ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่องจ่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ก่องจ่อง
ความหมายตรงๆ ====>	กริยา การกระทำที่ดูแล้วไม่เข้าท่า หรือว่ายังไม่ชำนาญ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: โสตายลูกบ้านต้อน เมื่อวันที่:: 19-01-2013 10:42:26	ตัวอย่าง เช่น อย่าไปเต้นก่องจ่องเลาะนั่นเดี๋ยวกะถืกขวดฟาดหัว แปลว่า อย่าไปเต้นท่าทีกวนๆดูแล้วไม่เข้าตา เดี๋ยวจะมีเรื่อง หรือเซาเฮ็ดเด็กน้อยพอก่องจ่องให้ผู้ใหญ่เขาเฮ็ด แปลว่า เป็นเด็กยังไม่ชำนาญให้ผู้ใหญ่ที่ชำนาญกว่าเขาทำ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กึ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..กึ่ม
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำด่า เสียดสี ประมาณว่าโง่ ไม่เอาไหน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: บ่าวบั้งไฟ เมื่อวันที่:: 03-04-2007 16:00:27	ตัวอย่าง บ่าวบั้งไฟ บักกึ่มเอ้ย พ่อใหญ่ให้ไปเฮ็ดเวียกให้สำนี้กะเฮ็ดบ่ได้ แปลว่า บ่าวบั้งไฟ ไอ้คนโง่ (ไม่เอาไหน) ตาใช้ไปทำธุระให้แค่นี้ก็ทำไม่ได้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เกิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	เท่ากัน, เท่าทียมกัน, เทียบเท่า, เสมอ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 16-07-2007 09:58:19	ตัวอย่าง คำว่า เกิ่ง โดยรวมๆจะหมายถึง เท่ากัน, เท่าทียมกัน, เทียบเท่า, เสมอ มาดูตัวอย่างกันครับ มื้อวานเพิ่นมาเว้าความกันอยู่เฮือนผู้ใหญ่บ้าน เรื่อง เกี่ยวกับบักต๊อกไปหลอยเมียไทบ้านเพิ่น เพื่อความเกิ่งกัน เพิ่นเลยให้ตัวแทนผุ้เสียหายกับโตแทนผู้ซาย มีเกิ่งกันนำ คือ มีท่อๆ กัน สิเฮ็ดให้การเว้าเทือนี้ เป็นกลางที่สุด แปลว่า เมื่อวานนี้ มีการเรียกคนมาว่าความกันที่บ้านผู้ใหญ่บ้าน เรื่องที่บักต๊อก ไปแอบคบชู้กับเมียชาวบ้าน เพื่อความเท่าเทียมกัน ผู้ใหญ่ได้แบ่งให้มีตัวแทนผู้เสียหาย เท่ากันกับ ผู้ชาย ท่อ, ท่อๆ คือ เท่า, เท่าๆกัน มาดูอีกตัวอย่างนึงนะครับ ตะกี้สิมีตาชั่งแบบเป็นคาน เรียกว่า คานซั่ง คือ สิมีลูกตุ้มวัดน้ำหนักกับของที่นำมาซั่ง หากว่า ของมีน้ำหนักท่อกัน หรือ เกิ่งกัน คานกะสิขนานกับพื้นดิน แปล เมื่อก่อนตาชั่งแบบเป็นคาน จะมีลักษณะเป็นลูกตุ้มวัดน้ำหนักกับสิ่งของที่นำมาชั่ง หากของมีน้ำหนักเท่ากัน คานจะขนานกับพื้น เอาซ่ำนี้ก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แกน

ภาษาอีสานคำว่า..แกน
ความหมายตรงๆ ====>	ไหว
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 04-04-2007 13:11:06	ตัวอย่าง แกน หมายถึง ไหว ในที่นี้ไม่ได้หมายถึง การสั่นหรือแกว่งนะ แต่หมายถึง ไหว ที่แปลว่า ทำได้ แกน มักจะใช้กับการยก การแบก เช่น -ถงปุ๋ย ถงนี่ คือมาหนักคักแท้ บ่าวหน่อ กับบ่าวปอ แบกซ่อยกันสองคนกะยังแบกบ่ \"แกน\" แปลว่า -กระสอบปุ๋ย ใบนี้ หนักมากเลยนะ บ่าวหน่อกับบ่าวปอ ช่วยกันแบกตั้งสองคน ก็ยังแบกไม่ \"ไหว\" หรือ บ่าวหน่อ: ป้าด...บักโมหน่วยนี่คือหน่วยใหญ่คักแท้ น้องพอลล่ามา โจม เบิ่งเกิ่นหนะว่าหนักปานได๋ หรือว่า โจม บ่ \"แกน\" น้องพอลล่า: ปะสาหน่วยส่ำนี่ ใหญ่กั่วนี่น้องกะ โจม \"แกน\" แปลว่า บ่าวหน่อ: โอ้โฮ...แตงโมลูกนี้ลูกโตมากเลยนะ น้องพอลล่ามา ยกดูหน่อยสิ ว่าหนักเท่าไหร่ หรือว่า ยกไม่ \"ขึ้น \" น้องพอลล่า: ก็แค่ลูกแค่เนี้ย ใหญ่กว่านี้น้องก็ ยก \"ไหว\" พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แก่น(แซมอีกจักหน่อยเด้อ)

ภาษาอีสานคำว่า..แก่น(แซมอีกจักหน่อยเด้อ)
ความหมายตรงๆ ====>	แกน กลางของต้นไม้ หรือ แข็ง และหรือแปลกว่า เก่ง ดื้อ ฉลาดแกมโกง เวลาเว้าถึงคน ขึ้นอยู่กับประโยคที่ใช้
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: เวสน์ ราษี เมื่อวันที่:: 09-07-2012 17:22:16	ตัวอย่าง เช่น ถ้าพูดว่้าแก่นไม่บักขาม หมายถึง แกนกลางของต้นมะขาม หรือถ้าเราพูดว่้า ไม่บักขามคือแก่่นแท้ คือไม้มะขามเนื้อแข็ง แต่ถ้าเว้าถึงคน อย่าไปเล่นกับบักหำน้อยมันแก่นแท้ๆ คือ เล่นกับเด็กคนนั้นไม่ได้หรอกเขาดื้อ ฉลาดแกมโกง เราสู้เขา ไม่ได้ด้วย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัว

ภาษาอีสานคำว่า..ขัว
ความหมายตรงๆ ====>	สะพาน
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: ศรัญญู (หนุ่มบ้านป่า) เมื่อวันที่:: 08-01-2010 15:03:54	ตัวอย่าง คำว่า ขัว เป็นคำนามตัวอย่างเช่น ข้วมขัว หมายถึง ข้ามสะพาน ครับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข้าวก่ำ

ภาษาอีสานคำว่า..ข้าวก่ำ
ความหมายตรงๆ ====>	ข้าวเหนียวดำ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 27-03-2012 11:06:52	ตัวอย่าง ข้าวก่ำ แปลว่า ข้าวเหนียวดำ ข้าวที่มีเม็ดออกไปทางสีดำ หรือสีม่วง ทิดแปป ปีนี้เจ้าเฮ็ดนาข้าวก่ำจักไฮ่ แปลว่า ทิดแปบ ปีนี้ท่านทำนาข้าวเหนียวดำกี่ไร่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขิว หรือ ฉิ๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..ขิว หรือ ฉิ๋ว
ความหมายตรงๆ ====>	หมั่นไส้
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 20-05-2006 11:06:29	ตัวอย่าง ขิว หรือ ฉิ๋ว นอกจากจะเป็นลักษณะของกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์แล้ว อีกนัยหนึ่ง ขิว หรือ ฉิ๋ว แปลว่า หมั่นไส้ เช่น -\"บักเสื้อลายๆ เต้นเยาะๆแยะๆอยู่หน้าฮ้านหมอลำ คือเป็นตาซังแท้วะ กูจั่งแม่น \"ฉิ๋ว\" บักห่านี่หลายแท้\" แปลว่า ไอ้คนที่ใส่เสื้อลายที่เต้นอยูหน้าเวทีหมอลำนั่น มันช่างเคืองหูเคืองตาจริงๆ ฉันชักจะ \"หมั่นไส้\" มันแล้วจริงๆ.... ปล.อย่าขิวกันบ่อยนักนะ เดี๋ยวมันจะมีเรื่องกัน....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้กะตก

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้กะตก
ความหมายตรงๆ ====>	(น) ยางของต้นพลวงที่หล่นตามพื้นดินเป็นก้อน ๆ ใช้เป็นเชื้อไฟได้
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส เมื่อวันที่:: 01-09-2009 14:30:07	ตัวอย่าง ลูกหล่า เอาขี้กะตกมาให้แม่ดังไฟแน่.. แปลว่า ลูก เป็นเอาขี้กะตกมาให้แม่ใช้ก่อไฟหน่อย (หล่า เป็นคำวิเศษณ์ ใช้ขยายคำนาม เพื่อแสดงความอ่อนโยนหรือความรัก)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขู

ภาษาอีสานคำว่า..ขู
ความหมายตรงๆ ====>	ตกหล่น ร่วงหล่นโปรยปราย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 12-10-2006 16:14:20	ตัวอย่าง ขู คือลักษณะที่สิ่งของตกหล่นกระจัดกระจายจากที่สูง เป็นจำนวนมากมาย โดยมากนิยมใช้กับของเล็กๆ เช่น ขี้ฝุ่นขู = ฝุ่นตก มดแดงขูจากรัง = มดแดง(จำนวนมาก)ตกจากรัง ไข่มดแดงขูจากรัง = ไข่มดแดง(จำนวนมาก) ตกจากรัง ขูโผ่ๆ = ตกลงมาต่อเนื่องกันเป็นจำนวนมาก พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี เลาย่างเหยียบสังกะสี จนขี้หลักเหยี่ยขูโผ่ๆ เต็มหัวน้องพอลล่า แปล พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี แกเดินเหยียบสังกะสี จนฝุ่นตกกระจัดกระจายลงมา เต็มหัวน้องพอลล่า บ่าวพนมไพร เลาไปแหย่ไข่มดแดง ปากกะต่ายังบ่ทันซื่อฮังมดแดงจ้อย แหย่เอาๆ ไข่มดแดงขูถิ่มเหมิด จั่งแม่นฟ้าวคักน้อ ซั้นดอก แปล บ่าวพนมไพร แกไปแหย่ไข่มดแดง ปากตระกร้ายังเข้าไม่ตรงรังมดแดงเลย ก็แหย่เอาๆ ไข่มดแดงหล่นเสียหายหมด ไม่รู้จะรีบไปไหน เนาะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แขแม

ภาษาอีสานคำว่า..แขแม
ความหมายตรงๆ ====>	แมงกันฟัน
อ้างอิงจังหวัด :: นครราชสีมา จากคุณ:: สืบ ห้วยแถลง เมื่อวันที่:: 20-10-2008 15:24:54	ตัวอย่าง หำน้อย ไปถูแข่วแนลูก แขแมกินแข่วเหมิดแล่ว นี่ลูกชาย ไปแปรงฟันหน่อยดีไหมลูก แมงกินฟันหมดแล้ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไข

ภาษาอีสานคำว่า..ไข
ความหมายตรงๆ ====>	ถ้าเป็นคำกริยา หมายถึง การแกะออก หรือเปิดออก
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หนหวย เมื่อวันที่:: 21-08-2009 08:04:55	ตัวอย่าง ถ้าเป็นคำนามก็หมายถึงไขสัตว์ต่างๆ ที่บางทีชอบเก็บไว้ถูเลื่อยเวลาเลื่อยไม้เพื่อให้ลื่น หรือทำเทียน เช่น \"ได้ห่อยังลองไขออกมาเบิง่แน่\" ความหมาย \"ได้ห่ออะไรแกะออกดูหน่อย\" หรือ\" ไปหาไขมาถูเลื่อยแน่มันฝืน ถูให้มันมอนๆ\" ความหมา\"ไปหาไขมาถูเลื่อยหน่อยมันฝืด ถูให้มันลื่นๆ\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ควย

ภาษาอีสานคำว่า..ควย
ความหมายตรงๆ ====>	โยก,โยกเยก,โคลงเคลง,
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-10-2006 14:27:38	ตัวอย่าง ควย ถ้าเป็นคำนาม จะหมายถึง ควาย หรือ กระบือ แต่ในที่นี้ ควย หมายถึง โยก โยกเยก โคลงเคลง เช่น -แข่วควย หมายถึง ฟันโยก -ลมพัดแฮงจนเสาเฮียนควย หมายถึง ลมพัดแรงจนทำให้เสาบ้านโยก -หัวควย หมายถึง หัวโยกหัวคลอน ตัวอย่างประโยค -บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปต่อยบักขามแป แต่ต้นบักขามแปมันสูงใช่ไม่คันก๋อต่อยบ่เถิง กะเลยพากันหาเกินไปก่ายขึ้น น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ขึ้น แต่อ้ายหน่อเลาย่านตก กะเลยบอกน้องกระแตจับเกินให่แน่นๆอย่าสะให่มัน \"ควย\" เด้อ เดี๋ยวอ้ายสิตก พะนะ แปลว่า -บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเก็บมะขามเทศ แต่ต้นมะขามเทศมันสูง ใช้ไม้ตะขอสอยไม่ถึง ก็เลยพากันหาไม้มาทำเป็นบันไดพาดปีนขึ้น ให้น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ปีน แต่อ้ายหน่อแกกลัวตก ก็เลยบอกน้องกระแตให้จับกระไดให้แน่นๆอย่าให้มัน \"โยก\" นะ เดี๋ยวอ้ายหน่อจะตก พะนะ หรือ -อ้ายซาญพาน้องตั๊กไปขี่รถสักกะยานเล่น อ้ายชาญเป็นคนถีบให่น้องตั๊กซ่อน สองคนมีแต่คนใหญ่ๆหนักหลายจนล่อสักกะยานลูกปืนแตก ล้อ \"ควย\" ก๊อกแล่ก ก๊อกแล่ก ไป หมายถึง -พี่ชาญพาน้องตั๊กไปขี่จักรยานเล่น พี่ชาญเป็นคนถีบให้น้องตั๊กเป็นคนซ้อนท้าย ทั้งสองคนมีแต่คนตัวใหญ่ๆน้ำหนักมากจนล้อจักรยานรับน้ำหนักไม่ไหวจนลูกปืนล้อแตก จนล้อ \"โคลงเคลง\" ไปมา ( ควย ในภาษาอีสาน เป็นคำสุภาพ แต่ในภาษาไทยกลาง มิทราบว่าแปลว่าอะไร)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คัน

