ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เขญ

ภาษาอีสานคำว่า..เขญ
ความหมายตรงๆ ====>	คือการเปิดสิ่งของต่างๆ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: สาวนางน้อย เมื่อวันที่:: 05-08-2008 21:03:56	ตัวอย่าง เช่นคำว่านางน้อยเขญประตูให้แม่ดู หรือเขญขนมห่อนั้นเบิ่งดู หรือการได้รับของขัวญจากเพื่อนๆมาถึงบ้านพี่สาวก็บอกว่า\"หล้าเขญเบิ่งเขญเบิ่ง\"ความหมายก็คือว่า นางน้อยเปิดประตูให้แม่แน่ หรือเปิดขนมห่อนั้นดู หรือน้องเปิดดูของขัวญ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คันแหม่น

ภาษาอีสานคำว่า..คันแหม่น
ความหมายตรงๆ ====>	ถ้ามันจริง/ถ้าจริงดังว่า/
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 01-07-2010 01:19:36	ตัวอย่าง คันแหม่นเจ้าเว้าจั่งซั้น กะให้แหม่นความสา แปลว่า ถ้ามันจริงตามที่คุณพูด ก็ให้ตกลงตามนั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คือจั่ง/คือจั่งว่า

ภาษาอีสานคำว่า..คือจั่ง/คือจั่งว่า
ความหมายตรงๆ ====>	ทำไม/เหมือนดั่ง/เหมือนดังว่า/
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 05-10-2010 20:59:14	ตัวอย่าง บ่าวปิ่นคือจั่งบ่มา แปลว่า ทำไมบ่าวปิ่นไม่มา เฮ็ดคือจั่งคนบ่ได้กินข้าวแท้ แปลว่า ทำเหมือนคนไม่ได้กินข้าวจัง เรื่องทั้งหมด กะคือจั่งที่ข้อยเว้ามานี่ล่ะ แปลว่า เรื่องทั้งหมด ก็เหมือนดังที่ผมพูดมานี่ล่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คูน, คูณ

ภาษาอีสานคำว่า..คูน, คูณ
ความหมายตรงๆ ====>	ถมให้สูงขึ้น, ยกระดับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 26-03-2007 09:57:51	ตัวอย่าง คำว่า คูน หรือ คูณ เขียน ยังไง ก็อ่านให้เหมือนกันก็แล้วกันครับ ความหมายก็คือ การถมให้สูงขึ้น นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ เฮือนซานของพี่น้องซุมื้อนี้แฮงสิต่ำกั่วถนน ฝนตกมายามใด๋ น้ำท่วมซุปี ย่อนวาเพิ่นคูนถนนขึ้นให้มันสูงกั่วเฮือนเฮา คัน เฮาคูนดินเดิ่นเฮือนเฮาแข่งกับถนน กะสิสู่เพิ่นบ่ได้ดอก ขอยวา ทางทีดี เฮาคูนดินให้มันซ่ำถนนสิดีกั่ว บ่ต้องสูงกว่าถนนดอก แม่นบ่ เจ้าวา แปลว่า บ้านเรือนทุกวันนี้ของพี่น้องมันต่ำกว่าถนน ฝนตกมาตอนไหน น้ำท่วมบ้านถุกปี เพราะว่า ทางการท่านถมดินให้สูงกว่า บ้านของเรา หากเราถมดินบ้านเราแข่งกับถนน ก็จะสู้เขาไม่ได้ ผมว่า ทางที่ดี เรามาถมดินให้เท่ากับถนนพอดีดีกว่า ไม่ต้องสูงกว่าถนนหรอก จริงไหม คุณว่า อธิบายเพิ่มเติม ซุมื้อนี้ ==> ทุกวันนี้ สู่ ==> สู้ ซ่ำ หรือ ส่ำ ==> เท่ากัน เพียง ==> เท่ากัน (ใช่กับความสูง) วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอบบ้อน

