ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
สิบแหนงไม้ซาวแหนงไม้บ่ปานแหนงไม้ดู่ สิบแก่นคู้ซาวแก่นคู้บ่ปานไม้แก่นจันทน์ แปลว่า กิ่งไม้อื่นเป็นสิบยี่สิบ ก็เทียบกิ่งประดู่ไม่ได้ แก่นไม้อื่นเป็นสิบยี่สิบ ก็เทียบแก่นไม้จันทน์ไม่ได้ หมายถึง คนดี มีศีลธรรม มีความรู้ ความสามารถ ย่อมเป็นที่ต้องการของสังคม

ภาษาอีสาน วันละคำ  

ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาภาษาอีสานความหมายภาษาไทย /ภาษาอีสาน::
เรียนรู้ภาษาอีสาน คำต่อคำ ทั้งหมด คลิ๊กที่นี่ || 10 ข้อมูลที่เข้ามาใหม่ || ดัชนีคำศัพท์

จากการค้นหาอันสุดยอดของเรา คำว่า ัด เราพบว่ามี 170 ข้อมูล ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับคำนี่
คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กระโตก

ภาษาอีสานคำว่า..กระโตก
ความหมายตรงๆ ====>
ถาดที่ใช้สำหรับใส่อาหารต่งๆ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: คนนิคมฮักบ้านเกิด มุกดาหารซั่นแล้ว
เมื่อวันที่:: 27-02-2009 15:05:49

ตัวอย่าง

อีหล่า จัดอาหารใส่กระโตกแนลูก
คำแปล.......ลูกรักจัดอาหารใส่ถาดด้วยนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะโพก

ภาษาอีสานคำว่า..กะโพก
ความหมายตรงๆ ====>
ประทัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 12-09-2006 13:18:22

ตัวอย่าง

ช่วงนี่ไกล้สิฮอดเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้สิออกพรรษา ยามมื่อแลงกะสิได้ยินเสียงเด็กน้อย จูด \"กะโพก\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนกะปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่กะให่บอกลูกบอกหลาน ว่าให่เล่น \"กะโพก\" อย่างระมัดระวัง อย่าสะดึกใส่กัน โดยเฉพาะ \"กะโพก\" สามเหลี่ยม มันแตกแฮงคัก

หมายความว่า
ช่วงนี้ก็ไกล้จะถึงเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้จะออกพรรษา ยามเวลาเย็นก็จะได้ยินเสียงเด็กๆ จุด \"ประทัด\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนก็ปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่ก็ให้บอกลูกบอกหลานหน่อนนะ ว่าให้เล่น \"ประทัด\" อย่างระมัดระวัง อย่าโยนใส่กัน โดยเฉพาะ \"ประทัด\" สามเหลี่ยม มันแตกรุนแรงมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะย่อน,กะย่อนว่า,กะญ่อนวา

ภาษาอีสานคำว่า..กะย่อน,กะย่อนว่า,กะญ่อนวา
ความหมายตรงๆ ====>
เพราะ,เป็นเพราะ,เป็นเพราะว่า
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: สีสามเดือนยี่ปีฉลู
เมื่อวันที่:: 03-02-2011 14:29:05

ตัวอย่าง

กะย่อนว่าอยู่ต่างม่อง กะเลยเอิ้นต่างกัน
แปลว่า ก็เพราะว่าอยู่ต่างที่ก็เลยเรียกต่างกัน
ปล. ม่อง แปลว่า ที่,ตำแหน่ง,พิกัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กัดแข่วบืน

ภาษาอีสานคำว่า..กัดแข่วบืน
ความหมายตรงๆ ====>
กัดฟันสู้
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 02-09-2010 19:01:42

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
บ่าวรุทธิ์สิกัดแข่วบืนอีกจักปีกะสิเซาดอก เมื่อยแล้ว

แปล
(ผม) จะกัดฟันสู้ทำงานอีกสักปีก็คงจะหยุด เพราะเหนื่อยมากแล้วครับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เกิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
เท่ากัน, เท่าทียมกัน, เทียบเท่า, เสมอ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 16-07-2007 09:58:19

ตัวอย่าง

คำว่า เกิ่ง โดยรวมๆจะหมายถึง เท่ากัน, เท่าทียมกัน, เทียบเท่า, เสมอ
มาดูตัวอย่างกันครับ

มื้อวานเพิ่นมาเว้าความกันอยู่เฮือนผู้ใหญ่บ้าน เรื่อง เกี่ยวกับบักต๊อกไปหลอยเมียไทบ้านเพิ่น
เพื่อความเกิ่งกัน เพิ่นเลยให้ตัวแทนผุ้เสียหายกับโตแทนผู้ซาย มีเกิ่งกันนำ คือ มีท่อๆ กัน
สิเฮ็ดให้การเว้าเทือนี้ เป็นกลางที่สุด

แปลว่า

เมื่อวานนี้ มีการเรียกคนมาว่าความกันที่บ้านผู้ใหญ่บ้าน เรื่องที่บักต๊อก ไปแอบคบชู้กับเมียชาวบ้าน
เพื่อความเท่าเทียมกัน ผู้ใหญ่ได้แบ่งให้มีตัวแทนผู้เสียหาย เท่ากันกับ ผู้ชาย

ท่อ, ท่อๆ คือ เท่า, เท่าๆกัน

มาดูอีกตัวอย่างนึงนะครับ

ตะกี้สิมีตาชั่งแบบเป็นคาน เรียกว่า คานซั่ง คือ สิมีลูกตุ้มวัดน้ำหนักกับของที่นำมาซั่ง หากว่า ของมีน้ำหนักท่อกัน หรือ เกิ่งกัน คานกะสิขนานกับพื้นดิน

