ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กก

ภาษาอีสานคำว่า..กก
ความหมายตรงๆ ====>	ต้น,ลำดับแรก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/3/2002 10:25:25 PM	ตัวอย่าง ข่อยสิไห้เจ้าไปขึ้นกกไม้ เอาไข่มดแดงมาต้มให้ลูกกกของแม่ใหญ่คำเพิ่นกินแก้ผิดกระบูน แปลว่า ฉันจะให้เธอไปปีนต้นไม้ เอาไข่มดแดงมาต้มให้ลูกคนแรกของยายคำกิน เพื่อแก้การผิดสำแดง วาสั่นแหล่ว..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กวด/กวดกา

ภาษาอีสานคำว่า..กวด/กวดกา
ความหมายตรงๆ ====>	ตรวจ/ตรวจตรา
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 15-01-2010 02:54:41	ตัวอย่าง ไปกวดเบิ่งเด้อ แปลว่า ไปตรวจดูนะ (เป็นคำเก่า)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กอง จู่น พูน

ภาษาอีสานคำว่า..กอง จู่น พูน
ความหมายตรงๆ ====>	ทำให้เป็นกอง , นำมารวมกันให้เป็นกอง , รวมกันมากๆ ,
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หยัด พยุห์ เมื่อวันที่:: 08-04-2009 14:07:27	ตัวอย่าง อยู่ท่งนาเอาเฟืองมากองกันไว้อยู่เทองโพน กอง จุ่น พูน ( คำว่า โพน คือ จอมปลวก ) เด้ ( เทอง คือ ชั้นบน )
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะซาง

ภาษาอีสานคำว่า..กะซาง
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่แคร์ ไม่สนใจใยดี แล้วแต่คุณ ไม่มีความรู้สึกร่วม
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: แคน เมื่อวันที่:: 04-06-2009 15:03:06	ตัวอย่าง แม่: \"อีเหี่ยนถ่ามึงบ่กลับมาอยู่บ้าน มึงอย่าหวังว่าสิได้เด้อมูลมัง ฮั่ว ไฮ่ นา สวน กูนี่\" ลูก: \"กะซ่างเจ้าตี๋ล่า ข่อยสิอยู่กุงเทพ ข่อยซิหผัวฟะหลั่งกะได้\" ความหมายคล้าย \'บ่ออนซอน\'
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกีย

ภาษาอีสานคำว่า..เกีย
ความหมายตรงๆ ====>	เลี้ยง ให้อาหาร ใช้กับสัตว์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:14:17	ตัวอย่าง คันเจ้าอยู่เฮือน ให้เกียหมูนำแหน่เด้อ ข่อยสิไปเอาบุญแอว แปลว่า หากคุณอยู่บ้าน ให้เอาอาหารให้หมูด้วยนะ ฉันจะไปงานแต่งงาน (แอว) คือ เอว (บุญแอว) คือ งานแต่งงาน คงจะเป็นเพราะหลังจากงานนี้ไปแล้ว จะมีการใช้เอวเยอะขึ้น ฉลองการใช้เอว ว่าอย่างนั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขวย

ภาษาอีสานคำว่า..ขวย
ความหมายตรงๆ ====>	ขุยรังหรือขุยรูของสัตว์ประเภทอยู่ในรู
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 08-05-2006 21:05:00	ตัวอย่าง เช่น ขวยจิโป่ม... หมายถึง รังจิโป่ม อันมีขุยดินกลบหรืออยู่รอบรู ขวยกุดจี่... หมายถึง ขุยดินที่กุดจี่ขุดรูแล้วดินกลบด้ายบนเป็นขุยๆ ขวยแมงจินูน... เหมือนขวยกุดจี่ ขวยอึ่ง... หมายถึง ขุยดินที่อึ่งขุดรูแล้วมีขุยดินนั้นอยู่บนรู ขวยมด... หมายถึง ขุยดินที่มดขุดดินขึ้นมา เพื่อทำรัง แล้วขุยดินนั้นอยู่ปากรัง ........................................ สรุปว่า คำว่าขวย เป็นคำบ่งบอกถึงลักษณะขุยดิน อันเป็นที่อยู่ของสัตว์ที่ขุดรูอยู่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เขา

ภาษาอีสานคำว่า..เขา
ความหมายตรงๆ ====>	เขา(พวกเขา) บุรุษที่3/เรา เค้า ฉัน บุรุษที่1
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:55:44	ตัวอย่าง เช่น 1. โตสิไปยากหยังนำเขา แปลว่า ตัวเองจะไปวุ่นวายไรกับเค้าล่ะ 2.ใช้แทนตัวเอง ให้ฟังดูใกล้ชิดซึ่งส่วนตัวผมว่าคนพูดพูดแล้วดูน่ารักดี แปลประมาณ เค้า(ตะเอง) เรา เช่น เจ้าของไปเที่ยวนำเขาบ่ แปลว่าตะัเองไปเที่ยวกับเค้ามั้ยง่ะั
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คาดลาด

ภาษาอีสานคำว่า..คาดลาด
ความหมายตรงๆ ====>	ยื่นออกมา , โผล่ออกมา , เกิดขึ้นโดนมันตั้งใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: คนฮักถิ่น เมื่อวันที่:: 15-09-2006 09:40:27	ตัวอย่าง เช่นว่า 1. เจ้าเบิ่งนี่ดุบ่าวเอก จั้งใด๋ ส่นไม่ฮางเจ้าคือจั๋งมาหยืน คาดลาด เข้ามาในเฮียนข่อยหลายแท้ แปลว่า - นี่คุณเอก ดูนี่สิ ทำไมปลายไม้ซางของคุณถึงได้ยื้นเข้ามาในบ้านผมเยอะแยะขนาดนี้ล่ะ 2. บ๊ะ ! .... บักอั่นนี่แหม ขับรถนำก้นกันมาดี ๆ จั้งใด๋มา คาดลาด เบรกจ่อ ๆ จั้งซี่ แปลว่า โอ้ะ ! .... เจ้าคนนี้ ขับตามกันมาดี ๆ ไงถึงได้อยู่ดี ๆ ก็เบรก ซะกระชั้นอย่างนี้ เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิง

ภาษาอีสานคำว่า..คิง
ความหมายตรงๆ ====>	ร่างกาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 11/10/2544 18:12:55	ตัวอย่าง อย่าเด้ออ้าย อย่ามาซูนคิงน้อง มันสิขะลำเด้อ้าย แปลว่า อยานะพี่ อย่ามาสัมผัสร่างกายน้องนะ มันไม่ควรเดี๋ยวผิดประเพณี วาสั่นดอก....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คูน, คูณ

ภาษาอีสานคำว่า..คูน, คูณ
ความหมายตรงๆ ====>	ถมให้สูงขึ้น, ยกระดับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 26-03-2007 09:57:51	ตัวอย่าง คำว่า คูน หรือ คูณ เขียน ยังไง ก็อ่านให้เหมือนกันก็แล้วกันครับ ความหมายก็คือ การถมให้สูงขึ้น นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ เฮือนซานของพี่น้องซุมื้อนี้แฮงสิต่ำกั่วถนน ฝนตกมายามใด๋ น้ำท่วมซุปี ย่อนวาเพิ่นคูนถนนขึ้นให้มันสูงกั่วเฮือนเฮา คัน เฮาคูนดินเดิ่นเฮือนเฮาแข่งกับถนน กะสิสู่เพิ่นบ่ได้ดอก ขอยวา ทางทีดี เฮาคูนดินให้มันซ่ำถนนสิดีกั่ว บ่ต้องสูงกว่าถนนดอก แม่นบ่ เจ้าวา แปลว่า บ้านเรือนทุกวันนี้ของพี่น้องมันต่ำกว่าถนน ฝนตกมาตอนไหน น้ำท่วมบ้านถุกปี เพราะว่า ทางการท่านถมดินให้สูงกว่า บ้านของเรา หากเราถมดินบ้านเราแข่งกับถนน ก็จะสู้เขาไม่ได้ ผมว่า ทางที่ดี เรามาถมดินให้เท่ากับถนนพอดีดีกว่า ไม่ต้องสูงกว่าถนนหรอก จริงไหม คุณว่า อธิบายเพิ่มเติม ซุมื้อนี้ ==> ทุกวันนี้ สู่ ==> สู้ ซ่ำ หรือ ส่ำ ==> เท่ากัน เพียง ==> เท่ากัน (ใช่กับความสูง) วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>	ไกล้,กระชั้นชิด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 06-08-2006 13:37:08	ตัวอย่าง ในความหมายของ จ้อ อาจหมายถึง ระยะทาง หรือระยะเวลา ก็ได้ หรือ อาจจะใช้การเล่นคำ เพื่อให้ความหมายมากขึ้น เช่น จ้อๆ ,จั้นจ้อ ตัวอย่างประโยค เช่น -บ่าวหน่อขับรถนำก้นรถแท๊กซี่ เข่าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่กะเบรค เฮ็ดให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแฮง จนน้องกระแตที่นั่งมานำหัวดวนไปข้างหน้า บ่าวหน่อลาวสูนหลาย กะเลยลงรถไปฮ้ายให่คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอีหยังวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคเอา \"จ้อๆ\" ไคแหน่ตั๊ว ข่อยเบรคทัน คันจั่งสั้นรถได้ตำดากกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่กะลงมาเถียงว่า \"เจ้ากะคือกันนั่นหละ ขับรถมา \"จ้อ\" ดากรถข่อยปานนี่ มันกะกดดัน สั่นตั๊ว\" แปลว่า -บ่าวหน่อแกขับรถตามก้นรถแท๊กซี่ เข้าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่ก็เบรค ทำให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแรง จนน้องกระแตที่นั่งมาด้วยหัวคะมำไปข้างหน้า บ่าวหน่อแกโมโหมาก ก็เลยลงรถไปด่าให้คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอะไรวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคอย่าง \"กระชั้นชิด\" นี่ดีนะที่เราเบรคทัน ไม่งั้นรถได้ชนตูดกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่ก็ลงมาเถียงว่า \"คุณก็เหมือนกันนั่นหละ ขับรถมา \"ชิด\" ก้นรถฉันขนาดนี้ มันกดดัน รู้ไหม\" หรือ -บ่าวหน่อลาวมานั่งจ่มเรื่องผู้สาว ว่า ออกพรรษานี่ น้องกระแตกะสิให่ไปขอไปแต่งให้มันเรียบร้อย ลาวกะเลยคึดยากว่า มาบอกกัน \"จ้อๆ\" จั่งซี่ สิไปหาเงินค่าดองทันบ่น๊อ เวลากะ \"จั้นจ้อ\" เข่ามาซุมื่อ เทิงหมู่พวกกะสิว่าให่ ว่าบอกข่าวงานกินดอง \"จ้อ\" โพด ตัดชุดใหม่ใส่บ่ทัน แปลว่า -บ่าวหน่อแกมานั่งบ่นเรื่องแฟนสาวให้ฟังว่า ออกพรรษานี้ น้องกระแต ก็จะให้ไปสู่ขอ ไปแต่งงานให้มันเรียบร้อย แกก็เลยหนักใจว่า มาบอกกัน \"ไกล้ๆ\" อย่างนี้จะไปหาเงินค่าสินสอดทันไหม เวลาก็ \"กระชั้นชิด\" เข้ามาทุกที ทั้งเพื่อนฝูงก็จะว่าให้ ว่า มาบอกข่าวงานแต่งงาน \"กระชั้นชิด\" เกินไป ทำให้ตัดชุดใส่ไปงานไม่ทันเลย พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จาวขาย