ภาษาอีสานคำว่า..จอบบ้อน
ความหมายตรงๆ ====>	รอจังหวะที่ปลาจะผุดขึ้นจากใต้น้ำมาหายใจ หรือเป็นสำนวนซึ่งหมายถึงการรอคอยสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างใจจดใจจ่อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: หนุ่มร้อนเกิน เมื่อวันที่:: 04-10-2006 17:59:31	ตัวอย่าง ชายวัยรุ่นคนหนึ่ง ได้ถือแห ขึ้นไปยืนบนตอไม้กลางหนองน่ำ เพื่อจอบบ้อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอบเบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..จอบเบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	แอบมอง,ถ้ำมอง,แอบดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: ชัยวัฒ เมื่อวันที่:: 03-09-2008 09:43:04	ตัวอย่าง บักซีเด๋อ ไปเล่นยู่ข้างๆ ส่วม เพิ่นหละได้งิน เสียงอาบน่ำ เพิ่นคึดว่าเป้นผู้สาวกะเลยเข้าไปจอบเบิ่ง บัดแม้นแท้ เป้นผู้เถ่าซ่ำ คำแปล นายซีเด๋อ เล่นอยู่ใกล้ๆ ห้องน้ำ และได้ยินเสียงอาบน้ำ ก็เลยคิดว่าเป็นสาววัยรุ่นอาบน้ำ ก้เลยเข้าไปแอบดู แต่แล้วกับเป็นคนแก่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>	ไกล้,กระชั้นชิด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 06-08-2006 13:37:08	ตัวอย่าง ในความหมายของ จ้อ อาจหมายถึง ระยะทาง หรือระยะเวลา ก็ได้ หรือ อาจจะใช้การเล่นคำ เพื่อให้ความหมายมากขึ้น เช่น จ้อๆ ,จั้นจ้อ ตัวอย่างประโยค เช่น -บ่าวหน่อขับรถนำก้นรถแท๊กซี่ เข่าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่กะเบรค เฮ็ดให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแฮง จนน้องกระแตที่นั่งมานำหัวดวนไปข้างหน้า บ่าวหน่อลาวสูนหลาย กะเลยลงรถไปฮ้ายให่คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอีหยังวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคเอา \"จ้อๆ\" ไคแหน่ตั๊ว ข่อยเบรคทัน คันจั่งสั้นรถได้ตำดากกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่กะลงมาเถียงว่า \"เจ้ากะคือกันนั่นหละ ขับรถมา \"จ้อ\" ดากรถข่อยปานนี่ มันกะกดดัน สั่นตั๊ว\" แปลว่า -บ่าวหน่อแกขับรถตามก้นรถแท๊กซี่ เข้าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่ก็เบรค ทำให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแรง จนน้องกระแตที่นั่งมาด้วยหัวคะมำไปข้างหน้า บ่าวหน่อแกโมโหมาก ก็เลยลงรถไปด่าให้คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอะไรวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคอย่าง \"กระชั้นชิด\" นี่ดีนะที่เราเบรคทัน ไม่งั้นรถได้ชนตูดกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่ก็ลงมาเถียงว่า \"คุณก็เหมือนกันนั่นหละ ขับรถมา \"ชิด\" ก้นรถฉันขนาดนี้ มันกดดัน รู้ไหม\" หรือ -บ่าวหน่อลาวมานั่งจ่มเรื่องผู้สาว ว่า ออกพรรษานี่ น้องกระแตกะสิให่ไปขอไปแต่งให้มันเรียบร้อย ลาวกะเลยคึดยากว่า มาบอกกัน \"จ้อๆ\" จั่งซี่ สิไปหาเงินค่าดองทันบ่น๊อ เวลากะ \"จั้นจ้อ\" เข่ามาซุมื่อ เทิงหมู่พวกกะสิว่าให่ ว่าบอกข่าวงานกินดอง \"จ้อ\" โพด ตัดชุดใหม่ใส่บ่ทัน แปลว่า -บ่าวหน่อแกมานั่งบ่นเรื่องแฟนสาวให้ฟังว่า ออกพรรษานี้ น้องกระแต ก็จะให้ไปสู่ขอ ไปแต่งงานให้มันเรียบร้อย แกก็เลยหนักใจว่า มาบอกกัน \"ไกล้ๆ\" อย่างนี้จะไปหาเงินค่าสินสอดทันไหม เวลาก็ \"กระชั้นชิด\" เข้ามาทุกที ทั้งเพื่อนฝูงก็จะว่าให้ ว่า มาบอกข่าวงานแต่งงาน \"กระชั้นชิด\" เกินไป ทำให้ตัดชุดใส่ไปงานไม่ทันเลย พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดับแนว

ภาษาอีสานคำว่า..ดับแนว
ความหมายตรงๆ ====>	สูญพันธุ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 21-04-2010 09:10:28	ตัวอย่าง คำว่าดับแนว ใช้บ่อยมาก เมื่อเห็นสิ่งนั้นหายสาบสูญไปจากโลก จะเป็นความต้องการหรือไม่ก็ตาม มาดูตัวอย่างกันนะครับ สาวส่า : แม่ๆซุมื้อนี้ คือบ่ค่อยเห็นกบฮ้องโอ๊บๆคือจั่งแต่ก่อน แม่ : ซุมื้อนี้กบมันตายดับแนวไปเหมิดแล้ว ย้อนว่า มีน้ำโห่งกะพากันไปส่อนฮวก ส่อนเขียดน้อย ยามมีนำ้แหน่กะพากันไปใส่เบ็ดกบ ยามฮ้อนยามแห้งกะไปหากบไปขุดกบ สิให้มันบ่ดับแนวได้จั่งใด๋ ซุมื้อนี้คนแฮงหลาย หามาขายพร้อม สาวส่า : แม่นหละแม่ เห็นตะเขาขายกบเลี้ยงอยู่ตลาด ข่อยแหล่วคาวว่าสั่น แปลครับแปล สาวส่า : แม่ๆๆ ทำไมทุกวันนี้ไม่เห็นได้ยินเสียงกบร้อบ โอ๊บๆๆๆ เหมือนแต่ก่อน แม่ : ทุกวันนี้กบได้ตายสูญพันธุ์ไปแล้ว เพราะว่า ตอนมีน้องนองก็ไปช้อนหาลูกอ๊อดทั้งกบและเขียด ตอนมีน้ำก็ไปใส่เบ็ด ตอนหน้าร้อนก็ไปขุดกบ ไม่ให้สูญพันธุ์ได้ยังไง ทุกวันนี้คนมากขึ้น มีการหามาขายด้วย สาวส่า : ใช่แล้วแม่ เห็นเขาขายกบเลี้ยงที่ตลาด หนูรู้สึกว่ามีกลิ่นคาวๆค่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดุ๊หมั่น

ภาษาอีสานคำว่า..ดุ๊หมั่น
ความหมายตรงๆ ====>	ขยันเอาการเอางาน
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ จากคุณ:: บ่าวบ้านหลวง เมื่อวันที่:: 02-07-2008 17:09:51	ตัวอย่าง อ้ายคนนี้ แม่นคนดุ๊หมั่นแท้ๆ พี่ชายคนนี้ช่างเป็นเป็นคนที่ขยันจริงๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ท่าว(ท้าว)

ภาษาอีสานคำว่า..ท่าว(ท้าว)
ความหมายตรงๆ ====>	(คำสรรพนาม) นาย ใช้เรียกผู้ชาย ลักษณะเป็นคำสร้อยประโยค
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_ จากคุณ:: ปังคุง เมื่อวันที่:: 12-01-2010 20:38:47	ตัวอย่าง สิไปไสท่าว แปล-จะไปไหนนาย เฮ็ดล่ะไปท่าว แปล-ทำหรือยังนาย ส่วนใหญ่ใช้กับคนสนิทสนม เช่นคนในครอบครัว แม่กับลูก ยายกับหลานเป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทำ

ภาษาอีสานคำว่า..ทำ
ความหมายตรงๆ ====>	กระทืบ , การใช้ฝ่าเท้ากระแทก,ถีบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 21-09-2007 22:18:06	ตัวอย่าง ทำ เป็นลักษณะ ของการใช้เท้ากระทืบ กระแทก เช่น -น้องพอลล่า เคียดให่แม่ เพราะว่าแม่บ่ให่ไปเบิ่งบ่าวหน่อเล่นคอนเสิร์ต กะเลยย่าง \"ทำ\" แป้นเฮือน ดังตื้มๆปานแป้นสิหลู เอาโล้ด แปลว่า -น้องพอลล่า โกรธให้คุณแม่ที่ไม่อนุญาตให้ไปดูคอนเสิร์ตของบ่าวหน่อ ก็เลยเดิน \"กระทืบ\" ไม้กระดานบ้านประชดแม่ เสียงดังโครมๆจนเหมือนกระดานบ้านจะถล่มไปเลย หรือ -มื่อคืนมหาบัติลาวไปหาเล่น หาเที่ยวเดิก กลับมาเฮือนเมียลาวเคียดแฮง กะเลยถืกเมียใช้ตีน \"ทำ\" บักแอว จนแอวเค่น เกือบตาย พะนะ แปลว่า -เมื่อคืนที่ผ่านมา มหาบัติแกไปเที่ยวมาจนดึกดื่น กลับมาถึงบ้าน ภรรยาแกโมโหมาก ก็เลยใช้เท้า \"กระแทก\" เข้าที่เอว จนเอวเคล็ด เกือบตาย พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เทิง

ภาษาอีสานคำว่า..เทิง
ความหมายตรงๆ ====>	1.บน,ข้างบน 2.ทั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-07-2006 10:45:47	ตัวอย่าง เทิง แปลว่า บน หรือข้างบน เช่น -เทิงเฮือน-------บนบ้าน -อยู่เทิงโพน--------อยู่บนโพน -อยู่เทิงหัว--------อยู่ข้างบนหัว หมายถึง อยู่เหนือศีรษะขึ้นไป -เทิงกกไม้--------บนต้นไม้ เทิง แปลว่า ทั้ง เช่น -กินป่นกุ้งเทิงเผ็ดเทิงเค็ม-------กินป่นกุ้งทั้งเผ็ดทั้งเค็ม -ยานี่ใซ่ได้เทิงเด็กน้อยเทิงผู้ใหญ่-------ยานี้ใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ตัวอย่างประโยค เช่น มื่อนั่นข่อยขึ้นไปเล่น \"เทิง\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"เทิง\" ชั้น 4 ตึกจุลฯนั่นหละ ขึ้นไปแล้วกะมีแต่แนวม่วนๆ มี \"เทิง\" การเล่นคนตรี มี \"เทิง\" ฮ้องเพลง แล้วกะยังมีการกินเข่าอีกเด้ แนวกินกะมีแต่แนวแซบๆ \"เทิง\" ต้มปลา \"เทิง\" ตำบักหุ่ง แซบบักคัก พอน้องเขาเอามาวาง \"เทิง\" พาเข่าท่อนั่นหละ ข่อยกะอดใจบ่ไหว \"เทิง\" ซด \"เทิง\" คุ่ย เอาโลด แปลว่า วันนั้นที่ฉันขึ้นไปเล่น \"บน\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"บน\" ชั้นสี่ตึกจุลฯนั่นแหละ ขึ้นไปแล้วก็พบแต่สิ่งสนุกสนาน มี \"ทั้ง\" การเล่นดนตรี มี \"ทั้ง\" การร้องเพลง แล้วก็ยังมีการกินข้าวด้วยนะ อาหารก็มีแต่ของอร่อยๆ \"ทั้ง\" ต้มปลา \"ทั้ง\" ส้มตำ อร่อยจริงๆ พอน้องเขาเอากับข้าวมาวางลง \"บน\" ถาดกับข้าวแค่นั้นแหละ ฉันก็อดใจไม่ไหว \"ทั้ง\" ซด \"ทั้ง\" คุ่ย เลยหละ เป็นตาแซ๊บ..เป็นตาแซบ..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่พอคาว บ่โดน

