ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กก

ภาษาอีสานคำว่า..กก
ความหมายตรงๆ ====>	ต้น,ลำดับแรก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/3/2002 10:25:25 PM	ตัวอย่าง ข่อยสิไห้เจ้าไปขึ้นกกไม้ เอาไข่มดแดงมาต้มให้ลูกกกของแม่ใหญ่คำเพิ่นกินแก้ผิดกระบูน แปลว่า ฉันจะให้เธอไปปีนต้นไม้ เอาไข่มดแดงมาต้มให้ลูกคนแรกของยายคำกิน เพื่อแก้การผิดสำแดง วาสั่นแหล่ว..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กองอ้อกยอก

ภาษาอีสานคำว่า..กองอ้อกยอก
ความหมายตรงๆ ====>	กองเต็มพื้น
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:03:46	ตัวอย่าง ข่อยแนมไปเห็นเด็กน้อยปาหำเล่นน้ำ ส่งในกองออกยอกนึง แปลว่า-ผมมองไปเห็นเด็กๆแก้ผ้า เล่นน้ำกางเกงกองเต็มพื้นอยู่เลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก้อนเส่า

ภาษาอีสานคำว่า..ก้อนเส่า
ความหมายตรงๆ ====>	ก้อนเส่า คือนำก้อนหิน 3 ก้อน วางไว้เพื่อตั้งหม้อทำกับข้าว
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร เมื่อวันที่:: 27-01-2010 11:36:54	ตัวอย่าง สมัยโบราณเวลาจะทำกับข้าวเขาจะนำ ก้อนหินขนาดพอเหมาะสมมาวางไว้เป็นสามมุมพอวางหม้อแกงได้พอดีๆกับก้นหม้อ แล้ก่อไฟทำกับข้าว เขาจึงเรียกหินสามก้อนว่าก้อนเส่า แต่ถ้าวางก้อนหินวางไว้คนละทิศละทางเขาก็จะเรียกก้อนหินเหล่านั้นเป็นก้อนหินธรรมดาๆ แต่ถ้านำมาวางไว้ ทั้ง 3 มุม ใกล้กันพอวางหม้อแกงได้พอเหมาะเขาจะเรียกว่าก้อนเส่า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่ำก่า

ภาษาอีสานคำว่า..ก่ำก่า
ความหมายตรงๆ ====>	ก่ำก่า หมายถึง ทำอะไรเป็นได้แค่พอทำได้ ไม่ชำนาญ หรือรู้แบบงู ๆ ปลา
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: บ่าวน้ำดำ เมื่อวันที่:: 03-08-2008 12:04:47	ตัวอย่าง คำที่มักได้ยินบ่อย ๆ เช่น บักหมานพอก่ำก่า หมายถึง คุณหมานเป็นคนที่ทำอะไร หรือรู้อะไร แบบงู ๆ ปลา ๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่ำก่า

ภาษาอีสานคำว่า..ก่ำก่า
ความหมายตรงๆ ====>	ยังไม่ชำนาญในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: เจ้าหญิงท้องนา เมื่อวันที่:: 08-04-2009 09:25:27	ตัวอย่าง น้องปูเรียนหนังสือพอก่ำก่า หมายถึงยังไม่เก่งพอ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่ำก่า

ภาษาอีสานคำว่า..ก่ำก่า
ความหมายตรงๆ ====>	นิดหน่อย , นิดเดียว , รู้นิดเดียว , รู้บ้างไม่รู้บ้าง, มีบ้างไม่บ้าง ,
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หยัด พยุห์ เมื่อวันที่:: 08-04-2009 14:27:23	ตัวอย่าง ประสาเฮ็นงานพอ ก่ำก่า กะบอกว่าจะของเก่ง เฮาเฮ็ดมาจักปีแล้ว เฮายังบ่ ปากเลย เฮา คือ ตัวเราเอง , ตัวข่อยเอง , ข่อย คือ ตัวเราเอง, ฉัน , ตัวฉัน , ฉัน แปลว่า กิน ( ขั้นต่อมันกะยาว ขั้นสาวมันกะยืด ) สาว หมายถึง ดึง ได๋บาดนี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอขะมา

ภาษาอีสานคำว่า..ขอขะมา
ความหมายตรงๆ ====>	ขอโทษ , ขออภัย
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-09-2006 13:01:01	ตัวอย่าง การ ขอขะมา เป็นการขอโทษ ขออภัย บางครั้ง อาจจะต้องทำเป็นพิธีการ มีการใช้ขัน 5 ขัน 8 มา ขอขะมาด้วย เช่น บ่าวหน่อ: น้องแพนเค้ก เฮามาเก็บเสื่อผ่า หนีไปอยู่นำกัน เถาะหล่า พ่อ กับแม่ของน้องแพนเค้ก เอิ้นค่าดอง แพงโพด ตั้งว่า 5 แสน อ้ายสิไปหาเงินมาแต่ไส กะด้อกะเดี้ย มาแต่งนาง น้องแพนเค้ก: คันเฮาเฮ็ดจั่งซั่น อี่พ่อหล่า สิบ่นำเมี่ยน เฮาบ่อ้าย บ่าวหน่อ: เฮากะพากันหนีไปไกลๆ ไปมีลูกนำกันจักคน ตั้งใจเฮ็ดงาน ตั้งหลักตั้งฐาน แล้วกะจั่งค่อย พาหลานมา \"ขอขะมา\" พ่อ \"ขอขะมา\" แม่ เฮ็ดพิธี \"ขอขะมา ลาโทษ\" เพิ่นเห็นหน้าหลานน้อยแล้ว คงสิใจอ่อนอยู่ดอก น้องแพนเค้ก: คันอ้ายว่าจั่งซั่น เฮากะไปกันเถาะ แป๊ะ... แปลว่า บ่าวหน่อ: น้องแพนเค้กจ๊ะ เรามาเก็บเสื้อเก็บผ้า หนีไปอยู่ด้วยกัน เถอะ พ่อ กับแม่ของน้องแพนเค้ก เรียกสินสอด แพงมากเลย ตั้ง 5 แสน พี่จะไปหาเงินมาจากไหน มากมายก่ายกอง ขนาดนั้น มาเป็นค่าสินสอดแต่งงานกับน้อง น้องแพนเค้ก: ถ้าเราทำอย่างนั้น คุณพ่อของน้อง จะไม่ตามไปฆ่า พวกเราหรือจ๊ะพี่ บ่าวหน่อ: พวกเราก็หนีไปไกลๆสิ ไปมีลูกด้วยกันสักคน ตั้งใจทำการทำงาน สร้างเนื้อสร้างตัว แล้วค่อย พาหลานมา \"ขอโทษ\" พ่อ \"ขออภัย\" แม่ ทำพิธี \"ขออภัยอย่างเป้นทางการ\" ท่านเห็นหน้าหลานน้อยแล้ว คงใจอ่อนให้อภัยพวกเรา น้องแพนเค้ก: ถ้าพี่ว่าอย่างนั้น เราก็ไปกันเถอะ แป๊ะ... เหอ เหอ บ่าวหน่อ อย่าสะไปซวน น้องเขาอีหลีเด้อหละ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัว

ภาษาอีสานคำว่า..ขัว
ความหมายตรงๆ ====>	การใช้เสียมขุดดินเบาๆเพื่อหาอะไรสักอย่าง
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 09-05-2006 15:53:28	ตัวอย่าง คำว่า \"ขัว\" นอกจากจะแปลว่า \"สะพาน\" แล้ว ยังเป็นคำกริยา ที่แสดงลักษณะที่เป็นการใช้เสียมขุดดินเบาๆในลักษณะทำมุมจากพื้นดินไม่เกิน 30 องศา เป็นการขุดดินเบาๆเป็นบริเวณกว้าง ไม่เน้นความลึก ซึ่งจะแตกต่างจากคำว่า \"ก่น\" มีเราจะขุดให้ลึก โดยให้เสียมทำมุม กับพื้น ตั้งแต่ 45-90 องศา ตัวอย่างการขัว เช่น -ขัวหอย -ขัวเขียดจินา เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข้าวก่ำ

ภาษาอีสานคำว่า..ข้าวก่ำ
ความหมายตรงๆ ====>	ข้าวเหนียวดำ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 27-03-2012 11:06:52	ตัวอย่าง ข้าวก่ำ แปลว่า ข้าวเหนียวดำ ข้าวที่มีเม็ดออกไปทางสีดำ หรือสีม่วง ทิดแปป ปีนี้เจ้าเฮ็ดนาข้าวก่ำจักไฮ่ แปลว่า ทิดแปบ ปีนี้ท่านทำนาข้าวเหนียวดำกี่ไร่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้ค้าน

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้ค้าน
ความหมายตรงๆ ====>	ขี้เกียจ
อ้างอิงจังหวัด :: จันทบูรนคร จากคุณ:: โอปปอติกะ เมื่อวันที่:: 28-07-2007 18:12:21	ตัวอย่าง ตัวอย่าง: เป็นหยังเด็กน้อยคือขี้ค้านเฮ็ดการบ้าน คำแปล: ทำไมเด็กๆจึงขี้เกียจทำการบ้าน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คาดลาด

ภาษาอีสานคำว่า..คาดลาด
ความหมายตรงๆ ====>	ยื่นออกมา , โผล่ออกมา , เกิดขึ้นโดนมันตั้งใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: คนฮักถิ่น เมื่อวันที่:: 15-09-2006 09:40:27	ตัวอย่าง เช่นว่า 1. เจ้าเบิ่งนี่ดุบ่าวเอก จั้งใด๋ ส่นไม่ฮางเจ้าคือจั๋งมาหยืน คาดลาด เข้ามาในเฮียนข่อยหลายแท้ แปลว่า - นี่คุณเอก ดูนี่สิ ทำไมปลายไม้ซางของคุณถึงได้ยื้นเข้ามาในบ้านผมเยอะแยะขนาดนี้ล่ะ 2. บ๊ะ ! .... บักอั่นนี่แหม ขับรถนำก้นกันมาดี ๆ จั้งใด๋มา คาดลาด เบรกจ่อ ๆ จั้งซี่ แปลว่า โอ้ะ ! .... เจ้าคนนี้ ขับตามกันมาดี ๆ ไงถึงได้อยู่ดี ๆ ก็เบรก ซะกระชั้นอย่างนี้ เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คูน, คูณ