ภาษาอีสานคำว่า..จาวขาย
ความหมายตรงๆ ====>	ประกาศขาย
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 21-11-2006 13:25:57	ตัวอย่าง จาวขาย คือ จาวขาย มาเบิ่งโตอย่างกันเลย ควยบักตู่ อยู่บ้านพ่อใหญ่ดล มันบ่คูนตั๊ว ไถนากะแส่วซ้ายแส่วขัว บ่กงตามฮอยเก่าเลย แล้วกะมักแนมนำตะควยโตแม พ่อใหญ่ดลเลาจาวขายตั๊ว ถืกๆนึงดอก โตนั้นเลาวาสิขาย จัก 20 ร้อยนึง แปล ความเขาทู่ (หรือ หน้าทู่) ที่อยู่บ้านตาดล มันไม่ดี (ชอบออกนอกรีดนอกรอย) ไถนาก็เบี่ยงซ้ายบ้างเบี่ยงขวาบ้าง ไม่ตรงรอยเดิมที่เคยไถเลย แล้วก็ชอบมองตามความตัวเมีย (โดยเฉพาะสาวๆ) พ่อใหญ่ดลแกเลยประกาศขาย ถูกๆ ความตัวนั้นแกขายแค่ 2000 บาท เอง ควย = ควาย แส่ว คือ การเบี่ยง เฉไฉ กง คือ ตรง โตแม คือ ตัวแม่ หรือตัวเมีย ตรงกันข้ามกับ โตเถิก หรือ ตัวผู้ สั่นดอกหว้า...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก

ภาษาอีสานคำว่า..จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก
ความหมายตรงๆ ====>	พิเรน ซอกแซก
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: ป้าหน่อย เมื่อวันที่:: 31-03-2011 19:49:11	ตัวอย่าง เด็กน้อย สงสัยถามพ่อว่า พ่อๆ ห่านคือฮ้องเสียงดังแท้ พ่อบอก มันคอยาว กะเลยฮ้องเสียงดัง อ้าว แล้วอึ่งคอสั้น กะคืฮ้องเสียงดัง คะซั้น พ่อ \"ฮื้ย สูนี่ ถามหยัง จิ๊กหลิ๊ก จอกหลอก หลายเว่ย แปลว่า ถามอะไรพิเรน ๆ ทำนองนั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ซิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	มอง
อ้างอิงจังหวัด :: เลย จากคุณ:: SaLaWan เมื่อวันที่:: 25-09-2009 14:58:13	ตัวอย่าง ซิ่งเบิ่งนกตัวนั้นแม้ มองดูนกตัวนั้นซิ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซูซี

ภาษาอีสานคำว่า..ซูซี
ความหมายตรงๆ ====>	เซ้าซี้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์ เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:04:15	ตัวอย่าง อ้อนแอ้น:อ้ายบอสกะยังบ่มักแนวจั่งซี่ อย่าซึมาซูซีหลายฮือ มันบ่แม่นแนวเด๊ะหนิ อ้ายบ่าวบอส:อ้ายผิดไปละ อ้ายสิบ่เฮ็ดอีก แปล อ้อนแอ้น:พี่บอสก็ยังบอกอยู่ว่าไม่ชอบอะไรแบบนี้ อย่ามาเซ้าซี้ให้มันมากนักนะโอ้ยย มันไม่ใช่อ่ะ ไม่ใช่เรื่องโว้ยย พี่ทูนหัวบอส:พี่ผิดไปแล้ว พี่จะไม่ทำอีก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซูน

ภาษาอีสานคำว่า..ซูน
ความหมายตรงๆ ====>	สัมผัส, แตะต้อง
อ้างอิงจังหวัด :: ทั่วไป จากคุณ:: ว.เมืองดอกบัว เมื่อวันที่:: 8/21/2001 2:52:36 AM	ตัวอย่าง ให้ขอซูนคิงเจ้าจักหน่อยสิได้บ่ พอได้ใจอ้ายเซาฮ้อนซุ่มเย็น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซูนคีง

ภาษาอีสานคำว่า..ซูนคีง
ความหมายตรงๆ ====>	ถูกเนื้อต้องตัว
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ จากคุณ:: ทิดแหล่ เมื่อวันที่:: 13-12-2007 16:19:25	ตัวอย่าง ผู้สาวเมื่อเห็นผู้บ่าวขยับเข้าไปใกล้จึงพูดว่า \"เฒ่าอันนี่เจ่าอย่ามาซูนคีงข่อยได๋ บักกอกใส่หัวเดะ\" คำแปล : นี่ตะเองอย่ามาถูกเนื้อต้องตัวเขานะ ไม่งั้นโดนมะเหงกแน่ๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซ่า

ภาษาอีสานคำว่า..เซ่า
ความหมายตรงๆ ====>	(เหนื่อย)หอบ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 10-05-2006 12:42:55	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลาสูนให้เด็กน้อย ที่แลบลิ้นเหลียกตาใส่เลา เลากะเลยแล่นไล่คุมจับกินบีเด็กน้อย เด็กน้อยกะพากันแล่นหนี พ่อใหญ่ดล แล่นไล่คุมเด็กน้อย จนเมื่อย เซ่า แฮบๆ เอาโลด คำแปล : พ่อเฒ่าดล โมโหให้เด็กๆ ที่ทำแลบลิ้นปลิ้นตาใส่ท่าน ท่านก็เลยวิ่งไล่ตามจับเด็กๆ เพื่อจะแกล้งกินดีเด็ก เด็กๆ ก็พากันวิ่งหนี พ่อเฒ่าดลวิ่งไล่ตามเด็กๆ จนเหนื่อยหอบ แฮ่กๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดูน

ภาษาอีสานคำว่า..ดูน
ความหมายตรงๆ ====>	ผุด หรือ อาการดันออก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: สะเลเต เมื่อวันที่:: 25-11-2008 08:38:56	ตัวอย่าง แหล่งน้ำนี้ เป็นน้ำดูน แปลว่า แหล่งน้ำนี้ เป็นน้ำที่ผุดขึ้นตามธรรมชาติ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..เดิ่น
ความหมายตรงๆ ====>	สนาม,พื้นที่โล่งกว้าง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:39:46 PM	ตัวอย่าง เจ้าเห็นนาข่อยบ่ มีแต่เดิ่นเอียด (เอือด) เต็มอยู่ปลูกข้าวกะบ่งามเลย แปลว่า คุณเห็นไหม ที่นาผมมีแต่พื้นที่โล่งเค็ม(ดินเปรี้ยว) เต็มไปหมด ปลูกข้าวก็ไม่งอกงามเลย เอียด หรือ เดิ่นเอียดจะทำนาแล้วข้าวจะไม่ขึ้น เพราะ ดินเปรี้ยวหรือ ดินที่มีความเป็นกรดสูง จะเป็นลักณะดินทราย ชิมดูดินจะเปรี้ยวๆ บางที่ก็สามารถเอาดินนี้ไปต้มทำเป็นกลือสินเทาได้ วิธีแก้ ดินเปรี้ยว ต้องโรยด้วยความเป็นด่าง ซึ่งก็คือ ปูนขาวนั่นเอง (CaCO3) บ่าวหน่อ ลาววา...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงฮูนฮูน

ภาษาอีสานคำว่า..แดงฮูนฮูน
ความหมายตรงๆ ====>	แดงจ้า แดงเพลิง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 06-11-2006 16:37:01	ตัวอย่าง แดงฮูนฮูน หรือบางทีออกเสียงว่า แดงฮวนฮวน คือแดงจ้า แดงเพลิง หรือแดงแบบมีประกาย เช่น ถ่านไม้แดงฮงดีคัก ไฟแดงฮูนฮูนเลย หมายถึง ถ่านไม้แดงไฟกล้าดีมาก ไฟแดงจ้าเลย ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงฮูนฮูน หมายถึง ดวงอาทิตย์กำลังตกดิน สีแดงจ้า ไปไต้อึ่ง แยงไฟไปถืกตางูเห่า ตาแดงฮูนฮูน เป็นตาย่าน หมายถึง ไปส่องอึ่ง ส่องไฟไปโดนตางูเห่า ตาแดงเพลิง น่ากลัว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โตน

ภาษาอีสานคำว่า..โตน
ความหมายตรงๆ ====>	กระโดดลง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์ เมื่อวันที่:: 24-07-2016 02:51:11	ตัวอย่าง น้องแบ้:อ้ายๆมาเบิ่งน้ำของหม่องนี้เปนตาเล่นแท้วะ อ้ายซัย:คันอยากเล่นกะโตนเอาโลด โตนลงไปโลด แปล น้องแบ้:พี่ครับมาดูน้ำโขงตรงนี้น่าเล่นจังฮะ พี่ชัย:ถ้าอยากเล่นก็โดดลงไปเลย โดดลงไปเล่นเอาเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืก

ภาษาอีสานคำว่า..ถืก
ความหมายตรงๆ ====>	1.ถูก,ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-05-2006 13:28:51	ตัวอย่าง 1.แปลว่า ถูก เช่น พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\" ย่อนว่าเพิ่นอยากอาย -หมายความว่า พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก เพราะว่าแกเขินอาย 2.แปลว่า โดน เช่น บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน -แปลว่า หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะขงหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน 3.แปลว่า ราคาถูก เช่น พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด -แปลว่า คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ดู
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: อ๋อมแอ๋ม เมื่อวันที่:: 06-02-2008 17:57:57	ตัวอย่าง เบิ่งนั้น แปลว่า ดูนั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นตาย้าน

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นตาย้าน
ความหมายตรงๆ ====>	น่ากลัว/ดูน่ากลัว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 31-07-2010 00:45:06	ตัวอย่าง แนมเข้าไปในเฮือนฮ้างหลังนั้น เป็นตาย้านหลาย แปลว่า มองเข้าไปในบ้านร้างหลังนั้น ดูน่ากลัวมาก ย้าน แปลว่า กลัว/น่ากลัว เป็นตา/เป็นตะ แปลว่า น่าจะ /ได้เรื่อง ( เช่น บ่เป็นตา แปลว่า ไม่ได้เรื่องป
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิด

ภาษาอีสานคำว่า..เปิด
ความหมายตรงๆ ====>	เบื่อ,เบื่อหน่าย,หนี
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 17-05-2006 11:42:25	ตัวอย่าง เปิด ในภาษาไทย จะมีความหมายตรงกับคำว่า เขย หรือ เผย ในภาษาอีสาน แต่ เปิด ในภาษาอีสาน กลับหมายถึง เบื่อหรือเบื่อหน่าย และอีกความหมายก็แปลว่า หนี ,วิ่งหนี เช่นประโยค - สมัยที่มหาบัติบ่ทันได้เมีย บ่มีผู้เฮ็ดแนวกินให้กิน ลาวกะเลยได้กินแต่มาม่า กินซุมื่อจน \"เปิด\" แล้ว ความหมายคือ แต่ก่อน ตอนที่คุณมหาบัติแกยังไม่ได้แต่งงาน ไม่มีคนทำอาหารให้แกกิน แกก็เลยได้กินแต่มาม่า กินทุกวันจน \"เบื่อ\" แล้ว หรือ -เมียของมหาบัติจ่มว่า ตั้งแต่ข้อยได้ผัวคนนี่มา บ่เฮ็ดเวียกเฮ็ดงาน กินตั้งแต่เหล้าซุมื่อ บ่หัวซาลูกหัวซาเมีย ข้อยกะจั่งแม่น \"เปิด\" จั่งแม่นอิ่ม ความหมาย: ภรรยาของมหาบัติบ่นว่า ตั้งแต่ดิฉันแต่งงานกับสามีคนนี้มา เขาไม่เคยทำการทำงานเลย ดื่มแต่สุราทุกวัน ไม่สนใจลูกไม่สนใจภรรยา ดิฉันชักจะ \"เบื่อหน่าย\" มากแล้ว หรือประโยค - บ่าวหน่อเพิ่นไปเล่นสาวภูไท ทางเรณูนคร พอขึ้นไปเทิงเฮือนผู้สาว พ่อผู้สาวถือมีออีโต้ ยืนถ่าอยู่ผักตูเฮือน บ่าวหน่อเพิ่นย่านหลาย ฟ่าวโตนเฮือน \"เปิด\" อาดหลาด เลย ฮอดบ่ได้เว่ากับผู้สาวจ้อย ความหมาย: หนุ่มหน่อ แกไปหาจีบสาวภูไท ที่เรณูนคร พอแกขึ้นไปบนบ้านของหญิงสาว พ่อของหญิงสาว ยืนถือมีดพร้ารออยู่ที่ประตูบ้าน หนุ่มหน่อเห็นดังนั้นก็กลัวมาก กระโดดลงจากบ้าน รีบ \"หนี\" ไป เลยไม่ได้คุยกับหญิงสาวเลย.... นี่แค่คำว่า \"เปิด\" คำเดียว ก็มีความหมายตั้งหลายอย่าง อ่านแล้วอย่าพึ่ง \"เปิด\" กันเลยนะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป้ว

