ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะด้อกะเดี้ย

ภาษาอีสานคำว่า..กะด้อกะเดี้ย
ความหมายตรงๆ ====>	ช่างเหลือเกิน, เกินไป, ออกอาการนอกหน้า
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 30-09-2006 20:36:52	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ เจ้ามามากะด้อกะเดี้ยอีหลี เฮ็ดwebsite มาอย่างมวน แปลว่า บ่าวหน่อ คุณช่างเหลือเกินจิงๆ ทำ website ออกมาอย่างสนุกสนาน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะเบียน

ภาษาอีสานคำว่า..กะเบียน
ความหมายตรงๆ ====>	ถาดสำหรับทำข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วให้เย็นก่อนที่จะเก็บเข้าภาชนะบรรจุ
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:34:23	ตัวอย่าง กระเบียน เป็น ถาดสำหรับทำข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วให้เย็นก่อนที่จะเก็บเข้าภาชนะบรรจุ มีลักษณะคล้ายๆกระด้ง แต่ทำจากไม้อันใหญ่ๆ กระเบียน หรือ กะเบียน หากพูดเป็นภาษาอีสานก็เอาไว้ส่ายข้าว (ทำให้ไอความร้อนออกจากข้าว) ก่อนที่สิเอาใส่ก่องข้าว หรือ กระติบข้าว คำว่า ก่องข้าว กับกระติบข้าว ต่างกันดังนี้ ก่องข้าว จะมีลักษณะ ฝาปิดเฉพาะด้านบนของตัวก่อง ส่วนกระติบ หรือ กระติ๊บข้าว จะสานฝาปิดมาจะเกือบมิดตัวกระติบ ว่างๆเดี๋ยวจะหารูปมาให้ดูกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กั๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..กั๋ว
ความหมายตรงๆ ====>	แม่นแล่ว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: นิภา เมื่อวันที่:: 22-12-2011 22:21:35	ตัวอย่าง เป็นจังซั่นกั๋ว เคยอยู่มุกดาหารค่ะ เห็นเขาใช้ท้ายประโยค
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กั๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..กั๋ว
ความหมายตรงๆ ====>	แม่นแล่ว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: นิภา เมื่อวันที่:: 22-12-2011 22:23:07	ตัวอย่าง เป็นจังซั่นกั๋ว เคยอยู่มุกดาหารค่ะ เห็นเขาใช้ท้ายประโยค
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กึง

ภาษาอีสานคำว่า..กึง
ความหมายตรงๆ ====>	เกร็ง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 10:47:24	ตัวอย่าง เช่น อย่าซุกึงหลาย มันสิเปนแป้ว แปลว่าอย่าเกร็งมากสิ เดี๋ยวจมันเป็นแผลเป็น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กืก, ปากกืก

ภาษาอีสานคำว่า..กืก, ปากกืก
ความหมายตรงๆ ====>	ใบ้ เป็นใบ้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 31-05-2006 18:04:13	ตัวอย่าง พ่อใหญ่อำเภอเลาพ้อสาวผู้หนึ่ง ง๊าม งาม ดีเหมิด เสียอย่างเดียว ปากกืก เว้าบ่ได้ แปลว่า พ่อเฒ่าอำเภอ (ชื่ออำเภอ) แกไปเจอผู้หญิงคนหนึ่ง สวยมาก ดีทุกอย่าง เสียอย่างเดียว เป็นใบ้ พูดไม่ได้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กุก กุก เกีย เกีย

ภาษาอีสานคำว่า..กุก กุก เกีย เกีย
ความหมายตรงๆ ====>	อยู่ข้างๆไม่ไกลไม่ใกล้
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: อีหล้าสารคาม เมื่อวันที่:: 05-08-2008 21:16:33	ตัวอย่าง สูผู้บ่าวสูมากุก กุก เกียแท้ อย่ามากุก กุก เกีย เกียใกล้ห ลาย ความหมายมีว่าเธอแฟนเธอทำไมไม่ไปไหนวนเวียนอยู่ใกล้ หรืออย่ามาวนเวียนติดตามไปด้วยไม่ว่าจะไปไกลหรือใกล้ไม่หนีไปห่าง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เกิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ได้สมดุล
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: นายฮ้อยทมิฬ เมื่อวันที่:: 09-05-2010 11:09:01	ตัวอย่าง บรรทุกของใส่รถให้ "เกิ่ง"กัน แปล บรรทุกของใส่รถให้ "ได้สมดุล"กัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิน

ภาษาอีสานคำว่า..เกิน
ความหมายตรงๆ ====>	ไม้ที่ใช้ช่วยในการปีนขึ้นที่สูง(บันไดชนิดหนึ่ง)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 19-10-2006 13:01:37	ตัวอย่าง เกิน เป็นไม้ที่ใช้ในการปีนขึ้นที่สูง เหมือนบันได แต่ เกิน จะเป็นไม้ท่อนเดียว แล้วมีขั้นสำหรับเท้าเหยียบขึ้น ส่วน บันได จะมีลักษณะเป็นขั้นๆ เกิน อาจทำมาจากไม้ไผ่บ้านลำใหญ่ๆ ที่มีกิ่งตามข้อไม้ไผ่ สำหรับเท้าเหยียบขึ้น หรือ อาจทำมาจากไม้เนื้อแข็ง แล้วเอามีดฟันหรือบาก เป็นร่อง เป็นระยะเพื่อให้เท้าเหยียบขึ้นได้ เกิน ใช้ในการ ปีนขึ้นเถียงนา ปีนขึ้นเล้าข้าว ปีนขึ้นกอไผ่ ปีนขึ้นต้นไม้ เป็นต้น ตัวอย่างประโยค -มื่อคืนมีหมอลำขอเข่ามาลำ ลำม่วนคัก ไปไปอี่นาง ไปเอา \"เกิน\" มาก่ายขึ้นเล่า ตักเข่าให่หมอลำจักกะต่าแหน่ ความหมาย -เมื่อคืนนี้มีหมอลำมาลำขอข้าว ลำสนุกไพเราะมาก ไป ไป อีหนู ไปเอา \"บันได\" มาพาดขึ้นยุ้งข้าว ตักข้าวให้หมอลำ ซักตะกร้าหน่อย พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกี่ยวกินตีน

ภาษาอีสานคำว่า..เกี่ยวกินตีน
ความหมายตรงๆ ====>	เหน็บกินเท้า , เป็นเหน็บที่เท้า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-12-2006 20:59:28	ตัวอย่าง เกี่ยวกิน หมายถึง เป็นเหน็บ ถ้า เป็นเหน็บที่เท้า เรียก เกี่ยวกินตีน แต่ อวัยวะอื่นก็สามารถโดนเกี่ยวกินหรือเป็นเหน็บได้เช่นกัน เช่น เกี่ยวกินมือ เกี่ยวกินแขน เกี่ยวกินขา เป็นต้น ตัวอย่าง -บ่าวหน่อเพิ่นพาน้องเป้ยไปวัดไปจังหัน ตอนเพิ่นพาน้องเป้ยไปยามบ้านทางร้อยเอ็ด พอดีมื่อนั่นเป็นมื่อวันศีล ญาคูเลยสวดมนต์ โดนจักหน่อย พอสิลุกเมือบ้าน น้องเป้ยขั่นลุกบ่ขึ้น ขาเพิ่นจังไปเหมิด ย่อนว่า \"เกี่ยวกินตีน\" เพิ่น แปลว่า -บ่าวหน่อแกพาน้องเป้ยไปวัดไปถวายภัตราหารเช้า ตอนแกพาน้องเป้ยไปเยี่ยมบ้านที่ร้อยเอ็ด พอดีวันนั้นเป็นวันพระ พระครูเลยสวดมนต์ นานสักหน่อย พอจะลุกกลับบ้าน น้องเป้ยลุกไม่ขึ้น เท้าแกเกร็งไปหมด ก็เพราะว่า \"เหน็บกินเท้า\" แก พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขนคิงลุก

ภาษาอีสานคำว่า..ขนคิงลุก
ความหมายตรงๆ ====>	อาการกลัว ขนลุกชัน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 02-09-2010 19:20:25	ตัวอย่าง ตัวอย่าง บ่าวรุทธิ์กับน้องจีจ้าพากันย่างผ่านป่าซ้าเผาผีหลอก น้องจีจ้าบอกว่าย้านหลาย บรึ๊ยย ขนคิงลุกพะนะ อ้ายรุทธิ์ถ่าจีจ้าแน แปล หนุ่มรุทธิ์และน้องจีจ้าเดินมาด้วยกัน ผ่านป่าช้าที่เขาใช้เผาศพ น้องจีจ้าบอกว่ากลัวมาก ขนลุกตั้งหมดแล้ว พี่รุทธิ์เดินรอจีจ้าด้วยนะ จีจ้ากลัว ว่าซ้าน เหอะๆๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่อย

ภาษาอีสานคำว่า..ข่อย
ความหมายตรงๆ ====>	ฉัน
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: สัตนาโค เมื่อวันที่:: 09-03-2009 21:44:50	ตัวอย่าง โอ้ยข่อยละอุกอั่งเอ้า = โอ้ยฉันละกลุ้มใจ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่อย

ภาษาอีสานคำว่า..ข่อย
ความหมายตรงๆ ====>	ฉัน
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: สัตนาโค เมื่อวันที่:: 09-03-2009 21:55:48	ตัวอย่าง โอ้ยข่อยละอุกอั่งเอ้า = โอ้ยฉันละกลุ้มใจ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่อย

ภาษาอีสานคำว่า..ข่อย
ความหมายตรงๆ ====>	ฉัน
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: สัตนาโค เมื่อวันที่:: 09-03-2009 21:56:07	ตัวอย่าง โอ้ยข่อยละอุกอั่งเอ้า = โอ้ยฉันละกลุ้มใจ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขันหย่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ขันหย่อง
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่มีขาสำหรับใส่ข้าวพระพุทธ
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 01-10-2007 14:19:00	ตัวอย่าง ลักษณะขันหย่อง....เหมือนขันโตก...แต่จะเล็กกว่ามาก...ส่วนขาของขันหย่อง...ก็คือส่วนของไม้ไผ่ที่สานนั้นแหละ...หักพับกลับมาอีกด้าน...เพื่อสานขา...แต่ส่วนขาจะทำห่างๆ เขต อ.สุวรรณภูมิ อ.เสลภูมิ อ.พุทไธสง อ.ชุมพลบุรี อ.พยัคฆฯ ท่านที่ไปทำบุญให้สังเกตดู...มีแทนทุกวัด
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัว

ภาษาอีสานคำว่า..ขัว
ความหมายตรงๆ ====>	1.ขุด คุ้ย (v) 2.สะพานเล็กๆแคบ (n) 3.หลุด ลอก (adv) 4.ขวา (n)
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: เหลา อุบลครับ เมื่อวันที่:: 14-02-2007 21:21:24	ตัวอย่าง 1. วันนี้เราจะไปขัวหอยหรือไม่ก็ขัวเขียดทรายที่แก่งสะพือกัน 2. วันก่อนน้องเอมี่เดินไต่ขัวไม่ระวังเลยตกน้ำ เสื้อผ้าขาดรุ่งริ่งหมด จนคนที่มางานประกวดสุพรรณหงษ์ทักกันใหญ่ ว่าทำไมถึงใส่กระโปรงขาดมา 3.เมื่อวานผมเดินเล่นแถวดรงเรียนเก่า เห็นสีข้างกำแพงขัวออกจนเกือบหมดแล้ว 4.พอครูสั่งให้ทุกคนขัวหัน เราก็วิ่งออกจากแถวได้ทันที
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขั่ว

ภาษาอีสานคำว่า..ขั่ว
ความหมายตรงๆ ====>	ทำให้สุก โดยการ ผัด ,ทอด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: บักต๊อก เมื่อวันที่:: 04-06-2007 17:32:23	ตัวอย่าง อ้ายหน่อแข่วดีหลายหย่ำไนบักขามขั่วก้วดก้วด ได่ยินแล้วเข็ดแข่วอีหลี้ ปาดพ่อใหญ่บูลย์ เฒ่าแล้วขบไนบักขามขั่วบ่ได่ เพิ้นย้านแข่วเพิ้นร่อน คำแปล : พี่หน่อมีฟันที่แข็งแรงเคี้ยวเม็ดมะขามที่เอาไปผัดจนสุกแล้วเสียงดัง ได้ฟังแล้วเสียวฟัน จริงๆ แต่ผู้เฒ่าบูลย์ แก่แล้วฟันฟางไม่ดีกัดเม็ดมะขามที่ผัดแล้วไม่ได้ เพราะกลัวฟันหักหลุดออกมา ฮ่าฮ่า อันนี้ผู้เขียนหัวเราะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขาวออกลอก

ภาษาอีสานคำว่า..ขาวออกลอก
ความหมายตรงๆ ====>	ขาววอก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 08-11-2006 09:45:03	ตัวอย่าง ขาวออกลอก คือขาวเหมือนไปเปื้อนฝุ่นผง แป้งขาวๆ จนดูขาววอก ซึ่งก็คล้ายๆ กับขาวโอกโลก แต่ขาวออกลอก จะให้ความรู้สึกที่เปื้อนขาวน้อยกว่า เช่น ลิเก ทาหน้าขาวออกลอก หมายถึง ลิเก ทาหน้าขาววอก บ่าวหน่อ อยากขาว ไปนอนเกียกลานมัน จนโตขาวออกลอก หมายถึง บ่าวหน่อ อยากผิวขาว จึงไปนอกคลุกลานมันสำปะหลัง จนตัวขาววอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ควย

ภาษาอีสานคำว่า..ควย
ความหมายตรงๆ ====>	ควาย
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: เท็ดดี้แบร์ เมื่อวันที่:: 12-02-2007 19:49:21	ตัวอย่าง ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย แปลว่า เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย แปลว่า เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย สั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ค้อย,ข้อย

ภาษาอีสานคำว่า..ค้อย,ข้อย
ความหมายตรงๆ ====>	เอียง ลาดขัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 12/10/2544 14:37:59	ตัวอย่าง มื้อคืน ข่อยขับรถขึ้นค้อย(ข้อย) รถข่อยข้นบ่ได้ซุกกันเมิดคืนกั่วสิขึ้น แปลว่า เมื่อคืน ผมขับรถขึ้นทางลาดชัน รถขึ้นไม่ได้เลยต้องผลักทั้งคืนเลยกว่าจะขึ้น ซุก = ผลัก ....วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คะลาด

ภาษาอีสานคำว่า..คะลาด
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นอากับกริยา แปลว่า พรวดพราด
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: ป้าหน่อย เมื่อวันที่:: 28-03-2010 16:31:26	ตัวอย่าง ตัวอย่างเช่น: ลูกเขยเห็นในบักกอกในน้ำต้มไก่ว่าแม่นไข่อ่อนตักไส่ปาก พอเข้าปากท่อนั่นแหล่ว คะลาดลุกขึ้นคายถิ่ม อย่างไว แปลว่า: ลูกเขยมองเม็ดมะกอกในถ้วยต้มไก่ นึกว่าเป็นไข่อ่อน ตักใส่ปาก ทันไดนั้นก็ลุกพรวดพราด ออกไปคายทิ้งทันที
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คัก

ภาษาอีสานคำว่า..คัก
ความหมายตรงๆ ====>	สนุกสนาน
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ จากคุณ:: มูนมังอีสาน เมื่อวันที่:: 22-08-2009 19:08:46	ตัวอย่าง เพลงนี้คือคักแท้ แปลว่า เพลงนี้สนุกสนาน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คัน

ภาษาอีสานคำว่า..คัน
ความหมายตรงๆ ====>	ถ้า
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:36:23	ตัวอย่าง คันสูได้เขียนคำนี้ดู๋ๆทุกมื้ออาจารย์ว่าสูเก่งเด้ แปลว่า ถ้าพวกคณได้เขียนคำนี้บ่อยๆเขียนทุกวันครูว่าพวกเธอจะเก่งนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คางกะไต

ภาษาอีสานคำว่า..คางกะไต
ความหมายตรงๆ ====>	คาง, ส่วนปลายของคาง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 08-07-2008 15:01:14	ตัวอย่าง คำว่า คางกะไต คือ คาง, ส่วนปลายของคาง มาดูตัวอย่างกันนะครับ สาวนางคนเก่า ปรกติแล้วเลาอาบน้ำอุ่นทุกมื้อ พอดีมื้อนี้เลาไปเที่ยวเชียงใหม่นั่นหนา หนาวกะหนาว น้ำอุ่นกะบ่มี เลยได้อาบตก พอตะอาบออกมาแล้ว เลาหนาวแฮงเห็นตะคางตะไกสั่น ง๊อกๆๆๆๆ เอาโลด แปล สาวนาง ปรกติแล้วแกเป็นคนรักสะอาด อาบน้ำอุ่นทุกวัน พอดีวันนี้แกไปเที่ยวเชียงใหม่ หนาวก็หนาว น้ำอุ่นก็ไม่มี เลยได้อาบน้ำตก พออาบเสร็จแล้วแกหนาวมากเห็นแต่ปลายคาง สั่น เสียงดัง ง๊อกๆๆๆๆ เลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คูน, คูณ

ภาษาอีสานคำว่า..คูน, คูณ
ความหมายตรงๆ ====>	ถมให้สูงขึ้น, ยกระดับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 26-03-2007 09:57:51	ตัวอย่าง คำว่า คูน หรือ คูณ เขียน ยังไง ก็อ่านให้เหมือนกันก็แล้วกันครับ ความหมายก็คือ การถมให้สูงขึ้น นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ เฮือนซานของพี่น้องซุมื้อนี้แฮงสิต่ำกั่วถนน ฝนตกมายามใด๋ น้ำท่วมซุปี ย่อนวาเพิ่นคูนถนนขึ้นให้มันสูงกั่วเฮือนเฮา คัน เฮาคูนดินเดิ่นเฮือนเฮาแข่งกับถนน กะสิสู่เพิ่นบ่ได้ดอก ขอยวา ทางทีดี เฮาคูนดินให้มันซ่ำถนนสิดีกั่ว บ่ต้องสูงกว่าถนนดอก แม่นบ่ เจ้าวา แปลว่า บ้านเรือนทุกวันนี้ของพี่น้องมันต่ำกว่าถนน ฝนตกมาตอนไหน น้ำท่วมบ้านถุกปี เพราะว่า ทางการท่านถมดินให้สูงกว่า บ้านของเรา หากเราถมดินบ้านเราแข่งกับถนน ก็จะสู้เขาไม่ได้ ผมว่า ทางที่ดี เรามาถมดินให้เท่ากับถนนพอดีดีกว่า ไม่ต้องสูงกว่าถนนหรอก จริงไหม คุณว่า อธิบายเพิ่มเติม ซุมื้อนี้ ==> ทุกวันนี้ สู่ ==> สู้ ซ่ำ หรือ ส่ำ ==> เท่ากัน เพียง ==> เท่ากัน (ใช่กับความสูง) วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คู่มื้อ/สู่มื้อ

ภาษาอีสานคำว่า..คู่มื้อ/สู่มื้อ
ความหมายตรงๆ ====>	ทุกวัน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 28-12-2009 20:05:39	ตัวอย่าง คู่มื้อนี้ คนเฮาบ่คือเก่า แปลว่า ทุกวันนี้ คนเราไม่เหมือนแต่ก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคียน

ภาษาอีสานคำว่า..เคียน
ความหมายตรงๆ ====>	พัน ห่อ หุ้ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 25-07-2006 13:05:13	ตัวอย่าง เคียน ก็คือ การพัน การห่อหุ้ม นั่นเอง ตัวอย่าง เห็นบ่าวซิ่งเลาตกกกบักเขียบมื้อวาน แขนเลาเค่น แล้วกะมีบาดนำ แมเลากะเลยเอาผ้า เคียนมือเลาไว้ บ่ให้แขนเลากวย แปลว่า เห็นหนุ่มซิ่งตกต้นน้อยหน่าเมื่อวาน แขนแกเคล็ดขัดยอก และมีแผลด้วย แม่แกก็เลยเอาผ้าพันมือ แกไว้ ไม้ให้แขนกระดุกกระดิก หรือ งานบุญปีนี้มีการชกมวย แต่ไม่มีนวม หลวงพ่อกะเลยเอาผ้าเหลืองมาเคียนมือเป็นนวมแทน แปลว่า งานบุญปีนี้มีการชกมวย ไม่มีนวม ปลวงพ่อเลนเอาผ้าเหลืองมาพันรอบมือเป็นนวมแทน เป็นโตอย่างเด้อออ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอย

ภาษาอีสานคำว่า..งอย
ความหมายตรงๆ ====>	การนั่ง หรือ ยืน หรือ ตั้งอยู่ บนระดับที่สูงกว่าระดับปกติ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 20-09-2006 21:11:24	ตัวอย่าง ความหมายที่แปลให้ อาจสิบ่ตรงความเป็นจริงพอปานได๋ แต่กะ ย๋วนๆ เอากะแล้วกัน เช่น ประโยค น้องกระแต : ขอบคุณหลายๆ เด้อพี่หน่อ ที่ไปดึกบักสีดามาให้น้องกระแต บักสีดาม่ง แซ้บแซบ เนาะพี่หน่อ... บ่ให้พี่ดลกินนำดอก (น้องกระแต เบิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าเคียดให้อ้ายดลเด้อหล่าเด้อ อ่วยหน้ามาพี้ อ่วยหน้ามาเว้านำอ้ายแหน่.. คันบ่อ่วยมา อ้ายไห้เด้ อ้าย แฮ่งเป็นคนขี้โงยอยู่.. อ้าย คนใจขี้โงย ...ฮือๆๆ น้องกะแต: บ่อ่วยไปดอก สิไห่กะไห่ไปโลด เขาบ่หัวซา ดอก พี่ดล : โอ๊ย ถ่าจั่งซั่น อ้ายกะเคียดแล้วหละ (แล้วอ้ายดล กะขึ่นไปนั่ง \"งอย\" โพน เฮ็ดหน่าบูดมุ่ยู่อยู่เทิงโพน) น้องกระแต : แม่นสิไปนั่ง \"งอย\" โพน อยู่จั่งซั่น เขากะบ่หัวซาดอก พี่ดล : โอ้ยเนาะ ฮ่า อ้ายมื่นตกโพน ก้นขี่ทั่ง ย่างบ่ได้ สิเฮ็ดจั่งได๋ น้องกะแต : กะซ่าง แปลว่า น้องกระแต : ขอบคุณมากนะค่ะพี่หน่อ ที่เอาไม้ค้อนไปปาลูกฝรั่งมาให้น้องกระแต ฝรั่งสุก อร้อยอร่อย เนาะพี่หน่อ... ไม่ให้พี่ดล กินด้วยหรอก (น้องกระแต เชิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าโกรธพี่ดลเลยนะจ๊ะ หันหน้ามาทางนี้ หันหน้ามาพูดกับพี่หน่อย.. ถ้าไม่หันมา พี่ร้องไห้นะ พี่ยิ่งเป็นคนขี้แยอยู่.. พี่ คนใจขี้แย... ฮือๆๆๆ น้องกะแต: ไม่หันไปหรอก จะร้องไห้ก็ร้องไปเลย เขาไม่สนใจหรอก พี่ดล : โอ๊ย ถ้าอย่างงั้น พี่ก็น้อยใจแล้วจริงๆ (แล้วพี่ดล ก็ขึ้นไปนั่ง \"อยู่ข้างบน\" โพนปลวก ทำหน้าบึ้งตึงอยู่บนจอมปลวก) น้องกระแต : แม้จะไปนั่ง \"อยู่บน\" โพน อยู่อย่างนั้น เขาก็ไม่สนใจหรอก พี่ดล : หึย ถ้า ถ้าพี่ลื่นตกจอมปลวก ก้นกระแทกพื้น เดินไม่ได้ จะทำอย่างไร น้องกะแต : ก็ช่างพี่ดลสิ พะน้า พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งัน

ภาษาอีสานคำว่า..งัน
ความหมายตรงๆ ====>	เสียงดัง, มหรสพ, งานที่มีคนเยอะๆ, งานฉลอง, การชุมนุมคน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 23-07-2007 11:00:44	ตัวอย่าง คำว่า งัน ความหมาย คือ เสียงดัง, มหรสพ, งานที่มีคนเยอะๆ, งานฉลอง และใช้งันกันเพื่อการชุมนมคน เช่น งันเฮือนดี คือ งานรวมคนในงานศพ ตัวอย่าง พ่อใหญ่ Steve เลาอาการบ่ดี เร็วๆนี้อาจสิได้ไปงันเฮือนดีเลา แปลว่า คุณตา Steve แกออกอาการไม่ดี เร็วๆ อาจจะได้ไปวานศพแกก็เป็นได้ บางอย่างก็หมายถึง มหรสพ เช่น บ่าวหน่อ : งานบุญบวชบักต๊อกปีนี้ ได้ยังมางันหล่ะพ่อใหญ่ พ่อใหญ่ดล : เห็นเด็กน้อยวัยรุ่นมันตีกันซุปี กะเลยวาสิจ้างหนัง ซอดแจ้ง พู้นหล่ะ แปลว่า บ่าวหน่อ : งานบวชบักต๊อกปีนี้ ได้อะไรมาเป็นมหรสพหล่ะ คุณตา ตาดล : เห็นเด็กวัยรุ่นตีกันทุกปี ก็เลยว่าจะจ้างภาพยนต์ เอาแบบสว่างดวงอาทิตย์ขึ้นเลยก็แล้วกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งามโพ้ดงามเหลือ

ภาษาอีสานคำว่า..งามโพ้ดงามเหลือ
ความหมายตรงๆ ====>	สวยจริงๆ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 19:01:58	ตัวอย่าง ตัวอย่าง น้องจีจ้านี้แฮ่งต๊ะเบิ่งแฮ่งฮู้สึกว่าสิงามโพ้ดงามเหลือกะด้อน้อ แบบซี้สิบ่ให่มักได้จั่งได๋เนาะ แปล น้องจี้จ้าดูแล้วรู้สึกว่ายิ่งมองแล้วยิ่งสวยขึ้นแทบทุกวัน แล้วอย่างนี้จะไม่ให้หลงรักได้อย่างไรกัน อิอิ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งิงแข่ว

ภาษาอีสานคำว่า..งิงแข่ว
ความหมายตรงๆ ====>	อ้าปากแยกฟันใหดู
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: อาจารย์หนุ่มสารคาม เมื่อวันที่:: 17-09-2010 12:51:22	ตัวอย่าง หมอคนอีสาน: อีหล่าลองงิงแข่วให้หมอเบิ่งก่อนนา หมอ : น้อง ไหนลองอ้าปากแยกฟันให้หมอดูซิ คนไข้อีสาน : ข่อยงิงแข่วแล้วคุณหมอ( ฉันแยกฟันให้ดูแล้วจ้า) หมอคนอิสาน : ปาดติโธ้ แข่วเจ้ายังเบิดทุกเล่มเนาะ เซางิงแข่วซะ หมอ: โอ้โฮ้ ฟันเหลือทุกซี่นะ ปิดปากซะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เงิง

ภาษาอีสานคำว่า..เงิง
ความหมายตรงๆ ====>	แหงน, เชิด. หน้าสูงกว่าท้าย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 16-07-2007 11:12:02	ตัวอย่าง คำว่า เงิง จะมีคำขยายที่ใช้กันบ่อยๆ คือ เงิงเกิ่งเดิง แปลว่า แหงน, เชิด. หน้าสูงกว่าท้าย คำว่า เกิ่งเดิ่ง ก็ คือ คำขยาย เพื่อให้รู้ว่า มันไม่เท่ากัน มาดูตัวอย่างกันนะครับ รถฮับเด็กน้อยนักเรียน มีเด็กน้อยขึ้นเต็มคันเอาโลด แนมไปเห็นตะหน้ารถ เงิงเกิ่งเดิ่ง ล้อหน้าแทบสิบ่ได้แล่นขี้ดิน แปลว่า รถรับเด็กนักเรียน บรรทุกเด็กมาต็มคันรถ มองไปเห็นแต่หน้ารถแหงนขึ้นฟ้า ล้อหน้าแทบไม่ได้แตะพื้นดินเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ๋อง

ภาษาอีสานคำว่า..จ๋อง
ความหมายตรงๆ ====>	ตัวงอ จุก ขดตัว หรือ อาการห่อตัวด้วยความกลัวเกรง
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 22-02-2012 16:23:38	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ไก่น้อยตาตูม เป็นโรคห่า ยืนจ๋องตากแดด คำแปล ลูกไก่อายุประมาณ 5 เดือน เป็นโรคห่า ยืนตัวงอ ตากแดด ตัวอย่าง นักมวยฝ่ายแดงเตะเข้าดูกซ่วง จนฝ่ายน้ำเงินจ๋องไป คำแปล นักมวยฝ่ายแดงเตะที่สีข้าง จนฝ่ายน้ำเงิน จุกตัวงอ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>	ไกล้,กระชั้นชิด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 06-08-2006 13:37:08	ตัวอย่าง ในความหมายของ จ้อ อาจหมายถึง ระยะทาง หรือระยะเวลา ก็ได้ หรือ อาจจะใช้การเล่นคำ เพื่อให้ความหมายมากขึ้น เช่น จ้อๆ ,จั้นจ้อ ตัวอย่างประโยค เช่น -บ่าวหน่อขับรถนำก้นรถแท๊กซี่ เข่าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่กะเบรค เฮ็ดให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแฮง จนน้องกระแตที่นั่งมานำหัวดวนไปข้างหน้า บ่าวหน่อลาวสูนหลาย กะเลยลงรถไปฮ้ายให่คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอีหยังวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคเอา \"จ้อๆ\" ไคแหน่ตั๊ว ข่อยเบรคทัน คันจั่งสั้นรถได้ตำดากกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่กะลงมาเถียงว่า \"เจ้ากะคือกันนั่นหละ ขับรถมา \"จ้อ\" ดากรถข่อยปานนี่ มันกะกดดัน สั่นตั๊ว\" แปลว่า -บ่าวหน่อแกขับรถตามก้นรถแท๊กซี่ เข้าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่ก็เบรค ทำให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแรง จนน้องกระแตที่นั่งมาด้วยหัวคะมำไปข้างหน้า บ่าวหน่อแกโมโหมาก ก็เลยลงรถไปด่าให้คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอะไรวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคอย่าง \"กระชั้นชิด\" นี่ดีนะที่เราเบรคทัน ไม่งั้นรถได้ชนตูดกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่ก็ลงมาเถียงว่า \"คุณก็เหมือนกันนั่นหละ ขับรถมา \"ชิด\" ก้นรถฉันขนาดนี้ มันกดดัน รู้ไหม\" หรือ -บ่าวหน่อลาวมานั่งจ่มเรื่องผู้สาว ว่า ออกพรรษานี่ น้องกระแตกะสิให่ไปขอไปแต่งให้มันเรียบร้อย ลาวกะเลยคึดยากว่า มาบอกกัน \"จ้อๆ\" จั่งซี่ สิไปหาเงินค่าดองทันบ่น๊อ เวลากะ \"จั้นจ้อ\" เข่ามาซุมื่อ เทิงหมู่พวกกะสิว่าให่ ว่าบอกข่าวงานกินดอง \"จ้อ\" โพด ตัดชุดใหม่ใส่บ่ทัน แปลว่า -บ่าวหน่อแกมานั่งบ่นเรื่องแฟนสาวให้ฟังว่า ออกพรรษานี้ น้องกระแต ก็จะให้ไปสู่ขอ ไปแต่งงานให้มันเรียบร้อย แกก็เลยหนักใจว่า มาบอกกัน \"ไกล้ๆ\" อย่างนี้จะไปหาเงินค่าสินสอดทันไหม เวลาก็ \"กระชั้นชิด\" เข้ามาทุกที ทั้งเพื่อนฝูงก็จะว่าให้ ว่า มาบอกข่าวงานแต่งงาน \"กระชั้นชิด\" เกินไป ทำให้ตัดชุดใส่ไปงานไม่ทันเลย พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จู๋ไฟ

ภาษาอีสานคำว่า..จู๋ไฟ
ความหมายตรงๆ ====>	การขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาไฟเพื่อให้ไฟแรงขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-06-2006 15:15:25	ตัวอย่าง จู๋ไฟ ไม่ใช่อันนั่นของไฟนะ อย่าคิดลึก จู๋ไฟ หมายถึง เมื่อเวลาไฟในเตาไฟไกล้ดับ เราก็ไปขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาให้ไฟมันแรงขึ้น ลักษณะการ\"จู๋ไฟ\" จะใช้สำหรับเตาที่ใช้ฟืน คำอื่นๆที่เกี่ยวกับกองไฟ เช่น -ดังไฟ----ก่อไฟ -มอดไฟ---ดับไฟ -ไฟมอด ---- ไฟดับ -จูดไฟ----จุดไฟ -อ่อยไฟ----การใช้วัตถุไวไฟมาช่วยให้ไฟติดง่านขึ้น -วีไฟ----การพัดลมเข้าไปในกองไฟเพื่อให้ไฟติดแรงขึ้น -จี่ไฟ----การเอาอะไรสักอย่างไปวางไว้บนถ่านไฟเพื่อให้สุก เช่น จี่ปลา จี่มันแจว -ไฟโฮง----ลักษณะถ่านไฟที่ติดไฟอย่างแรงกล้า ตัวอย่างเช่น พ่อใหญ่บัติบอกกับลูกสาวว่า \" ยามอี่หล่าเลิกโรงเรียนแล้วให่ฟ่าวไป \"ดังไฟ\" หนึ่งเข่าเด้อ คันไฟมันดังติดยากกะให่เอาฝาหม่อ \"วีไฟ\" ให่มันติด ถ่าไฟมันสิ \"มอด\" กะให่ \"จู๋\" ดู๋ๆ หนึ่งเข่าสุกแล้วกะให่เอาไฟใส่เตาถ่าน เอาถ่านใส่แล้วกะ \"วี\" ให้ไฟมัน \"โฮงๆ\" พ่อสิได้เอาปลาไป \"จี่\" แปลว่า คุณตาบัติบอกกับลูกสาวของแกว่า \" เมื่อลูกเลิกโรงเรียนแล้วให้รีบไป \"ก่อไฟ\" นึ่งข้าว ถ้าไฟมันติดยากก็ให้เอาฝาหม้อมา \"พัด\" ให้ไฟมันติด ถ้าไฟมันจะ \"ดับ\" ก็ให้เอาไฟยัดใส่บ่อยๆ พอนึ่งข้าวเสร็จแล้วก็ให้ก่อไฟที่เตาถ่าน แล้วพัดไฟให้ \"ไฟติดแรงๆ\" พ่อจะได้เอาปลาไปจี่กิน ซั่นตัว..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจีย

ภาษาอีสานคำว่า..เจีย
ความหมายตรงๆ ====>	ให้อาหาร(สัตว์)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 11-09-2006 11:13:00	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ เลาไปเบิ่งหมอลำ จนซอดแจ้งจ่างป่างกลับมาบ้านนอนเว็น บ่ลุกกินฮอดข้าว แม่หลูโตน กำลังว่าสิไปปลุกมากินข้าว พ่อกะเลยฮ้องบอกว่า <-- ม้อนนอน ขาเจ้าบ่เจีย บ่ต้องไปปลุกมันดอก--> แปลว่า หนุ่มหน่อ แกไปดูหมอลำ ยันสว่าง กลับบ้าน นอนกลางวัน ไม่ลุกกินกระทั่งข้าว แม่สงสาร กำลังจะปลุกมากินข้าว พ่อก็เลยร้องบอกว่า <--ตัวไหมนอนหลับ เขาไม่ให้อาหารกันหรอก ไม่ต้องไปปลุกมัน--> เจียไก่ = ให้อาหารไก่ เจียม้อน = ให้อาหารตัวไหม เจียหมา = ให้อาหารหมา เจียแมว = ให้อาหารแมว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แจบใจ

ภาษาอีสานคำว่า..แจบใจ
ความหมายตรงๆ ====>	มั่นใจ, เชื่อใจ, สนิทใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 21-11-2006 13:36:51	ตัวอย่าง แจบใจ คือ มั่นใจ, เชื่อใจ, สนิทใจ คำว่า แจบ คือ สนิท, มิดชิด, ไม่มีรอยรั่ว แจบใจ ก็คือ สนิทใจ นั่นเอง ตัวอย่างนะครับ อ้ายต้อมเลาตกลงปลงใจกับสาวกระแต เรียบร้อยแล้ว สัญญากันเป็นมั่นเป็นเหมาะ จนบ่าวต้อมแจบใจน้องกระแต แล้วเหตุการณ์กะเหลี่ยนแปลงไป ย้อนวา สาวกระแต เห็นอ้ายบ่าวหน่อ มาคือหล่อคักแท้ กะเลยแลนนำอ้ายบ่หน่อ สั่นแหลว แปลว่า พี่ต้อมได้ตกลงปลงใจกับน้องกระแตเรียบร้อยแล้ว สัญญากันเป็นมั่นเป็นเหมาะ จนพี่ต้อมสนิทใจ เชื่อใจมาตลอด แล้วเหตุการณ์ก้เปลี่ยนไป เมื่อน้องกระแต ได้พบกับพี่บ่าวหน่อ เพราะว่า น้องกระแต เห็นพี่บ่าวหน่อ หล่อกว่า จึงได้หนีตามกันไป โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน 5555
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซอด

ภาษาอีสานคำว่า..ซอด
ความหมายตรงๆ ====>	ทะลุ,ถึง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/3/2002 11:01:11 PM	ตัวอย่าง มื้อคืนหมอลำม้วน มวน ข่อยเบิ่งจนซอดแจ้งปั๊ด แปลว่า เมื่อคืน หมอลำสนุกมาก ผมดูจนสว่างคาตาเลย เพิ่นวา....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซอม

ภาษาอีสานคำว่า..ซอม
ความหมายตรงๆ ====>	การพิจารณา การจับตาดู การดูแลก็ได้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 11/10/2544 17:40:31	ตัวอย่าง อ้ายมาซอมเบิ่งงเจ้าซุมื้อซุยาม แปลว่า พี่มาจับตาดูเจ้าทุกวันเลยนะ ...วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซิด

ภาษาอีสานคำว่า..ซิด
ความหมายตรงๆ ====>	สะบัด,แกว่ง,กระตุก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-07-2006 13:12:05	ตัวอย่าง ซิด โดยความหมาย ก็คือ สะบัด,แกว่ง,กระตุก มาดูตัวอย่างกันครับ มื้อนี้อ้ายเห็นหมาอีด่างมันคาบกระดูกมาแต่ตลาดพู้น คันมาฮอดตะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยซิดกระดูกนั่นทิ้ม แล้วกระโดดลงน้ำต้าม บัดเดี๋ยวนึง แปลว่า วันนี้พี่เห็นหมาอีด่าง มันคาบกรพดูกมาจากตลาด เมื่อมาถึงสะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยสะบัดกระดูกนั้นทิ้ง แลเวกระโดดลงน้ำ ไปเลย หรือ อ้ายกระบี่โลหิต เลาไปขุดกะปูอยูไฮนา ขุดไปได้บ่พอคาว เลากะเอามือจกฮูกะปู กะปูเลยงับเอามือเลา เอาตกคะมะอย่างแฮง แล้วเลาซิดบักใหญ่นึง ก้ามกะปูจั่งหลุดออกจากมือเลา พอคราวนึงมือเลาใคขึ้นใคขึ้น โปลกปก แปลว่า พี่กระบี่โลหิต แกไปขุดปูอยู่ท้องนา ขุดไปได้ไม่นานเท่าไหร่ แกก็เอามือล้วงไปที่รูปู ปูมือหนีบเอามือแก แกตกใจอย่างมาก แล้วแกก็สะบัดอย่างแรง ก้ามปูจึงได้หลุดออกจากมือแก สักพัก นิ้วมือแกเริ่มบวมขึ้นบวมขึ้น บวมจนน่ากลัว คำว่า ใค คือ บวม โปลกปก คือ ใหญ่ขึ้นอย่างน่ากลัว โป คือ ใหญ่ขึ้น พองขึ้น บวมขึ้น ลกปก คือ คำขยายอาการใหญ่ บ่าวหน่อเลาวาให้ฟัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซุก

ภาษาอีสานคำว่า..ซุก
ความหมายตรงๆ ====>	ผลัก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 19-06-2010 04:41:28	ตัวอย่าง อย่าซุกแฮงหลาย แปลว่า อย่าผลักแรงเกินไป
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดอกจาน

ภาษาอีสานคำว่า..ดอกจาน
ความหมายตรงๆ ====>	ดอกทองกวาว
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: บ่าวเดช เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:48:34	ตัวอย่าง ดอกจาน เป็นดอกไม้ที่แสดงถึงความงดงามของหมู่มวลพฤกษาของภาคอีสาน เนื่องจากน้อยนักน้อยหนาที่จะมีดอกไม้บาน และออกดอกในหน้าแล้ง จนเปรียบหน้าแล้ง หรือฤดูกาลที่แห้งแล้วดั่งดอกจาน เห็นดอกจานทีไร ความแห้งแล้ง อันเป็นทุกยากของคนอีสาน ได้ทันที มีคนเขียนเพลงเกี่ยวกับดอกจานได้ไพเราะเพราะพริ้งมาก เลยเอาเนื้อเพลงมาฝากกัน ดอกจานบานสะพรั่งหน้าแล้ง สีแดงแต้มแต่งพื้นดินอีสาน ลมร้อนโชยพริ้วพัดปลิวโชยผ่าน แย้มเยือนพื้นถิ่นอีสานแดนกันดารสุดแสนไกล เสียงแคนโหยแผ่วแว่วมา พื้นนาร้องครวญดินแตกระแหง ทุกผู้คนหม่นหมองสิ้นเรี่ยวแรง ดอกจานเจ้าบานหน้าแล้ง กลีบดอกสีแดงยังหมองไหม้ ท้องทุ่งนานี้ขาดนาง น้องนางหนีบางเข้าสู่เมืองกรุงสวรรค์ ทิ้งทุ่งนาเปลี่ยวร้างลงกลางคัน มุ่งไปด้วยจิตใฝ่ฝัน หาเงินหางานเลี้ยงกาย เฝ้ารอคอยน้องจนสองปีกว่า ย่างเข้าเดือนเมษางานสงกรานต์เคยสัญญา คอยแล้วเงียบหายสูญไปดังสายลมพา หรือลืมสิ้นแล้วบ้านนา ลืมดอกจานเสียงแคน วอนวอนฝากสายลมโชยผ่าน ด้วยจิตอธิษฐานโปรดได้สงสารและเมตตา กระหน่ำเมฆฝนฝูงคนกลับคืนบ้านนา อีสานกันดารหนักหนา ลมเอ๋ยช่วยพาความสุขมาเยือน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดับแนว

ภาษาอีสานคำว่า..ดับแนว
ความหมายตรงๆ ====>	สูญพันธุ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 21-04-2010 09:10:28	ตัวอย่าง คำว่าดับแนว ใช้บ่อยมาก เมื่อเห็นสิ่งนั้นหายสาบสูญไปจากโลก จะเป็นความต้องการหรือไม่ก็ตาม มาดูตัวอย่างกันนะครับ สาวส่า : แม่ๆซุมื้อนี้ คือบ่ค่อยเห็นกบฮ้องโอ๊บๆคือจั่งแต่ก่อน แม่ : ซุมื้อนี้กบมันตายดับแนวไปเหมิดแล้ว ย้อนว่า มีน้ำโห่งกะพากันไปส่อนฮวก ส่อนเขียดน้อย ยามมีนำ้แหน่กะพากันไปใส่เบ็ดกบ ยามฮ้อนยามแห้งกะไปหากบไปขุดกบ สิให้มันบ่ดับแนวได้จั่งใด๋ ซุมื้อนี้คนแฮงหลาย หามาขายพร้อม สาวส่า : แม่นหละแม่ เห็นตะเขาขายกบเลี้ยงอยู่ตลาด ข่อยแหล่วคาวว่าสั่น แปลครับแปล สาวส่า : แม่ๆๆ ทำไมทุกวันนี้ไม่เห็นได้ยินเสียงกบร้อบ โอ๊บๆๆๆ เหมือนแต่ก่อน แม่ : ทุกวันนี้กบได้ตายสูญพันธุ์ไปแล้ว เพราะว่า ตอนมีน้องนองก็ไปช้อนหาลูกอ๊อดทั้งกบและเขียด ตอนมีน้ำก็ไปใส่เบ็ด ตอนหน้าร้อนก็ไปขุดกบ ไม่ให้สูญพันธุ์ได้ยังไง ทุกวันนี้คนมากขึ้น มีการหามาขายด้วย สาวส่า : ใช่แล้วแม่ เห็นเขาขายกบเลี้ยงที่ตลาด หนูรู้สึกว่ามีกลิ่นคาวๆค่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดึก

ภาษาอีสานคำว่า..ดึก
ความหมายตรงๆ ====>	ขว้าง ปา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 19-09-2006 08:35:25	ตัวอย่าง น้องกระแต : พี่หน่อขา น้องกระแตอยากกินหมากสีดาม่งจ้า น้องกระแตใช้พี่ดลให้ไปขึ้นมาให้แล้ว แต่พี่ดลเพิ่นขี้คร้าน... พี่หน่อ ขา.. พี่หน่อไปขึ้นหมากสีดาม่งมาให้น้องกระแตกินแหน่เด้อจ้า บ่าวหน่อ : หมากสีดาม่ง มีแต่หน่วยอยู่ม่อๆ... อ้ายบ่กล้าขึ้นไปเก็บเด้หล่า ย่านตก แต่คันอยากกินอีหลี เพื่อน้องกระแตแล้ว อ้ายหน่อ สิหาค้อนไปดึกมาสู่กินดอก แปลว่า น้องกระแต : พี่หน่อขา น้องกระแตอยากกินฝรั่งสุกค่ะ น้องกระแตวานพี่ดลให้ไปเก็บมาให้แล้ว แต่พี่ดลขี้เกียจ... พี่หน่อ ขา.. ช่วยไปเก็บฝรั่งสุกมาให้น้องกระแตกินหน่อยนะคะ บ่าวหน่อ : ฝรั่งลูกสุกๆ มีแต่อยู่ปลายๆ สูงๆ... พี่ไม่กล้าปีนไปเก็บหรอก กลัวตก แต่ถ้าอยากกินจริงๆ เพื่อน้องกระแตแล้ว พี่หน่อ จะหาไม้ค้อน ไปขว้างมาให้กินนะ หมากสีดาม่ง = ลูกฝรั่งสุก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงจ่ายหว่าย

ภาษาอีสานคำว่า..แดงจ่ายหว่าย
ความหมายตรงๆ ====>	แดงสดใส แดงสุก แดงแจ๋
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 06-11-2006 08:55:04	ตัวอย่าง แดงจ่ายหว่าย คือลักษณะของสีแดง ที่แดงแบบสดใส ซึ่งเป็นสีแดงที่น่าประทับใจ หากเป็นของกินก็แดงน่ากิน เช่น แตงโมงสุก แดงจ่ายหว่าย หมายถึง แตงโมสุก แดงฉ่ำน่ากิน เสื้อสีแดงจ่ายหว่าย หมายถึงเสื้อสีแดงสดใส ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงจ่ายหว่าย งามเป็นตาหน่าย หมายถึง ดวงอาทิตย์ กำลังตกดิน สีแดงสดใสสวยงามมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ง
ความหมายตรงๆ ====>	1.การรอง 2.การดักสัตว์น้ำจากน้ำที่ไหลโดยใช้อวน 3.ใหญ่พอสมควร 4.ลักษณะนามของผ้าถุงหรือสะโหร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-06-2006 11:12:45	ตัวอย่าง 1. ต่ง แปลว่า การรอง เช่น -ฝนตกแฮงแล่ว อีหล่าเอาคุไป \"ต่ง\" น้ำฝน ไปใส่แอ่งไว่ถ่ากินแหน่ =ฝนตกหนักแล้ว หนูเอาถังไป \"รอง\" น้ำฝน ไปใส่หม้อดินไว้ดื่ม หน่อยนะ -บ่าวหน่อเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายเหยียยโหยดๆอยู่นั่น เอามือ \"ต่ง\" ไว่แหน่เด้อ เดี๋ยวน้ำลายสิย้อยลงถ่วยป่นเด้ =บ่าวหน่อมองเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายไหลย้อยเลยนะนั่น เอามืด \"รอง\" ใว้หน่อยนะ เดี๋ยวน้ำลายจะหยดลงถ้วยป่นนะ 2.ต่ง แปลว่า การดักสัตว์น้ำ เช่น -เวลาน้ำมาก ล้นท่างน้ำ ให้เอาดางไป \"ต่ง\" เอากุ้ง เอาซิว มาใว่เฮ็ดส้มปลาน้อยแหน่เด้อ =เวลาน้ำหลาก น้ำล้นทางน้ำไหล ให้เอาอวนไป \"ดัก\" เอากุ้ง เอาปลาซิว มาใว้ทำปลาจ่อมหน่อยนะ ** การ ต่ง จะใช้กับน้ำที่ไหลเท่านั้น อาจจะใช้คำว่า ต่งดาง ต่งปลา ต่งกุ้ง แต่ถ้าเป็นการดักสัตว์น้ำในบริเวณน้ำนิ่ง จะไม่ใช่คำว่า ต่ง 3. ต่ง แปลว่า ใหญ่พอสมควร มักจะใช้กับวัตถุที่มีลักษณะกลม เช่น ผลไม้ต่างๆ ไข่ หรือ หำ เป็นต้น เช่น -พ่อใหญ่บัติบอกเมียว่า บักสีดาอยู่ต้นหลังบ้าน มีตะหน่วย \"ต่งๆ\" แล้ว แมสูเก็บไปวัดแหน่เด้อ มื่ออื่น =คุณตาบัติบอกแก่ภรรยาว่า ฝรั่งที่อยู่ต้นหลังบ้าน ลูกมัน \"โตพอสมควร\" แล้วนะ พรุ่งนี้ให้คุณเก็บไปใส่บาตรที่วัดหน่อยนะ -พ่อใหญ่หน่อฮ่ายให่เด็กน้อยว่า เด็กน้อยหมู่นี่ หำ \"ต่ง\" ไป่หนิ สังมาดื้อแท่ เดี๋ยวสิจับไปตอนให่เหมิดเลย =คุณตาหน่อดุให้เด็กๆว่า เด็กพวกนี้ อัณทะ \"โต\" หรือยัง ทำไมซุกซนจังเลย เดี๋ยวจับไปทำหมันให้หมดเลย 4.ต่ง เป็นคำลักษณะนามของ ผ้าถุง ผ้าสะโหร่ง เช่น -สิ่นไหม 3 ต่ง -ผ่าสะโหร่ง ต่ง หนึ่ง สิ่นหมี่ 5 ต่ง เป็นต้น เป็นตอ เป็นใบ เป็นหน่วย....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาด

ภาษาอีสานคำว่า..ตาด
ความหมายตรงๆ ====>	น้ำตก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด-สาเกตนคร จากคุณ:: อ้ายโอ๊ต เมื่อวันที่:: 03-08-2010 08:17:38	ตัวอย่าง มื้อนี้เฮาไปหลิ่นตาด สิโตนน้ำให้มันม่วนไปโลด (วันนี้เราจะไปเล่นน้ำตก จะกระโดดน้ำให้สนุกไปเลย)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตายคาป้อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตายคาป้อ
ความหมายตรงๆ ====>	อาการของไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้ว แต่ฟักไม่ออก ตายอยู่ในไข่
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 11-10-2010 10:33:05	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ทิดมี เลือกเอาไข่ไก่จ้างฮัง และลักหลอยเอาเฉพาะ ไข่ตายคาป้อ เนื่องจากเอาไปต้มสุกแล้ว แกะออกมาเป็นโต โม่มโลด แซบ คำแปล ทิดมี เลือกเอาไข่ที่แม่ไก่ฟักไม่ออก และแอบซ่อนเอาเฉพาะ ไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้วแต่ฟักไม่ออก เนื่องจากเอาไปต้มแล้ว แกะเปลือกออกมา จะเป็นตัวไก่น้อยเลย จากนั้นก็กลืนเลย อร่อย อีกอย่าง คำว่า " ตายคาป้อ" ใช้เป็นสำนวนคำ เปรียบเทียบ หมายถึง หมดสิทธิ์ตั้งแต่ต้น หรือ แพ้ตั้งแต่ในมุ้ง เช่น ตัวอย่าง จารย์ใหญ่เอ้ย..อย่ามาท้าแข่งยิงหนังสติ๊ก กันถ่อน ฝีมือคือเจ้า กะ ตายคาป้อ พุ้นแหล่ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ติ่งตั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ติ่งตั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	รถเร่ขายของตามบ้าน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-05-2006 15:44:33	ตัวอย่าง อธิบายเสริม : ในอดีต คนเร่ขายของตามบ้าน มักใช้ วัวต่าง คือใช้วัวบรรทุกสินค้า ภาษาอีสาน เรียกว่า งัวติ่งตั่ง หมายถึง วัวต่าง, แต่ปัจจุบัน ไม่ใช้วัวกันแล้ว ใช้รถแทน เรียกว่ารถติ่งตั่ง แปลว่า รถต่าง.. ซึ่งหมายถึง รถมอเตอร์ไซค์ บรรทุกของไว้ท้ายรถ เช่น ไข่ ผัก เนื้อวัว เนื้อหมู เป็นต้นไปเร่ขายตามบ้าน... ดังนั้น ความหมาย ในปัจจุบัน จึงเป็น รถเร่ขายของตามบ้าน ตัวอย่างการใช้... บ่าวหน่อ : มื้อนี้ สิได้หยังกินกับข้าวน้อ... ติ่งตั่ง ซัมมะนานมาแท้น้อ สิได้ซื้อปลาดุกมาลาบกินนี่หนา บักจ้อย : คันติ่งตั่งมา เบิ่งปลาอีฮือ ให้ข่อยนำแหน่เด้อ... ข้อยอยากกินปลาอีฮือ คำแปล.... บ่าวหน่อ : วันนี้จะกินข้าวกับอะไรน๊า ... รถเร่ขายของ เมื่อไหร่จะมาซะที จะได้ซื้อปลาดุกมาทำลาบปลาดุก บักจ้อย : ถ้ารถเร่ขายของมา ฝากดูปลาหมึกตากแห้งให้หน่อยนะ... จ้อยอยากกินปลาหมึกย่าง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตื่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ตื่ง
ความหมายตรงๆ ====>	เต่งตึง/บวมเป่ง/เป่งปลั่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 11-07-2010 04:16:43	ตัวอย่าง หมากม่วงหน่วยนั้น สุกตื่งเป็นตากินแซบ แปลว่า มะม่วงลูกนี้สุกปลั่งน่าจะกินอร่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตื่มควม

ภาษาอีสานคำว่า..ตื่มควม
ความหมายตรงๆ ====>	ใส่สีตีไข่/แต่งเติม
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:21:47	ตัวอย่าง เปนหยังเจ้าคือมักเว้าตื่มควมเว้าแท้ ม่วนหลายหวาเขาผิดกัน แปลว่า ทำไมนายถึงชอบใส่ไฟ ใส่สีจัง สนุกนักเหรอเค้าผิดกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ด
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะของการขยับเคลื่อนที่ของวัตถุโดยบ่ต้องยกไห่ลอยขึ้นจากพื้น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: แคน เมื่อวันที่:: 04-06-2009 14:36:44	ตัวอย่าง \"โอ้ย..กะติ๋บเข่าจั๋งแม่นอยู่ไกล ข้อยจ๊กบ่เถิง ตู้ดมา ไก้ๆ ข่อยแหน่\" หรือถ่าใช้กับคน กะมักไซ้ในสำนวนที่ว่าคนที่ไป๋ซอยงานบุญงานแต่งแล้วกิ๋นบ่ฮู้จักพอ \"เหว๋ย จั๋งแม่นเจ้าบ่อายเจ้าภาพน้อ อ้ายเซียงโหล ซอยงาน ซาวบาท (ยี่สิบ) ตู้ดกิ๋นจน กางเกงขาดดาก\" หมายถึง การขยับเคลื่อนที่จากวงหนึ่งไปอีกวงหนึ่ง โดยบ่ต้องลุกขึ้น ลักษณะการเคลื่อนที่ในแนวราบ สิได่บ่เป็นที่สังเกตุของคนอื่น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง

ภาษาอีสานคำว่า..ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง
ความหมายตรงๆ ====>	ถูกอกถูกใจ, ชอบใจ, ชอบอกชอบใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 24-10-2006 14:05:26	ตัวอย่าง ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง ไม่รู้ว่าเขียนอย่างไรกันแน่ เพราะอ่านอย่างนี้แหละครับ เอามารวมกันก็แล้วกัน คำว่า ถืก ก็คือ ถูก (สัมผัส) คิง หรือ คีง แปลว่าร่างกาย แล้วไฉน ภาษาอีสานแปลว่า ชอบอกชอบใจ หรือ ถูกอกถูกใจไปได้ น้อ.. คำนี้เป็นการแปลความหมายโดยรวมนะครับ เหมือนกับมา มีอะไรมาทำให้รู้สึกประทับใจจนบนสะเม็น หรือ ขนลุกสั่น ทำนองนี้ หรือ อาจจะมาจากคำว่า สามารถถูกเนื้อต้องตัว หรือ ถูกามร่างกายได้ โดยที่ร่างกายไม่ขัดขืนก้เป็นได้ เลยทำให้ถูกใจ สั่นดอกหว้า มาดูตัวอย่างกันนะครับ บุญข้าวสากปีนี้ บ้านเฮาจ้างวงโปงลางจุฬาฯมาเล่น จักแมนถืกคีงผู้บ่าวคัก เพิ่นสิได้ไปมวนหน้าฮ้านสั่นดอก แปลว่า บุญข้าวกระยาสารถ (ช่วงเทศกาลน้ำหลาก เดือน 9-10) ปีนี้ หมู่บ้านเราจ้างวงโปงลางจากจุฬามาเล่น เป็นที่ชอบอกชอบใจของหนุ่มๆมาก พวกเขาจะได้ออกไปสนุกหน้าเวที สั่นดอก เป็นจั่งใด๋น้อ ภาษาอีสานมื้อละคำ ถืกคีงพี่น้องบ่น้อ.......
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทุกข์ยากฮ้าย