ภาษาอีสานคำว่า..คัน
ความหมายตรงๆ ====>	ถ้า
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:36:23	ตัวอย่าง คันสูได้เขียนคำนี้ดู๋ๆทุกมื้ออาจารย์ว่าสูเก่งเด้ แปลว่า ถ้าพวกคณได้เขียนคำนี้บ่อยๆเขียนทุกวันครูว่าพวกเธอจะเก่งนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิ่ว

ภาษาอีสานคำว่า..คิ่ว
ความหมายตรงๆ ====>	แม่นยำ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 18-12-2009 04:10:36	ตัวอย่าง หมอมอบ้านนั้น ทวยคิ่วอีหลี แปลว่า หมอดูบ้านนั้น ทำนายแม่นจริงๆ คำว่า คิ่ว ใช้สำหรับทำนายหรือพยากรณ์ นอกนั้นไม่ค่อยใช้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คึดบ่ซอด

ภาษาอีสานคำว่า..คึดบ่ซอด
ความหมายตรงๆ ====>	คิดไม่ถึง/คิดไม่ออก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 08-11-2010 00:35:39	ตัวอย่าง เรื่องง่ายๆส่ำนี้ ข้อยคือคึดบ่ซอด แปลว่า เรื่องง่ายๆแค่นี้ ทำไมผมถึงคิดไม่ออก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก
ความหมายตรงๆ ====>	พัก หรือ หยุดการกระทำนั้น ชั่วขณะ
อ้างอิงจังหวัด :: ไซ ยา พูม จากคุณ:: นพกร เด้อครับ เมื่อวันที่:: 9/27/2001 11:51:50 AM	ตัวอย่าง ตัวอย่าง เช่น บักหำน่อย นพกร กำลังนั่งเขียน " ภาษาอีสานมื้อละคำ " เพื่อจะได้ส่งไปรวมกลุ่มกับ พ่อแม่พี่น้องชาวชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน ขณะนั้นเอง อ้ายบ่าวหน่อ เดินถือลาบวัว // แซบ ๆ // มาด้วยถุงบักใหญ่หนึ่ง (ถุงใหญ่มาก ๆ) อ้ายบ่าวหน่อก็เอ่ยปากพูดกับ บักหำน่อย นพกร ว่า มามะบักหำน่อย """" เคิก """ มากินลาบวัวนำกันก่อน (ด้วยกัน) ซั่นดอกหว่า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โง

ภาษาอีสานคำว่า..โง
ความหมายตรงๆ ====>	โค้ง , หรือ วกกลับ , วนกลับมา
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 27-09-2010 20:32:00	ตัวอย่าง ฮ้วย..เลยทางเลี้ยวแล้ว โงกลับมาก่อน คำแปล อ้าว..เลยทางเลี้ยวแล้ว วกกลับมาก่อน เอ๋า ไม้ไผ่ลำนี้ คือ เป็นสีโง ๆ แท้หละ คำแปล เอ้า..ม้ไผ่ลำนี้ ดูจะโค้งๆ จังนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไง

ภาษาอีสานคำว่า..ไง
ความหมายตรงๆ ====>	ฝุ่นตลบ(กริยา),ที่อยู่ของกบ (นาม)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/3/2002 10:42:38 PM	ตัวอย่าง หมอลำอยู่บ้านคนเต้น ขี่ดินนี่ไงง่องเลยเน๊าะ แปลว่า หมอลำที่บ้านคนฟ้อนรำนี่ ฝุ่นตะลบเลย หรือ เจ้าเห็นไงกบบ่ นี่มันสิเป็นจั่งสิ แปลว่า คุณเห็น ที่อยู่ของกบไหม เป็นอย่างนี้แหละ วสั่นแหล่ว..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังแม่นเป็นก้าว

ภาษาอีสานคำว่า..จังแม่นเป็นก้าว
ความหมายตรงๆ ====>	ทำเป็นยิ่ง,ลืมพื้นเพของตัวเอง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 18-01-2010 12:05:45	ตัวอย่าง ตัวอย่าง บักหำน้อยไปเรียนหนังสืออยู่กรุงเทพ เรียนจบนิติศาสตร์ กลับไปบ้านอีสาน กะยังพูดคุยกับคนอื่นบ้าง แต่พอบักหำน้อย เรียนจบเนติฯ แล้ว กลับไปบ้านเลยไม่พูดไม่คุยกับใคร มองเห็นคนอื่นด้อยกว่าตัวเอง (แต่ยังไม่ถึงกับชั่ว ยังพอคบได้) ภาษาบ้านผมเรียกว่า \"จังแม่นมันเป็นก้าว\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้ำ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้ำ
ความหมายตรงๆ ====>	ทำอย่างเร่งรีบ, รีบร้อน, กิริยาอาการเวลาเอาก้อนข้าวเหนียวสัมผัสกับอาหาร,รอยฟกช้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: บักต๊อก เมื่อวันที่:: 22-08-2007 16:09:20	ตัวอย่าง โตอย่าง : - อ้ายหน่อย้านบ่ทันรถ เพิ้นเลยฟ้าวย่างจ้ำเอาจะให่ไวเลย - อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มว่าบักต๊อกจ้ำคำข้าวโป๊มโป่ม ผู้ละสิบ่ได่กินนำ - อ้ายกระบี่โลหิตถืกเมียหยิก ย้อนแอบไปจอบเบิ่งสาวสำน้อย จนแขนเป็นจ้ำๆ เลยสมบ่ละ แปล : - พี่หน่อกลัวขึ้นรถไม่ทัน เลยรีบร้อนเดินอย่างรวดเร็วเลย - พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่า บักต๊อกเอาข้าวเหนียวกินกับข้าวคำใหญ่ เดี๋ยวคนอื่นจะไม่ได้ กินด้วย - พี่กระบี่โลหิตโดนเมียหยิก โทษฐานแอบไปดูสาววัยรุ่น จนแขนมีรอยฟกช้ำ สมควรแล้วละ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก

ภาษาอีสานคำว่า..จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก
ความหมายตรงๆ ====>	พิเรน ซอกแซก
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: ป้าหน่อย เมื่อวันที่:: 31-03-2011 19:49:11	ตัวอย่าง เด็กน้อย สงสัยถามพ่อว่า พ่อๆ ห่านคือฮ้องเสียงดังแท้ พ่อบอก มันคอยาว กะเลยฮ้องเสียงดัง อ้าว แล้วอึ่งคอสั้น กะคืฮ้องเสียงดัง คะซั้น พ่อ \"ฮื้ย สูนี่ ถามหยัง จิ๊กหลิ๊ก จอกหลอก หลายเว่ย แปลว่า ถามอะไรพิเรน ๆ ทำนองนั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิกหลิกจอกหลอก

ภาษาอีสานคำว่า..จิกหลิกจอกหลอก
ความหมายตรงๆ ====>	เล็กๆน้อยๆ, ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 25-10-2006 09:37:50	ตัวอย่าง จิกหลิกจอกหลอก เป็นความหมายในเชิง เปรียบเทียบ คือ เล็กๆน้อยๆ ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน เหลาะแหละ ทำนองนี้ ตัวอย่าง บ่าวโต้ง เพิ่นนี่คือจิกหลิกจอกหลอกเน๊าะ เฮ็ดอีหยังบ่เป็นชิ้นเป็นอันเลย แปลว่า บ่าวโต้ง แกเป็นคนไม่เป็นชิ้นเป็นอัน ทำอะไรก็ไม่เป็นอันสักอย่าง หรือ บ่าวหน่อ เพิ่นบ่สนใจเรื่องจิกหลิกจอกหลอกดอก เพิ่นเป็นคนหนักแน่น แปลว่า บ่าวหน่อ แกไม่สนใจเรื่องเล็กๆน้อยๆหรอก เพราะแกเป็นคนหนกแน่นพอ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โจ้โก้

ภาษาอีสานคำว่า..โจ้โก้
ความหมายตรงๆ ====>	มีมากมาย
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดนอังคาร เมื่อวันที่:: 8/30/2001 8:49:12 PM	ตัวอย่าง ปีนี้ทำนาได้ข้าวกองโจ้โก้ แปลว่า ปีนี้ชาวนา ได้ข้าวกองใหญ่ เยอะมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โจม

ภาษาอีสานคำว่า..โจม
ความหมายตรงๆ ====>	ยก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 04-04-2007 12:53:15	ตัวอย่าง โจม หมายถึง ยก ยกวัตถุสิ่งของนะ ไม่ใช่ ยกที่หนึ่ง ยกที่สอง เหมือนการชกมวย ตัวอย่าง -น้องเป้ยขึ้นต้นบักสีดาบ่ได้ กะเลยเอิ้นอ้ายหน่อมาซ่อย \"โจมก้น\" ขึ้นให่ จั่งค่อยปีนขึ้นได้ ความหมาย -น้องเป้ยขึ้นต้นฝรั่งไม่ได้ ก็เลยเรียกให้พี่หน่อมาช่วย \"ยกก้น\" ขึ้นให้ ถึงได้ปีนขึ้นได้ หรือ บ่าวหน่อ: ป้าด...บักโมหน่วยนี่คือหน่วยใหญ่คักแท้ น้องพอลล่ามา \"โจม\" เบิ่งเกิ่นหนะว่าหนักปานได๋ หรือว่า \"โจม\" บ่แกน น้องพอลล่า: ปะสาหน่วยส่ำนี่ ใหญ่กั่วนี่น้องกะ \"โจมแกน\" แปลว่า บ่าวหน่อ: โอ้โฮ...แตงโมลูกนี้ลูกโตมากเลยนะ น้องพอลล่ามา \"ยก\" ดูหน่อยสิ ว่าหนักเท่าไหร่ หรือว่า \"ยก\" ไม่ขึ้น น้องพอลล่า: ก็แค่ลูกแค่เนี้ย ใหญ่กว่านี้น้องก็ \"ยกไหว\" พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซองลอง

ภาษาอีสานคำว่า..ซองลอง
ความหมายตรงๆ ====>	เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:29:30	ตัวอย่าง ซองลอง เป็นคำขยายการจัดวาง การเรียง เพื่อทำให้ เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก มาดูตัวอย่างกัน กระต่าย 2 ตัวมาคือนั่งเฮียงกันอยู่ซองลองดีแท้ เบิ่งแล้วเป็นตาฮัก แปลว่า กระต่าย 2 ตัวมานั่งเรียงกันน่ารักจังเลย เอาซ่ำนี้หละ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซอย

ภาษาอีสานคำว่า..ซอย
ความหมายตรงๆ ====>	ช่วยเหลือ ช่วยด้วย ให้การช่วยเหลือกันและกัน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดนอังคาร เมื่อวันที่:: 05-11-2008 11:20:05	ตัวอย่าง ซอยข่อยแหน่ แปลว่า ช่วยฉันด้วย ซอยกันเฮ็ดนา แปลว่า ช่วยกันทำนา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียง

ภาษาอีสานคำว่า..เซียง
ความหมายตรงๆ ====>	การซ่อน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 17-02-2006 16:38:26	ตัวอย่าง โจรมันลักเงินข่อยไปเซียงไว้ใต้บ่อนนอน แปลว่า โจรมันขโมยเงินผมไปซ่อนไว้ที่ที่นอน บ่อนนอน = ที่นอน คำกริยา เซียง แปลว่า ซ่อน สำเนียงการอ่านแบบไทย คำนาม เซียง แปลว่า คนที่สึกจากการบวชสามเณร อ่านแบบอีสาน ลาววา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดึก

ภาษาอีสานคำว่า..ดึก
ความหมายตรงๆ ====>	ขว้าง . ปา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: พี เมื่อวันที่:: 30-07-2007 17:23:38	ตัวอย่าง 1.อ้ายต๊อก ดึก คำข้าวใส่หัวหมา 2.คำนาง ดึกเปลือกทุเรียนถิ่ม (ทิ้ง)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดูน

ภาษาอีสานคำว่า..ดูน
ความหมายตรงๆ ====>	ผุด หรือ อาการดันออก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: สะเลเต เมื่อวันที่:: 25-11-2008 08:38:56	ตัวอย่าง แหล่งน้ำนี้ เป็นน้ำดูน แปลว่า แหล่งน้ำนี้ เป็นน้ำที่ผุดขึ้นตามธรรมชาติ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..เดิ่น
ความหมายตรงๆ ====>	สนาม,พื้นที่โล่งกว้าง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:39:46 PM	ตัวอย่าง เจ้าเห็นนาข่อยบ่ มีแต่เดิ่นเอียด (เอือด) เต็มอยู่ปลูกข้าวกะบ่งามเลย แปลว่า คุณเห็นไหม ที่นาผมมีแต่พื้นที่โล่งเค็ม(ดินเปรี้ยว) เต็มไปหมด ปลูกข้าวก็ไม่งอกงามเลย เอียด หรือ เดิ่นเอียดจะทำนาแล้วข้าวจะไม่ขึ้น เพราะ ดินเปรี้ยวหรือ ดินที่มีความเป็นกรดสูง จะเป็นลักณะดินทราย ชิมดูดินจะเปรี้ยวๆ บางที่ก็สามารถเอาดินนี้ไปต้มทำเป็นกลือสินเทาได้ วิธีแก้ ดินเปรี้ยว ต้องโรยด้วยความเป็นด่าง ซึ่งก็คือ ปูนขาวนั่นเอง (CaCO3) บ่าวหน่อ ลาววา...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงจ่ายหว่าย