ภาษาอีสานคำว่า..แป้ว
ความหมายตรงๆ ====>	แผลเป็น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 21-11-2006 11:24:29	ตัวอย่าง แป้ว หมายถึง แผลเป็น คือรอยของผิวหนังที่เคยมีบาดแผล เมื่อแผลหายแล้ว ยังมีรอยเหลืออยู่ เรียกว่า แป้ว ตัวอย่าง -น้องแตงโม ตั้งแต่น้อยๆ คือสิเป็นตาขี่ดื้อเนาะ นำแข้งนำขา มีต๊ะ \"แป้ว\" ขาลาย อำอ่ายอยู่ หมายถึง -น้องแตงโม สมัยตอนเด็กๆท่าทางจะซุกซนน่าดูนะ ตามขามีแต่รอย \"แผลเป็น\" เต็มไปหมด ขาลายยังกะม้าลายแหนะ (จำมาจากโฆษณา ดอกว้า)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พุ

ภาษาอีสานคำว่า..พุ
ความหมายตรงๆ ====>	เบ่งบาน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 15-08-2009 09:20:57	ตัวอย่าง ดอกจานต้นนี้นานพุบานพูน มต้นเลย สงสัยสิเข้าหน้าแล้งแล้ว แปลว่า ดอกจาน (ดอกทองกวาว) ต้นนี้กำลังออกดอกเบ่งบาน สงสัยกำลังจะเข้าส฿หน้าร้อนแล้ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มอ ,หม่อ

ภาษาอีสานคำว่า..มอ ,หม่อ
ความหมายตรงๆ ====>	ริม ,อยู่ไกล้ริม ,ชิดขอบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 17-09-2006 22:25:32	ตัวอย่าง มอ หรือ หม่อ บ่ฮู้ว่าสิเขียนจั่งได๋ ออกเสียงให้มันถืกกะแล่วกัน แปลว่า อยู่ริม หรืออยู่ชิดขอบ เช่น -พ่อใหญ่บัติ พาลูกซายไปเบิ่งน้ำมาก อยู่ฝั่งห่วย ลาวเลยบอกลูกว่า บักหล่า อย่าสะไปยืนอยู่ \"มอ\" หลายเด้อ เดี๋ยวมันสิหัวสักตกน้ำ ตายน้ำ พ่อซ่อยบ่ทันเด้ แปลว่า -คุณตาบัติ พาลูกซายไปดูน้ำหลาก ที่ริมฝั่งห้วย แกเลยบอกกับลูกว่า หนู อย่าไปยืนอยู่ \"ริมฝั่ง\" มากนักนะ เดี๋ยวจะหัวคะมำตกน้ำ จมน้ำตาย พ่อซ่วยไม่ทันนะ หรือ -ไปไป ซิ่ง โตไปขึ้นบักค้อมากินกับแจ่วแหน่ อย่าสะไต่ไป \"มอ\" หลายเด้อ เดี๋ยวง่ามันสิพาลิเด้ ตกต้นค้อ ขาหักขาห่าน เด้ แปล -ไปไป ซิ่ง ช่วยไปปีนต้นสะคร้อ เก็บลูกสะคร้อมากินกับน้ำพริกหน่อย อย่าไต่ไป \"ชิดขอบ\" เหยียบกิ่งเล็กๆ นะ เดี๋ยวมันจะฉีกขาด ตกต้นสะคร้อ ขาหัก นะ (จะบอกให้) พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี่ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี่ยน
ความหมายตรงๆ ====>	เก็บ ,จัดเก็บ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 14-07-2006 11:46:02	ตัวอย่าง เมี่ยน ความหมายตรงๆก็คือ เก็บ หรือ จัดเก็บ และอาจหมายถึงการทำความสะอาดก็ได้ เช่น -มื่อนี่บ่าวหน่อ โทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าสิไปกินเข่าแลงนำ น้องพอลล่าดีใจหลายว่าผู้บ่าวสิมาเล่นเฮือน กะฟ่าว \"เมี่ยน\" เฮือน \"เมี่ยน\" ซาน ให้มันแปน แปลว่า -วันนี้บ่าวหน่อโทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าจะไปทานข้าวเย็นด้วย น้องพอลล่าดีใจมากว่าแฟนหนุ่มจะมาที่บ้าน ก็รีบ \"เก็บ\" รีบ กวาด บ้านเรือนให้มันสะอาดตา หรือ เมี่ยน ที่แปลว่า เก็บ ในความหมายหนึ่ง เช่น -เจ้าพ่อหน่อ ได้ยินว่า สิมีผู้บ่าวมาจีบน้องเบเบ้ ลาวสูนหลาย กะเลยสั่งลูกน้องว่า \"บักได๋ ซ่างมาบังอาจสิมาเล่นกิ๊กกูว่ะ ไป้ ไป \"เมี่ยน\" มันเดียวนี่ แปลว่า -จ้าวพ่อหน่อ ได้ยินข่าวมาว่า จะมีชายหนุ่มมาจีบน้องเบเบ้ แกโมโหมาก ก็เลยสั่งลูกน้องว่า ไอ้หน้าไหน มันช่างบังอาจมาจีบกิ๊กข้าวะ ไป แก ไป \"เก็บ\" มันเดียวนี้ พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แม่ยิง(แม่หญิง)

