ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะบ่วง

ภาษาอีสานคำว่า..กะบ่วง
ความหมายตรงๆ ====>	ช้อน
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: TaaMoo+ เมื่อวันที่:: 26-02-2009 13:26:36	ตัวอย่าง อีหล่าๆ ไปเอากะบ่วงมาให่แม่แหน่ หนูๆ ไปหยิบช้อนมาให้แม่หน่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะเบียน

ภาษาอีสานคำว่า..กะเบียน
ความหมายตรงๆ ====>	ถาดสำหรับทำข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วให้เย็นก่อนที่จะเก็บเข้าภาชนะบรรจุ
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:34:23	ตัวอย่าง กระเบียน เป็น ถาดสำหรับทำข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วให้เย็นก่อนที่จะเก็บเข้าภาชนะบรรจุ มีลักษณะคล้ายๆกระด้ง แต่ทำจากไม้อันใหญ่ๆ กระเบียน หรือ กะเบียน หากพูดเป็นภาษาอีสานก็เอาไว้ส่ายข้าว (ทำให้ไอความร้อนออกจากข้าว) ก่อนที่สิเอาใส่ก่องข้าว หรือ กระติบข้าว คำว่า ก่องข้าว กับกระติบข้าว ต่างกันดังนี้ ก่องข้าว จะมีลักษณะ ฝาปิดเฉพาะด้านบนของตัวก่อง ส่วนกระติบ หรือ กระติ๊บข้าว จะสานฝาปิดมาจะเกือบมิดตัวกระติบ ว่างๆเดี๋ยวจะหารูปมาให้ดูกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะโพก

ภาษาอีสานคำว่า..กะโพก
ความหมายตรงๆ ====>	ประทัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 12-09-2006 13:18:22	ตัวอย่าง ช่วงนี่ไกล้สิฮอดเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้สิออกพรรษา ยามมื่อแลงกะสิได้ยินเสียงเด็กน้อย จูด \"กะโพก\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนกะปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่กะให่บอกลูกบอกหลาน ว่าให่เล่น \"กะโพก\" อย่างระมัดระวัง อย่าสะดึกใส่กัน โดยเฉพาะ \"กะโพก\" สามเหลี่ยม มันแตกแฮงคัก หมายความว่า ช่วงนี้ก็ไกล้จะถึงเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้จะออกพรรษา ยามเวลาเย็นก็จะได้ยินเสียงเด็กๆ จุด \"ประทัด\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนก็ปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่ก็ให้บอกลูกบอกหลานหน่อนนะ ว่าให้เล่น \"ประทัด\" อย่างระมัดระวัง อย่าโยนใส่กัน โดยเฉพาะ \"ประทัด\" สามเหลี่ยม มันแตกรุนแรงมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เกิบ
ความหมายตรงๆ ====>	รองเท้า
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ จากคุณ:: อี่แข่ว เมื่อวันที่:: 16-11-2006 11:24:57	ตัวอย่าง เชิบ เชิบ หมาคาบเกิบเข่าป่าบักนัด ผู้หญิงแลนไล ผู้ซายแลนลัด หมาแลนเข้าวัดเลยบ่ได้ไส่เกิบ แปลว่า เชิบๆ สุนัขคาบรองเท้าเข้าป่าสัปปะรด ผู้หญิงวิ่งไล่ ผู้ชายวิ่งไปลัด สุนัขวิ่งเข้าวัดเลยไม่ได้ใส่รองเท้า วาสันดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เกิบ
ความหมายตรงๆ ====>	อีเเตะ
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม จากคุณ:: นามวา เมื่อวันที่:: 25-11-2006 15:14:56	ตัวอย่าง เฮาใส่เกิบ = ฉันใส่รองเท้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เกิบ
ความหมายตรงๆ ====>	รองเท้า
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: สามสาวแฟนซี เมื่อวันที่:: 10-02-2008 13:53:54	ตัวอย่าง สูๆเห็นเกิบข่อยถอดไว้นี้บ่ พวกเธอเห็นรองเท้าฉันถอดไว้ตรงนี้ไหม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เกิบ
ความหมายตรงๆ ====>	รองเท้า
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: king yamasoon เมื่อวันที่:: 01-02-2010 11:37:25	ตัวอย่าง ยาไซเกิบเข่าฮ่อง(อย่าใส่รองเท้าเข้าห้อง)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เกิบ
ความหมายตรงๆ ====>	รองเท้า
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 07-10-2010 23:38:09	ตัวอย่าง ปั๊ดโท๊ะ มื้อนี้ปกรณ์ใส่เกิบสีแดงง้ามงาม แปลว่า โห! วันนี้คุณปกรณ์ใส่รองเท้าสีแดงสวยมากเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่วย

ภาษาอีสานคำว่า..ข่วย
ความหมายตรงๆ ====>	พาด วางทับ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: เก่ง ญาติระอา เมื่อวันที่:: 07-12-2010 11:19:48	ตัวอย่าง เอาไม้ข่วยกันไว้มันจังสิบ่ล้มเด้อ แปล เอาไม้พาดกันไว้นะจ๊ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอขะมา

ภาษาอีสานคำว่า..ขอขะมา
ความหมายตรงๆ ====>	ขอโทษ , ขออภัย
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-09-2006 13:01:01	ตัวอย่าง การ ขอขะมา เป็นการขอโทษ ขออภัย บางครั้ง อาจจะต้องทำเป็นพิธีการ มีการใช้ขัน 5 ขัน 8 มา ขอขะมาด้วย เช่น บ่าวหน่อ: น้องแพนเค้ก เฮามาเก็บเสื่อผ่า หนีไปอยู่นำกัน เถาะหล่า พ่อ กับแม่ของน้องแพนเค้ก เอิ้นค่าดอง แพงโพด ตั้งว่า 5 แสน อ้ายสิไปหาเงินมาแต่ไส กะด้อกะเดี้ย มาแต่งนาง น้องแพนเค้ก: คันเฮาเฮ็ดจั่งซั่น อี่พ่อหล่า สิบ่นำเมี่ยน เฮาบ่อ้าย บ่าวหน่อ: เฮากะพากันหนีไปไกลๆ ไปมีลูกนำกันจักคน ตั้งใจเฮ็ดงาน ตั้งหลักตั้งฐาน แล้วกะจั่งค่อย พาหลานมา \"ขอขะมา\" พ่อ \"ขอขะมา\" แม่ เฮ็ดพิธี \"ขอขะมา ลาโทษ\" เพิ่นเห็นหน้าหลานน้อยแล้ว คงสิใจอ่อนอยู่ดอก น้องแพนเค้ก: คันอ้ายว่าจั่งซั่น เฮากะไปกันเถาะ แป๊ะ... แปลว่า บ่าวหน่อ: น้องแพนเค้กจ๊ะ เรามาเก็บเสื้อเก็บผ้า หนีไปอยู่ด้วยกัน เถอะ พ่อ กับแม่ของน้องแพนเค้ก เรียกสินสอด แพงมากเลย ตั้ง 5 แสน พี่จะไปหาเงินมาจากไหน มากมายก่ายกอง ขนาดนั้น มาเป็นค่าสินสอดแต่งงานกับน้อง น้องแพนเค้ก: ถ้าเราทำอย่างนั้น คุณพ่อของน้อง จะไม่ตามไปฆ่า พวกเราหรือจ๊ะพี่ บ่าวหน่อ: พวกเราก็หนีไปไกลๆสิ ไปมีลูกด้วยกันสักคน ตั้งใจทำการทำงาน สร้างเนื้อสร้างตัว แล้วค่อย พาหลานมา \"ขอโทษ\" พ่อ \"ขออภัย\" แม่ ทำพิธี \"ขออภัยอย่างเป้นทางการ\" ท่านเห็นหน้าหลานน้อยแล้ว คงใจอ่อนให้อภัยพวกเรา น้องแพนเค้ก: ถ้าพี่ว่าอย่างนั้น เราก็ไปกันเถอะ แป๊ะ... เหอ เหอ บ่าวหน่อ อย่าสะไปซวน น้องเขาอีหลีเด้อหละ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขาวจุ่นผุ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ขาวจุ่นผุ่น
ความหมายตรงๆ ====>	ขาวนวล
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 08-11-2006 09:47:43	ตัวอย่าง ขาวจุ่นผุ่น หรือขาวจู่นผู่น คือสีขาวนวล ดูสบายตา เย็นตา ไม่แสบตา เช่น หน้าขาวจุ่นผุ่น หมายถึง หน้าขาวนวล ผิวขาวจุ่นผุ่น หมายถึง ผิวขาวนวล ดอกมะลิบานขาวจุ่นผุ่น ดอกมะลิบานขาวนวล
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข้าวดอ

ภาษาอีสานคำว่า..ข้าวดอ
ความหมายตรงๆ ====>	ข้าวพันธุ์เบา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 13-06-2006 13:42:31	ตัวอย่าง อธิบายก่อนนะครับ ข้าวดอ หรือ ข้าวพันธุ์เบา จะมีลักษณะทั่วไปเหมือนพันธุ์ข้าวทั่วไป แต่จะมีลักษณะเด่นดังนี้ 1. น้ำหนักเบากว่า ในปริมาณที่เท่ากัน 2. จะใช้เวลาในการออกดอกออกผลเร็วกว่าข้าวพันธ์ปรกติ (ข้าวใหญ่) ประมาณ 1 -2 เดือน ดังนั้นต้องรีบเกี่ยวข้าว หากปล่อยไว้นาน ข้าวจะขอบ (เม็ดจะหลุดออกจากรวงข้าวง่าย หรือ ก้านเมล็ดข้าวจะเปราะ ขอบ คาดว่า จะมาจาก กรอบ นั่นแหละ) 3. มีทั้งข้าวเหนียวและข้าวจ้าว 4. ไม่นิยมนำมาขาย เพราะมันให้น้ำหนักน้อยกว่า ส่วนใหญ่นิยมปลูกรับประทานมากกว่า มาดูตัวอย่างกันนะครับ บ่าวหน่อ เลาปลูกข้าวดอไว้ถ่าต้อนพี่ต้อนน้องชมรมอีสานจุฬาฯ เลาอยากให่พี่น้องชมรมได้กินข้าวก่อนซาวบ้านเพิ่น แปลว่า บ่าวหน่อ แกปลูกข้าวพันธ์เบา ที่สามารถเก็บเกี่ยวได้เร็ว ไว้ต้อนรับพี่น้องชมรมอีสาน จุฬาฯ แกอยากให้พี่น้องชมรม ได้รับประทานข้าวก่อนชาวบ้านเขา สั่นดอกหว้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้กะตืก

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้กะตืก
ความหมายตรงๆ ====>	พยาธิ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 31-05-2006 11:52:57	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลามักกินแต่ของดิบ โดยเฉพาะก้อยงัว กินดีคัก ซางบ่ย่านเป็นขี้กะตืกเนาะ แปลว่า... พ่อเฒ่าดล แกชอบกินของดิบ โดยเฉพาะลาบเนื้อวัวดิบๆ ชอบกินมาก ไม่กลัวเป็นโรคพยาธิบ้างเลย... เพิ่มเติม... ขี้กะตืกแป = พยาธิตัวแบน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คอง

ภาษาอีสานคำว่า..คอง
ความหมายตรงๆ ====>	(ว) รอ,ตั้งหน้าตั้งตารอ,คอย
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส เมื่อวันที่:: 16-10-2009 17:08:20	ตัวอย่าง \"อ้ายบ่าวรุทธิ์สิมาหาน้องบ่มื้ออื่น ถ้าบ่มา น้องกะสิบ่คองทาง\" พี่รุทธิ์ จะมาหาน้องไหม พรุ่งนี้ ถ้าไม่มา น้องจะได้ไม่ตั้งหน้าตั้งตารอ อ้ายบ่าวหน่อ คือย่างที่ลี่ ๆ แท้น้อ บ่คองไผเลยตั๊วนิ พี่หน่อ เดินลิ่ว ๆ เลย ไม่รอใครเลยนะเนี่ย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คูน, คูณ

ภาษาอีสานคำว่า..คูน, คูณ
ความหมายตรงๆ ====>	ถมให้สูงขึ้น, ยกระดับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 26-03-2007 09:57:51	ตัวอย่าง คำว่า คูน หรือ คูณ เขียน ยังไง ก็อ่านให้เหมือนกันก็แล้วกันครับ ความหมายก็คือ การถมให้สูงขึ้น นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ เฮือนซานของพี่น้องซุมื้อนี้แฮงสิต่ำกั่วถนน ฝนตกมายามใด๋ น้ำท่วมซุปี ย่อนวาเพิ่นคูนถนนขึ้นให้มันสูงกั่วเฮือนเฮา คัน เฮาคูนดินเดิ่นเฮือนเฮาแข่งกับถนน กะสิสู่เพิ่นบ่ได้ดอก ขอยวา ทางทีดี เฮาคูนดินให้มันซ่ำถนนสิดีกั่ว บ่ต้องสูงกว่าถนนดอก แม่นบ่ เจ้าวา แปลว่า บ้านเรือนทุกวันนี้ของพี่น้องมันต่ำกว่าถนน ฝนตกมาตอนไหน น้ำท่วมบ้านถุกปี เพราะว่า ทางการท่านถมดินให้สูงกว่า บ้านของเรา หากเราถมดินบ้านเราแข่งกับถนน ก็จะสู้เขาไม่ได้ ผมว่า ทางที่ดี เรามาถมดินให้เท่ากับถนนพอดีดีกว่า ไม่ต้องสูงกว่าถนนหรอก จริงไหม คุณว่า อธิบายเพิ่มเติม ซุมื้อนี้ ==> ทุกวันนี้ สู่ ==> สู้ ซ่ำ หรือ ส่ำ ==> เท่ากัน เพียง ==> เท่ากัน (ใช่กับความสูง) วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไคเติบ

ภาษาอีสานคำว่า..ไคเติบ
ความหมายตรงๆ ====>	ดีมาก/ดีขึ้นมาก/ค่อยยังชั่ว หมายถึง อะไรที่ดีขึ้นกว่าเดิม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 25-09-2010 11:59:41	ตัวอย่าง ขายของมื้อนี้ ไคเติบกว่ามื้อวานอยู่ แปลว่า วันนี้ขายของดีขึ้นกว่าเมื่อวานหน่อย ไคแหน่ หมายถึง ดีขึ้น ค่อยยังชั่ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอย

ภาษาอีสานคำว่า..งอย
ความหมายตรงๆ ====>	การนั่ง หรือ ยืน หรือ ตั้งอยู่ บนระดับที่สูงกว่าระดับปกติ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 20-09-2006 21:11:24	ตัวอย่าง ความหมายที่แปลให้ อาจสิบ่ตรงความเป็นจริงพอปานได๋ แต่กะ ย๋วนๆ เอากะแล้วกัน เช่น ประโยค น้องกระแต : ขอบคุณหลายๆ เด้อพี่หน่อ ที่ไปดึกบักสีดามาให้น้องกระแต บักสีดาม่ง แซ้บแซบ เนาะพี่หน่อ... บ่ให้พี่ดลกินนำดอก (น้องกระแต เบิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าเคียดให้อ้ายดลเด้อหล่าเด้อ อ่วยหน้ามาพี้ อ่วยหน้ามาเว้านำอ้ายแหน่.. คันบ่อ่วยมา อ้ายไห้เด้ อ้าย แฮ่งเป็นคนขี้โงยอยู่.. อ้าย คนใจขี้โงย ...ฮือๆๆ น้องกะแต: บ่อ่วยไปดอก สิไห่กะไห่ไปโลด เขาบ่หัวซา ดอก พี่ดล : โอ๊ย ถ่าจั่งซั่น อ้ายกะเคียดแล้วหละ (แล้วอ้ายดล กะขึ่นไปนั่ง \"งอย\" โพน เฮ็ดหน่าบูดมุ่ยู่อยู่เทิงโพน) น้องกระแต : แม่นสิไปนั่ง \"งอย\" โพน อยู่จั่งซั่น เขากะบ่หัวซาดอก พี่ดล : โอ้ยเนาะ ฮ่า อ้ายมื่นตกโพน ก้นขี่ทั่ง ย่างบ่ได้ สิเฮ็ดจั่งได๋ น้องกะแต : กะซ่าง แปลว่า น้องกระแต : ขอบคุณมากนะค่ะพี่หน่อ ที่เอาไม้ค้อนไปปาลูกฝรั่งมาให้น้องกระแต ฝรั่งสุก อร้อยอร่อย เนาะพี่หน่อ... ไม่ให้พี่ดล กินด้วยหรอก (น้องกระแต เชิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าโกรธพี่ดลเลยนะจ๊ะ หันหน้ามาทางนี้ หันหน้ามาพูดกับพี่หน่อย.. ถ้าไม่หันมา พี่ร้องไห้นะ พี่ยิ่งเป็นคนขี้แยอยู่.. พี่ คนใจขี้แย... ฮือๆๆๆ น้องกะแต: ไม่หันไปหรอก จะร้องไห้ก็ร้องไปเลย เขาไม่สนใจหรอก พี่ดล : โอ๊ย ถ้าอย่างงั้น พี่ก็น้อยใจแล้วจริงๆ (แล้วพี่ดล ก็ขึ้นไปนั่ง \"อยู่ข้างบน\" โพนปลวก ทำหน้าบึ้งตึงอยู่บนจอมปลวก) น้องกระแต : แม้จะไปนั่ง \"อยู่บน\" โพน อยู่อย่างนั้น เขาก็ไม่สนใจหรอก พี่ดล : หึย ถ้า ถ้าพี่ลื่นตกจอมปลวก ก้นกระแทกพื้น เดินไม่ได้ จะทำอย่างไร น้องกะแต : ก็ช่างพี่ดลสิ พะน้า พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งามโพ้ดงามเหลือ

ภาษาอีสานคำว่า..งามโพ้ดงามเหลือ
ความหมายตรงๆ ====>	สวยจริงๆ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 19:01:58	ตัวอย่าง ตัวอย่าง น้องจีจ้านี้แฮ่งต๊ะเบิ่งแฮ่งฮู้สึกว่าสิงามโพ้ดงามเหลือกะด้อน้อ แบบซี้สิบ่ให่มักได้จั่งได๋เนาะ แปล น้องจี้จ้าดูแล้วรู้สึกว่ายิ่งมองแล้วยิ่งสวยขึ้นแทบทุกวัน แล้วอย่างนี้จะไม่ให้หลงรักได้อย่างไรกัน อิอิ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งุม

ภาษาอีสานคำว่า..งุม
ความหมายตรงๆ ====>	1.ครอบ 2.คว่ำ 3.งม
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-05-2006 14:13:12	ตัวอย่าง คำว่า \"งุม\" คำเดียว อาจจะแปลความหมายได้หลายอย่าง ขึ้นกับว่าใช้ในลักษณะไหน ในที่นี้ขอแปลความหมายเป็น 3 ความหมาย คือ 1.งุม หมายถึง \"ครอบ\" เช่น \"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน \"งุม\" ถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มันเยาสาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\" หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน \"ครอบ\" ถ้วยไว้ก่อน ให้มันร่อแร่ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\" หรืออีกประโยค \"นี่หละน้อ เขาว่า ควมมัก ควมฮัก มาแล่นกุ้ม มันคือสุ่ม \"งุม\" หัว ควมฮักมาพอๆปานกะทอ \"งุม\"ไว่\" ความหมายคือ \"นี่หละหนอความรัก เมื่อมีความรัก มันเหมือนมีอะไรมาครอบงำจิตใจเรา ทำให้เหมือนกับเป็นคนตาบอด\" 2.งุม แปลว่า \"คว่ำ\" เช่น หลวงพ่อมหาบอกจัวน่อยว่า \"น้อย น้อย ยามเจ้าสันอิ่มแล้ว กะให่เอาบาตรไปล่าง ล่างแล่ว กะเอาไป \"งุม\"ไว่เทิงโต๊ะสาก่อน ให่มันแห่งก่อนจั่งค่อยเอาไปเก็บ บาตรจั่งค่อยสิบ่เข่าขี่เหมี่ยง\" หมาความว่า หลางพ่อมหา บอกกับเณรว่า \"เณร เณร เมื่อตอนเธอฉันอาหารเสร็จแล้ว ให้เธอเอาบาตรไปล้าง เมื่อล้างแล้วก็เอาไป \"ค่ำไว้บนโต๊ะให้บาตรแห้งเสียก่อน ค่อยเอาไปเก็บ บาตรถึงจะไม่เข้าสนิม\" หรือเวลาเล่นไพ่ เจ้ามือสิบอกว่า \"ผู้ได๋ป๊อกให่หงานขึ้น ผู้ได๋บ่ป๊อก ให่ \"งุม\" ไว่ \" เป็นต้น 3.งุม แปลว่า งม หมายถึง การคลำหาอะไรบางอย่างในน้ำ เช่น ไปงุมหอย หมายถึง ไปงมหอย /ไปงุมปลา คือ ไปงมปลา/งุมเข็มในหนองน้ำใหญ่ คือ งมเข็มในมหาสมุทร/ เป็นต้น ตัวอย่างประโยคเช่น \"บ่าวหน่อ ยามเจ้าเอาแหไปตึกปลาอยู่ในหนองนาพ่อใหญ่บัติ ให่เจ้าตึกแล้ว \"งุม\" เอาเด้อ เพราะว่าปลามันมีแต่โตใหญ่ๆ คันเจ้าตึกแหแล่วห้าวเอา ปลามันสิปิ้นเพาออกเหมิด สิบ่ได้จักโตเด้\" ความหมายก็คือ \"หนุ่มหน่อครับ เวลาคุณจะไปทอดแหหาปลา ที่สระน้ำของคุณตาบัติ ให้คุณทอดแห แล้ว \"งม\" หาปลานะ เพราะมีแต่ปลาตัวโตๆ ถ้าคุณทอดแหแล้วลากเข้าฝั่งเลย ปลามันจะดิ้นหลุดออกจากแหหมด จะไม่ได้ปลาสักตัว นะครับ\" (ยาวหลายเติบเน๊าะ แค่คำว่า \"งุม\" คำเดียว)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เงิง

ภาษาอีสานคำว่า..เงิง
ความหมายตรงๆ ====>	แหงน, เชิด. หน้าสูงกว่าท้าย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 16-07-2007 11:12:02	ตัวอย่าง คำว่า เงิง จะมีคำขยายที่ใช้กันบ่อยๆ คือ เงิงเกิ่งเดิง แปลว่า แหงน, เชิด. หน้าสูงกว่าท้าย คำว่า เกิ่งเดิ่ง ก็ คือ คำขยาย เพื่อให้รู้ว่า มันไม่เท่ากัน มาดูตัวอย่างกันนะครับ รถฮับเด็กน้อยนักเรียน มีเด็กน้อยขึ้นเต็มคันเอาโลด แนมไปเห็นตะหน้ารถ เงิงเกิ่งเดิ่ง ล้อหน้าแทบสิบ่ได้แล่นขี้ดิน แปลว่า รถรับเด็กนักเรียน บรรทุกเด็กมาต็มคันรถ มองไปเห็นแต่หน้ารถแหงนขึ้นฟ้า ล้อหน้าแทบไม่ได้แตะพื้นดินเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เงี่ยน,เงื่อน,เงียน,เงือน

ภาษาอีสานคำว่า..เงี่ยน,เงื่อน,เงียน,เงือน
ความหมายตรงๆ ====>	อาหารที่เหลือจากการกิน,สิ่งที่เหลืออยู่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 04-08-2008 14:58:15	ตัวอย่าง คือว่า เงียน บางที่เอิ้นว่า เงือน หรือเงียน แปลว่า เศษอาหาร หรือ อาหารที่เหลือจากการกินแล้ว มาดูตัวอย่างกันนะครับ ในฮีตสิบสองคองสิบสี่ คองสิบสี่สำหรับฆราวาส ข้อนึงที่พึงปฏิบัติสำหรับภรรยา เพิ่นวา \"อย่าเอาอาหารเงื่อนกินตนแล้วไปทานให้แก่พระสังฆะเจ้า และเอาไว้ให้ผัวกินจะ กายเป็นบาปได้ อันใดในชาติหน้าก็มีแต่แนวบ่ดี \" คือ อย่าเอาอาหารที่เฮากินแล้วไปถวายพระและให้ผัวกิน มันสิบาป เกิดชาติหน้ามีแต่สิ่งไม่ดีเข้ามาในชีวิต มาเบิ่งอีกตัวอย่างนึงนะครับ ปรกติแล้ว งัวน้อยสิบ่กินน้ำที่เป็นเงียนงัวโตอื่น เด้ คันบ่หิวอีหลี แปลว่า ปรกติแล้วลูกวัวจะไม่กินน้ำที่เหลือจากตัวอื่น ถ้าไม่หิวจริงๆ คำว่าเงียน สิคล้ายๆกันกับคำว่า\"เดน\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไง่

ภาษาอีสานคำว่า..ไง่
ความหมายตรงๆ ====>	พลิก, งัด, ดีด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 30-12-2023 19:21:58	ตัวอย่าง ดินแตกเขิบแบบนี้เป็นตาไง่หากบดีแท้ แปล ดินแตกะแหงแบบนี้ น่างัดดินหากบใต้ดินมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จก

ภาษาอีสานคำว่า..จก
ความหมายตรงๆ ====>	จก
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: ชนิสรา ต่อมคำ เมื่อวันที่:: 07-03-2008 18:02:12	ตัวอย่าง จก แปลว่า หยิบ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้าว

ภาษาอีสานคำว่า..จ้าว
ความหมายตรงๆ ====>	รีบเร่งเร็วเข้า เร่งมือทำ เร็วเข้าหน่อย to hurry up. [(Syn.) หย่าว]
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดนอังคาร เมื่อวันที่:: 05-11-2008 11:33:38	ตัวอย่าง จ้าวเข้าไปมันสิบ่แล้ว แปลว่า รีบทำเร็วเข้าเดี๋ยวไม่เสร็จ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้ำ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้ำ
ความหมายตรงๆ ====>	ทำอย่างเร่งรีบ, รีบร้อน, กิริยาอาการเวลาเอาก้อนข้าวเหนียวสัมผัสกับอาหาร,รอยฟกช้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: บักต๊อก เมื่อวันที่:: 22-08-2007 16:09:20	ตัวอย่าง โตอย่าง : - อ้ายหน่อย้านบ่ทันรถ เพิ้นเลยฟ้าวย่างจ้ำเอาจะให่ไวเลย - อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มว่าบักต๊อกจ้ำคำข้าวโป๊มโป่ม ผู้ละสิบ่ได่กินนำ - อ้ายกระบี่โลหิตถืกเมียหยิก ย้อนแอบไปจอบเบิ่งสาวสำน้อย จนแขนเป็นจ้ำๆ เลยสมบ่ละ แปล : - พี่หน่อกลัวขึ้นรถไม่ทัน เลยรีบร้อนเดินอย่างรวดเร็วเลย - พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่า บักต๊อกเอาข้าวเหนียวกินกับข้าวคำใหญ่ เดี๋ยวคนอื่นจะไม่ได้ กินด้วย - พี่กระบี่โลหิตโดนเมียหยิก โทษฐานแอบไปดูสาววัยรุ่น จนแขนมีรอยฟกช้ำ สมควรแล้วละ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิบ

ภาษาอีสานคำว่า..จิบ
ความหมายตรงๆ ====>	อวนดักปลาชนิดหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 22-12-2009 06:53:23	ตัวอย่าง พ่อใหญ่เผิ่นไปเฝ้าจิบ แปลว่า พ่ใหญ่แกไปเฝ้าอวนดักปลา ถ้าเป็น ห้างจิบ ก็คือที่ที่วางอวนดักปลา ซึ่งทำเป็นนั่งร้านหรือห้างสำหรับวางอวน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จู๋ไฟ

ภาษาอีสานคำว่า..จู๋ไฟ
ความหมายตรงๆ ====>	การขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาไฟเพื่อให้ไฟแรงขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-06-2006 15:15:25	ตัวอย่าง จู๋ไฟ ไม่ใช่อันนั่นของไฟนะ อย่าคิดลึก จู๋ไฟ หมายถึง เมื่อเวลาไฟในเตาไฟไกล้ดับ เราก็ไปขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาให้ไฟมันแรงขึ้น ลักษณะการ\"จู๋ไฟ\" จะใช้สำหรับเตาที่ใช้ฟืน คำอื่นๆที่เกี่ยวกับกองไฟ เช่น -ดังไฟ----ก่อไฟ -มอดไฟ---ดับไฟ -ไฟมอด ---- ไฟดับ -จูดไฟ----จุดไฟ -อ่อยไฟ----การใช้วัตถุไวไฟมาช่วยให้ไฟติดง่านขึ้น -วีไฟ----การพัดลมเข้าไปในกองไฟเพื่อให้ไฟติดแรงขึ้น -จี่ไฟ----การเอาอะไรสักอย่างไปวางไว้บนถ่านไฟเพื่อให้สุก เช่น จี่ปลา จี่มันแจว -ไฟโฮง----ลักษณะถ่านไฟที่ติดไฟอย่างแรงกล้า ตัวอย่างเช่น พ่อใหญ่บัติบอกกับลูกสาวว่า \" ยามอี่หล่าเลิกโรงเรียนแล้วให่ฟ่าวไป \"ดังไฟ\" หนึ่งเข่าเด้อ คันไฟมันดังติดยากกะให่เอาฝาหม่อ \"วีไฟ\" ให่มันติด ถ่าไฟมันสิ \"มอด\" กะให่ \"จู๋\" ดู๋ๆ หนึ่งเข่าสุกแล้วกะให่เอาไฟใส่เตาถ่าน เอาถ่านใส่แล้วกะ \"วี\" ให้ไฟมัน \"โฮงๆ\" พ่อสิได้เอาปลาไป \"จี่\" แปลว่า คุณตาบัติบอกกับลูกสาวของแกว่า \" เมื่อลูกเลิกโรงเรียนแล้วให้รีบไป \"ก่อไฟ\" นึ่งข้าว ถ้าไฟมันติดยากก็ให้เอาฝาหม้อมา \"พัด\" ให้ไฟมันติด ถ้าไฟมันจะ \"ดับ\" ก็ให้เอาไฟยัดใส่บ่อยๆ พอนึ่งข้าวเสร็จแล้วก็ให้ก่อไฟที่เตาถ่าน แล้วพัดไฟให้ \"ไฟติดแรงๆ\" พ่อจะได้เอาปลาไปจี่กิน ซั่นตัว..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจิดเกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เจิดเกิบ
ความหมายตรงๆ ====>	ปาร้องเท้า,ร่อนร้องเท้า,การละเล่นอย่างหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด(อาจสามารถ) จากคุณ:: อำเภอ เมื่อวันที่:: 08-05-2006 23:05:14	ตัวอย่าง เจิดเกิบ= ปารองเท้า (เป็นการละเล่นอย่างหนึ่ง เอาหนังยางพนันกัน แล้วใช้ร้องท้าแตะ(ตราดาวเทียม) ปาให้หนังยางแตกออกไม่จับกันตัวที่หลุดออกเป็นอิสระ คนที่ปาจะได้ 55555)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เจิบ
ความหมายตรงๆ ====>	ตะโกนไล่ ไล่ตะเพิด ขับไล่
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 11-01-2012 07:45:49	ตัวอย่าง ถืกเขาเจิบมา แปลว่า โดนเขาตะเพิดมา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เชีย