ภาษาอีสานคำว่า..คูน, คูณ
ความหมายตรงๆ ====>	ถมให้สูงขึ้น, ยกระดับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 26-03-2007 09:57:51	ตัวอย่าง คำว่า คูน หรือ คูณ เขียน ยังไง ก็อ่านให้เหมือนกันก็แล้วกันครับ ความหมายก็คือ การถมให้สูงขึ้น นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ เฮือนซานของพี่น้องซุมื้อนี้แฮงสิต่ำกั่วถนน ฝนตกมายามใด๋ น้ำท่วมซุปี ย่อนวาเพิ่นคูนถนนขึ้นให้มันสูงกั่วเฮือนเฮา คัน เฮาคูนดินเดิ่นเฮือนเฮาแข่งกับถนน กะสิสู่เพิ่นบ่ได้ดอก ขอยวา ทางทีดี เฮาคูนดินให้มันซ่ำถนนสิดีกั่ว บ่ต้องสูงกว่าถนนดอก แม่นบ่ เจ้าวา แปลว่า บ้านเรือนทุกวันนี้ของพี่น้องมันต่ำกว่าถนน ฝนตกมาตอนไหน น้ำท่วมบ้านถุกปี เพราะว่า ทางการท่านถมดินให้สูงกว่า บ้านของเรา หากเราถมดินบ้านเราแข่งกับถนน ก็จะสู้เขาไม่ได้ ผมว่า ทางที่ดี เรามาถมดินให้เท่ากับถนนพอดีดีกว่า ไม่ต้องสูงกว่าถนนหรอก จริงไหม คุณว่า อธิบายเพิ่มเติม ซุมื้อนี้ ==> ทุกวันนี้ สู่ ==> สู้ ซ่ำ หรือ ส่ำ ==> เท่ากัน เพียง ==> เท่ากัน (ใช่กับความสูง) วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก
ความหมายตรงๆ ====>	พัก หรือ หยุดการกระทำนั้น ชั่วขณะ
อ้างอิงจังหวัด :: ไซ ยา พูม จากคุณ:: นพกร เด้อครับ เมื่อวันที่:: 9/27/2001 11:51:50 AM	ตัวอย่าง ตัวอย่าง เช่น บักหำน่อย นพกร กำลังนั่งเขียน " ภาษาอีสานมื้อละคำ " เพื่อจะได้ส่งไปรวมกลุ่มกับ พ่อแม่พี่น้องชาวชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน ขณะนั้นเอง อ้ายบ่าวหน่อ เดินถือลาบวัว // แซบ ๆ // มาด้วยถุงบักใหญ่หนึ่ง (ถุงใหญ่มาก ๆ) อ้ายบ่าวหน่อก็เอ่ยปากพูดกับ บักหำน่อย นพกร ว่า มามะบักหำน่อย """" เคิก """ มากินลาบวัวนำกันก่อน (ด้วยกัน) ซั่นดอกหว่า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก#2

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก#2
ความหมายตรงๆ ====>	การเสียเวลา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 12/10/2544 13:37:38	ตัวอย่าง ขอเสริมกับผู้บ่าว นพกร เด้อครับ เคิกบ้านข่อยแปลวาเสียเวลา อีกนำเด้อ ตัวอย่าง ฟ้าวแหน่เปี๋ยง ผู้บ่าวนพกร คาตะเคิกเวียกเคิกงานอยู่หั่น แปลว่า รีบหน่อยนะ คุณนพกร มัวแต่เสียเวลากับงานอยู่นั่นแหละ **นี่แหละครับท่านผู้อ่าน แต่ละที่แต่ละจังงหวัดยังไม่เหมือนกัน ดังนั้น เราถึงต้องงมาร่วมกันสร้างภาษาอีสาน วันละคำกัน วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แคดแลด

ภาษาอีสานคำว่า..แคดแลด
ความหมายตรงๆ ====>	โผล่ออกมา,แพมออกมา,ส่วนเกินที่ยื่นออกมา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-07-2006 13:44:07	ตัวอย่าง คำว่า แคดแลด เป็นคำขยายหรือ คำวิเศษน์ ใช้ขยายอาการ โผล่ออกมา,แพมออกมา,ส่วนเกินที่ยื่นออกมา มาดูตัวอย่างกันนะครับ มื้อวานอ้ายบ่าวหน่อไปเที่ยวบุญบั้งไฟ เห็นพ่อใหญ่ดลไปเที่ยวงานใส่ส่งยีนส์ลีวายอย่างดี พอดีส่งเลาขาดดาก เลาบ่แนมเบิ่งของจะของ เห็นส่งลิงเลาตะโผล่แคดแลด ออกมา บ่าวหน่อเห็นแล้วแลน คุบนำกะบ่ทัน ย้านมันแคดแลดหลายกั่วนี่ แปลว่า เมื่อวานบ่าวหน่อไปเที่ยวงานประเพณีบุญบั้งไป เจอคุณตาดลไปเที่ยวงานใส่กางเกงยีนส์ลีวาย อย่างดี พอดีกางเกงแกมีรอยขาดตรงก้น แกไม่ได้มองดูตัวเอง เห็นกางเกงในสีแดงโผล่ออกมา บ่าวหน่อเห็นเลยวิ่งตะคุบกลัวไม่ทัน กลัวมันจะโผล่มามากกว่านี้ สั่นดอกว้า......
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งึด

ภาษาอีสานคำว่า..งึด
ความหมายตรงๆ ====>	คาดไม่ถึง แปลกประหลาด น่าอัศจรรย์ใจ งึด
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานตอนกลาง จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 8/6/2001 1:46:28 AM	ตัวอย่าง โอ น้อ... บ่าวหน่อคนนี้คือหล่อเป็นตางึดแท้น้อ แมนเฮ็ดการงานสร้างอีหยังจังได้หล่อปานนี้ แปลว่า นายหน่อคนี้ ช่างน่าอัศจรรย์ใจ ทำไมหล่อได้อย่างนี้ ทำการทำงานอะไรเหรอ สั่นดอกหว้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งุม

ภาษาอีสานคำว่า..งุม
ความหมายตรงๆ ====>	1.ครอบ 2.คว่ำ 3.งม
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-05-2006 14:13:12	ตัวอย่าง คำว่า \"งุม\" คำเดียว อาจจะแปลความหมายได้หลายอย่าง ขึ้นกับว่าใช้ในลักษณะไหน ในที่นี้ขอแปลความหมายเป็น 3 ความหมาย คือ 1.งุม หมายถึง \"ครอบ\" เช่น \"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน \"งุม\" ถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มันเยาสาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\" หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน \"ครอบ\" ถ้วยไว้ก่อน ให้มันร่อแร่ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\" หรืออีกประโยค \"นี่หละน้อ เขาว่า ควมมัก ควมฮัก มาแล่นกุ้ม มันคือสุ่ม \"งุม\" หัว ควมฮักมาพอๆปานกะทอ \"งุม\"ไว่\" ความหมายคือ \"นี่หละหนอความรัก เมื่อมีความรัก มันเหมือนมีอะไรมาครอบงำจิตใจเรา ทำให้เหมือนกับเป็นคนตาบอด\" 2.งุม แปลว่า \"คว่ำ\" เช่น หลวงพ่อมหาบอกจัวน่อยว่า \"น้อย น้อย ยามเจ้าสันอิ่มแล้ว กะให่เอาบาตรไปล่าง ล่างแล่ว กะเอาไป \"งุม\"ไว่เทิงโต๊ะสาก่อน ให่มันแห่งก่อนจั่งค่อยเอาไปเก็บ บาตรจั่งค่อยสิบ่เข่าขี่เหมี่ยง\" หมาความว่า หลางพ่อมหา บอกกับเณรว่า \"เณร เณร เมื่อตอนเธอฉันอาหารเสร็จแล้ว ให้เธอเอาบาตรไปล้าง เมื่อล้างแล้วก็เอาไป \"ค่ำไว้บนโต๊ะให้บาตรแห้งเสียก่อน ค่อยเอาไปเก็บ บาตรถึงจะไม่เข้าสนิม\" หรือเวลาเล่นไพ่ เจ้ามือสิบอกว่า \"ผู้ได๋ป๊อกให่หงานขึ้น ผู้ได๋บ่ป๊อก ให่ \"งุม\" ไว่ \" เป็นต้น 3.งุม แปลว่า งม หมายถึง การคลำหาอะไรบางอย่างในน้ำ เช่น ไปงุมหอย หมายถึง ไปงมหอย /ไปงุมปลา คือ ไปงมปลา/งุมเข็มในหนองน้ำใหญ่ คือ งมเข็มในมหาสมุทร/ เป็นต้น ตัวอย่างประโยคเช่น \"บ่าวหน่อ ยามเจ้าเอาแหไปตึกปลาอยู่ในหนองนาพ่อใหญ่บัติ ให่เจ้าตึกแล้ว \"งุม\" เอาเด้อ เพราะว่าปลามันมีแต่โตใหญ่ๆ คันเจ้าตึกแหแล่วห้าวเอา ปลามันสิปิ้นเพาออกเหมิด สิบ่ได้จักโตเด้\" ความหมายก็คือ \"หนุ่มหน่อครับ เวลาคุณจะไปทอดแหหาปลา ที่สระน้ำของคุณตาบัติ ให้คุณทอดแห แล้ว \"งม\" หาปลานะ เพราะมีแต่ปลาตัวโตๆ ถ้าคุณทอดแหแล้วลากเข้าฝั่งเลย ปลามันจะดิ้นหลุดออกจากแหหมด จะไม่ได้ปลาสักตัว นะครับ\" (ยาวหลายเติบเน๊าะ แค่คำว่า \"งุม\" คำเดียว)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>	ไกล้,กระชั้นชิด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 06-08-2006 13:37:08	ตัวอย่าง ในความหมายของ จ้อ อาจหมายถึง ระยะทาง หรือระยะเวลา ก็ได้ หรือ อาจจะใช้การเล่นคำ เพื่อให้ความหมายมากขึ้น เช่น จ้อๆ ,จั้นจ้อ ตัวอย่างประโยค เช่น -บ่าวหน่อขับรถนำก้นรถแท๊กซี่ เข่าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่กะเบรค เฮ็ดให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแฮง จนน้องกระแตที่นั่งมานำหัวดวนไปข้างหน้า บ่าวหน่อลาวสูนหลาย กะเลยลงรถไปฮ้ายให่คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอีหยังวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคเอา \"จ้อๆ\" ไคแหน่ตั๊ว ข่อยเบรคทัน คันจั่งสั้นรถได้ตำดากกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่กะลงมาเถียงว่า \"เจ้ากะคือกันนั่นหละ ขับรถมา \"จ้อ\" ดากรถข่อยปานนี่ มันกะกดดัน สั่นตั๊ว\" แปลว่า -บ่าวหน่อแกขับรถตามก้นรถแท๊กซี่ เข้าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่ก็เบรค ทำให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแรง จนน้องกระแตที่นั่งมาด้วยหัวคะมำไปข้างหน้า บ่าวหน่อแกโมโหมาก ก็เลยลงรถไปด่าให้คนขับแท๊กซี่ว่า \"ขับรถภาษาอะไรวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคอย่าง \"กระชั้นชิด\" นี่ดีนะที่เราเบรคทัน ไม่งั้นรถได้ชนตูดกันแล้ว\" คนขับแท๊กซี่ก็ลงมาเถียงว่า \"คุณก็เหมือนกันนั่นหละ ขับรถมา \"ชิด\" ก้นรถฉันขนาดนี้ มันกดดัน รู้ไหม\" หรือ -บ่าวหน่อลาวมานั่งจ่มเรื่องผู้สาว ว่า ออกพรรษานี่ น้องกระแตกะสิให่ไปขอไปแต่งให้มันเรียบร้อย ลาวกะเลยคึดยากว่า มาบอกกัน \"จ้อๆ\" จั่งซี่ สิไปหาเงินค่าดองทันบ่น๊อ เวลากะ \"จั้นจ้อ\" เข่ามาซุมื่อ เทิงหมู่พวกกะสิว่าให่ ว่าบอกข่าวงานกินดอง \"จ้อ\" โพด ตัดชุดใหม่ใส่บ่ทัน แปลว่า -บ่าวหน่อแกมานั่งบ่นเรื่องแฟนสาวให้ฟังว่า ออกพรรษานี้ น้องกระแต ก็จะให้ไปสู่ขอ ไปแต่งงานให้มันเรียบร้อย แกก็เลยหนักใจว่า มาบอกกัน \"ไกล้ๆ\" อย่างนี้จะไปหาเงินค่าสินสอดทันไหม เวลาก็ \"กระชั้นชิด\" เข้ามาทุกที ทั้งเพื่อนฝูงก็จะว่าให้ ว่า มาบอกข่าวงานแต่งงาน \"กระชั้นชิด\" เกินไป ทำให้ตัดชุดใส่ไปงานไม่ทันเลย พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ใจออก