ภาษาอีสานคำว่า..แดงจ่ายหว่าย
ความหมายตรงๆ ====>	แดงสดใส แดงสุก แดงแจ๋
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 06-11-2006 08:55:04	ตัวอย่าง แดงจ่ายหว่าย คือลักษณะของสีแดง ที่แดงแบบสดใส ซึ่งเป็นสีแดงที่น่าประทับใจ หากเป็นของกินก็แดงน่ากิน เช่น แตงโมงสุก แดงจ่ายหว่าย หมายถึง แตงโมสุก แดงฉ่ำน่ากิน เสื้อสีแดงจ่ายหว่าย หมายถึงเสื้อสีแดงสดใส ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงจ่ายหว่าย งามเป็นตาหน่าย หมายถึง ดวงอาทิตย์ กำลังตกดิน สีแดงสดใสสวยงามมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ง
ความหมายตรงๆ ====>	1.การรอง 2.การดักสัตว์น้ำจากน้ำที่ไหลโดยใช้อวน 3.ใหญ่พอสมควร 4.ลักษณะนามของผ้าถุงหรือสะโหร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-06-2006 11:12:45	ตัวอย่าง 1. ต่ง แปลว่า การรอง เช่น -ฝนตกแฮงแล่ว อีหล่าเอาคุไป \"ต่ง\" น้ำฝน ไปใส่แอ่งไว่ถ่ากินแหน่ =ฝนตกหนักแล้ว หนูเอาถังไป \"รอง\" น้ำฝน ไปใส่หม้อดินไว้ดื่ม หน่อยนะ -บ่าวหน่อเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายเหยียยโหยดๆอยู่นั่น เอามือ \"ต่ง\" ไว่แหน่เด้อ เดี๋ยวน้ำลายสิย้อยลงถ่วยป่นเด้ =บ่าวหน่อมองเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายไหลย้อยเลยนะนั่น เอามืด \"รอง\" ใว้หน่อยนะ เดี๋ยวน้ำลายจะหยดลงถ้วยป่นนะ 2.ต่ง แปลว่า การดักสัตว์น้ำ เช่น -เวลาน้ำมาก ล้นท่างน้ำ ให้เอาดางไป \"ต่ง\" เอากุ้ง เอาซิว มาใว่เฮ็ดส้มปลาน้อยแหน่เด้อ =เวลาน้ำหลาก น้ำล้นทางน้ำไหล ให้เอาอวนไป \"ดัก\" เอากุ้ง เอาปลาซิว มาใว้ทำปลาจ่อมหน่อยนะ ** การ ต่ง จะใช้กับน้ำที่ไหลเท่านั้น อาจจะใช้คำว่า ต่งดาง ต่งปลา ต่งกุ้ง แต่ถ้าเป็นการดักสัตว์น้ำในบริเวณน้ำนิ่ง จะไม่ใช่คำว่า ต่ง 3. ต่ง แปลว่า ใหญ่พอสมควร มักจะใช้กับวัตถุที่มีลักษณะกลม เช่น ผลไม้ต่างๆ ไข่ หรือ หำ เป็นต้น เช่น -พ่อใหญ่บัติบอกเมียว่า บักสีดาอยู่ต้นหลังบ้าน มีตะหน่วย \"ต่งๆ\" แล้ว แมสูเก็บไปวัดแหน่เด้อ มื่ออื่น =คุณตาบัติบอกแก่ภรรยาว่า ฝรั่งที่อยู่ต้นหลังบ้าน ลูกมัน \"โตพอสมควร\" แล้วนะ พรุ่งนี้ให้คุณเก็บไปใส่บาตรที่วัดหน่อยนะ -พ่อใหญ่หน่อฮ่ายให่เด็กน้อยว่า เด็กน้อยหมู่นี่ หำ \"ต่ง\" ไป่หนิ สังมาดื้อแท่ เดี๋ยวสิจับไปตอนให่เหมิดเลย =คุณตาหน่อดุให้เด็กๆว่า เด็กพวกนี้ อัณทะ \"โต\" หรือยัง ทำไมซุกซนจังเลย เดี๋ยวจับไปทำหมันให้หมดเลย 4.ต่ง เป็นคำลักษณะนามของ ผ้าถุง ผ้าสะโหร่ง เช่น -สิ่นไหม 3 ต่ง -ผ่าสะโหร่ง ต่ง หนึ่ง สิ่นหมี่ 5 ต่ง เป็นต้น เป็นตอ เป็นใบ เป็นหน่วย....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตายคาป้อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตายคาป้อ
ความหมายตรงๆ ====>	อาการของไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้ว แต่ฟักไม่ออก ตายอยู่ในไข่
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 11-10-2010 10:33:05	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ทิดมี เลือกเอาไข่ไก่จ้างฮัง และลักหลอยเอาเฉพาะ ไข่ตายคาป้อ เนื่องจากเอาไปต้มสุกแล้ว แกะออกมาเป็นโต โม่มโลด แซบ คำแปล ทิดมี เลือกเอาไข่ที่แม่ไก่ฟักไม่ออก และแอบซ่อนเอาเฉพาะ ไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้วแต่ฟักไม่ออก เนื่องจากเอาไปต้มแล้ว แกะเปลือกออกมา จะเป็นตัวไก่น้อยเลย จากนั้นก็กลืนเลย อร่อย อีกอย่าง คำว่า " ตายคาป้อ" ใช้เป็นสำนวนคำ เปรียบเทียบ หมายถึง หมดสิทธิ์ตั้งแต่ต้น หรือ แพ้ตั้งแต่ในมุ้ง เช่น ตัวอย่าง จารย์ใหญ่เอ้ย..อย่ามาท้าแข่งยิงหนังสติ๊ก กันถ่อน ฝีมือคือเจ้า กะ ตายคาป้อ พุ้นแหล่ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตื่ม

ภาษาอีสานคำว่า..ตื่ม
ความหมายตรงๆ ====>	เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 12:21:35	ตัวอย่าง มื้อนี้มีส่ำนี้ มื้อหน้าสิตื่มให่-วันนี้มีแค่นี้ พรุ่งนี้จะมาเพิ่งให้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ด
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะของการขยับเคลื่อนที่ของวัตถุโดยบ่ต้องยกไห่ลอยขึ้นจากพื้น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: แคน เมื่อวันที่:: 04-06-2009 14:36:44	ตัวอย่าง \"โอ้ย..กะติ๋บเข่าจั๋งแม่นอยู่ไกล ข้อยจ๊กบ่เถิง ตู้ดมา ไก้ๆ ข่อยแหน่\" หรือถ่าใช้กับคน กะมักไซ้ในสำนวนที่ว่าคนที่ไป๋ซอยงานบุญงานแต่งแล้วกิ๋นบ่ฮู้จักพอ \"เหว๋ย จั๋งแม่นเจ้าบ่อายเจ้าภาพน้อ อ้ายเซียงโหล ซอยงาน ซาวบาท (ยี่สิบ) ตู้ดกิ๋นจน กางเกงขาดดาก\" หมายถึง การขยับเคลื่อนที่จากวงหนึ่งไปอีกวงหนึ่ง โดยบ่ต้องลุกขึ้น ลักษณะการเคลื่อนที่ในแนวราบ สิได่บ่เป็นที่สังเกตุของคนอื่น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แตกเหิบ, แตกเขิบ

ภาษาอีสานคำว่า..แตกเหิบ, แตกเขิบ
ความหมายตรงๆ ====>	แตกระแหง แตกร้าว แตกรายงา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 25-09-2006 10:05:02	ตัวอย่าง ตามบวกควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปเหมิดแล้ว ดินกะแตกเหิบ เขียดโม้ เขียดขาคำ พากันเข้าไปหม่นลี้อยู่ แปลว่า ตามปลักควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปหมดแล้ว ดินก็แตกระแหง เขียดโม้ เขียดขาคำ ต่างพากันเข้าไปแอบหลบอยู่ ------------------------ แต่ผัดน้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ซ่อยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่เกิบแตะ บ่ทันดน ส้นน่องน้องกระแต กะแตกเหิบ บ่าวหน่อ กะร้องเพลงแซวเลาว่า “...ตีนแตกเหิบเขียดอีโม้ดีใจ ต่อไปนี้เขียดอีโม้บ่ไปไส สิตามน้องไป เพื่อสิได้หม่นตีน” แปลว่า ตั้งแต่น้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ช่วยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่ร้องเท้าแตะ ไม่นาน ส้นเท้าน้องกระแต ก็แตกร้าว บ่าวหน่อ ก็เลยร้องเพลงแซวน้องกระแตว่า “...ตีนแตกร้าว เขียดน้อยดีใจ ต่อไปนี้เขียดจะไม่ไปไหน จะตามน้องไป เพื่อจะได้ไชตีน” หม่น = ชอนไช บางที่เรียก แตกเขิบ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แต้มแก่

ภาษาอีสานคำว่า..แต้มแก่
ความหมายตรงๆ ====>	การกระทำของผู้อ่อนวัยแต่ทำเหมือนสูงวัย, ไม่ให้ความเคารพ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 15:12:17	ตัวอย่าง แต้มแก่ คือ การกระทำของผู้อ่อนวัยแต่ทำเหมือนสูงวัย, ไม่ให้ความเคารพ เป็นการกระทำที่ไม่ดี ตัวอย่าง เช่น บ่าวต้อย อายุซ่ำนี้จั่งใด๋มาเอิ้นบ่าวหน่อ ปานเสี่ยว น้อ แสดงว่าแต้มแก่เด้นิ แปลว่า บ่าวต้อย อายุเท่านี้ ทำไมมาเรียกบ่าวหน่อยังกะเป็นเพื่อนกัน แสดงว่า ไม่เคารพนะนี่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถ่าแน

ภาษาอีสานคำว่า..ถ่าแน
ความหมายตรงๆ ====>	รอหน่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: ไอตาดอน เมื่อวันที่:: 08-10-2008 16:00:30	ตัวอย่าง อีพอถ่าข่อยแน ข่อยสิไปนำน่ะ แปล คุณพ่อรอผมหน่อย ผมจะไปด้วย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถิ่มแข่ว

ภาษาอีสานคำว่า..ถิ่มแข่ว
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะคำพูดที่เกี่ยวกับการเกิดอุบัติเหตุ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 02-09-2010 18:53:46	ตัวอย่าง ตัวอย่าง มื้อคืนนี้นักเรียกบ้านกุดสะแทดถิ่มแข่วอยู่แถวสะพานมูลนั่นตั๊ว แปล เมื่อคืนนี้นักเรียนหมู่บ้านกุดสะแทด รถเกิดอุบัติเหตุบริเวณสะพานข้ามลำน้ำมูล
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง

ภาษาอีสานคำว่า..ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง
ความหมายตรงๆ ====>	ถูกอกถูกใจ, ชอบใจ, ชอบอกชอบใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 24-10-2006 14:05:26	ตัวอย่าง ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง ไม่รู้ว่าเขียนอย่างไรกันแน่ เพราะอ่านอย่างนี้แหละครับ เอามารวมกันก็แล้วกัน คำว่า ถืก ก็คือ ถูก (สัมผัส) คิง หรือ คีง แปลว่าร่างกาย แล้วไฉน ภาษาอีสานแปลว่า ชอบอกชอบใจ หรือ ถูกอกถูกใจไปได้ น้อ.. คำนี้เป็นการแปลความหมายโดยรวมนะครับ เหมือนกับมา มีอะไรมาทำให้รู้สึกประทับใจจนบนสะเม็น หรือ ขนลุกสั่น ทำนองนี้ หรือ อาจจะมาจากคำว่า สามารถถูกเนื้อต้องตัว หรือ ถูกามร่างกายได้ โดยที่ร่างกายไม่ขัดขืนก้เป็นได้ เลยทำให้ถูกใจ สั่นดอกหว้า มาดูตัวอย่างกันนะครับ บุญข้าวสากปีนี้ บ้านเฮาจ้างวงโปงลางจุฬาฯมาเล่น จักแมนถืกคีงผู้บ่าวคัก เพิ่นสิได้ไปมวนหน้าฮ้านสั่นดอก แปลว่า บุญข้าวกระยาสารถ (ช่วงเทศกาลน้ำหลาก เดือน 9-10) ปีนี้ หมู่บ้านเราจ้างวงโปงลางจากจุฬามาเล่น เป็นที่ชอบอกชอบใจของหนุ่มๆมาก พวกเขาจะได้ออกไปสนุกหน้าเวที สั่นดอก เป็นจั่งใด๋น้อ ภาษาอีสานมื้อละคำ ถืกคีงพี่น้องบ่น้อ.......
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทำท่า

ภาษาอีสานคำว่า..ทำท่า
ความหมายตรงๆ ====>	แกล้งทำ,ทำไม่จริงไม่จัง,การกระทำที่ไม่ได้เกิดจากจริตของตนเอง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 15-01-2010 12:47:12	ตัวอย่าง เช่น บักหำน้อยขี้เกียจไปเลี้ยงควาย ก็เลยแกล้งทำเป็นปวดท้อง อาการเช่นนี้ภาษาคนบ้านผมเรียกว่า \"ทำท่า\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาแกน

ภาษาอีสานคำว่า..นาแกน
ความหมายตรงๆ ====>	พื้นนาแข็ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: หนุ่มสารคาม เมื่อวันที่:: 07-12-2010 21:10:41	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ปวงเราดำนาย้อนจั้ก จั้ก เพราะว่านาเราแกนแฮง พ่อใหญ่ป่วงปักดำนาเต้นจั้ก จั้ก เพราะว่าพื้นที่นาพื้นดินแข็งมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาเหี้ย

ภาษาอีสานคำว่า..นาเหี้ย
ความหมายตรงๆ ====>	นาร้าง , ที่นาที่ปล่อยทิ้งไว้ ไม่ได้ทำนา จนดินแข็งตัว มีหญ้าขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 30-06-2010 13:46:13	ตัวอย่าง นาเหี้ย ไม่ใช่คำด่าหรือคำหยาบ แต่หมายถึงนาที่ ไม่ได้ไถพรวน ทำนาแล้ว หรือที่นาปล่อยปะละเลยทิ้งไว้ อาจจะเพราะเจ้าของไม่อยู่ หรือ ทำนาไม่ทัน เพราะน้ำขาดก่อน จึงทิ้งไว้อย่างนั้น ตัวอย่างการใช้คำ สาวส่า ไล่งัวไปเลี้ยงทางนาเหี้ย คำแปล สาวส่า ไล่วัวไปเลี้ยงด้าน นาร้างที่เจ้าของปล่อยทิ้งไว้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แนมหน้า

ภาษาอีสานคำว่า..แนมหน้า
ความหมายตรงๆ ====>	ดูหน้าแบบเย้ยหยัน มองหน้าแบบหยาม
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู แม่ใหญ่เหรียญ เมื่อวันที่:: 28-02-2009 13:24:04	ตัวอย่าง แนมหน้า...เป็นคำกริยา...คือ การมองหน้าแบบไม่หลบสายตา จนคนถูกมองต้องเตือนว่า เห้ย...\"อย่าแนมหน้าโดนหลาย\" ความหมายของคำนี้ คนอีสานใต้ถือว่า คนที่กำลังมอง ดูถูก ดูแคลน และเยียดหยาม ไม่ให้เกียรติ ส่วนมากจะมีเรื่องกัน แค่มองหน้ากัน แม้ไม่มีคำพิพากษาศาลฎีกาวางบรรทัดฐานไว้ แต่ก็มีข้อเท็จจริงให้เห็นในถิ่นที่อยู่ของคนอีสานใต้ครับผม ไม่เชื่อท่านลองไปพิสูจน์ตามงานบ้านผมที่มีหมอลำซิ่งสิครับ.....แล้วก็ไป \"แนมหน้าเขา\" ให้คุณยิ้มและหลี่ตานิดๆนะ......อื่มๆๆๆๆๆ ใช่เลย...แต่ผมขอบอกนะ....หาเพื่อนๆไปเยอะๆหน่อยก็ดี.. ครับผม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เมือ/บ่เมีย