ภาษาอีสานคำว่า..บ่พอคาว บ่โดน
ความหมายตรงๆ ====>	(ลักษณะอาการที่ทำอะไรแล้วไม่ได้นาน)
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 11-01-2010 20:11:28	ตัวอย่าง (ตัวอย่าง) มื้อนี่ตอนแลง แม่เลาใช้บ่าวรุทธิ์ไปหาบน้ำหดต้นบักถั่วให่ หาบได้บ่พอคาว บ่โดน ต้องหยุดเซาเมื่อย ย้อนว่าปวดแอวพะนะ (แปล) วันนี้ตอนเย็นๆคุณแม่ใช้ให้หนุ่มรุทธิ์ไปตักน้ำรดต้นถั่วให้ ตักได้ยังไม่เท่าไรเลยต้องหยุกพัก เนื่องจากปวดเอวปวดหลัง (ว่าซั่นครับ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย่างเลาะบ้าน

ภาษาอีสานคำว่า..ย่างเลาะบ้าน
ความหมายตรงๆ ====>	เดินตระเวนรอบหมู่บ้าน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:32:33	ตัวอย่าง ตัวอย่าง บ่าวปิ่นค่ำแลงมาบ่เฮ็ดหยั๋ง หาย่างเลาะแต่บ้าน แปล บ่าวปิ่นเมื่อถึงเวลาค่ำมือทีไร ชอบเดินเที่ยวตระเวนรอบบ้านทุกที ไม่รู้เดินทำไม (สงสัยไปหาแก้เหล้า พะนะ ฮ่าๆๆ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า รูปแบบคำถาม

ภาษาอีสานคำว่า..รูปแบบคำถาม
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นการอธิบายคำถาม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 11/10/2544 17:37:18	ตัวอย่าง ไทย ฝรั่ง อีสาน ตัวอย่าง แปลว่า อะไร What อีหยัง นี้แมนอีหยัง นี่คือ อะไร ใคร Who ผู้ใด๋,ไผ ไผ เขียนภาษาอีสาน ใครเขียนภาษาอีสาน เมื่อไหร่ When ต๊ะเหิง เพิ่นเขียนต๊ะเหิง เขาเขียนตั้งแต่เมื่อไหร่ ที่ไหน Where หม่องใด๋,ใส เพิ่นเป็นคนอยู่หม่องใด๋ เขาเป็นคนที่ไหน อย่างไร How จั่งใด๋ สิพ้อเพิ่นได้จั่งใด๋ จะพบเขาได้อย่างไร ทำไม Why เป็นหยัง เป็นหยังเพิ่นคือหล่อแท้ ทำไมเขาหล่อจังเลย ...วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลื่น

ภาษาอีสานคำว่า..ลื่น
ความหมายตรงๆ ====>	เกิน,เกินเลย,มากกว่า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 29-10-2006 10:06:57	ตัวอย่าง ลื่น ในภาษาอีสานแปลว่า เกิน เกินกว่า ส่วนคำที่แปลว่า ลื่น (ลื่นไถล) ภาษาอีสานใช้คำว่า หมื่น ลื่น หมายถึง เกินกว่าปกติ เกินกว่ามาตรฐาน เช่น ---บ่าวหน่อคือหล่อ \"ลื่น\" หมู่ แท้ แปลว่า -ทำไมบ่าวหน่อถึงได้หล่อ \"เกิน\" พวกพ้องจังเลย -เข่าในนาพ่อใหญ่บัติคือฮวงใหญ่ \"ลื่น\" บ้านลื่นเมืองเขาแท้ แปลว่า ข้าวในนาตาบัติทำไมถึงได้ออกรวงโต \"เกิน\" ของชาวบ้านเขา -พญาชาญลาวร้องเพลงม่วนคัก บ่มีไผ \"ลื่น\" แปลว่า พญาชาญร้องเพลงเพราะมาก ไม่มีใครร้องได้เพราะ \"เกิน\" สำนวนอื่นๆที่เกี่ยวกับคำว่าลื่น เช่น -ย่านแต่คนอื่นสิได้ลื่น = กลัวแต่คนอื่นจะได้เกิน -ลื่นความคน = ไม่เชื่อคำสั่งสอน ไม่ทำตามคำสั่ง -หัวล้านลื่นครู = คนที่ทำอะไรเกินเลย ไม่เชื่อคำสอน ทำอะไรแผลงๆ เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สีแหล่

