ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
คันได้เป็นหัวหน้า นายคนอย่ามาดใหญ่ คันได้กินไก่ต้ม อย่าลืมก้อยขี่กะปอม แปลว่า ถ้าได้เป็นเจ้าคนนายคน อย่าได้ถือตัวหยิ่งยโส ถ้าได้กินไก่ต้ม ก็อย่าลืมลาบกิ้งก่า หมายถึง ได้ดีแล้วอย่าหยิ่ง อย่าลืมผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จ

ภาษาอีสาน วันละคำ  

ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาภาษาอีสานความหมายภาษาไทย /ภาษาอีสาน::
เรียนรู้ภาษาอีสาน คำต่อคำ ทั้งหมด คลิ๊กที่นี่ || 10 ข้อมูลที่เข้ามาใหม่ || ดัชนีคำศัพท์

จากการค้นหาอันสุดยอดของเรา คำว่า ุง เราพบว่ามี 60 ข้อมูล ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับคำนี่
คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะซาง

ภาษาอีสานคำว่า..กะซาง
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่แคร์ ไม่สนใจใยดี แล้วแต่คุณ ไม่มีความรู้สึกร่วม
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: แคน
เมื่อวันที่:: 04-06-2009 15:03:06

ตัวอย่าง


แม่: \"อีเหี่ยนถ่ามึงบ่กลับมาอยู่บ้าน มึงอย่าหวังว่าสิได้เด้อมูลมัง ฮั่ว ไฮ่ นา สวน กูนี่\"
ลูก: \"กะซ่างเจ้าตี๋ล่า ข่อยสิอยู่กุงเทพ ข่อยซิหผัวฟะหลั่งกะได้\"
ความหมายคล้าย \'บ่ออนซอน\'

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขบ

ภาษาอีสานคำว่า..ขบ
ความหมายตรงๆ ====>
กัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: แดน
เมื่อวันที่:: 9/4/2001 5:59:56 AM

ตัวอย่าง

ระวังยุงกัดลูกสูเด้อ
แปลว่า ระวังยุงจะกัดลูกของคุณนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัว

ภาษาอีสานคำว่า..ขัว
ความหมายตรงๆ ====>
สะพาน (bridge)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: อ้ายโอ๊ต
เมื่อวันที่:: 27-10-2009 22:26:40

ตัวอย่าง

คนไทย: น้องคะสะพานข้ามโขงไปทางไหนคะ

บักปังคุง: อ๋อ....ขัวข้ามของ ก็อยู่ทางขัวมือ เลี้ยวขัวไปนั่นละ กะฮอดขัวแล้วเอื้อย
(อ๋อ...สะพานข้ามโขง ก็อยู่ทางขวามือ เลี้ยวขวาไปทางนั้นแหล่ะ ก็ถึงสะพานแล้วพี่สาว)

คนไทย: .....!?!?...... (ตรูถามผิดคนป่าวฟ่ะ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้โผ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้โผ่น
ความหมายตรงๆ ====>
พุง/ท้อง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 15-01-2010 02:41:19

ตัวอย่าง

หมอนี้ขี้โผ่นใหญ่แท้
แปลว่า หมอนี้ พุงใหญ่จัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คอบ

ภาษาอีสานคำว่า..คอบ
ความหมายตรงๆ ====>
บอกกล่าว/แจ้งให้รู้/บนบอก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 11-01-2010 01:19:02

ตัวอย่าง

สิไปทำงานกรุงเทพฯ ไปคอบพ่อใหญ่แน่เด้อ
แปลว่า จะไปทำงานที่กรุงเทพฯ ก็ไปบอกกล่าวพ่อใหญ่หน่อยนะ

คำว่า คอบ คือการบอกกล่าวให้ผู้หลักผู้ใหญ่ทราบ รวมทั้งการบนบาน บอกสิ่งศักดิ์สิทธ์หรือเคารพนับถือ เรียกว่าคอบ ดั่งคำว่า ไปลา มาคอบ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คุง

ภาษาอีสานคำว่า..คุง
ความหมายตรงๆ ====>
ถึง/ถึงที/ถึงตัว จวนตัว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 15-01-2010 02:50:21

ตัวอย่าง

หนีไปไสบ่ได้ มันคุงโตแล้ว
แปลว่า หนีไปไหนไม่ได้ มันจวนตัวแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก
ความหมายตรงๆ ====>
พัก หรือ หยุดการกระทำนั้น ชั่วขณะ
อ้างอิงจังหวัด :: ไซ ยา พูม
จากคุณ:: นพกร เด้อครับ
เมื่อวันที่:: 9/27/2001 11:51:50 AM

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง เช่น บักหำน่อย นพกร กำลังนั่งเขียน " ภาษาอีสานมื้อละคำ " เพื่อจะได้ส่งไปรวมกลุ่มกับ พ่อแม่พี่น้องชาวชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน ขณะนั้นเอง อ้ายบ่าวหน่อ เดินถือลาบวัว // แซบ ๆ // มาด้วยถุงบักใหญ่หนึ่ง (ถุงใหญ่มาก ๆ) อ้ายบ่าวหน่อก็เอ่ยปากพูดกับ บักหำน่อย นพกร ว่า มามะบักหำน่อย """" เคิก """ มากินลาบวัวนำกันก่อน (ด้วยกัน) ซั่นดอกหว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จก

ภาษาอีสานคำว่า..จก
ความหมายตรงๆ ====>
ล้วง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ผู้ลังคน
เมื่อวันที่:: 01-02-2007 12:11:49

ตัวอย่าง

จกถงเสี้ย..............................ล้วงถุงเสื้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จักเทื่อ

ภาษาอีสานคำว่า..จักเทื่อ
ความหมายตรงๆ ====>
กี่ครั้ง/กี่ที/ซักที/ซักครั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 23:47:56

ตัวอย่าง

ไปกรุงเทพฯจักเทื่อแล้ว
แปลว่า ไปกรุงเทพฯกี่ครั้งแล้ว
ขอจักเทื่อแหน่
แปลว่า ขอซักทีดิ๊

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังแม่นเป็นก้าว

ภาษาอีสานคำว่า..จังแม่นเป็นก้าว
ความหมายตรงๆ ====>
ทำเป็นยิ่ง,ลืมพื้นเพของตัวเอง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 18-01-2010 12:05:45

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง บักหำน้อยไปเรียนหนังสืออยู่กรุงเทพ เรียนจบนิติศาสตร์ กลับไปบ้านอีสาน กะยังพูดคุยกับคนอื่นบ้าง แต่พอบักหำน้อย เรียนจบเนติฯ แล้ว กลับไปบ้านเลยไม่พูดไม่คุยกับใคร มองเห็นคนอื่นด้อยกว่าตัวเอง (แต่ยังไม่ถึงกับชั่ว ยังพอคบได้) ภาษาบ้านผมเรียกว่า \"จังแม่นมันเป็นก้าว\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซพ

ภาษาอีสานคำว่า..ซพ
ความหมายตรงๆ ====>
ถุงพลาสติก
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: โมเดอร์
เมื่อวันที่:: 09-07-2007 12:57:13

ตัวอย่าง

เช่น บักหล้า ไปเอาซพมาให้แหน

แปลว่า น้องชาย ไปเอาถุงพลาสติกมาให้หน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดอกจาน

ภาษาอีสานคำว่า..ดอกจาน
ความหมายตรงๆ ====>
ดอกทองกวาว
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: บ่าวเดช
เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:48:34

ตัวอย่าง

ดอกจาน เป็นดอกไม้ที่แสดงถึงความงดงามของหมู่มวลพฤกษาของภาคอีสาน เนื่องจากน้อยนักน้อยหนาที่จะมีดอกไม้บาน และออกดอกในหน้าแล้ง จนเปรียบหน้าแล้ง หรือฤดูกาลที่แห้งแล้วดั่งดอกจาน เห็นดอกจานทีไร ความแห้งแล้ง อันเป็นทุกยากของคนอีสาน ได้ทันที