ภาษาอีสานคำว่า..ทุกข์ยากฮ้าย
ความหมายตรงๆ ====>	ลำบากลำบนเหลือเกิน/มีทุกข์มาก/ลำบากมาก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 23-07-2010 03:09:25	ตัวอย่าง เป็นคำเก่า พบมากในผญา เช่น ทุกข์ยากฮ้ายกายก่ำกินมันหมก คันบ่กินหมกมันปากบ่ดำปานนี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เทิง

ภาษาอีสานคำว่า..เทิง
ความหมายตรงๆ ====>	1.บน,ข้างบน 2.ทั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-07-2006 10:45:47	ตัวอย่าง เทิง แปลว่า บน หรือข้างบน เช่น -เทิงเฮือน-------บนบ้าน -อยู่เทิงโพน--------อยู่บนโพน -อยู่เทิงหัว--------อยู่ข้างบนหัว หมายถึง อยู่เหนือศีรษะขึ้นไป -เทิงกกไม้--------บนต้นไม้ เทิง แปลว่า ทั้ง เช่น -กินป่นกุ้งเทิงเผ็ดเทิงเค็ม-------กินป่นกุ้งทั้งเผ็ดทั้งเค็ม -ยานี่ใซ่ได้เทิงเด็กน้อยเทิงผู้ใหญ่-------ยานี้ใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ตัวอย่างประโยค เช่น มื่อนั่นข่อยขึ้นไปเล่น \"เทิง\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"เทิง\" ชั้น 4 ตึกจุลฯนั่นหละ ขึ้นไปแล้วกะมีแต่แนวม่วนๆ มี \"เทิง\" การเล่นคนตรี มี \"เทิง\" ฮ้องเพลง แล้วกะยังมีการกินเข่าอีกเด้ แนวกินกะมีแต่แนวแซบๆ \"เทิง\" ต้มปลา \"เทิง\" ตำบักหุ่ง แซบบักคัก พอน้องเขาเอามาวาง \"เทิง\" พาเข่าท่อนั่นหละ ข่อยกะอดใจบ่ไหว \"เทิง\" ซด \"เทิง\" คุ่ย เอาโลด แปลว่า วันนั้นที่ฉันขึ้นไปเล่น \"บน\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"บน\" ชั้นสี่ตึกจุลฯนั่นแหละ ขึ้นไปแล้วก็พบแต่สิ่งสนุกสนาน มี \"ทั้ง\" การเล่นดนตรี มี \"ทั้ง\" การร้องเพลง แล้วก็ยังมีการกินข้าวด้วยนะ อาหารก็มีแต่ของอร่อยๆ \"ทั้ง\" ต้มปลา \"ทั้ง\" ส้มตำ อร่อยจริงๆ พอน้องเขาเอากับข้าวมาวางลง \"บน\" ถาดกับข้าวแค่นั้นแหละ ฉันก็อดใจไม่ไหว \"ทั้ง\" ซด \"ทั้ง\" คุ่ย เลยหละ เป็นตาแซ๊บ..เป็นตาแซบ..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เที่ยงที่ลี่, ซือที่ลี่

ภาษาอีสานคำว่า..เที่ยงที่ลี่, ซือที่ลี่
ความหมายตรงๆ ====>	เที่ยงตรง, ตรงดิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 17-07-2007 11:52:51	ตัวอย่าง คำว่า เที่ยงที่ลี่ , ซือที่บี่ ตรงที่ลี่ ความหมายเดียวกัน คือ เที่ยงตรง, ตรงดิ่ง เที่ยง, ซือ คือ ตรง คำว่า ที่ลี่ เป็นคำขยายเพื่อบอกว่า เที่ยง หรือ ตรงสุดๆ ยังกะเวลา 18.00 น. มาดูตัวอย่างกันนะครับ อ้ายดลเลามักกินเหล้าทุกมื้อทุกเวน แต่เลาบ่มีปัญหากับเมียเลา ย้อนมาเลามีเคล็ดลับ ยามเลายามกายหน้าเมียเลา สิยางเที่ยงที่ลี่ คือจั่งบ่มีหยังเกิดขึ้น เมียเลาเลยจับบ่ได้จักเทือ แปลว่า พี่ดลแกเป็นคนที่ชอบกินเหล่าทุกเช้าเย็น แต่แกก็ไม่เคยมีปัญหากับภรรยาแกเลย เพราะว่าแกมีเคล็ดลับ เวลาแกเดินผ่าหน้าภรรยาแก จะเดินตรงดิ่ง เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น ภรรยาแกเลยไม่เคยจับได้สักที
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เทียะ

ภาษาอีสานคำว่า..เทียะ
ความหมายตรงๆ ====>	งอม ,สุกงอม หรือ สุกจนเละ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 09-10-2006 13:08:58	ตัวอย่าง เทียะ แปลว่า งอม หรือ สุกงอม หรือ สุกจนเละ มักจะใช้กัลผลไม้ที่สุก จนงอม จนเละ แล้ว เช่น -กล้วยเทียะ,บักเขียบเทียะ หรืออาจจะใช้เปรียบเทียบอาการของคนที่เหนื่อยล้ามากแล้ว ตัวอย่าง -เวลาเอากล้วยให่ลูกกิน ให่เอากล้วยอี่ออง หน่วย \"เทียะ เทียะ\" เด้อ คันเอาหน่วยเหิ่มๆ ลูกสิขี่แก่นเด้ แปลว่า -เวลาเอากล้วยให้ลูกกิน ให้เอากล้วยน้ำว้าที่มัน \"สุกงอม\" แล้วนะ ถ้าเอาลูกที่มันห่ามๆ ลูกจะท้องผูก ขี้ไม่ออกนะ กล้วยอี่ออง = กล้วยน้ำว้า พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แทก

ภาษาอีสานคำว่า..แทก
ความหมายตรงๆ ====>	วัด , การวัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 21-08-2006 13:05:08	ตัวอย่าง แทก หมายถึง วัด แต่ไม่ใช่วัดที่มีพระเณรนะ ในที่นี้หมายถึง วัดขนาด อาจจะวัดความยาว หรือความกว้างก็ได้ เช่น -บ่าวหน่อลาวมาคุยว่า บักสีดาอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่บักคัก แต่บ่าวสาทมาคุยทับว่าอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่กั่ว กะเลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา พ่อใหญ่บัตินั่งฟังอยู่ กะเลยหุนหวย ฮ้องขึ้นว่า สูสิเถียงกันหาสีแตกหยังเดียวหนิ สูกะไปปิดมาคนละหน่วย เอามา \"แทก\" กันเบิ่ง ว่าของผู้ได๋ใหญ่กั่ว ท่อนั่นกะสิ้นเรื่อง แปลว่า -บ่าวหน่อแกมาคุยว่า ผลฝรั่งที่อยู่บ้านแกลูกใหญ่มาก แต่บ่าวสาทกลับมาเถียงว่าอยู่บ้านแกลูกใหญ่กว่า ก็เลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา คุณตาบัตินั่งฟังอยู่ ก็รู้สึกรำคาญ ตะโกนขึ้นว่า พวกแกจะเถียงกันหาสวรรค์วิมานอะไร ก็ไปปลิดมาคนละลูก เอามา \"วัด\" กันดู ว่าของใครใหญ่กว่า แค่นั้นก็สิ้นเรื่อง หรือ -บ่าวหน่อลาวเฮ็ดงานอยู่บริษัทเฮ็ดเลนส์ ลาวต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนสิตัดเลนส์แต่ละอัน พวกเจ้าต้อง \"แทก\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ เด้อ ยามลูกค้ามาตัดแว่น กะให่ \"แทก\" สายตาให่เพิ่นดีๆ สิบ่ได้มาเสียเวลา \"แทก\" ใหม่อีกหลายครั้ง แปลว่า -บ่าวหน่อแกทำงานอยู่บริษัทผลิตเลนส์ แกต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนจะตัดเลนส์แต่ละอัน พวกคุณต้อง \"วัด\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ นะ เวลาลูกค้ามาตัดแว่น ก็ให้ \"วัด\" สายตาให้ลูกค้าดีๆจะไม่ได้มาเสียเวลา \"วัด\" ใหม่อีกหลายครั้ง สั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นวลป่ายหล่าย

ภาษาอีสานคำว่า..นวลป่ายหล่าย
ความหมายตรงๆ ====>	นวลผ่อง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:13:11	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลป่ายหล่าย เป็นตาฮักแท้ น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้ บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้ปุ่ยหลุ่ยป่ายหล่าย แหน่ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ ทรงคือบ่? น้องกะแต : อั๊วะ... แปลว่า บ่าวหน่อ : น้องกระแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลผ่อง น่ารักจัง น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เผื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียนผ่อง น่ะสิ เป็นไง เข้าท่ามั๊ย? น้องกระแต : แหวะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาลปุ่ยหลุ่ย

ภาษาอีสานคำว่า..นาลปุ่ยหลุ่ย
ความหมายตรงๆ ====>	นวลเนียน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:10:42	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลปุ่ยหลุ่ย เป็นตาฮักแท้ น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้ บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้หน้าขาวนวลปุ่ยหลุ่ย ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ หล่อบ่? น้องกะแต : อั๊วะ... แปลว่า บ่าวหน่อ : น้องกะแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลเนียน น่ารักจัง น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เพื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียน น่ะสิ เป็นไง หล่อมั๊ย? น้องกระแต : แหวะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่พอคาว บ่โดน

ภาษาอีสานคำว่า..บ่พอคาว บ่โดน
ความหมายตรงๆ ====>	(ลักษณะอาการที่ทำอะไรแล้วไม่ได้นาน)
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 11-01-2010 20:11:28	ตัวอย่าง (ตัวอย่าง) มื้อนี่ตอนแลง แม่เลาใช้บ่าวรุทธิ์ไปหาบน้ำหดต้นบักถั่วให่ หาบได้บ่พอคาว บ่โดน ต้องหยุดเซาเมื่อย ย้อนว่าปวดแอวพะนะ (แปล) วันนี้ตอนเย็นๆคุณแม่ใช้ให้หนุ่มรุทธิ์ไปตักน้ำรดต้นถั่วให้ ตักได้ยังไม่เท่าไรเลยต้องหยุกพัก เนื่องจากปวดเอวปวดหลัง (ว่าซั่นครับ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักลงไซ

ภาษาอีสานคำว่า..บักลงไซ
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่ง ผลดิบมียางสีขาว สุกแล้วจะหวาน
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 06-11-2007 21:24:28	ตัวอย่าง บักลงไซ อ.ชมพลบุรี จ.สุรินทร์ ลักษณะเป็นไม้ยืนต้น..เป็นไม้พุ่มต้นทรงสูง..ใบซ้อนกันเหมือนดอกบานชื่น..ยอดอ่อนๆกินได้....ดอกเป็นพวง..ผลเล็กๆ.เป็นพวง.ผลไม่โต.. ผลดิบสีเขียว..กินกับปลาร้าปองได้...ผลสุกจะเป็นสีน้ำตาล.มีกลิ่นหอม...กินได้..กินมากๆ..จะคันคอ...ขับเสมหะได้..ถ้าทุบเมล็ด..ในของเมล็ดจะมีนวลขาวๆ...กินได้ รสชาดหวานมัน..ส่วนมากคนจะทุบเมล็ดกินนวลขาวๆ..แหล่งกำเนิดพบทั่วๆไป..ในภาคอีสาน...เคยเห็นแถวๆ..อ.หนองฉางอุทัยธานีก็มี...อ.หันคา จ.ชัยนาท ก็มี..อ.สรรคบุรี จ.ชัยนาท อ.บางระจัง อ.แสวงหา จ.อ่างทอง ก็เคยเห็น...บักลงไซ.
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักหุ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..บักหุ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	มะละกอ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: หนูนา เมื่อวันที่:: 15-02-2009 13:24:35	ตัวอย่าง บ้านของเฮากินบักหุ่งทุกวัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ายข้าว

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ายข้าว
ความหมายตรงๆ ====>	การนำข้าวเหนียวและกับข้าวคลุกกัน แล้วเดินกิน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-02-2006 13:41:36	ตัวอย่าง การบ่ายข้าว คือ การนำข้าวเหนียวและกับข้าวคลุกกัน แล้วเดินกิน วัตถุกระสงค์ คือ สมัยก่อน การที่จะไปทำไร่ทำนา ต้องออกแต่เช้า ไม่มีเวลามานั่งล้อมลงกินรวมกันดีๆ จำเป็นต้องห่อข้าวไปกินพร้อมกับการเดินทาง วิธีการที่ง่ายที่สุด และสะดวกต่อการกิน ก็คือ การบ่ายข้าว ซึ่งกับข้าวจะเป็นอะไรนั้นก็ได้ เช่น ข้าวบ่ายไข่ คือ ข้าวเหนียวกับไข่ต้ม มาคลุกกันจนเป็นนื้อเดียวกัน ข้าวบ่ายกบ คือ ข้าวหนียวกับกบย่าง ข้าวบ่ายบักขาม คือ ข้าวเหนียวคลุกเคล้ากับมะขามหวาน จนเป็นเนื้อเดียวกัน . . . จะบ้ายอะไรก็แล้วแต่ สุดท้ายต้องเป็นปั้น แล้วเดินกิน นั่นเอง หล่านางเอ้ย ผู้ขี่ร้ายจั่งเอย กินข้าวบ่ายกบตั้วหละนาง แปลว่า น้องนางเอย คนรูปไม่หล่ออย่างพี่ กินข้าวกับกบนะน้องนาง ขี้ร้าย, ผู้ฮ้าย, ผู้ร้าย ==> คนหน้าตาไม่ดี สั่นดอกวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ๋า

ภาษาอีสานคำว่า..บ๋า
ความหมายตรงๆ ====>	บนบาน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 17-10-2009 09:24:12	ตัวอย่าง คำว่าบ๋า นั้น แปลว่า บนบาน ตัวอย่าง สาวส่า เลาเป็นคนมักเล่นหวยเป็นชีวิตจิตใจ เลากะเลยไปบ๋ายาพ่อปู่ไว้ว่า คันถืกเลขเลาสิมาเลี้ยงชมรมอีสานเบิดชมรมเลย แปลว่า สาวส่า เป็นคนชอบเล่นหวยเป็นชีวิตจิตใน แกก็เลยไปบนบานต่อศาลพ่อปู่ว่า ถ้าถูกหวยแกจะมาเลี้ยงชมรมอีสานทุกคนเลย หรือ มื้อนี้มีงานพาแลง คำนางน้องกะเลยเอาหัวสิงใคไปปักบ๋าเทวดาว่าบ่ให้ฝนตกฮำงานยามกลางคืน แปลว่า วันนี้มีงานพาแลง คำนางน้องก็เลยเอาหัวตะใคร้ปักบนบานเทวดาว่าอย่าให้ฝนตกใส่งานตอนกลางคืนเลย สั่นดอกหวา..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บืน

ภาษาอีสานคำว่า..บืน
ความหมายตรงๆ ====>	ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 30-11-2006 10:53:13	ตัวอย่าง บืน คือ ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม คำนี้เพื่อให้เข้าใจง่าย ขอยกตัวอย่างปลาค้อ หรือ ปลาคอ ปลาคอ อยู่นาข่อย ยามหนาวมา มันบืนข้ามคันแท เห็นตาฮอยมัน มาเบิ่งแน่ติ ฮอยบักใหญ่นึง แปลว่า ปลาช่อน ที่อยู่ที่นาผม ตอนหน้าหนาว มันตะเกียกตะกายข้ามคันนา เห็นแต่รอยมัน มาดูสิ รอยใหญ่มาก ยกตัวอย่างคนดีกว่าครับ เด็กน้อยชมรมอีสาน จุฬาฯ ถึงสิฮู้ว่า เฮียนจุฬาฯ มันยากส่ำใด อ้ายกะเห็นซุคนบืนเอาปริญญามาจนได้ซุคน ซางมาเก่งแท้น้อ แปลว่า เด็กชมรมอีสานจุฬาฯ ถึงจะรู้ว่า เรียนจุฬาฯมันยากแค่ไหน พี่ก็เห็นทุกคนพยายาม สู้สุดชีวิต เพื่อเอาปริญญามาได้ทุกคน ช่างเก่งเหลือเกิน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บือ

ภาษาอีสานคำว่า..บือ
ความหมายตรงๆ ====>	ก. หยุด หรือยกเลิกการกระทำนั้นๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: Bios เมื่อวันที่:: 13-05-2010 12:32:24	ตัวอย่าง คำว่าบือ ในภาษาอีสานหมายความว่าหยุด หรือยกเลิก ส่วนมากเด็กๆจะใช้คำนี้ในขณะที่เล่นหยอกล้อกันในกลุ่ม ในสมัยก่อน เช่น บักจุกกับอีสิ่นเหี้ยนแล่นไล่ต้อยกัน บักจุกเป็นหนอนไล่ต้อยอีกเหี้ยน อีเหี้ยนแล่นบ่ไหว เลยบอกว่า "บือๆๆ" ข่อยบ่ไหวแล้ว เหมื่อย แปลว่า เด็กชายจุกกับเด็กหญิงเหี้ยน(เหี้ยน เป็นคำอีสาน คือลักษณะสั้นๆ นิยมใช้กับกระโปรงที่สั้นๆ อีเหี้ยน จึงหมายถึง เด็กหญิงที่ใส่กระโปรงสั้นๆ)เล่นวิ่งไล่จับกัน เด็กชายจุกเป็นคนวิ่งไล่จับเด็กหญิงเหี้ยน เด็กหญิงเหี้ยนวิ่งไม่ไหวเลยบอกเด็กชายจุกว่า "หยุดๆๆ" เพราะเหนื่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่งคักคัก

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่งคักคัก
ความหมายตรงๆ ====>	ดูดีดี/ ดูแล้ว / สังเกตดีดี / พิจารณาให้ดี / ดูให้แน่
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 04-10-2010 15:37:16	ตัวอย่าง เบิ่งคักคักสาก่อน ก่อนสิซื้อมันจั่งบ่ถืกเขาตั๋ว แปลว่า ดูให้ดีก่อน ก่อนที่จะซื้อ จะได้ไม่ถูกเขาหลอก เบิ่ง หมายถึง ดู คัก หมายถึง ดีแล้ว เข้าท่า ได้การ สนุกสนาน คักคัก ใช้ขยายคำอื่น เช่น ถืกคักคัก แปลว่า โดนแน่ๆ ตายคักคัก แปลว่า ตายแน่ๆ บ่อยู่คักคัก แปลว่า ไม่อยู่แน่นอน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ดู
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: 007 เมื่อวันที่:: 20-01-2007 08:26:27	ตัวอย่าง ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย แปลว่า เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย แปลว่า เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย สั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปง

ภาษาอีสานคำว่า..ปง
ความหมายตรงๆ ====>	1.วาง,วางลง 2.ยกลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-06-2006 15:53:29	ตัวอย่าง ปง ไม่ใช่ ปลง นะ แต่ความหมายก็อาจจะคล้ายๆกัน ปง หมายถึง วาง วางลง หรือยกลงก็ได้ เช่น -บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ เทิงหนัก เทิงฮ้อน เป็นหยังแกคือบ่ฟ่าว ปงลง หมายความว่า บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ ทั้งหนักทั้งร้อน ทำไมแกไม่รีบ \"วางลง\" หละ -หม่อต้มอึ่งมันสุกแล้ว \"ปง\" มาตักกินถ่าแม หมายความว่า หม้อต้มอึ่งมันสุกแล้วนะ \"ยกลง\" มาตักกินกันเถอะ ปง ส่วนใหญ่จะแปลว่า วางลง ส่วน \"ปง\" ที่แปลว่า \"ยกลง\" ส่วนใหย่จ่ใช้กับหม้อ หรือกะทะ ตั๊วหละ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ป่อง
ความหมายตรงๆ ====>	ช่อง, รู, hole
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:33:52	ตัวอย่าง คำว่า ป่อง นอกจากจะแปลว่า ฉลาดหลักแหมแล้ว ยังแปลว่า ช่อง หรือ รู ด้วย มีคำโบราณบางคำ หรือ บางที่ก็ยังใช้ อยู่เช่น ป่องเอี้ยม หรือ หน้าต่าง เป็นต้น มาดูตัวอย่างป่องกันนะครับ ยามฮ้อนมายามใด๋ อ้ายดลเพิ่นสิบ่ลืม เจาะป่องเฮือนเลาไว้ให้ลมเข้า ยามลมพัดมายามใด๋ สิได้ฮู้สึกว่า เย็นซวยซวย สั่นดอก แปลว่า หน้าร้อนตอนใด พี่ดล แกจะไม่ลืม เจาะช่องที่บ้านแกไว้ให้ลมเข้า ลมพัดมาตอนไหน จะได้รู้สุกว่า เย็นสบาย สบาย เลย * เย็นซวยๆ ไม่ใช่ เย็นแล้วโชคไม่ดีนะครับ ซวยๆ คือ ผ่านเข้ามาถึงอนูเล็กๆให้เย็นสบาย ต่างหาก มาอีกตัวอย่างนะครับ ท้าวประสาท เลาเป็นคนบ่รอบคอบ เข้าห้องน้ำยามใด๋ เลาสิลืมฮูดซิบส่ง ออกมาแล้ว ผู้สาวสิบอกเลาวา \"อ้ายๆ คือสิเย็นเน๊าะ เจาะป่องส่งจะของ เห็นแต่ส่งลิง\" สั่นดอกหว้า แปลว่า คุรประสาท แกเป้นคนไม่รอบคอบ เข้าห้องน้ำทีไร แกลืมรูดซิบกางเกงประจำ ออกมาแล้ว สาวๆ จะบอกแกว่า \"พี่ๆ ท่าทางจะเย็นนะ เห็นกางเกงมีรู เห็นแต่กางเกงใน\" ขอโทษเด้อ ท้าวประสาท
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป้อย

ภาษาอีสานคำว่า..ป้อย
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำด่าที่รุนแรงมาก,ด่าด้วยความโกรธจัด,ด่าขณะที่กำลังโมโหอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 30-11-2007 19:51:51	ตัวอย่าง ป้อย...แปลว่า ด่าอย่างรุนแรงและต่อเนื่อง เป็นภาษาอีสานโดยแท้ทุกๆจังหวัดในอีสานจะเข้าใจคำว่า \"ป้อย\" เช่น บักห่าตำตับตำปอดตำใส่ตำหน่อตำแนวตำโคตรตำเชื้อมึงเอ้ยจังแม่นกูเคียดคัก...คำเหล่านี้เรียกโดยรวมว่า \"คำป้อย\" ถ้าเป็นจริงอย่างคำป้อยคน..คนนั้นจะไม่มีวันเจริญเลย...ครับผม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปะ

ภาษาอีสานคำว่า..ปะ
ความหมายตรงๆ ====>	เลิกรา/หย่าร้าง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:05:34	ตัวอย่าง ผัวเมียคู่นึง เข้ากันบ่ได้ จ่มให้กันสู่มื้อ กะเลยปะกัน แปลว่า สามีภรรยาคู่นึงทะเลาะกัน บ่นให้เกิดทุกวัน สุดท้ายก็เลิกกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปะสาง

ภาษาอีสานคำว่า..ปะสาง
ความหมายตรงๆ ====>	ปะสาง ความหมาย สมัยก่อน แต่ก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หนหวย เมื่อวันที่:: 19-08-2009 16:21:51	ตัวอย่าง เช่น ปะสางพ่อใหญ่ยังบ่ทันตาย เผิ่นเล่านิทานให้ฟังสุมื้อ แปล สมัยตาท่านยังมีชีวิตท่านเล่านิทานให้ฟังทุกวัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปันพูด

ภาษาอีสานคำว่า..ปันพูด
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะของการแบ่งสรรปันส่วนให้เท่ากัน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ อีเกียแดง เมื่อวันที่:: 25-03-2011 18:54:02	ตัวอย่าง โตอย่าง ปันพูดเนื้องัว แปลเป็นไทย แบ่งสรรปันส่วนเนื้อวัวให้เท่าๆกันทุกคนครับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปีก่าย

ภาษาอีสานคำว่า..ปีก่าย
ความหมายตรงๆ ====>	ปีที่แล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 02:05:09	ตัวอย่าง งานบุญแข่งเฮือ ปีก่าย จังแม่นม่วนหลาย -เทศกาลแข่งเรือยาวทีปีแล้ว สนุกมว๊ากกก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปุ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..ปุ้ม
ความหมายตรงๆ ====>	กลุ่มก้อน, พวง, ทลาย (หน่วยในการนับ)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:14:16	ตัวอย่าง ปุ้ม หมายถึง กล่มก้อน หรือ พวง หรือ อะไรก็ได้ที่อยู่รวมกัน ส่วนใหญ่ใช้กับผลไม้ที่ออกลูกเป็นพวง เช่น มะขาม, มะขามเทศ (บักขามแป หรือ บักขามเปีย), บักไฟ, บักหวดข่า, บักผีผ่วน, บักแงว ส่วนผลไม้ที่ออกลูกเป็นผลเดี่ยวๆ ไม่มีปุ้ม เช่น บักเขียบ, บักโต่น, บักหุ่ง (บางพันธุ์ก็ออกลูกเป็นปุ้ม), บักอื๋อ ง่ายๆนะครับ หากอยู่เดี่ยวๆ ให้เรียกว่า หน่วย หาก อยู่รวมกัน ให้เรียกว่า ปุ้ม เช่น บักม่วงหน่วยนึง หรือ รวมกัน ก็ บักม่วงปุ้มนึง ** คำว่า ปุ้ม หากไปด้วยกันก็เรียก เป็นปุ้มเป็นโงน เช่น ไปเป็นปุ้ทเป็นโงน แปลว่า ไปเป็นกลุ่มเป็นก้อน นั่นเอง มาดูตัวอย่างบทสนทนากันนะครับ สองสามมื้อมานี่ มันจั่งมาส้มปากแท้น้อ บักเซียงน้อย ไปต่อยบักขามมาให้อ้ายจักปุ้มแหน่น้า... เอาปุ่มที่มีหน่วยเหิ่มๆเด้อ มันจั่งสิบ่เข็ดแข่ว แปลว่า 2-3 วันมานี่ รู้สึกเปรี้ยวปากจังเลย เซียงน้อย (เพิ่งสึกจากบวชเณร) ไปสอยมะขามมาให้พี่สักพวงหน่อยนะ เอาพวงที่มีลูกใกล้จะสุกนะ มันจะได้ไม่เข็ดฟัน ต่อย หาก ใช้กับผลไม้ จะหมายถึง สอยผลไม่นั้นๆ เหิ่ม ใกล้สุกแล้ว สั่นดอกหว้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิด

ภาษาอีสานคำว่า..เปิด
ความหมายตรงๆ ====>	เบื่อ,เบื่อหน่าย,หนี
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 17-05-2006 11:42:25	ตัวอย่าง เปิด ในภาษาไทย จะมีความหมายตรงกับคำว่า เขย หรือ เผย ในภาษาอีสาน แต่ เปิด ในภาษาอีสาน กลับหมายถึง เบื่อหรือเบื่อหน่าย และอีกความหมายก็แปลว่า หนี ,วิ่งหนี เช่นประโยค - สมัยที่มหาบัติบ่ทันได้เมีย บ่มีผู้เฮ็ดแนวกินให้กิน ลาวกะเลยได้กินแต่มาม่า กินซุมื่อจน \"เปิด\" แล้ว ความหมายคือ แต่ก่อน ตอนที่คุณมหาบัติแกยังไม่ได้แต่งงาน ไม่มีคนทำอาหารให้แกกิน แกก็เลยได้กินแต่มาม่า กินทุกวันจน \"เบื่อ\" แล้ว หรือ -เมียของมหาบัติจ่มว่า ตั้งแต่ข้อยได้ผัวคนนี่มา บ่เฮ็ดเวียกเฮ็ดงาน กินตั้งแต่เหล้าซุมื่อ บ่หัวซาลูกหัวซาเมีย ข้อยกะจั่งแม่น \"เปิด\" จั่งแม่นอิ่ม ความหมาย: ภรรยาของมหาบัติบ่นว่า ตั้งแต่ดิฉันแต่งงานกับสามีคนนี้มา เขาไม่เคยทำการทำงานเลย ดื่มแต่สุราทุกวัน ไม่สนใจลูกไม่สนใจภรรยา ดิฉันชักจะ \"เบื่อหน่าย\" มากแล้ว หรือประโยค - บ่าวหน่อเพิ่นไปเล่นสาวภูไท ทางเรณูนคร พอขึ้นไปเทิงเฮือนผู้สาว พ่อผู้สาวถือมีออีโต้ ยืนถ่าอยู่ผักตูเฮือน บ่าวหน่อเพิ่นย่านหลาย ฟ่าวโตนเฮือน \"เปิด\" อาดหลาด เลย ฮอดบ่ได้เว่ากับผู้สาวจ้อย ความหมาย: หนุ่มหน่อ แกไปหาจีบสาวภูไท ที่เรณูนคร พอแกขึ้นไปบนบ้านของหญิงสาว พ่อของหญิงสาว ยืนถือมีดพร้ารออยู่ที่ประตูบ้าน หนุ่มหน่อเห็นดังนั้นก็กลัวมาก กระโดดลงจากบ้าน รีบ \"หนี\" ไป เลยไม่ได้คุยกับหญิงสาวเลย.... นี่แค่คำว่า \"เปิด\" คำเดียว ก็มีความหมายตั้งหลายอย่าง อ่านแล้วอย่าพึ่ง \"เปิด\" กันเลยนะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป้ว

ภาษาอีสานคำว่า..แป้ว
ความหมายตรงๆ ====>	แผลเป็น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 21-11-2006 11:24:29	ตัวอย่าง แป้ว หมายถึง แผลเป็น คือรอยของผิวหนังที่เคยมีบาดแผล เมื่อแผลหายแล้ว ยังมีรอยเหลืออยู่ เรียกว่า แป้ว ตัวอย่าง -น้องแตงโม ตั้งแต่น้อยๆ คือสิเป็นตาขี่ดื้อเนาะ นำแข้งนำขา มีต๊ะ \"แป้ว\" ขาลาย อำอ่ายอยู่ หมายถึง -น้องแตงโม สมัยตอนเด็กๆท่าทางจะซุกซนน่าดูนะ ตามขามีแต่รอย \"แผลเป็น\" เต็มไปหมด ขาลายยังกะม้าลายแหนะ (จำมาจากโฆษณา ดอกว้า)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผีก

ภาษาอีสานคำว่า..ผีก
ความหมายตรงๆ ====>	หลบ หลีก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 24-05-2006 13:35:16	ตัวอย่าง เซาๆๆๆ บ่าวหน่อมาแล้ว ให้ทุกคนผีกไป เลาสิไปหาน้องพอลล่า ผู้สาวเลา แปลว่า หยุดๆๆๆๆ บ่าวหน่อมาแล้ว ให้ทุกคนหลบไป แกจะไปหาน้องพอลล่า แฟนแก สั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โผด, โพ๋ด, หพด

ภาษาอีสานคำว่า..โผด, โพ๋ด, หพด
ความหมายตรงๆ ====>	ปล่อยทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-02-2006 15:42:42	ตัวอย่าง ตัวนี้ไม่รู้ว่าภาษาไทยเขียนอย่างไรกันแน่ ก็ออกเสียงเหมือนข้าวโพด แถมไม้จัตวา ว่างั้น มาดูความหมายและตัวอย่างกัน แมวอยู่บ้านข่อยมันคูณคือจั่งหยังนี่ หนูกะบ่ไล่ หนำซ้ำขี่กะบกถม ข่อยกำลังสิเอามันไปโผด อยู่ป่า ตอนนี้ แปลว่า แมวที่อยู่บ้านมันดีจริงจริ้งงงง (ที่จริงแล้ว คูณแปลว่าดี ในตอนนี้เขาประชด) หนูก็ไม่ไล่จับ หนำซ้ำถ่ายอุจจาระแล้วยังไม่กลบอีก (ปรกติแมวจะกลบกองถ่ายทุกครั้ง) ผมกำลังจะเอามันไปปล่อยทิ้งที่ป่าตอนนี้แหละ ใช้ โผดล โหพด, โพ๋ด, หพด อะไรก็ได้ เลือกเอาได้เลย แต่ให้อ่านโผด บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝนฮึม

ภาษาอีสานคำว่า..ฝนฮึม
ความหมายตรงๆ ====>	ฝนตกชุก,ฝนตกบ่อย,ตกทั้งวันทั้งคืน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-08-2006 23:26:40	ตัวอย่าง ช่วงนี้ เดือนสิงหาคม ช่วงพายุฝนเข้า มักจะได้ยินผู้เฒ่าผู้แก่ พูดคำว่า \"ฝนฮึม\" บ่อยๆ เช่น -ฮอดยามไกล้บุญข้าวสากมายามได๋ \"ฝนกะฮึม\" อยู่ตลอด พ่องตกแฮงพ่องตกริน อยู่เหมิดมื่อ ถนนหนทางกะเปียกกะจื้น แต่กะยังไคกว่าหว่างเดือนที่แล้วอยู่ตี๊ จั่งแม่นแล้งคัก พากันดำนาผง สักหลุ่งอยู่วะสั่น ไคแหน่ ดำนาผงไว้แล้ว มาฮอดเดือนนี้ มี \"ฝนฮึม\" มาใส่ พอต้นข้าวได้ซื่น ได้แตกกออยู่ แปลว่า -พอถึงไกล้ช่วงบุญข้าวสากมาเมื่อได \"ฝนก็ตกชุกทั้งวัน\" ทั้งตกหนักสลับกับตกปรอยๆอยู่ทั้งวัน ถนนหนทางก็เปียกแฉะ แต่ก็ยังดีกว่าเดือนที่ผ่านมาอยู่หรอก มันแห้งแล้งมาก ได้แต่ดำนาที่ไม่มีน้ำ ใช้ไม้จิ้มผืนนา แล้วก็ดำเอา ก็ยังดีนะที่ดำนาแบบแห้งๆไว้ พอมาถึงเดือนนี้มี \"ฝนตกชุก\" ลงมาใส่ พอต้นข้าวได้ชุ่มชื้น ได้แตกกอบ้าง วะสั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 83 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พะนะ

ภาษาอีสานคำว่า..พะนะ
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำสร้อย อุทาน ใช้พูดตอนจบประโยค เทียบได้กับคำว่า อ่ะนะ ล่ะนะ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 11-01-2012 07:54:49	ตัวอย่าง บ่คือ พะนะ แปลว่า ไม่เข้าท่า ล่ะน่ะ คาเเ่่ต่หม่วน พะนะ เเปลว่า มัวเเต่สนุกสนาน อ่ะน่ะ ความหมายก็ประมาณนี้ อธิบายยาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 84 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฟียต

ภาษาอีสานคำว่า..เฟียต
ความหมายตรงๆ ====>	หากหกหล่น ใช้กับน้ำหรือของเหลว เท่านั้น
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 11/10/2544 18:03:46	ตัวอย่าง ถ้วยน้ำแกงอย่าสิใส่เต็มหลายเด้อ มันสิเฟียตเด้ แปลว่า ถ้วยน้ำแกงอย่าใส่มากนัก เดียวน้ำแกงหกนะ ***เหีย ใช้กับทุกอย่าง ***เฟียต ใช้กับของงเหลวเท่านั้น วาสั่นดอก....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 85 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ม่วน
ความหมายตรงๆ ====>	สนุกสนาน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดนอังคาร ราชแสง เมื่อวันที่:: 8/15/2001 9:46:02 PM	ตัวอย่าง บุญบ้านเราปีนี้ม่วนหลายเด้อ แปลว่า การจัดงานบุญประเพณีปีนี้สนุกสนานมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 86 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ม่วน
ความหมายตรงๆ ====>	สนุก,
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: ยูกิ เมื่อวันที่:: 08-07-2009 09:05:56	ตัวอย่าง ข่อยไปเที่ยวงานวัดมาม่วนหลายๆ แปล ไปเที่ยวงานวัดมาสนุกมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 87 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ม่วน
ความหมายตรงๆ ====>	สนุกสนาน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: ส้มโอ เมื่อวันที่:: 30-09-2009 22:19:48	ตัวอย่าง มื้อนี้มาม่วนชื้นกันเด๋อพี่น้อง วันนี้มาสนุกให้เต็มที่กันนะพี่น้อง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 88 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ม่วน
ความหมายตรงๆ ====>	สนุก
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 20-10-2010 00:44:22	ตัวอย่าง โอ้ วงนี่ว่าแต่เล่นเปิดวงฮอดปิดวงพากันเล่นแน่นม่วนเนาะ โอโห วงนี้เล่นโชว์วงยันปิดวงเล่นสนุกมากเลยแน่นด้วย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 89 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มอ

ภาษาอีสานคำว่า..มอ
ความหมายตรงๆ ====>	โพนเล็กๆ ที่โนน ที่สูงเป็นหย่อมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 12/10/2544 14:39:33	ตัวอย่าง มื้อคืน ข่อยขับรถขึ้นมอ รถข่อยข้นบ่ได้ซุกกันเมิดคืนกั่วสิขึ้น แปลว่า เมื่อคืน ผมขับรถขึ้นทางภูเขาเล็ก รถขึ้นไม่ได้เลยต้องผลักทั้งคืนเลยกว่าจะขึ้น ซุก = ผลัก ....วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 90 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มะแหลแถแถด

ภาษาอีสานคำว่า..มะแหลแถแถด
ความหมายตรงๆ ====>	การเที่ยวไปทุกที่ ไร้จุดหลัก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:34:24 AM	ตัวอย่าง นางหวึ่งเอ้ย เจ้ามาคือมะแหลแถแถด แท้ อยู่ซือๆได้บ่ แปลว่า คุณหวึ่งครับ ทำไมคุณเที่ยวไปทุกที่ทุกทางไร้จุดหมายอย่างนี้ อยู่เฉยๆได้ไหม ซือๆ แปลว่า เฉยๆ วาสั่นดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 91 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดจั๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..มิดจั๊ด
ความหมายตรงๆ ====>	เงียบสนิท,เงียบหาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 01-09-2006 09:03:06	ตัวอย่าง ลักษณะของมิดจั๊ดคือ จากที่เคยมีเสียงดัง อยู่ๆ ก็เงียบไปกระทันหัน ทันทีทันใด....เช่น ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังเต้นหน้าฮ้านอยู่ม่วนๆ ไฟผัดดับ มิดจั๊ดเลย แปล : ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังดิ้นหน้าเวทีอย่างสนุก ไฟเกิดดับ เงียบสนิท!!! ตะผัดพ่อใหญ่ดลเลาไปเฮ็ดงานอยู่ไต้หวัน บ่มีไผฮู้ข่าวเลาเลย มิดจั๊ดเลย แปล: ตั้งแต่พ่อใหญ่ดลแกไปทำงานที่ไต้หวัน ไม่มีใครรู้ข่าวแกเลย เงียบหายไปเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 92 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื่อเพ็ง