ภาษาอีสานคำว่า..ใจออก
ความหมายตรงๆ ====>	ถอดใจ, ใจไม่เอาแล้ว, ใจไม่สู้แล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 11-12-2006 13:53:38	ตัวอย่าง ใจออก หมายถึง ถอดใจ, ใจไม่เอาแล้ว, ใจไม่สู้แล้ว พอดีเห็นกีฬาเอเชี่ยนเกมส์ที่ประเทศการ์ต้า มีการแข่งขันกีฬา เลยเอาคำศัพท์เกี่ยวกับการต่อสู้มาฝากกัน ตัวอย่าง อ้ายเห็นนักกีฬาซกมวยของประเทศ เจ้าภาพ ถึกเขาตีเซซัดเซซ้าย หมุนติ้วลิ่ว อยู่กลางเวที เห็นคะแนนนำก้นเขาอยู่ตั้ง 10 หมัด บืนไล่ตีเขาปานใด๋กะบ่ถืกจักเทีย เลากะเลยใจออก บ่เอาอีกแล้ว ตีไปกะบ่ซะนะดอก เลากะเลย ขอยอมแพ้ สั่นดอกหว้า แปลว่า พี่เห็นนักกีฬาชกมวยของประเมศเจ้าภาพ ถูกเขาต่อยเซซ้ายเซขวา หมุนอยู่กลางเวที เห็นคะแนนตามหลังเขาอีกตั้ง 10 หมัด พยายามไล่ตีเขาแทบตาย ก็ไม่ถูกสักที ก็เลยถอดใจ ไม่เอาแล้ว ยอใชกไปก้ไม่ชนะ ก็เลยขอยอมแพ้ เลย บ่าวหน่อ เลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซกเล็ก

ภาษาอีสานคำว่า..ซกเล็ก
ความหมายตรงๆ ====>	ลาบเนื้อวัวดิบๆ หั่นบางๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:25:31 PM	ตัวอย่าง มื้อนี้งานกินดอง บ่าวหน่อ ไปกินซกเล็กนำกันเด้อ แปลว่า วันนี้งานแต่งงานบ่าวหน่อ ไปกินลาบเนื้อวัวดิบๆด้วยกันนะ นำกัน---- ด้วยกัน ลาววา...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซ่งหรั่ง,ซ่งหลั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ซ่งหรั่ง,ซ่งหลั่ง
ความหมายตรงๆ ====>	กางเกงยีนส์
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 30-05-2006 12:53:16	ตัวอย่าง ทิดหน่อเลาไปหาซื้อซ่งอยู่ตลาดนัดจตุจักร ได้ซ่งหรั่งดากขาดมาโตหนึ่ง เลามักหลาย นุ่งซ่งหรั่งดากขาดโตนั้นกลับไปยามบ้าน เด็กน้อยเห็นเลานุ่งซ่งหรั่งเท่อย่างคัก พากันย่างนำก้นเลาเป็นล่ะหุย (หรือแม่นย่างนำถ่าบายดากเลาบุล่ะ?) แปลว่า... ทิดหน่อ แกไปหาซื้อกางเกงอยู่ตลาดนัดจตุจักร ได้กางเกงยีนส์ตูดขาดมาหนึ่งตัว แกชอบมาก นุ่งกางเกงยีนส์ตูดขาดตัวนั้นกลับไปเยี่ยมบ้าน พวกเด็กๆเห็นว่าทิดหน่อใส่กางเกงยีนส์เท่มาก จึงพากันเดินตามหลังแกไป เป็นขบวน (หรือว่าเดินตามรอจับก้นแกก็ไม่รู้?)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะเกิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ซะเกิ่น
ความหมายตรงๆ ====>	ซะก่อน หรือ เสียก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 27-09-2006 10:25:57	ตัวอย่าง คำว่า ซะเกิ่น บางที่กะพูดว่า สาเกิ่น = สาก่อน = เสียก่อน = ซะก่อน ความหมายเดียวกันเช่น -กินเข่านำกัน \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเมือบ้าน = ทานข้าวด้วยกัน \"เสียก่อน\" ค่อยกลับบ้านนะคะ -อาบน้ำ \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเข่านอน = อาบน้ำ \"ซะก่อน\" ค่อยเข้านอน หรือ ประโยค น้องพอลล่า : เฒ่าๆ เจ้าสิกินเข่าเลย ฮึสิ..\"ซะเกิ่น\" บ่าวหน่อ : \"ซะเกิ่น\" หละเว่ย..... (ประโยคนี่บ่แปล ผู้ได๋เคยฟังนิทาน เรื่อง ซะเกิ่นหละเว่ย กะสิเข่าใจ แต่ผู้ได๋บ่เคยฟังกะไปติดตามได้ ที่ช่วง นิทานก้อม)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซี C

ภาษาอีสานคำว่า..ซี C
ความหมายตรงๆ ====>	การเจาะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 11/10/2544 18:10:15	ตัวอย่าง วันนี้เฮามาซีกระโป๋เฮ็ดกระบวยกันเถอะ แปลว่า วันนี้ เรามาเจาะกะลามะพร้าวทำกระบวนกันเถอะ วาสั่นดอก....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียง

ภาษาอีสานคำว่า..เซียง
ความหมายตรงๆ ====>	การซ่อน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 17-02-2006 16:38:26	ตัวอย่าง โจรมันลักเงินข่อยไปเซียงไว้ใต้บ่อนนอน แปลว่า โจรมันขโมยเงินผมไปซ่อนไว้ที่ที่นอน บ่อนนอน = ที่นอน คำกริยา เซียง แปลว่า ซ่อน สำเนียงการอ่านแบบไทย คำนาม เซียง แปลว่า คนที่สึกจากการบวชสามเณร อ่านแบบอีสาน ลาววา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดับแนว

ภาษาอีสานคำว่า..ดับแนว
ความหมายตรงๆ ====>	สูญพันธุ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 21-04-2010 09:10:28	ตัวอย่าง คำว่าดับแนว ใช้บ่อยมาก เมื่อเห็นสิ่งนั้นหายสาบสูญไปจากโลก จะเป็นความต้องการหรือไม่ก็ตาม มาดูตัวอย่างกันนะครับ สาวส่า : แม่ๆซุมื้อนี้ คือบ่ค่อยเห็นกบฮ้องโอ๊บๆคือจั่งแต่ก่อน แม่ : ซุมื้อนี้กบมันตายดับแนวไปเหมิดแล้ว ย้อนว่า มีน้ำโห่งกะพากันไปส่อนฮวก ส่อนเขียดน้อย ยามมีนำ้แหน่กะพากันไปใส่เบ็ดกบ ยามฮ้อนยามแห้งกะไปหากบไปขุดกบ สิให้มันบ่ดับแนวได้จั่งใด๋ ซุมื้อนี้คนแฮงหลาย หามาขายพร้อม สาวส่า : แม่นหละแม่ เห็นตะเขาขายกบเลี้ยงอยู่ตลาด ข่อยแหล่วคาวว่าสั่น แปลครับแปล สาวส่า : แม่ๆๆ ทำไมทุกวันนี้ไม่เห็นได้ยินเสียงกบร้อบ โอ๊บๆๆๆ เหมือนแต่ก่อน แม่ : ทุกวันนี้กบได้ตายสูญพันธุ์ไปแล้ว เพราะว่า ตอนมีน้องนองก็ไปช้อนหาลูกอ๊อดทั้งกบและเขียด ตอนมีน้ำก็ไปใส่เบ็ด ตอนหน้าร้อนก็ไปขุดกบ ไม่ให้สูญพันธุ์ได้ยังไง ทุกวันนี้คนมากขึ้น มีการหามาขายด้วย สาวส่า : ใช่แล้วแม่ เห็นเขาขายกบเลี้ยงที่ตลาด หนูรู้สึกว่ามีกลิ่นคาวๆค่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดู๋

ภาษาอีสานคำว่า..ดู๋
ความหมายตรงๆ ====>	ขยัน ทำบ่อยๆ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดน เมื่อวันที่:: 9/10/2001 8:59:19 PM	ตัวอย่าง ลูกซายเจ้าซะมาคือดู๋เวียกดู๋งานคักแถ้ แปลว่า ลูกชายของท่านขยันทำการทำงานจริงๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอเฟียง

ภาษาอีสานคำว่า..ตอเฟียง
ความหมายตรงๆ ====>	ตอเฟียง
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร เมื่อวันที่:: 03-01-2010 16:49:38	ตัวอย่าง คำว่า ตอเฟียงก็คือตอชังข้าวนี่เอง ขอเสริมคำว่าต้นข้าว ๆ มาจากเมล็ดข้าวเมื่อนำมาแช่น้ำจะเปลี่ยนชื่อเรียกว่าแช่ข้าวปลูก เมื่อนำไปหว่านลงที่นาที่เราเตรียมไว้พองอกออกมาก็เรียกว่าต้นกล้า พอนำไปปักดำก็เปลี่ยนชื่อเรียกว่าต้นข้าว พอเกี่ยวข้าวเสร็จเปลี่ยนชื่อจากต้นข้าวมาเป็นตอเฟียง ( ตอซังข้าว )
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตำอิด,ตำก่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตำอิด,ตำก่อ
ความหมายตรงๆ ====>	แต่ไหนแต่ไร,นามมาแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 12/18/2001 2:03:05 AM	ตัวอย่าง ตำอิดตำก่อ บ่าวหน่อเพิ่นผู้ฮ้ายคือจังหยังนี่ แต่เดี๋ยวนี้เพิ่นผู้จบคือจังหยังนี่ แปลว่า แต่ก่อนแต่ไร บ่าวหน่อคนี้ขี้เหล่มาก แต่ตอนนี้เขาดูดีมาเลยที่เดียว วาสั่นดอก....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ำอิดต่ำก่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ำอิดต่ำก่อ
ความหมายตรงๆ ====>	แรกเริ่มเดิมที
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ จากคุณ:: ทิดแหล่ เมื่อวันที่:: 11-12-2007 01:46:10	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ต่ำอิดต่ำก่อกะข้อยนี่ละเป็นคนพาเฮ็ดก่อนหมู่ แรกเริ่มเดิมทีก็ฉันนี่แหละเป็นคนนำพาทำก่อนใครเขา *** \"ต่ำ\" คำเดียวจะเป็นคำกิริยาแปลว่า \"ทอ\" ใช้ประกอบคำอื่น เช่น ต่ำหูก ต่ำสาด ตัวอย่าง ผู้สาวต่ำหูกอยู่ใต้ล่างเฮือน ผู้สาวทอหูกอยู่ใต้ถุนเรือน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ดลูด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ดลูด
ความหมายตรงๆ ====>	การเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังที่หนึ่งโดยใช้ตูดหรือดากพาไป(ลื่นไถลโดยมีก้นเป็นตัวลื่นไถล)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 07-06-2006 21:40:41	ตัวอย่าง ตู้ดลูดเป็นการเคลื่อนที่ชนิดหนึ่งโดยใช้ก้นหรือตูดเป็นตัวสัมผัสกับพื้น ลักษณะอาจคล้ายๆกับการต้อด แต่ก็มีลักษณะที่แตกต่างกัน การ \"ตู้ดลูด\" จะเป็นการเคลื่อนที่ที่มีความเร็วพอสมควร และบางครั้งอาจจะมีความเร่งด้วย วนใหญ่จะเป็นการเคลื่อนที่ในแนวเฉียง หรืออาจเคลื่อนที่ในแนวนอนบนพื้นที่ลื่นแต่ต้องมีแรงส่ง ถึงจะสามารถตู้ดลูดไ ส่วนการ \"ต้อด\" ส่วนใหญ่จะความเร็วคงที่ และต้องใช้แรงจากมือหรือแขนช่วยด้วย ตัวอย่างเช่น บ่าวเล็ก เพิ่นแอบมักสาวเชอรี่ กะเลยสิไปจีบสาวเชอรี่ ยาามเพิ่นไปแก่น้ำอยู่หนองสาประจำหมู่บ้าน ไปใหม่ๆเพิ่นกะนั่งอยู่ไกลๆ เว่าไปเว่ามา บ่าวเล็กกะค่อยๆ \"ต้อด\"เข่าไปหาสาวเชอรี่ไกล้ๆ บัดพอบ่าวเล็ก \"ต้อด\" เข่าไปไกล้ สาวเชอรี่กะ \"ต้อด\"หนี บ่าวเล็กกะต้อดนำไป บัดคูหนองขั่นซั้น ซัน ซัน ต่งหลิ่ง บ่าวเล็กกะเลย หมื่น \"ตู้ดลูด\" ลงคูหนอง ตกน้ำ ต้าม... แปลว่า หนุ่มเล็ก แกแอบไปชอบสาวเชอรี่ ก็เลยจะไปจีบสาวเชอรี่เวลาแกไปตักน้ำ ที่สระน้ำประจำหมู่บ้าน ตอนแรกๆแกก็นั่งอยู่ห่างๆ แต่พอพูดไปพูดมา หนุ่มเล็กก็ค่อยๆขยับเข้าไปหาน้องเชอรี่ไกล้ๆแต่พอหนุ่มเล็ก \"ขยับ\" เข้าไปไกล้ น้องเชอรี่ก็ขยับหนี หนุ่มเล็กก็ขยับตามไป แต่คันของสระน้ำกลับชัน ชันมาก หนุ่มเล็ก แกก็เลย ลื่น \"ไถล\" ลงสระน้ำ ตกน้ำ ต้าม.... สั่นดอกว้า สั่ดอกว่า....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถ้าจักคราว

