ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะญอน

ภาษาอีสานคำว่า..กะญอน
ความหมายตรงๆ ====>	มิน่าหล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: L.A. boy เมื่อวันที่:: 23-07-2008 11:32:21	ตัวอย่าง กะญอน! ตำบักหุ่งครกนี้เป็นหยังคือบ่แซ่บ เป็นย้อนบ่ได้ใส่ปลาแดกตั้วนี่ มิน่าหล่ะ! ส้มตำครกนี้ทำไมถึงไม่อร่อย เป็นเพราะไม่ได้ใส่ปลาร้านี่เอง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กุย

ภาษาอีสานคำว่า..กุย
ความหมายตรงๆ ====>	กลิ่นเหม็นซุนเหม็มมาก
อ้างอิงจังหวัด :: หนองบัวลำภู จากคุณ:: ชายยงค์คนนอนนา เมื่อวันที่:: 24-09-2008 13:45:32	ตัวอย่าง บักสีเป็นเด็กดมกาวน้ำบ่เคยอาบจักเทื่อ ย่างกายคนพอจะเป็นลม ทิดมากะเลยทักว่า บักสีมึงคือกุยแท้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขวย

ภาษาอีสานคำว่า..ขวย
ความหมายตรงๆ ====>	ขุยรังหรือขุยรูของสัตว์ประเภทอยู่ในรู
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 08-05-2006 21:05:00	ตัวอย่าง เช่น ขวยจิโป่ม... หมายถึง รังจิโป่ม อันมีขุยดินกลบหรืออยู่รอบรู ขวยกุดจี่... หมายถึง ขุยดินที่กุดจี่ขุดรูแล้วดินกลบด้ายบนเป็นขุยๆ ขวยแมงจินูน... เหมือนขวยกุดจี่ ขวยอึ่ง... หมายถึง ขุยดินที่อึ่งขุดรูแล้วมีขุยดินนั้นอยู่บนรู ขวยมด... หมายถึง ขุยดินที่มดขุดดินขึ้นมา เพื่อทำรัง แล้วขุยดินนั้นอยู่ปากรัง ........................................ สรุปว่า คำว่าขวย เป็นคำบ่งบอกถึงลักษณะขุยดิน อันเป็นที่อยู่ของสัตว์ที่ขุดรูอยู่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขันหย่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ขันหย่อง
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่มีขาสำหรับใส่ข้าวพระพุทธ
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 01-10-2007 14:19:00	ตัวอย่าง ลักษณะขันหย่อง....เหมือนขันโตก...แต่จะเล็กกว่ามาก...ส่วนขาของขันหย่อง...ก็คือส่วนของไม้ไผ่ที่สานนั้นแหละ...หักพับกลับมาอีกด้าน...เพื่อสานขา...แต่ส่วนขาจะทำห่างๆ เขต อ.สุวรรณภูมิ อ.เสลภูมิ อ.พุทไธสง อ.ชุมพลบุรี อ.พยัคฆฯ ท่านที่ไปทำบุญให้สังเกตดู...มีแทนทุกวัด
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขาวโอกโลก

ภาษาอีสานคำว่า..ขาวโอกโลก
ความหมายตรงๆ ====>	ขาววอก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 08-11-2006 09:43:59	ตัวอย่าง ขาวโอกโลก คือขาวเหมือนไปเปื้อนฝุ่นผงแป้งขาวๆ จนดูขาววอก เช่น เจ๊กเล่นงิ้ว ทาหน้าขาวโอกโลก หมายถึง เจ๊กเล่นงิ้ว ทาหน้าขาววอก บ่าวหน่อเอาแป้งสิงคโปร์ทาหน้า ขาวโอกโลก จนจำบ่ได้ หมายถึง บ่าวหน่อใช้แป้งสิงคโปร์ทาหน้าขาววอก จนจำไม่ได้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี่ฝ่า

ภาษาอีสานคำว่า..ขี่ฝ่า
ความหมายตรงๆ ====>	เมฆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 19-01-2024 11:52:47	ตัวอย่าง ขี่ฝ่า,ขี้ฝ่า = เมฆ มือนี้คือสีคึ้มๆ ขี้ฝ่ามาคือเป็นสีดำๆ บ่แม่นฝนสิตกฮำบ่น้อ แปล วันนี้เมฆคลึ้ม เป็นออกสีดำๆ สงสัยฝนตกแน่เลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คาด ลาดไปคาดลาดมา

ภาษาอีสานคำว่า..คาด ลาดไปคาดลาดมา
ความหมายตรงๆ ====>	คนอยู่ไม่เป็นสุขเดี๋ยวไปเดี๋ยวมาบางครั้งจนเป็นที่ลำคาญ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร เมื่อวันที่:: 29-12-2009 21:02:45	ตัวอย่าง คำว่า คาดลาดไป คาดลาดมา มีความหมายว่า นิสัยของคน ๆ นั้นวอกแวก อยู่ไม่เป็นสุข เดี๋ยวไป เดี๋ยวมา ตัวอย่างเช่นในขณะที่มีผู้คนมากมายกำลังนั่งชมหมอลำอยู่นั้นมีกะชายนายคนหนึ่งนั่งไม่เป็นสุขเดี๋ยวเดินเข้าเดินออกจนเป็นที่น่าลำคาญของผู้คนที่เขามีความสุขในขณะที่ชมหมอลำอยู่นั้น จึงมีคำบ่นออกมาว่า ฮ่วยมันคือคาดไปคาดลาดมาแท้หนอบักหานี่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จก