มีคนเขียนเพลงเกี่ยวกับดอกจานได้ไพเราะเพราะพริ้งมาก เลยเอาเนื้อเพลงมาฝากกัน

ดอกจานบานสะพรั่งหน้าแล้ง สีแดงแต้มแต่งพื้นดินอีสาน ลมร้อนโชยพริ้วพัดปลิวโชยผ่าน แย้มเยือนพื้นถิ่นอีสานแดนกันดารสุดแสนไกล
เสียงแคนโหยแผ่วแว่วมา พื้นนาร้องครวญดินแตกระแหง ทุกผู้คนหม่นหมองสิ้นเรี่ยวแรง ดอกจานเจ้าบานหน้าแล้ง กลีบดอกสีแดงยังหมองไหม้

ท้องทุ่งนานี้ขาดนาง น้องนางหนีบางเข้าสู่เมืองกรุงสวรรค์ ทิ้งทุ่งนาเปลี่ยวร้างลงกลางคัน มุ่งไปด้วยจิตใฝ่ฝัน หาเงินหางานเลี้ยงกาย

เฝ้ารอคอยน้องจนสองปีกว่า ย่างเข้าเดือนเมษางานสงกรานต์เคยสัญญา คอยแล้วเงียบหายสูญไปดังสายลมพา หรือลืมสิ้นแล้วบ้านนา ลืมดอกจานเสียงแคน
วอนวอนฝากสายลมโชยผ่าน ด้วยจิตอธิษฐานโปรดได้สงสารและเมตตา กระหน่ำเมฆฝนฝูงคนกลับคืนบ้านนา อีสานกันดารหนักหนา ลมเอ๋ยช่วยพาความสุขมาเยือน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โดน

ภาษาอีสานคำว่า..โดน
ความหมายตรงๆ ====>
นาน, ใช้เวลาเยอะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:29:08 AM

ตัวอย่าง

โดน แปลว่า นาน, ใช้เวลาเยอะ

บ่าวหน่อ : สาวบุษบา เจ้ามาอยู่กรุงเทพฯ โดนแล้วบ่
สาวบุษบา : โดนแล้วอ้าย อยู่บ้านข่อยอยู่ได้บ่โดนดอก มันฮ้อน
แปลว่า
บ่าวหน่อ : สาวบุษบาครับ คุณมาอยู่ที่กรุงเทพฯนานหรือยัง
สาวบุษบา : นานแล้วพี่ ฉันอยู่บ้านได้ไม่นานหรอก มันร้อน

วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ง
ความหมายตรงๆ ====>
1.การรอง 2.การดักสัตว์น้ำจากน้ำที่ไหลโดยใช้อวน 3.ใหญ่พอสมควร 4.ลักษณะนามของผ้าถุงหรือสะโหร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-06-2006 11:12:45

ตัวอย่าง

1. ต่ง แปลว่า การรอง เช่น
-ฝนตกแฮงแล่ว อีหล่าเอาคุไป \"ต่ง\" น้ำฝน ไปใส่แอ่งไว่ถ่ากินแหน่
=ฝนตกหนักแล้ว หนูเอาถังไป \"รอง\" น้ำฝน ไปใส่หม้อดินไว้ดื่ม หน่อยนะ

-บ่าวหน่อเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายเหยียยโหยดๆอยู่นั่น เอามือ \"ต่ง\" ไว่แหน่เด้อ เดี๋ยวน้ำลายสิย้อยลงถ่วยป่นเด้
=บ่าวหน่อมองเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายไหลย้อยเลยนะนั่น เอามืด \"รอง\" ใว้หน่อยนะ เดี๋ยวน้ำลายจะหยดลงถ้วยป่นนะ

2.ต่ง แปลว่า การดักสัตว์น้ำ เช่น
-เวลาน้ำมาก ล้นท่างน้ำ ให้เอาดางไป \"ต่ง\" เอากุ้ง เอาซิว มาใว่เฮ็ดส้มปลาน้อยแหน่เด้อ
=เวลาน้ำหลาก น้ำล้นทางน้ำไหล ให้เอาอวนไป \"ดัก\" เอากุ้ง เอาปลาซิว มาใว้ทำปลาจ่อมหน่อยนะ
** การ ต่ง จะใช้กับน้ำที่ไหลเท่านั้น อาจจะใช้คำว่า ต่งดาง ต่งปลา ต่งกุ้ง แต่ถ้าเป็นการดักสัตว์น้ำในบริเวณน้ำนิ่ง จะไม่ใช่คำว่า ต่ง

3. ต่ง แปลว่า ใหญ่พอสมควร มักจะใช้กับวัตถุที่มีลักษณะกลม เช่น ผลไม้ต่างๆ ไข่ หรือ หำ เป็นต้น เช่น
-พ่อใหญ่บัติบอกเมียว่า บักสีดาอยู่ต้นหลังบ้าน มีตะหน่วย \"ต่งๆ\" แล้ว แมสูเก็บไปวัดแหน่เด้อ มื่ออื่น
=คุณตาบัติบอกแก่ภรรยาว่า ฝรั่งที่อยู่ต้นหลังบ้าน ลูกมัน \"โตพอสมควร\" แล้วนะ พรุ่งนี้ให้คุณเก็บไปใส่บาตรที่วัดหน่อยนะ

-พ่อใหญ่หน่อฮ่ายให่เด็กน้อยว่า เด็กน้อยหมู่นี่ หำ \"ต่ง\" ไป่หนิ สังมาดื้อแท่ เดี๋ยวสิจับไปตอนให่เหมิดเลย
=คุณตาหน่อดุให้เด็กๆว่า เด็กพวกนี้ อัณทะ \"โต\" หรือยัง ทำไมซุกซนจังเลย เดี๋ยวจับไปทำหมันให้หมดเลย

4.ต่ง เป็นคำลักษณะนามของ ผ้าถุง ผ้าสะโหร่ง เช่น
-สิ่นไหม 3 ต่ง
-ผ่าสะโหร่ง ต่ง หนึ่ง
สิ่นหมี่ 5 ต่ง

เป็นต้น เป็นตอ เป็นใบ เป็นหน่วย....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่าว

ภาษาอีสานคำว่า..ต่าว
ความหมายตรงๆ ====>
การกลับมา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 13:59:14

ตัวอย่าง

นางเอย คันวาใจประสงค์นางแล้วอยู่ใสกะคิดฮอด แม่นไปกรุงเทพ เมืองหลวง อ้ายกะสิฟ้าวต่าวมาหาเด้อนางเอ๋ย
แปลว่า
น้องเอ๋ย หากใจประสงค์แล้วอยู่ที่ไหนก็คิดถึง ถึงไปกรุงเทพ พี่ก็จะรีบกลับมาหากเจ้านะ นางเอย
วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตีนสิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ตีนสิ่น
ความหมายตรงๆ ====>
ชายผ้าถุง
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ อีเกียแดง
เมื่อวันที่:: 25-03-2011 18:49:54

ตัวอย่าง

โตอย่าง
บ่าวรุทธิ์ตอนสิมาเกาหลี แม่เพินกะให่ตีนสิ่นมานำ

แปลเป็นไทย
ตอนที่หนุ่มรุทธิ์จะเดินทางมาประเทศเกาหลี คุณแม่ก็มอบชายผ้าถุงมาให้ด้วย ( เป็นของรักษาครับ..ความเชื่อส่วนบุคคลนะครับ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตี่

ภาษาอีสานคำว่า..ตี่
ความหมายตรงๆ ====>
ขยายออก , การทำให้ขยายขึ้น กว้างขึ้น ,ถ่างออก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 27-06-2007 21:40:05

ตัวอย่าง

ตี่ อาจมีความหมายได้หลายๆแบบ แต่โดยรวมแล้วก็หมายถึง กว้างขึ้น หรือ การทำให้กว้างขึ้น เช่น

- ตี่ถง หมายถึง คลี่ถุงออกให้กว้างขึ้น
-ตี่ตาเบิ่งแหน่ หมายถึง ถ่างตาดูให้ดีๆ
-ตี่ขา หมายถึง ถ่างขา

ตัวอย่างประโยค

-สองขาก้าวขึ้นขี่ สองมือ \"ตี่\" สุบปั๊บ... แม่นหยัง
แปลว่า
-สองเท้าก้าวขึ้นคร่อม สองมือ \"ถ่างออก\" สวมทันที่... คืออะไร

ตอบว่า...เกิบโบก... พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถง

ภาษาอีสานคำว่า..ถง
ความหมายตรงๆ ====>
ถุง/กระเป๋า
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-07-2010 00:02:30