ภาษาอีสานคำว่า..ถ้าจักคราว
ความหมายตรงๆ ====>	รอสักครู่
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 05-10-2010 20:29:58	ตัวอย่าง ถ้าจักคราวเด้อ อาบน้ำก่อน แปลว่า รอสักครู่นะ อาบน้ำก่อน จักคราว หมายถึง ชั่วครู่ สักพัก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืก

ภาษาอีสานคำว่า..ถืก
ความหมายตรงๆ ====>	1.ถูก,ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-05-2006 13:28:51	ตัวอย่าง 1.แปลว่า ถูก เช่น พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\" ย่อนว่าเพิ่นอยากอาย -หมายความว่า พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก เพราะว่าแกเขินอาย 2.แปลว่า โดน เช่น บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน -แปลว่า หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะขงหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน 3.แปลว่า ราคาถูก เช่น พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด -แปลว่า คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เถาะ, เถาะเนาะ

ภาษาอีสานคำว่า..เถาะ, เถาะเนาะ
ความหมายตรงๆ ====>	เถอะ, เถอะนะ
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: ขันติ คูนาแก เมื่อวันที่:: 22-04-2009 21:07:20	ตัวอย่าง กินๆไปเถาะ = กินกินๆไปเถอะ ไปนำกันเถาะเนาะ = ไปด้วยกันเถอะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ท้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ท้อน
ความหมายตรงๆ ====>	การรวมกันไว้ที่เดียวกัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:48:39 PM	ตัวอย่าง ข้าวสาร(เข่าสาร) มันหลายกะสอบ เจ้าคือบ่ท้อนไว้นำกัน แปลว่า ข้าวสารมีหลายกระสอบ ทำไมไม่เทรวมกันไว้ที่เดียวกันหล่ะ บ่าวหน่อ ลาววา...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทอบ

ภาษาอีสานคำว่า..ทอบ
ความหมายตรงๆ ====>	อาการหรือกิริยาที่ทำให้สิ่งของแนบชิดกันและเป็นระเบียบ โดยกระแทกกับพื้น หรือพื้นผิวใดๆก็ได้เพื่อให้เป็นระเบียบ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: ซิ่ง เมื่อวันที่:: 18-04-2007 18:56:06	ตัวอย่าง ทอบ เป็นคำกิริยา นะครับ การใช้งาน มักใช้กับสิ่งของที่ไม่ใหญ่ และจัดเข้ากันได้ง่าย ยกตัวอย่าง ซิ่ง : กระดาษA4 ที่กองอยู่ม่องนั่นบ่เป็นระเบียบเลย น้อย เอ้ย เอามาทอบๆเข้ากันแล้วไปกองไว้ให้มันดีๆทางพู้นดู๋ น้อย : ครับๆ แปล................... ซิ่ง : กระดาษA4 ที่กองอยู่ตรงนั้นเป็นระเบียบเลย น้อย เอ้ย เอามา...ทอบ...(เป็นอาการหรือการกระทำ ตามความหมายที่ให้ครับ) ...........เข้ากันแล้วไปกองไว้ให้มันดีๆทางพู้นดู๋ น้อย : ครับๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทุกข์ยากฮ้าย

ภาษาอีสานคำว่า..ทุกข์ยากฮ้าย
ความหมายตรงๆ ====>	ลำบากลำบนเหลือเกิน/มีทุกข์มาก/ลำบากมาก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 23-07-2010 03:09:25	ตัวอย่าง เป็นคำเก่า พบมากในผญา เช่น ทุกข์ยากฮ้ายกายก่ำกินมันหมก คันบ่กินหมกมันปากบ่ดำปานนี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โทม

ภาษาอีสานคำว่า..โทม
ความหมายตรงๆ ====>	ได้จังหวะ,ประจวบเหมาะ,มารวมกันพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 23-01-2007 22:03:44	ตัวอย่าง ไม่รู้จะแปลว่าอะไรดี เอาดูตัวอย่างก็แล้วกัน - บ่าวหน่อไปหาเล่นสาวกระแตฮอดเฮือนยามมื่อแลง ไปฮอดเฮือนผู้สาว \"โทม\" พาเข่าแลงพอดี พ่อผู้สาวกะเลยเว่าว่า \"มาแหมะบ่าวหน่อ พอดีมา \"โทม\" พาเข่าแลงพอดี มา มา มากินเข่าแลงนำกัน มาแก้นำพ่อจักเป๊กแหน่เนี่ย\" แปลว่า - บ่าวหน่อไปจีบสาวกระแตถึงบ้านตอนเย็น พอไปถึงบ้านน้องกระแต \"ประจวบเหมาะ\" กับที่บ้านน้องกระแตทานข้าวเย็นพอดี พ่อของน้องกระแตก็เลยชักชวนว่า \"มาสิบ่าวหน่อ พอดีมา \"มาได้จังหวะ\" ข้าวเย็นพอดี มา มา มาทานข้าวเย็นด้วยกัน มาดื่มกับพ่อสักกรึ๊บหน่อยสิ\" บ่าวหน่อกะกำลังส้มปากอยู่พอดี กะเลยเว่าว่า เอาหลายๆเป๊กกะได้ ครับพ่อ พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นวลป่ายหล่าย

ภาษาอีสานคำว่า..นวลป่ายหล่าย
ความหมายตรงๆ ====>	นวลผ่อง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:13:11	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลป่ายหล่าย เป็นตาฮักแท้ น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้ บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้ปุ่ยหลุ่ยป่ายหล่าย แหน่ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ ทรงคือบ่? น้องกะแต : อั๊วะ... แปลว่า บ่าวหน่อ : น้องกระแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลผ่อง น่ารักจัง น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เผื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียนผ่อง น่ะสิ เป็นไง เข้าท่ามั๊ย? น้องกระแต : แหวะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาลปุ่ยหลุ่ย

ภาษาอีสานคำว่า..นาลปุ่ยหลุ่ย
ความหมายตรงๆ ====>	นวลเนียน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:10:42	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลปุ่ยหลุ่ย เป็นตาฮักแท้ น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้ บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้หน้าขาวนวลปุ่ยหลุ่ย ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ หล่อบ่? น้องกะแต : อั๊วะ... แปลว่า บ่าวหน่อ : น้องกะแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลเนียน น่ารักจัง น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เพื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียน น่ะสิ เป็นไง หล่อมั๊ย? น้องกระแต : แหวะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แนมหน้า

ภาษาอีสานคำว่า..แนมหน้า
ความหมายตรงๆ ====>	ดูหน้าแบบเย้ยหยัน มองหน้าแบบหยาม
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู แม่ใหญ่เหรียญ เมื่อวันที่:: 28-02-2009 13:24:04	ตัวอย่าง แนมหน้า...เป็นคำกริยา...คือ การมองหน้าแบบไม่หลบสายตา จนคนถูกมองต้องเตือนว่า เห้ย...\"อย่าแนมหน้าโดนหลาย\" ความหมายของคำนี้ คนอีสานใต้ถือว่า คนที่กำลังมอง ดูถูก ดูแคลน และเยียดหยาม ไม่ให้เกียรติ ส่วนมากจะมีเรื่องกัน แค่มองหน้ากัน แม้ไม่มีคำพิพากษาศาลฎีกาวางบรรทัดฐานไว้ แต่ก็มีข้อเท็จจริงให้เห็นในถิ่นที่อยู่ของคนอีสานใต้ครับผม ไม่เชื่อท่านลองไปพิสูจน์ตามงานบ้านผมที่มีหมอลำซิ่งสิครับ.....แล้วก็ไป \"แนมหน้าเขา\" ให้คุณยิ้มและหลี่ตานิดๆนะ......อื่มๆๆๆๆๆ ใช่เลย...แต่ผมขอบอกนะ....หาเพื่อนๆไปเยอะๆหน่อยก็ดี.. ครับผม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บั้งทิง

ภาษาอีสานคำว่า..บั้งทิง
ความหมายตรงๆ ====>	กระบอกไม้ที่เอามาใส่น้ำดื่ม เรียกว่าบั้งทิง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 01-07-2010 01:27:24	ตัวอย่าง ไปหาตัดไม้ไผ่ มาเฮ็ดบั้งทิงเด้อ แปลว่า ไปตัดไม้ไผ่มาทำกระบอกใส่น้ำดื่มนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปืด

ภาษาอีสานคำว่า..ปืด
ความหมายตรงๆ ====>	แง้ม หรือ ค่อยๆเปิด
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 06-12-2010 12:44:30	ตัวอย่าง เป็นคำกิริยา ความหมาย คล้ายกับ คำว่า "เปิด" แง้ม แต่ในทางอีสาน " ปืด" หมายถึงการ แง้ม หรือ ไข(เปิด) การกระทำ ที่ใช้คำว้า "ปืด" คือการค่อยๆ แง้ม ตัวอย่าง เซียงน้อย กำลังหาเลาะ ปืดเขียด คำแปล เซียงน้อยกำลังเสาะหา แง้มเปิดหาเขียด ตัวอย่าง แม่ใหญ่สอง บอกให้จันเพ็ญ หาปืดเอากระเป๋าเงิน อยู่กองซิ่น คำแปล ยายสองให้จันเพ็ญ หาเปิดหากระเป๋าเงิน ที่กองผ้าถุง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นลาว ,เป็นล่าว