ภาษาอีสานคำว่า..แม่ยิง(แม่หญิง)
ความหมายตรงๆ ====>	ผู้หญิง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:25:38	ตัวอย่าง เป็นคำเก่าที่นิยมใช้ในฝั่งลาวด้วย ปล.อีนางหรือใช้กับเด็กสาวที่กำลังโต แต่แม่หญิงหมายถึง ผู้หญิงทั่วไป อย่าไปซูนคิงเขา มันบ่คือเด๊ะ เฮ็ดจังซี่นำแม่ยิง มันสิขะลำเด๊ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ล้มคุบหนู

ภาษาอีสานคำว่า..ล้มคุบหนู
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำเปรียบเทียบเพื่อปลอบใจเวลาล้ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 21-03-2007 16:37:47	ตัวอย่าง ล้มคุบหนู เป็นคำเปรียบเทียบเพื่อปลอบใจเวลาล้ม คำว่า ล้มคุบหนู ใช้ปลอบใจเวลาล้ม เพื่อไม่ให้ คนล้มรู้สึกว่าเสียหน้า หรือ เจ็บ ที่ล้มเป็นเพราะต้องการจะตะครุบหนูต่างหาก ภาคอีสานถือว่ามีหนูนาเยอะ และหนูนาก็จะกินข้าวเปลือกที่หล่นตามท้องนาเป็นอาหาร ดังนั้น หนูนาจึงสะอาด ไม่เหมือนหนูในกรุงเทพฯ และเด็กๆ หรือว่าคนภาคอีสาน ขช่วงหน้าร้อนจะไปหาหนูมาทำอาหารกัน และจะมีการไล่หนูนาที่ออกมาจากรู ซึ่งก็ต้องตะครุบจึงจะอยู่ และล้มตะครุบด้วย ดังนั้น หากมีการพลาดท่าล้มลงจะโดยไม่ตั้งใจก็แล้วแต่ ก็จะให้กำลังใจว่า ที่ล้มลงไปเพราะ ล้มไปตะครุบหนูต่างหาก ไม่ได้ล้มเพราะว่าสะดุดอะไร คำว่า คุบ ก็คือ ตะปบ ตะครุบนั่นเอง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ล่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ล่อน
ความหมายตรงๆ ====>	วุ้นเส้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 24-09-2006 12:40:03	ตัวอย่าง ล่อน หรือ เส้นล่อน หมายถึง วุ้นเส้น วุ้นเส้นที่เอามาทำอาหารนี่แหละ ล่อน คนอีสานบ้อนเฮา มักสิเอามาแกง ใส่ เนื้อสัตว์ เช่น แกงล่อนใส่ไก่ แกงปลาไส่ล่อน แกงปลากระป๋องใส่ล่อน ตัวอย่าง ตอนที่บ่าวหน่อพาน้องพอลล่า ไปยามบ้าน ทางร้อยเอ็ด ไปฮอดบ้านกะเห็นแม่ใหญ่นั่งกินเข่ากับแกงล่อนใส่ปลาอยู่พอดี น้องพอลล่า กะเลยถามเพื่อทักทาย น้องพอลล่า : (พูดไทย) คุณยายคะ ทานข้าวกับอะไรคะ คุณยาย : (คุณยายกลัวว่าถ้าพูดอีสานแล้วน้องพอลล่าจะไม่เข้าใจก็เลยพูดไทยตอบไป) ไม่ได้ทานข้าวหรอก กำลังกินข้าว กับ แกงล้อน น้องพอลล่า: ถ้าแกงมันร้อน ทำไมคุณยายไม่ทิ้งไว้ให้เย็นก่อนค่อยกินหละคะ คุณยาย : มันก็เย็นแล้วหละ แต่มันเป็นแกงล้อน แกงล้อน หนะ เคยกินไหม น้องพอลล่า: เอ๊ะ คุณยายนี่พูดไม่รู้เรื่องเลยนะ เดี๋ยวแกงก็เย็น เดี๋ยวแกงก็ร้อน งงไปหมดแล้ว บ่าวหน่อ : (พูดแบบสูนๆ) แหล่วโตสิไปงงเฮ็ดหยัง แม่ใหญ่กะยังบอกแล้วเด ว่า แกงล่อน แกงล่อน บ่แม่นแกงฮ้อน แกงล่อนใส่ไก่ นั่นหนะ จั่งแม่นปึก พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว่าขวน

ภาษาอีสานคำว่า..เว่าขวน
ความหมายตรงๆ ====>	นินทา
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: เสือน้อย เมื่อวันที่:: 22-05-2012 13:22:10	ตัวอย่าง พวกสูนั่งเว่าขวนผู้ได๋ คำแปล พวกเธอนั่งนินทาใคร
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สัตว์ + แมงต่างๆ