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เมือ/บ่เมีย
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่กลับ (บ้านหรือทีอยู่อาศัยหรือที่จากมา) เมือ แปลว่า กลับ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 03-10-2010 00:11:32	ตัวอย่าง ปีใหม่นี้ เจ้าบ่เมือบ้านบ้อ แปลว่า ปีใหม่นี้ คุณไม่กลับบ้านหรือ คำนี้ ออกเสียงต่างกันตามแต่ท้องที่ บางแห่งว่า เมีย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ให้แล้ว

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ให้แล้ว
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่ยอม,ต้องเอาเรื่องให้ได้,ไม่ยอมเด็ดขาด,
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 15-01-2010 12:56:01	ตัวอย่าง เช่น บ่าวหน่อไปจับมือถือแขนสาวสำน้อยในหมู่บ้าน ผู้หญิงอาจจะพอใจบ่าวหน่อเพราะรูปหล่อการศึกษาดี แต่ว่า พ่อแม่ของสาวสำน้อยบอกว่า \"บ่ให้แล้ว\" คือไม่ยอม งานนี้ต้องเอาเรื่อง..ไม่ยอมเด็ดขาด.. ยกเว้นเสียแต่ว่าบ่าวหน่อจะไปขอแต่งกับสาวสำน้อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักหำ

ภาษาอีสานคำว่า..บักหำ
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำที่ใช้นำหน้าเลือกเด็กผู้ชาย
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: หนุ่มน้ำดำ เมื่อวันที่:: 20-11-2007 13:43:11	ตัวอย่าง เช่นบักหำน้อยไปนานำแม่เด้อ คำแปล เด็กชายน้อยไปนากับแม่นะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักเหล่น

ภาษาอีสานคำว่า..บักเหล่น
ความหมายตรงๆ ====>	มะเขือเทศ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:33:24	ตัวอย่าง ขีดเส้นใต้หน่อยครับ 55+ คำนี้หนองคาย โอนลี่ึครับ แปลว่า มะเขือเทศ ถ้าฝั่งลาวจะใช้หมากแทน คือหมากเหล่น โตไปเก็บบักเหล่นอยู่ทางเทิงมาให่เฮาแหน่ ตงหม่องไฮ่พุ่นนา แปลว่า เธอไปเก็บมะเขือเทศมาให้เราหน่อยตรงแถวไร่นั่นน่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ายข้าว

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ายข้าว
ความหมายตรงๆ ====>	การนำข้าวเหนียวและกับข้าวคลุกกัน แล้วเดินกิน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-02-2006 13:41:36	ตัวอย่าง การบ่ายข้าว คือ การนำข้าวเหนียวและกับข้าวคลุกกัน แล้วเดินกิน วัตถุกระสงค์ คือ สมัยก่อน การที่จะไปทำไร่ทำนา ต้องออกแต่เช้า ไม่มีเวลามานั่งล้อมลงกินรวมกันดีๆ จำเป็นต้องห่อข้าวไปกินพร้อมกับการเดินทาง วิธีการที่ง่ายที่สุด และสะดวกต่อการกิน ก็คือ การบ่ายข้าว ซึ่งกับข้าวจะเป็นอะไรนั้นก็ได้ เช่น ข้าวบ่ายไข่ คือ ข้าวเหนียวกับไข่ต้ม มาคลุกกันจนเป็นนื้อเดียวกัน ข้าวบ่ายกบ คือ ข้าวหนียวกับกบย่าง ข้าวบ่ายบักขาม คือ ข้าวเหนียวคลุกเคล้ากับมะขามหวาน จนเป็นเนื้อเดียวกัน . . . จะบ้ายอะไรก็แล้วแต่ สุดท้ายต้องเป็นปั้น แล้วเดินกิน นั่นเอง หล่านางเอ้ย ผู้ขี่ร้ายจั่งเอย กินข้าวบ่ายกบตั้วหละนาง แปลว่า น้องนางเอย คนรูปไม่หล่ออย่างพี่ กินข้าวกับกบนะน้องนาง ขี้ร้าย, ผู้ฮ้าย, ผู้ร้าย ==> คนหน้าตาไม่ดี สั่นดอกวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ๋า

ภาษาอีสานคำว่า..บ๋า
ความหมายตรงๆ ====>	บนบาน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 17-10-2009 09:24:12	ตัวอย่าง คำว่าบ๋า นั้น แปลว่า บนบาน ตัวอย่าง สาวส่า เลาเป็นคนมักเล่นหวยเป็นชีวิตจิตใจ เลากะเลยไปบ๋ายาพ่อปู่ไว้ว่า คันถืกเลขเลาสิมาเลี้ยงชมรมอีสานเบิดชมรมเลย แปลว่า สาวส่า เป็นคนชอบเล่นหวยเป็นชีวิตจิตใน แกก็เลยไปบนบานต่อศาลพ่อปู่ว่า ถ้าถูกหวยแกจะมาเลี้ยงชมรมอีสานทุกคนเลย หรือ มื้อนี้มีงานพาแลง คำนางน้องกะเลยเอาหัวสิงใคไปปักบ๋าเทวดาว่าบ่ให้ฝนตกฮำงานยามกลางคืน แปลว่า วันนี้มีงานพาแลง คำนางน้องก็เลยเอาหัวตะใคร้ปักบนบานเทวดาว่าอย่าให้ฝนตกใส่งานตอนกลางคืนเลย สั่นดอกหวา..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บืน

ภาษาอีสานคำว่า..บืน
ความหมายตรงๆ ====>	ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 30-11-2006 10:53:13	ตัวอย่าง บืน คือ ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม คำนี้เพื่อให้เข้าใจง่าย ขอยกตัวอย่างปลาค้อ หรือ ปลาคอ ปลาคอ อยู่นาข่อย ยามหนาวมา มันบืนข้ามคันแท เห็นตาฮอยมัน มาเบิ่งแน่ติ ฮอยบักใหญ่นึง แปลว่า ปลาช่อน ที่อยู่ที่นาผม ตอนหน้าหนาว มันตะเกียกตะกายข้ามคันนา เห็นแต่รอยมัน มาดูสิ รอยใหญ่มาก ยกตัวอย่างคนดีกว่าครับ เด็กน้อยชมรมอีสาน จุฬาฯ ถึงสิฮู้ว่า เฮียนจุฬาฯ มันยากส่ำใด อ้ายกะเห็นซุคนบืนเอาปริญญามาจนได้ซุคน ซางมาเก่งแท้น้อ แปลว่า เด็กชมรมอีสานจุฬาฯ ถึงจะรู้ว่า เรียนจุฬาฯมันยากแค่ไหน พี่ก็เห็นทุกคนพยายาม สู้สุดชีวิต เพื่อเอาปริญญามาได้ทุกคน ช่างเก่งเหลือเกิน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บือ

ภาษาอีสานคำว่า..บือ
ความหมายตรงๆ ====>	ก. หยุด หรือยกเลิกการกระทำนั้นๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: Bios เมื่อวันที่:: 13-05-2010 12:32:24	ตัวอย่าง คำว่าบือ ในภาษาอีสานหมายความว่าหยุด หรือยกเลิก ส่วนมากเด็กๆจะใช้คำนี้ในขณะที่เล่นหยอกล้อกันในกลุ่ม ในสมัยก่อน เช่น บักจุกกับอีสิ่นเหี้ยนแล่นไล่ต้อยกัน บักจุกเป็นหนอนไล่ต้อยอีกเหี้ยน อีเหี้ยนแล่นบ่ไหว เลยบอกว่า "บือๆๆ" ข่อยบ่ไหวแล้ว เหมื่อย แปลว่า เด็กชายจุกกับเด็กหญิงเหี้ยน(เหี้ยน เป็นคำอีสาน คือลักษณะสั้นๆ นิยมใช้กับกระโปรงที่สั้นๆ อีเหี้ยน จึงหมายถึง เด็กหญิงที่ใส่กระโปรงสั้นๆ)เล่นวิ่งไล่จับกัน เด็กชายจุกเป็นคนวิ่งไล่จับเด็กหญิงเหี้ยน เด็กหญิงเหี้ยนวิ่งไม่ไหวเลยบอกเด็กชายจุกว่า "หยุดๆๆ" เพราะเหนื่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ

ภาษาอีสานคำว่า..บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ
ความหมายตรงๆ ====>	งานเทศกาล งานที่ก่อให้เกิดความมงคล
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:23:52	ตัวอย่าง การใช้ก็เป็นคำนาม บุญเดือนอ้าย => บุญปีใหม่ => ประเพณีขึ้นปีใหม่ เดือนยี่ => บุญ บุญเดือนสาม => บุญข้าวประดับดิน => ประเพณีทำบุญที่อยู่อาศัย บุญเดือนสี่ => บุญสงกรานต์ => ประเพณีสงกรานต์ บุญเดือนห้า => บุญผเหวด=> ประเพณีฟังเทศน์มหาชาติ บุญเดือนหก=>บุญบั้งไฟ => ประเพณีบั้งไฟ บุญเดือนเจ็ด => บุญเข้าพรรษา บุญเดือนแปด => บุญเดือนเก้า บุญเดือนสิบ บุญเดือนสิบเอ็ด บุญเดือนสิบสอง บุญผ้าป่า บุญกฐิน บุญบวช บุญขึ้นบ้านใหม่ บูญอัฐฐะ บุญแอว => งานแต่งงาน บุญซวงเฮือ บุญ.... อะไรก็ตามที่เป็นงานมงคล ย้ำ งานมงคล ไม่มีบุญศพนะครับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไบ้

ภาษาอีสานคำว่า..ไบ้
ความหมายตรงๆ ====>	คลี่,คลี่ออก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 15-08-2006 21:27:05	ตัวอย่าง ไบ้ เป็นคำ กริยา แสดงการใช้นิ้วมือคลี่ อะไรสักอย่าง ตัวอย่างเช่น -ยามพ่อใหญ่บัติ ลาวปิ้งปลาให้เมียป้อนเข่าลูก ลาวย่านก้างปลาสิคาคอลูกซายเพิ่น เพิ่นเลยบอกเมียว่า ให้ \"ไบ้\" เอาก้างปลาออกดีๆก่อนจั่งป้อนลูก เดี๋ยวก้างสิคาคอลูกเด้ แปลว่า -เวลาที่คุณตาบัติแกปิ้งปลาให้ภรรยาป้อนข้างลูก แกกลัวว่าก้างปลาจะติดคอลูกชาย แกจึงบอกภรรยาว่าให้ \"คลี่\" เอาก้างปลาออกให้หมดก่อนค่อยป้อนลูก เดี๋ยวก้างจะคิดคอลูกนะ หรือ -บ่าวหน่อไปเล่นไฮโล ยามงันเฮือนดี เล่นได้เงินบักหลาย กำจนเหี่ยมือเปียกม้อดยอด พอเซาเล่น เอาเงินมา \"ไบ้\" ออกเบิ่ง นึกว่าจะของเล่นได้หลาย \"ไบ้\" ออกมามีแต่ใบซาว บ่พอสามร้อยจ้อย แปลว่า -บ่าวหน่อไปเล่นไฮโลในงานศพ เล่นได้เงินเป็นจำนวนมาก กำไว้ในมือจนมือเปียกแฉะ พอแกหยุดเล่น เอาเงินมา \"คลี่\" นับดู นึกว่าตัวเองเล่นได้เยอะ \"คลี่\" ออกมามีแต่แบงค์ยี่สิบ รวมกันไม่ถึงสามร้อยบาทด้วยซ้ำ คำเตือน การเล่นการพนันเป็นสิ่งผิดกฎหมาย ผู้ปกครองควรพิจารณา พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาข่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาข่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ปลาไปรวมกันที่เดียว เนื่องจากน้ำเหลือน้อย เป็นหย่อมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 15-06-2006 13:19:35	ตัวอย่าง ปลาข่อน ไม่ใช่ ชื่อปลาชนิดหนึ่งนะครับ แต่เป็นลักษณะของปลาที่มารวมตัวขันบริเวณหนึ่ง เนื่องจากน้ำเริ่มบกลง (น้ำบก คือ น้ำลดลง, บก คือ ลดน้อยลง) คำว่า ข่อน คือ ลักษณะที่มารวมตัวกันในที่ที่เดียว ส่วน แข่น คือ อัดนั่น หรือ เต็มไปด้วย.... เช่น มื้อนี้ อ้ายดลเอาภาษาอีสานมาเว้าอย่างแข่นๆเลย ก็คือ วันนี้พี่ดล นำความรู้ภาษาอีสานมาเล่า แบบอัดแน่นด้วยคุณภาพ ว่าอย่างนั้น มาดูตัวอย่างปลาข่อนกัน ปลาข่อนยามเกี่ยวเข่าบ้านเจ้าคือสิมีตะโตใหญ่ๆเน๊าะ ฟังเสียงบ้อน คือจั่งแข่แก่งหาง แปลว่า ปลาที่รวมกันเมื่อน้ำที่ลดลงที่บ้านคุณตอนฤดูเกี่ยวข้าว น่าจะมีแต่ตัวโตๆนะ ฟังเสียงปลาขึ้นมาผุดหายใจ เสียงยังจรเข้กวาดหาง บ้อน คือ อาการที่ปลาขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ เว้าหลาย แหงไปไกล ซ่ำนี่ก่อนเด้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาฝา

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาฝา
ความหมายตรงๆ ====>	ตะพาบน้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: บ่าวเดช เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:45:39	ตัวอย่าง ปลาฝา ก็คือ ตะพาบน้ำนั่นเอง เป็นตะพาบน้ำจืด กินได้ 55
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปึก

ภาษาอีสานคำว่า..ปึก
ความหมายตรงๆ ====>	โง่/เซ่อซ่า
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:44:24	ตัวอย่าง ซำนี้กะอ่านบ่ออก คือปึกแท้ล่ะ แปลว่า แค่นี้ก็อ่านไม่ออก โง่จัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เป่ง
ความหมายตรงๆ ====>	การเปิดทางน้ำ , การปล่อยน้ำไปสุ่อีกทีหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: คนฮักถิ่น เมื่อวันที่:: 14-09-2006 09:23:32	ตัวอย่าง เช่นว่า พอใหญ่เอกลาวคือบ่ เป่งน่ำใสเข่าแนหน้อ หมายความว่า ทำไม คุณเอก เขาไม่ปล่อยน้ำ เขาที่นาให้ต้นข้าวบ้าง เป็นต้น นี่เป็นบทควมแรกของข่อย พัดแต่ ตำอิดพู่นกะบ่ คึดว่าสิมีเว็บให้มูเฮาจั่งซี่ ขอบคุณเพิ่นผูจัดทำนำเฮ็ดไว้ยางฮองเด้ยขอรับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นตาน่าย

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นตาน่าย
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่ชอบ,ไม่อยากพูดถึง,น่าเบื่อหน่าย,น่ารำคราญ,ไม่เอาไหน,เห็นแล้วไม่สบายใจ(คำอีสานหนึ่งคำจะมีความหมายมาก)
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: เซียงโอก หนองรังกา เมื่อวันที่:: 22-06-2007 06:12:47	ตัวอย่าง ตัวอย่าง...ผัวเมียคุยกัน เมียพูด...พ่ออีนางลูกสาวเจ่าไปไส ผัวตอบ....เห็นมันไปตลาดกับหมู่เด้อ เมียพูด...มันไปอีหยังตลาด..มันอยากได้เจ๊กเป็นผัวละหว้า...(พูดทำนองแดกดัน) ผัวตอบ....จั๊กแล่ว....ข่อยเห็นมันยามใดมัน \"เป็นตาน่าย\" ยามนั้น คำผะหย่าแถมฟรีเพื่อเป็นวิทยาทาน......ฟังเด้อน้องสาวเอ่ย...เพิ้นว่าคำปากพ่อแม่นี่..หนักเกิ่งธรณี....ไผผู้ยำเกรงนพ..สิฮุ้งเฮืองไปหน้า...คันไดไหมอย่าลืมฝ่าย....เป็นเมียนายอย่าลืมบ่าว..ไดกินจาวบักพร้าวอย่าลืมพั้วบักเล็บแมว....ยังมีอีกหลายอยู่คันมักกะคุยกันทางเมล์เด้อพี่น้อง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นตาอยากหัว

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นตาอยากหัว
ความหมายตรงๆ ====>	น่าขำ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: บ่าวเดช เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:53:10	ตัวอย่าง เป็นตาอยากหัว คือ น่าขำ มาจาก 2 คำ คือ คำว่า เป็นตา และคำว่า อยากหัว เป็นตา คือ น่า เช่น เป็นตากิน คือ น่ากิน เป็นตางึด คือ น่าอัศจรรย์ใจ อยากหัว แปลว่า อยากหัวเราะ ก็คือ ขำนั่นเอง อ้ายบัติ เว้านิทานเป็นาอยากหัวแฮง แปลว่า พี่บัติ เล่านิทานน่าขำมาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นลาว ,เป็นล่าว

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นลาว ,เป็นล่าว
ความหมายตรงๆ ====>	ไปตามๆกัน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 12-08-2006 12:07:55	ตัวอย่าง คำนี้เขียนไม่ถูก เพราะการออกเสียงมันไม่เหมือนกับการเขียนภาษาไทย ลองออกเสียงเอาเองเด้อ ตัวอย่าง -มื่อคืนนี่พายุฝนตกแฮง ลมกะแฮงคัก ยามมื่อเซ่าขึ่นมา เหลียวออกไปนอกท่ง ต้นไม้ล้ม \"เป็นลาว\" เหลียวไปทางนา น้ำกะมาก เฮ็ดไห่ คันแทขาดโสก \"เป็นล่าว\" คือกัน แปลว่า -มื่อคืนนี้พายุฝนตกหนัก ลมแรงมาก ตอนเช้าขึ้นมา มองออกไปที่ชายทุ่ง ต้นไม้โค่นล้ม \"ไปตามๆกัน\" มองไปที่ทุ่งนา น้ำก็หลาก ทำให้คันนา ขาดโสก \"ไปตามๆกัน\" หรือ -ปีนี้อยู่เฮือนเลี้ยงไก่ไว่บักหลาย ว่าสิเอาไว้ต้มสู่หมู่กินยามหมู่มายามสั่นดอก แต่พอเข่าหน้าฝนมา ไก่กะพากัน เป็นพาก ตาย \"เป็นลาว\" เป็นตาเสียดายคัก แปลว่า -ปีนี้ที่บ้านเลี้ยงไก่ไว้เยอะ ว่าจะเอาไว้ต้มกินกับเพื่อน เวลาเพื่อนมาเยี่ยม แต่พอเข้าหน้าฝนมา ไก่ก็พากันเป็นโรคห่า ตาย \"เป็นเบือ\" น่าเสียดายมาก พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..แป๊ด
ความหมายตรงๆ ====>	โผล่ออกมาให้เห็น หรือ หลุดออกมาเล็กน้อย
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: Bios เมื่อวันที่:: 13-05-2010 12:51:16	ตัวอย่าง แป๊ด คือลักษณะของสิ่งๆหนึ่งที่ถูกทับไม่สนิทแล้วโผล่ออกมาให้เห็นให้รู้ เช่น อีสีนั่งทับสมุดแล้วนั่งทับบ่มิด มุมของสมุดเลย"แป๊ด"ออกมา หรือพ่อใหญ่ก้อนคำนั่งอยู่ซือๆหล่อยตด"แป๊ด"ออกมาเหม็นกันเบิดเฮือน แปลว่า เด็กหญิงสีนั่งทับสมุด แต่นั่งทับไม่สนิท มุนของสมุดเลยโผล่ออกมา หรือ คุณลุงก้อนคำขณะที่นั่งอยู่ เผลอผายลมออกมานิดหนึ่ง ส่งกลิ่นเหม็นทั่วบ้าน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผ่าแพอีโป้,ผ่าอี่โป้

ภาษาอีสานคำว่า..ผ่าแพอีโป้,ผ่าอี่โป้
ความหมายตรงๆ ====>	ผ้าขาวม้า same meaning as ผ้าด้าม,ผ้าแพรด้าม
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบรี่โลหิต เมื่อวันที่:: 30-09-2006 14:03:23	ตัวอย่าง ผ้าแพรอี่โป้ หรือ ผ้าอี่โป้ มีความหมายว่า ผ้าขาวม้า ซึ่ง อาจเรียก ผ้าด้าม หนือผ้าแพรด้าม ได้เช่นกัน ตัวอย่าง บ่าวหน่อ: โฮ้ พ่อใหญ่บัติ คือเป็นตาสิเย็นมีแฮงเนาะ ย่างแก้เสี่ย \"ผ่าแพอีโป้\" พาดบ่า สิไปไสน้อ พ่อใหญ่บัติ: กะเย็นดีอยู่ดอก แม่เขาบักหำน้อยเฮ็ดแนวกินให่กินอิ่มโพด กะเลยว่าสิหาย่างเล่นเลาะบ้าน ให่เข่าลงแข้งลงขา ซะเกิ่น จั่งค่อยสิไปหาหม่องปู \"ผ่าอีโป้\" นอนเสริมเย็น สั่นดอก ความหมาย บ่าวหน่อ: โอ้โห คุณตาบัติ คงจะเย็นดีมีความสุขมากนะครับ เดินไม่ใส่เสื้อเอา \"ผ้าขาวม้า\" พาดไหล่ จะไปไหนรึ คุณตาบัติ: ก็เย็นดีอยู่หรอก แม่บ้านอาหารกินให้กินอิ่มเกินไป ก็เลยว่าจะเดินเล่นรอบหมู่บ้าน ให้ข้าวย่อยสักหน่อย เสียก่อน ค่อยจะไปหาที่เหมาะๆปู \"ผ้าขาวม้า\" นอนพักผ่อน ซักหน่อย แม่เขาบักหำน้อย= เป็นคำที่ใช้เรียกภรรยาที่บ้าน เข่าลงแข้งลงขา = อาหารเริ่มย่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เผี่ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เผี่ยน
ความหมายตรงๆ ====>	หมด, หมดเกลี้ยง, ไม่เหลือ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 03-09-2007 16:14:32	ตัวอย่าง คำว่า เผี่ยน หมายถึง หมด, หมดเกลี้ยง, ไม่เหลือ เป็นคำวิเศษณ์ มาดูตัวอย่างกันนะครับ น้องพี่จั่งใด๋มากินเนื้อปลาเผี่ยนจั่งซี้ ก๋าวาสิบ่เหลือให้แมวจักหน่อยแหน่บ่ แปลว่า น้องพี่ทำไมมากินเนื้อปลาหมดเกลี้ยงอย่างนี้ กะว่าไม่ให้เหลือไว้ให้แมวกินบ้างหรือไร อีกตัวอย่างนะครับ อ้ายดล เลามักการบรรยาย โดยเฉพาะที่มหาลัยเอกชน เว้าบรรยายยามใด๋ เลาสิเก็บรายละเอียดจนเผี่ยนเหมิดเลย จนนักศึกษาสาวๆเหมิดควมสิถามพู้นหล่ะ สิเดิกดึ่นปานใด๋ เลากะสิเว้าเก็บเอาจนเผี่ยน แปลว่า พี่ดล แกชอบการบรรยาย โดยเฉพาะที่มหาวิทยาลัยเอกชน พูดบรรยาครั้งใด แกจะเก็ยรายละเอียดจนหมด จนนักศึกษาสาวๆ หมดคำถาม จะดึกดื่นเพียงใด แกก็จะเล่าเก็บรายละเอียดจนหมด เอาไว้ส่ำนี้ก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แผ่

ภาษาอีสานคำว่า..แผ่
ความหมายตรงๆ ====>	ขอบริจาค
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-09-2009 13:28:14	ตัวอย่าง คำว่าแผ่ ในภาษาอีสาน คือ การขอบริจาค เพื่อร่วมทำบุญร่วมกัน ในบางหมู่บ้านที่ต้องการระดมทุนเมื่อสร้างศาลา หรือ สร้างอุโบสถ ต้องการให้เสร็จเร็ว หากเปิดรอรับบริจาค จะไม่ทันการณ์ การแผ่ข้าวหรือเงินจะเร็วขึ้น ตัวอย่าง สาวส่า : อ้ายๆ นางเห็นรถมาแผ่ข้าวไปสร้างศาลา เพิ่นสิมาทางคุ้มเฮา เฮือนน้องบ่ได้เฮ็ดนา บ่มีข้าวสิเฮ็ดจั่งใด๋ บ่าวหน่อ : สาวส่าเอ๊ย... คันเฮาบ่มีข้าวเฮากะบ่ต้องใส่ข้าวกะได้ เพิ่นบ่ได้แผ่ตะเข้าดอก เพิ่นแผ่เงินนำ แปล สาวส่า : พี่ๆ น้องเห็นรถมาขอบริจาคข้าวเพื่อไปสร้างศาลา เขาจะมาทางคุ้มบ้านเรา บ้านน้องไม่ได้ทำนาคงไม่มีข้าวให้ จะทำยังไง บ่าวหน่อ : สาวส่าเอ๋ย..ถ้าเราไม่มีข้าวก็ไม่ต้องใส่ข้าวก็ได้ เขาไม่ได้มารับบริจาคเฉพาะข้าวหรอก เขามาขอบริจาคเงินด้วย สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝน (ลักษณะของฝน)

ภาษาอีสานคำว่า..ฝน (ลักษณะของฝน)
ความหมายตรงๆ ====>	แสดงลักษณะของฝน เกี่ยวกับฝน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 05-10-2006 13:34:41	ตัวอย่าง ฝน ในที่นี้ ไม่ได้แปลว่า ลับคม ฝนที่แปลว่า ลับคม ได้มีการนำเสนอไปแล้ว ในที่นี้จะขอเสนอคำที่เกี่ยวข้องกับฝน เช่น -ฝนริน หมายถึง ฝนตกปรอยๆ หรือ ฝนพรำ -ฝนเอี้ยน ,ฝนเซา หมายถึง ฝนหยุดตก -ฝนตกฮำ ,ฝนฮำ หมายถึง ฝนตกใส่ หรือ เปียกฝน -ฝนแฮง หมายถึง ฝนตกหนัก (จริงนะเธอ โอ๊ะ) -ฝนหวิด หมายถึง ฝนหมดฤดู หรือ สิ้นหน้าฝน -ฝนตกหัวปี หมายถึง ฝนตกเร็วก่อนที่ฤดูฝนปกติ -ฝนหล่า หมายถึง ฝนมาช้ากว่าฤดูฝนปกติ -ฝนแล่น หมายถึง ฝนที่ตกๆหยุดๆ เหมือนฝนวิ่งผ่านไป -ฝนฮึม หมายถึง ฝนตกทั้งวันทั้งคืน ทำให้ชื้นแฉะไปหมด -ฝนตกแฮงจนฟ้าสิหลู หมายถึง ฝนตกหนักปานฟ้าจะถล่ม -ฝน ธนสุนทร หมายถึง ฝน ธนสุนทร เอ๋า เอาสำนี่ก่อนเนาะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝนฮึม

ภาษาอีสานคำว่า..ฝนฮึม
ความหมายตรงๆ ====>	ฝนตกชุก,ฝนตกบ่อย,ตกทั้งวันทั้งคืน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-08-2006 23:26:40	ตัวอย่าง ช่วงนี้ เดือนสิงหาคม ช่วงพายุฝนเข้า มักจะได้ยินผู้เฒ่าผู้แก่ พูดคำว่า \"ฝนฮึม\" บ่อยๆ เช่น -ฮอดยามไกล้บุญข้าวสากมายามได๋ \"ฝนกะฮึม\" อยู่ตลอด พ่องตกแฮงพ่องตกริน อยู่เหมิดมื่อ ถนนหนทางกะเปียกกะจื้น แต่กะยังไคกว่าหว่างเดือนที่แล้วอยู่ตี๊ จั่งแม่นแล้งคัก พากันดำนาผง สักหลุ่งอยู่วะสั่น ไคแหน่ ดำนาผงไว้แล้ว มาฮอดเดือนนี้ มี \"ฝนฮึม\" มาใส่ พอต้นข้าวได้ซื่น ได้แตกกออยู่ แปลว่า -พอถึงไกล้ช่วงบุญข้าวสากมาเมื่อได \"ฝนก็ตกชุกทั้งวัน\" ทั้งตกหนักสลับกับตกปรอยๆอยู่ทั้งวัน ถนนหนทางก็เปียกแฉะ แต่ก็ยังดีกว่าเดือนที่ผ่านมาอยู่หรอก มันแห้งแล้งมาก ได้แต่ดำนาที่ไม่มีน้ำ ใช้ไม้จิ้มผืนนา แล้วก็ดำเอา ก็ยังดีนะที่ดำนาแบบแห้งๆไว้ พอมาถึงเดือนนี้มี \"ฝนตกชุก\" ลงมาใส่ พอต้นข้าวได้ชุ่มชื้น ได้แตกกอบ้าง วะสั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พวม