ภาษาอีสานคำว่า..จก
ความหมายตรงๆ ====>	ล้วงเข้าไป
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดนอังคาร เมื่อวันที่:: 8/29/2001 8:46:37 PM	ตัวอย่าง จกปลาแดกออกมาใส่ตำบักหุ่งแนะ แปลว่า ให้ไปล้วงเอาปลาร้าที่อยู่ในไห มาใส่ส้มตำ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังหันเฮือน

ภาษาอีสานคำว่า..จังหันเฮือน
ความหมายตรงๆ ====>	งานทำพิธีร้อยไหว้ของไทหนองคาย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:25:48	ตัวอย่าง จังหันเฮือน คือพิธีทำบุญร้อยวันผู้ล่วงลับโดยนิมนต์เพราะมาฉันที่บ้าน โดยเฮือนมาจากบ้านของคนสมัยก่อนพูด *คนหนองคายไม่ออกเป็นสระเอีย เช่นเฮียน เซีย เป็นเซือ เฮือน เซื่อง แืทน บนบ้าน-ก็เทิงเฮือน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จื้น

ภาษาอีสานคำว่า..จื้น
ความหมายตรงๆ ====>	แฉะ,ชื้นแฉะ
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 28-05-2006 10:17:21	ตัวอย่าง 1.มื่อวานฝนตกรินอยู่เหมิดมื่อ ย่างไปหม่องได๋ หนทางกะมีแต่ \"จื้นๆ\" ไปมาลำบากคัก แปลว่า เมื่อวานนี้ฝนตกปรอยๆอยู่ทั้งวัน เดินไปที่ไหน ถนนก็ ชื้นแฉะ ไปหมด ไปไหนมาไหนก็ลำบาก 2.น้องเป้ยปานวาด ลาวอกหัก ย่อนว่าอ้ายประสาทถิ่มลาวไปมักกับน้องปูไปรยา ลาวเสียใจหลาย ฮ้องไห่อยู่เหมิดมื่อ จนตาเปียกตา \"จื้น\" เหมิด แปลว่า น้องเป้ยปานวาดแกอกหัก เนื่องจากว่าพี่ประสาททิ้งแกไปชอบพอกับน้องปูไปรยา แกเสียใจมาก ร้องให้อยูทั้งวัน จนตาเปียกตาแฉะ ไปหมด...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซีม

ภาษาอีสานคำว่า..ซีม
ความหมายตรงๆ ====>	ชิม, ชิมรส, ชิมอาหาร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: นายฮ้อยทมิฬ เมื่อวันที่:: 23-03-2010 10:12:30	ตัวอย่าง ซีม ตำบักหุ่ง แปลว่า ชิมรสส้มตำ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แซบ

ภาษาอีสานคำว่า..แซบ
ความหมายตรงๆ ====>	อร่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: น่าฮัก เมื่อวันที่:: 15-07-2007 19:38:10	ตัวอย่าง แซบ แปลว่า อร่อยนะจ๊ะ ตัวอย่าง บ่าวหน่อ เลา ตำบักหุ่ง แซ๊บแซบ ปลาแดก ต่อนเป็นต่อน แปลว่า บ่าวหน่อ แกตำส้มตำอร่อยมาก ปลาร้าตัวเป็นตัว คนภาคอื่น อาจเข้าใจผิดว่า คำว่า แซบนั้น ถูกตีความหมายไปในทางที่เผ็ด ที่จริงแล้งไม่ใช่ เผ็ดก็คือเผ็ดครับ แซบก็คือ แซบ คนละอย่างกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอดเงา

ภาษาอีสานคำว่า..ตอดเงา
ความหมายตรงๆ ====>	สัปหงก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 08-07-2008 15:58:21	ตัวอย่าง ตอดเงา แปลว่า สัปหงกครับ มาดูตัวอย่างกันนะครับ สาวนางเลาไปเถิดเทิงมา (ร้านอาหารอีสาน แถวปิ่นเกล้า) พ้อผู้บ่าวเลาหมอลำบาดหลงคารมว่าซั่น กว่าสิกลับจากไปเที่ยวกะตี 4 มาคือเดิกคักแท้ เลามาเฮ็ดงานแล้วง่วงเหงาหาวนอนตอดเงาอยู่เหมิดมื้อเอาโลด เป็นไผกะง่วงคือกัน เพิ่นวา แปล สาวนาง (คนเก่า..อยากได้เบอร์โทรติดต่อหลังไมค์) แกไปเที่ยวเถิดเทิงมา เจอหนุ่มหมอลำคารมดีเลยหลงคารมเขา กว่าจะกลับจากเที่ยวก็ ตี 4 ซึ่งดึกมาก พอวันรุ่งขึ้นแกมาทำงานก็เกิดอาการง่วงเหงาหาวนอน นั่งสัปหงกทั้งวัน เป็นใครก็ต้องง่วงครับ สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตะก๋า

ภาษาอีสานคำว่า..ตะก๋า
ความหมายตรงๆ ====>	ตะกละ หวงของ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 27-11-2009 17:27:55	ตัวอย่าง คำว่าตะก๋า แปลรวมๆก็คือ ตะกละ หวงของ ไม่แบ่งให้คนอื่น ตัวอย่างเช่น บ่าวรุท : อ้ายต๊อก เจ้ากะเอาบักเขียเคีย มาให้ข่อยใส่ตำบักหุ่งนำแหน่จักหน่วย เจ้าอย่าตะก๋าหลาย มีหลายหน่วยแล้ว ต๊อก : บ่ได้ดอก ตะโตยังบ่แบ่งสาวเกาหลีให้อ้าย จักสิตะก๋าไว้เฮ้ดหยัง แปล บ่าวรุท : พี่ต๊อก ช่วยเอามะเขือเทศมาใส่ส้มตำสักลูกได้ไหม อย่าหวงนักเลย มีหลายลูกแล้ว ต๊อก : ไม่ได้หรอก ขนาดเจ้ายังไม่แบ่งสาวเกาหลีให้พี่เลย ไม่รู้จะหวงไว้ทำไม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตำ

ภาษาอีสานคำว่า..ตำ
ความหมายตรงๆ ====>	ตำ ,หรือหมายถึงการชน ,บดให้ละเอียด ,กระทุ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 14-05-2010 13:03:10	ตัวอย่าง รถตำบักต้าง กินตำบักหุ่ง เอาเข่าตำซาบ่หึ ............ คำแปล รถชนพี่ต้าง กินส้มตำมะละกอ เอาเข่ากระทุ้งนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืก

ภาษาอีสานคำว่า..ถืก
ความหมายตรงๆ ====>	1.ถูก,ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-05-2006 13:28:51	ตัวอย่าง 1.แปลว่า ถูก เช่น พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\" ย่อนว่าเพิ่นอยากอาย -หมายความว่า พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก เพราะว่าแกเขินอาย 2.แปลว่า โดน เช่น บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน -แปลว่า หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะขงหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน 3.แปลว่า ราคาถูก เช่น พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด -แปลว่า คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ท่าว,ถ่าว

ภาษาอีสานคำว่า..ท่าว,ถ่าว
ความหมายตรงๆ ====>	ขนาดปานกลาง size M
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-11-2006 10:08:58	ตัวอย่าง ท่าว , ถ่าว บ่ฮู่ว่าสิเขียนว่าจั่งได๋ ให่อ่านออกเสียงเป็นภาษาอีสานเอาเด้อ ท่าว ถ่าว แปลว่า มีขนาดพอประมาณ ไม่ใหญ่มาก ไม่เล็กมาก ถ้าเป็นเสื้อผ้า ก็จะเป็น size M เช่น -ควยเถิกท่าว = ควายตัวผู้ขนาดตัวพอประมาณ ยังไม่โตเต็มที่ -ไก่ถ่าว = ไก่หนุ่มสาวขนาดปานกลาง -บักแตงโมหน่วยถ่าว = แตงโมผลขนาดปานกลาง ตัวอย่างประโยค -อีหล่า กระแตเอ้ย เอาเกินไปก่ายขึ่นเล้า ตักเข่าให่ซุมหมอลำที่มาลำมื่อคืนนี่แหน่เด้อ บ่ต้องตักให่หลายปานได๋กะได้ดอก เขาลำบ่ค่อยม่วนปานได๋ เอาจักเต็ม \"กระต่าถ่าว\" กะพอดอก หมายความว่า -นี่หนู กระแต เอาบันไดไปปีนขึ้นยุ้งข้าว ตักข้าวเปลือกให้คณะหมอลำที่มาลำเมื่อคืนนี้หน่อยนะ ไม่ต้องตักให้มากเกินไปก็ได้หรอก เขาลำไม่ค่อยเพราะเท่าไหร่ เอาสักเต็ม \"ตะกร้าขนาดกลาง\" ก็พอ โฮ้แมเฒ่าบ่าวหน่อ สังมาขี่ถี่แท้น้อ พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เทิง

ภาษาอีสานคำว่า..เทิง
ความหมายตรงๆ ====>	1.บน,ข้างบน 2.ทั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-07-2006 10:45:47	ตัวอย่าง เทิง แปลว่า บน หรือข้างบน เช่น -เทิงเฮือน-------บนบ้าน -อยู่เทิงโพน--------อยู่บนโพน -อยู่เทิงหัว--------อยู่ข้างบนหัว หมายถึง อยู่เหนือศีรษะขึ้นไป -เทิงกกไม้--------บนต้นไม้ เทิง แปลว่า ทั้ง เช่น -กินป่นกุ้งเทิงเผ็ดเทิงเค็ม-------กินป่นกุ้งทั้งเผ็ดทั้งเค็ม -ยานี่ใซ่ได้เทิงเด็กน้อยเทิงผู้ใหญ่-------ยานี้ใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ตัวอย่างประโยค เช่น มื่อนั่นข่อยขึ้นไปเล่น \"เทิง\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"เทิง\" ชั้น 4 ตึกจุลฯนั่นหละ ขึ้นไปแล้วกะมีแต่แนวม่วนๆ มี \"เทิง\" การเล่นคนตรี มี \"เทิง\" ฮ้องเพลง แล้วกะยังมีการกินเข่าอีกเด้ แนวกินกะมีแต่แนวแซบๆ \"เทิง\" ต้มปลา \"เทิง\" ตำบักหุ่ง แซบบักคัก พอน้องเขาเอามาวาง \"เทิง\" พาเข่าท่อนั่นหละ ข่อยกะอดใจบ่ไหว \"เทิง\" ซด \"เทิง\" คุ่ย เอาโลด แปลว่า วันนั้นที่ฉันขึ้นไปเล่น \"บน\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"บน\" ชั้นสี่ตึกจุลฯนั่นแหละ ขึ้นไปแล้วก็พบแต่สิ่งสนุกสนาน มี \"ทั้ง\" การเล่นดนตรี มี \"ทั้ง\" การร้องเพลง แล้วก็ยังมีการกินข้าวด้วยนะ อาหารก็มีแต่ของอร่อยๆ \"ทั้ง\" ต้มปลา \"ทั้ง\" ส้มตำ อร่อยจริงๆ พอน้องเขาเอากับข้าวมาวางลง \"บน\" ถาดกับข้าวแค่นั้นแหละ ฉันก็อดใจไม่ไหว \"ทั้ง\" ซด \"ทั้ง\" คุ่ย เลยหละ เป็นตาแซ๊บ..เป็นตาแซบ..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นวล, นวน