ภาษาอีสานคำว่า..เชีย
ความหมายตรงๆ ====>	เถาวัลย์ เครือไม้ ไม้เลื้อย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 27-02-2006 11:20:07	ตัวอย่าง คันอยากให่ลูกเซานม ให่เอาเชียกอฮอมาทานม แล้วให่ลูกดูดเด้อ พอพันขม มันกะสิบ่อยากกินนมเองนั่นหล่ะ แปลว่า หากอยากให้ลูกเลิกกินนมแม่ ให้เอาเถาบรเพ็ดมาทานม แล้วให้ลูกดูดนะ พอเขาขม ก็จะไม่อยากกินนมเองนั่นแหละ คำว่า เชีย แปลว่า เถาวัลย์ เครือไม้ ไม้เลื้อย กอฮอ คือ บรเพ็ด เชียกอฮอ ก็คือ เถาบรเพ็ดนั่นเองหล่ะหนา ขมปิ๊ดขมปี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซกเล็ก

ภาษาอีสานคำว่า..ซกเล็ก
ความหมายตรงๆ ====>	ลาบเนื้อวัวดิบๆ หั่นบางๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:25:31 PM	ตัวอย่าง มื้อนี้งานกินดอง บ่าวหน่อ ไปกินซกเล็กนำกันเด้อ แปลว่า วันนี้งานแต่งงานบ่าวหน่อ ไปกินลาบเนื้อวัวดิบๆด้วยกันนะ นำกัน---- ด้วยกัน ลาววา...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซูซี

ภาษาอีสานคำว่า..ซูซี
ความหมายตรงๆ ====>	เซ้าซี้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์ เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:04:15	ตัวอย่าง อ้อนแอ้น:อ้ายบอสกะยังบ่มักแนวจั่งซี่ อย่าซึมาซูซีหลายฮือ มันบ่แม่นแนวเด๊ะหนิ อ้ายบ่าวบอส:อ้ายผิดไปละ อ้ายสิบ่เฮ็ดอีก แปล อ้อนแอ้น:พี่บอสก็ยังบอกอยู่ว่าไม่ชอบอะไรแบบนี้ อย่ามาเซ้าซี้ให้มันมากนักนะโอ้ยย มันไม่ใช่อ่ะ ไม่ใช่เรื่องโว้ยย พี่ทูนหัวบอส:พี่ผิดไปแล้ว พี่จะไม่ทำอีก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ญา

ภาษาอีสานคำว่า..ญา
ความหมายตรงๆ ====>	ท่าน/เจ้า(พ่อ,แม่)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์ เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:08:33	ตัวอย่าง มื้ออื้นเฮาสิไปบ๋าญาพ่อแถวผาตั้งให้ได้ผู้สาวไวๆ กะสิบ่ได้นอนคองจั่งซี่ แปล พรุ่งนี้ข้าจะไปบนเจ้าพ่อแถวบ้านผาตั้งให้ได้สาวเร็วๆ ก็จะไม่ได้นอนคอยท่าแบบนี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ง
ความหมายตรงๆ ====>	1.การรอง 2.การดักสัตว์น้ำจากน้ำที่ไหลโดยใช้อวน 3.ใหญ่พอสมควร 4.ลักษณะนามของผ้าถุงหรือสะโหร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-06-2006 11:12:45	ตัวอย่าง 1. ต่ง แปลว่า การรอง เช่น -ฝนตกแฮงแล่ว อีหล่าเอาคุไป \"ต่ง\" น้ำฝน ไปใส่แอ่งไว่ถ่ากินแหน่ =ฝนตกหนักแล้ว หนูเอาถังไป \"รอง\" น้ำฝน ไปใส่หม้อดินไว้ดื่ม หน่อยนะ -บ่าวหน่อเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายเหยียยโหยดๆอยู่นั่น เอามือ \"ต่ง\" ไว่แหน่เด้อ เดี๋ยวน้ำลายสิย้อยลงถ่วยป่นเด้ =บ่าวหน่อมองเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายไหลย้อยเลยนะนั่น เอามืด \"รอง\" ใว้หน่อยนะ เดี๋ยวน้ำลายจะหยดลงถ้วยป่นนะ 2.ต่ง แปลว่า การดักสัตว์น้ำ เช่น -เวลาน้ำมาก ล้นท่างน้ำ ให้เอาดางไป \"ต่ง\" เอากุ้ง เอาซิว มาใว่เฮ็ดส้มปลาน้อยแหน่เด้อ =เวลาน้ำหลาก น้ำล้นทางน้ำไหล ให้เอาอวนไป \"ดัก\" เอากุ้ง เอาปลาซิว มาใว้ทำปลาจ่อมหน่อยนะ ** การ ต่ง จะใช้กับน้ำที่ไหลเท่านั้น อาจจะใช้คำว่า ต่งดาง ต่งปลา ต่งกุ้ง แต่ถ้าเป็นการดักสัตว์น้ำในบริเวณน้ำนิ่ง จะไม่ใช่คำว่า ต่ง 3. ต่ง แปลว่า ใหญ่พอสมควร มักจะใช้กับวัตถุที่มีลักษณะกลม เช่น ผลไม้ต่างๆ ไข่ หรือ หำ เป็นต้น เช่น -พ่อใหญ่บัติบอกเมียว่า บักสีดาอยู่ต้นหลังบ้าน มีตะหน่วย \"ต่งๆ\" แล้ว แมสูเก็บไปวัดแหน่เด้อ มื่ออื่น =คุณตาบัติบอกแก่ภรรยาว่า ฝรั่งที่อยู่ต้นหลังบ้าน ลูกมัน \"โตพอสมควร\" แล้วนะ พรุ่งนี้ให้คุณเก็บไปใส่บาตรที่วัดหน่อยนะ -พ่อใหญ่หน่อฮ่ายให่เด็กน้อยว่า เด็กน้อยหมู่นี่ หำ \"ต่ง\" ไป่หนิ สังมาดื้อแท่ เดี๋ยวสิจับไปตอนให่เหมิดเลย =คุณตาหน่อดุให้เด็กๆว่า เด็กพวกนี้ อัณทะ \"โต\" หรือยัง ทำไมซุกซนจังเลย เดี๋ยวจับไปทำหมันให้หมดเลย 4.ต่ง เป็นคำลักษณะนามของ ผ้าถุง ผ้าสะโหร่ง เช่น -สิ่นไหม 3 ต่ง -ผ่าสะโหร่ง ต่ง หนึ่ง สิ่นหมี่ 5 ต่ง เป็นต้น เป็นตอ เป็นใบ เป็นหน่วย....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอด,ต้อด,ตู้ด

ภาษาอีสานคำว่า..ตอด,ต้อด,ตู้ด
ความหมายตรงๆ ====>	การเลื่อนไถล,การขยับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 12/18/2001 1:58:01 AM	ตัวอย่าง มื้อนี้พาเข้าแลงคนหลายเติบ ตอดเอากันแหน่เด้อ แปลว่า วันนี้สำรับข้าวของเรา คนกินมากพอสมควร ขยับเอากันหน่อยนะ ตอด,ต้อด,ตู้ด มีความหมายเหมือนกัน วาสั่นดอก....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ำหูก

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ำหูก
ความหมายตรงๆ ====>	ทอผ้า
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:43:51	ตัวอย่าง ตัวอย่าง มื้อนี้แม่ยากต่ำหูกคือสิบ่ได้ไปตลาดนำดอก แปล วันนี้แม่คงยุ่งทอผ้าคงไม่ว่างที่จะไปตลาดด้วยหรอกนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ติ่งตั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ติ่งตั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	รถเร่ขายของตามบ้าน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-05-2006 15:44:33	ตัวอย่าง อธิบายเสริม : ในอดีต คนเร่ขายของตามบ้าน มักใช้ วัวต่าง คือใช้วัวบรรทุกสินค้า ภาษาอีสาน เรียกว่า งัวติ่งตั่ง หมายถึง วัวต่าง, แต่ปัจจุบัน ไม่ใช้วัวกันแล้ว ใช้รถแทน เรียกว่ารถติ่งตั่ง แปลว่า รถต่าง.. ซึ่งหมายถึง รถมอเตอร์ไซค์ บรรทุกของไว้ท้ายรถ เช่น ไข่ ผัก เนื้อวัว เนื้อหมู เป็นต้นไปเร่ขายตามบ้าน... ดังนั้น ความหมาย ในปัจจุบัน จึงเป็น รถเร่ขายของตามบ้าน ตัวอย่างการใช้... บ่าวหน่อ : มื้อนี้ สิได้หยังกินกับข้าวน้อ... ติ่งตั่ง ซัมมะนานมาแท้น้อ สิได้ซื้อปลาดุกมาลาบกินนี่หนา บักจ้อย : คันติ่งตั่งมา เบิ่งปลาอีฮือ ให้ข่อยนำแหน่เด้อ... ข้อยอยากกินปลาอีฮือ คำแปล.... บ่าวหน่อ : วันนี้จะกินข้าวกับอะไรน๊า ... รถเร่ขายของ เมื่อไหร่จะมาซะที จะได้ซื้อปลาดุกมาทำลาบปลาดุก บักจ้อย : ถ้ารถเร่ขายของมา ฝากดูปลาหมึกตากแห้งให้หน่อยนะ... จ้อยอยากกินปลาหมึกย่าง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตี่

ภาษาอีสานคำว่า..ตี่
ความหมายตรงๆ ====>	ขยายออก , การทำให้ขยายขึ้น กว้างขึ้น ,ถ่างออก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 27-06-2007 21:40:05	ตัวอย่าง ตี่ อาจมีความหมายได้หลายๆแบบ แต่โดยรวมแล้วก็หมายถึง กว้างขึ้น หรือ การทำให้กว้างขึ้น เช่น - ตี่ถง หมายถึง คลี่ถุงออกให้กว้างขึ้น -ตี่ตาเบิ่งแหน่ หมายถึง ถ่างตาดูให้ดีๆ -ตี่ขา หมายถึง ถ่างขา ตัวอย่างประโยค -สองขาก้าวขึ้นขี่ สองมือ \"ตี่\" สุบปั๊บ... แม่นหยัง แปลว่า -สองเท้าก้าวขึ้นคร่อม สองมือ \"ถ่างออก\" สวมทันที่... คืออะไร ตอบว่า...เกิบโบก... พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู๊ดลูด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู๊ดลูด
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นกริยา ลักษณะถูไถไปกับพื้น (เลื่อนไปตามพื้น)
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ จากคุณ:: คุณสั้น (สำราญ โคตรสีหา) เมื่อวันที่:: 06-11-2009 09:32:42	ตัวอย่าง เช่น อีหล่าอย่ามานังเบียดแม่ตู๊ดลูดไปอีกจักนอยแน แปลว่านังหนูอย่ามานั่งเบียดแม่มากกระเถิบ(เลื่อนก้น)ไปอีกนิดนึง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ด
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะของการขยับเคลื่อนที่ของวัตถุโดยบ่ต้องยกไห่ลอยขึ้นจากพื้น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: แคน เมื่อวันที่:: 04-06-2009 14:36:44	ตัวอย่าง \"โอ้ย..กะติ๋บเข่าจั๋งแม่นอยู่ไกล ข้อยจ๊กบ่เถิง ตู้ดมา ไก้ๆ ข่อยแหน่\" หรือถ่าใช้กับคน กะมักไซ้ในสำนวนที่ว่าคนที่ไป๋ซอยงานบุญงานแต่งแล้วกิ๋นบ่ฮู้จักพอ \"เหว๋ย จั๋งแม่นเจ้าบ่อายเจ้าภาพน้อ อ้ายเซียงโหล ซอยงาน ซาวบาท (ยี่สิบ) ตู้ดกิ๋นจน กางเกงขาดดาก\" หมายถึง การขยับเคลื่อนที่จากวงหนึ่งไปอีกวงหนึ่ง โดยบ่ต้องลุกขึ้น ลักษณะการเคลื่อนที่ในแนวราบ สิได่บ่เป็นที่สังเกตุของคนอื่น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เติบ

ภาษาอีสานคำว่า..เติบ
ความหมายตรงๆ ====>	พอสมควร พอประมาณ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:17:46 AM	ตัวอย่าง บ่าวจ่อย : เจ้าวา บ่าวหน่อ เพืนเป็นผู้จบส่ำใด๋ บ่าวโฮม : ข่อยวา เพิ่นก็จบเติบอยู่ บ่าวจ่อย : เฮือนเพิ่อยู่ไกลส่ำใด๋ บ่าวโฮม : กะอยู่ไกลเติบดยู่ บ่าวจ่อย : ฮ่วย!! มันคือ มีตะเติบแท้ บ่าวโฮม : กะข่อยกะป่วงหลายเติบตั้วเน๊าะ แปลว่า บ่าวจ่อย : คุณว่า บ่าวหน่อ หล่อแค่ไหน บ่าวโฮม : ผมว่า ก็หล่อพอสมควร พอประมาณนะ บ่าวจ่อย : แล้วบ้านแกอยู่ไกลไหม บ่าวโฮม : ก็ไกลพอสมควร บ่าวจ่อย : ฮ่วย!! ทำไมมีแต่ เติบ แท้ บ่าวโฮม : ก็ผมสติไม่ดีพอสมควร วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แตกพืง

ภาษาอีสานคำว่า..แตกพืง
ความหมายตรงๆ ====>	แตกตื่น วงแตก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 02-11-2006 16:40:06	ตัวอย่าง แตกพืง คืออาการที่แมลงต่างๆ ซึ่งจับรวมกันอยู่ดีๆ แล้ว บินกระจายกลุ่มอย่างกะทันหัน ด้วยความตกใจ เช่น บักน้อยๆ โตนตั่งคอหัก หมาโตนสัก แมงวันแตกพืง แมนหยัง?... ตอบ ขี้ แปลว่า เจ้าตัวน้อย กระโดดตั่งคอหัก หมากระโจนใส่ แมลงวันบินแตกตื่น คืออะไร?... ตอบ ขี้ อธิบายเสริม แมลงวันกำลังตอมขี้อยู่ดีๆ พอหมาโผล่เข้ามา แมลงวันตกใจกลัว ก็เลยรีบบินหนีแตกตื่น... นี่แหละคือลักษณะที่เรียกว่า แตกพืง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แตกเหิบ, แตกเขิบ

ภาษาอีสานคำว่า..แตกเหิบ, แตกเขิบ
ความหมายตรงๆ ====>	แตกระแหง แตกร้าว แตกรายงา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 25-09-2006 10:05:02	ตัวอย่าง ตามบวกควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปเหมิดแล้ว ดินกะแตกเหิบ เขียดโม้ เขียดขาคำ พากันเข้าไปหม่นลี้อยู่ แปลว่า ตามปลักควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปหมดแล้ว ดินก็แตกระแหง เขียดโม้ เขียดขาคำ ต่างพากันเข้าไปแอบหลบอยู่ ------------------------ แต่ผัดน้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ซ่อยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่เกิบแตะ บ่ทันดน ส้นน่องน้องกระแต กะแตกเหิบ บ่าวหน่อ กะร้องเพลงแซวเลาว่า “...ตีนแตกเหิบเขียดอีโม้ดีใจ ต่อไปนี้เขียดอีโม้บ่ไปไส สิตามน้องไป เพื่อสิได้หม่นตีน” แปลว่า ตั้งแต่น้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ช่วยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่ร้องเท้าแตะ ไม่นาน ส้นเท้าน้องกระแต ก็แตกร้าว บ่าวหน่อ ก็เลยร้องเพลงแซวน้องกระแตว่า “...ตีนแตกร้าว เขียดน้อยดีใจ ต่อไปนี้เขียดจะไม่ไปไหน จะตามน้องไป เพื่อจะได้ไชตีน” หม่น = ชอนไช บางที่เรียก แตกเขิบ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แทก