ภาษาอีสานคำว่า..สัตว์ + แมงต่างๆ
ความหมายตรงๆ ====>	สัตว์ + แมลงต่างๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: มังกรดียวดาย เมื่อวันที่:: 13-09-2006 10:55:17	ตัวอย่าง กะปอม, ขี้กะท่าง = กิ้งก่า ขี้เกี้ยม (ขอนแก่นออกเสียง ฉี่เจี้ยม) = จิ้งจก ขี้โกะ, ขี้โก๋ = จิ้งเหลน จิโป่ม (บางแห่งเรียก จิลอ) = จิ้งโคร่ง, จิ้งโกร่ง จิหรีด = จิ้งหรีด (จีงหรีดทองคำ) จิล่อ, จิลอ = จิงหรีดเล็ก จิโหลน = ลูกจิ้งหรีดที่ปีกยังไม่ขึ้น จินาย = จิ้งหรีดทองแดง แมงจิซอน = แมงกระชอน แมงคาม = แมงกว่าง, ด้วงกว่าง แมงแคง = แมงแกง แมงวัน = แมลงวัน แมงสาบ = แมลงสาบ แมงภู่, แมงพุ = แมลงภู่, ภมร แมงเงา = แมงป่องช้าง แมงงอด = แมงป่อง แมงย่างซิ้น = แมงมุมชนิดหนึ่ง ตัวลายเหลือง ทำรังเป็นข่ายวงกลมสำหรับดักเหยื่อ ยายอีมอม, แมงอีม่อม = แมลงไม้ แมงกะบี้, แมงกะเบื้อ = ผีเสื้อ แมงบ้ง = ตัวบุ้ง แมงง่องแง้ง = ลูกน้ำ(ลูกยุง) ขี้ไก่กือ = กิ้งกือ ขี้ไก่เดือน(ขอนแก่นออกเสียง ขี้ไก่เดียน), ขี้ดักเดือน = ไส้เดือน ขี้เข็บ = ตะขาบ แมงระงำ = ตัวอ่อนแมงปอ ก่อนที่จะลอกคราบเป็นแมลงปอ แมงเหนี่ยว = ตัวอ่อนแมลงปอคอปเตอร์ ก่อนที่จะลอกคราบ แมงโกก, แมงคันโซ่ = แมลงปอ ฮวก = ลูกอ๊อด เขียดคันคาก, ขี้คันคาก, คันคาก = คางคก เขียดตาปาด = เขียดปาด เผิ้ง, เผิ่ง = ผึ้งชนิดที่ทำรังตามโพรงไม้ มีหลายๆแพ ในรังเดียวกัน มิ้ม, มิ่ม = ผึ้ง ม้อน = ตัวไหม กับแก้ = ตุ๊กแก อีเจีย = ค้างคาว แหลว = เหยี่ยว เอี่ยน = ปลาไหล ขูลู = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ที่อยู่ตามใบตองกล้วย แมงง่วง, แมงง้วง = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ตัวใหญ่มาก พบได้ตามป่าโคก (เสียงร้องคล้ายเสียงงูจงอาง) แมงเหลี่ยม = แมลงทับ แมงคับ = แมลงทับ แมงช้างงอบ = แมลงงวงช้าง (แมลงปีกแข็ง มีปากเหมือนงวงช้าง ชอบกินใบพุทรา) แมงกอก = กว่างกอก แมงหินห่อย, แมงหิ่งห้อย = หิ่งห้อย ไฮ = ตัวไร (ไรเป็ด, ไรไก่) เหลียก = เหลือบ อิ้น, ฮิ่น = ริ้น จักจั่น = จักจั่น แมงอี = จักจั่น แมงหมี่ = แมลงหวี่ แมงเม่า = แมลงเม่า แมงน้อย, แมงขี้สูด = ตัวชันรง (ผึ้งตัวเล็กชนิดหนึ่ง ขี้ผึ้งชนิดนี้เรียกว่า ชันรง) กะปู, อี่ปู, ปู = ปู จินูน, กินูน, อีนูน = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินใบไม้อ่อน เช่นใบมะขามอ่อน ใบมะม่วงอ่อน กุดจี่, จุดจี่ = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินขี้วัว ขี้ควาย เป็นอาหาร แลน = ตะกวด จอนฟอน = พังพอน กะฮอก = กระรอก งัว = วัว แบ้ = แพะ หมาจอก = สุนัขจิ้งจอก เห็น, อีเห็น = ชะมด มั่ง, มัง = ละมั่ง ไก่โอก = ไก่โต้ง ไก่ยวง = ไก่งวง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สูน

ภาษาอีสานคำว่า..สูน
ความหมายตรงๆ ====>	โกธร หรืออาการไม่พอใจ
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: ลาวเยอ เมื่อวันที่:: 12-05-2007 20:02:10	ตัวอย่าง สูนเด้ คนนัดบ่เป็นนัด เเปลว่า โกธรมากที่คนนัดไม่เป็นนัด (คือไม่มาตามนัดนะเเหล่ะ ^-^) หรือ... เจ้าสูนให้ข่อยสั้นติ้ เเปลว่า เธอโกธรฉันหรือ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมืน/หืน

ภาษาอีสานคำว่า..หมืน/หืน
ความหมายตรงๆ ====>	โกรธ/โมโหหรือไม่พอใจ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 19-12-2009 03:11:01	ตัวอย่าง หืนหลาย แปลว่า โกรธมาก คำว่า หมืนหรือหืน คือมีอาการโกรธ ไม่พอใจ แต่ไม่รุนแรง เท่ากับ สูน ซึ่งจะหมายถึงโกรธโมโหอย่างมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลียวเบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เหลียวเบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	หันมามอง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:37:22	ตัวอย่าง บักห่านั้น ทรงกวนตีนแท้ล่ะ เหลียวเบิ่งหน้ากูน่ะ แปลว่า ไอ้นั้นท่างทางกวนบาทามก มีการหามามองหน้าอีก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลืองอ่ายห่าย

ภาษาอีสานคำว่า..เหลืองอ่ายห่าย
ความหมายตรงๆ ====>	เหลืองอร่าม
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 15-11-2006 15:11:46	ตัวอย่าง เหลืองอ่ายห่าย คือเหลืองอร่าม ที่ให้ความรู้สึกแบบสุดๆ ยิ่งกว่าเหลืองอุ่ยหุ่ย เช่น ดอกคูนบานเต็มต้น เหลืองอ่ายห่าย หมายถึงดอกคูนบานเต็มต้น เหลืองอร่าม ทองคำเต็มหีบ เหลืองอ่ายห่าย หมายถึง ทองคำเต็มหีบ เหลืองอร่าม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลืองอุ่ยหุ่ย

ภาษาอีสานคำว่า..เหลืองอุ่ยหุ่ย
ความหมายตรงๆ ====>	เหลืองสุก เหลืองอร่าม
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 15-11-2006 15:10:40	ตัวอย่าง เหลืองอุ่ยหุ่ย คือสีเหลืองสุก เหลืองอร่ามตา ให้ความรู้สึกแบบเต็มที่ เหลืองพอแล้ว เช่น กล้วยสุก สีเหลืองอุ่ยหุ่ย หมายถึง กล้วยสุกสีเหลืองน่ากิน ปลาดุกย่างสุกเหลืองอุ่ยหุ่ย หมายถึง ปลาดุกย่างเหลืองอร่าม ดอกคูนบานสะพรั่ง เหลืองอุ่ยหุ่ย หมายถึง ดอกคูนบานสะพรั่ง เหลืองอร่าม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลืองเอ่อเฮ่อ