ภาษาอีสานคำว่า..นวล, นวน
ความหมายตรงๆ ====>	เนื้อของผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 27-03-2007 09:26:27	ตัวอย่าง คำว่า นวน หรือ นวล จะหมายถึง เนื้อของผลไม้ ส่วนเมล็ด จะเรียกว่า ใน หรือ นัย แล้วแต่จะเขียน มาดูตัวอย่างกันนะครับ บักทัน อยู่หน้าเฮือนข่อยหนวยมันด๊ก ดก แต่วา มันเป็นบักทันน้อย มีตะใน บ่ค่อยมีนวล ส้มคือจั่งหยังนี่ เอาไว้ตำใส่หำบักมี้ แซบขนาด แปลว่า พุทรา (บักทัน) ที่อยู่หน้าบ้านผม มันลูกดกมาก แต่ว่า มันเป็นพันธุ์เล็ก มีแต่เมล็ด ไม่ค่อยมีเนื้อ เปรี้ยวยังกะอะไรดี เอาไว้ตำใส้ลูกขนุนอ่อน อร่อยนัก หำบักมี้ คือ ลูกขนุนอ่อน ก่อนที่จะพัฒนาไปเป็นขนุน จะอยู่ในช่วงที่ลูกขุนมีขนที่นุ่ม ไม่เป็นหนามตะปุ่ม หำบักมี้ บางลูกจะไม่สามารถพัฒนาไปเป็นขนุนลูกใหญ่ได้ ก็เอามันมาตำซะ สั่นแหล่ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ซำบาย

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ซำบาย
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่สบาย
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: smart เมื่อวันที่:: 30-08-2009 17:50:47	ตัวอย่าง บ่ซำบาย เเปล ไม่สบาย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักหุง

ภาษาอีสานคำว่า..บักหุง
ความหมายตรงๆ ====>	มะละกอ
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: มอส บ้านกระจาย เมื่อวันที่:: 13-08-2010 12:18:12	ตัวอย่าง กินตำบักหุงบ่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ

ภาษาอีสานคำว่า..บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ
ความหมายตรงๆ ====>	งานเทศกาล งานที่ก่อให้เกิดความมงคล
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:23:52	ตัวอย่าง การใช้ก็เป็นคำนาม บุญเดือนอ้าย => บุญปีใหม่ => ประเพณีขึ้นปีใหม่ เดือนยี่ => บุญ บุญเดือนสาม => บุญข้าวประดับดิน => ประเพณีทำบุญที่อยู่อาศัย บุญเดือนสี่ => บุญสงกรานต์ => ประเพณีสงกรานต์ บุญเดือนห้า => บุญผเหวด=> ประเพณีฟังเทศน์มหาชาติ บุญเดือนหก=>บุญบั้งไฟ => ประเพณีบั้งไฟ บุญเดือนเจ็ด => บุญเข้าพรรษา บุญเดือนแปด => บุญเดือนเก้า บุญเดือนสิบ บุญเดือนสิบเอ็ด บุญเดือนสิบสอง บุญผ้าป่า บุญกฐิน บุญบวช บุญขึ้นบ้านใหม่ บูญอัฐฐะ บุญแอว => งานแต่งงาน บุญซวงเฮือ บุญ.... อะไรก็ตามที่เป็นงานมงคล ย้ำ งานมงคล ไม่มีบุญศพนะครับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิด

ภาษาอีสานคำว่า..เบิด
ความหมายตรงๆ ====>	หมด/ทั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:04:08	ตัวอย่าง 1.ใช้กับคำทั่วไปแปลว่า หมด 2.ใช้กับคำบางคำที่มันหมดไม่ได้ บ้าน โรงเรียน วัน พ่อข่อยเลาไปเที่ยวเบิดมื้อจนว่าเงินเบิด แปลว่าพ่อผมเอาเงินไปเที่ยวทั้งคืนจนเงินหมดเลย บักนั่น มีแต่คนขีนหน้ามัน เบิดโลงเลียน -ไอ้นั่นมีแต่คนหมั่นใส้มันทั้งโรงเรียน ขีน=หมั่นใส้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาข่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาข่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ปลาไปรวมกันที่เดียว เนื่องจากน้ำเหลือน้อย เป็นหย่อมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 15-06-2006 13:19:35	ตัวอย่าง ปลาข่อน ไม่ใช่ ชื่อปลาชนิดหนึ่งนะครับ แต่เป็นลักษณะของปลาที่มารวมตัวขันบริเวณหนึ่ง เนื่องจากน้ำเริ่มบกลง (น้ำบก คือ น้ำลดลง, บก คือ ลดน้อยลง) คำว่า ข่อน คือ ลักษณะที่มารวมตัวกันในที่ที่เดียว ส่วน แข่น คือ อัดนั่น หรือ เต็มไปด้วย.... เช่น มื้อนี้ อ้ายดลเอาภาษาอีสานมาเว้าอย่างแข่นๆเลย ก็คือ วันนี้พี่ดล นำความรู้ภาษาอีสานมาเล่า แบบอัดแน่นด้วยคุณภาพ ว่าอย่างนั้น มาดูตัวอย่างปลาข่อนกัน ปลาข่อนยามเกี่ยวเข่าบ้านเจ้าคือสิมีตะโตใหญ่ๆเน๊าะ ฟังเสียงบ้อน คือจั่งแข่แก่งหาง แปลว่า ปลาที่รวมกันเมื่อน้ำที่ลดลงที่บ้านคุณตอนฤดูเกี่ยวข้าว น่าจะมีแต่ตัวโตๆนะ ฟังเสียงปลาขึ้นมาผุดหายใจ เสียงยังจรเข้กวาดหาง บ้อน คือ อาการที่ปลาขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ เว้าหลาย แหงไปไกล ซ่ำนี่ก่อนเด้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นยังบุญ, เป็นยังคุณ