ภาษาอีสานคำว่า..แทก
ความหมายตรงๆ ====>	วัด , การวัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 21-08-2006 13:05:08	ตัวอย่าง แทก หมายถึง วัด แต่ไม่ใช่วัดที่มีพระเณรนะ ในที่นี้หมายถึง วัดขนาด อาจจะวัดความยาว หรือความกว้างก็ได้ เช่น -บ่าวหน่อลาวมาคุยว่า บักสีดาอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่บักคัก แต่บ่าวสาทมาคุยทับว่าอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่กั่ว กะเลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา พ่อใหญ่บัตินั่งฟังอยู่ กะเลยหุนหวย ฮ้องขึ้นว่า สูสิเถียงกันหาสีแตกหยังเดียวหนิ สูกะไปปิดมาคนละหน่วย เอามา \"แทก\" กันเบิ่ง ว่าของผู้ได๋ใหญ่กั่ว ท่อนั่นกะสิ้นเรื่อง แปลว่า -บ่าวหน่อแกมาคุยว่า ผลฝรั่งที่อยู่บ้านแกลูกใหญ่มาก แต่บ่าวสาทกลับมาเถียงว่าอยู่บ้านแกลูกใหญ่กว่า ก็เลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา คุณตาบัตินั่งฟังอยู่ ก็รู้สึกรำคาญ ตะโกนขึ้นว่า พวกแกจะเถียงกันหาสวรรค์วิมานอะไร ก็ไปปลิดมาคนละลูก เอามา \"วัด\" กันดู ว่าของใครใหญ่กว่า แค่นั้นก็สิ้นเรื่อง หรือ -บ่าวหน่อลาวเฮ็ดงานอยู่บริษัทเฮ็ดเลนส์ ลาวต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนสิตัดเลนส์แต่ละอัน พวกเจ้าต้อง \"แทก\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ เด้อ ยามลูกค้ามาตัดแว่น กะให่ \"แทก\" สายตาให่เพิ่นดีๆ สิบ่ได้มาเสียเวลา \"แทก\" ใหม่อีกหลายครั้ง แปลว่า -บ่าวหน่อแกทำงานอยู่บริษัทผลิตเลนส์ แกต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนจะตัดเลนส์แต่ละอัน พวกคุณต้อง \"วัด\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ นะ เวลาลูกค้ามาตัดแว่น ก็ให้ \"วัด\" สายตาให้ลูกค้าดีๆจะไม่ได้มาเสียเวลา \"วัด\" ใหม่อีกหลายครั้ง สั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โทม

ภาษาอีสานคำว่า..โทม
ความหมายตรงๆ ====>	ได้จังหวะ,ประจวบเหมาะ,มารวมกันพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 23-01-2007 22:03:44	ตัวอย่าง ไม่รู้จะแปลว่าอะไรดี เอาดูตัวอย่างก็แล้วกัน - บ่าวหน่อไปหาเล่นสาวกระแตฮอดเฮือนยามมื่อแลง ไปฮอดเฮือนผู้สาว \"โทม\" พาเข่าแลงพอดี พ่อผู้สาวกะเลยเว่าว่า \"มาแหมะบ่าวหน่อ พอดีมา \"โทม\" พาเข่าแลงพอดี มา มา มากินเข่าแลงนำกัน มาแก้นำพ่อจักเป๊กแหน่เนี่ย\" แปลว่า - บ่าวหน่อไปจีบสาวกระแตถึงบ้านตอนเย็น พอไปถึงบ้านน้องกระแต \"ประจวบเหมาะ\" กับที่บ้านน้องกระแตทานข้าวเย็นพอดี พ่อของน้องกระแตก็เลยชักชวนว่า \"มาสิบ่าวหน่อ พอดีมา \"มาได้จังหวะ\" ข้าวเย็นพอดี มา มา มาทานข้าวเย็นด้วยกัน มาดื่มกับพ่อสักกรึ๊บหน่อยสิ\" บ่าวหน่อกะกำลังส้มปากอยู่พอดี กะเลยเว่าว่า เอาหลายๆเป๊กกะได้ ครับพ่อ พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แนวบ่อดี อีก ความหมาย

ภาษาอีสานคำว่า..แนวบ่อดี อีก ความหมาย
ความหมายตรงๆ ====>	พันธุ์ไม่ดี ใช้สำหรับสัตว์เลี้ยง หรือพันธุ์พืช สำหรับคน หมายถึงชาติตระกูล หรือไม่ก็หมายถึงจิตใจไม่ดีไม่งาม
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: ป้าหน่อย เมื่อวันที่:: 04-07-2010 05:28:29	ตัวอย่าง เช่น ข้าวโพดหมู่นี่ ปลูกลองเบิ่งแล้ว แนวมันแข็งกินบ่อแซบ คือสิบ่อได้เอาแนวดอก หามาให้ใหม่แหน่เด้อ แปลว่า: ข้าวโพดพวกนี้ลองปลูกแล้ว เมล็ดแข็ง กินไม่อร่อย คงต้องหาเมล็ดพันธุ์ใหม่ หรืออีกตัวอย่าง บักอันนี้แนวมันบ่อดี มันขี้ค้าน เวียกงานการบ่อสร้างไผสิกล้านำแนวมันน้อ แปลว่า: หนุ่มคนนี้ตระกูล-นิสัยไม่ดี เกียจคร้านงานการไม่ทำ ไม่มีไครอยากเกี่ยวดองร่วมวงศ์ตระกูล
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักลงไซ

ภาษาอีสานคำว่า..บักลงไซ
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่ง ผลดิบมียางสีขาว สุกแล้วจะหวาน
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 06-11-2007 21:24:28	ตัวอย่าง บักลงไซ อ.ชมพลบุรี จ.สุรินทร์ ลักษณะเป็นไม้ยืนต้น..เป็นไม้พุ่มต้นทรงสูง..ใบซ้อนกันเหมือนดอกบานชื่น..ยอดอ่อนๆกินได้....ดอกเป็นพวง..ผลเล็กๆ.เป็นพวง.ผลไม่โต.. ผลดิบสีเขียว..กินกับปลาร้าปองได้...ผลสุกจะเป็นสีน้ำตาล.มีกลิ่นหอม...กินได้..กินมากๆ..จะคันคอ...ขับเสมหะได้..ถ้าทุบเมล็ด..ในของเมล็ดจะมีนวลขาวๆ...กินได้ รสชาดหวานมัน..ส่วนมากคนจะทุบเมล็ดกินนวลขาวๆ..แหล่งกำเนิดพบทั่วๆไป..ในภาคอีสาน...เคยเห็นแถวๆ..อ.หนองฉางอุทัยธานีก็มี...อ.หันคา จ.ชัยนาท ก็มี..อ.สรรคบุรี จ.ชัยนาท อ.บางระจัง อ.แสวงหา จ.อ่างทอง ก็เคยเห็น...บักลงไซ.
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักลิ้นฟ้า

ภาษาอีสานคำว่า..บักลิ้นฟ้า
ความหมายตรงๆ ====>	ฟักเพกา
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 29-04-2009 22:32:35	ตัวอย่าง อีสานเรียกบักลิ้นฟ้า อุทัยฯ ชัยนาท นครสวรรค์ เรียกฟักเพกาทำยาก็ได้ กินก็อร่อย แต่บ้านผมกิบกับลาบ กินกับป่นกุ้งอร่อยมากๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ

ภาษาอีสานคำว่า..บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ
ความหมายตรงๆ ====>	งานเทศกาล งานที่ก่อให้เกิดความมงคล
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:23:52	ตัวอย่าง การใช้ก็เป็นคำนาม บุญเดือนอ้าย => บุญปีใหม่ => ประเพณีขึ้นปีใหม่ เดือนยี่ => บุญ บุญเดือนสาม => บุญข้าวประดับดิน => ประเพณีทำบุญที่อยู่อาศัย บุญเดือนสี่ => บุญสงกรานต์ => ประเพณีสงกรานต์ บุญเดือนห้า => บุญผเหวด=> ประเพณีฟังเทศน์มหาชาติ บุญเดือนหก=>บุญบั้งไฟ => ประเพณีบั้งไฟ บุญเดือนเจ็ด => บุญเข้าพรรษา บุญเดือนแปด => บุญเดือนเก้า บุญเดือนสิบ บุญเดือนสิบเอ็ด บุญเดือนสิบสอง บุญผ้าป่า บุญกฐิน บุญบวช บุญขึ้นบ้านใหม่ บูญอัฐฐะ บุญแอว => งานแต่งงาน บุญซวงเฮือ บุญ.... อะไรก็ตามที่เป็นงานมงคล ย้ำ งานมงคล ไม่มีบุญศพนะครับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไบ้

ภาษาอีสานคำว่า..ไบ้
ความหมายตรงๆ ====>	คลี่,คลี่ออก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 15-08-2006 21:27:05	ตัวอย่าง ไบ้ เป็นคำ กริยา แสดงการใช้นิ้วมือคลี่ อะไรสักอย่าง ตัวอย่างเช่น -ยามพ่อใหญ่บัติ ลาวปิ้งปลาให้เมียป้อนเข่าลูก ลาวย่านก้างปลาสิคาคอลูกซายเพิ่น เพิ่นเลยบอกเมียว่า ให้ \"ไบ้\" เอาก้างปลาออกดีๆก่อนจั่งป้อนลูก เดี๋ยวก้างสิคาคอลูกเด้ แปลว่า -เวลาที่คุณตาบัติแกปิ้งปลาให้ภรรยาป้อนข้างลูก แกกลัวว่าก้างปลาจะติดคอลูกชาย แกจึงบอกภรรยาว่าให้ \"คลี่\" เอาก้างปลาออกให้หมดก่อนค่อยป้อนลูก เดี๋ยวก้างจะคิดคอลูกนะ หรือ -บ่าวหน่อไปเล่นไฮโล ยามงันเฮือนดี เล่นได้เงินบักหลาย กำจนเหี่ยมือเปียกม้อดยอด พอเซาเล่น เอาเงินมา \"ไบ้\" ออกเบิ่ง นึกว่าจะของเล่นได้หลาย \"ไบ้\" ออกมามีแต่ใบซาว บ่พอสามร้อยจ้อย แปลว่า -บ่าวหน่อไปเล่นไฮโลในงานศพ เล่นได้เงินเป็นจำนวนมาก กำไว้ในมือจนมือเปียกแฉะ พอแกหยุดเล่น เอาเงินมา \"คลี่\" นับดู นึกว่าตัวเองเล่นได้เยอะ \"คลี่\" ออกมามีแต่แบงค์ยี่สิบ รวมกันไม่ถึงสามร้อยบาทด้วยซ้ำ คำเตือน การเล่นการพนันเป็นสิ่งผิดกฎหมาย ผู้ปกครองควรพิจารณา พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่วง

ภาษาอีสานคำว่า..ป่วง
ความหมายตรงๆ ====>	อารมณ์หรืออาการผิดปกติ , ไม่ปกติ , บ้าๆบอๆ , นิสัยแปลกๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: บักต๊อก เมื่อวันที่:: 22-07-2007 11:51:51	ตัวอย่าง โตอย่าง : แม่ใหญ่ ลิบร้า เราป่วงแท้ๆมักกินข้าวกับผงชูรสดี้ดี เราบ่ย้านเป็นเบาหวานบ่ คำแปล : คุณยาย ลิบร้า แกมีนิสัยแปลกๆ ชอบกินข้าวกับผงชูรส คุณยายแกไม่กลัวเป็นเบาหวานรึไงก็ไม่รู้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ป่อง
ความหมายตรงๆ ====>	ช่อง, รู, hole
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:33:52	ตัวอย่าง คำว่า ป่อง นอกจากจะแปลว่า ฉลาดหลักแหมแล้ว ยังแปลว่า ช่อง หรือ รู ด้วย มีคำโบราณบางคำ หรือ บางที่ก็ยังใช้ อยู่เช่น ป่องเอี้ยม หรือ หน้าต่าง เป็นต้น มาดูตัวอย่างป่องกันนะครับ ยามฮ้อนมายามใด๋ อ้ายดลเพิ่นสิบ่ลืม เจาะป่องเฮือนเลาไว้ให้ลมเข้า ยามลมพัดมายามใด๋ สิได้ฮู้สึกว่า เย็นซวยซวย สั่นดอก แปลว่า หน้าร้อนตอนใด พี่ดล แกจะไม่ลืม เจาะช่องที่บ้านแกไว้ให้ลมเข้า ลมพัดมาตอนไหน จะได้รู้สุกว่า เย็นสบาย สบาย เลย * เย็นซวยๆ ไม่ใช่ เย็นแล้วโชคไม่ดีนะครับ ซวยๆ คือ ผ่านเข้ามาถึงอนูเล็กๆให้เย็นสบาย ต่างหาก มาอีกตัวอย่างนะครับ ท้าวประสาท เลาเป็นคนบ่รอบคอบ เข้าห้องน้ำยามใด๋ เลาสิลืมฮูดซิบส่ง ออกมาแล้ว ผู้สาวสิบอกเลาวา \"อ้ายๆ คือสิเย็นเน๊าะ เจาะป่องส่งจะของ เห็นแต่ส่งลิง\" สั่นดอกหว้า แปลว่า คุรประสาท แกเป้นคนไม่รอบคอบ เข้าห้องน้ำทีไร แกลืมรูดซิบกางเกงประจำ ออกมาแล้ว สาวๆ จะบอกแกว่า \"พี่ๆ ท่าทางจะเย็นนะ เห็นกางเกงมีรู เห็นแต่กางเกงใน\" ขอโทษเด้อ ท้าวประสาท
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปี้

ภาษาอีสานคำว่า..ปี้
ความหมายตรงๆ ====>	ตั๋ว, กระดาษใบน้อย, (สำนวน)โพยข้อสอบขนาดจิ๋ว
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_ จากคุณ:: ปังคุง เมื่อวันที่:: 20-08-2010 04:41:55	ตัวอย่าง ปังคุงกำลังสอบวิชาภาษาอังกฤษอยู่แต่ดันทำไม่ได้ก็เลยรำพึงกับเจ้าของว่า "จดปี้เข้าห้องสอบก่อน" (แอบลอกโพยข้อสอบน้อย ๆ เข้าห้องสอบดีกว่า) ในระหว่างที่ปังคุงสอบเสร็จ กำลังจะเดินออกจากห้อง เพื่อนด้านหลังก็ซิบมาเบา ๆ "ส่งปี้ให้กูก่อน" (เอาโพยข้อสอบให้ก่อนสิ) จั่งซี้เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปุ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..ปุ้ม
ความหมายตรงๆ ====>	กลุ่มก้อน, พวง, ทลาย (หน่วยในการนับ)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:14:16	ตัวอย่าง ปุ้ม หมายถึง กล่มก้อน หรือ พวง หรือ อะไรก็ได้ที่อยู่รวมกัน ส่วนใหญ่ใช้กับผลไม้ที่ออกลูกเป็นพวง เช่น มะขาม, มะขามเทศ (บักขามแป หรือ บักขามเปีย), บักไฟ, บักหวดข่า, บักผีผ่วน, บักแงว ส่วนผลไม้ที่ออกลูกเป็นผลเดี่ยวๆ ไม่มีปุ้ม เช่น บักเขียบ, บักโต่น, บักหุ่ง (บางพันธุ์ก็ออกลูกเป็นปุ้ม), บักอื๋อ ง่ายๆนะครับ หากอยู่เดี่ยวๆ ให้เรียกว่า หน่วย หาก อยู่รวมกัน ให้เรียกว่า ปุ้ม เช่น บักม่วงหน่วยนึง หรือ รวมกัน ก็ บักม่วงปุ้มนึง ** คำว่า ปุ้ม หากไปด้วยกันก็เรียก เป็นปุ้มเป็นโงน เช่น ไปเป็นปุ้ทเป็นโงน แปลว่า ไปเป็นกลุ่มเป็นก้อน นั่นเอง มาดูตัวอย่างบทสนทนากันนะครับ สองสามมื้อมานี่ มันจั่งมาส้มปากแท้น้อ บักเซียงน้อย ไปต่อยบักขามมาให้อ้ายจักปุ้มแหน่น้า... เอาปุ่มที่มีหน่วยเหิ่มๆเด้อ มันจั่งสิบ่เข็ดแข่ว แปลว่า 2-3 วันมานี่ รู้สึกเปรี้ยวปากจังเลย เซียงน้อย (เพิ่งสึกจากบวชเณร) ไปสอยมะขามมาให้พี่สักพวงหน่อยนะ เอาพวงที่มีลูกใกล้จะสุกนะ มันจะได้ไม่เข็ดฟัน ต่อย หาก ใช้กับผลไม้ จะหมายถึง สอยผลไม่นั้นๆ เหิ่ม ใกล้สุกแล้ว สั่นดอกหว้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิด

ภาษาอีสานคำว่า..เปิด
ความหมายตรงๆ ====>	เบื่อ,เบื่อหน่าย,หนี
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 17-05-2006 11:42:25	ตัวอย่าง เปิด ในภาษาไทย จะมีความหมายตรงกับคำว่า เขย หรือ เผย ในภาษาอีสาน แต่ เปิด ในภาษาอีสาน กลับหมายถึง เบื่อหรือเบื่อหน่าย และอีกความหมายก็แปลว่า หนี ,วิ่งหนี เช่นประโยค - สมัยที่มหาบัติบ่ทันได้เมีย บ่มีผู้เฮ็ดแนวกินให้กิน ลาวกะเลยได้กินแต่มาม่า กินซุมื่อจน \"เปิด\" แล้ว ความหมายคือ แต่ก่อน ตอนที่คุณมหาบัติแกยังไม่ได้แต่งงาน ไม่มีคนทำอาหารให้แกกิน แกก็เลยได้กินแต่มาม่า กินทุกวันจน \"เบื่อ\" แล้ว หรือ -เมียของมหาบัติจ่มว่า ตั้งแต่ข้อยได้ผัวคนนี่มา บ่เฮ็ดเวียกเฮ็ดงาน กินตั้งแต่เหล้าซุมื่อ บ่หัวซาลูกหัวซาเมีย ข้อยกะจั่งแม่น \"เปิด\" จั่งแม่นอิ่ม ความหมาย: ภรรยาของมหาบัติบ่นว่า ตั้งแต่ดิฉันแต่งงานกับสามีคนนี้มา เขาไม่เคยทำการทำงานเลย ดื่มแต่สุราทุกวัน ไม่สนใจลูกไม่สนใจภรรยา ดิฉันชักจะ \"เบื่อหน่าย\" มากแล้ว หรือประโยค - บ่าวหน่อเพิ่นไปเล่นสาวภูไท ทางเรณูนคร พอขึ้นไปเทิงเฮือนผู้สาว พ่อผู้สาวถือมีออีโต้ ยืนถ่าอยู่ผักตูเฮือน บ่าวหน่อเพิ่นย่านหลาย ฟ่าวโตนเฮือน \"เปิด\" อาดหลาด เลย ฮอดบ่ได้เว่ากับผู้สาวจ้อย ความหมาย: หนุ่มหน่อ แกไปหาจีบสาวภูไท ที่เรณูนคร พอแกขึ้นไปบนบ้านของหญิงสาว พ่อของหญิงสาว ยืนถือมีดพร้ารออยู่ที่ประตูบ้าน หนุ่มหน่อเห็นดังนั้นก็กลัวมาก กระโดดลงจากบ้าน รีบ \"หนี\" ไป เลยไม่ได้คุยกับหญิงสาวเลย.... นี่แค่คำว่า \"เปิด\" คำเดียว ก็มีความหมายตั้งหลายอย่าง อ่านแล้วอย่าพึ่ง \"เปิด\" กันเลยนะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โป่ม

ภาษาอีสานคำว่า..โป่ม
ความหมายตรงๆ ====>	กินคำใหญ่
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-05-2006 11:53:11	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลามักคักแท้ๆ ตั้วกับก้อยกุ้งนี่กะดาย... คุ้ยเอาคุ้ยเอา จนบ่าวหน่อฉิ๋ว กะเลยว่า “พ่อใหญ่อันนี่ อย่ากินโป่มหลาย มันสิเหมิดก่อนข้อย” แปล พ่อเฒ่าดล แกชอบมากเลยนะ ยำกุ้งดิบๆ เนี่ย... กินเอา กินเอา(คำใหญ่ๆ) จนบ่าวหน่อหมั่นไส้ ก็เลยว่า “ตาคนนี้ อย่ากินคำใหญ่มากนัก มันจะหมดก่อนผม (ผมกินไม่ทัน)”
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผ่านวาตั๊ว

ภาษาอีสานคำว่า..ผ่านวาตั๊ว
ความหมายตรงๆ ====>	ว่าแล้ว,เห็นมั๊ย(ถามเพื่อตอกย้ำ)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: หนุ่มเซียงขอน เมื่อวันที่:: 17-02-2009 10:35:55	ตัวอย่าง โตไปเฮ็ดหยังมามือคือมีแตเลือดว่า : เธอไปทำอะไรมาทำไมมือเปื้อนเลือด ไปจับมีดอันมันหงายอยู่หนั่นแล่ว : น่าน...ผ่านวาตั้ว..มันสิบาดมื้อว่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เผี่ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เผี่ยน
ความหมายตรงๆ ====>	หมด, หมดเกลี้ยง, ไม่เหลือ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 03-09-2007 16:14:32	ตัวอย่าง คำว่า เผี่ยน หมายถึง หมด, หมดเกลี้ยง, ไม่เหลือ เป็นคำวิเศษณ์ มาดูตัวอย่างกันนะครับ น้องพี่จั่งใด๋มากินเนื้อปลาเผี่ยนจั่งซี้ ก๋าวาสิบ่เหลือให้แมวจักหน่อยแหน่บ่ แปลว่า น้องพี่ทำไมมากินเนื้อปลาหมดเกลี้ยงอย่างนี้ กะว่าไม่ให้เหลือไว้ให้แมวกินบ้างหรือไร อีกตัวอย่างนะครับ อ้ายดล เลามักการบรรยาย โดยเฉพาะที่มหาลัยเอกชน เว้าบรรยายยามใด๋ เลาสิเก็บรายละเอียดจนเผี่ยนเหมิดเลย จนนักศึกษาสาวๆเหมิดควมสิถามพู้นหล่ะ สิเดิกดึ่นปานใด๋ เลากะสิเว้าเก็บเอาจนเผี่ยน แปลว่า พี่ดล แกชอบการบรรยาย โดยเฉพาะที่มหาวิทยาลัยเอกชน พูดบรรยาครั้งใด แกจะเก็ยรายละเอียดจนหมด จนนักศึกษาสาวๆ หมดคำถาม จะดึกดื่นเพียงใด แกก็จะเล่าเก็บรายละเอียดจนหมด เอาไว้ส่ำนี้ก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝนตกริน

ภาษาอีสานคำว่า..ฝนตกริน
ความหมายตรงๆ ====>	ฝนตกริน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: จอมยุทธเดียวดาย เมื่อวันที่:: 26-06-2007 22:11:44	ตัวอย่าง ฝนตกริน หมายความว่า ฝนตกปรอย ๆ ตัวอย่างเช่น บักน้อย ฝนตกรินแซะ ๆ อยู่ อย่าฟ้าวไปแล่นเล่นทางนอกg]เล่นทางนอกเด้อ มันซิบ่ซำบาย....แปลว่า หนูจ๊ะ ฝนตกปรอย ๆ อย่าเพิ่งไปวิ่งเล่นข้างนอกนะ มัน จ เดี๋ยวจะไม่สบาย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พวม

ภาษาอีสานคำว่า..พวม
ความหมายตรงๆ ====>	กำลัง , กำลังจะ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 11-01-2007 15:02:49	ตัวอย่าง พวม แปลว่า กำลัง หรือ กำลังจะ เช่น -พวมไป = กำลังไป -พวมมา = กำลังมา -พวมสิกินเข่า = กำลังจะกินข้าว ตัวอย่วง น้องพอลล่า : อ้ายหน่อ ข่อยไช้ให่เจ้าไปซักผ้า ยามได๋สิไปดัวเนี่ย คาแต่เล่นดีดยางอยู่กับเด็กน้อยนั่นหละ บ่าวหน่อ : \"พวม\" สิไปเดียวนี้หละจ้า ไสหละกาละมัง แปลว่า น้องพอลล่า : พี่หน่อ น้องใช้ให้พี่ไปซักผ้า เมื่อไหร่จะไปซักสักที มัวแต่เล่นดีดยางอยู่กับเด็กน้อยนั่นแหละ บ่าวหน่อ : \"กำลัง\" จะไปเดียวนี้แหละจ้า กาละมังซักผ้าอยู่ไหนหละ บ่าวหน่อลาวว่าถ้าลาวได้เมีย ลาวสิบ่ย่านเมีย พะนะ ย่านเฮ็ดหยังเมีย บ่แม่นผีหลอก (พญาชาญ เพิ่นว่า)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พะนะ

ภาษาอีสานคำว่า..พะนะ
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำสร้อย อุทาน ใช้พูดตอนจบประโยค เทียบได้กับคำว่า อ่ะนะ ล่ะนะ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 11-01-2012 07:54:49	ตัวอย่าง บ่คือ พะนะ แปลว่า ไม่เข้าท่า ล่ะน่ะ คาเเ่่ต่หม่วน พะนะ เเปลว่า มัวเเต่สนุกสนาน อ่ะน่ะ ความหมายก็ประมาณนี้ อธิบายยาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พาข้าว

ภาษาอีสานคำว่า..พาข้าว
ความหมายตรงๆ ====>	ภาชนะที่ใส่อาหารหลายๆอย่าง เช่น ถาดใส่กับข้าวหลายๆอย่าง หรือรวมวงกันนั่งรับปะทานอาหารเรียกว่าวงพาข้าว/สำรับอาหาร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 18-12-2009 06:15:04	ตัวอย่าง ยกพาข้าวมา แปลว่า ยกสำรับข้าวมา ความหมายก็ประมาณนี้ อธิบายยาก บางทีก็เรียกรวมว่า พาข้าวพาปลา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพด

ภาษาอีสานคำว่า..โพด
ความหมายตรงๆ ====>	เกินไป,มากจนเกินพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:15:23 PM	ตัวอย่าง เจ้าคือมาเว้าโพดแท้ ที่จริงข้าวโคดข่อย มันงามอยู่แต่มันบ่ได้งามโพด แปลว่า คุณก็พูดเกินไป ที่จริงแล้ว ข้าวโพดของผมมันก็เจริญเติบโตดี แต่ไม่ได้เจริญเกินไป ชี้แจง ขาวโคด-----ข้าวโพด งาม------เจริญเติบโต,หรือ อีกแง่หนึ่งก็คือ แยก คล้ายตัว Y ลาววา...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพ่โว่

ภาษาอีสานคำว่า..โพ่โว่
ความหมายตรงๆ ====>	โผล่ออกมา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บุญกี้ บานพะลึง เมื่อวันที่:: 05-06-2006 12:53:58	ตัวอย่าง มื่อนั่น ขากลับจากไปแสดงอยู่เขาใหญ่ ก่อนฮอดรังสิต รถคันที่เฮานั่งอยู่กำลังแล่นด้วยควมเร็วเติบ กะมีรถสิบล้อคันหนึ่งโพ่โว่ออกมาจากเลนตรงข้าม เหยียบแมนตำกัน ดีตั้วที่คนขับหักหลบทัน แปลว่า... วันนั้น ขากลับจากการแสดงที่เขาใหญ่ ก่อนถึงรังสิต รถคันที่เรานั่งอยู่กำลังวิ่งด้วยความเร็วสูงมาก ก็มีรถสิบล้อคันหนึ่งโผล่หัวออกมาจากเลนตรงข้าม เกือบชนกัน ดีที่คนขับหักหลบทัน คำที่มีความหมายคล้ายกัน; สวด (ใช้ด้วยกันก็ได้ เป็น \"สวดโพ่โว่\")
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดซีลี

ภาษาอีสานคำว่า..มิดซีลี
ความหมายตรงๆ ====>	เงียบสนิท,เงียบกริบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 31-08-2006 17:35:42	ตัวอย่าง น้องแอ็ดเพิ่นย้านผีแฮง บ่กล้ายางไปใส เพราะว่ามันมิดซีลี แปลว่า น้องแอ็ดแกกลัวผีมาก ไม่กล้าเดินไปไหน เพราะว่ามันเงียบสนิท เงียบกริบมาก สั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดอิมซิม

ภาษาอีสานคำว่า..มิดอิมซิม
ความหมายตรงๆ ====>	เงียบกริบ,เงียบหาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 01-09-2006 08:49:27	ตัวอย่าง ตะผัดพ่อใหญ่ดล เลาไปเฮ็ดงานอยู่ซาอุ เลาบ่ส่งข่าวมาเลย มิดอิมซิมเลย แปล : ตั้งแต่พ่อใหญ่ดลแกไปทำงานที่ซาอุ แกไม่ส่งข่าวมาเลย หายเงียบไปเลย มื้อนี้คนไปไสเหมิดน้อ บ่มีไผอยู่จักคน ชมรมมิดอิมซิมเลย แปล: วันนี้ คนไปไหนหมดเนี่ย ไม่มีใครอยู่สักคน ชมรมเงียบกริบเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื่อเพ็ง

ภาษาอีสานคำว่า..มื่อเพ็ง
ความหมายตรงๆ ====>	วันเพ็ญ , วันขึ้น 15 ค่ำ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 05-11-2006 11:11:55	ตัวอย่าง พอดีวันที่เขียนนี้ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ตรงกับวันลอยกระทงพอดี ก็เลยจะเสนอคำที่ใช้เรียกวันของชาวอีสาน -มื่อเพ็ง หมายถึง วันเพ็ญ ซึ่งก็คือ วันขึ้น 15 ค่ำ ของทุกเดือน เช่น เดือนสิบสองเพ็ง หมายถึง วันขึ้น สิบห้าค่ำเดือนสิบสอง เดือนสามเพ็ง หมายถึง วันขึ้นสิบห้าค่ำเดือนสาม -มื่อดับ หมายถึง วันที่ไม่มีพระจันทร์ในท้องฟ้าเลย ซึ่งก็คือวันสุดท้ายของแต่ละเดือน คือ วันแรมสิบห้าค่ำ หรือ แรมสิบสี่ค่ำในบางเดือนที่สิ้นสุดเดือนที่แรมสิบสี่ค่ำ เช่น เดือนสี่ดับ หมายถึง วันแรมสิบห้าค่ำเดือนสี่ -ออกใหม่ หมายถึง ช่วงต้นเดือน ซึ่งก็หมายถึง ข้างขึ้น เช่น เดือนหกออกใหม่ หมายถึง ต้นเดือนหก เดือนสามออกใหม่สามค่ำ หมายถึง วันขึ้น สามค่ำเดือนสาม เป็นต้น จะสังเกตุได้ว่าภาษาอีสานจะเรียกเดือนขึ้นก่อนวันเสมอ ตัวอย่างประโยค -มื่อนี่กะฮอดเดือนสิบสองเพ็งแล้ว อ้ายหน่อกะได้แต่ถ่าว่ายามได๋สิฮอดเดือนสามเดือนสี่จักเทือ เพราะว่า มื่อเดือนสี่ออกใหม่หกค่ำ กะจั่งค่อยสิได้มื่อดีไปขอน้องพอลล่า แปลว่า -วันนี้ก็วันเพ็ญเดือนสิบสองแล้ว อ้ายหน่อก็ได้แต่ตั้งตาคอยว่าเมื่อไหร่จะถึงเดือนสามเดือนสี่สักทีเพราะว่า วันขึ้นหกค่ำเดือนสี่ ถึงจะเป็นวันดีไปสู่ขอน้องพอลล่าแต่งงาน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มู่