ภาษาอีสานคำว่า..เหลืองเอ่อเฮ่อ
ความหมายตรงๆ ====>	เหลืองสะพรั่ง, เหลืองเกลื่อนตา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 06-12-2006 16:11:47	ตัวอย่าง เหลืองเอ่อเฮ่อ หมายถึง สิ่งของสีเหลืองมีมากมาย ดารดาษ เกลื่อนกล่น เช่น ดอกคูนเหลืองเอ่อเฮ่อ หมายถึงดอกคูนเหลืองสะพรั่ง (เต็มต้น) 5 ธันวา คนพากันใส่เสื้อสีเหลือง ไปไสกะเห็นแต่เหลืองเอ่อเฮ่อเอาโลด หมายถึง 5 ธันวา คนพากันใส่เสื้อสีเหลือง ไปไหนก็เห็นแต่สีเหลืองเต็มไปหมด
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหล่น

ภาษาอีสานคำว่า..แหล่น
ความหมายตรงๆ ====>	วิ่ง ตามติด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: บ่บอกดอก เมื่อวันที่:: 19-05-2006 12:09:24	ตัวอย่าง ตัวอย่าง 1.พ่อใหญ่หน่อมักแหล่นนำผู้สาวยามเมียลาวบ่อยู่เฮือน 2.อ้ายหน่อฟ้าวแหล่นเอาควายเข้าห่มยามมันถืกแดด 3.ข้อยย้านไปเบิ่งโปงลางสะออนบ่ทัน ข้อยกะเลยแหล่นไป ผัดไปซนผูนึง จังแมนว่าหล่อคัก คำแปล 1 .ลุงหน่อมักจะตามติดสาวๆ เวลาเมียแกไม่อยู่บ้าน 2.พี่หน่อรีบวิ่งเอาควายเข้าที่ร่มเวลามันโดนแดด 3.ฉันกลัวว่าจะไปดูการแสดงโปงลางสะออนไม่ทัน ฉันจึงวิ่งไปแต่ไปชนเขา ซึ่งเป็นคนหล่อมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮะ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮะ
ความหมายตรงๆ ====>	ถู, ถูไถ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-06-2007 21:09:02	ตัวอย่าง -บ่าวหน่อเพิ่นถืกยุงกัดหลัง เกากะบ่เถิง เพิ่นคันหลายกะเลยเอาหลังไป \"ฮะ\" กับเสาปูน จนว่าหลังเหลิ่นเหมิด แปลว่า -บ่าวหน่อแกโดนยุงกัดที่หลัง เกาก็ไม่ถึง แกคันมากก็เลยเอาหลังไป \"ถูไถ\" กับเสาปูน จนหลังถลอกปอกเปิกไปหมด หรือ -มังกรเดียวดายเพิ่นถือเซียกงัว \"ฮะ\" ขา เป็นบาด จากหวาก กะเลยไปหาหมอ หมอกะเลยถามว่า หมอ:เอ้า เป็นอะไรมา มังกรเดียวดาย:เชือกวัวฮะ (เพิ่นถือเชือกงัวมานำให้หมอเบิ่งว่ามันสกปรก) หมอ:หมอไม่ได้ถามว่าถืออะไรมา หมอถามว่า ขาโดนอะไรมา มังกรเดียวดาย:ก็ยังว่า เชือกวัวฮะ เชือกวัวฮะ ไม่เห็นรึไง หมอ:เอ๊ะเด็กคนนี้ พูดไม่เข้าใจอะไรเลยนะ ถามว่าขาโดนอะไรมา มังกรเดียวดาย:หมอนั่นหละพูดไม่รู้เรื่อง กะยังว่า เซียกงัวฮะขา จนบาดบักใหญ่นี่เด..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โฮม

ภาษาอีสานคำว่า..โฮม
ความหมายตรงๆ ====>	รวมกัน, บวก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:56:59	ตัวอย่าง ต่อไปสิเป็นการโฮมเลข สิบเอ็ดกับเก้า ตั้งโตเลขสิโฮมไว้คนละบันทัด สิบเอ็ด คือ นึงกับนึง นึง โฮมเก้า ได้สิบ ใส่ ศูนย์ จื่อ นึง นึงอีกโต บ่มีโตโฮมซักลงมา โฮมกับนึงที่จื่อไว้ ได้ สอง เขียนสอง ตอบ ซาว แปลครับ ต่อไปจะเป็นการบวกเลข 11 + 9 เขียนตัวเลขที่จะบวกคนละบันทัด 1+9 ได้ 10 ใส่ 0 ทด 1 1 อีกตัวไม่มีตัวบวก ชักลงมา บวกกับตัวทดคือ 1 ได้ 2 รวมแล้วได้ ตอบ 20 โฮมก็คือ การรวมกัน การบวก ซาว คือ 20 จื่อ คือ จำ สั่นดอกหว้า..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไฮ

ภาษาอีสานคำว่า..ไฮ
ความหมายตรงๆ ====>	บรรจุ, กรอก (น้ำ), ใส่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-05-2006 08:56:27	ตัวอย่าง บ่าวอนิวัตน์เลาสิไปหายิงหนูอยู่นาเลา เลาย้านบ่มีน้ำกิน เลากะเลยเอากะบอกไม้ไผ่ไฮน้ำกินนำ คันบ่เฮ้ดจั่งสั้น ยามเลากินเข้า เลาสิแค้นข้าวเด้ อีกอย่าง เอาไว้ไฮน้ำลงฮูหนูนำ แปลว่า หนุ่มอนุวัตน์ แกจะไปยิงหนูอยู่ที่ท้องนาของแก แกกลัวไม่มีน้ำกิน แกเลยเอากระบอกไม้ไผ่มาบรรจุน้ำ (กรอกน้ำ) ถ้าไม่ทำอย่างนั้นเวลากินข้าวข้าวก็จะติดคอ อีกทั้ง เอาไว้เทน้ำใส่รูหนูด้วย สั่นดอกหว้า..
แก้ไขข้อมูล