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นลาว ,เป็นล่าว
ความหมายตรงๆ ====>	ไปตามๆกัน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 12-08-2006 12:07:55	ตัวอย่าง คำนี้เขียนไม่ถูก เพราะการออกเสียงมันไม่เหมือนกับการเขียนภาษาไทย ลองออกเสียงเอาเองเด้อ ตัวอย่าง -มื่อคืนนี่พายุฝนตกแฮง ลมกะแฮงคัก ยามมื่อเซ่าขึ่นมา เหลียวออกไปนอกท่ง ต้นไม้ล้ม \"เป็นลาว\" เหลียวไปทางนา น้ำกะมาก เฮ็ดไห่ คันแทขาดโสก \"เป็นล่าว\" คือกัน แปลว่า -มื่อคืนนี้พายุฝนตกหนัก ลมแรงมาก ตอนเช้าขึ้นมา มองออกไปที่ชายทุ่ง ต้นไม้โค่นล้ม \"ไปตามๆกัน\" มองไปที่ทุ่งนา น้ำก็หลาก ทำให้คันนา ขาดโสก \"ไปตามๆกัน\" หรือ -ปีนี้อยู่เฮือนเลี้ยงไก่ไว่บักหลาย ว่าสิเอาไว้ต้มสู่หมู่กินยามหมู่มายามสั่นดอก แต่พอเข่าหน้าฝนมา ไก่กะพากัน เป็นพาก ตาย \"เป็นลาว\" เป็นตาเสียดายคัก แปลว่า -ปีนี้ที่บ้านเลี้ยงไก่ไว้เยอะ ว่าจะเอาไว้ต้มกินกับเพื่อน เวลาเพื่อนมาเยี่ยม แต่พอเข้าหน้าฝนมา ไก่ก็พากันเป็นโรคห่า ตาย \"เป็นเบือ\" น่าเสียดายมาก พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิด

ภาษาอีสานคำว่า..เปิด
ความหมายตรงๆ ====>	เบื่อ,เบื่อหน่าย,หนี
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 17-05-2006 11:42:25	ตัวอย่าง เปิด ในภาษาไทย จะมีความหมายตรงกับคำว่า เขย หรือ เผย ในภาษาอีสาน แต่ เปิด ในภาษาอีสาน กลับหมายถึง เบื่อหรือเบื่อหน่าย และอีกความหมายก็แปลว่า หนี ,วิ่งหนี เช่นประโยค - สมัยที่มหาบัติบ่ทันได้เมีย บ่มีผู้เฮ็ดแนวกินให้กิน ลาวกะเลยได้กินแต่มาม่า กินซุมื่อจน \"เปิด\" แล้ว ความหมายคือ แต่ก่อน ตอนที่คุณมหาบัติแกยังไม่ได้แต่งงาน ไม่มีคนทำอาหารให้แกกิน แกก็เลยได้กินแต่มาม่า กินทุกวันจน \"เบื่อ\" แล้ว หรือ -เมียของมหาบัติจ่มว่า ตั้งแต่ข้อยได้ผัวคนนี่มา บ่เฮ็ดเวียกเฮ็ดงาน กินตั้งแต่เหล้าซุมื่อ บ่หัวซาลูกหัวซาเมีย ข้อยกะจั่งแม่น \"เปิด\" จั่งแม่นอิ่ม ความหมาย: ภรรยาของมหาบัติบ่นว่า ตั้งแต่ดิฉันแต่งงานกับสามีคนนี้มา เขาไม่เคยทำการทำงานเลย ดื่มแต่สุราทุกวัน ไม่สนใจลูกไม่สนใจภรรยา ดิฉันชักจะ \"เบื่อหน่าย\" มากแล้ว หรือประโยค - บ่าวหน่อเพิ่นไปเล่นสาวภูไท ทางเรณูนคร พอขึ้นไปเทิงเฮือนผู้สาว พ่อผู้สาวถือมีออีโต้ ยืนถ่าอยู่ผักตูเฮือน บ่าวหน่อเพิ่นย่านหลาย ฟ่าวโตนเฮือน \"เปิด\" อาดหลาด เลย ฮอดบ่ได้เว่ากับผู้สาวจ้อย ความหมาย: หนุ่มหน่อ แกไปหาจีบสาวภูไท ที่เรณูนคร พอแกขึ้นไปบนบ้านของหญิงสาว พ่อของหญิงสาว ยืนถือมีดพร้ารออยู่ที่ประตูบ้าน หนุ่มหน่อเห็นดังนั้นก็กลัวมาก กระโดดลงจากบ้าน รีบ \"หนี\" ไป เลยไม่ได้คุยกับหญิงสาวเลย.... นี่แค่คำว่า \"เปิด\" คำเดียว ก็มีความหมายตั้งหลายอย่าง อ่านแล้วอย่าพึ่ง \"เปิด\" กันเลยนะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โป่ม

ภาษาอีสานคำว่า..โป่ม
ความหมายตรงๆ ====>	กินคำใหญ่
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-05-2006 11:53:11	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลามักคักแท้ๆ ตั้วกับก้อยกุ้งนี่กะดาย... คุ้ยเอาคุ้ยเอา จนบ่าวหน่อฉิ๋ว กะเลยว่า “พ่อใหญ่อันนี่ อย่ากินโป่มหลาย มันสิเหมิดก่อนข้อย” แปล พ่อเฒ่าดล แกชอบมากเลยนะ ยำกุ้งดิบๆ เนี่ย... กินเอา กินเอา(คำใหญ่ๆ) จนบ่าวหน่อหมั่นไส้ ก็เลยว่า “ตาคนนี้ อย่ากินคำใหญ่มากนัก มันจะหมดก่อนผม (ผมกินไม่ทัน)”
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พยาธิฮ้าย

ภาษาอีสานคำว่า..พยาธิฮ้าย
ความหมายตรงๆ ====>	โรคร้าย
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:37:12	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ขอให่พยาธิฮ้ายอย่ามาพาลบังเบียดลูกแม่เด้อ แปล ขอให้โรคร้ายสิ่งไม่ดี อย่าได้มากล้ำกลายลูกของแม่นะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พอก่ำก่า

ภาษาอีสานคำว่า..พอก่ำก่า
ความหมายตรงๆ ====>	ครึ่งๆกลางๆ,พอได้,ไม่แข็งแรง
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ จากคุณ:: หญิงทรรศ เมื่อวันที่:: 29-05-2008 19:21:47	ตัวอย่าง ขี่สักกะหวิงพอก่ำก่านี่ก๊ะสิขึ้นไปขี่เทงถนนใหญ่ แปลว่า ขี่จักรยานไม่แข็งแรงก็จะขึ้นไปขี่บนถนนลาดยาง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพิง

ภาษาอีสานคำว่า..เพิง
ความหมายตรงๆ ====>	เผยอ, เผยอขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 19-01-2007 11:40:29	ตัวอย่าง เพิง ในที่นี้เป็นคำกิริยา หมายถึงลักษณะที่สิ่งของแบนๆ เช่นสังกะสี หรือกระดาษเป็นต้น เปิดเผยอออก แง้มเผยอออก แต่ยังไม่หลุดออก เช่น สังกะสีเพิง หมายถึง สังกะสีมุงหลังคา เผยอขึ้น อาจจะเพราะตะปูหลุดตรงขอบ แล้วลมพัดให้สีงกะสีเผยอขึ้น ตัวอย่างประโยค มื้อคืนลมพัดแฮงคัก จนสังกะสีเพิง แปลว่า เมื่อคืน ลมพัดแรงมาก จนสังกะสี(มุงหลังคา) เผยอขึ้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพือด/พ้ง

ภาษาอีสานคำว่า..เพือด/พ้ง
ความหมายตรงๆ ====>	กระเด็น/กระเด็นออก/กระเด็นกระดอน(เพือด ใช้กับสิ่งที่เป็นของเหลว เช่น น้ำ น้ำมัน พ้ง ใช้ได้ทั่วไป) บางทีก็เรียกรวมกันว่า เพือดพ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 20-12-2009 21:34:45	ตัวอย่าง ระวังน้ำเพือดถืกปลั๊กไฟ แปลว่า ระวังน้ำกระเด็นไปถูกปลั๊กไฟ เป็นคำเก่า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพด

ภาษาอีสานคำว่า..โพด
ความหมายตรงๆ ====>	มากเกินไป, เกินไป, เกินพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 16-05-2006 08:39:44	ตัวอย่าง “พ่อใหญ่ดล.. เป็นจั่งได๋น้อ อยู่ทางนิวซีแลนด์ อากาศดีบ่?” “โฮ้... ดีอยู่.. แต่ว่าหนาวโพด... น้ำกะเย็นโพด เลยบ่อาบฮอดน้ำ... สิกินกาแฟฮ้อนๆ มันกะฮ้อนโพด เลยลวดลิ้นจ้อย.. ชงกาแฟกิน กะบ่แซบ ใส่น้ำตาลหลาย มันเลยหวานโพด... สรุปแล้ว มีแต่แนวโพดๆ ขนาดความหล่อของผู้เว้า กะยังหล่อโพด เด้เดียวเนี่ย...” คำแปล “พ่อเฒ่าดล.. เป็นอย่างไรบ้าง อยู่ทางนิวซีแลนด์ อากาศดีไหม?” “อือ... ก็ดีอยู่.. แต่ว่า หนาวเกินไป.. น้ำก็เย็นเกินไป เลยไม่อาบน้ำเลย... จะกินกาแฟร้อนๆ มันก็ร้อนเกินไป จึงลวกลิ้น.. ชงกาแฟกิน ก็ไม่อร่อย ใส่น้ำตาลมาก มันเลยหวานเกินไป... สรุปแล้ว มีแต่สิ่งเกินๆ แม้แต่ความหล่อของคนพูด ก็ยังหล่อเกินขนาด นะจะบอกให้...”
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพ่โว่

ภาษาอีสานคำว่า..โพ่โว่
ความหมายตรงๆ ====>	โผล่ออกมา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บุญกี้ บานพะลึง เมื่อวันที่:: 05-06-2006 12:53:58	ตัวอย่าง มื่อนั่น ขากลับจากไปแสดงอยู่เขาใหญ่ ก่อนฮอดรังสิต รถคันที่เฮานั่งอยู่กำลังแล่นด้วยควมเร็วเติบ กะมีรถสิบล้อคันหนึ่งโพ่โว่ออกมาจากเลนตรงข้าม เหยียบแมนตำกัน ดีตั้วที่คนขับหักหลบทัน แปลว่า... วันนั้น ขากลับจากการแสดงที่เขาใหญ่ ก่อนถึงรังสิต รถคันที่เรานั่งอยู่กำลังวิ่งด้วยความเร็วสูงมาก ก็มีรถสิบล้อคันหนึ่งโผล่หัวออกมาจากเลนตรงข้าม เกือบชนกัน ดีที่คนขับหักหลบทัน คำที่มีความหมายคล้ายกัน; สวด (ใช้ด้วยกันก็ได้ เป็น \"สวดโพ่โว่\")
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยืง

ภาษาอีสานคำว่า..ยืง
ความหมายตรงๆ ====>	ท้องอืด, ท้องเฟ้อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 11:13:42	ตัวอย่าง ยืง แปลว่า ท้องอืด, ท้องเฟ้อ สาวนางเลากินบักบกบ่ได้คั่ว เลายืงหมดมื้อเหมิดเวน แปลว่า สาวนางแกกินมะบก (ภาษาไทยมันอะไรหว่า) ที่ไม่ได้ทำการคั่วก่อน แกเลยท้องอืดทั้งวัน ปล. วิธีกินบักบกให้อร่อยมีขั้นตอนดังนี้ 1. รอเอาในบักบกจากงัวที่ไปหล่อนให้ก่อน 2. นำบักบกที่งัวหล่อนแล้ว ไปไปคั่ว 3. นำบักบกที่ได้ไปผ่าอาแต่เนื้อมัน หากไม่นำไปคั่ว อาจยืงได้....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เยา