ภาษาอีสานคำว่า..สีแหล่
ความหมายตรงๆ ====>	สีน้ำเงินอมม่วง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 16-11-2006 12:26:29	ตัวอย่าง พูดถึงเรื่อง สี ภาคอีสาน ก็มีหลายสี วันนี้มาดูสีนึงนะครับ สีนั้นก็คือ สีแหล่ คือ สีน้ำเงินอมม่วง นั่นเอง หากเคยเห็นดอกอัญชัญ นั่นคือ สีแหล่ อยากรู้เป็นอย่างไรก็ดูสีตัวอักษร ข้างล่างนะครับ สีแหล่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หงำ

ภาษาอีสานคำว่า..หงำ
ความหมายตรงๆ ====>	บดบังรัศมี
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 17/1/45 23:54:07	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ เพิ่นคือมาหล่อหงำข่อยแท้ แปลว่า บ่าวหน่อ เขาทำไมหล่อบดบังรัศมีผมอย่างนี้ วาสั่นดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมั่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมั่น
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่ขาดง่าย/มั่นคง/แข็งแรง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: ตัวโน้ต เมื่อวันที่:: 10-09-2010 15:04:27	ตัวอย่าง เซือกที่เจ้าผูกเส้นนั่นมันบ่ค่อยหมั่นปานได๋ เชือกเส้นที่คุณมัดมันไม่ค่อยมั่นคงสักเท่าไหร่ .......*ส่วนมากมักใช้กับการผูก การมัด
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูด หลุด

ภาษาอีสานคำว่า..หลูด หลุด
ความหมายตรงๆ ====>	หลูด หรือ หลุด
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ จากคุณ:: มาร์ค เมื่อวันที่:: 31-12-2007 07:33:59	ตัวอย่าง หลูดหรือหลุด นอกจากสิแปลว่าคลายออก กะยังแปลว่าลด โตอย่างเช่นการลดราคา เวลาไปซื้อของ แม่ใหญ่มักเว้าว่าหลูดอีกจักหน่อยบ่ได้บ่? แต่ว่าเด็กน้อยสุ่มื้อนี้ใช้คำว่าลดกันเบิดแล้ว อีกอย่างนึงขอแนะว่า คำที่ออกเสียงสระเอียทั้งหลาย บ้านผู้ข้าออกเป็นสระเอือเบิ๊ดเลย แต่ว่าบ้านแถวใกล้เพิ่นกะออกเสียงสระเอียหลายคือกันเช่นคำว่า บักเขีย บักเขือ เฮีย เฮือ เป็นต้น หวังว่าสิเป็นประโยชน์เด้อคับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อูด