ภาษาอีสานคำว่า..มู่
ความหมายตรงๆ ====>	บูด,เน่า หรือ ขึ้นรา
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 02-09-2006 09:16:02	ตัวอย่าง มู่ เป็นคำโบราณแล้วหละ เดี๋ยวนี้บ่ค่อยมีคนไซ่แล้ว มู่ แสดงถึงสิ่งที่ ทิ้งไว้โดน จนขึ้นราบูดเน่า เช่น -เข่าเหม่าเฮ็ดไว้โดนหลายบ่มีคนกิน มันเลย \"มู่\" เหมิด แปลว่า -ข้าวเม่า ทำไว้นานมากแล้วไม่มีคนกิน มันเลย \"ขึ้นรา\" หมด หรือ ตัวอย่างประโยค บ่าวหน่อ: น้องพอลล่า เป็นหยังมื่อนี่สังมานั่ง \"หน้ามู่บูดหยูด\" อยู่จั่งซั่น น้องพอลล่า: กะสิบ่ให้น้องพอลล่า หน้ามู่บูดหยูด ได้จั่งได๋ละคะ กะอ้ายหน่อนั่นหละ มื่อๆบ่เฮ็ดหยัง เอาแต่ส่งอีเมลไปหาสาว หม้อหุงเข่า กะบ่ล้างจักเทือ จนเข่า \"มู่\" เหม็นหึ่ง เหมิดแล้ว เสื่อผ่าที่นุ่งแล้วกะบ่ซัก กองไว่จนมัน \"มู่\" เกิดเห็ด จนสิได้เก็บไปแกงแล้ว บ่าหน่อ:@@@@@@@ ความหมาย= บ่าวหน่อ: น้องพอลล่า ทำไมวันนี้ถึงมานั่ง \"หน้าบูดหน้าบึ้ง\" อยู่อย่างนั้น น้องพอลล่า: ก็จะไม่ให้น้องพอลล่า หน้าบูดหน้าบึ้ง ได้ยังไงละคะก็พี่หน่อนั่นแหละ วันๆไม่ทำอะไร เอาแต่ส่งอีเมลไปหาสาว หม้อหุงข้าว กะไม่ล้างสักที จนข้าว \"เน่า\" เหม็นหึ่ง หมดแล้ว เสื้อผ้าที่นุ่งแล้วกะไม่ซัก กองไว้จนมัน \"ขึ้นรา\" เกิดเห็ด จนจะได้เก็บไปแกงแล้ว อย่าเฮ็ดจั่งซี่อีกจักเทือเด้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไม้คันหลาว

ภาษาอีสานคำว่า..ไม้คันหลาว
ความหมายตรงๆ ====>	ไม้สำหรับหาบข้าวที่เกี่ยวแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 10-02-2006 11:53:25	ตัวอย่าง เกี่ยวเข่าแล้ว อย่าลืมเฮ็ดไม้คันหลาวให่จักอันแหน่เด้อ บ่าวหน่อ สิได้เอาไปหาบเข่า แปลว่า เกี่ยวข้าวเสร็จแล้ว อย่าลืมทำไม้สำหรับหาบข้าวให้สักอันนะ บ่าวหน่อ จะได้นะไปหาบข้าว แล้ว แปลว่า ผ่านมาแล้ว เสร็จแล้ว เป็นคำที่แสดงเรื่องราวที่เป็นอดีต เดี๋ยวจะอธิบายการใช้อีกครั้งนึง สั้นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยอม

ภาษาอีสานคำว่า..ยอม
ความหมายตรงๆ ====>	กระเบียดกระเสียน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: นายฮ้อยทมิฬ เมื่อวันที่:: 30-03-2010 14:14:18	ตัวอย่าง อ้ายกับน้องกินข้าวกับปี้งซี่น อ้ายค่อยๆบิกินยอมๆ ย่านมันเบิ๊ดก่อน น้องสิบ่ออิ่ม แปลว่า พี่กับน้องกินข้าวกับปิ้งเนื้อ พี่ค่อยๆบิกินอย่างกระเบียดกระเสียน เพราะกลัวมันหมดก่อนที่น้องจะกินอิ่ม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยอม (ออกสำเนียงให้ถืกเด้อ)

ภาษาอีสานคำว่า..ยอม (ออกสำเนียงให้ถืกเด้อ)
ความหมายตรงๆ ====>	กินทีละนิด,กินคำเล็กๆ (ตรงข้ามกับโป่ม)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-05-2006 11:56:14	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลามักคักแท้ๆ ตั้วกับก้อยงัวนี่กะดาย... คุ้ยเอาคุ้ยเอา จนบ่าวหน่อฉิ๋ว กะเลยว่า “พ่อใหญ่อันนี่ กินยอมๆ แหน่” แปล พ่อเฒ่าดล แกชอบมากเลยนะ ลาบเนื้อวัวดิบๆ เนี่ย... กินเอา กินเอา(คำใหญ่ๆ) จนบ่าวหน่อหมั่นไส้ ก็เลยว่า “ตาคนนี้ ค่อยๆ กินทีละนิด หน่อยสิ”
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยาด, ญาด

ภาษาอีสานคำว่า..ยาด, ญาด
ความหมายตรงๆ ====>	แย่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-05-2006 12:06:04	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลาได้กุดจี่เบ้ามาหนึ่งขวย หลายโตเติบ... เลาเอามาหมกใส่ผักอีตู่หอมๆ เสร็จเรียบร้อย กะไปอักกินอยู่ผู้เดียว ย่านบ่าวหน่อไปยาดกินพะนะ แปล พ่อเฒ่าดล แกหาตัวอ่อนกุดจี่ใหญ่ได้มาหนึ่งรัง หลายตัวพอสมควร... แกจัดการหมกใส่ใบแมงลัก กลิ่นหอมฉุย..เสร็จเรียบร้อย ก็ไปแอบกินอยู่คนเดียว กลัวหนุ่มหน่อจะแย่งกิน ว่างั้น..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เยา

ภาษาอีสานคำว่า..เยา
ความหมายตรงๆ ====>	ร่อแร่,เหนื่อยล้าอ่อนแรง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-06-2006 10:30:17	ตัวอย่าง 1.\"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน งุมถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มัน \"เยา\" สาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\" หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน ครอบ ถ้วยไว้ก่อน ให้มัน \"ร่อแร่\" ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\" 2.คู่ซิงซนะเลิศ คุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาทีแล้ว กะยังหาผู้ซนะบ่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีก สามสิบนาที เฮ็ดให่นักคุตบอล ทั้งสองข้าง เหมิดแฮง \"เยา\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะ บักเจอหลาด \"เยา\" คักกั่วหมู่ จน บีแข้งปั้น นอนกลิ้งเกียกดิน พุ่นหละ แปล่า คู่ชิงชนะเลิศฟุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาที ก็ยังหาผู้ชนะไม่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีกสามสิบนาที ทำให้นักฟุตบอลทั้งสองทีม \"เหนื่อยล้าหมดแรง\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะสตีเฟ่น เจอร์หลาด \"ร่อแร่\" มากกว่าเพื่อน จน ขาเป็นตะคริว นอนเกลือกกลิ้งในสนาม บีแข้งปั้น = ขาเป็นตะคริว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แล่นหันๆ

ภาษาอีสานคำว่า..แล่นหันๆ
ความหมายตรงๆ ====>	วิ่งเร็วๆ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 02-09-2010 18:38:37	ตัวอย่าง ตัวอย่าง จารย์ใหญ่เจ้าแล่นหันๆแนเป็นหยั๋ง มันสิบ่ทันรถ แปล จารย์ใหญ่คุณวิ่งเร็วๆหน่อยสิครับ เดี๋ยวจะไม่ทันรถเอานะ บุ๊ยยย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แล้ว (ออกเป็นเสียงโท)

ภาษาอีสานคำว่า..แล้ว (ออกเป็นเสียงโท)
ความหมายตรงๆ ====>	เสร็จ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:49:15	ตัวอย่าง แปลว่า เสร็จ ขึ้นอยู่กับบริบทด้วยครับ ลักษณะประโยคด้วยครับ ไม่ได้แปลว่าแล้วนะครับ เช่น แม่:บักหล่า มาซอยเวียกแม่ทางในแน่ลูก ลูกชาย:ลูกกะยังบ่แล้วนาแม่ เวียกลูกหั่น *นา เป็นคำสร้อยของคนหนองคายประมาณว่า อ่ะ หรืออ่าเสร็จ ยังบ่แล้วนา-ยังไม่เสร็จอ่า แปล แม่:มาช่วยงานแม่ข้างในหน่อยลูก ลูกชาย:งานผมก็ยังไม่เสร็จเลยครับ ปลคนท้องถิ่นหนองคาย โดยเฉพาะชานเมือง หรือที่เรียกไทหนองคายนิยมเรียกแทนตัวเองว่าลูก เวลาคุยกับพ่อแม่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วั่นเถาะ

ภาษาอีสานคำว่า..วั่นเถาะ
ความหมายตรงๆ ====>	อย่างนั่นแหละ, อย่างนี้นั่นเอง, ก็เพราะว่าอย่างนี้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 22-02-2007 16:40:31	ตัวอย่าง วั่นเถาะ เป็นคำสร้อย เอาไว้แสดงความหมายคล้อยตาม หรืออธิบายความให้ชัดเจน ความหมายจะคล้ายๆ อย่างนั่นแหละ, อย่างนี้นั่นเอง, ก็เพราะว่าอย่างนี้, เพราะอย่างนั้น, อะไรทำนองนี้ ตัวอย่าง บ่าวหน่อ เลาเป็นคนหล่อ วั่นเถาะ เลากะเลยมีแต่คนงามๆ มามัก แปลว่า ก็เพราะบ่าวหน่อแกเป็นคนหล่อ ก็เลยมีแต่คนสวยๆมาชอบ อันนี้กะย่องจะของ วั่นเถาะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอนควม

ภาษาอีสานคำว่า..สอนควม
ความหมายตรงๆ ====>	ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม.
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 23-05-2007 09:36:49	ตัวอย่าง คำว่า สอนควม หรือ สอนความ แปลว่า พูดตามหลังคนอื่นในคำเดิม มาดูตัวอย่างพร้อมสถานการณ์กันดีกว่าครับ ส่วนใหญ่สถานการณ์การสอนความนั้นจะต้องการให้คนพูดก่อนน่าเบื่อ หรือเพื่อให้ตลก มาดูตัวอย่างครับ บ่าวหน่อไปเล่นสาวกระแตกับอ้ายดล ซึ่งอ้ายดลเลาหมายมั่นวาสิจีบสาวกระแตให้ได้ และบ่าวหน่อกะโอเค ย้อนว่าสาวกระแตบ่แมนสเป๊กของบ่าวหน่อ แต่วาอ้ายดลเพิ่นเว้าสาวบ่เป็นกะเลยให้บ่าวหน่อพาวาท่อนตั๊ว บ่าวหน่อบ่ฮุ้สิซอยจั่งใด๋ กะเลยบอกอ้ายดลวา บ่าวหน่อ : อ้ายดลเจ้าเว้าบ่เก่ง คารมบ่ดี เอาจั่งซี้ ข่อยสิส่ำเจ้าเด้อ เจ้าเว้านำก้นข่อยเด้อ ข่อยเว้าจั่งใด๋ เจ้าวาจั่งซั้น อ้ายดล : OK บ่าวหน่อ พอตะไปฮอดบ้านสาวกระแต อ้ายดลเลากะให้บ่าวหน่อ ขึ้นไปนำ แล้วทั่งคู่กะเริ่มแผนการ บ่าวหน่อ : (ส่ำ) หล่านางเอย... อ้ายดล : (เว้าแฮงๆ) หล่านางเอ้ย บ่าวหน่อ : (ส่ำ) สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดล : สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดลกะหันไปทางบ่าวหน่อ บอกว่า อย่าเว้ายาวหลาย สาวแต: อ้ายดล เจ้าบ่ต้องสอนควมบ่าวหน่อดอก เจ้าอยากเว้าแนวใด๋ จะเว้ามาโลด อ้ายดล : ย้อนวาอ้ายคารมบ่ดี ย้านมีผู้มาเว่าสาวเจ้าสิหันหนี สั่นดอกหว้า สาวแต : อ้ายเอ้ย น้องนี้บ่แมนคนที่หลงคารมเป็นคนเป็นมื้อๆ นางคือเอาความจริงใจตั๊วหล่ะอ้าย คันฮักนางอีหลี อย่ามาเว้าเล่น ตั๋วให้หลงไปซือๆ บอกอีพออีแมมาขอนางน้องกะบ่วาดอกอ้ายเอ๋ย อ้ายดล : ฮ่วย มันดีจั่งซี้ตั๊วนี่แหมะ คันซั่น อ้ายบ่สอนควมบ่าวหน่อแล้วเด้อ จบ อ้าวแปลที่นี่ มาคือยาวแท้ หล่ะน้อ เอาเป็นคำๆดีกว่า เล่นสาว : จีบสาว เว้าสาว : จีบสาวคือกัน ย้อนวา : เพราะว่า พาวา : พาพูด (วา คือ ว่า พาว่า คือ พาพูด) ส่ำ : กระซิบ ย้าน : กลัว บ่ดี : ไม่ดี จั่งซี้ : แบบนี้ สอนควม : ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม. บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะออน / ออนซอน

ภาษาอีสานคำว่า..สะออน / ออนซอน
ความหมายตรงๆ ====>	สิ่งที่พบเห็นประทับใจมากที่สุด
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร เมื่อวันที่:: 31-12-2009 04:57:51	ตัวอย่าง คำว่า สะออน & ออนซอน เป็นความหมายอย่างเดียวกันเช่น เราพบสิ่งที่แปลกใหม่เป็นที่ประทับใจมากสุด ๆ ก็หลุดปากชมว่า สะออนหลายเด้ เป็นตาออนซอนเน๊าะ สิ่งแปลกใหม่นี่ที่ออกปากชมนี่ เป็นการละเล่นต่าง ๆ ที่มิใช่สิ่งหยิบยื่นได้ ถ้าเป็นสิ่งของหยิบยื่นได้จะ พูดว่า คืองามหลายแท้น้อ อยากได้เด้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าม

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าม
ความหมายตรงๆ ====>	เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 01-08-2006 13:01:31	ตัวอย่าง ส่าม มีวามหมายว่า เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม มาดูตัวอย่างกันนะครับ ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ แปลว่า ตอนนี้ทางชมรมอีสาน หมาวอทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ หรือ พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย แปลว่า คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย บ่าวหน่อเลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำ
ความหมายตรงๆ ====>	เท่ากัน,กระซิบที่หู
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/9/2002 5:07:38 AM	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ อย่าเว้า ส่ำเอาเดี๋ยวสาวชะบา เพิ่นสิได้ยินดอก วาข่อยฮักเพิ่นส่ำฟ้า แปลว่า บ่าวหน่อ อย่าพูดนะ ให้กระซิบเอา เดี๋ยวสาวชะบาก็รู้หรอกว่า ผมรักเธอเท่าฟ้า เพิ่นวา.....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สุบ