ภาษาอีสานคำว่า..พวม
ความหมายตรงๆ ====>	กำลัง,จวน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองบัวลำภู จากคุณ:: หลานพระตา เมื่อวันที่:: 19-01-2009 19:00:16	ตัวอย่าง ตย.ทิดนาย: เปนจังไดดำนาใกล้ซิแล้วไป ทิดมี : พวมแล้วละทิดนายเอ๋ย แปลว่า : เป็นไงบางดำนาใกล้เสร็จยัง :จวนแล้วละทิดนาย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พอกะจา

ภาษาอีสานคำว่า..พอกะจา
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่ได้เรื่อง/รู้ไม่จริง/รู้เล็กๆน้อย/ไม่ชำนาญ(มีความหมายเดียวกันกับคำว่า พอก่ำกา )
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 24-12-2009 05:02:48	ตัวอย่าง บักขาว มันสิเฮ็ดหยังได้ มันกะฮู้พอกะจานี้ แปลว่า ไอ้ขาว มันจะทำอะไรได้ มันก็รู้เล็กๆน้อยเอง ถ้าคำว่า บ่กะจา หมายถึง ไม่รู้เรื่อง/ไม่ถนัดหรือชำนาญ หรือไม่ชัดเจน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พืช-ผัก-หมากไม้

ภาษาอีสานคำว่า..พืช-ผัก-หมากไม้
ความหมายตรงๆ ====>	พืช-ผัก-ผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 12-09-2006 11:48:38	ตัวอย่าง (บัก บางแห่งออกเสียงว่า หมาก) (หน่วย หมายถึงผลหรือลูก เช่น หน่วยบักมี่ หมายถึง ลูกขนุน) บักอึ = ฟักทอง บักแค่ง = มะเขือพวง บักเขือเคือ (ขอนแก่นออกเสียง บักเฉียเชีย) = มะเขือเทศ บักโป้งเล็น = มะเขือเทศ ผักหอมเป, ผักหอมแป = ผักชีฝรั่ง ผักซี = ผักชีลาว ผักซีจีน = ผักชี ผักอีหล่า = สะระแหน่ ผักตำนิน = ผักตำลึง ผักหม = ผักโขม บักลิ้นฟ้า = เพกา ผักกะเดา = สะเดา ผักไส่, ผักไซ = มะระขี้นก ผักขา = ชะอม หัวสิงไค = ตะไคร้ บักบก = จะบก บักอีเว่อ, บักหูด = มะกรูด ถั่วดิน = ถั่วลิสง บักน้ำ = บักน้ำเต้า บักโต่น = ฟักเขียว บักหุ่ง = มะละกอ แตงซ้าง = แตงร้าน แตงจิง = แตงไทย มันแกว = มัน (เช่นมันผิวสีแดง เป็นต้น) มันแกวตะเภา = มันแกว ผักตินโตก, ผักตบ = ผักตบชวา ผักอีฮุม = มะรุม ผักแป้น = คึ่นช่าย ผักบั่ว = ต้นหอม ผักอีตู่ = แมงลัก ผักหนอก = ใบบัวบก ยานาง = หญ้านาง เครือหมาน้อย (ขอนแก่นออกเสียง เชียหมาน้อย) = เครือพระพาย, กรุงเขมา เครือตดหมา (ขอนแก่นออกเสียง เชียตดหมา) = เครือตูดหมูตูดหมา ผักกะเสด, ผักกะถิน = กระถินบ้าน, กระถินไทย ผักปัง, ผักหมื่น = ผักปลัง ผักอีฮีน = ผักขาเขียด ผักก่าม = ผักกุ่มบก ผักกุ่ม = ผักกุ่มน้ำ ผักกูด = ผักกูดขาว ผักกาดนาด, ขะเม็กหมอ = ผักกาดนา ผักกาดดง = ผักกาดกบ ผักเสี้ยนขาว = ผักเสี้ยนผี ตำลึง, ตำลึงทอง = กะทกรก, เงาะป่า ผักกาดย่า = ช้าเสือด ขี้มิ่น, ข้าวมิ่น = ขมิ้น มันปา = กันเกรา อือทือ (ดอกแดง) = กระทือ อือทือ (ดอกเหลือง) = ไพล ผักลิ้นปี่ = หูปลาช่อน ผักปอด = แพงพวยน้ำ บักมี่,บักมี้ = ขนุน บักเขียบ (ขอนแก่น ออกเสียงว่า บักเฉียบ) = น้อยหน่า บักทัน = พุทรา บักเล็บแมว = ผลเล็บเหยี่ยว บักเฟียง = มะเฟือง บักข้าวเม่า = มะเม่า บักสีดา = ฝรั่ง ตังบี้ = ต่ายควาย, ก้อม บักต้องแล่ง = นมน้อย บักก้นคก = ตับเต่าน้อย, กล้วยเต่า บักสิลา, บักพิลา = ทับทิม บักขามแป = มะขามเทศ บักค้อ = สะคร้อ บักเหลื่อม (ขอนแก่นออกเสียง บักเหลี่ยม) = หนำเลี๊ยบ บักนัด = สัปปะรด บักโก = ตะโก บักหวดข่า, บักหวดคา = มะหวด บักผีพวน, ผีพ่วน = นมควาย บักสัง = กะสัง บักส้มมอ = สมอไทย หมากต้อง = กระท้อน บักเค็ง = เขลง บักหุ่งเทพ, บักหุ่งเทศ = ละหุ่ง สำสา, ฉำฉา = จามจุรี, ก้ามปู เสี้ยว = ชงโค ก้วยน้อย = นมแมว ส้มโมง = ชะมวง ไข่เน่า = คำมอกหลวง ท่ม = กระทุ่มโคก บักแตก = กระทงลาย ช้างน้าว = กระแจะ ค้อแลน = กรวยป่า หมากเขือบ้า = ลำโพง, ลำโพงกาสลัก ว่านขี้ = อุตพิต กากะเลา, อาเลา = อินทนิลบก สะเลเต = มหาหงส์ บักแต้ = มะค่าแต้ บักงิ้ว = ต้นนุ่น งิ้วผา = ต้นงิ้ว (มีหนาม และดอกสีแดง) ก้านของ = ปีบ, กาซะลอง ผือ = กก ผักอีตู่ไทย = กระเพรา ผักอีตู่แหล่, โหระพา = โหระพา ผักอีเลิด = ชะพลู เทา = สาหร่ายน้ำจืด (สไปโรไจร่า) ไข่ผำ, หมากไข่ผำ = ผำ, ไข่ขำ, ไข่น้ำ คันจอง = ก้านจอง แคท่ง = แคนา, แคป่า ผักกะเสดน้ำ = ผักกระเฉด
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฟียย

ภาษาอีสานคำว่า..เฟียย
ความหมายตรงๆ ====>	กิ่งไม้ที่จมอยู่ในน้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 17/1/45 23:57:47	ตัวอย่าง เจ้าเห็นเฟียยไม้บ่ ถ่าเฮาเอาออกได้ เฮือกะสิแลนได้เด้ แปลว่า คุณเห็นกิ่งไม้ใต้น้ำนั่นไหม หากเราเอามันออกได้ เรือก็สามารถผ่านไปได้ วาสั่นดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไฟอำนาจ

ภาษาอีสานคำว่า..ไฟอำนาจ
ความหมายตรงๆ ====>	ไฟจราจร
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: น่าฮัก เมื่อวันที่:: 17-11-2006 15:38:59	ตัวอย่าง ไฟอำนาจคือไฟจราจร
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โย๋

ภาษาอีสานคำว่า..โย๋
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่เต็มที่, ทำอะไรไม่เต็มกำลัง, การยึกยัก, ค้างๆคาๆ, ยั้งมือ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 02-03-2007 14:29:09	ตัวอย่าง คำว่า โย๋ คือ ไม่เต็มที่, ทำอะไรไม่เต็มกำลัง, การยึกยัก, ค้างๆคาๆ, ยั้งมือ มาดูตัวอย่างกันนะครับ บ่าวสำน้อย เลาเป็นนักมวย แฮงเลาหลายบักขนาด มื้อวาน ตอนตีมวย เลาโย๋ไว้ซือๆเด๊ะ บ่จั่งซั่น คู่ซกเลาตายคามือแล้ว แปลว่า หนุ่มน้อยแกเป็นนักมวย แกมีแรงเยอะมาก เมื่อวานตอนแกชกมวย แกยั้งมือชก ไม่เต็มที่เฉยๆนะ ไม่อย่างนั้น คู่ชกของแก ตายคาที่แล้ว สั่นดอกหว้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลึ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ลึ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	สนิท คุ้นเคย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 13-08-2009 11:57:23	ตัวอย่าง คำว่าลึ่ง หมายความรวมๆ คือ สนิท คุ้นเคย ไม่ใช่คนแปลกหน้า กล้าหยอกเล่นกัน ตัวอย่าง พี่ๆน้องๆชมรมอีสานจุฬาฯเฮ็ดกิจกรรมนำกันหลายจนลึ่งกัน น้องๆจั่งกล้าใช้พี่ไปเฮ็ดนั่นเฮ็ดนี่ แปลว่า พี่ๆน้องๆชมรมอีสานจุฬาฯ ทำกิจกรรมร่วมกันหลายอย่างจนสนิทกัน น้องๆถึงได้กล้าวานพี่ไปทำโน้นทำนี่ได้ ซะละหล้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลื่น

ภาษาอีสานคำว่า..ลื่น
ความหมายตรงๆ ====>	เกิน,เกินเลย,มากกว่า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 29-10-2006 10:06:57	ตัวอย่าง ลื่น ในภาษาอีสานแปลว่า เกิน เกินกว่า ส่วนคำที่แปลว่า ลื่น (ลื่นไถล) ภาษาอีสานใช้คำว่า หมื่น ลื่น หมายถึง เกินกว่าปกติ เกินกว่ามาตรฐาน เช่น ---บ่าวหน่อคือหล่อ \"ลื่น\" หมู่ แท้ แปลว่า -ทำไมบ่าวหน่อถึงได้หล่อ \"เกิน\" พวกพ้องจังเลย -เข่าในนาพ่อใหญ่บัติคือฮวงใหญ่ \"ลื่น\" บ้านลื่นเมืองเขาแท้ แปลว่า ข้าวในนาตาบัติทำไมถึงได้ออกรวงโต \"เกิน\" ของชาวบ้านเขา -พญาชาญลาวร้องเพลงม่วนคัก บ่มีไผ \"ลื่น\" แปลว่า พญาชาญร้องเพลงเพราะมาก ไม่มีใครร้องได้เพราะ \"เกิน\" สำนวนอื่นๆที่เกี่ยวกับคำว่าลื่น เช่น -ย่านแต่คนอื่นสิได้ลื่น = กลัวแต่คนอื่นจะได้เกิน -ลื่นความคน = ไม่เชื่อคำสั่งสอน ไม่ทำตามคำสั่ง -หัวล้านลื่นครู = คนที่ทำอะไรเกินเลย ไม่เชื่อคำสอน ทำอะไรแผลงๆ เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วัง

ภาษาอีสานคำว่า..วัง
ความหมายตรงๆ ====>	โค้งน้ำ ส่วนโค้งของแม่น้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: เก่ง ญาติระอา เมื่อวันที่:: 07-12-2010 14:30:35	ตัวอย่าง มื้อนี้ไปไส่มองอยู่ วังกกโก ได้ปลามาหลายคัก วังเป็นที่อยู่ของปลาน้อยใหญ่เป็นจำนวนมาก บางบ้านอาจเรียกว่าวังปลาก็ได้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วั่นเถาะ

ภาษาอีสานคำว่า..วั่นเถาะ
ความหมายตรงๆ ====>	อย่างนั่นแหละ, อย่างนี้นั่นเอง, ก็เพราะว่าอย่างนี้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 22-02-2007 16:40:31	ตัวอย่าง วั่นเถาะ เป็นคำสร้อย เอาไว้แสดงความหมายคล้อยตาม หรืออธิบายความให้ชัดเจน ความหมายจะคล้ายๆ อย่างนั่นแหละ, อย่างนี้นั่นเอง, ก็เพราะว่าอย่างนี้, เพราะอย่างนั้น, อะไรทำนองนี้ ตัวอย่าง บ่าวหน่อ เลาเป็นคนหล่อ วั่นเถาะ เลากะเลยมีแต่คนงามๆ มามัก แปลว่า ก็เพราะบ่าวหน่อแกเป็นคนหล่อ ก็เลยมีแต่คนสวยๆมาชอบ อันนี้กะย่องจะของ วั่นเถาะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าบาป

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าบาป
ความหมายตรงๆ ====>	ให้ร้าย, พูดจาให้ร้าย, พูดให้ร้าย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 17-02-2009 12:58:19	ตัวอย่าง คำว่า เว้าบาป แปลตามภาษา ก็คือ ให้ร้าย, พูดจาให้ร้าย มาดูตัวอย่างกันนะครับ เจ้าคือมาเว้าบาปข่อยแท้ อีหลีแล้ว ข่อยบ่ได้เป็นคนที่เจ้าชู้ขนาดนั้นดอก แค่เห็นสาวๆทุกคนจบๆงามๆไปเหมิดกะซ่ำนั้นเอง แปลว่า คุณอย่ามาพูดให้ร้ายผมหน่อยเลย จริงๆแล้วผมไม่ใช่คนเจ้าชู้ขนาดนั้นหรอก แค่เห็นสาวๆทุกคนสวยงามไปหมดก็เท่านั้น ซ่ำนี้หละ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย

ภาษาอีสานคำว่า..ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย
ความหมายตรงๆ ====>	งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:05:20	ตัวอย่าง คำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย นั้น แปลว่า งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว ปรกติภาษาอีสานจะไม่ค่อยพูด ร เรือกัน เลยใช้ ล ลิงแทน คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย เป็นคำวิเศษณ์ เอาไว้บรรยายลักษณะอาการครับ มาดูตัวอย่างกัน น้องคำนางหล้าเอ๋ย นิ้วมือเจ้ามาคืองามส่วยหล่วยแท้หละหล่า เป็นตาเอามือเจ้าไปบีบเข้าปุ้น คือสิแล้วเร็วดีเน๊าะ แปลว่า น้องคำนางเอ๋ย นิ้วมือของเจ้าช่างงามเป็นระเบียบดีจังเลย น่าจะเอามือเจ้าไปบีบขนทจีนนะ ท่าจะเสร็จเร็ว คำที่แสดงความเป็นระเบียบก็จะมี อีกคำ เช่น ซ่ายล่าย คือ การเรียงกันอย่างเป็นระเบียบ เช่น เห็นนักเรียนเข้าแถวกันซ่ายล่าย เบิ่งแล้วสำบายตาดีแท้ แปลว่า เห็นนักเรียนเข้าแถวกันเป็นระเบียบ ดูแล้วสบายตาดี คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย จะออกไปในแนวทาง สวยงาม ซ่ายล่าย จะออกไปทางเป็นระเบียบ ครับ บ่าวหน่อ บอกอย่างนี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอย,สุย

ภาษาอีสานคำว่า..สอย,สุย
ความหมายตรงๆ ====>	การเกือบถูก,การพูดเกือบถูก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 3/5/2002 11:05:23 PM	ตัวอย่าง ในการแสดงหมอลำกลอนมักมีการสอยเป็นประจำ เนื่องจากการสอยจะออกในลักษณะ ๒ แง่ ๒ง่าม เป็นเหตุให้เกือบที่จะถูกไอ้นั่น (คิดเอาเอง) จึงเรียกว่าการสอย ตัวอย่างการสอย สอย สอย พี่น้องฟังสอย ผู้สาวสำน้อยบฮู้จักบ่าวหน่อ บัดเขาพาไปเอาอันนั้นจ่อ บ่าวหน่อมาแซบแท้หล่ะน้อ........ หรือ สอยสอย พี่น้องฟังสอย น้ำท่วมข้าวเห็นแต่ปลายวีวี่ บัดวาน้ำท่วม......... โรงสีเห็นแต่ท่อขี้แกลบ เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะออน

ภาษาอีสานคำว่า..สะออน
ความหมายตรงๆ ====>	การเหลือใจ การทึ่งแบบหลงไหล
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 9/27/2001 4:53:55 AM	ตัวอย่าง มื้อนี้เบ่ง ชมรมอีสาน เล่นโปงลางแล้ว แม่มาคือสะออนแท้น้อ แปลว่า วันนี้ ได้มาดูชมรมอีสานเล่นโปงลางแล้วรู้สึกหลงไหลคิถึงบ้านมาก อะไรทำนองนี้ วาสันดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 83 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าม

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าม
ความหมายตรงๆ ====>	เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 01-08-2006 13:01:31	ตัวอย่าง ส่าม มีวามหมายว่า เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม มาดูตัวอย่างกันนะครับ ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ แปลว่า ตอนนี้ทางชมรมอีสาน หมาวอทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ หรือ พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย แปลว่า คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย บ่าวหน่อเลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 84 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำนี้

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำนี้
ความหมายตรงๆ ====>	แค่นี้/แค่นี้เอง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 08-11-2010 00:39:29	ตัวอย่าง เรื่องง่ายๆส่ำนี้ มันสิยากอิหยัง แปลว่า เรื่องง่ายๆแค่นี้ มันจะไปยากอะไร
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 85 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สำพอ, สัมพอ

ภาษาอีสานคำว่า..สำพอ, สัมพอ
ความหมายตรงๆ ====>	มิน่าล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 06-06-2006 08:44:12	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ติ... มื้อเซ้านี้ฉันกินยาระงับประสาทไปแล้ว แต่ว่าตอนเที่ยงฉันลืมกิน เดี๋ยวต้องฟ้าวกินสาก่อน พ่อใหญ่ซาน.... สำพอล่ะแหม ประสาทเลามาบ่ได้ เป็นย่อนพ่อใหญ่ติเลากินยาระงับไว้นี่เอง แปลว่า... พ่อใหญ่ติ.. เมื่อเช้านี้ฉันกินยารับประสาทไปแล้ว แต่ว่าตอนเที่ยงฉันลืมกิน เดี๋ยวต้องรีบกินแล้วล่ะ พ่อใหญ่ชาญ... มิน่าล่ะ ประสาทแกมาไม่ได้ เป็นเพราะพ่อใหญ่ติ กินยาระงับไว้นี่เอง **สามารถใช้ได้หลายสำนวน ในความหมายเดียวกัน เช่น สำพอ, สำพอแมน, สำพอล่ะแมะ, สำพอล่ะแหม, สำพอแมนล่ะแมะ..... และมีความหมายเหมือนกันกับคำว่า ขะหยอน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 86 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำ
ความหมายตรงๆ ====>	เท่า/ประมาณ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 02:03:21	ตัวอย่าง เช่นสมัยตะกี้พ่อเฮากะโตน้อยส่ำเฮาฮั่นแหละ -เมื่อก่อนพ่อเราก็ตัวเล็กๆเท่าเราแหละ *ส่ำพี้/ส่ำเพี้ย แปลว่า ประมาณเนี้ย เท่านี้ใช้เทียบขนาด ปลเพิ่ม วัด ใช้แทก เช่น ขี้เข็บ โตบักใหญ่ ส่ำพี้ ส่ำฝ่าตีนข่อยเพี้ย หรือแปลว่า แค่นี้ ก็ได้ เช่น ซำนี้เด้อ แปลว่า แค่นี้นะ -ตะขายตัวโคตรใหญ่เท่าฝ่าเท้าเราเนี่ย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 87 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสีย

ภาษาอีสานคำว่า..เสีย
ความหมายตรงๆ ====>	การเซาะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า เมื่อวันที่:: 12/28/2001 12:10:24 AM	ตัวอย่าง บักหำน้อย ไปเสียหญ้ามาให้งัวแหน่เด้อ แปลว่า ลูกรัก ไปเซาะหญ้า (ที่อยู่พื้รดิน) มาให้วัวหน้อยนะ วาสั่นดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 88 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสี่ยว

ภาษาอีสานคำว่า..เสี่ยว
ความหมายตรงๆ ====>	เพื่อนจริงๆ มิตรแท้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ดและอีสานตอนกลาง จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 9/27/2001 5:07:14 AM	ตัวอย่าง มื้อนี้ เฮามากินเหล่ากันเถาะเสี่ยว แปลว่า วันนี้เรามากินเหล้ากันเถอะเพื่อน คำว่าเสี่ยวหลายท่านที่ไม่รู้ความหมายนั้นชอบตีความผิดๆ แท้ที่จริงแล้วหากมาอยู่อีสานจริงๆ คำนี้มีความหมายยิ่งใหญ่นัก จนเกอดเป็นประเพณีผูกเสี่ยว ผูกเพื่อนรักกันขึ้นที่ จ.ขอนแก่น จนเป็นประเพณีผูกเสี่ยว โดยไม่ว่าจะเป็นชาย ชาย หญิง หญิง หรือหญิงชาย ก็สามารถที่จะเป็นเสี่ยวกันได้ วาสันดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 89 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ห่ง
ความหมายตรงๆ ====>	น้ำขังเจิ่งนอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:45:58	ตัวอย่าง ฝนตกกลางเดือนสี่ บ่พอห่ง สิได้พากันเฮ็ดนา แปลว่า ฝนตกลงมากลางเดือนสี่ ไม่ถึงกรัทั่งขังน้ำได้ พอที่จะทำนา น้ำห่ง ก็คือ น้ำขัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 90 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนักขี้ไก่เดียม

ภาษาอีสานคำว่า..หนักขี้ไก่เดียม
ความหมายตรงๆ ====>	บ้าจี้, จั๊กกะจี๋
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 11-09-2006 08:56:38	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลาไปเล่นสาวสำน้อย คุยไปคุยมา ถืกสาวสำน้อยเอามือนิงส่วง เลาหนักขี้ไก่เดียม คะลาดโดดด่ง วะนึง แปลว่า พ่อใหญ่ดล แกไปคุยจีบสาวๆ วัยรุ่น คุยไปคุยมา โดนสาววัยรุ่นเอามือจี้เอว แกจั๊กกะจี๋ เลยกระโดดโผลงขึ้น สาวสำน้อย = สาววัยรุ่น นิงส่วง = จี้เอว คะลาด = ทำโดยไม่ตั้งใจ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 91 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หม่น

ภาษาอีสานคำว่า..หม่น
ความหมายตรงๆ ====>	อาการที่แบบว่าจะแคบแค่ไหนก็ยังดันทุรังไปต่อ
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: ซิ่ง เมื่อวันที่:: 22-04-2007 18:42:53	ตัวอย่าง คำนี้ใช้ได้กับทั้งคน และสัตว์ ยกตัวอย่าง ขี้กะตืกหม่นดาก แปลว่า พยาธิ ชอนไชก้น(ทวาร) หม่นป่าหน่อไม่ การเข้าไปในป่าไผ่ที่แน่นๆเยอะ เพื่อหาหน่อไม้ข้างใน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 92 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมอ

ภาษาอีสานคำว่า..หมอ
ความหมายตรงๆ ====>	ผู้เชี่ยวชาญ ผู้ชำนาญการ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 04-02-2013 16:52:43	ตัวอย่าง ในภาษาอีสาน จะมีคำขยายคำนาม เพื่อแสดงลักษณะความเชี่ยวชาญ หรือ ชำนาญการ เฉพาะด้าน เช่น หมอมอ คือ ผู้เชียวชาญด้านการทำนายทายทัก หมอลำ คือ ผู้ชำนาญทางด้านการลำ หมอสูตร คือ ผู้ชำนาญด้านการถอดคุณไสย สูตร ต่างๆที่กระทำขึ้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 93 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมอฮูฮา/หมอมอ/หมอหน(โหร)

ภาษาอีสานคำว่า..หมอฮูฮา/หมอมอ/หมอหน(โหร)
ความหมายตรงๆ ====>	หมอดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 18-12-2009 04:14:32	ตัวอย่าง ไปให้หมอฮูฮา ทวยเบิ่ง แปลว่า ไปให้หมอดู ทำนายเบิ่ง เป็นภาษาเก่า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 94 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมากไม้

ภาษาอีสานคำว่า..หมากไม้
ความหมายตรงๆ ====>	ผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/3/2002 10:48:36 PM	ตัวอย่าง หลายท่านอาจจะสงสัยว่า ผลไม้ไทยนั้น ภาษาอีสานเขาเอิ้นว่าจั่งใด๋ บักเขียบ.........น้อยหน่า บักโม..............แตงโม แตงกิง............แตงไทย แตงค้าง..........แตงกวา บักมี้...............ขนุน บักสีดา............ฝรั่ง บักทัน.............พุทรา บักเหว่อ..........มะอะไรก็ไม่รู้ผลเหมือนส้มโอ ใหญ่กว่ามะนาว รสชาดมะนาว บักหูด..............มะกรูด มื้อนี้เอาส่ำนี้ก่อนกะแล้วกัน วสั่นแหล่ว..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 95 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>	ลื่น/ลื่นล้ม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 26-12-2009 04:01:49	ตัวอย่าง ระวังหมื่นน้ำมันเด้อ แปลว่า ระวังลื่นน้ำมันนะ อีกความหมายหนึ่ง หมายถึงจำนวนน้ำหนัก 12 กิโลกรัม เรียกว่า หนักหมื่นหนึ่ง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 96 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่อง

ภาษาอีสานคำว่า..หย่อง
ความหมายตรงๆ ====>	คั้น/ขยี้/ลุยเข้าไป/เอาเข้าไป
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 22-08-2010 19:37:37	ตัวอย่าง หย่องเอาน้ำย่านางมาแกงหน่อไม้ แปลว่า คั้นเอาน้ำย่านางมาทำแกงหน่อไม้ เอาเลย หย่องเข้าไป แปลว่า เอาเลย ลุยเข้าไป (ประมาณว่า เอาอีก) ....หย่องบ่าง เป็นสำนวน หมายถึง ลุยให้แหลก หรือเอาเข้าไป ลุยมันเลย ลุยเลย ถืกหย่องบ่าง หมายถึง โดนยำมาซะเละไปหมด โดนรุม โดนถูกกระทำมา (อธิบายยากครับ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 97 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลก

ภาษาอีสานคำว่า..หลก
ความหมายตรงๆ ====>	ถอน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18/1/45 0:19:30	ตัวอย่าง เจ้าหลกกล้าเด้อ มื้ออื่นจั่งสิมีกล้าดำ แปลว่า คุณถอนต้นกล้า(ข้าว) นะ พรุ่งนี้จะได้มีต้นกล้าปักดำทำนา วาแหล่ว.
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 98 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หละหกัว

ภาษาอีสานคำว่า..หละหกัว
ความหมายตรงๆ ====>	เอาสิ / เอาเลย / ทำเลย
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ จากคุณ:: โดม แดนชานุฯ เมื่อวันที่:: 16-09-2011 00:32:02	ตัวอย่าง เป็นภาษาส่วยทางบ้าน แถวบ้านมีตำบลนี้ตำบลเดียวพูดภาษานี้ ของอำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจฯ วิธีใช้ จะใช้ต่อหลังประโยคคำสั่งหรือบอกกล่าว เช่น เอามาหละหกัว.. ไปหละหกัว... ตรงกับภาษอังกฤษว่า Yes/ Take it
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 99 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หล่า

ภาษาอีสานคำว่า..หล่า
ความหมายตรงๆ ====>	ช้า, ล่าช้า
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: นายฮ้อยทมิฬ เมื่อวันที่:: 17-03-2010 21:03:45	ตัวอย่าง น้องหล่า แปลว่า น้องคนเล็ก หมายถึงน้องที่เกิดมาล่าช้ากว่าพี่ๆ เฮ็ดนาหล่า แปลว่า ทำนาล่าช้ากว่าปกติของฤดูกาลนั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 100 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห้วย