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นยังบุญ, เป็นยังคุณ
ความหมายตรงๆ ====>	ความโชคดี , โชคลาภ, สิ่งดีๆ,คุณความดี
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-01-2024 15:08:15	ตัวอย่าง การเฮ็ดบุญเทือนี่กะขอให้เป็นยังบุญยังคุณเด้อ แปล การมาทำบุญครั้งนี่ขอให้มีแต่ความความความโชคดีนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แผ่

ภาษาอีสานคำว่า..แผ่
ความหมายตรงๆ ====>	ขอบริจาค
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-09-2009 13:28:14	ตัวอย่าง คำว่าแผ่ ในภาษาอีสาน คือ การขอบริจาค เพื่อร่วมทำบุญร่วมกัน ในบางหมู่บ้านที่ต้องการระดมทุนเมื่อสร้างศาลา หรือ สร้างอุโบสถ ต้องการให้เสร็จเร็ว หากเปิดรอรับบริจาค จะไม่ทันการณ์ การแผ่ข้าวหรือเงินจะเร็วขึ้น ตัวอย่าง สาวส่า : อ้ายๆ นางเห็นรถมาแผ่ข้าวไปสร้างศาลา เพิ่นสิมาทางคุ้มเฮา เฮือนน้องบ่ได้เฮ็ดนา บ่มีข้าวสิเฮ็ดจั่งใด๋ บ่าวหน่อ : สาวส่าเอ๊ย... คันเฮาบ่มีข้าวเฮากะบ่ต้องใส่ข้าวกะได้ เพิ่นบ่ได้แผ่ตะเข้าดอก เพิ่นแผ่เงินนำ แปล สาวส่า : พี่ๆ น้องเห็นรถมาขอบริจาคข้าวเพื่อไปสร้างศาลา เขาจะมาทางคุ้มบ้านเรา บ้านน้องไม่ได้ทำนาคงไม่มีข้าวให้ จะทำยังไง บ่าวหน่อ : สาวส่าเอ๋ย..ถ้าเราไม่มีข้าวก็ไม่ต้องใส่ข้าวก็ได้ เขาไม่ได้มารับบริจาคเฉพาะข้าวหรอก เขามาขอบริจาคเงินด้วย สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝนตกริน

ภาษาอีสานคำว่า..ฝนตกริน
ความหมายตรงๆ ====>	ฝนตกริน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: จอมยุทธเดียวดาย เมื่อวันที่:: 26-06-2007 22:11:44	ตัวอย่าง ฝนตกริน หมายความว่า ฝนตกปรอย ๆ ตัวอย่างเช่น บักน้อย ฝนตกรินแซะ ๆ อยู่ อย่าฟ้าวไปแล่นเล่นทางนอกg]เล่นทางนอกเด้อ มันซิบ่ซำบาย....แปลว่า หนูจ๊ะ ฝนตกปรอย ๆ อย่าเพิ่งไปวิ่งเล่นข้างนอกนะ มัน จ เดี๋ยวจะไม่สบาย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มะเขอเคอ

ภาษาอีสานคำว่า..มะเขอเคอ
ความหมายตรงๆ ====>	มะเขือเทศ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: เอ๋ เมื่อวันที่:: 3/5/2002 1:51:41 AM	ตัวอย่าง อีแม เอามะเขอเคอมาเส่อตำบักหุ่งแหน่ แปลว่า คุณแม่เอามะเขือเทศมาใส่ตำมะละกอหน่อยนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มุน

ภาษาอีสานคำว่า..มุน
ความหมายตรงๆ ====>	ละเอียด,ชิ้นเล็กๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/15/2002 11:54:23 PM	ตัวอย่าง เจ้าเอาครกตำบักพริกบ๊อ มาคือมุนแท้ แปลว่า คุณใช้ครกตำพริกเหรอ ถึงได้ละเอียดอย่างนี้ วาแล้ว...วา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แม่ยั่ยอั่นนี่เนาะ

ภาษาอีสานคำว่า..แม่ยั่ยอั่นนี่เนาะ
ความหมายตรงๆ ====>	แหม๋ ผู้หญิงคนนี้ !
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 14-10-2010 21:56:25	ตัวอย่าง ตัวอย่าง บอกให้ไปซื้อตำบักหุ่่งโอ้ยจั๊กแม่นเว้ายากแม่ยั่ยอันนี้เนาะ...ไปฟ้าวๆไปซื้อมา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยืง

ภาษาอีสานคำว่า..ยืง
ความหมายตรงๆ ====>	ท้องอืด, ท้องเฟ้อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 11:13:42	ตัวอย่าง ยืง แปลว่า ท้องอืด, ท้องเฟ้อ สาวนางเลากินบักบกบ่ได้คั่ว เลายืงหมดมื้อเหมิดเวน แปลว่า สาวนางแกกินมะบก (ภาษาไทยมันอะไรหว่า) ที่ไม่ได้ทำการคั่วก่อน แกเลยท้องอืดทั้งวัน ปล. วิธีกินบักบกให้อร่อยมีขั้นตอนดังนี้ 1. รอเอาในบักบกจากงัวที่ไปหล่อนให้ก่อน 2. นำบักบกที่งัวหล่อนแล้ว ไปไปคั่ว 3. นำบักบกที่ได้ไปผ่าอาแต่เนื้อมัน หากไม่นำไปคั่ว อาจยืงได้....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยู่, หยู้, ญู่