ภาษาอีสานคำว่า..อูด
ความหมายตรงๆ ====>	การใช้ควันไฟรม ,การใช้ควันไล่สัตว์หรือแมลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 19-01-2007 23:20:02	ตัวอย่าง อูด คือ การใช้ควันจากการจุดไฟ เพื่อรม เพื่อไล่สัตว์หรือแมลง ตัวอย่างการอูด เช่น อูดยุง อูดแมงวัน ตัวอย่างประโยค - บ่าวหน่อลาวไปก่นหนู ก่นไปก่นมาหนูพุกใหญ่แล่นคาดลาดออกแปว ไปเข่าโกนไม้ บ่าวหน่อกะเลยหาเฟียงมาจูดเอาควน \"อูด\" ไล่มันออกจากโกน แล่วจั่งไล่คุบเอา แปล - บ่าวหน่อแกไปขุดหาหนู ขุดไปขุดมาหนูพุกตัวโตวิ่งพราดพราดออกทางรูหลบภัย ไปเข้าโพรงไม้ บ่าวหน่อก็เลยหาฟางข้าวมาจุดไฟ \"รมควัน\" ไล่หนูออกจากโพรงไม้ แล่วจึงไล่ตะครุบเอา หรือ -มื่อนี่มันอากาศเอ้าแฮง ยุงกะล้าย หลาย พอลล่าเอ้ย หาเฟียง หาขี้ฝอยไปสุมไฟ \"อูด\" ยุงให่ควยอี่ตู้เฮาแหน่เปี๋ยง (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ) แปลว่า -วันนี้อากาศช่างร้อนอบอ้าวเสียจริงๆ ยุงก็เยอะมากเลย น้องพอลล่าจ๊ะ หาฟางข้าว หามูลฝอยไปสุมไฟ \"ไล่\" ยุงให้ควายอี่ตู้เขาเลของเราหน่อนะจ๊ะ (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ) ปล.คาดลาด=พรวดพราด โกนไม้=โพรงไม้ เฟียง=ฟางข้าว ควน=ควัน เอ้า=ร้อนอบอ้าว แหน่เปี๋ยง=แหน่เป็นหยัง=สักหน่อยจะเป็นไร พะน้าพะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เอียบ
ความหมายตรงๆ ====>	การหมักเกลือ, การเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-09-2006 09:47:48	ตัวอย่าง เอียบ เป็นการเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ แล้วหมักไว้สักครู่ หรือสักคืน เพื่อให้เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลา กบ เขียด เนื้อวัว มีกลิ่นคาวลดลง และมีรสชาติดีขึ้น การ \"เอียบ\" ส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมเนื้อสัตว์ เพื่อ ทำการ ปิ้ง ย่าง ทอด หรือนึ่ง เช่น เอียบปลา เอียบกบ เอียบซี้น เป็นต้น แต่ เอียบไค บ่แม่น เพราะ เอียบไค ต้องใช้ มีดบิน เท่านั้น ตัวอย่างประโยค เช่น -มื่อคืนนี่ฝนตก พ่อใหญ่บัติลาวไปหาไต้กบ ได้กบใหญ่มาสามสี่โต กะเลยคึดอยากกิน หนึ่งกบใส่บักหุ่งเหิ่ม จ้ำกับแจ่วบักพริกดิบ แซบๆ กะเลยบอกเมียสุดที่รักว่า เฒ่าๆ เอากบไปแบ๋ขี่ แล้วกะ \"เอียบ\" ไว่แหน่เด้อ มื่อแลงข่อยสิหนึ่งใส่บักหุ่งเหิ่มสู่กิน แต่อย่าสะ \"เอียบ\" เค็มคักหลายเด้อ คือมื่อที่ \"เอียบ\" ปลา เอามาปิ้ง กินกะสิบ่ได้ เค็มคัก ปานว่าเอาปลามาแต่ทางบรบือเอาโลด คำแปล -เมื่อคืนนี้ฝนตก คุณตาบัติแกไปหาส่องกบ ได้กบตัวใหญ่มาสามสี่ตัว ก็เลยคิดอยากกิน นึ่งกบใส่มะละกอห่าม จิ้มกับแจ่วพริกสด อร่อยๆ แกก็เลยบอกเมียสุดที่รักว่า คุณๆ เอากบไปผ่าท้องแล้วก็ \"หมักเกลือ\" ไว้หน่อยนะ เย็นนี้ฉันจะนึ่งใส่มะละกอห่ามให้กินด้วยกัน แต่อย่า \"หมักเกลือ\" เค็มมากนัก เหมือนกับวันที่ \"หมัก\" ปลา เอามาปิ้ง กินก็ไม่ได้ เค็มมาก เหมือนกับว่าเอาปลามาจากทางบรบือโน่นแหละ ปล. บรบือ แต่ก่อนเป็นแหล่งผลิตเกลือสินเธาว์ แหล่งใหญ่ อะไรที่เค็มๆ คนแถวนั้นก็จะเปรียบว่ามาจากบรบือ คนบรบืออย่าเคียดเด้อ แต่ปัจจุบัน บรบือได้เลิกผลิตเกลือแล้ว เนื่อจากว่ามีประชาชนที่เดือดร้อนจากการที่น้ำเค็มไหลลงสู่ ลำน้ำเสียว ทำให้ทำนาไม่ได้ จึงมีการเรียกร้องให้ยกเลิกสัมปทานการผลิตเกลือในเขตอำเภอบรบือเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา ปัจจุบัน ลุ่มน้ำเสียว เป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญของจังหวัดมหาสารคามและร้อยเอ็ด สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ่งแต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แอ่งแต่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะ ภาชนะ หรือ สิ่งของ ที่ใส่ของได้ ไม่ค่อยปลอดภัย หรือ เล็ก ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 02-12-2011 09:34:19	ตัวอย่าง แอ่งแต่ง เป็นคุณลักษณะนาม ไม่มีคำจำกัดความจำเพาะ ส่วนใหญ่ใช้ บรรยายลักษณะ วัตถุ ทรงกลม ,หลุม หรือ สิ่งของที่ทำขึ้นพอลวกๆ ไม่ค่อยมั่นคง แอ่งแต่ง เป็นคำอีสานโบราณ ซึ่งเป็นวาทกรรม ที่ลูกหลานหลงลืม ดังคำเปรียบเปรย ของ นกเขากับนกเอี้ยง พูดถากถางกัน นกเขา : อุ่มหลุ่ม อุ้มไข่เน่า ( คำแปล ) นกเขาพูดเหน็บให้นกเอี้ยง ว่าทำรังซะใหญ่โต แต่ไข่เน่า นกเอี้ยง : แอ่งแหล่ง ไข่ตกแตก ( นกเอี้ยง เยาะเย้ยนกเขา ว่าทำรัง แค่เอาไม้ 3 อันขัดกัน ไข่ตกแตก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮะ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮะ
ความหมายตรงๆ ====>	ถู, ถูไถ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-06-2007 21:09:02	ตัวอย่าง -บ่าวหน่อเพิ่นถืกยุงกัดหลัง เกากะบ่เถิง เพิ่นคันหลายกะเลยเอาหลังไป \"ฮะ\" กับเสาปูน จนว่าหลังเหลิ่นเหมิด แปลว่า -บ่าวหน่อแกโดนยุงกัดที่หลัง เกาก็ไม่ถึง แกคันมากก็เลยเอาหลังไป \"ถูไถ\" กับเสาปูน จนหลังถลอกปอกเปิกไปหมด หรือ -มังกรเดียวดายเพิ่นถือเซียกงัว \"ฮะ\" ขา เป็นบาด จากหวาก กะเลยไปหาหมอ หมอกะเลยถามว่า หมอ:เอ้า เป็นอะไรมา มังกรเดียวดาย:เชือกวัวฮะ (เพิ่นถือเชือกงัวมานำให้หมอเบิ่งว่ามันสกปรก) หมอ:หมอไม่ได้ถามว่าถืออะไรมา หมอถามว่า ขาโดนอะไรมา มังกรเดียวดาย:ก็ยังว่า เชือกวัวฮะ เชือกวัวฮะ ไม่เห็นรึไง หมอ:เอ๊ะเด็กคนนี้ พูดไม่เข้าใจอะไรเลยนะ ถามว่าขาโดนอะไรมา มังกรเดียวดาย:หมอนั่นหละพูดไม่รู้เรื่อง กะยังว่า เซียกงัวฮะขา จนบาดบักใหญ่นี่เด..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮังก้า , ฮางก้า

ภาษาอีสานคำว่า..ฮังก้า , ฮางก้า
ความหมายตรงๆ ====>	โรคผื่น ที่เกิดจากการ แช่น้ำ ต้นกล้า ทำให้แพ้ ทำให้เป็นผื่นแดง ตุ่มคัน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 08-06-2010 16:38:40	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ทิดสาย รับจางหลกกล้าหลาย จนบีแข้งเป็น " ฮังก้า " คำแปล ทิดสายรับจากถอนกล้ามาก จนปลีแข้ง เป็นโรคผื่นคันที่เกิดจากการแพ้ ต้นกล้า
แก้ไขข้อมูล