ภาษาอีสานคำว่า..ห้วย
ความหมายตรงๆ ====>	น. ลำน้ำหรือคลองสายเล็ก ๆ ที่ไหลลัดเลาะไปตามป่าตามทุ่งในภาคอีสาน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส เมื่อวันที่:: 12-05-2010 10:25:48	ตัวอย่าง \\ห้วย จะมีลักษณะจะต่างจากคลองในภาคกลาง(ในความรู้สึก) แต่อธิบายไม่ถูกต้องไปสัมผัสเอง\\ เมื่อคืนฝนตกแฮง เซ้านี้ตื่นขึ้นมาเลยได้ยินเสียงน้ำโตนฝายดังมาแต่\\ห้วย\\ทรพี เมื่อคืนฝนตกอย่างหนัก เช้านี้ตื่นมาเลยได้ยินเสียงน้ำล้นฝายดังมาจาก\\ลำน้ำ\\ทรพี
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 101 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวขวน

ภาษาอีสานคำว่า..หัวขวน
ความหมายตรงๆ ====>	เป็นคำกิริยา หัวเราะแบบเยาะเย้ยถากถาง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู แม่เหรียญ เมื่อวันที่:: 25-09-2007 10:15:16	ตัวอย่าง ยกตัวอย่างอาทิเช่น....บักหำน้อย...หัดขี่จักรยาน ความที่กำลังหัดขี่ ไม่เป็นมาก่อน..จึงเกิดล้มระหว่างหัดขี่จักรยานนั้น...พอทิดบุญมีมาเห็นเข้า....แล้วนำเรื่องไปเล่าให้...บักโจกฟัง.....บักโจกจึงบอกว่า \"เป็นตาหัวขวน เนาะทิดบุญมี\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 102 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหล่ง, ลูกแหล่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แหล่ง, ลูกแหล่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ลูกน้อง, คนที่คอยรับใช้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 27-11-2006 10:41:44	ตัวอย่าง แหล่ง หรือ ลูกแหล่ง หมายถึง ลูกน้อง, หรือ คนที่คอยรับใช้ บ่าวโอ๊ค ลูกซายกำนัน เป็นคนอันทพาลแล้วกะมีเงินหลาย ไปไสมาไสมีลูกแหล่งอ้อมข้างอ้อมแอว เพิ่นย้านคนมาจอบตัวหัวเพิ่น กะเลยต้องเอาลูกแหล่งยางนำก้นซุ๊มื้อ แปลว่า บ่าวโอ๊ค ลูกชายกำนัน เป็นคนอันทพาล และมีเงินเยอะ ไปไหนมาไหน มีลูกน้องข้างกาย แกกลัวคนแอบมาตัวหัว ก็เลยต้องเอาลูกน้องเดินตามก้นต้อยๆทุกวัน อ้อมข้างอ้อมแอว เป็นสำนวนอีสาน แปลว่า ล้อมรอบข้างกาย ไปไสมาไส คือ ไปไหนมาไหน (ไส คือ ที่ไหน) ยางนำก้น คือ เดินตามก้น ต้อยๆ คือ อาการเดินไม่ให้ห่าง บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 103 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ออนซอน

ภาษาอีสานคำว่า..ออนซอน
ความหมายตรงๆ ====>	การภูมิใจ การดีอกดีใจ อาการปลื้มตื้นตันใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-02-2006 15:46:35	ตัวอย่าง คำนี้ลึกซึ้งมากจนบอกไม่ถูก มื้อนี้เห็นลูกสาวเพิ่นง้ามงาม เป็นตาออนซอนนำเพิ่น แปลว่า วันนี้เห็นลูกสาวเขาสวยมาก น่าปลื้มใจดีใจแทน มันแปลได้หลายอย่าง ที่นำมา การภูมิใจ การดีอกดีใจ อาการปลื้มตื้นตันใจ น่าจะตรงสุดแล้ว บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 104 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ้อนแอ่น

ภาษาอีสานคำว่า..อ้อนแอ่น
ความหมายตรงๆ ====>	เตาะแตะ/โทรมๆ หย่อนยาน/อ่อนล้า
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:17:41	ตัวอย่าง หำน้องโตคือซงอ้อนแอ้คือมาตาฮักแท้ แปลว่าหนุ่มเธอดูเตาะแตะน่ารักจัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 105 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อาการเจ็บป่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อาการเจ็บป่วย
ความหมายตรงๆ ====>	-
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-07-2006 10:36:52	ตัวอย่าง อาการเจ็บป่วย ส่วนใหญ่จะใช้ศัพท์เหมือนกันกับภาษาไทย แต่วันนี้จะเสนออาการเจ็บป่วย ที่เป็นภาษาอีสานโดยเฉพาะ เช่น วิน------วิงเวียน ฮาก------อาเจียน คือจั่งสิฮาก-------คลื่นไส้ ปุ้นท้อง------มวนท้อง,คลื่นไส้ ขี่ไหล-------ท้องเสีย,ท้องเดิน ขี้หยอด------อุจจาระไม่ปกติ ถ่ายบ่อยๆกะปริดกะปรอย แสบบักหูก--------อาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณลิ้นปี่ไปหาลำคอ เนื่องจากมีกรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป ปวดเปี้ยง--------ปวดไหล่ทางด้านหลัง ปวดแอว--------ปวดเอว บีแข้งปั้น-------ตะคริวที่น่อง ขาหลุดโบก---------ข้อขาหลุด ขี่มูกย้อย--------น้ำมูกไหล ตันดัง--------คัดจมูก ถือคีงไข่-------ครั่นเนื้อครั่นตัวเหมือนจะเป็นไข้ ปวดแข่ว------ปวดฟัน แข่วเป็นแขแม-------ฟันผุ เยี่ยวหยัด-------ปัสสาวะขัด ขาบาด--------มีแผลที่ขา คอเค่น-------คอเคล็ด คอโต้------คอพอก เอาไว่ซ่ำนี่ก่อน สิเอามาตื่มมื่อลุน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 106 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอัง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอัง
ความหมายตรงๆ ====>	คิดอย่างมกมุ่นแต่ก็คิดไม่ได้สักที,คิดไม่ได้แถมยังพูดไม่ได้อีก,เก็บความรู้สึกที่ไม่ดีไว้กับตัว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 28-09-2007 12:43:56	ตัวอย่าง อุกอัง...เป็นภาษาอีสาน..ซึ่งพอพูดคำนี้ออกไปคนอีสานจะเข้าใจความรู้สึกลึกๆได้เลย....ตัวอย่างของคำนี้ว่า \"บักกึม..คนบ้านหนองรังกา..มีเมีย...เมียก็ไปมีกิ๊ก...มีลูก...ลูกก็ไม่เรียนหนังสือ...เป็นหนี้..ก็ไม่มีเงินจ่ายค่าดอก...ไก่เลี้ยงไว้ก็เป็นไข้หวัดนกตายหมด...สารพัดเรื่องเข้ามาให้คิด...คิดอย่างมกมุ่นแล้วก็ยังไม่มีทางออก\" เช่นนี้ คนอีสานเรียกว่า \"อุกอัง\" แต่ว่า.....คันในชมรมเฮา..คิดอีหยังบ่ออก..ให้ไปบอกมังกรเดียวดายเด้อ.....พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 107 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุ้มลุ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..อุ้มลุ่ม
ความหมายตรงๆ ====>	รอบล้อม(ลักษณะกลมๆ) ถนุถนอม ฟูมฟัก
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หนหวย เมื่อวันที่:: 21-08-2009 08:19:06	ตัวอย่าง เช่น \"นกเอี้ยงเฮ็ดฮังอุ้มลุ่มอยู่เทิงหง่าไม้\" ความมหมาย\"นกเอี้ยงทำรังใหญ่ๆ(บ่งบอกถึงลักษณะกลมๆ)อยู่บนกิ่งไม้ \"อุ้มลุ่มตุ้มไข่เน่า\" สำนวนเปรียบเปรย ลักษณะของของนกเอี้ยง หรือ ปาด...โธ่ใส่ชุดนี้เฮ็ดอุ้มลุ่มแท้\" ความหมาย \"ใส่ชุดนี้กลมบล๊อกเลย\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 108 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เอียบ
ความหมายตรงๆ ====>	การหมักเกลือ, การเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-09-2006 09:47:48	ตัวอย่าง เอียบ เป็นการเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ แล้วหมักไว้สักครู่ หรือสักคืน เพื่อให้เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลา กบ เขียด เนื้อวัว มีกลิ่นคาวลดลง และมีรสชาติดีขึ้น การ \"เอียบ\" ส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมเนื้อสัตว์ เพื่อ ทำการ ปิ้ง ย่าง ทอด หรือนึ่ง เช่น เอียบปลา เอียบกบ เอียบซี้น เป็นต้น แต่ เอียบไค บ่แม่น เพราะ เอียบไค ต้องใช้ มีดบิน เท่านั้น ตัวอย่างประโยค เช่น -มื่อคืนนี่ฝนตก พ่อใหญ่บัติลาวไปหาไต้กบ ได้กบใหญ่มาสามสี่โต กะเลยคึดอยากกิน หนึ่งกบใส่บักหุ่งเหิ่ม จ้ำกับแจ่วบักพริกดิบ แซบๆ กะเลยบอกเมียสุดที่รักว่า เฒ่าๆ เอากบไปแบ๋ขี่ แล้วกะ \"เอียบ\" ไว่แหน่เด้อ มื่อแลงข่อยสิหนึ่งใส่บักหุ่งเหิ่มสู่กิน แต่อย่าสะ \"เอียบ\" เค็มคักหลายเด้อ คือมื่อที่ \"เอียบ\" ปลา เอามาปิ้ง กินกะสิบ่ได้ เค็มคัก ปานว่าเอาปลามาแต่ทางบรบือเอาโลด คำแปล -เมื่อคืนนี้ฝนตก คุณตาบัติแกไปหาส่องกบ ได้กบตัวใหญ่มาสามสี่ตัว ก็เลยคิดอยากกิน นึ่งกบใส่มะละกอห่าม จิ้มกับแจ่วพริกสด อร่อยๆ แกก็เลยบอกเมียสุดที่รักว่า คุณๆ เอากบไปผ่าท้องแล้วก็ \"หมักเกลือ\" ไว้หน่อยนะ เย็นนี้ฉันจะนึ่งใส่มะละกอห่ามให้กินด้วยกัน แต่อย่า \"หมักเกลือ\" เค็มมากนัก เหมือนกับวันที่ \"หมัก\" ปลา เอามาปิ้ง กินก็ไม่ได้ เค็มมาก เหมือนกับว่าเอาปลามาจากทางบรบือโน่นแหละ ปล. บรบือ แต่ก่อนเป็นแหล่งผลิตเกลือสินเธาว์ แหล่งใหญ่ อะไรที่เค็มๆ คนแถวนั้นก็จะเปรียบว่ามาจากบรบือ คนบรบืออย่าเคียดเด้อ แต่ปัจจุบัน บรบือได้เลิกผลิตเกลือแล้ว เนื่อจากว่ามีประชาชนที่เดือดร้อนจากการที่น้ำเค็มไหลลงสู่ ลำน้ำเสียว ทำให้ทำนาไม่ได้ จึงมีการเรียกร้องให้ยกเลิกสัมปทานการผลิตเกลือในเขตอำเภอบรบือเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา ปัจจุบัน ลุ่มน้ำเสียว เป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญของจังหวัดมหาสารคามและร้อยเอ็ด สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 109 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอบ

ภาษาอีสานคำว่า..แอบ
ความหมายตรงๆ ====>	กล่องที่มีฝาปิด หรือตลับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวร้อยเกิน เมื่อวันที่:: 10-04-2007 17:11:26	ตัวอย่าง ตัวอย่าง บักหล่าหำน้อยย่างไปเอาแอบหมากมาให่แม่ใญ่แนสิเคี้ยวหมาก แปลได้ว่า... ไอ้ตัวเล็กเดินไปหยิบตลับหมากมาให้ยายหน่อยยายจะเคี้ยวหมาก ว่าได้ซำนี้นอ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 110 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..แอ้ม
ความหมายตรงๆ ====>	ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ, ใกล้ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:34:26	ตัวอย่าง คำว่า แอ้ม คือ ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ ใช้กับการทำบ้าน หรือผิดผนังบ้าน และเป็นการอธิบายว่าอยู่ใกล้ๆ ตัวอย่าง บ่าวหน่อเลาเป็นคนทุกข์คนยาก เฮือนเลาสานฝากระแต๋แอ้มเฮือนตั๊ว แปลว่า บ่าวหน่อแกเป็นคนจย บ้านแกใช้ไม้ไผ่สานในทำผนังบ้าน ปล. ฝากระแต๋ คือ ไม้ไผ่สาน นิยมเอาไว้ทำฝาบ้าน อีกตัวอย่างนึงนะครับ น้องคำนาง เลาเป็นคนอัธยาศัยไมตรีดี พี่น้องบ้านอ้อมแอ้มแถวนี้เลาฮุ้จักหมด แปลว่า น้องคำนาง แกเป็นคนมีอัธยาศัยดี พี่น้องบ้านระแวกนี้ แกรู้จักหมด วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 111 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮิ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮิ
ความหมายตรงๆ ====>	ช่างเลือกมาก, เรื่องมาก, ไม่ถูกใจ, ไม่พอใจ, ไม่ชอบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:02:57	ตัวอย่าง ฮิ คำนี้ความหมายจะออกในเชิงลบ คือ ใช้กับคนที่เรื่องมาก ไม่เอาอะไรสักอย่าง หรือ ไม่พอใจทำนองนี้ ตัวอย่างเช่น พ่อใหญ่ดล นี้เลาเป็นคนกินง่าย อยู่ง่าย เอาหยังให้เลากินเลากะบ่ฮิดอก เลากินได้หมด แปลว่า พ่อเฒ่าดล แกเป็นคนกินง่าย เอาอะไรให้กินแกก็ไม่เรื่องมาก หรอก แกกินได้หมด หรือ สาวพอลล่า เลาฮิปลาแดก เลากินบ่ได้ เลากะเลยป๋ากันกับบ่าวหน่อ ย้อนวาบ่าวหน่อ ตำแจ่วปลาแดกบอกสู่เลากินซุมื้อ แปลว่า น้องพอลล่า แกไม่ชอบปลาร้า แกกินไม่ได แกก็เลยเลิกกันกับบ่าวหน่อ เพราะว่า บ่าวหน่อ ตำน้ำพริกปลาร้าสับให้แกกินทุกวัน ป๋า== เลิกรากันไป สั่นดอก...
แก้ไขข้อมูล