ตัวอย่าง

หย่างจกถงซ้ง

แปลว่า เดินล้วงกระเป๋ากางเกง

เอาถงมาใส่ของแหน่

แปลว่า เอาถุงมาใส่ของหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถ่า

ภาษาอีสานคำว่า..ถ่า
ความหมายตรงๆ ====>
รอ waitting
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10/10/2001 3:19:36 PM

ตัวอย่าง

นางเอ้ย....อ้ายไปเฮ็ดงานอยู่กรุงเทพฯจัก 2 ปีสิหาเงินมาขอเจ้า ถ่าอ้ายแนเด้อหล่า
แปลว่า
น้องนางเอ๋ย... พี่ไปทำงานอยู่ที่ กรุงเทพ สัก 2 ปี จะหาเงินมาสู่ขอเจ้า รอพี่หน่อยนะน้องจ๋า...
วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถุงฟ่อแฟ่

ภาษาอีสานคำว่า..ถุงฟ่อแฟ่
ความหมายตรงๆ ====>
ถุงหูหิ้วพลาสติก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: สะเลเต
เมื่อวันที่:: 21-01-2009 09:16:21

ตัวอย่าง

แม่พูดกับทิดหลอดว่า \" ทิดเอาขนมใส่ถุงฟ่อแฟ่ใฟ้แม่แน่\" บอดพูดว่า \"ทิดเอาขนมใส่ถุงให้แม่หน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไนดอก

ภาษาอีสานคำว่า..ไนดอก
ความหมายตรงๆ ====>
เปล่า เปล่า ( ไม่มีกับ ) ( ไม่มีอะไรแกล้ม ) เพียวๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 29-04-2010 11:46:57

ตัวอย่าง

เป็นคำ ขยายกิริยา
ตัวอย่าง
อาวสอน : กินข้าวกับหยังน้อ..ลุงคำ
ุงคำ : กินข้าวไนดอก
คำแปล
อาสอน : กินข้าวกับอะไรหละ ลุงคำ
ุงคำ : กินข้าวเปล่า เปล่า วะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักหล้า

ภาษาอีสานคำว่า..บักหล้า
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำพูดที่พูดในลักษณะให้ความเอ็นดูเด็กผู้ชาย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตึ๋ง
เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:25:25

ตัวอย่าง

บักหล้า.....พ่อลุงฝากของไว้แน่ หรือ บักหล้าไปเอาน้ำมาให้แม่กินแน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักหุง

ภาษาอีสานคำว่า..บักหุง
ความหมายตรงๆ ====>
มะละกอ
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: มอส บ้านกระจาย
เมื่อวันที่:: 13-08-2010 12:18:12

ตัวอย่าง

กินตำบักหุงบ่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป๊ง

ภาษาอีสานคำว่า..ป๊ง
ความหมายตรงๆ ====>
งอก , แตกหน่อ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 24-07-2007 17:50:32

ตัวอย่าง

โตอย่าง : 1. ในบักม่วงที่เจ่ากล้าไว้ มันป๊งออกมาจากดินในถุงไป๊,
2. หน่อกล้วยป๊งไป๊ละอ้าย ข่อยสิขอก่นเอาไปปลูกสวนจักหน่อแหน่

คำแปล : 1. เม็ดมะม่วงที่เพาะไว้ งอกออกมาจากถุงที่ปลูกรึหยัง,
2. กล้วยแตกหน่อรึหยังพี่ ผมขอขุดไปปลูกที่สวนสักหน่อได้ไหม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปี้

ภาษาอีสานคำว่า..ปี้
ความหมายตรงๆ ====>
ตั๋ว, กระดาษใบน้อย, (สำนวน)โพยข้อสอบขนาดจิ๋ว
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 20-08-2010 04:41:55

ตัวอย่าง

ปังคุงกำลังสอบวิชาภาษาอังกฤษอยู่แต่ดันทำไม่ได้ก็เลยรำพึงกับเจ้าของว่า

"จดปี้เข้าห้องสอบก่อน" (แอบลอกโพยข้อสอบน้อย ๆ เข้าห้องสอบดีกว่า)

ในระหว่างที่ปังคุงสอบเสร็จ กำลังจะเดินออกจากห้อง เพื่อนด้านหลังก็ซิบมาเบา ๆ
"ส่งปี้ให้กูก่อน" (เอาโพยข้อสอบให้ก่อนสิ)

จั่งซี้เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปืด

ภาษาอีสานคำว่า..ปืด
ความหมายตรงๆ ====>
แง้ม หรือ ค่อยๆเปิด
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 06-12-2010 12:44:30

ตัวอย่าง

เป็นคำกิริยา ความหมาย คล้ายกับ คำว่า "เปิด" แง้ม
แต่ในทางอีสาน " ปืด" หมายถึงการ แง้ม หรือ ไข(เปิด)
การกระทำ ที่ใช้คำว้า "ปืด" คือการค่อยๆ แง้ม

ตัวอย่าง
เซียงน้อย กำลังหาเลาะ ปืดเขียด

คำแปล
เซียงน้อยกำลังเสาะหา แง้มเปิดหาเขียด

ตัวอย่าง
แม่ใหญ่สอง บอกให้จันเพ็ญ หาปืดเอากระเป๋าเงิน อยู่กองซิ่น

คำแปล
ยายสองให้จันเพ็ญ หาเปิดหากระเป๋าเงิน ที่กองผ้าถุง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..แป๊ด
ความหมายตรงๆ ====>
โผล่ออกมาให้เห็น หรือ หลุดออกมาเล็กน้อย
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: Bios
เมื่อวันที่:: 13-05-2010 12:51:16

ตัวอย่าง

แป๊ด คือลักษณะของสิ่งๆหนึ่งที่ถูกทับไม่สนิทแล้วโผล่ออกมาให้เห็นให้รู้

เช่น อีสีนั่งทับสมุดแล้วนั่งทับบ่มิด มุมของสมุดเลย"แป๊ด"ออกมา หรือพ่อใหญ่ก้อนคำนั่งอยู่ซือๆหล่อยตด"แป๊ด"ออกมาเหม็นกันเบิดเฮือน

แปลว่า เด็กหญิงสีนั่งทับสมุด แต่นั่งทับไม่สนิท มุนของสมุดเลยโผล่ออกมา หรือ คุณลุงก้อนคำขณะที่นั่งอยู่ เผลอผายลมออกมานิดหนึ่ง ส่งกลิ่นเหม็นทั่วบ้าน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผี่

ภาษาอีสานคำว่า..ผี่
ความหมายตรงๆ ====>
เปิด, ขยายออก
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ดังฮาบ
เมื่อวันที่:: 18-04-2007 23:19:55

ตัวอย่าง

ลูก : แม่ แม่ บักม่วงที่เก็บมาแม่เอาไปไว้ไหน
แม่ : เบิ่งอยู่ในครัวนั่นน่า มันอยู่ในถุงนั่นลูก ผี่เบิ่ง

แปล
ลูก : แม่ แม่ มะม่วงที่เก็บมาแม่เอาไปไว้ไหน
แม่ : ดูอยู่ในครัวซิ มันอยู่ในถุงนั่นลูก เปิดดูซิ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝุ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ฝุ่น
ความหมายตรงๆ ====>
ป๋ยคอก (โดยเฉพาะขี้วัว)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: tigerphitsanu
เมื่อวันที่:: 28-07-2009 16:29:45

ตัวอย่าง

บักหำไปเอาฝุ่นบ้านลุงมาใส่ผักแหน่เด้อ

แปลว่า ไอ้หนูไปเอาปุ๋ยขี้วัวที่บ้านลุงมาใส่ผักด้วย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พืช-ผัก-หมากไม้

ภาษาอีสานคำว่า..พืช-ผัก-หมากไม้
ความหมายตรงๆ ====>
พืช-ผัก-ผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 12-09-2006 11:48:38

ตัวอย่าง

(บัก บางแห่งออกเสียงว่า หมาก)
(หน่วย หมายถึงผลหรือลูก เช่น หน่วยบักมี่ หมายถึง ลูกขนุน)