ภาษาอีสานคำว่า..เยา
ความหมายตรงๆ ====>	ร่อแร่,เหนื่อยล้าอ่อนแรง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-06-2006 10:30:17	ตัวอย่าง 1.\"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน งุมถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มัน \"เยา\" สาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\" หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน ครอบ ถ้วยไว้ก่อน ให้มัน \"ร่อแร่\" ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\" 2.คู่ซิงซนะเลิศ คุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาทีแล้ว กะยังหาผู้ซนะบ่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีก สามสิบนาที เฮ็ดให่นักคุตบอล ทั้งสองข้าง เหมิดแฮง \"เยา\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะ บักเจอหลาด \"เยา\" คักกั่วหมู่ จน บีแข้งปั้น นอนกลิ้งเกียกดิน พุ่นหละ แปล่า คู่ชิงชนะเลิศฟุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาที ก็ยังหาผู้ชนะไม่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีกสามสิบนาที ทำให้นักฟุตบอลทั้งสองทีม \"เหนื่อยล้าหมดแรง\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะสตีเฟ่น เจอร์หลาด \"ร่อแร่\" มากกว่าเพื่อน จน ขาเป็นตะคริว นอนเกลือกกลิ้งในสนาม บีแข้งปั้น = ขาเป็นตะคริว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลึ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ลึ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	สนิท คุ้นเคย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 13-08-2009 11:57:23	ตัวอย่าง คำว่าลึ่ง หมายความรวมๆ คือ สนิท คุ้นเคย ไม่ใช่คนแปลกหน้า กล้าหยอกเล่นกัน ตัวอย่าง พี่ๆน้องๆชมรมอีสานจุฬาฯเฮ็ดกิจกรรมนำกันหลายจนลึ่งกัน น้องๆจั่งกล้าใช้พี่ไปเฮ็ดนั่นเฮ็ดนี่ แปลว่า พี่ๆน้องๆชมรมอีสานจุฬาฯ ทำกิจกรรมร่วมกันหลายอย่างจนสนิทกัน น้องๆถึงได้กล้าวานพี่ไปทำโน้นทำนี่ได้ ซะละหล้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เวียก

ภาษาอีสานคำว่า..เวียก
ความหมายตรงๆ ====>	งาน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:30:47	ตัวอย่าง *เป็นศัพท์ที่ใช้ร่วมกัน แต่ทางหนองคายจะใช้ควบคู่กับงาน เหมือนกรณี ฮ้อง กับเอิ้นแหละ เช่น เอื้อยข่อยเลาเฮ็ดเวียกหลายโพดจนวินเบิด แปลว่า พี่สาวฉันแกทำงานเยอะเกินจนเวียนหัวเลย หรือ เฮาไปหาเฮ็ดเวียกเฮ็ดงานนำกัน-เราไปทำงานด้วยกันเนอะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สร้างแซง

ภาษาอีสานคำว่า..สร้างแซง
ความหมายตรงๆ ====>	บ่อน้ำที่ขุดลึกลงไปในดินแล้วใช้ไม้ยึดกับเสาร์สี่ต้นกันดินพังลง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 29-04-2009 22:38:30	ตัวอย่าง บ่อน้ำที่ขุดลึกลงไปในดินแล้วใช้ไม้ยึดกับเสาร์สี่ต้นกันดินพังลง ส่วนมากจะเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัส มีบันไดไม้ขึ้นลง ส่วนมากจะลึกประมาณหนึ่งลำไม้ไผ่ \"สร้างแซง\" ส่วนมากจะเป็นบ่อน้ำกินประจำหมู่บ้านของคนอีสานสมัยก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สวบ

ภาษาอีสานคำว่า..สวบ
ความหมายตรงๆ ====>	กัด
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: มินตรา เมื่อวันที่:: 19-05-2007 05:25:31	ตัวอย่าง ตัวอย่างประโยค \" สวบ \"เป็น คำกริยาในภาษาอีสาณซึ่งหมายถึง \" กัด \" ก . ฮ่วยย..พ่อใหญ่เอ้ยเบิ่งหมาไห่แหน่เด้อข้อยย่านมันเเล่นมา\" สวบ \"ข้อย ( พ่อใหญ่ช่วยดูหมาให้หน่อยครับ ผมกลัวมันวิ่งมา \" กัด \" ข. เอ้อๆ..จับไว้อยู่มันบ่ \" สวบ \"ดอก (ครับๆ จับไว้มันไว้อยู่มันไม่ \"กัด \"หรอก)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอนควม

ภาษาอีสานคำว่า..สอนควม
ความหมายตรงๆ ====>	ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม.
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 23-05-2007 09:36:49	ตัวอย่าง คำว่า สอนควม หรือ สอนความ แปลว่า พูดตามหลังคนอื่นในคำเดิม มาดูตัวอย่างพร้อมสถานการณ์กันดีกว่าครับ ส่วนใหญ่สถานการณ์การสอนความนั้นจะต้องการให้คนพูดก่อนน่าเบื่อ หรือเพื่อให้ตลก มาดูตัวอย่างครับ บ่าวหน่อไปเล่นสาวกระแตกับอ้ายดล ซึ่งอ้ายดลเลาหมายมั่นวาสิจีบสาวกระแตให้ได้ และบ่าวหน่อกะโอเค ย้อนว่าสาวกระแตบ่แมนสเป๊กของบ่าวหน่อ แต่วาอ้ายดลเพิ่นเว้าสาวบ่เป็นกะเลยให้บ่าวหน่อพาวาท่อนตั๊ว บ่าวหน่อบ่ฮุ้สิซอยจั่งใด๋ กะเลยบอกอ้ายดลวา บ่าวหน่อ : อ้ายดลเจ้าเว้าบ่เก่ง คารมบ่ดี เอาจั่งซี้ ข่อยสิส่ำเจ้าเด้อ เจ้าเว้านำก้นข่อยเด้อ ข่อยเว้าจั่งใด๋ เจ้าวาจั่งซั้น อ้ายดล : OK บ่าวหน่อ พอตะไปฮอดบ้านสาวกระแต อ้ายดลเลากะให้บ่าวหน่อ ขึ้นไปนำ แล้วทั่งคู่กะเริ่มแผนการ บ่าวหน่อ : (ส่ำ) หล่านางเอย... อ้ายดล : (เว้าแฮงๆ) หล่านางเอ้ย บ่าวหน่อ : (ส่ำ) สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดล : สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดลกะหันไปทางบ่าวหน่อ บอกว่า อย่าเว้ายาวหลาย สาวแต: อ้ายดล เจ้าบ่ต้องสอนควมบ่าวหน่อดอก เจ้าอยากเว้าแนวใด๋ จะเว้ามาโลด อ้ายดล : ย้อนวาอ้ายคารมบ่ดี ย้านมีผู้มาเว่าสาวเจ้าสิหันหนี สั่นดอกหว้า สาวแต : อ้ายเอ้ย น้องนี้บ่แมนคนที่หลงคารมเป็นคนเป็นมื้อๆ นางคือเอาความจริงใจตั๊วหล่ะอ้าย คันฮักนางอีหลี อย่ามาเว้าเล่น ตั๋วให้หลงไปซือๆ บอกอีพออีแมมาขอนางน้องกะบ่วาดอกอ้ายเอ๋ย อ้ายดล : ฮ่วย มันดีจั่งซี้ตั๊วนี่แหมะ คันซั่น อ้ายบ่สอนควมบ่าวหน่อแล้วเด้อ จบ อ้าวแปลที่นี่ มาคือยาวแท้ หล่ะน้อ เอาเป็นคำๆดีกว่า เล่นสาว : จีบสาว เว้าสาว : จีบสาวคือกัน ย้อนวา : เพราะว่า พาวา : พาพูด (วา คือ ว่า พาว่า คือ พาพูด) ส่ำ : กระซิบ ย้าน : กลัว บ่ดี : ไม่ดี จั่งซี้ : แบบนี้ สอนควม : ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม. บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอย,สุย

ภาษาอีสานคำว่า..สอย,สุย
ความหมายตรงๆ ====>	การเกือบถูก,การพูดเกือบถูก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 3/5/2002 11:05:23 PM	ตัวอย่าง ในการแสดงหมอลำกลอนมักมีการสอยเป็นประจำ เนื่องจากการสอยจะออกในลักษณะ ๒ แง่ ๒ง่าม เป็นเหตุให้เกือบที่จะถูกไอ้นั่น (คิดเอาเอง) จึงเรียกว่าการสอย ตัวอย่างการสอย สอย สอย พี่น้องฟังสอย ผู้สาวสำน้อยบฮู้จักบ่าวหน่อ บัดเขาพาไปเอาอันนั้นจ่อ บ่าวหน่อมาแซบแท้หล่ะน้อ........ หรือ สอยสอย พี่น้องฟังสอย น้ำท่วมข้าวเห็นแต่ปลายวีวี่ บัดวาน้ำท่วม......... โรงสีเห็นแต่ท่อขี้แกลบ เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะเด็ด

ภาษาอีสานคำว่า..สะเด็ด
ความหมายตรงๆ ====>	แห้งหมาด ๆ , ความชื้นออกหมดแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 23-11-2010 20:10:07	ตัวอย่าง การใช้คำว่า สะเด็ด ในภาคอีสาน หมายถึง น้ำออกหมดแล้ว หรือแห้งพอหมาด ๆ เช่น ตัวอย่าง บักเซียงล้างผักกาดในน้ำแล้ว ญอผักขึ้นมาจากน้ำ รอให้มันสะเด็ดน้ำก่อน จึงเอามาใส่จาน คำแปล เซียง ล้างผักกาดในน้ำแล้ว ยกผักขึ้นมาจากน้ำ รอให้แห้งน้ำหมาด ๆ แล้วจึงเอามาใส่จาน ตัวอย่าง นางน้อยปั้นผ้าที่ซักเสร็จแล้ว จนสะเด็ดน้ำแล้ว จึงเอาไปตาก คำแปล นางน้อยบิดผ้า ที่ซักเสร็จแล้ว จนพอหมาดๆ จึงเอาไปตาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สำมะปิ

ภาษาอีสานคำว่า..สำมะปิ
ความหมายตรงๆ ====>	หลากหลาย, มั่วๆ, ทั่วไป,Variety
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 8/24/2001 3:51:21 AM	ตัวอย่าง มื้อนี้กับข้าวที่อีแม่เฮ็ดให่กิน มีหลายอย่างหลายแนว สำมะปิเอาโลด แปลว่า.. วันนี้ คุณแม่ทำกับข้าวหลายอย่างให้เลือกกิน ..สั่นดอกหว๊าา...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สีซิ่ว (สีสิ่ว)

ภาษาอีสานคำว่า..สีซิ่ว (สีสิ่ว)
ความหมายตรงๆ ====>	สีเขียว ,สีเขียวเข้ม
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส เมื่อวันที่:: 22-10-2009 12:42:37	ตัวอย่าง เวลาต่ำสาดลาย คันเอาสีซิ่วกับสีแหล่มาสลับกัน บ่งาม มันสิมืดไปนำกันเบิด เวลาทอเสื่อ(กก)แบบมีสีมีลาย ถ้าเอาสีเขียวกับสีน้ำเงินมาปนกัน มันไม่สวย เพราะสีมันไม่ตัดกัน มืดไปด้วยกันเลย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสยเตยเวย

ภาษาอีสานคำว่า..เสยเตยเวย
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่สนใจ,ไม่ใส่ใจ,เมินเฉย
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: เก่ง ญาติระอา เมื่อวันที่:: 06-10-2010 10:47:28	ตัวอย่าง กินข้าวอิ่มแล้วคือเฮ็ดเสยเตยเวยอยู่แท้น้อ บ่ฝ้าวไปเฮ็ดเวียกบ้อ แปลว่า กินข้าวอิ่มแล้วทำไมไม่สนใจอะไรเลย ทำไมไม่รีบไปทำการทำวาน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนหวย

ภาษาอีสานคำว่า..หนหวย
ความหมายตรงๆ ====>	หงุดหงิด,รำคาญนิดๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: โอเล่ เมื่อวันที่:: 06-05-2010 07:12:57	ตัวอย่าง เป็นคำกริยา ตัวอย่าง : อย่าเว่าดุ๋หลายบักอันนี่ หนหวยเว้ย แปล : อย่าพูดมากนักไอ้นี่ น่ารำคาญโว้ย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>	สิบสอง กิโลกรัม, 12 กิโลกรัม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 22-01-2007 17:59:01	ตัวอย่าง คำว่า หมื่น เป็นคำโบราณ ซึ่งปัจจุบัน ก็ยังใช้อยู่ หมายถึง สิบสอง ใช้ในมาตราตวงวัด และนับ 1 หมื่น = 12 กิโลกรัม ตัวอย่างที่เราเห็นมีการใช้ในปัจจุบัน ก็ เช่น บั้งไฟหมื่น ก็คือ บั้งไฟที่มีน้ำหนัก ดินประสิวรวมกัน หนัก 12 กิโลกรัม ส่วนบั้งไฟแสนก็คือ บั้งไฟที่มีขนาด 120 กิโลกรัม นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ พ่อใหญ่ดลเลาสาปลา มาซังกิโลได้ปลาค้อใหญ่ 5 หมื่น ได้ปลาเข็ง 3 หมื่น ได้เอี่ยน เคิงหมื่น นอกนั้นเป็นปลาหลด 2 หมื่น แปลว่า พ่อใหญ่ดลแกได้ทำการวิดบ่อปลา (สาปลา) ได้ปลาช่อน (ปลาค้อ) 60 กิโลกรัม ได้ปลาหมอ (ปลาเข็ง) 36 กิโลกรัม ได้ปลาไหล (เอี่ยน) 6 กิโลกรัม ที่เหลือเป็นปลาหลด 24 กิโลกรัม ตอนนี้บ่าวหน่อ หนัก 5 หมื่น อ้ายดลหนัก 5 หมื่นเคิง อ้ายบัติหนัก 6 หมื่น ลองหาเบิ่งเด้อครับ ว่าผู้ใด๋หนักท่อใด๋ สั่นดอกหว้า...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมุ่นหม่าน

ภาษาอีสานคำว่า..หมุ่นหม่าน
ความหมายตรงๆ ====>	ลมพิษ , ผื่นลมพิษ,Urticaria
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-10-2006 12:28:19	ตัวอย่าง หมุ่นหม่าน เป็นอาการผื่นแพ้ทางผิวหนังชนิดหนึ่ง ผื่นมีลักษณะบวมเป็นปื้น คัน อาจเกิดจากการแพ้อาหาร แพ้สารเคมี แพ้พืช แพ้แมลง หรือแพ้อากาศ หมุ่นหม่าน เกิดได้ทุกเพศ ทุกวัย เมื่อเกิดแล้วคัน ยิ่งคัน ก็ยิ่งเกา ยิ่งเกาก็ยิ่งมัน การรักษา หม่นหม่าน ต้องใช้ยาแก้แพ้ ชนิดรับประทาน หรือ ถ้าเป็นมาก อาจใช้ยาแก้แพ้ฉีดหรืออาจให้ยาสเตียรอยด์ร่วมด้วย ถ้ามีอาการคันมากก็ให้ทายาแก้คันด้วย ตัวอย่างประโยค -บ่าวสาท ดีใจหลายที่ได้ไปกินเข่าแลงเฮือนพ่อใหญ่บัติ(กินเบียร์พร้อม) พ่อใหญ่บัติเฮ็ดกุ้งเผาสู่กิน บ่าวสาทกะกินเอาบักหลาย แซบคัก เพิ่นขั่นลืมคาว ว่าเพิ่นผิดกุ้ง กินแล้วบ่พอคาว \"หมุ่นหม่าน\" ขึ้นเต็มโต เทิงคัน เทิงหันใจบ่ออก เหยียบตายกะยังว่ะ ความหมาย -หนุ่มประสาท ดีใจมากที่ได้ไปกินข้าวเย็นบ้านตาบัติ(กินเบียร์พร้อม) ตาบัตทำกุ้งเผาให้กิน หนุ่มสาทกินเอาเยอะมาก อย่างเอร็ดอร่อย แต่แกลืมนึกไปว่า แกแพ้กุ้ง กินแล้วไม่นานเท่าไหร่ \"ลมพิษ\" ขึ้นเต็มตัว ทั้งคัน ทั้งหายใจไม่ออก เกือบตายเลยแหละ ปล. หันใจ= หายใจ เหยียบ= เกือบ ผิด = แพ้ ลืมคาว = หลงลืม พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวั่งฮั่น

ภาษาอีสานคำว่า..หวั่งฮั่น
ความหมายตรงๆ ====>	ตอนนั้น
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:23:36	ตัวอย่าง แปลว่าตอนนั้น โดย หวั่งนั้นแปลว่า ช่วง ตอน เช่น หวั่งฮั่นเจ้าไปเบิ่งบุญแข่งเฮือบ่ซวนข่อยเลยเนาะ แปลว่า ตอนนี้พี่ไปไม่ชวนฉันเลยนะ บุญแข่งเรือยาวอ่ะ หรือ ข่อยหาก็คึดพ้อ หวั่งไปเที่ยวนำกัน แปลว่า-ฉันก็เพิ่งนึกขึ้น ช่วงไปเที่ยวด้วยกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวซิงไค

ภาษาอีสานคำว่า..หัวซิงไค
ความหมายตรงๆ ====>	ตะไคร้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองบัวลำภู จากคุณ:: พล เมื่อวันที่:: 21-01-2007 16:54:40	ตัวอย่าง ตัวอย่าง.... สาวสั้นเผิ่นย่างกลับจากนาคอนกะต่าพอฮอดบ้านกะฟ้าวเข้าคัวดังไฟเอ็ดกับข้าวคือต้มปลาพอดีเครื่องใส่ต้มปลายังบ่ครบนางกะเลยเอิ้นให้อ้ายทิดยาวให้ไปเอา/หัวซิงไค/มาใส่ต้มปลาให้แหน่ แปล..... น้องสั้นได้เดินกลับจากท้องนาพร้อมกับหาบตะกร้าพอถึงบ้านก็รีบเข้าครัวเพื่อติดเตาก่อไฟทำกับข้าว คือต้มปยำปลาช่อนแต่ว่าเครื่องต้มยำยังใส่ไม่ครบจึร้องเรียกทิดยาวซึ่งเป็นพี่ชายให้ไปเอาตะไคร้มาใส่ต้มยำให้หน่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวต่า, หัวตะ

ภาษาอีสานคำว่า..หัวต่า, หัวตะ
ความหมายตรงๆ ====>	เพิ่งจะเริ่ม, กำลังเริ่ม (ใช้ตอนเริ่มทำบางอย่าง)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด เพราะว่าผู้ข่าอยู่ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 08-02-2006 09:57:14	ตัวอย่าง มาเด้อ พอแมพี่น้อง มากินเข่าแลงนำกัน หัวต่าเริ่ม ให้ฟ้าวหยับเข่ามา แปลว่า มาเร็ว พ่อแม่พี่น้อง มากินข้าวเย็นด้วยกัน เพิ่งจะเริ่มลงมือเอง ให้รีบขยับเข้ามา เข่า== ข้าว เข่า == เข้า วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหมิดเวียก

ภาษาอีสานคำว่า..เหมิดเวียก
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่มีอะไรทำ/ว่าง/หมดงาน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 18-12-2009 03:00:44	ตัวอย่าง เหมิดเวียกแล้วไปซ่อยเกี่ยวข้าวแหน่เด้อ แปลว่า ไม่มีอะไรทำก็ไปช่วยเกี่ยวข้าวหน่อยนะ บางทีก็ออกเสียงเป็น เบิ๊ดเวียก หรือหมดเวียก มีความหมายเดียวกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหล่ง, ลูกแหล่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แหล่ง, ลูกแหล่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ลูกน้อง, คนที่คอยรับใช้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 27-11-2006 10:41:44	ตัวอย่าง แหล่ง หรือ ลูกแหล่ง หมายถึง ลูกน้อง, หรือ คนที่คอยรับใช้ บ่าวโอ๊ค ลูกซายกำนัน เป็นคนอันทพาลแล้วกะมีเงินหลาย ไปไสมาไสมีลูกแหล่งอ้อมข้างอ้อมแอว เพิ่นย้านคนมาจอบตัวหัวเพิ่น กะเลยต้องเอาลูกแหล่งยางนำก้นซุ๊มื้อ แปลว่า บ่าวโอ๊ค ลูกชายกำนัน เป็นคนอันทพาล และมีเงินเยอะ ไปไหนมาไหน มีลูกน้องข้างกาย แกกลัวคนแอบมาตัวหัว ก็เลยต้องเอาลูกน้องเดินตามก้นต้อยๆทุกวัน อ้อมข้างอ้อมแอว เป็นสำนวนอีสาน แปลว่า ล้อมรอบข้างกาย ไปไสมาไส คือ ไปไหนมาไหน (ไส คือ ที่ไหน) ยางนำก้น คือ เดินตามก้น ต้อยๆ คือ อาการเดินไม่ให้ห่าง บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อยากไล

ภาษาอีสานคำว่า..อยากไล
ความหมายตรงๆ ====>	หนวกหู, รำคาญหู
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 06-06-2006 11:28:04	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล เลาไปเบิ่งคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ฮ้องอีหยังกะบ่อฮู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ บ่มวนเลย เสียงกะดังคือจั่งรถขายน้ำปลา เลาหล่ะอยากไลอีหลี ฮู้จั่งซี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬา ดีกั่ว มวนกะมวน นักดนตรีกะหล่อ นางรำกะงาม แปลว่า พ่อเฒ่าดล แกไปดูคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ร้องอะไรก้ไม่รู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ ไม่สนุกเลย เสียงก็ดังยังกะรถขายน้ำปลา แกรำคาญมากจริงๆ รู้อย่างนี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬาฯดีกว่า สนุกก็สนุกกว่า นักดนตรีก็หล่อ นางรำก็สวย สั่นดอกว้าา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อึด