ภาษาอีสานคำว่า..มื่อเพ็ง
ความหมายตรงๆ ====>	วันเพ็ญ , วันขึ้น 15 ค่ำ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 05-11-2006 11:11:55	ตัวอย่าง พอดีวันที่เขียนนี้ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ตรงกับวันลอยกระทงพอดี ก็เลยจะเสนอคำที่ใช้เรียกวันของชาวอีสาน -มื่อเพ็ง หมายถึง วันเพ็ญ ซึ่งก็คือ วันขึ้น 15 ค่ำ ของทุกเดือน เช่น เดือนสิบสองเพ็ง หมายถึง วันขึ้น สิบห้าค่ำเดือนสิบสอง เดือนสามเพ็ง หมายถึง วันขึ้นสิบห้าค่ำเดือนสาม -มื่อดับ หมายถึง วันที่ไม่มีพระจันทร์ในท้องฟ้าเลย ซึ่งก็คือวันสุดท้ายของแต่ละเดือน คือ วันแรมสิบห้าค่ำ หรือ แรมสิบสี่ค่ำในบางเดือนที่สิ้นสุดเดือนที่แรมสิบสี่ค่ำ เช่น เดือนสี่ดับ หมายถึง วันแรมสิบห้าค่ำเดือนสี่ -ออกใหม่ หมายถึง ช่วงต้นเดือน ซึ่งก็หมายถึง ข้างขึ้น เช่น เดือนหกออกใหม่ หมายถึง ต้นเดือนหก เดือนสามออกใหม่สามค่ำ หมายถึง วันขึ้น สามค่ำเดือนสาม เป็นต้น จะสังเกตุได้ว่าภาษาอีสานจะเรียกเดือนขึ้นก่อนวันเสมอ ตัวอย่างประโยค -มื่อนี่กะฮอดเดือนสิบสองเพ็งแล้ว อ้ายหน่อกะได้แต่ถ่าว่ายามได๋สิฮอดเดือนสามเดือนสี่จักเทือ เพราะว่า มื่อเดือนสี่ออกใหม่หกค่ำ กะจั่งค่อยสิได้มื่อดีไปขอน้องพอลล่า แปลว่า -วันนี้ก็วันเพ็ญเดือนสิบสองแล้ว อ้ายหน่อก็ได้แต่ตั้งตาคอยว่าเมื่อไหร่จะถึงเดือนสามเดือนสี่สักทีเพราะว่า วันขึ้นหกค่ำเดือนสี่ ถึงจะเป็นวันดีไปสู่ขอน้องพอลล่าแต่งงาน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 93 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี้ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี้ยน
ความหมายตรงๆ ====>	เก็บให้เรียบร้อย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 25-07-2008 10:24:59	ตัวอย่าง คำว่า เมี้ยน เป็นคำอีสาน ที่ประเทศลาวก็ยังใช้ หมายถึง การเก็บให้เรียบร้อย ซึ่งเป็น 1 ใน 5 ข้อ ของ 5 ส. มาดูตัวอย่างกันนะครับ พอตะผัดน้องนางเลาใหญ่เป็นสาวมา เลากะฮู้จักเมี้ยนเฮียนเมี้ยนซาน จนเฮียนเลาซุมื้อนี้ สะอาดสะอ้าน เป็นตาอยู่ แขกไปไทมามีแต่คนย่องว่านางนี้เป็นตาฮักหลาย แปลว่า ตั้งแต่น้องนางโตเป็นสาว แกก็รู้จักเก็บบ้านให้เรียบร้อย จนบ้านแกทุกวันนี้สะอาดสะอ้านน่าอยู่ แขกที่มาบ้านก็ยกย่องชมเชยว่าน่ารักมาก คำอื่นๆที่ขอแปลเพิ่มครับ พอตะผัด หรือ ตาผัด แปลว่า ตั้งแต่ หรือ เริ่มตั้งแต่ ส่วนหใญ่ใช้ในเงื่อนเวลา ซุมื้อ คือ ทุกวัน ย่อง คือ ชม,ให้คำชม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 94 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยอม

ภาษาอีสานคำว่า..ยอม
ความหมายตรงๆ ====>	การกินแต่น้อย,กินไม่คำโต
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/31/2002 11:22:19 PM	ตัวอย่าง บักหล่า เฮากะทุกข์กะยาก ข้าวกะบ่ไคมีกินท่อใด๋ แนวกินมื้อนี้กะกินยอมๆแหน่เด้อ แปลว่า ลูกเอ๋ย เรามันทุกข์ยาก(ยากจน) ข้าวก็ไม่มีกินเท่าไหร่ กับข้าวันนี้ก็กินคำเล็กๆหน่อยนะ แนวกิน----กับข้าว เพิ่นวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 95 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยะ

ภาษาอีสานคำว่า..ยะ
ความหมายตรงๆ ====>	เผยอ แตกออก ผละออกจากัน แตกออก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 10-11-2008 15:27:24	ตัวอย่าง คำว่า ยะ มีความหมายถึง เผยอ แตกออก ผละออกจากัน ตัวอย่าง บักเขียบหน่วยนั้นแก่แล้วตามันสิตี่ และกะยะออกจากกัน พวกเฮาให้ฟ้าวบิดไปบ่มเด้อ อย่าให้สันสุกคาต้น เดี๋ยวสิเสร็จอีเกียดังวีกเด้อ.. แปลว่า น้อยหน่อผลนั้นแก่แล้ว ผิวที่เปลือกมันจะขยายออก แยกแตกออกจากกัน พวกเราให้รีบเก็บไปบ่มนะ เดี๋ยวค้างคางจมูกแหว่งมันจะเอาไปกิน บักเขียบ--น้อยหน่า ตี่ -- ขยาย ทำให้ขยาย ยะ -- แตกออกจากกัน เกีย,อีเกีย -- ค้างคาว ดัง -- จมูก วีก -- แหว่ง ดังวีก -- จมูกแหว่ง ขอบคุณหลาย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 96 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย่างเลาะบ้าน

ภาษาอีสานคำว่า..ย่างเลาะบ้าน
ความหมายตรงๆ ====>	เดินตระเวนรอบหมู่บ้าน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:32:33	ตัวอย่าง ตัวอย่าง บ่าวปิ่นค่ำแลงมาบ่เฮ็ดหยั๋ง หาย่างเลาะแต่บ้าน แปล บ่าวปิ่นเมื่อถึงเวลาค่ำมือทีไร ชอบเดินเที่ยวตระเวนรอบบ้านทุกที ไม่รู้เดินทำไม (สงสัยไปหาแก้เหล้า พะนะ ฮ่าๆๆ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 97 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยึก

ภาษาอีสานคำว่า..ยึก
ความหมายตรงๆ ====>	กระตุก
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:15:15	ตัวอย่าง เปนหยังเจ้าคือยึกจังซั่น ตื่นเบาะ แปลว่า ทำไมนายถึงกระตุกอย่างงั้น ตกใจเหรอ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 98 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลึ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ลึ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ชิน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 12:19:59	ตัวอย่าง ข่อยเฮ็กเวียกงานนี้สู่มื้อจนลึ้งแล้ว-ฉันทำงานนี้ทุกวันนี้จนชิน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 99 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วังยา

ภาษาอีสานคำว่า..วังยา
ความหมายตรงๆ ====>	เมื่อกี้นี้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: zing เมื่อวันที่:: 06-03-2007 20:50:53	ตัวอย่าง วังยา ( วังญา ) มีความหมายเดียวกันกับ วังหั่น แปลว่าเมื่อกี้นี้ โดยส่วนมากแล้วจะพูดแถวๆอีสานเหนือ เหตุการณ์ ซิ่ง : หนูหิ่น เห็นน้องเฮาบ่ หนูหิ่น : เห็นอยู่ ซิ่ง : ไสละ หนูหิ่น: มันขี่มอเตอร์ไซด์ไปนำหมู่วังยา หนิ แปล ซิ่ง : หนูหิ่น เห็นน้องเราหรือป่าว หนูหิ่น : เห็น ซิ่ง : ไหนละ หนูหิ่น: มันนั่งมอเตอร์ไซด์ไปกับเพื่อนเมื้อกี้นี้เอง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 100 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้านัวหัวม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..เว้านัวหัวม่วน
ความหมายตรงๆ ====>	พูดคุยแบบสนุกสนาน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 11-01-2010 19:38:54	ตัวอย่าง (ตัวอย่าง) มื้อวานนี้บ่าวรุทธิ์ อีเกียแดง ย่างไปตลาดไปพ้อน้อง จีจ้าพะนะ กะเลยเข่าไปถามข่าวเพิน คนอีหยั๋งกะบ่ฮู้จั่งแม่นเว้านัวหัวม่วนหลาย (แปลเป็นไทยได้ความว่า) เมื่อวานนี้หนุ่มรุทธิ์ อีเกียแดงเดินไปที่ตลาด แล้วไปเจอกับน้องจีจ้า ก็เลยเข้าไปเยี่ยมยามถามข่าว คนอะไรก็ไม่รู้ช่างพูดช่างคุยสนุกเหลือเกิน ว่าสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 101 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าบาป

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าบาป
ความหมายตรงๆ ====>	ให้ร้าย, พูดจาให้ร้าย, พูดให้ร้าย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 17-02-2009 12:58:19	ตัวอย่าง คำว่า เว้าบาป แปลตามภาษา ก็คือ ให้ร้าย, พูดจาให้ร้าย มาดูตัวอย่างกันนะครับ เจ้าคือมาเว้าบาปข่อยแท้ อีหลีแล้ว ข่อยบ่ได้เป็นคนที่เจ้าชู้ขนาดนั้นดอก แค่เห็นสาวๆทุกคนจบๆงามๆไปเหมิดกะซ่ำนั้นเอง แปลว่า คุณอย่ามาพูดให้ร้ายผมหน่อยเลย จริงๆแล้วผมไม่ใช่คนเจ้าชู้ขนาดนั้นหรอก แค่เห็นสาวๆทุกคนสวยงามไปหมดก็เท่านั้น ซ่ำนี้หละ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 102 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าพื้น

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าพื้น
ความหมายตรงๆ ====>	การนินทาให้ผู้อื่นเสียหาย,พูดให้ร้ายใส่ความผู้อื่นให้ได้รับความเสียหาย..อย่างไม่เป็นธรรมด้วยการพูดนินทาเขา
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 25-09-2007 17:17:23	ตัวอย่าง เว้าพื้น...เป็นภาษาอีสาน...เป็นคำพูดที่ไม่ควรพูด..เช่น บักกึม..บ้านหนองรังกา พูดให้ร้าย..นางสาวเปิ้ล...บ้านแสงอินทร์ ต่อหน้าคนอื่น ว่า \"นางสาวเปิ้ลนั้นเด้อพี่น้อง...ไปได้เสียกับทิดโจก..เป็นคนบ่ดี...เป็นคนน่ารังเกียจหลายเด้อ.\" ซึ่งคำพูดนั้น อาจทำให้นางสาวเปิ้ลเสียหาย เป็นต้น...ขอเตือนเด้อพี่น้อง....อีสานเฮา...การเว้าพื้นคนอื่น ทำให้คนถูกเว้าพื้นเสียหาย ถูกเกลียดชัง...ระวังเด้อ ...ผิดกฎหมายอาญา มาตรา 326 เรียกว่า หมิ่นประมาท ระวังสิติดคุกเด้อพี่น้อง ซอมๆกันแน่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 103 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เวิ้งปลา

ภาษาอีสานคำว่า..เวิ้งปลา
ความหมายตรงๆ ====>	เวิ้งน้ำที่มีปลาชุกชุม
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 17-09-2012 04:11:07	ตัวอย่าง ตัวอย่าง เช่น ลำห้วยที่ไหลคตเข้าไปในที่ลุ่มแอ่งใหญ่ อีสานเรียก เป็นเวิ้งใหญ่ ส่วนเป็นที่เวิ้งน้ำจะนิ่ง จะมีพืชน้ำมาก เป็นแหล่งอาหารของปลา เป็นที่อยู่อาศัยของปลาอย่างชุกชุม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 104 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะเมน

ภาษาอีสานคำว่า..สะเมน
ความหมายตรงๆ ====>	เขม่น,กระดิก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/16/2002 12:03:20 AM	ตัวอย่าง ตัวน้อยๆซ่ำเจ้า ข่อยบ่ย้าน ขนคิงบ่สะเมนดอก แปลว่า ตัวเล็กเท่าคุณนั้น ผมไม่กลัวเส้นขนไม่กระดุกกระดิกหรอก วาแล้ว...วา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 105 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะเม่น

ภาษาอีสานคำว่า..สะเม่น
ความหมายตรงๆ ====>	กระตุกหรือขะเม่น
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: อีเกียแดง {แห่งรัตติกาล} เมื่อวันที่:: 31-12-2012 16:01:21	ตัวอย่าง เช่น.. กล้ามเนื้อที่ตาเกิดอาการกระตุกอยู่เรื่อยๆ เรียกว่าตาสะเม่น ตามความเชื่อถือเป็นการบอกเหตุ..ขึ้นอยู่กับว่าจะเป็นการกระตุกที่ด้านไหน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 106 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สักกะโยง

ภาษาอีสานคำว่า..สักกะโยง
ความหมายตรงๆ ====>	เต้นแร้งเต้นกา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-06-2008 16:57:15	ตัวอย่าง คำว่า สักกะโยง แปลว่า เต้นแร้งแต้นกา เต้นสักกะโยง กระบี่สุริยัน : กระบี่หรรษา เจ้าคือมาเต้นสักกะโยงอยู่หม่องนี่ บ่อายเขาบ๊อ กระบี่หรรษา : กะซาง บ่งึด ข่อยมักมวน แปล กระบี่สุริยัน : กระยี่หรรษา ทำไมคุณมาเต้นแรงเต้นการอย่างนี้ ไม่อายเขาเหรอ แระบี่หรรษา : ก็ช่างสิ ไม่สนใจหรอก ฉันรักสนุก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 107 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าม

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าม
ความหมายตรงๆ ====>	เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 01-08-2006 13:01:31	ตัวอย่าง ส่าม มีวามหมายว่า เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม มาดูตัวอย่างกันนะครับ ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ แปลว่า ตอนนี้ทางชมรมอีสาน หมาวอทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ หรือ พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย แปลว่า คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย บ่าวหน่อเลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 108 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สู่มื้อ

ภาษาอีสานคำว่า..สู่มื้อ
ความหมายตรงๆ ====>	ทุกวัน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:56:27	ตัวอย่าง มักไปเลาะสู่มื้อ-ชอบไปเที่ยวเล่นทุกวัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 109 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสย

ภาษาอีสานคำว่า..เสย
ความหมายตรงๆ ====>	หน้าตาดเฉย/เฉยเลย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 12:30:50	ตัวอย่าง เป็นคำสร้อย แปลว่า เฉยเลย ผู้อื่นม่วน แต่เลานั่งไห่เสย-คนอื่นสนุกแต่แกนั่งร้องไห้เฉยเลย(ซะงั้น)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 110 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสีย

ภาษาอีสานคำว่า..เสีย
ความหมายตรงๆ ====>	ขุดรากถอนโคน , รื้อเอาออกไปทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 09-05-2006 14:01:19	ตัวอย่าง อันนี่บ่กล้าเขียนความหมายตรงๆ แต่ขอเทียบเคียงประโยค ก็แล้วกัน เช่น \" ป่ามันเฮา มันคือหญ่าฮกคักแท้ มื่ออื่น พวกโตพากันไป เสียหญ่า ออกแหน่เด้อ \" ความหมาย \" ไร่มันสำปะหรังของเรา ทำไมมีหญ้าขึ้นรก อย่างนี้ พรุ่งนี้ พวกคุณเอาหญ้าออกหน่อยนะ\" \"เสียหญ่า\" ในประโยคนี้ หมายถึง การใช้ เสียมหรือจอบไปขุดรากถอนโคนเอาหญ้าออกไปที้ง ไม่ให้เหลือแม้แต่รากหญ้า อีกประโยค คำว่า \"เสียขี่\" เช่น \" ม่อน ที่เฮาเลี่ยงไว่ มันนอนใหญ่ลุกแล่ว ให่เจ้า เสียขี่ม่อนออกก่อนเด้อ จั่งค่อยเอาใบมอนไปเกียมัน\" หมายความว่า \"ตัวไหมที่เราเลี้ยงไว้ มันลอกคราบครั้งที่สี่เสร็จแล้ว ให้คุณ รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้งเสียก่อน แล้วค่อยเอาใบหม่อน ไปให้อาหารมัน\" คำว่า \"เสียขี่\" น่าจะมีความหมายว่า \"รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้ง\" กะยังว้า กะยังวะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 111 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสด

ภาษาอีสานคำว่า..โสด
ความหมายตรงๆ ====>	เปื่อยร่วง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-10-2006 16:55:21	ตัวอย่าง โสด คือลักษณะที่อะไรบางอย่างซึ่งแขวนลอยอยู่กลางอากาศ เปื่อยขาดร่วงลงมาโดยแรงโน้มถ่วง เช่นน้อยหน่าสุกโสด รังผึ้งโสด เป็นต้น... มื้อคืน พ่อใหญ่ดล เลากินเบียร์หลาย ตื่นเซ้ามา ท้องเสีย ปวดถ่าย กะเลยฟ้าวแล่นเข้าป่ามอน ไปนั่งขี้ พอขี้ใกล้สิสุด เลากะเลยหยับหาไม้แก้งก้น จนไปฮอดใต้ต้นบักเขียบ เลากะเห็นบักเขียบสุก “โสด” ลงมา เลาเสียดายวะสั่น คิดว่า คันแม่นมาขี้แต่มื้อแลงวาน กะสิบ่ทันได้โสด กะสิได้กินบักเขียบสุกคาต้น หวานๆ แซบๆ สะล่ะล่ะ แปลว่า เมื่อคืน พ่อใหญ่ดล แกกินเบียร์มาก ตื่นเช้ามา ท้องเสีย ปวดอึ ก็เลยรีบวิ่งเข้าสวนหม่อน ไปนั่งอึอยู่ พออึใกล้จะสุด แกก็พยายามขยับหาไม้เช็ดก้น จนไปถึงใต้ต้นน้อยหน่า แกก็เห็นน้อยหน่าสุก “เปื่อยขาดร่วงลงมา” แกเสียดายมาก คิดว่า ถ้ามาอึกตั้งแต่เมื่อเย็นวาน น้อยหน่าก็จะไม่ทันได้เปื่อยร่วง ก็จะได้กินน้อยหน่าสุกคาต้น หวานๆ อร่อยๆ น้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 112 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนามบักจับ(ลวดหนามกระจับ)

ภาษาอีสานคำว่า..หนามบักจับ(ลวดหนามกระจับ)
ความหมายตรงๆ ====>	คือลวดที่พันกันเป็นเขาสองอันชนกันเหมือนผลกระจับ (พืชน้ำชนิดหนึ่ง)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป เมื่อวันที่:: 25-03-2012 01:51:57	ตัวอย่าง หนามบักจับ คือลวดหนามที่พันกันเป็นรูปกระจับสองอันติดกัน เรียกหนามบักจับ หรือ ลวดหนามบักจับ ใช้ล้อมรั้ว ป้องกันสัตว์หรือคนที่บุกรุกสถานที่ เช่น.. ยายสวนเฮา อ้อมฮั้วหนามบักจับไป่ คำแปล ยาย..สวนเราล้อมรั้วลวดหนามหรือยัง หรือ..นาอยู่.อำเภอเสบ่ทันได้ อ้อมฮั้วลวดหนามเด๋ แปล.นาที่อำเภอเสลภูมิ ยังไม่ได้ล้อมรั้วลวดหนามนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 113 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมอมอ

ภาษาอีสานคำว่า..หมอมอ
ความหมายตรงๆ ====>	หมอดู, นักพยากรณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 08-01-2008 09:09:25	ตัวอย่าง หมอมอ ก็คือ หมอดู, นักพยากรณ์ ไม่ว่าจะเป็นภาคไหน การดูหมอ หรือการเสี่ยงทาย การอยากรู้อนาคตของคนอยากรู้อยากเห็นก็มีทุกที หมอมอทางภาคอีสาน ก็เช่นกัน ตัวอย่าง น้องนาง : อ้ายบ่าวหน่อ เพิ่นวาหมอมอบ้านกุดกุง เพิ่นเบิ่งคิ๊วคิ้ว เด้ บ่าวหน่อ : แมนอีหลีตี๊น้องนาง คันเพิ่นเบิ่งคิ้ว อยากอยากฮู้ว่า พ่อใหญ่ต๊อกเลาเฒ่ามาโดนแล้วเลาสิมีเมียบ่นั่นหนา แปลว่า น้องนาง : พี่บ่าวหน่อ มีคนบอกว่าหมอดูบ้านกุดกุง ท่านดูแม่นยิ่งนัก บ่าวหน่อ : จริงหรือน้องนาง ถ้าท่านดูแม่นจริง อยากรู้ว่า ผู้เฒ่าต๊อก ที่แก่มานานแล้ว จะมีเมียไหม คิ้ว แปลว่า แม่น หรือ ทายถูก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 114 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมากมี่

ภาษาอีสานคำว่า..หมากมี่
ความหมายตรงๆ ====>	ขนุน
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม จากคุณ:: น่ารัก เมื่อวันที่:: 19-10-2006 09:15:57	ตัวอย่าง เฮือนข่อยมีต้นหมากมี่หนังกำลังซุก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 115 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมาย,หมายไว้

ภาษาอีสานคำว่า..หมาย,หมายไว้
ความหมายตรงๆ ====>	จอง, จองไว้,ทำสัญลักษณ์เอาไว้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 19-05-2006 14:02:05	ตัวอย่าง สาวจ๋อม มุกดาหาร เลาไปพ้อบักเห็บตกจากฟ้าอยู่เวิงนึงเต็มเวิงไปหมด เลาเก็บมากินแล้วแซบ เลาย้านผู้อื่นมาเก็บไปหมด เลากะเลยหมายไว้โดยการขีดเส้นอ้อมเวิงบักเห็บนั่น ก๋าวามื้ออื่นเซ้าเลาจั่งสิมาเก็บต่อ พอมื้อเซ้าเลามาหม่องที่หมายไว้ ลาวบ่พ้อบีกเห็บเลากะเลยวาเจ้าที่เจ้าทาง มึงบักใด๋มาลักบักเห็บกู ให้มึงกินน้ำท้องแตกตายเลย แปลว่า สาวจ๋อม (บ้านอยู่มุกดาหาร อ.คำชะอี) แกไปเจอลูกเห็บตกจากฟ้าอยู่เต็มพื้นที่ไปหมด แกลองชิมดู มันอร่อย แกลัวคนอื่นจะมาเก็บไปหมด แกเลยจองไว้โดยทำสัญลักษณ์ขีดเส้นลอบพื้นที่นั้น กะว่าพรุ่งนี้เช้าจะมาเก็บต่อ พอตอนเช้า แกกะมาเก็บลูกเห็บที่แกจองไว้ ปรากฏว่าไม่มีลูกเห็บซักลูก แกเลยโวยวายเจ้าที่ ใครมาเก็บลูกเห็บข้าไป ขอให้กินน้ำแล้วท้องแตกตายไปเลย เลาบ่ฮุ้วามันละลายได้สั่นดอกว้า บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 116 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมุ่นหม่าน

ภาษาอีสานคำว่า..หมุ่นหม่าน
ความหมายตรงๆ ====>	ลมพิษ , ผื่นลมพิษ,Urticaria
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-10-2006 12:28:19	ตัวอย่าง หมุ่นหม่าน เป็นอาการผื่นแพ้ทางผิวหนังชนิดหนึ่ง ผื่นมีลักษณะบวมเป็นปื้น คัน อาจเกิดจากการแพ้อาหาร แพ้สารเคมี แพ้พืช แพ้แมลง หรือแพ้อากาศ หมุ่นหม่าน เกิดได้ทุกเพศ ทุกวัย เมื่อเกิดแล้วคัน ยิ่งคัน ก็ยิ่งเกา ยิ่งเกาก็ยิ่งมัน การรักษา หม่นหม่าน ต้องใช้ยาแก้แพ้ ชนิดรับประทาน หรือ ถ้าเป็นมาก อาจใช้ยาแก้แพ้ฉีดหรืออาจให้ยาสเตียรอยด์ร่วมด้วย ถ้ามีอาการคันมากก็ให้ทายาแก้คันด้วย ตัวอย่างประโยค -บ่าวสาท ดีใจหลายที่ได้ไปกินเข่าแลงเฮือนพ่อใหญ่บัติ(กินเบียร์พร้อม) พ่อใหญ่บัติเฮ็ดกุ้งเผาสู่กิน บ่าวสาทกะกินเอาบักหลาย แซบคัก เพิ่นขั่นลืมคาว ว่าเพิ่นผิดกุ้ง กินแล้วบ่พอคาว \"หมุ่นหม่าน\" ขึ้นเต็มโต เทิงคัน เทิงหันใจบ่ออก เหยียบตายกะยังว่ะ ความหมาย -หนุ่มประสาท ดีใจมากที่ได้ไปกินข้าวเย็นบ้านตาบัติ(กินเบียร์พร้อม) ตาบัตทำกุ้งเผาให้กิน หนุ่มสาทกินเอาเยอะมาก อย่างเอร็ดอร่อย แต่แกลืมนึกไปว่า แกแพ้กุ้ง กินแล้วไม่นานเท่าไหร่ \"ลมพิษ\" ขึ้นเต็มตัว ทั้งคัน ทั้งหายใจไม่ออก เกือบตายเลยแหละ ปล. หันใจ= หายใจ เหยียบ= เกือบ ผิด = แพ้ ลืมคาว = หลงลืม พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 117 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หล่อน

ภาษาอีสานคำว่า..หล่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ทำให้เหลือแต่เม็ด, เกลี้ยง,ทำให้เกลี้ยง,สะอาด, ทำให้สะอาด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 21-10-2006 14:29:15	ตัวอย่าง คำว่า หล่อน ให้อ่านออกเสียงยาวๆจะได้ถูกหลักภาษา แปลโดยรวมก็คือ เกลี้ยง,ทำให้เกลี้ยง,สะอาด, ทำให้สะอาด นั่นแหละครับ ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดลเลามีลูกแล้ว พอดีลูกเลาอยากกินคั่วในบักขาม แต่เพิ่นมีแตบักขามสุก เพิ่นเลยเว้ากับลูกเพิ่นมา อีหล่า เอาบักขามหมานี่ พ่อสิหล่อนให่ พ่อหล่อนให่แล้ว เอาไปคั่วมาสู่พ่อกินเด้อ แปลว่า ลูก (คนสุดท้อง) เอามะขามมาเร็ว พ่อจะทำให้เหลือแต่เม็ด (ในที่นี้คือ กินเนื้อมะขาม) หากพ่อทำให้แล้วก็เอาไปคั่วมาให้พ่อกินด้วยนะ หรือ ความหมายในเชิงสะอาด พ่อใหญ่บัติ เลากะมีลูกแล้วคือกัน พอดีเมียเลาบ่อยู่เลากะเลยเลี้ยงลูกผู้เดียว มื้อนั่นลูกเลาขี้ใส่ส่ง เลากะเลยต้องเอาไปซักให่มนันหล่อน สั่นแหลว แล้วกะล้างมือนำให่มันหล่อน คันบ่ล้างมันสิเหม็น แปลว่า ตาบัติก็มีลูกเหมือนกัน วันนั้นภรรยาแกไม่อยู่บ้าน ก็เลยให้แกเลี้ยงลูกคนเดียว วันนั้นลูกแกก็อุจจาระใส่กางเกง แกเลยต้องเอาไปซักให้มันสะอาด แล้วแกก็ต้องล้างมือด้วย หากไม่ล้างมันจะเหม็น บ่าวหน่อ เลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 118 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลุย

ภาษาอีสานคำว่า..หลุย
ความหมายตรงๆ ====>	พลาดเป้า,ผิดเป้าไปนิดเดียว,เกือบจะโดน,หลุด
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โหต เมื่อวันที่:: 29-05-2006 12:09:14	ตัวอย่าง เช่นประโยค -โรนัลดินโย่เต๋ลูกคุดบอลไปหน้าผักตู โรนัลโด้แล่นมาบักหันสิเต๋ลูกคุดบอลให้เข่าผักตูอย่างแฮง แต่มันขั่นเต๋ \"หลุย\" เฮ็ดให่มันล่มหัวสักท่วน ขากะหลุดโบก เจ็บปวดบักคัก แต่ว่าลูกคุดบอลบัดกิ้งคุกลุกๆ ไปตำข้างเสาผักตู \"หลุย\" เข้าผักตูไปเลย แปลว่า โรนัลนินโย่ เตะลูกฟุตบอลไปที่หน้าประตู โรนัลโด้วิ่งอย่างเร็วเข้าหาบอล เพื่อจะยิงบอลให้เข้าประตูอย่างแรง แต่มันกลับเตะ \"พลาดเป้า\" ทำให้มันล้มหัวคะมำ ข้อเท้าหลุด เจ็บปวดเป็นอย่างมาก แต่ลูกฟุตบอลกลับกลิ้งขลุกขลักๆไปชนข้างเสาประตู \"หลุด\" เข้าประตูไปเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 119 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลู

ภาษาอีสานคำว่า..หลู
ความหมายตรงๆ ====>	ทะลุหลุดลง ทะลุร่วงลง รูดตก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-10-2006 11:19:50	ตัวอย่าง หลู หมายถึงลักษณะที่สิ่งของ ทะลุอะไรบางอย่าง แล้วร่วง หลุด ตกลงมา เช่น หลูลูก หมายถึง ลูกซึ่งอยู่ในท้องเสียชีวิตและหลุดออกจากท้อง หรือ แท้งลูก หลังคาพาหลู หมายถึง หลังคาเมื่อโดนคนเหยียบ ขาดทะลุทำให้คนตกลงมา บ่าวบั้งไฟ ปีนกอไผ่บง สิไปโพนเอามิ้มขวางตาเว็น โพนไปโพนมา มิ้มยังบ่ทันเมาจ้อย เจ้าของเมายาก่อน มิ้มกะบินมาตอดเลา วีปั่ง วะนึง.. เลาตกใจเทิงเมายา คะลาดหลบ หลูตกกอบง ก้นขี้ทั่ง จุกน้อยเลยแหล่วเว่ย แปลว่า ชายหนุ่มนามว่าบ่าวบั้งไฟ ปีนขึ้นกอไผ่ที่ไม่มีหนาม เพื่อจะเอารังผึ้งชนิดขวางดวงอาทิตย์โดยการใช้ยาฉุนพ่น พ่นไปพ่นมา ผึ้งยังไม่เมาเลย ตัวเองเมายาก่อน ผึ้งก็เลยบินมาต่อยแก ตั๊บ เลย.. แกตกใจ ทั้งเมายา รีบหลบ เลยพลัดตกเสียดสีกิ่งไผ่ ก้นกระแทกพื้น จุกพอสมควร เลยน่ะนะ หมายเหตุ: ผึ้งชนิดรังขวางดวงอาทิตย์ เป็นผึ้งที่ค่อยข้างดุร้าย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 120 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวซา,ซา

ภาษาอีสานคำว่า..หัวซา,ซา
ความหมายตรงๆ ====>	สนใจ , ใส่ใจ , ถือสา
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 20-05-2006 10:14:34	ตัวอย่าง -หัว แปลว่า ศีรษะ หรือ หัวเราะ หรือ พึ่งจะ (ตามที่ท่านมังกรเดียวดายกล่าวมาแล้วก่อนหน้านี้) -ซา อาจหมายถึง กัญชา และ อาจจะแปลว่า คู่ หรือ เป็นคู่กัน เช่น \" นี่กะเพลาสาย พอกินงายแล้ว เมียของบ่าวหน่อ กะฟ่าว เอาลูกใส่ในกะต่า แล้วกะหาบ \"ซา\" กันกับกะต่าก่องเข่า ฟ่าวไปส่งเข่าผัวที่กำลังไถนาอยู่ท่งนา\" แปลว่า \" นี่ก็เป็นเวลาสายมากแล้ว ได้เวลาที่จะกินข้าวเช้าแล้ว ภรรยาของหนุ่มหน่อ ก็รีบจับลูกใส่ในตะกร้า แล้วก็เอาหาบ \"คู่กัน\" กับตะกร้าใส่กับข้าว รีบเอาข้าวไปให้สามีที่กำลังไถนาอยู่ที่ทุ่งนา\" มาถึงคำว่า \"หัวซา\" ซะที ความหมายคือ สนใจ,ใส่ใจ หรือ ถือซา เช่น -เมียของบ่าวหน่อจ่มให่ผัวว่า เถ่าอันนี่ เจ้ากะจั่งแม่นกินแต่เหล่าเมาได้ซุมื่อซุเว็น บ่มาหัวซาลูกซาเมีย เล้ย เจ้าเนี่ย แปลว่า \" ภรรยาของหนุ่มหน่อบ่นให้สามีว่า นี่คุณ คุณก็ช่างดื่มแต่สุรา เมาได้ทุกวันทุกคืน ไม่มาสนใจลูกสนใจภรรยาเลยนะ คุณเนี่ย\" -หรือที่แปลว่า \"ใส่ใจ\" เช่นประโยคที่ว่า \" น้องพอลล่านั่งฮ้องให่อยู่เทิงเถียงนาแล้วกะจ่มว่า ตั้งแต่อ้ายดล เพิ่นไปมักกันกับสาวตั๊กบงกช เพิ่นกะไปหัวซาแต่สาวตั๊ก บ่มาหัวซาน้องพอลล่า อีกเลย\" แปลว่า \"น้องพอลล่า นั่งร้องให้อยู่ที่กระท่อมปลายนา แล้วก็รำพึงรำพันว่า ตั่งแต่พี่ดลแกไปชอบพอกับสาวตั๊กบงกช แกก็ไป \"ใส่ใจ\" แต่สาวตั๊ก ไม่มา \"สนใจ\" น้องพอลล่า อีกเลย...\" วะสั้นเถาะ -หัวซา หรือ ซา ที่แปลว่า \"ถือสา\" เช่น \"บ่าวหน่อ เวลาเพิ่นกินเหล่าเมาแล้ว เพิ่นกะมักเว่าว่า น้องพอลล่า เป็นผู้สาวเพิ่น อยู่ตลอด แต่กะอย่าไป \"หัวซา\" เพิ่นเถาะ ลาวเป็นคนบ่พอ ตามที่ผู้เฒ่าเพิ่นว่าไว่นั่นหละว่า อย่าไปถือคนบ้า อย่าไปซาคนเมา\" แปลว่า \" หนุ่มหน่อ เวลาแกดื่มสุราเมาแล้ว แกชอบพูดว่า น้องพอลล่า เป็นแฟนกับแก อยู่ตลอด แต่ก็อย่าไป \"ถือสา\" แกนะ แกเป็นคนไม่เต็มบาท(บาตร) ตามคำคนแก่ท่านพูดไว้ว่า อย่าไปสนใจคนบ้า อย่าไป \"ถือสา\" คนเมา...\" พะน้า พะนะ เพิ่นว่า สั่นดอกว้า...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 121 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหล่า

ภาษาอีสานคำว่า..เหล่า
ความหมายตรงๆ ====>	เชิญ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:19:27	ตัวอย่าง งานบุญบ้านเจ้าปีกายมีหมอลำ ไปเต้นหน้าฮ้านม่วนขนาด ปีนี้อย่าลืมเหล่ากันเด้อล่ะ ปีก่อนบุญบ้านแกหนุกมากว่ะ ดิ้นหน้าเวทีเลย ปีนี้อย่าลืมเชิญไปด้วยนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 122 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลืองอ่อยห่อย

ภาษาอีสานคำว่า..เหลืองอ่อยห่อย
ความหมายตรงๆ ====>	เหลืองอ๋อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 15-11-2006 15:12:48	ตัวอย่าง เหลืองอ่อยห่อย คือสีเหลืองอ่อน เหลืองอ๋อย ให้ความรู้สึกแบบยังไม่เต็มที่ เช่น นกขมิ้น สีเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง นกขมิ้น สีเหลืองอ๋อย (หากคนพูดรู้สึกว่าเหลืองเต็มที่พอแล้ว ก็อาจบอกว่า นกขมิ้นเหลืองอุ่ยหุ่ย ) ปลาดุกย่าง สุกเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง ปลาดุกย่างสุกเหลืองอ๋อย เสื้อเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง เสื้อเหลืองอ๋อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 123 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลืองอุ่ยหุ่ย

ภาษาอีสานคำว่า..เหลืองอุ่ยหุ่ย
ความหมายตรงๆ ====>	เหลืองสุก เหลืองอร่าม
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 15-11-2006 15:10:40	ตัวอย่าง เหลืองอุ่ยหุ่ย คือสีเหลืองสุก เหลืองอร่ามตา ให้ความรู้สึกแบบเต็มที่ เหลืองพอแล้ว เช่น กล้วยสุก สีเหลืองอุ่ยหุ่ย หมายถึง กล้วยสุกสีเหลืองน่ากิน ปลาดุกย่างสุกเหลืองอุ่ยหุ่ย หมายถึง ปลาดุกย่างเหลืองอร่าม ดอกคูนบานสะพรั่ง เหลืองอุ่ยหุ่ย หมายถึง ดอกคูนบานสะพรั่ง เหลืองอร่าม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 124 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..เหิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>	ห่ามๆ ใกล้สุกแล้วแต่ยังไม่สุก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 09-10-2006 14:49:45	ตัวอย่าง เหิ่ม แปลว่า ห่ามๆ ใกล้สุกแล้วแต่ยังไม่สุก มาดูตัวอย่างกันนะครับ บักเขียบหนังอยู่ในสวนของพ่อใหญ่ดลยังเหิ่มๆอยู่ บ่าวหน่อถ่าบักเขียบหน่วยนั่นบ่ไหวแล้ว กะเลยปิดเอามาซะหน่วยหนึ่ง ปิดมาแล้ว บ่อยากถ่าสั่นแหล่ว อยากให้มันสุกเร็วๆ กะเลยเนียนเอาสั่นแหลว สุดท้าย เนียนไปเนียนมา บักเขียบหน่วยนั่นกะเลยเทียะ สั่นดอกหว้า... แปลว่า น้อยหน่าพันธ์หนังที่อยู่ในสวนของตาดลนั้นกำลังจะสุก (ยังไม่สุกดี) บ่าวหน่อ รอไม่ไหวก็เลยเก็บเอาลงมาลูกนึง เก็บมาแล้วอยากกินก็กินไม่ได้ อยากให้มันสุกเร็วๆ ก็เลยเอามาคลึง (บีบไปบีบมา.. อย่าคิดลึก) คลึงไปคลึงมา จนมันเหมือนจะสุก สุดท้ายน้อยหน่าลูกนั่นก็เลยสุก เอวัง ด้วยประการ ฉะนี้ เนียน=>คลึง หรือ บีบบ่อยๆจนที่มันแก่นจนแหลว (ที่แข็งจนนิ่ม) บ่าวหน่อ วา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 125 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..เหิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>	ห่าม
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: อั้ม เมืองอุบลคนพิบูล เมื่อวันที่:: 28-05-2009 15:14:19	ตัวอย่าง บักหุ่งหน่วยนิกำลังเหิ่ม อีกสองสามมื้อกะกินได้แล้ว = มะละกอลูกนี้กำลังห่ามอีกสองสามวันก็สุกแล้ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 126 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหล่ง, ลูกแหล่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แหล่ง, ลูกแหล่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ลูกน้อง, คนที่คอยรับใช้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 27-11-2006 10:41:44	ตัวอย่าง แหล่ง หรือ ลูกแหล่ง หมายถึง ลูกน้อง, หรือ คนที่คอยรับใช้ บ่าวโอ๊ค ลูกซายกำนัน เป็นคนอันทพาลแล้วกะมีเงินหลาย ไปไสมาไสมีลูกแหล่งอ้อมข้างอ้อมแอว เพิ่นย้านคนมาจอบตัวหัวเพิ่น กะเลยต้องเอาลูกแหล่งยางนำก้นซุ๊มื้อ แปลว่า บ่าวโอ๊ค ลูกชายกำนัน เป็นคนอันทพาล และมีเงินเยอะ ไปไหนมาไหน มีลูกน้องข้างกาย แกกลัวคนแอบมาตัวหัว ก็เลยต้องเอาลูกน้องเดินตามก้นต้อยๆทุกวัน อ้อมข้างอ้อมแอว เป็นสำนวนอีสาน แปลว่า ล้อมรอบข้างกาย ไปไสมาไส คือ ไปไหนมาไหน (ไส คือ ที่ไหน) ยางนำก้น คือ เดินตามก้น ต้อยๆ คือ อาการเดินไม่ให้ห่าง บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 127 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อยากไล