บักอึ = ฟักทอง
บักแค่ง = มะเขือพวง
บักเขือเคือ (ขอนแก่นออกเสียง บักเฉียเชีย) = มะเขือเทศ
บักโป้งเล็น = มะเขือเทศ
ผักหอมเป, ผักหอมแป = ผักชีฝรั่ง
ผักซี = ผักชีลาว
ผักซีจีน = ผักชี
ผักอีหล่า = สะระแหน่
ผักตำนิน = ผักตำลึง
ผักหม = ผักโขม
บักลิ้นฟ้า = เพกา
ผักกะเดา = สะเดา
ผักไส่, ผักไซ = มะระขี้นก
ผักขา = ชะอม
หัวสิงไค = ตะไคร้
บักบก = จะบก
บักอีเว่อ, บักหูด = มะกรูด
ถั่วดิน = ถั่วลิสง
บักน้ำ = บักน้ำเต้า
บักโต่น = ฟักเขียว
บักหุ่ง = มะละกอ
แตงซ้าง = แตงร้าน
แตงจิง = แตงไทย
มันแกว = มัน (เช่นมันผิวสีแดง เป็นต้น)
มันแกวตะเภา = มันแกว
ผักตินโตก, ผักตบ = ผักตบชวา
ผักอีฮุม = มะรุม
ผักแป้น = คึ่นช่าย
ผักบั่ว = ต้นหอม
ผักอีตู่ = แมงลัก
ผักหนอก = ใบบัวบก
ยานาง = หญ้านาง
เครือหมาน้อย (ขอนแก่นออกเสียง เชียหมาน้อย) = เครือพระพาย, กรุงเขมา
เครือตดหมา (ขอนแก่นออกเสียง เชียตดหมา) = เครือตูดหมูตูดหมา
ผักกะเสด, ผักกะถิน = กระถินบ้าน, กระถินไทย
ผักปัง, ผักหมื่น = ผักปลัง
ผักอีฮีน = ผักขาเขียด
ผักก่าม = ผักกุ่มบก
ผักกุ่ม = ผักกุ่มน้ำ
ผักกูด = ผักกูดขาว
ผักกาดนาด, ขะเม็กหมอ = ผักกาดนา
ผักกาดดง = ผักกาดกบ
ผักเสี้ยนขาว = ผักเสี้ยนผี
ตำลึง, ตำลึงทอง = กะทกรก, เงาะป่า
ผักกาดย่า = ช้าเสือด
ขี้มิ่น, ข้าวมิ่น = ขมิ้น
มันปา = กันเกรา
อือทือ (ดอกแดง) = กระทือ
อือทือ (ดอกเหลือง) = ไพล
ผักลิ้นปี่ = หูปลาช่อน
ผักปอด = แพงพวยน้ำ

บักมี่,บักมี้ = ขนุน
บักเขียบ (ขอนแก่น ออกเสียงว่า บักเฉียบ) = น้อยหน่า
บักทัน = พุทรา
บักเล็บแมว = ผลเล็บเหยี่ยว
บักเฟียง = มะเฟือง
บักข้าวเม่า = มะเม่า
บักสีดา = ฝรั่ง
ตังบี้ = ต่ายควาย, ก้อม
บักต้องแล่ง = นมน้อย
บักก้นคก = ตับเต่าน้อย, กล้วยเต่า
บักสิลา, บักพิลา = ทับทิม
บักขามแป = มะขามเทศ
บักค้อ = สะคร้อ
บักเหลื่อม (ขอนแก่นออกเสียง บักเหลี่ยม) = หนำเลี๊ยบ
บักนัด = สัปปะรด
บักโก = ตะโก
บักหวดข่า, บักหวดคา = มะหวด
บักผีพวน, ผีพ่วน = นมควาย
บักสัง = กะสัง
บักส้มมอ = สมอไทย
หมากต้อง = กระท้อน
บักเค็ง = เขลง

บักหุ่งเทพ, บักหุ่งเทศ = ละหุ่ง
สำสา, ฉำฉา = จามจุรี, ก้ามปู
เสี้ยว = ชงโค
ก้วยน้อย = นมแมว
ส้มโมง = ชะมวง
ไข่เน่า = คำมอกหลวง
ท่ม = กระทุ่มโคก
บักแตก = กระทงลาย
ช้างน้าว = กระแจะ
ค้อแลน = กรวยป่า
หมากเขือบ้า = ลำโพง, ลำโพงกาสลัก
ว่านขี้ = อุตพิต
กากะเลา, อาเลา = อินทนิลบก
สะเลเต = มหาหงส์
บักแต้ = มะค่าแต้
บักงิ้ว = ต้นนุ่น
งิ้วผา = ต้นงิ้ว (มีหนาม และดอกสีแดง)
ก้านของ = ปีบ, กาซะลอง
ผือ = กก
ผักอีตู่ไทย = กระเพรา
ผักอีตู่แหล่, โหระพา = โหระพา
ผักอีเลิด = ชะพลู
เทา = สาหร่ายน้ำจืด (สไปโรไจร่า)
ไข่ผำ, หมากไข่ผำ = ผำ, ไข่ขำ, ไข่น้ำ
คันจอง = ก้านจอง
แคท่ง = แคนา, แคป่า
ผักกะเสดน้ำ = ผักกระเฉด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพิง

ภาษาอีสานคำว่า..เพิง
ความหมายตรงๆ ====>
เผยอ, เผยอขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 19-01-2007 11:40:29

ตัวอย่าง

เพิง ในที่นี้เป็นคำกิริยา หมายถึงลักษณะที่สิ่งของแบนๆ เช่นสังกะสี หรือกระดาษเป็นต้น เปิดเผยอออก แง้มเผยอออก แต่ยังไม่หลุดออก เช่น

สังกะสีเพิง หมายถึง สังกะสีมุงหลังคา เผยอขึ้น อาจจะเพราะตะปูหลุดตรงขอบ แล้วลมพัดให้สีงกะสีเผยอขึ้น

ตัวอย่างประโยค
มื้อคืนลมพัดแฮงคัก จนสังกะสีเพิง
แปลว่า เมื่อคืน ลมพัดแรงมาก จนสังกะสี(มุงหลังคา) เผยอขึ้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพง

ภาษาอีสานคำว่า..โพง
ความหมายตรงๆ ====>
พอง,ขยายตัว,บวม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 09-03-2006 15:38:23

ตัวอย่าง

ยามหุงเข่าให้ตั้งหม้อให้มันแกบๆเด้อ เดี๋ยวมันหงวยลงน้ำฮ้อนมาหดขา ระวังมันสิโพงเด้อ
แปลว่า
เวลาหุงข้าวให้ตั้งหม้อให้สนิท เดี๋ยวมันคว่ำลงหาน้ำร้อนรดขา ระวังมันจะพองเอานะ

เข่า--- ข้าว
แกบ---- สนิท แกบๆก็ได้
หวงย--- คว่ำ, หงายหลัง
หด--- ราดรด
โพง---- พอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฟอย

ภาษาอีสานคำว่า..ฟอย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม้กวาด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 30-05-2006 15:06:29

ตัวอย่าง

พอหลวงตามหากลับมาฮอดวัด เห็นศาลามีแต่ขี่ดิน ขี่หยังเหยี่ย ฮกเต็มไปเหมิด กะเลย ฮ้องใส่จัวน้อยว่า น้อยๆเป็นหยังศาลา คือจั่งฮกปานนี้ ไปหา \"ฟอย\" มากวาดออกถ่าแม

แปลว่า
พอหลวงตามหากลับมาที่วัด เห็นศาลาวัดมีแต่ฝุ่น มีแต่ขยะมูลฝอยรกรุงรัง ก็เลยตะโกนหาเณรน้อยว่า นี่เฌรทำไมศาลาวัดมันถึงได้สกปรกอย่างนี้ ไปเอา \"ไม้กวาด\" มากวาดออกหน่อยสิ....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดจ้อย/มิดซิหลี่/มิดจั๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..มิดจ้อย/มิดซิหลี่/มิดจั๊ด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบหายไปเลย
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 06-08-2010 01:46:35

ตัวอย่าง

ตั้งแต่มันไปกรุงเทพฯ มันมิดจ้อยไปเลย

แปลว่า ตั้งแต่มันไปกรุงเทพฯ มันก็เงียบหายไปเลย

มิด แปลว่า เงียบ

มิดอิ่มซิ่ม แปลว่า เงียบสนิท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดจ้อย