ภาษาอีสานคำว่า..อึด
ความหมายตรงๆ ====>	หายาก, ขาดแคลน, อดอยาก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-08-2006 09:23:26	ตัวอย่าง ทุกมื้อนี้เงินมันคืออึดหยากแท้น้อ เฮ้ดงานจนเหื่อแตกเหื่อแตน ยังบ่มีเงินค่าแนวอยากแนวกินเลย แปลว่า ทุกวันนี้เงินมันทำไมหายากจังเลย ทำงานตนเหงื่อไหลไคย้อย ยังไม่มีเงินค่ากับข้าวกับปลาเลย เหื่อแตกเหือแตน==> เหงื่อไหลไคย้อย เหื่อ==>เหงื่อ, หยาดเหงื่อ แนวกิน==> อาหาร คำว่า แนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เช่น แนวกิน (แนวอยาก) คือ สิ่งที่ใช้สำหรับกิน (ปากท้อง) แนวนอน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับนอน เฮ็ดแนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับทำพ่อพันธุ์ แนวเขียน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เขียน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ เถิงบ่าวหน่อ เลาเป็นคนทุกข์คนยาก แต่เลากะบ่อึดอยาก ย้อนวา เลาดู๋เลาหมั่น เฮ้ดการเฮ้ดงาน แปลว่า ถึงแม้ว่าบ่าวหน่อ แกจะเป็นคนจน แต่แกก็ไม่อดอยาก เพราะว่า แกเป็นคนขยันทำการทำงาน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ ซุ๊มื้อนี้บ้านเฮามีแต่คนเฮียนจบสูงๆ ไปเฮ้ดงานอยู่กรุงเทพ บ้านเฮาเลยอึดผู้หนุ่มผู้สาว ผู้บ่าวผู้แพว คือจั่งหยังนี่ บุญซวงเฮือปีนี้เลยบ่มีคนมาซอยพายเฮือเลย แปลว่า ทุกวันนี้บ้านเรามีแต่คนเรียนจบสูงๆ ไปทำงานอยู่กรุงเทพ บ้านเราเลยขาดแคลนคนหนุ่มคนสาวยังกะไรนี่ ประเพณีแข่งเรือยาวปีนี้ เลยไม่มีคนมาช่วยพายเรือเลย สั่นดอกหว้า.....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เอียบ
ความหมายตรงๆ ====>	การหมักเกลือ, การเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-09-2006 09:47:48	ตัวอย่าง เอียบ เป็นการเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ แล้วหมักไว้สักครู่ หรือสักคืน เพื่อให้เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลา กบ เขียด เนื้อวัว มีกลิ่นคาวลดลง และมีรสชาติดีขึ้น การ \"เอียบ\" ส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมเนื้อสัตว์ เพื่อ ทำการ ปิ้ง ย่าง ทอด หรือนึ่ง เช่น เอียบปลา เอียบกบ เอียบซี้น เป็นต้น แต่ เอียบไค บ่แม่น เพราะ เอียบไค ต้องใช้ มีดบิน เท่านั้น ตัวอย่างประโยค เช่น -มื่อคืนนี่ฝนตก พ่อใหญ่บัติลาวไปหาไต้กบ ได้กบใหญ่มาสามสี่โต กะเลยคึดอยากกิน หนึ่งกบใส่บักหุ่งเหิ่ม จ้ำกับแจ่วบักพริกดิบ แซบๆ กะเลยบอกเมียสุดที่รักว่า เฒ่าๆ เอากบไปแบ๋ขี่ แล้วกะ \"เอียบ\" ไว่แหน่เด้อ มื่อแลงข่อยสิหนึ่งใส่บักหุ่งเหิ่มสู่กิน แต่อย่าสะ \"เอียบ\" เค็มคักหลายเด้อ คือมื่อที่ \"เอียบ\" ปลา เอามาปิ้ง กินกะสิบ่ได้ เค็มคัก ปานว่าเอาปลามาแต่ทางบรบือเอาโลด คำแปล -เมื่อคืนนี้ฝนตก คุณตาบัติแกไปหาส่องกบ ได้กบตัวใหญ่มาสามสี่ตัว ก็เลยคิดอยากกิน นึ่งกบใส่มะละกอห่าม จิ้มกับแจ่วพริกสด อร่อยๆ แกก็เลยบอกเมียสุดที่รักว่า คุณๆ เอากบไปผ่าท้องแล้วก็ \"หมักเกลือ\" ไว้หน่อยนะ เย็นนี้ฉันจะนึ่งใส่มะละกอห่ามให้กินด้วยกัน แต่อย่า \"หมักเกลือ\" เค็มมากนัก เหมือนกับวันที่ \"หมัก\" ปลา เอามาปิ้ง กินก็ไม่ได้ เค็มมาก เหมือนกับว่าเอาปลามาจากทางบรบือโน่นแหละ ปล. บรบือ แต่ก่อนเป็นแหล่งผลิตเกลือสินเธาว์ แหล่งใหญ่ อะไรที่เค็มๆ คนแถวนั้นก็จะเปรียบว่ามาจากบรบือ คนบรบืออย่าเคียดเด้อ แต่ปัจจุบัน บรบือได้เลิกผลิตเกลือแล้ว เนื่อจากว่ามีประชาชนที่เดือดร้อนจากการที่น้ำเค็มไหลลงสู่ ลำน้ำเสียว ทำให้ทำนาไม่ได้ จึงมีการเรียกร้องให้ยกเลิกสัมปทานการผลิตเกลือในเขตอำเภอบรบือเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา ปัจจุบัน ลุ่มน้ำเสียว เป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญของจังหวัดมหาสารคามและร้อยเอ็ด สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ่งแต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แอ่งแต่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะ ภาชนะ หรือ สิ่งของ ที่ใส่ของได้ ไม่ค่อยปลอดภัย หรือ เล็ก ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 02-12-2011 09:34:19	ตัวอย่าง แอ่งแต่ง เป็นคุณลักษณะนาม ไม่มีคำจำกัดความจำเพาะ ส่วนใหญ่ใช้ บรรยายลักษณะ วัตถุ ทรงกลม ,หลุม หรือ สิ่งของที่ทำขึ้นพอลวกๆ ไม่ค่อยมั่นคง แอ่งแต่ง เป็นคำอีสานโบราณ ซึ่งเป็นวาทกรรม ที่ลูกหลานหลงลืม ดังคำเปรียบเปรย ของ นกเขากับนกเอี้ยง พูดถากถางกัน นกเขา : อุ่มหลุ่ม อุ้มไข่เน่า ( คำแปล ) นกเขาพูดเหน็บให้นกเอี้ยง ว่าทำรังซะใหญ่โต แต่ไข่เน่า นกเอี้ยง : แอ่งแหล่ง ไข่ตกแตก ( นกเอี้ยง เยาะเย้ยนกเขา ว่าทำรัง แค่เอาไม้ 3 อันขัดกัน ไข่ตกแตก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ้อง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ้อง
ความหมายตรงๆ ====>	ร้อง , ตะโกนดังๆ , พูดดังๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: บักต๊อก เมื่อวันที่:: 27-07-2007 16:16:35	ตัวอย่าง โตอย่าง : อ้ายบัติฟ้าวย่างไปไวๆแท้ จนอ้ายดลย่างนำบ่ทัน เราเลยจ๊มปูดๆนำก้น อ้ายชาญเลยบอกว่า เอ้า โตกะฮ้องเอิ้นให้เราเซาถ่าก่อนติละ คำแปล : พี่บัติรีบเดินอย่างรวดเร็ว จนพี่ดลเดินตามไม่ทัน แกเลยบ่นพึมพำตามหลัง พี่ชาญเลยบอกพี่ดลว่า ก็ร้องเรียกให้พี่บัติหยุดเดินก่อนสิ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮักผิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮักผิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>	ลำเอียง
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:38:37	ตัวอย่าง ตัวอย่าง เจ้าแบ่งขนมให่หลานคือจั่งฮักผิ่งแท้ ให่กะบ่ส่ำกัน แปล คุณแบ่งขนมให้หลานทำไมถึงลำเอียงจัง แบ่งก็ไม่เท่าเทียมกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮั่นแหน้ว

ภาษาอีสานคำว่า..ฮั่นแหน้ว
ความหมายตรงๆ ====>	ใช่ / นั่นแหล่ะ / ยืนยัน
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: U2U เมื่อวันที่:: 15-07-2011 18:18:50	ตัวอย่าง เป็นภาษาลักษณะการยืนยันและกำกับประโยคให้ดูชัดเจน ของพี่น้องทางจังหวัดเลยเช่นกัน Yes / of course / Sure \" ไปนำกันฮั่นแหน้ว \"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮางฮ้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮางฮ้อน
ความหมายตรงๆ ====>	โรคผื่นแดง เพราะแสงแดด หรือ อากาศร้อน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 03-06-2010 15:09:00	ตัวอย่าง ตัวอย่าง เซียงรุทธิ์ : โอ้ย ฮ้อนหลาย จนฮางฮ้อนขึ้นเต็มคอ คำแปล คนเคยบวชเณรมาไม่ต่ำกว่า1 พรรษาแล้วสึก ชื่อว่า รุทธิ์ :โอยร้อนจัง ผื่นแดงขึ้นเต็มคอ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย
ความหมายตรงๆ ====>	รู้สึก,รู้สึกตัว,ตื่นนอน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 31-10-2006 15:37:40	ตัวอย่าง ฮู่เมีย เขียนอย่างไรไม่รู้ ออกเสียงเอาเองเด้อ -ฮู่เมีย แปลว่า รู้สึก รู้สึกตัว - ถ้าเป็นรู้สึกตัวจากการนอนหรือตื่นนอน ก็ใช้ ฮู่เมีย คือกัน เช่น นอนหลับดีหลายจนขี่ขโมยมาขึ้นเฮียนกะยังบ่ฮู่เมีย=นอนหลับลึกมากจนขโมยมาขึ้นบ้านก็ยังไม่ตื่น -ฮู่เมียคิง ก็คือ รู้สึกตัว ตัวอย่าง -น้องพอลล่าไปแห่กฐินอ้อมบ้าน ตากแดดหลายกะเลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข่าห่ม จับแขนควยปานได๋กะบ่ \"ฮู่เมียคิง\" อ้ายหน่อกะเลยสิทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากไปไกล้ๆน้องพอลล่า \"ฮู่เมีย\" หยึบบาดหนึ่ง ย่อนว่าเหม็นขี่แข่ว อ้ายหน่อ แปลว่า --น้องพอลล่าไปแห่กฐินรอบหมู่บ้าน ตากแดดมากก็เลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข้าไปในร่ม จับแขนเขย่ายังไงก็ยังไม่ \"รู้สึกตัว\" อ้ายหน่อก็เลยจะทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากเข้าไปไกล้ๆ น้องพอลล่า \"รู้สึก\" ปั๊บเลย เพราะว่าเหม็นขี้ฟัน อ้ายหน่อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แฮกหมาน

ภาษาอีสานคำว่า..แฮกหมาน
ความหมายตรงๆ ====>	การทำสิ่งแรกเพื่อความเป็นสิริมงคล, แรก, ประเดิม, คนแรก, อย่างแรก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:43:16	ตัวอย่าง คำว่า แฮกหมาน คือ การประเดิมเพื่อให้โชคดี แฮก คือ แรก เช่น แฮกนา คือ การลงนาครั้งแรก หมาน คือ โชคดี ดังนั้น แฮกหมาน คือ การทำสิ่งแรกเพื่อความเป็นสิริมงคล, แรก, ประเดิม, คนแรก, อย่างแรก ตัวอย่าง ยกแรกแฮกหมาน ขอเชิญ มังกรเดียวดายลำก่อน สั่นดอกว้า แปลว่า ยกแรก เอาฤกษ์เอาชัย ให้ มังกรเดียวดาย ลำก่อน บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไฮ

ภาษาอีสานคำว่า..ไฮ
ความหมายตรงๆ ====>	บรรจุ, กรอก (น้ำ), ใส่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-05-2006 08:56:27	ตัวอย่าง บ่าวอนิวัตน์เลาสิไปหายิงหนูอยู่นาเลา เลาย้านบ่มีน้ำกิน เลากะเลยเอากะบอกไม้ไผ่ไฮน้ำกินนำ คันบ่เฮ้ดจั่งสั้น ยามเลากินเข้า เลาสิแค้นข้าวเด้ อีกอย่าง เอาไว้ไฮน้ำลงฮูหนูนำ แปลว่า หนุ่มอนุวัตน์ แกจะไปยิงหนูอยู่ที่ท้องนาของแก แกกลัวไม่มีน้ำกิน แกเลยเอากระบอกไม้ไผ่มาบรรจุน้ำ (กรอกน้ำ) ถ้าไม่ทำอย่างนั้นเวลากินข้าวข้าวก็จะติดคอ อีกทั้ง เอาไว้เทน้ำใส่รูหนูด้วย สั่นดอกหว้า..
แก้ไขข้อมูล