ภาษาอีสานคำว่า..ยู่, หยู้, ญู่
ความหมายตรงๆ ====>	ดัน, ผลัก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-05-2007 11:48:58	ตัวอย่าง ยู่, หยู้, ญู่ ไม่รู้ว่าเขียนยังไงจะถูก แปลว่า ดัน, ผลัก (PUSH) เวลาออกเสียงต้อง เอาเอาจมูกมาแตะกับริมฝีปาก และหายใจเข้า แล้วอ่าน (โอย..ลำบาก) ตัวอย่าง บ่าวบุญแหงม เลาขับรถไปติดหล่ม กะเลาเอิ้นหมู่พวกมาซอยกันยู่รถเลาออกจากขี้ตม แปลว่า บ่าวบุญแหงม แกขับรถไปติดหล่ม แกก็เลยเรียกเพื่อนฝูงมาช่วยกันดันรถขึ้นจากโคลน จบ.
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลิ , ริ

ภาษาอีสานคำว่า..ลิ , ริ
ความหมายตรงๆ ====>	ฉีกหัก, ฉีกขาด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 14-09-2006 16:52:09	ตัวอย่าง ลิ คือลักษณะอาการที่ กิ่งไม้ หรือใบไม้ ปลิแตกหัก หรือฉีกขาด ตรงรอยต่อระหว่างกิ่งกับกิ่ง หรือระหว่างก้านใบกับกิ่ง (อกรรมกิริยา) ลิ คือ ดึง ดัน เพื่อให้กิ่งไม้ ฉีกขาด ตรงรอยต่อระหว่างกิ่งกับกิ่ง หรือเพื่อให้ใบไม้ ฉีกขาด ตรงรอยต่อระหว่างก้านใบกับกิ่ง (สกรรมกิริยา) ตัวอย่างเช่น ไปไป ซิ่ง โตไปขึ้นบักค้อมากินกับแจ่วแหน่ อย่าสะไปเหยียบง่าน้อยเด้อ เดี๋ยวมันสิพาลิเด้ ตกเจ็บเด้ แปลว่า ไปไป ซิ่ง ช่วยไปปีนต้นสะคร้อ เก็บลูกสะคร้อมากินกับน้ำพริกหน่อย อย่าไปเหยียบกิ่งเล็กๆ นะ เดี๋ยวมันจะฉีกขาด ตกเจ็บนะ (จะบอกให้) มื้อวาน พ่อใหญ่ดล พาน้องพอลล่า ขึ้นโคก เข้าป่า หาเก็บผักหวาน น้องพอลล่า เด็ดยอดผักหวานกะบ่ขาด เก็บตั้งดน ได้บ่พอกำ... ส่วนพ่อใหญ่ดลลิเอา ลิเอา คราวเดียว ได้กำบักง่างนึง กะยังวะ (อย่าลืมเอามาแกงสู่พ่อใหญ่บัติกินเด้อล่ะ) แปลว่า เมื่อวาน พ่อใหญ่ดล พาน้องพอลล่า เข้าป่าโคก ไปหาเก็บผักหวานป่า น้องพอลล่า เด็ดกิ่งยอดผักหวานไม่ขาด เก็บอยู่ตั้งนาน ได้ไม่ถึงกำมือ... ส่วนพ่อใหญ่ดล ดึงหักเอา หักเอา แป๊บเดียว ได้กำมือใหญ่ๆ เลยทีเดียว (อย่าลืมเอามาแกงแบ่งพ่อใหญ่บัติกินด้วยนะ) ปล. มันหาคำแปลตรงๆ ไม่มีเลยนะ คำว่า ลิ เนี่ย คิดไม่ออกจริงๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย

ภาษาอีสานคำว่า..ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย
ความหมายตรงๆ ====>	งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:05:20	ตัวอย่าง คำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย นั้น แปลว่า งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว ปรกติภาษาอีสานจะไม่ค่อยพูด ร เรือกัน เลยใช้ ล ลิงแทน คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย เป็นคำวิเศษณ์ เอาไว้บรรยายลักษณะอาการครับ มาดูตัวอย่างกัน น้องคำนางหล้าเอ๋ย นิ้วมือเจ้ามาคืองามส่วยหล่วยแท้หละหล่า เป็นตาเอามือเจ้าไปบีบเข้าปุ้น คือสิแล้วเร็วดีเน๊าะ แปลว่า น้องคำนางเอ๋ย นิ้วมือของเจ้าช่างงามเป็นระเบียบดีจังเลย น่าจะเอามือเจ้าไปบีบขนทจีนนะ ท่าจะเสร็จเร็ว คำที่แสดงความเป็นระเบียบก็จะมี อีกคำ เช่น ซ่ายล่าย คือ การเรียงกันอย่างเป็นระเบียบ เช่น เห็นนักเรียนเข้าแถวกันซ่ายล่าย เบิ่งแล้วสำบายตาดีแท้ แปลว่า เห็นนักเรียนเข้าแถวกันเป็นระเบียบ ดูแล้วสบายตาดี คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย จะออกไปในแนวทาง สวยงาม ซ่ายล่าย จะออกไปทางเป็นระเบียบ ครับ บ่าวหน่อ บอกอย่างนี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอนควม

ภาษาอีสานคำว่า..สอนควม
ความหมายตรงๆ ====>	ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม.
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 23-05-2007 09:36:49	ตัวอย่าง คำว่า สอนควม หรือ สอนความ แปลว่า พูดตามหลังคนอื่นในคำเดิม มาดูตัวอย่างพร้อมสถานการณ์กันดีกว่าครับ ส่วนใหญ่สถานการณ์การสอนความนั้นจะต้องการให้คนพูดก่อนน่าเบื่อ หรือเพื่อให้ตลก มาดูตัวอย่างครับ บ่าวหน่อไปเล่นสาวกระแตกับอ้ายดล ซึ่งอ้ายดลเลาหมายมั่นวาสิจีบสาวกระแตให้ได้ และบ่าวหน่อกะโอเค ย้อนว่าสาวกระแตบ่แมนสเป๊กของบ่าวหน่อ แต่วาอ้ายดลเพิ่นเว้าสาวบ่เป็นกะเลยให้บ่าวหน่อพาวาท่อนตั๊ว บ่าวหน่อบ่ฮุ้สิซอยจั่งใด๋ กะเลยบอกอ้ายดลวา บ่าวหน่อ : อ้ายดลเจ้าเว้าบ่เก่ง คารมบ่ดี เอาจั่งซี้ ข่อยสิส่ำเจ้าเด้อ เจ้าเว้านำก้นข่อยเด้อ ข่อยเว้าจั่งใด๋ เจ้าวาจั่งซั้น อ้ายดล : OK บ่าวหน่อ พอตะไปฮอดบ้านสาวกระแต อ้ายดลเลากะให้บ่าวหน่อ ขึ้นไปนำ แล้วทั่งคู่กะเริ่มแผนการ บ่าวหน่อ : (ส่ำ) หล่านางเอย... อ้ายดล : (เว้าแฮงๆ) หล่านางเอ้ย บ่าวหน่อ : (ส่ำ) สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดล : สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดลกะหันไปทางบ่าวหน่อ บอกว่า อย่าเว้ายาวหลาย สาวแต: อ้ายดล เจ้าบ่ต้องสอนควมบ่าวหน่อดอก เจ้าอยากเว้าแนวใด๋ จะเว้ามาโลด อ้ายดล : ย้อนวาอ้ายคารมบ่ดี ย้านมีผู้มาเว่าสาวเจ้าสิหันหนี สั่นดอกหว้า สาวแต : อ้ายเอ้ย น้องนี้บ่แมนคนที่หลงคารมเป็นคนเป็นมื้อๆ นางคือเอาความจริงใจตั๊วหล่ะอ้าย คันฮักนางอีหลี อย่ามาเว้าเล่น ตั๋วให้หลงไปซือๆ บอกอีพออีแมมาขอนางน้องกะบ่วาดอกอ้ายเอ๋ย อ้ายดล : ฮ่วย มันดีจั่งซี้ตั๊วนี่แหมะ คันซั่น อ้ายบ่สอนควมบ่าวหน่อแล้วเด้อ จบ อ้าวแปลที่นี่ มาคือยาวแท้ หล่ะน้อ เอาเป็นคำๆดีกว่า เล่นสาว : จีบสาว เว้าสาว : จีบสาวคือกัน ย้อนวา : เพราะว่า พาวา : พาพูด (วา คือ ว่า พาว่า คือ พาพูด) ส่ำ : กระซิบ ย้าน : กลัว บ่ดี : ไม่ดี จั่งซี้ : แบบนี้ สอนควม : ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม. บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะมัก

ภาษาอีสานคำว่า..สะมัก
ความหมายตรงๆ ====>	สำลัก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 28-12-2006 21:41:44	ตัวอย่าง สะมัก หมายถึง สำลัก เช่น สะมักเข่า หมายถึง สำลักข้าว สะมักน้ำ หมายถึง สำลักน้ำ ตัวอย่าง - น้องพอลล่า ไปเล่นน้ำทะเล แต่ว่าลอยน้ำบ่เป็น พออ้ายหน่อล่อให้ลงไปเลิกๆ น้ำไหลเข่าปากเข่าดัง \"สะมัก\" น้ำทะเลแอ้กๆ เค็มเกียบตาย กะยังหวา แปลว่า - น้องพอลล่า ไปเล่นน้ำทะเล แต่ว่ายน้ำไม่เป็น พออ้ายหน่อหลอกให้ลงไปบริเวณน้ำลึกๆ น้ำไหลเข้าปากเข้าจมูก \"สำลักน้ำ\" ทะเลเค็มอย่างมากเลย เหยียบแม่นตายน้ำบ่หละ น้องพอลล่า เอย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าม

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าม
ความหมายตรงๆ ====>	เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 01-08-2006 13:01:31	ตัวอย่าง ส่าม มีวามหมายว่า เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม มาดูตัวอย่างกันนะครับ ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ แปลว่า ตอนนี้ทางชมรมอีสาน หมาวอทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ หรือ พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย แปลว่า คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย บ่าวหน่อเลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สำบาย

ภาษาอีสานคำว่า..สำบาย
ความหมายตรงๆ ====>	สบาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 11/10/2544 17:46:05	ตัวอย่าง สำบายดีบ่ แปลว่า สบายดีไหม สั่นๆเด้...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สำบายดีบ่

ภาษาอีสานคำว่า..สำบายดีบ่
ความหมายตรงๆ ====>	สบายดีไหม
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: ปาจรีย์ เมื่อวันที่:: 23-09-2008 06:01:41	ตัวอย่าง มื้อนี้เจ้าสำบายดีบ่ แปล วันนี้คุณสบายดีไหม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมากมี่ บักมี่