ภาษาอีสานคำว่า..มิดจ้อย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่เห็นส่งข่าว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: นัด
เมื่อวันที่:: 18-08-2006 13:27:18

ตัวอย่าง

-อย่างเช่น-เราจากพ่อเเม่กรุงเทพแล้วไม่ส่งข่าวท่าน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มู่

ภาษาอีสานคำว่า..มู่
ความหมายตรงๆ ====>
บูด,เน่า หรือ ขึ้นรา
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 02-09-2006 09:16:02

ตัวอย่าง

มู่ เป็นคำโบราณแล้วหละ เดี๋ยวนี้บ่ค่อยมีคนไซ่แล้ว มู่ แสดงถึงสิ่งที่ ทิ้งไว้โดน จนขึ้นราบูดเน่า เช่น

-เข่าเหม่าเฮ็ดไว้โดนหลายบ่มีคนกิน มันเลย \"มู่\" เหมิด
แปลว่า
-ข้าวเม่า ทำไว้นานมากแล้วไม่มีคนกิน มันเลย \"ขึ้นรา\" หมด

หรือ ตัวอย่างประโยค

บ่าวหน่อ: น้องพอลล่า เป็นหยังมื่อนี่สังมานั่ง \"หน้ามู่บูดหยูด\" อยู่จั่งซั่น
น้องพอลล่า: กะสิบ่ให้น้องพอลล่า หน้ามู่บูดหยูด ได้จั่งได๋ละคะ กะอ้ายหน่อนั่นหละ มื่อๆบ่เฮ็ดหยัง เอาแต่ส่งอีเมลไปหาสาว หม้อหุงเข่า กะบ่ล้างจักเทือ จนเข่า \"มู่\" เหม็นหึ่ง เหมิดแล้ว เสื่อผ่าที่นุ่งแล้วกะบ่ซัก กองไว่จนมัน \"มู่\" เกิดเห็ด จนสิได้เก็บไปแกงแล้ว
บ่าหน่อ:@@@@@@@
ความหมาย=

บ่าวหน่อ: น้องพอลล่า ทำไมวันนี้ถึงมานั่ง \"หน้าบูดหน้าบึ้ง\" อยู่อย่างนั้น
น้องพอลล่า: ก็จะไม่ให้น้องพอลล่า หน้าบูดหน้าบึ้ง ได้ยังไงละคะก็พี่หน่อนั่นแหละ วันๆไม่ทำอะไร เอาแต่ส่งอีเมลไปหาสาว หม้อหุงข้าว กะไม่ล้างสักที จนข้าว \"เน่า\" เหม็นหึ่ง หมดแล้ว เสื้อผ้าที่นุ่งแล้วกะไม่ซัก กองไว้จนมัน \"ขึ้นรา\" เกิดเห็ด จนจะได้เก็บไปแกงแล้ว

อย่าเฮ็ดจั่งซี่อีกจักเทือเด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมื่อลาง

ภาษาอีสานคำว่า..เมื่อลาง
ความหมายตรงๆ ====>
สมัยที่ยังมีชีวิตอยู่(ใช้กล่าวกับคนที่ตายไปแลเ้ว)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 30-10-2013 16:51:19

ตัวอย่าง

ใช้พูดถึงอดีตที่เคยทำของคนที่ล่วงลับไปแล้ว

เมื่อลาง ตู้ไลเลาเคยเเฮ็ดแนวดีให่บ้านเฮา

แปลว่า สมัยที่ลุงไลแกยังมีชีวิตอยู่ แกเคยทำแต่สิ่งดีให้หมู่บ้านเรา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ล้มคุบหนู

ภาษาอีสานคำว่า..ล้มคุบหนู
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำเปรียบเทียบเพื่อปลอบใจเวลาล้ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 21-03-2007 16:37:47

ตัวอย่าง

ล้มคุบหนู
เป็นคำเปรียบเทียบเพื่อปลอบใจเวลาล้ม

คำว่า ล้มคุบหนู ใช้ปลอบใจเวลาล้ม เพื่อไม่ให้ คนล้มรู้สึกว่าเสียหน้า หรือ เจ็บ ที่ล้มเป็นเพราะต้องการจะตะครุบหนูต่างหาก

ภาคอีสานถือว่ามีหนูนาเยอะ และหนูนาก็จะกินข้าวเปลือกที่หล่นตามท้องนาเป็นอาหาร ดังนั้น หนูนาจึงสะอาด ไม่เหมือนหนูในกรุงเทพฯ และเด็กๆ หรือว่าคนภาคอีสาน ขช่วงหน้าร้อนจะไปหาหนูมาทำอาหารกัน
และจะมีการไล่หนูนาที่ออกมาจากรู ซึ่งก็ต้องตะครุบจึงจะอยู่ และล้มตะครุบด้วย ดังนั้น หากมีการพลาดท่าล้มลงจะโดยไม่ตั้งใจก็แล้วแต่ ก็จะให้กำลังใจว่า ที่ล้มลงไปเพราะ ล้มไปตะครุบหนูต่างหาก ไม่ได้ล้มเพราะว่าสะดุดอะไร

คำว่า คุบ ก็คือ ตะปบ ตะครุบนั่นเอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เล่นมาร

ภาษาอีสานคำว่า..เล่นมาร
ความหมายตรงๆ ====>
ท้องไม่มีพ่อ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ชัย
เมื่อวันที่:: 12-07-2007 05:50:50

ตัวอย่าง

ลูกหล่าเอ้ยไปเรียนกรุงเทพอย่าให้เป็นคื้อลูกสาวบ้านนั่นเด้อ ถูกเขา\"เล่นมาร\"กลับมาเรียนก็บ่จบนั่นน่ะ พ่อกับแมเป็นห่วงเด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าโพด

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าโพด
ความหมายตรงๆ ====>
พูดเกินความเป็นจริง,เรื่องจริงแค่ศอกแต่เวลาไปพูดเป็นวา,เป็นคำในทางลบพูดแล้วคนไม่เชื่อถือไม่ศรัทธา
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 07-10-2007 09:47:07

ตัวอย่าง

อาทิเช่น...ยายขาว...แห่งบ้านหนองรังกา...ได้ยินข่าวว่า....หลานสาวยายแดงซึ่งเรียนอยู่ที่กรุงเทพฯ...มีแฟนตามธรรมดาของคนหนุ่มสาวทั่วๆไป...แต่ยายขาวจะเป็นคน \"เว้าโพด\" คือ พูดมากเกินความเป็นจริง...จึงไปบอกคนทั้งหลายว่า...หลานยายแดงไปเรียนที่กรุงเทพนะ.มันเรียนไม่จบหรอก...มันมีผัวไปแล้ว....แถมยังมีลูกด้วย.............นี่แหละที่คนอีสานเอิ้นว่า....คนเว้าโพด.....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย

ภาษาอีสานคำว่า..ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
ความหมายตรงๆ ====>
ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 22-09-2006 15:50:05

ตัวอย่าง

ความจริง บ่าวหน่อเคยเสนอไปแล้วครั้งหนึ่ง แต่ นั่นเป็นคำแบบร้อยเอ็ด ลองมาดูคำทางขอนแก่นบ้างนะ...

