแหล่ว อยากให้มันสุกเร็วๆ กะเลยเนียนเอาสั่นแหลว

สุดท้าย เนียนไปเนียนมา บักเขียบหน่วยนั่นกะเลยเทียะ สั่นดอกหว้า...

แปลว่า
น้อยหน่าพันธ์หนังที่อยู่ในสวนของตาดลนั้นกำลังจะสุก (ยังไม่สุกดี) บ่าวหน่อ รอไม่ไหวก็เลยเก็บเอาลงมาลูกนึง เก็บมาแล้วอยากกินก็กินไม่ได้ อยากให้มันสุกเร็วๆ ก็เลยเอามาคลึง (บีบไปบีบมา.. อย่าคิดลึก) คลึงไปคลึงมา จนมันเหมือนจะสุก สุดท้ายน้อยหน่าลูกนั่นก็เลยสุก

เอวัง ด้วยประการ ฉะนี้

เนียน=>คลึง หรือ บีบบ่อยๆจนที่มันแก่นจนแหลว (ที่แข็งจนนิ่ม)

บ่าวหน่อ วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อย่าเว้าแฮงหลาย

ภาษาอีสานคำว่า..อย่าเว้าแฮงหลาย
ความหมายตรงๆ ====>
อย่าพูดดังไป/อย่าพูดมาก/อย่าพูดไป
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-10-2010 00:49:32

ตัวอย่าง

อย่าเว้าแฮงหลาย คนอื่นสิได้ยิน

แปลว่า อย่าพูดไปเดี๋ยวคนอื่นจะได้ยิน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุ้ยปุ้ย

ภาษาอีสานคำว่า..อุ้ยปุ้ย
ความหมายตรงๆ ====>
เละเทะ, ถูกรื้ออกจากเดิมจนเกะกะไปหมด
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 20-08-2010 04:43:56

ตัวอย่าง

งานกูถืกหมาเล่นจนมุ่นอุ้ยปุ้ย

=งานฉันถูกหมายำจนเละเทะไปหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เออะ,เอ๋อะ

ภาษาอีสานคำว่า..เออะ,เอ๋อะ
ความหมายตรงๆ ====>
คำอุทานที่แสดงว่าเจ็บ เช่น โอ้ย...
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:07:26

ตัวอย่าง

พ่อใหญาซิ่ง เลาตกกกบักทัน เลาฮ้องเออะ บัดเดียวนึง
แปลว่า
พ่อเฒ่าซิ่ง แกตกจากต้นพุทรา แกร้อง โอ้ย ครั้งนึง

ภาคอื่นจะมีคำอุทานอย่างอื่น แต่ภาคอีสาน เกือบ 100% จะร้อง เออะ หรือ เอ๋อะ

แก้ไขข้อมูล


กลับไปยังหน้าหลัก


ใช้เวลาในการประมวลผล 0.0036 วินาที  
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... ภาษาอีสาน วันละคำ