ภาษาอีสานคำว่า..หมากมี่ บักมี่
ความหมายตรงๆ ====>	ขนุน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: บิว เมื่อวันที่:: 22-08-2006 12:28:14	ตัวอย่าง อ้ายบ่าวหน่อ มื้อนี่ น้องอยากกินตำหำบักมี่ ซอยเฮ็ดมาให้น้องกินแหน่ แปลว่า พี่บ่าวหน่อ วันนี้ น้องอยากกินตำขนุนลูกเล็กๆ ช่วยทำมาให้กินหน่อยได้ไหม หำบักมี่ คือ ลูกขนุนที่ยังไม่โต ขนาดเท่ากัยนิ้วหัวแม่มือ อยู่เป็นพวงๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน
ความหมายตรงๆ ====>	แจกจ่าย/แบ่งกระจายไป
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์ เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:14:04	ตัวอย่าง มื้ออื่นเซ้าเฮาสิเฮ็ดจังหันเฮือน เฮากะสิแต่งพาเข้าละกะหย่ายกับข้าวแนวกินสู่พระเพิ่นเด้อลูกหล่าเด้อ แปล พรุ่งนี้เช้าจะทำบุญถวายภัตรหารเช้า เราก็จะพากันแต่งสำรับกับข้าวแล้วก็จัดแบ่งอาหารให้พระท่านฉัน นะลูกนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หยุม,ยุ๋ม

ภาษาอีสานคำว่า..หยุม,ยุ๋ม
ความหมายตรงๆ ====>	อาการหยิบของโดยใช้นิ้ว ทั้ง 5 นิ้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-05-2006 13:17:43	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลาเป็นคนย้านเมียสั่นตั้ว เลาเลยเป็นพ่อครัวตำบักหุ่งสู่เมียกิน เลาหยุมบักหุ่งที่ฝานแล้วใส่ครก แล้วตำบักอย่างเฮงจนครกแตก เลยบ่ได้กินซ้ำ แปลว่า คุณตาชื่อดล แกเป็นคนกลัวเมียนั่นแหละ แกเลยต้องมาเป็นพ่อครัวตำส้มตำให้เมียแกกิน แกหยิบมะละกอที่ฝานแล้วใส่ครก แล้วตำอย่างแรงจนครกแตก เลยอดกิน หยุม อาจเขียน ยุ๋มก็ได้ เพราะผมไม่รู้ว่าเขียนอย่างไร สั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หละหกัว

ภาษาอีสานคำว่า..หละหกัว
ความหมายตรงๆ ====>	เอาสิ / เอาเลย / ทำเลย
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ จากคุณ:: โดม แดนชานุฯ เมื่อวันที่:: 16-09-2011 00:32:02	ตัวอย่าง เป็นภาษาส่วยทางบ้าน แถวบ้านมีตำบลนี้ตำบลเดียวพูดภาษานี้ ของอำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจฯ วิธีใช้ จะใช้ต่อหลังประโยคคำสั่งหรือบอกกล่าว เช่น เอามาหละหกัว.. ไปหละหกัว... ตรงกับภาษอังกฤษว่า Yes/ Take it
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..แอ้ม
ความหมายตรงๆ ====>	ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ, ใกล้ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:34:26	ตัวอย่าง คำว่า แอ้ม คือ ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ ใช้กับการทำบ้าน หรือผิดผนังบ้าน และเป็นการอธิบายว่าอยู่ใกล้ๆ ตัวอย่าง บ่าวหน่อเลาเป็นคนทุกข์คนยาก เฮือนเลาสานฝากระแต๋แอ้มเฮือนตั๊ว แปลว่า บ่าวหน่อแกเป็นคนจย บ้านแกใช้ไม้ไผ่สานในทำผนังบ้าน ปล. ฝากระแต๋ คือ ไม้ไผ่สาน นิยมเอาไว้ทำฝาบ้าน อีกตัวอย่างนึงนะครับ น้องคำนาง เลาเป็นคนอัธยาศัยไมตรีดี พี่น้องบ้านอ้อมแอ้มแถวนี้เลาฮุ้จักหมด แปลว่า น้องคำนาง แกเป็นคนมีอัธยาศัยดี พี่น้องบ้านระแวกนี้ แกรู้จักหมด วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ้อง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ้อง
ความหมายตรงๆ ====>	ร้อง , ตะโกนดังๆ , พูดดังๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: บักต๊อก เมื่อวันที่:: 27-07-2007 16:16:35	ตัวอย่าง โตอย่าง : อ้ายบัติฟ้าวย่างไปไวๆแท้ จนอ้ายดลย่างนำบ่ทัน เราเลยจ๊มปูดๆนำก้น อ้ายชาญเลยบอกว่า เอ้า โตกะฮ้องเอิ้นให้เราเซาถ่าก่อนติละ คำแปล : พี่บัติรีบเดินอย่างรวดเร็ว จนพี่ดลเดินตามไม่ทัน แกเลยบ่นพึมพำตามหลัง พี่ชาญเลยบอกพี่ดลว่า ก็ร้องเรียกให้พี่บัติหยุดเดินก่อนสิ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮี้ย

ภาษาอีสานคำว่า..เฮี้ย
ความหมายตรงๆ ====>	ชื่อไม่ไผ่ชนิดนึง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: สายแนน เมื่อวันที่:: 12/7/2001 1:15:20 PM	ตัวอย่าง กายเขตไม้เดียรดาษดงขวาง ดูซันสูงฮ่อมหินเหวห้วย พ่อเห็นบงซางเฮี้ยซูกอกางกิ่ง เนาแนบน้ำบานบ้างเบ่งเขียว จากวรรณกรรมเรื่องสังสินไซ แปลว่า เมื่อผ่านเข้าไปในเขตป่าดง เต็มไปด้วยหุบเหวลึก เต็มไปด้วยไผ่บง ไม้ซาง และไม้ไผ่เฮี้ยเต็มไปหมด
แก้ไขข้อมูล