อีสาน<=>กลาง
โป้ตีน = นิ้วหัวแม่เท้า
โป้มือ = นิ้วหัวแม่มือ
นิ้วโป้ = นิ้วโป้ง
ตุ้มม่อง, ตุ้มค้อง = ตาตุ่ม
ส้นน่อง, กะน่อง, กะนอง = ส้นเท้า
บีแข้ง = ปลีแข้ง
ขาโอ้ง = โคนขา
แอบแอ่ขา = ขาหนีบ
สะโพก, กะโพก, ตะโพก = สะโพก
ดาก = ก้น
ก้น = ก้น
ฮูดาก = รูตูด
แอว = เอว
บักแอว = บั้นเอว
ส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)
สีส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)
ไสบือ = สะดือ
ขี่โผ่, ขี้โพ่ = พุง
เอิก = อก
ขี้ตะแร้, ขี่ตะแร่, ขี้แฮ่ = รักแร้
กะง่อน, ง่อน = ท้ายทอย
คางกะไต = ขากรรไกร
สีสบ, ซิสบ = ริมฝีปาก
แข่ว, แข้ว = ฟัน
แข่วโคบ = ฟันกราม
แข่วหล่อน = ฟันโยก
แข่ววอง, แข้วว่อง = ฟันหรอ
ดัง = จมูก
ขี้ดัง = ขี้มูก
ขี้มูก = น้ำมูก
ขี้มูกตันดัง = คัดจมูก
หน่วยตา = ลูกตา
ขี้กะเทอะ = เสลด
จอม, ญ่อม, หญ่อม = ขวัญ (ที่เวียนเป็นรูปก้นหอยอยู่บนหัว)
เฮี่ย = เหงื่อ
ขนบั่ว = ขนอ่อน, ไรขน (เช่น ขนลูกนกที่กำลังขึ้น)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สัตว์ + แมงต่างๆ

ภาษาอีสานคำว่า..สัตว์ + แมงต่างๆ
ความหมายตรงๆ ====>
สัตว์ + แมลงต่างๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรดียวดาย
เมื่อวันที่:: 13-09-2006 10:55:17

ตัวอย่าง

กะปอม, ขี้กะท่าง = กิ้งก่า
ขี้เกี้ยม (ขอนแก่นออกเสียง ฉี่เจี้ยม) = จิ้งจก
ขี้โกะ, ขี้โก๋ = จิ้งเหลน
จิโป่ม (บางแห่งเรียก จิลอ) = จิ้งโคร่ง, จิ้งโกร่ง
จิหรีด = จิ้งหรีด (จีงหรีดทองคำ)
จิล่อ, จิลอ = จิงหรีดเล็ก
จิโหลน = ลูกจิ้งหรีดที่ปีกยังไม่ขึ้น
จินาย = จิ้งหรีดทองแดง
แมงจิซอน = แมงกระชอน
แมงคาม = แมงกว่าง, ด้วงกว่าง
แมงแคง = แมงแกง
แมงวัน = แมลงวัน
แมงสาบ = แมลงสาบ
แมงภู่, แมงพุ = แมลงภู่, ภมร
แมงเงา = แมงป่องช้าง
แมงงอด = แมงป่อง
แมงย่างซิ้น = แมงมุมชนิดหนึ่ง ตัวลายเหลือง ทำรังเป็นข่ายวงกลมสำหรับดักเหยื่อ
ยายอีมอม, แมงอีม่อม = แมลงไม้
แมงกะบี้, แมงกะเบื้อ = ผีเสื้อ
แมงบ้ง = ตัวบุ้ง
แมงง่องแง้ง = ลูกน้ำ(ลูกยุง)
ขี้ไก่กือ = กิ้งกือ
ขี้ไก่เดือน(ขอนแก่นออกเสียง ขี้ไก่เดียน), ขี้ดักเดือน = ไส้เดือน
ขี้เข็บ = ตะขาบ

แมงระงำ = ตัวอ่อนแมงปอ ก่อนที่จะลอกคราบเป็นแมลงปอ
แมงเหนี่ยว = ตัวอ่อนแมลงปอคอปเตอร์ ก่อนที่จะลอกคราบ
แมงโกก, แมงคันโซ่ = แมลงปอ
ฮวก = ลูกอ๊อด
เขียดคันคาก, ขี้คันคาก, คันคาก = คางคก
เขียดตาปาด = เขียดปาด
เผิ้ง, เผิ่ง = ผึ้งชนิดที่ทำรังตามโพรงไม้ มีหลายๆแพ ในรังเดียวกัน
มิ้ม, มิ่ม = ผึ้ง
ม้อน = ตัวไหม
กับแก้ = ตุ๊กแก
อีเจีย = ค้างคาว
แหลว = เหยี่ยว
เอี่ยน = ปลาไหล
ขูลู = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ที่อยู่ตามใบตองกล้วย
แมงง่วง, แมงง้วง = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ตัวใหญ่มาก พบได้ตามป่าโคก (เสียงร้องคล้ายเสียงงูจงอาง)
แมงเหลี่ยม = แมลงทับ
แมงคับ = แมลงทับ
แมงช้างงอบ = แมลงงวงช้าง (แมลงปีกแข็ง มีปากเหมือนงวงช้าง ชอบกินใบพุทรา)
แมงกอก = กว่างกอก
แมงหินห่อย, แมงหิ่งห้อย = หิ่งห้อย
ไฮ = ตัวไร (ไรเป็ด, ไรไก่)
เหลียก = เหลือบ
อิ้น, ฮิ่น = ริ้น
จักจั่น = จักจั่น
แมงอี = จักจั่น
แมงหมี่ = แมลงหวี่
แมงเม่า = แมลงเม่า
แมงน้อย, แมงขี้สูด = ตัวชันรง (ผึ้งตัวเล็กชนิดหนึ่ง ขี้ผึ้งชนิดนี้เรียกว่า ชันรง)
กะปู, อี่ปู, ปู = ปู
จินูน, กินูน, อีนูน = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินใบไม้อ่อน เช่นใบมะขามอ่อน ใบมะม่วงอ่อน
กุดจี่, จุดจี่ = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินขี้วัว ขี้ควาย เป็นอาหาร

แลน = ตะกวด
จอนฟอน = พังพอน
กะฮอก = กระรอก
งัว = วัว
แบ้ = แพะ
หมาจอก = สุนัขจิ้งจอก
เห็น, อีเห็น = ชะมด
มั่ง, มัง = ละมั่ง
ไก่โอก = ไก่โต้ง
ไก่ยวง = ไก่งวง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสริมเย็น

ภาษาอีสานคำว่า..เสริมเย็น
ความหมายตรงๆ ====>
พักคลายร้อน, ตาก ลม, ตากแอร์เย็นๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 16-05-2006 12:38:21

ตัวอย่าง

1. พ่อใหญ่หน่อ กินข้าวแลงแล้ว เลามักสิไปนั่งเสริมเย็นอยู่นอกชาน ดูดยาควันทุ่ยๆ

2. พ่อใหญ่หน่อ เลาไปหายิงกะปอม ตากแดดเหี่ยแตกเหี่ยแตน ฮ้อนหลาย กะเลยไปนั่งเซาเมื่อยเสริมเย็นอยู่ใต้ต้นบักขาม

3. ช่วงเดือนเมษา กรุงเทพฮ้อนอย่างคัก บ่าวสาทบ่ฮู้ว่าสิ ไปไสดี กะเลยไปย่างเสริมเย็นอยู่สยามพาราก้อน ซั่นแหล่ว


คำแปล

1. พ่อเฒ่าหน่อ กินข้าวเย็นเสร็จแล้ว แกมักจะไปนั่งพักคลายร้อนอยู่นอกชาน สูบบุหรี่ควันโขมง

2. พ่อเฒ่าหน่อ แกไปหาล่ากิ้งก่า ตากแดดเหงื่อไหลไคลย้อย ร้อนมาก ก็เลยไปนั่งพักคลายร้อนอยู่ใต้ต้นมะขาม

3. ช่วงเดือนเมษา กรุงเทพร้อนมาก หนุ่มสาทไม่รู้ว่าจะไปไหนดี ก็เลยไปเดินเล่นตากแอร์เย็นๆอยู่สยามพาราก้อน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไส่ขี่

ภาษาอีสานคำว่า..ไส่ขี่
ความหมายตรงๆ ====>
เอาขี้ออกจากพุงสัตว์เล็ก (โดยการเอานิ้วโป้งดันห้องให้แตก)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ต้องแล่ง
เมื่อวันที่:: 27-07-2010 20:02:05

ตัวอย่าง

ไส่ขี่ฮวก - เอาขี้ลูกอ๊อดออก
ไส่ขี่ปลาซิว - เอาขี้ปลาซิวออก

ปล. สัตว์ใหญ่ไม่นิยมใช้คำว่า "ไส่ขี่" เช่น ไส่ขี่ซ้าง ไม่เคยปรากฎมาก่อน แต่อาจใช้ได้ถ้ายักษ์จะกินอาจใช้คำว่า "ไส่ขี้ซ้าง" ได้