ภาษาอีสานคำว่า..อยากไล
ความหมายตรงๆ ====>	หนวกหู, รำคาญหู
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 06-06-2006 11:28:04	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลาไปเบิ่งคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ฮ้องอีหยังกะบ่อฮู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ บ่มวนเลย เสียงกะดังคือจั่งรถขายน้ำปลา เลาหล่ะอยากไลอีหลี ฮู้จั่งซี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬา ดีกั่ว มวนกะมวน นักดนตรีกะหล่อ นางรำกะงาม แปลว่า พ่อเฒ่าดล แกไปดูคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ร้องอะไรก้ไม่รู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ ไม่สนุกเลย เสียงก็ดังยังกะรถขายน้ำปลา แกรำคาญมากจริงๆ รู้อย่างนี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬาฯดีกว่า สนุกก็สนุกกว่า นักดนตรีก็หล่อ นางรำก็สวย สั่นดอกว้าา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 128 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อ่วย
ความหมายตรงๆ ====>	หัน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-09-2006 16:30:36	ตัวอย่าง น้องกระแต : ขอบคุณหลายๆ เด้อพี่หน่อ ที่ไปดึกบักสีดามาให้น้องกระแต บักสีดาม่ง แซ้บแซบ เนาะพี่หน่อ... บ่ให้พี่ดลกินนำดอก (น้องกระแต เบิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าเคียดให้อ้ายดลเด้อหล่าเด้อ อ่วยหน้ามาพี้ อ่วยหน้ามาเว้านำอ้ายแหน่.. คันบ่อ่วยมา อ้ายไห้เด้ อ้าย แฮ่งเป็นคนขี้โงยอยู่.. อ้าย คนใจขี้โงย ...ฮือๆๆ แปลว่า น้องกระแต : ขอบคุณมากนะค่ะพี่หน่อ ที่เอาไม้ค้อนไปปาลูกฝรั่งมาให้น้องกระแต ฝรั่งสุก อร้อยอร่อย เนาะพี่หน่อ... ไม่ให้พี่ดล กินด้วยหรอก (น้องกระแต เชิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าโกรธพี่ดลเลยนะจ๊ะ หันหน้ามาทางนี้ หันหน้ามาพูดกับพี่หน่อย.. ถ้าไม่หันมา พี่ร้องไห้นะ พี่ยิ่งเป็นคนขี้แยอยู่.. พี่ คนใจขี้แย... ฮือๆๆๆ บักสีดาม่ง = ลูกฝรั่งสุก เบิดหน้า = เชิดหน้า ขี้โงย = ขี้แย, สำออย, ร้องไห้ง่าย (บางจังหวัดพูดว่า ขี้โยย)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 129 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ้อแอ้

ภาษาอีสานคำว่า..อ้อแอ้
ความหมายตรงๆ ====>	กวนส้น กวนประสาท
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:42:00	ตัวอย่าง อย่ามาอ้อแอ้แถวนี้เด้อ อย่าซุก็ให้เฮาฮ้ายเด้อ =อย่ามากวนโอ้ยแถวนี้ อย่าให้มีอารมณ์
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 130 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	แน่น,เต็ม,แออัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 04-09-2006 21:29:50	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ เป็นหยังมานั่งเฮ็ดหน้าอุกอั่งอยู่จั่งซั่น น้องพิงค์กี้:โอ้ย บ่แม่นอุกอั่งแต่หน้าเด้เดียวหนิ ท้องกะ \"อั่ง\" คือกัน บ่าวหน่อ:เอ๋า ท้องกะ \"อั่ง\" เป็นหยังคือเป็นจั่งซั่นหละหล่า น้องพิงค์กี้:กะย่อนว่าอ้ายบัตินั่นหละ ว่าสิพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปฮอด คนกะ \"อั๊ง อั่ง\" เพิ่นกะเลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปฮอด คนกะแฮ่ง \"อั่ง\" กั่วเก่า แต่กะจำเป็นต้องกินเพราะมันหิวคักแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญกะ แซ๊บ แซบ น้องพิงค์กี้กะเลยสั่งมาจน \"อั่ง\" โต๊ะ กินจนเหมิด มันกะเลย \"อั่ง\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่หละ ความหมาย บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ ทำไมมานั่งทำหน้าคับแค้นแน่นอกอยู่อย่างนั้นหละ น้องพิงค์กี้:โอ้ย ไม่ใช่แน่นอกอย่างเดียวนะคะ ท้องก็ \"แน่น\" เหมือนกัน บ่าวหน่อ:อ้าว ท้องก็ \"แน่น\" ทำไมถึงเป็นอย่างนั้นหละน้อง น้องพิงค์กี้:ก็เพราะว่าพี่บัตินั่นแหละ ว่าจะพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปถึง คน \"แน๊น แน่น\" แกก็เลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปถึง คนก็ยิ่ง \"แออัด\" กว่าเดิมอีก แต่ก็จำเป็นต้องกินเพราะมันหิวมากแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญช่าง อร่อยเหลือเกินน้องพิงค์กี้ก็เลยสั่งมาจน \"เต็มแน่น\" โต๊ะ กินจนหมด มันก็เลย \"แน่น\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่ จั่งซี่หละ สิบอกให่ ปล.โตอย่างจั่งแม่นยาวเนาะ ซั่ววะฉายหนังหัวม้วนจบ เด็กน้อยกะนอนหลับพอดี
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 131 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อึด

ภาษาอีสานคำว่า..อึด
ความหมายตรงๆ ====>	หายาก, ขาดแคลน, อดอยาก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-08-2006 09:23:26	ตัวอย่าง ทุกมื้อนี้เงินมันคืออึดหยากแท้น้อ เฮ้ดงานจนเหื่อแตกเหื่อแตน ยังบ่มีเงินค่าแนวอยากแนวกินเลย แปลว่า ทุกวันนี้เงินมันทำไมหายากจังเลย ทำงานตนเหงื่อไหลไคย้อย ยังไม่มีเงินค่ากับข้าวกับปลาเลย เหื่อแตกเหือแตน==> เหงื่อไหลไคย้อย เหื่อ==>เหงื่อ, หยาดเหงื่อ แนวกิน==> อาหาร คำว่า แนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เช่น แนวกิน (แนวอยาก) คือ สิ่งที่ใช้สำหรับกิน (ปากท้อง) แนวนอน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับนอน เฮ็ดแนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับทำพ่อพันธุ์ แนวเขียน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เขียน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ เถิงบ่าวหน่อ เลาเป็นคนทุกข์คนยาก แต่เลากะบ่อึดอยาก ย้อนวา เลาดู๋เลาหมั่น เฮ้ดการเฮ้ดงาน แปลว่า ถึงแม้ว่าบ่าวหน่อ แกจะเป็นคนจน แต่แกก็ไม่อดอยาก เพราะว่า แกเป็นคนขยันทำการทำงาน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ ซุ๊มื้อนี้บ้านเฮามีแต่คนเฮียนจบสูงๆ ไปเฮ้ดงานอยู่กรุงเทพ บ้านเฮาเลยอึดผู้หนุ่มผู้สาว ผู้บ่าวผู้แพว คือจั่งหยังนี่ บุญซวงเฮือปีนี้เลยบ่มีคนมาซอยพายเฮือเลย แปลว่า ทุกวันนี้บ้านเรามีแต่คนเรียนจบสูงๆ ไปทำงานอยู่กรุงเทพ บ้านเราเลยขาดแคลนคนหนุ่มคนสาวยังกะไรนี่ ประเพณีแข่งเรือยาวปีนี้ เลยไม่มีคนมาช่วยพายเรือเลย สั่นดอกหว้า.....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 132 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อื้ดหลื้ด

ภาษาอีสานคำว่า..อื้ดหลื้ด
ความหมายตรงๆ ====>	ว. สกปรกมอมแมม ใช้กับคนที่ไม่ดูแลรักษาความสะอาดให้ตัวเอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บุญกี้ บานพะลึง เมื่อวันที่:: 06-06-2006 12:31:28	ตัวอย่าง บักบุญกี้ มักเฮ็ดโต\"อื้ดหลื้ด\"มาตั้งแต่เกิด จนฮอดซุมื่อนี้ อายุสิขึ้นซาวห้าปีแล่ว กะยังเฮ็ดโต\"อื้ดหลื้ด\"อยู่คือเก่า นายบุญกี้ ชอบทำตัว\"สกปรกมอมแมม\"มาตั้งแต่กำเนิด จนกระทั่งทุกวันนี้ อายุย่างยี่สิบห้าปีแล้ว ก็ยังทำตัว\"สกปรกมอมแมม\"อยู่เหมือนเดิม ***หมายเหตุ...ถ้าใช้คำว่า \"อื้ดหลื้ดอ้าดหล้าด\" จะทำให้ประโยคนั้นมีน้ำหนักไปในทางโสโครกมากยิ่งขึ้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 133 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุก

ภาษาอีสานคำว่า..อุก
ความหมายตรงๆ ====>	หนักใจ,การทุกข์ใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 8/28/2001 2:41:53 PM	ตัวอย่าง โอ๊ย... อุกใจคักแน คำแพงงบ่แล แปลว่า หนักใจอย่างมากเลยที่น้องงนางงไม่หันมามอง ..วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 134 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอัง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอัง
ความหมายตรงๆ ====>	คิดอย่างมกมุ่นแต่ก็คิดไม่ได้สักที,คิดไม่ได้แถมยังพูดไม่ได้อีก,เก็บความรู้สึกที่ไม่ดีไว้กับตัว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 28-09-2007 12:43:56	ตัวอย่าง อุกอัง...เป็นภาษาอีสาน..ซึ่งพอพูดคำนี้ออกไปคนอีสานจะเข้าใจความรู้สึกลึกๆได้เลย....ตัวอย่างของคำนี้ว่า \"บักกึม..คนบ้านหนองรังกา..มีเมีย...เมียก็ไปมีกิ๊ก...มีลูก...ลูกก็ไม่เรียนหนังสือ...เป็นหนี้..ก็ไม่มีเงินจ่ายค่าดอก...ไก่เลี้ยงไว้ก็เป็นไข้หวัดนกตายหมด...สารพัดเรื่องเข้ามาให้คิด...คิดอย่างมกมุ่นแล้วก็ยังไม่มีทางออก\" เช่นนี้ คนอีสานเรียกว่า \"อุกอัง\" แต่ว่า.....คันในชมรมเฮา..คิดอีหยังบ่ออก..ให้ไปบอกมังกรเดียวดายเด้อ.....พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 135 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	กลุ้มใจ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: แกงป่า เมื่อวันที่:: 04-03-2008 01:03:24	ตัวอย่าง จังแมนอุกอั่งหลายเด้พี่น้องเอย ข้อยอยากกินแกงอ่อมกบแต่บอกล้าฆ่ามัน ย่านบาปหลายค่ะ แปลว่า กลุ้มใจจังค่ะพี่น้อง ดิฉันอยากจะกินแกงอ่อมกบแต่ไม่กล้าฆ่ามัน กลัวบาปมากค่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 136 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	กลุ้มใจ
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: เกศ เมื่อวันที่:: 13-05-2009 09:08:31	ตัวอย่าง อุกอั่งเด้ หมายความว่า กลุ้มใจจัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 137 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	อึดอัด (ใช้กับการแสดงออกถึงความไม่สบายใจหรือหนักใจ)
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: มิ้น / เนรัญธารา เมื่อวันที่:: 19-03-2010 00:22:05	ตัวอย่าง ข่อยอุกอั่งแฮงฮ้าย มีลูกซายเดียวกะบ่มีหยัง เอาแต่กินเหล้าเมายาเวียกบ่การงานบ่ซ่างนำหมู่...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 138 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อูด

ภาษาอีสานคำว่า..อูด
ความหมายตรงๆ ====>	การใช้ควันไฟรม ,การใช้ควันไล่สัตว์หรือแมลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 19-01-2007 23:20:02	ตัวอย่าง อูด คือ การใช้ควันจากการจุดไฟ เพื่อรม เพื่อไล่สัตว์หรือแมลง ตัวอย่างการอูด เช่น อูดยุง อูดแมงวัน ตัวอย่างประโยค - บ่าวหน่อลาวไปก่นหนู ก่นไปก่นมาหนูพุกใหญ่แล่นคาดลาดออกแปว ไปเข่าโกนไม้ บ่าวหน่อกะเลยหาเฟียงมาจูดเอาควน \"อูด\" ไล่มันออกจากโกน แล่วจั่งไล่คุบเอา แปล - บ่าวหน่อแกไปขุดหาหนู ขุดไปขุดมาหนูพุกตัวโตวิ่งพราดพราดออกทางรูหลบภัย ไปเข้าโพรงไม้ บ่าวหน่อก็เลยหาฟางข้าวมาจุดไฟ \"รมควัน\" ไล่หนูออกจากโพรงไม้ แล่วจึงไล่ตะครุบเอา หรือ -มื่อนี่มันอากาศเอ้าแฮง ยุงกะล้าย หลาย พอลล่าเอ้ย หาเฟียง หาขี้ฝอยไปสุมไฟ \"อูด\" ยุงให่ควยอี่ตู้เฮาแหน่เปี๋ยง (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ) แปลว่า -วันนี้อากาศช่างร้อนอบอ้าวเสียจริงๆ ยุงก็เยอะมากเลย น้องพอลล่าจ๊ะ หาฟางข้าว หามูลฝอยไปสุมไฟ \"ไล่\" ยุงให้ควายอี่ตู้เขาเลของเราหน่อนะจ๊ะ (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ) ปล.คาดลาด=พรวดพราด โกนไม้=โพรงไม้ เฟียง=ฟางข้าว ควน=ควัน เอ้า=ร้อนอบอ้าว แหน่เปี๋ยง=แหน่เป็นหยัง=สักหน่อยจะเป็นไร พะน้าพะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 139 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..แอ้ม
ความหมายตรงๆ ====>	ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ, ใกล้ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:34:26	ตัวอย่าง คำว่า แอ้ม คือ ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ ใช้กับการทำบ้าน หรือผิดผนังบ้าน และเป็นการอธิบายว่าอยู่ใกล้ๆ ตัวอย่าง บ่าวหน่อเลาเป็นคนทุกข์คนยาก เฮือนเลาสานฝากระแต๋แอ้มเฮือนตั๊ว แปลว่า บ่าวหน่อแกเป็นคนจย บ้านแกใช้ไม้ไผ่สานในทำผนังบ้าน ปล. ฝากระแต๋ คือ ไม้ไผ่สาน นิยมเอาไว้ทำฝาบ้าน อีกตัวอย่างนึงนะครับ น้องคำนาง เลาเป็นคนอัธยาศัยไมตรีดี พี่น้องบ้านอ้อมแอ้มแถวนี้เลาฮุ้จักหมด แปลว่า น้องคำนาง แกเป็นคนมีอัธยาศัยดี พี่น้องบ้านระแวกนี้ แกรู้จักหมด วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 140 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮิ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮิ
ความหมายตรงๆ ====>	ช่างเลือกมาก, เรื่องมาก, ไม่ถูกใจ, ไม่พอใจ, ไม่ชอบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:02:57	ตัวอย่าง ฮิ คำนี้ความหมายจะออกในเชิงลบ คือ ใช้กับคนที่เรื่องมาก ไม่เอาอะไรสักอย่าง หรือ ไม่พอใจทำนองนี้ ตัวอย่างเช่น พ่อใหญ่ดล นี้เลาเป็นคนกินง่าย อยู่ง่าย เอาหยังให้เลากินเลากะบ่ฮิดอก เลากินได้หมด แปลว่า พ่อเฒ่าดล แกเป็นคนกินง่าย เอาอะไรให้กินแกก็ไม่เรื่องมาก หรอก แกกินได้หมด หรือ สาวพอลล่า เลาฮิปลาแดก เลากินบ่ได้ เลากะเลยป๋ากันกับบ่าวหน่อ ย้อนวาบ่าวหน่อ ตำแจ่วปลาแดกบอกสู่เลากินซุมื้อ แปลว่า น้องพอลล่า แกไม่ชอบปลาร้า แกกินไม่ได แกก็เลยเลิกกันกับบ่าวหน่อ เพราะว่า บ่าวหน่อ ตำน้ำพริกปลาร้าสับให้แกกินทุกวัน ป๋า== เลิกรากันไป สั่นดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 141 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮุก

ภาษาอีสานคำว่า..ฮุก
ความหมายตรงๆ ====>	ขัด/ถู/เช็ดล้าง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 30-07-2010 23:57:56	ตัวอย่าง ฮุกออกแหน่ขี้ไคลนั้น แปลว่า ถูขี้ไคลออกหน่อย (ใช้กับวัตถุสิ่งของ เป็นคำเก่า )
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 142 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู้เมือ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู้เมือ
ความหมายตรงๆ ====>	รู้สึกตัว, รู้ตัว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:48:11	ตัวอย่าง ฮู้เมือ คือ รู้สึกตัว, รู้ตัว ฮู้ คือ รู้ รับรู้ เมือ คือ ความระลึกได้ทุกเมื่อ ฮู้เมือ คือ รู้ทุกเมื่อ ก็คือ การรู้สึกตัวนั่นเอง ตัวอย่าง เมื่อคืนมีโจรขโมยมาขึ้นเฮือน พอดี บ่าวหน่อ เลาฮู่เมือขึ้นมา เต๋โจรปิ้นบั๊บ แข่วหล่อนไป 2 ซีก แปลว่า เมื่อคืน มีโจรมาขึ้นบ้าน พอดี บ่าวหน่อแกรู้สึกตัวขึ้นมา เตะโจรหมุน 20 ตลบ (เดาเอา เพราะปิ้นบั๊บ คือ พลิกคว่ำ) ฟันหลุดไป 2 ซี่ สั่นดอกวา..
แก้ไขข้อมูล