ภาษาอีสานคำว่า..สุบ
ความหมายตรงๆ ====>	สวมใส่
อ้างอิงจังหวัด :: เลย จากคุณ:: ภุชงค์ เมื่อวันที่:: 16-01-2007 10:50:12	ตัวอย่าง เกิบสุบใส่ตีน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสีย

ภาษาอีสานคำว่า..เสีย
ความหมายตรงๆ ====>	หาย
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 09-05-2006 13:41:29	ตัวอย่าง คำว่า เสีย ที่แปลว่า หาย เช่นประโยคที่ว่า \"มื่อวาน ไปกินดองทางบ้านหนองเสี้ยว กินเหล่าเมาหลาย เกิบเสีย หาจั่งได๋ กะบ่เห็น\" ความหมาย \"เมื่อวาน ไปงานแต่งงานที่บ้านหนองเสี้ยว ดื่มสุราจนเมา รองเท้าหาย หายังไงก็ไม่เจอ\" นี่ คำว่าเสีย ที่แปลว่า \"หาย\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 83 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสก

ภาษาอีสานคำว่า..โสก
ความหมายตรงๆ ====>	แอ่งน้ำที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-10-2006 09:20:13	ตัวอย่าง โสก เป็นแอ่งน้ำที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำที่ไหลบ่า กัดเซาะดินให้เป็นหลุมลงไป โสก จะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ส่วนสระน้ำหรือบ่อน้ำที่คนขุด จะเรียกว่า \"ส่าง\" ตัวอย่าง -ปีนี่ฝนตกแฮงคัก น้ำมากผ่านนาพ่อใหญ่บัติ น้ำไหลแฮงคัก พัดคันแทขาด หมุนตาไก่ หล่วยๆ พัดไฮ่นาของพ่อใหญ่บัติเป็น \"โสก\" บักใหญ่ เลิ๊กท่วมหัว คันสิไปหาดินมาถม \"โสก\" กะสิยากหลายเติบ พ่อใหญ่บัติกะเลย หาหมู่มาก่นให่มันเป็น \"ส่าง\" ซะเลย แปลว่า -ปีนี้ฝนตกหนักมาก น้ำหลากผ่านทุ่งนาของคุณตาบัติ น้ำไหลเชี่ยวมาก พัดคันคันนาขาด น้ำหมุนวน พัดทุ่งนาของตาบัติเป็น \"แอ่งน้ำ\" ขนาดใหญ่ ลึกท่วมหัว ถ้าจะไปหาดินมาถม \"แอ่ง\" ก็คงจะยุ่งยากพอสมควร ตาบัติก็เลย เกณฑ์คนมากขุดต่อให้มันเป็น \"บ่อน้ำ\" ซะเลย น้ำมาก=น้ำป่าไหลหลาก หมุนตาไก่= ลักษณะของน้ำที่ไหลวนเป็นเกลียว หาหมู่= การหาคนมาช่วย หรือ ลงแขก วะสั้นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 84 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสด

ภาษาอีสานคำว่า..โสด
ความหมายตรงๆ ====>	เปื่อยร่วง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-10-2006 16:55:21	ตัวอย่าง โสด คือลักษณะที่อะไรบางอย่างซึ่งแขวนลอยอยู่กลางอากาศ เปื่อยขาดร่วงลงมาโดยแรงโน้มถ่วง เช่นน้อยหน่าสุกโสด รังผึ้งโสด เป็นต้น... มื้อคืน พ่อใหญ่ดล เลากินเบียร์หลาย ตื่นเซ้ามา ท้องเสีย ปวดถ่าย กะเลยฟ้าวแล่นเข้าป่ามอน ไปนั่งขี้ พอขี้ใกล้สิสุด เลากะเลยหยับหาไม้แก้งก้น จนไปฮอดใต้ต้นบักเขียบ เลากะเห็นบักเขียบสุก “โสด” ลงมา เลาเสียดายวะสั่น คิดว่า คันแม่นมาขี้แต่มื้อแลงวาน กะสิบ่ทันได้โสด กะสิได้กินบักเขียบสุกคาต้น หวานๆ แซบๆ สะล่ะล่ะ แปลว่า เมื่อคืน พ่อใหญ่ดล แกกินเบียร์มาก ตื่นเช้ามา ท้องเสีย ปวดอึ ก็เลยรีบวิ่งเข้าสวนหม่อน ไปนั่งอึอยู่ พออึใกล้จะสุด แกก็พยายามขยับหาไม้เช็ดก้น จนไปถึงใต้ต้นน้อยหน่า แกก็เห็นน้อยหน่าสุก “เปื่อยขาดร่วงลงมา” แกเสียดายมาก คิดว่า ถ้ามาอึกตั้งแต่เมื่อเย็นวาน น้อยหน่าก็จะไม่ทันได้เปื่อยร่วง ก็จะได้กินน้อยหน่าสุกคาต้น หวานๆ อร่อยๆ น้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 85 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนั่งเค้าเม้า

ภาษาอีสานคำว่า..หนั่งเค้าเม้า
ความหมายตรงๆ ====>	นั่ง...นิ่ง นั่งหยองๆ หรือนั่งคิดอะไรซักอย่าง,(ประมาณนี้หล่ะ)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: เสือโคร่งพเนจร เมื่อวันที่:: 10-01-2009 01:41:22	ตัวอย่าง คันอ้ายมีเมียแล้ว สิบ่ลงเฮียนให่หมาเห่า สิมีแต่นั่งเค้าเม้า นอนเฝ้าตั้งแต่เมีย...... ..แปลว่า ถ้าพี่มีเมียแล้ว จะไม่หนีจากบ้านตอนกลางคืนให้หมาเห่า...จะนั่ง,นอนเฝ้าเมีย....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 86 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>	สิบสอง กิโลกรัม, 12 กิโลกรัม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 22-01-2007 17:59:01	ตัวอย่าง คำว่า หมื่น เป็นคำโบราณ ซึ่งปัจจุบัน ก็ยังใช้อยู่ หมายถึง สิบสอง ใช้ในมาตราตวงวัด และนับ 1 หมื่น = 12 กิโลกรัม ตัวอย่างที่เราเห็นมีการใช้ในปัจจุบัน ก็ เช่น บั้งไฟหมื่น ก็คือ บั้งไฟที่มีน้ำหนัก ดินประสิวรวมกัน หนัก 12 กิโลกรัม ส่วนบั้งไฟแสนก็คือ บั้งไฟที่มีขนาด 120 กิโลกรัม นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ พ่อใหญ่ดลเลาสาปลา มาซังกิโลได้ปลาค้อใหญ่ 5 หมื่น ได้ปลาเข็ง 3 หมื่น ได้เอี่ยน เคิงหมื่น นอกนั้นเป็นปลาหลด 2 หมื่น แปลว่า พ่อใหญ่ดลแกได้ทำการวิดบ่อปลา (สาปลา) ได้ปลาช่อน (ปลาค้อ) 60 กิโลกรัม ได้ปลาหมอ (ปลาเข็ง) 36 กิโลกรัม ได้ปลาไหล (เอี่ยน) 6 กิโลกรัม ที่เหลือเป็นปลาหลด 24 กิโลกรัม ตอนนี้บ่าวหน่อ หนัก 5 หมื่น อ้ายดลหนัก 5 หมื่นเคิง อ้ายบัติหนัก 6 หมื่น ลองหาเบิ่งเด้อครับ ว่าผู้ใด๋หนักท่อใด๋ สั่นดอกหว้า...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 87 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่อง

ภาษาอีสานคำว่า..หย่อง
ความหมายตรงๆ ====>	คั้น/ขยี้/ลุยเข้าไป/เอาเข้าไป
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 22-08-2010 19:37:37	ตัวอย่าง หย่องเอาน้ำย่านางมาแกงหน่อไม้ แปลว่า คั้นเอาน้ำย่านางมาทำแกงหน่อไม้ เอาเลย หย่องเข้าไป แปลว่า เอาเลย ลุยเข้าไป (ประมาณว่า เอาอีก) ....หย่องบ่าง เป็นสำนวน หมายถึง ลุยให้แหลก หรือเอาเข้าไป ลุยมันเลย ลุยเลย ถืกหย่องบ่าง หมายถึง โดนยำมาซะเละไปหมด โดนรุม โดนถูกกระทำมา (อธิบายยากครับ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 88 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าง

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าง
ความหมายตรงๆ ====>	เดิน
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:25:19	ตัวอย่าง ปกรณ์ๆหย่างมานี่ไวๆอ้ายมีหยั๋งสิบอกโต แปลว่า ปกรณ์ๆเดินมานี่เร็วๆพี่มีอะไรจะบอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 89 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าม

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าม
ความหมายตรงๆ ====>	เคยตัว, ทำแล้วอยากทำอีก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 19-02-2007 13:42:35	ตัวอย่าง คำว่า หย่าม เวลาอ่าน ให้เอาปลายจมูกชนคิ้ว หย่าม แปลว่า เคยตัว หรือ อาการแสดงออกที่บ่งบอกว่า ทำแล้ว อยากทำอีก มาดูตัวอย่างกันนะครับ พ่อใหญ่ดล : เจ้าอย่าปล่อยให่งัวน้อยออกไปกินกล้าเด้อ มันสิหย่าม ให้มันกินเฟียงหลายๆ มันจั่งสิบ่เปลือง พี่ใหญ่บัติ : ได้ๆ เดี๋ยวข่อยสิซอยไล่มันให่เด้อ แปลว่า คุณตาดล : คุณอย่าปล่อยให้ลูกวัว ออกไปกินต้นกล้า (ค้นข้าวที่รอการนำไปแบ่งดำ) นะ มันจะเคยตัว ให้มันกินฟางข้าวไปก่อนเยอะๆ จะได้ไม่เปลือง คุณตาบัติ : ได้ๆ เดี๋ยวผมจะช่วยไล่มันให้นะครับ สั่นดอกหว้า....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 90 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หยุม,ยุ๋ม

ภาษาอีสานคำว่า..หยุม,ยุ๋ม
ความหมายตรงๆ ====>	อาการหยิบของโดยใช้นิ้ว ทั้ง 5 นิ้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-05-2006 13:17:43	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลาเป็นคนย้านเมียสั่นตั้ว เลาเลยเป็นพ่อครัวตำบักหุ่งสู่เมียกิน เลาหยุมบักหุ่งที่ฝานแล้วใส่ครก แล้วตำบักอย่างเฮงจนครกแตก เลยบ่ได้กินซ้ำ แปลว่า คุณตาชื่อดล แกเป็นคนกลัวเมียนั่นแหละ แกเลยต้องมาเป็นพ่อครัวตำส้มตำให้เมียแกกิน แกหยิบมะละกอที่ฝานแล้วใส่ครก แล้วตำอย่างแรงจนครกแตก เลยอดกิน หยุม อาจเขียน ยุ๋มก็ได้ เพราะผมไม่รู้ว่าเขียนอย่างไร สั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 91 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หล่วง

ภาษาอีสานคำว่า..หล่วง
ความหมายตรงๆ ====>	ถือวิสาสะ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:34:37	ตัวอย่าง ตัวอย่าง เอ๋า หมอนี้คือเป็นคนหล่วงแท้ บ่ยอมขอเลยเนาะ แปล เอ๊า เจ้าคนนี้ทำไมถือวิสาสะหยิบเอาของโดยไม่ยอมขออนุญาตจากเจ้าของก่อนเลยนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 92 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลายเติบ

ภาษาอีสานคำว่า..หลายเติบ
ความหมายตรงๆ ====>	เยอะพอสมควร
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 02-09-2010 18:23:22	ตัวอย่าง ตัวอย่าง มื้อนี้บ่าวรุทธิ์ไปหาปลาได้มาหลายเติบ แปล วันนี้หนุ่มรุทธิ์ไปหาปลาได้มาเยอะพอสมควร ว่าซ้านน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 93 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห้วย

ภาษาอีสานคำว่า..ห้วย
ความหมายตรงๆ ====>	น. ลำน้ำหรือคลองสายเล็ก ๆ ที่ไหลลัดเลาะไปตามป่าตามทุ่งในภาคอีสาน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส เมื่อวันที่:: 12-05-2010 10:25:48	ตัวอย่าง \\ห้วย จะมีลักษณะจะต่างจากคลองในภาคกลาง(ในความรู้สึก) แต่อธิบายไม่ถูกต้องไปสัมผัสเอง\\ เมื่อคืนฝนตกแฮง เซ้านี้ตื่นขึ้นมาเลยได้ยินเสียงน้ำโตนฝายดังมาแต่\\ห้วย\\ทรพี เมื่อคืนฝนตกอย่างหนัก เช้านี้ตื่นมาเลยได้ยินเสียงน้ำล้นฝายดังมาจาก\\ลำน้ำ\\ทรพี
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 94 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวานเย็น

ภาษาอีสานคำว่า..หวานเย็น
ความหมายตรงๆ ====>	ช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 25-10-2006 11:28:52	ตัวอย่าง หวานเย็น เป็นคำเปรียบเทียบ ซึ่งมีที่มาจากรถจักรยานขายหวานเย็น ค่อยๆ ถีบไปเรื่อยๆ ขายไปเรื่อยๆ ไม่ทันใจคนกิน ไม่ทันใจ ก็คือ ช้า อืดอาด เช่น รถหวานเย็น หมายถึงรถขายหวานเย็นจริงๆ และอีกความหมายหนึ่งหมายถึง รถที่วิ่งช้ามากๆ เช่นรถโดยสารบางสาย บางคัน คนหวานเย็น หมายถึง คนที่ชักช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย บ่าวซิ่ง : นั่นๆ เสียงรถหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป บักเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกผู้สาวไป (หายไปดนเติบ ยังบ่กลับมา) บ่าวบั้งไฟ : โฮย ใช้ไผบ่ใช้ ไปใช้บักเจ้ย หวานเย็น ซัวสิได้กิน สงสัย หวานเย็นละลายเหมิดก่อนล่ะมั้ง แปลว่า บ่าวซิ่ง : นั่น รถขายหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป น้องเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกสาวๆ ไป (หายไปนานพอสมควร ยังไม่กลับมา) บ่าวบั้งไฟ : เฮ้ย ใช้ใครไม่ใช้ ไปใช้น้องเจ้ย อืดอาด กว่าจะได้กิน สงสัยหวานเย็นละลายหมดก่อนซะล่ะมั้ง ปล. หวานเย็น ทำจากน้ำหวานใส่สีบ้าง ไม่ใส่บ้าง ใส่ลอดช่องด้วยก็มี แล้วบรรจุถุงมัดปากถุงให้แน่น แช่เย็นจนเป็นน้ำแข็ง เด็กๆ ชอบกิน โดยกัดก้นถุง ค่อยๆ ดูดกินน้ำหวาน หวานๆ เย็นๆ อร่อยดีสำหรับเด็กๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 95 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัน

ภาษาอีสานคำว่า..หัน
ความหมายตรงๆ ====>	1.เร็ว 2.หมุน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 13-02-2007 15:46:34	ตัวอย่าง หัน ที่แปลว่า เร็ว ใช้กับการเคลื่อนที่ที่เร็วๆ เช่น บ่าวหน่อเป็นคนแล่น \"หัน\" = บ่าวหน่อเป็นคนวิ่ง \"เร็ว\" ส่วน หัน ที่แปลว่าหมุน เช่น พ่อใหญ่บัติบ่เคยเห็นเฮลิคอปเตอร์ บัดลาวพาลูกไปเที่ยววันเด็ก เลยเห็น ลาวกะเลยตกใจฮ้องขึ้นว่า ป๊าด... บักปิ่นอีหยังสังมาใหญ่คักแท้ \"หัน\" กะแฮงคัก \"หัน\"เร็วกั่วบักปิ่นอยู่บ้านเฮาอีก แปลว่า พ่อใหญ่บัติไม่เคยเห็นเฮลิคอปเตอร์สักที แต่พอแกพาลูกไปเที่ยวงานวันเด็ก ก็เลยเห็น แกก็เลยตกใจร้องขึ้นว่า โอ้โฮ ....ใบพัดอะไรช่างมาใหญ่ซะเหลือเกิน\"หมุน\" แรงมาก \"หมุน\"เร็วกว่ากังหันลมอยู่บ้านเราอีก บักปิ่น=ใบพัด หรือ กังหันลม พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 96 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวสัก

ภาษาอีสานคำว่า..หัวสัก
ความหมายตรงๆ ====>	หัวปัก, เอาหัวลง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 15-05-2006 17:03:13	ตัวอย่าง บ่าวสาท เลานั่งคุยสาวอยู่เตียงหน้าบ้านผู้สาว กิ้นกอกยาเลาตกลงดิน เลาเสียดาย เลยก้มหัวลงสิหยิบกิ้นกอกยา เลาจับบ่ดี หัวสักกะเทียม จิ่น วะนึง แปลว่า หนุ่มสาท แกนั่งคุยกับหญิงสาวอยู่เตียงหน้าบ้านหญิงสาว ก้นยาสูบของแกหล่นลงดิน แกเสียดาย เลยก้มหัวลงจะหยิบก้นยาสูบ แกจับไม่ดี เลยล้มหัวปัก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 97 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหน็ก

ภาษาอีสานคำว่า..เหน็ก
ความหมายตรงๆ ====>	กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 31-07-2006 09:27:57	ตัวอย่าง เหน็ก คือ กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว มีลักษณะคล้ายๆ "เต็ง" แต่จะมากกว่า คือ กดแล้ว สิ่งที่กดต้องไม่เคลื่อนไหว เต็ง จะเคลื่อนไหวได้ มาดูตัวอย่างกันนะครับ บ่าวสนกับบ่าวเหลื่อม ซกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมตีเข่าเข้าบักแอวบ่าวสน แล้วย้านบ่าวสนสวนคืน กะเลยเอาเข้าเหน็กไว้บักแอว บ่าวสนบ่ฮู้สิเฮ็ดจั่งใด กะเลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อมปิ้นท้องหลายเงิบ บัดเดียวนึง แปลว่า บ่าวสน กับ บ่าวเหลื่อม ชกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมแทงเข่าเข้าไปที่เอวของบ่าวสน แล้วกลัวว่า บ่าวสนจะสวนคืนบ้าง ก็เลยเอาเข่ากดไว้ที่เอวไม่ให้บ่าวสนเขยื้อน บ่าวสนไม่รู้จะทำอย่างไร ก็เลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อม หงายท้อง เลยทีเดียว บักแอว ==> เอวกิ่ว เพราะมีบักด้วย บัก ก็คือ รอยหยัก รอยหยักที่อยู่เอวก็คือ ส่วนที่กิ่วที่สุด ปิ้น==> กลับ หรือ พลิกกลับ กลับด้าน เป็นการกลับจากล่างขึ้นบนเท่านั้น หงายเงิบ ==> คือ หงายหลังแบบไม่รู้เนื้อรู้ตัว เงิบ เป็นคำขยาย หงายทวน ก็คล้ายๆหงายเงิบนั่นแหละ (เดี๋ยวจะมาเล่าให้ฟังอีกที) ตีเข่า ==> แทงเข่า บ่าวหน่อ ลาววา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 98 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อย่าอ่งหลาย

ภาษาอีสานคำว่า..อย่าอ่งหลาย
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำตำหนิผู้อื่นที่แกล้งทำตัวเป็นผู้ดี
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 25-09-2007 12:43:46	ตัวอย่าง อาทิเช่น...บักกึม....อยู่บ้านหนองรังกา...ไปเรียนหนังสือที่กรุงเทพช่วงปิดเทอม..ก็กลับบ้าน..แม่หาข้าวให้กิน...ในโต๊ะอาหาร...มีปลาร้าดิบ...พริกสด...ยอดกระถิน..ของโปรดบักกึมทั้งนั้น...บักกึมมันเปลี่ยนชื่อเป็น สันติชัย ก็เลยพูดว่า แม่ครับสันติชัยทานไม่ได้นะฮะ แม่บักกึมจึงพูดว่า \"อย่าอ่งหลาย..มักสันติชัย ใหญ่ แต่ก่อนมึงแดกอันนี่ละมึงจังคอยใหญ่มา\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 99 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	แน่น,เต็ม,แออัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 04-09-2006 21:29:50	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ เป็นหยังมานั่งเฮ็ดหน้าอุกอั่งอยู่จั่งซั่น น้องพิงค์กี้:โอ้ย บ่แม่นอุกอั่งแต่หน้าเด้เดียวหนิ ท้องกะ \"อั่ง\" คือกัน บ่าวหน่อ:เอ๋า ท้องกะ \"อั่ง\" เป็นหยังคือเป็นจั่งซั่นหละหล่า น้องพิงค์กี้:กะย่อนว่าอ้ายบัตินั่นหละ ว่าสิพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปฮอด คนกะ \"อั๊ง อั่ง\" เพิ่นกะเลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปฮอด คนกะแฮ่ง \"อั่ง\" กั่วเก่า แต่กะจำเป็นต้องกินเพราะมันหิวคักแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญกะ แซ๊บ แซบ น้องพิงค์กี้กะเลยสั่งมาจน \"อั่ง\" โต๊ะ กินจนเหมิด มันกะเลย \"อั่ง\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่หละ ความหมาย บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ ทำไมมานั่งทำหน้าคับแค้นแน่นอกอยู่อย่างนั้นหละ น้องพิงค์กี้:โอ้ย ไม่ใช่แน่นอกอย่างเดียวนะคะ ท้องก็ \"แน่น\" เหมือนกัน บ่าวหน่อ:อ้าว ท้องก็ \"แน่น\" ทำไมถึงเป็นอย่างนั้นหละน้อง น้องพิงค์กี้:ก็เพราะว่าพี่บัตินั่นแหละ ว่าจะพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปถึง คน \"แน๊น แน่น\" แกก็เลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปถึง คนก็ยิ่ง \"แออัด\" กว่าเดิมอีก แต่ก็จำเป็นต้องกินเพราะมันหิวมากแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญช่าง อร่อยเหลือเกินน้องพิงค์กี้ก็เลยสั่งมาจน \"เต็มแน่น\" โต๊ะ กินจนหมด มันก็เลย \"แน่น\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่ จั่งซี่หละ สิบอกให่ ปล.โตอย่างจั่งแม่นยาวเนาะ ซั่ววะฉายหนังหัวม้วนจบ เด็กน้อยกะนอนหลับพอดี
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 100 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อื้ดหลื้ด

ภาษาอีสานคำว่า..อื้ดหลื้ด
ความหมายตรงๆ ====>	ว. สกปรกมอมแมม ใช้กับคนที่ไม่ดูแลรักษาความสะอาดให้ตัวเอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บุญกี้ บานพะลึง เมื่อวันที่:: 06-06-2006 12:31:28	ตัวอย่าง บักบุญกี้ มักเฮ็ดโต\"อื้ดหลื้ด\"มาตั้งแต่เกิด จนฮอดซุมื่อนี้ อายุสิขึ้นซาวห้าปีแล่ว กะยังเฮ็ดโต\"อื้ดหลื้ด\"อยู่คือเก่า นายบุญกี้ ชอบทำตัว\"สกปรกมอมแมม\"มาตั้งแต่กำเนิด จนกระทั่งทุกวันนี้ อายุย่างยี่สิบห้าปีแล้ว ก็ยังทำตัว\"สกปรกมอมแมม\"อยู่เหมือนเดิม ***หมายเหตุ...ถ้าใช้คำว่า \"อื้ดหลื้ดอ้าดหล้าด\" จะทำให้ประโยคนั้นมีน้ำหนักไปในทางโสโครกมากยิ่งขึ้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 101 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เอียบ
ความหมายตรงๆ ====>	การหมักเกลือ, การเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-09-2006 09:47:48	ตัวอย่าง เอียบ เป็นการเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ แล้วหมักไว้สักครู่ หรือสักคืน เพื่อให้เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลา กบ เขียด เนื้อวัว มีกลิ่นคาวลดลง และมีรสชาติดีขึ้น การ \"เอียบ\" ส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมเนื้อสัตว์ เพื่อ ทำการ ปิ้ง ย่าง ทอด หรือนึ่ง เช่น เอียบปลา เอียบกบ เอียบซี้น เป็นต้น แต่ เอียบไค บ่แม่น เพราะ เอียบไค ต้องใช้ มีดบิน เท่านั้น ตัวอย่างประโยค เช่น -มื่อคืนนี่ฝนตก พ่อใหญ่บัติลาวไปหาไต้กบ ได้กบใหญ่มาสามสี่โต กะเลยคึดอยากกิน หนึ่งกบใส่บักหุ่งเหิ่ม จ้ำกับแจ่วบักพริกดิบ แซบๆ กะเลยบอกเมียสุดที่รักว่า เฒ่าๆ เอากบไปแบ๋ขี่ แล้วกะ \"เอียบ\" ไว่แหน่เด้อ มื่อแลงข่อยสิหนึ่งใส่บักหุ่งเหิ่มสู่กิน แต่อย่าสะ \"เอียบ\" เค็มคักหลายเด้อ คือมื่อที่ \"เอียบ\" ปลา เอามาปิ้ง กินกะสิบ่ได้ เค็มคัก ปานว่าเอาปลามาแต่ทางบรบือเอาโลด คำแปล -เมื่อคืนนี้ฝนตก คุณตาบัติแกไปหาส่องกบ ได้กบตัวใหญ่มาสามสี่ตัว ก็เลยคิดอยากกิน นึ่งกบใส่มะละกอห่าม จิ้มกับแจ่วพริกสด อร่อยๆ แกก็เลยบอกเมียสุดที่รักว่า คุณๆ เอากบไปผ่าท้องแล้วก็ \"หมักเกลือ\" ไว้หน่อยนะ เย็นนี้ฉันจะนึ่งใส่มะละกอห่ามให้กินด้วยกัน แต่อย่า \"หมักเกลือ\" เค็มมากนัก เหมือนกับวันที่ \"หมัก\" ปลา เอามาปิ้ง กินก็ไม่ได้ เค็มมาก เหมือนกับว่าเอาปลามาจากทางบรบือโน่นแหละ ปล. บรบือ แต่ก่อนเป็นแหล่งผลิตเกลือสินเธาว์ แหล่งใหญ่ อะไรที่เค็มๆ คนแถวนั้นก็จะเปรียบว่ามาจากบรบือ คนบรบืออย่าเคียดเด้อ แต่ปัจจุบัน บรบือได้เลิกผลิตเกลือแล้ว เนื่อจากว่ามีประชาชนที่เดือดร้อนจากการที่น้ำเค็มไหลลงสู่ ลำน้ำเสียว ทำให้ทำนาไม่ได้ จึงมีการเรียกร้องให้ยกเลิกสัมปทานการผลิตเกลือในเขตอำเภอบรบือเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา ปัจจุบัน ลุ่มน้ำเสียว เป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญของจังหวัดมหาสารคามและร้อยเอ็ด สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 102 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอบ

ภาษาอีสานคำว่า..แอบ
ความหมายตรงๆ ====>	กล่องที่มีฝาปิด หรือตลับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวร้อยเกิน เมื่อวันที่:: 10-04-2007 17:11:26	ตัวอย่าง ตัวอย่าง บักหล่าหำน้อยย่างไปเอาแอบหมากมาให่แม่ใญ่แนสิเคี้ยวหมาก แปลได้ว่า... ไอ้ตัวเล็กเดินไปหยิบตลับหมากมาให้ยายหน่อยยายจะเคี้ยวหมาก ว่าได้ซำนี้นอ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 103 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..แอ้ม
ความหมายตรงๆ ====>	ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ, ใกล้ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:34:26	ตัวอย่าง คำว่า แอ้ม คือ ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ ใช้กับการทำบ้าน หรือผิดผนังบ้าน และเป็นการอธิบายว่าอยู่ใกล้ๆ ตัวอย่าง บ่าวหน่อเลาเป็นคนทุกข์คนยาก เฮือนเลาสานฝากระแต๋แอ้มเฮือนตั๊ว แปลว่า บ่าวหน่อแกเป็นคนจย บ้านแกใช้ไม้ไผ่สานในทำผนังบ้าน ปล. ฝากระแต๋ คือ ไม้ไผ่สาน นิยมเอาไว้ทำฝาบ้าน อีกตัวอย่างนึงนะครับ น้องคำนาง เลาเป็นคนอัธยาศัยไมตรีดี พี่น้องบ้านอ้อมแอ้มแถวนี้เลาฮุ้จักหมด แปลว่า น้องคำนาง แกเป็นคนมีอัธยาศัยดี พี่น้องบ้านระแวกนี้ แกรู้จักหมด วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 104 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ๊อก

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ๊อก
ความหมายตรงๆ ====>	กลิ่นฉุนรุนแรง จนขึ้นจมูก
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 16-05-2013 16:07:53	ตัวอย่าง ทิดรุด กินวาซาบิ จ่มว่ามันฮ๊อก คำแปล ทิดรุด กินวาซาบิบ่นว่า กลิ่นฉุนขึ้นจมูก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 105 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู้จักควม

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู้จักควม
ความหมายตรงๆ ====>	คนที่ได้รับการสั่งสอนมาเป็นอย่างดี, รู้ผิดชอบ, ประพฤติตนดี, รู้กาลเทศะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 30-10-2024 12:24:02	ตัวอย่าง ลูกซายบ่าวต้อย มาคือฮู้จักความแท้ แปลว่า ลูกชายบ่าวต้อย เป็นผู้ประพฤติ ปฏิบัติ ดีจัง คนที่ได้รับการสั่งสอนมาเป็นอย่างดี, รู้ผิดชอบ, เป็นคนดี, รู้กาลเทศะ, ประพฤติตนดี
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 106 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮูด

ภาษาอีสานคำว่า..ฮูด
ความหมายตรงๆ ====>	รูด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: สาวสารคาม เมื่อวันที่:: 05-11-2008 16:29:49	ตัวอย่าง ลืมฮูดซิบ แปลว่า ลืมรูดซิบ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 107 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แฮ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แฮ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ยิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 20-10-2010 00:54:54	ตัวอย่าง โอยสูย่าสูให้เงินบักหลาย อย่าไปซื้อแนวบ่เป็นตาหรือบ่สำคัญเด้อ แฮ่งซื้อแฮ่งจนกูสิบอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 108 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โฮม

ภาษาอีสานคำว่า..โฮม
ความหมายตรงๆ ====>	รวมกัน, บวก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:56:59	ตัวอย่าง ต่อไปสิเป็นการโฮมเลข สิบเอ็ดกับเก้า ตั้งโตเลขสิโฮมไว้คนละบันทัด สิบเอ็ด คือ นึงกับนึง นึง โฮมเก้า ได้สิบ ใส่ ศูนย์ จื่อ นึง นึงอีกโต บ่มีโตโฮมซักลงมา โฮมกับนึงที่จื่อไว้ ได้ สอง เขียนสอง ตอบ ซาว แปลครับ ต่อไปจะเป็นการบวกเลข 11 + 9 เขียนตัวเลขที่จะบวกคนละบันทัด 1+9 ได้ 10 ใส่ 0 ทด 1 1 อีกตัวไม่มีตัวบวก ชักลงมา บวกกับตัวทดคือ 1 ได้ 2 รวมแล้วได้ ตอบ 20 โฮมก็คือ การรวมกัน การบวก ซาว คือ 20 จื่อ คือ จำ สั่นดอกหว้า..
แก้ไขข้อมูล