ตัวอย่าง (แต่งเอง)
กุมภัณฑ์ท้าวโขโนยักษ์ใหญ่ ไซใส่ซ้างจับได้สิม่มกิน
จับบีบท้องมือดันพุงแตก ไส่ขี่พร้อมสาแล้วค่อยกิน

แปลความ
ยักษ์จับได้ช้าง เอาขี้ออกแล้วค่อยรับประทาน ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนักขี้ไก่เดียม

ภาษาอีสานคำว่า..หนักขี้ไก่เดียม
ความหมายตรงๆ ====>
จั๊กกะจี้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:12:16

ตัวอย่าง

เด็กน้อยมักไปหยอกตู้มี เอานิ้วไปแหย่เลา เลาหนักขี้ไก่เดียม จนว่าสะเดิด เลย
แปลว่า เด็กๆชอบไปแหย่ลุงมีเอานิ้วไปจิ้ม แกจั๊กกะจี้ เลยสะดุ้งเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมอมอ

ภาษาอีสานคำว่า..หมอมอ
ความหมายตรงๆ ====>
หมอดู, นักพยากรณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-01-2008 09:09:25

ตัวอย่าง

หมอมอ ก็คือ หมอดู, นักพยากรณ์

ไม่ว่าจะเป็นภาคไหน การดูหมอ หรือการเสี่ยงทาย การอยากรู้อนาคตของคนอยากรู้อยากเห็นก็มีทุกที
หมอมอทางภาคอีสาน ก็เช่นกัน

ตัวอย่าง



น้องนาง : อ้ายบ่าวหน่อ เพิ่นวาหมอมอบ้านกุดกุง เพิ่นเบิ่งคิ๊วคิ้ว เด้
บ่าวหน่อ : แมนอีหลีตี๊น้องนาง คันเพิ่นเบิ่งคิ้ว อยากอยากฮู้ว่า พ่อใหญ่ต๊อกเลาเฒ่ามาโดนแล้วเลาสิมีเมียบ่นั่นหนา


แปลว่า
น้องนาง : พี่บ่าวหน่อ มีคนบอกว่าหมอดูบ้านกุดกุง ท่านดูแม่นยิ่งนัก
บ่าวหน่อ : จริงหรือน้องนาง ถ้าท่านดูแม่นจริง อยากรู้ว่า ผู้เฒ่าต๊อก ที่แก่มานานแล้ว จะมีเมียไหม

คิ้ว แปลว่า แม่น หรือ ทายถูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมากหือหืด

ภาษาอีสานคำว่า..หมากหือหืด
ความหมายตรงๆ ====>
โรคหอบหืด/เป็นหืด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 06:20:41

ตัวอย่าง

ุงทาเผิ่นเป็นหมากหือหืด
แปลว่า ลุงทาแกเป็นโรคหอบหืด
เป็นคำเก่า ปัจจุบันใช้ หอบหืด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวานเย็น

ภาษาอีสานคำว่า..หวานเย็น
ความหมายตรงๆ ====>
ช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 25-10-2006 11:28:52

ตัวอย่าง

หวานเย็น เป็นคำเปรียบเทียบ ซึ่งมีที่มาจากรถจักรยานขายหวานเย็น ค่อยๆ ถีบไปเรื่อยๆ ขายไปเรื่อยๆ ไม่ทันใจคนกิน ไม่ทันใจ ก็คือ ช้า อืดอาด เช่น
รถหวานเย็น หมายถึงรถขายหวานเย็นจริงๆ และอีกความหมายหนึ่งหมายถึง รถที่วิ่งช้ามากๆ เช่นรถโดยสารบางสาย บางคัน
คนหวานเย็น หมายถึง คนที่ชักช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย

บ่าวซิ่ง : นั่นๆ เสียงรถหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป บักเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกผู้สาวไป
(หายไปดนเติบ ยังบ่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : โฮย ใช้ไผบ่ใช้ ไปใช้บักเจ้ย หวานเย็น ซัวสิได้กิน สงสัย หวานเย็นละลายเหมิดก่อนล่ะมั้ง

แปลว่า
บ่าวซิ่ง : นั่น รถขายหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป น้องเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกสาวๆ ไป
(หายไปนานพอสมควร ยังไม่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : เฮ้ย ใช้ใครไม่ใช้ ไปใช้น้องเจ้ย อืดอาด กว่าจะได้กิน สงสัยหวานเย็นละลายหมดก่อนซะล่ะมั้ง

ปล. หวานเย็น ทำจากน้ำหวานใส่สีบ้าง ไม่ใส่บ้าง ใส่ลอดช่องด้วยก็มี แล้วบรรจุถุงมัดปากถุงให้แน่น แช่เย็นจนเป็นน้ำแข็ง เด็กๆ ชอบกิน โดยกัดก้นถุง ค่อยๆ ดูดกินน้ำหวาน หวานๆ เย็นๆ อร่อยดีสำหรับเด็กๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หุ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..หุ้ม
ความหมายตรงๆ ====>
รุม/มุง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 15:17:40

ตัวอย่าง

สูสิมาหุ้มกันเฮ็ดหยัง เขาตีกัน ฟ้าวไปดุ๊-พวกเอ็งจะมามุงทำไมคนเค้าตีกัน รีบไป

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหิง

ภาษาอีสานคำว่า..เหิง
ความหมายตรงๆ ====>
นาน บางที่อาจเรียกว่า โดน
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: ปังปอนด์
เมื่อวันที่:: 27-12-2007 12:50:26

ตัวอย่าง

มาอยู่กรุงเทพแต่เหิงแล้วบ้อ
มาอยู่กรุงเทพนานแล้วหรอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหล่น

ภาษาอีสานคำว่า..แหล่น
ความหมายตรงๆ ====>
วิ่ง ตามติด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: บ่บอกดอก
เมื่อวันที่:: 19-05-2006 12:09:24

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง

1.พ่อใหญ่หน่อมักแหล่นนำผู้สาวยามเมียลาวบ่อยู่เฮือน

2.อ้ายหน่อฟ้าวแหล่นเอาควายเข้าห่มยามมันถืกแดด

3.ข้อยย้านไปเบิ่งโปงลางสะออนบ่ทัน ข้อยกะเลยแหล่นไป ผัดไปซนผูนึง จังแมนว่าหล่อคัก

คำแปล

1 .ลุงหน่อมักจะตามติดสาวๆ เวลาเมียแกไม่อยู่บ้าน

2.พี่หน่อรีบวิ่งเอาควายเข้าที่ร่มเวลามันโดนแดด

3.ฉันกลัวว่าจะไปดูการแสดงโปงลางสะออนไม่ทัน ฉันจึงวิ่งไปแต่ไปชนเขา ซึ่งเป็นคนหล่อมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อย่าอ่งหลาย

ภาษาอีสานคำว่า..อย่าอ่งหลาย
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำตำหนิผู้อื่นที่แกล้งทำตัวเป็นผู้ดี
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 25-09-2007 12:43:46

ตัวอย่าง

อาทิเช่น...บักกึม....อยู่บ้านหนองรังกา...ไปเรียนหนังสือที่กรุงเทพช่วงปิดเทอม..ก็กลับบ้าน..แม่หาข้าวให้กิน...ในโต๊ะอาหาร...มีปลาร้าดิบ...พริกสด...ยอดกระถิน..ของโปรดบักกึมทั้งนั้น...บักกึมมันเปลี่ยนชื่อเป็น สันติชัย ก็เลยพูดว่า แม่ครับสันติชัยทานไม่ได้นะฮะ แม่บักกึมจึงพูดว่า \"อย่าอ่งหลาย..มักสันติชัย ใหญ่ แต่ก่อนมึงแดกอันนี่ละมึงจังคอยใหญ่มา\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อึด

ภาษาอีสานคำว่า..อึด
ความหมายตรงๆ ====>
หายาก, ขาดแคลน, อดอยาก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 18-08-2006 09:23:26

ตัวอย่าง

ทุกมื้อนี้เงินมันคืออึดหยากแท้น้อ เฮ้ดงานจนเหื่อแตกเหื่อแตน ยังบ่มีเงินค่าแนวอยากแนวกินเลย
แปลว่า
ทุกวันนี้เงินมันทำไมหายากจังเลย ทำงานตนเหงื่อไหลไคย้อย ยังไม่มีเงินค่ากับข้าวกับปลาเลย

เหื่อแตกเหือแตน==> เหงื่อไหลไคย้อย
เหื่อ==>เหงื่อ, หยาดเหงื่อ

แนวกิน==> อาหาร

คำว่า แนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เช่น
แนวกิน (แนวอยาก) คือ สิ่งที่ใช้สำหรับกิน (ปากท้อง)
แนวนอน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับนอน
เฮ็ดแนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับทำพ่อพันธุ์
แนวเขียน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เขียน

มาดูอีกตัวอย่างนะครับ
เถิงบ่าวหน่อ เลาเป็นคนทุกข์คนยาก แต่เลากะบ่อึดอยาก ย้อนวา เลาดู๋เลาหมั่น เฮ้ดการเฮ้ดงาน
แปลว่า
ถึงแม้ว่าบ่าวหน่อ แกจะเป็นคนจน แต่แกก็ไม่อดอยาก เพราะว่า แกเป็นคนขยันทำการทำงาน

มาดูอีกตัวอย่างนะครับ
ซุ๊มื้อนี้บ้านเฮามีแต่คนเฮียนจบสูงๆ ไปเฮ้ดงานอยู่กรุงเทพ บ้านเฮาเลยอึดผู้หนุ่มผู้สาว ผู้บ่าวผู้แพว คือจั่งหยังนี่ บุญซวงเฮือปีนี้เลยบ่มีคนมาซอยพายเฮือเลย
แปลว่า
ทุกวันนี้บ้านเรามีแต่คนเรียนจบสูงๆ ไปทำงานอยู่กรุงเทพ บ้านเราเลยขาดแคลนคนหนุ่มคนสาวยังกะไรนี่ ประเพณีแข่งเรือยาวปีนี้ เลยไม่มีคนมาช่วยพายเรือเลย

สั่นดอกหว้า.....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุ๊ยุอ๊ะยะ

ภาษาอีสานคำว่า..อุ๊ยุอ๊ะยะ
ความหมายตรงๆ ====>
รุงรัง ไม่เป็นระเบียบ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: เซียงโคเล
เมื่อวันที่:: 20-04-2012 10:38:53

ตัวอย่าง

เฮือนซานกะบ่เม้ียน เฮ็ดอุ๊ยุ๊อะยะ (บ้านช่องก็ไม่เก็บ ทำให้รกรุงรัง ไม่เรียบร้อย)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อูด

ภาษาอีสานคำว่า..อูด
ความหมายตรงๆ ====>
การใช้ควันไฟรม ,การใช้ควันไล่สัตว์หรือแมลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 19-01-2007 23:20:02

ตัวอย่าง

อูด คือ การใช้ควันจากการจุดไฟ เพื่อรม เพื่อไล่สัตว์หรือแมลง

ตัวอย่างการอูด เช่น อูดยุง อูดแมงวัน

ตัวอย่างประโยค

- บ่าวหน่อลาวไปก่นหนู ก่นไปก่นมาหนูพุกใหญ่แล่นคาดลาดออกแปว ไปเข่าโกนไม้ บ่าวหน่อกะเลยหาเฟียงมาจูดเอาควน \"อูด\" ไล่มันออกจากโกน แล่วจั่งไล่คุบเอา

แปล

- บ่าวหน่อแกไปขุดหาหนู ขุดไปขุดมาหนูพุกตัวโตวิ่งพราดพราดออกทางรูหลบภัย ไปเข้าโพรงไม้ บ่าวหน่อก็เลยหาฟางข้าวมาจุดไฟ \"รมควัน\" ไล่หนูออกจากโพรงไม้ แล่วจึงไล่ตะครุบเอา

หรือ

-มื่อนี่มันอากาศเอ้าแฮง ยุงกะล้าย หลาย พอลล่าเอ้ย หาเฟียง หาขี้ฝอยไปสุมไฟ \"อูด\" ยุงให่ควยอี่ตู้เฮาแหน่เปี๋ยง (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ)

แปลว่า

-วันนี้อากาศช่างร้อนอบอ้าวเสียจริงๆ ยุงก็เยอะมากเลย น้องพอลล่าจ๊ะ หาฟางข้าว หามูลฝอยไปสุมไฟ \"ไล่\" ยุงให้ควายอี่ตู้เขาเลของเราหน่อนะจ๊ะ (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ)


ปล.คาดลาด=พรวดพราด
โกนไม้=โพรงไม้
เฟียง=ฟางข้าว
ควน=ควัน
เอ้า=ร้อนอบอ้าว
แหน่เปี๋ยง=แหน่เป็นหยัง=สักหน่อยจะเป็นไร พะน้าพะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮน
ความหมายตรงๆ ====>
กระวนกระวาย
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: เจ้กำ
เมื่อวันที่:: 15-08-2007 14:24:43

ตัวอย่าง

อันยุงกัดข่อยก็เลยฮดทั้งโต

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮะ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮะ
ความหมายตรงๆ ====>
ถู, ถูไถ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 01-06-2007 21:09:02

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเพิ่นถืกยุงกัดหลัง เกากะบ่เถิง เพิ่นคันหลายกะเลยเอาหลังไป \"ฮะ\" กับเสาปูน จนว่าหลังเหลิ่นเหมิด

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกโดนยุงกัดที่หลัง เกาก็ไม่ถึง แกคันมากก็เลยเอาหลังไป \"ถูไถ\" กับเสาปูน จนหลังถลอกปอกเปิกไปหมด
หรือ
-มังกรเดียวดายเพิ่นถือเซียกงัว \"ฮะ\" ขา เป็นบาด จากหวาก กะเลยไปหาหมอ หมอกะเลยถามว่า
หมอ:เอ้า เป็นอะไรมา
มังกรเดียวดาย:เชือกวัวฮะ (เพิ่นถือเชือกงัวมานำให้หมอเบิ่งว่ามันสกปรก)
หมอ:หมอไม่ได้ถามว่าถืออะไรมา หมอถามว่า ขาโดนอะไรมา
มังกรเดียวดาย:ก็ยังว่า เชือกวัวฮะ เชือกวัวฮะ ไม่เห็นรึไง
หมอ:เอ๊ะเด็กคนนี้ พูดไม่เข้าใจอะไรเลยนะ ถามว่าขาโดนอะไรมา
มังกรเดียวดาย:หมอนั่นหละพูดไม่รู้เรื่อง กะยังว่า เซียกงัวฮะขา จนบาดบักใหญ่นี่เด..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮำฮอน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮำฮอน
ความหมายตรงๆ ====>
การอาลัยอาวรณ์,การห่วงหาอาวรณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 9/27/2001 4:49:58 AM

ตัวอย่าง

ฮำฮอน นะครับ ภาษาอังกฤษก็ HAM HON
ผู้บ่าวเจ้าไปเฮ็ดงานอยู่กรุงเทพ กะอย่าสิฮำฮอนนำมันหลาย ถ่าอีก 2 เดือนเขากะสิกลับมาแล้ว
แปลว่า คนรักของท่านไปทำงานที่กรุงเทพฯ ก็อย่าอาลัยอาวรณ์ รอ(ถ่า) อีก 2 เดือน เขาก็กลับมาแล้ว นะ

วาสันดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮุง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮุง
ความหมายตรงๆ ====>
สว่าง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: หินแฮ
เมื่อวันที่:: 21-01-2007 17:26:04

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ไฟฟ้านี่คือฮุงดีแท้หนอ
แปลว่า ไฟฟ้านี้สว่างดีจังเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮือนดี

ภาษาอีสานคำว่า..เฮือนดี
ความหมายตรงๆ ====>
เรือนที่มีคนเสียชีวิต ศพยังอยู่ที่บ้านหรืออยู่ในระหว่างการทำพิธีเกี่ยวกับการตาย(คนอีสานนิยมเก็บศพไว้ที่บ้าน จากนั้นก็นำไปฌาปนกิจที่ป่าช้าหรือวัด)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 01:23:54

ตัวอย่าง

ุงทองเผิ่นไปเฮือนดี
แปลว่า ลุงทองแกไปงานศพ (หมายถึงบ้านที่มีการตาย)

แก้ไขข้อมูล


กลับไปยังหน้าหลัก


ใช้เวลาในการประมวลผล 0.0031 วินาที  
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... ภาษาอีสาน วันละคำ