แปล
เมื่อก่อนตาชั่งแบบเป็นคาน จะมีลักษณะเป็นลูกตุ้มวัดน้ำหนักกับสิ่งของที่นำมาชั่ง หากของมีน้ำหนักเท่ากัน คานจะขนานกับพื้น

เอาซ่ำนี้ก่อน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เกิบ
ความหมายตรงๆ ====>
รองเท้า
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์
จากคุณ:: อี่แข่ว
เมื่อวันที่:: 16-11-2006 11:24:57

ตัวอย่าง

เชิบ เชิบ หมาคาบเกิบเข่าป่าบักนัด ผู้หญิงแลนไล ผู้ซายแลนลัด หมาแลนเข้าวัดเลยบ่ได้ไส่เกิบ

แปลว่า
เชิบๆ สุนัขคาบรองเท้าเข้าป่าสัปปะรด ผู้หญิงวิ่งไล่ ผู้ชายวิ่งไปลัด สุนัขวิ่งเข้าวัดเลยไม่ได้ใส่รองเท้า

วาสันดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกี่ยวกินตีน

ภาษาอีสานคำว่า..เกี่ยวกินตีน
ความหมายตรงๆ ====>
เหน็บกินเท้า , เป็นเหน็บที่เท้า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-12-2006 20:59:28

ตัวอย่าง

เกี่ยวกิน หมายถึง เป็นเหน็บ
ถ้า เป็นเหน็บที่เท้า เรียก เกี่ยวกินตีน แต่ อวัยวะอื่นก็สามารถโดนเกี่ยวกินหรือเป็นเหน็บได้เช่นกัน เช่น เกี่ยวกินมือ เกี่ยวกินแขน เกี่ยวกินขา เป็นต้น

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเพิ่นพาน้องเป้ยไปวัดไปจังหัน ตอนเพิ่นพาน้องเป้ยไปยามบ้านทางร้อยเอ็ด พอดีมื่อนั่นเป็นมื่อวันศีล ญาคูเลยสวดมนต์ โดนจักหน่อย พอสิลุกเมือบ้าน น้องเป้ยขั่นลุกบ่ขึ้น ขาเพิ่นจังไปเหมิด ย่อนว่า \"เกี่ยวกินตีน\" เพิ่น

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกพาน้องเป้ยไปวัดไปถวายภัตราหารเช้า ตอนแกพาน้องเป้ยไปเยี่ยมบ้านที่ร้อยเอ็ด พอดีวันนั้นเป็นวันพระ พระครูเลยสวดมนต์ นานสักหน่อย พอจะลุกกลับบ้าน น้องเป้ยลุกไม่ขึ้น เท้าแกเกร็งไปหมด ก็เพราะว่า \"เหน็บกินเท้า\" แก

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขบ

ภาษาอีสานคำว่า..ขบ
ความหมายตรงๆ ====>
กัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: แดน
เมื่อวันที่:: 9/4/2001 5:59:56 AM

ตัวอย่าง

ระวังยุงกัดลูกสูเด้อ
แปลว่า ระวังยุงจะกัดลูกของคุณนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอขมา

ภาษาอีสานคำว่า..ขอขมา
ความหมายตรงๆ ====>
ขอโทษ ขอโทษจากผู้ใหญ่บางครั่งต้องมีดอกไม้ธูปเทียน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 19-08-2009 17:00:24

ตัวอย่าง

\"ยามออกพรรษาพากันไปขอขมาจากพ่อใหญ่แม่ใหญ่เผิ่นจำศีลอยู่ศาลา\"
ลักษญะการขอโทษ ทั้งกาย(กายกรรม) วาจา(วจีกรรม) ใจ(มะโนกรรม)ที่ล่วงเกินทั้งเจตนาและไม่เจตนา ต่อหน้าและลับหลังจะพีธีนี้จะเห็นบ่อยเวลาออกพรรษา ประกอบพานดอกไม้ธูปเทียน หรือบางครั่งเมื่อ พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย หรือญาติผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือเสียชีวิต ลูกหลาน ญาติๆจะขอขมาก่อนเคลื่อนศพออกไปวัดหรือสู่เมรุ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข้องลอย

ภาษาอีสานคำว่า..ข้องลอย
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นพาชนะใส่ปลาจักสานด้วยไม้ไผ่มีรูปร่างคล้ายๆเป็ด
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 27-03-2009 13:05:29

ตัวอย่าง

เป็นพาชนะใส่ปลาจักสานด้วยไม้ไผ่มีรูปร่างคล้ายๆนกเป็ดน้ำ มีลำโสนหมัดติดรอบๆ ข้องลอย หรือ ตะข้อง ก็เรียก ที่จับจะทำเป็นลายกนก หรือรูปพญานาค แล้วแต่ช่างที่ทำ มีเชื่อกผูกติดเอว เวลาคนทอดแห หรือ หาปลา ตามห้วย หนอง คลอง บึง ลำโสนจะทำให้ \"ตะข้อง\" มันลอยน้ำไปตามก้นคนทอดแหหาปลา อีสานจึงเรียกว่า \"ข้องลอย\" ครับผม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ข่อง
ความหมายตรงๆ ====>
1.ภาชนะสำหรับใส่ปลา 2. เกี่ยว หรือ สะดุด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-07-2006 12:15:57

ตัวอย่าง

1. ข่อง ที่แปลว่า ภาชนะอย่างหนึ่งที่ใช้ใส่ปลา เวลาไปหาปลา ในภาษาไทยอาจเรียกว่า ข้อง

2.ข่อง ในความหมายว่า เกี่ยว แต่ไม่ใช่เก็บเกี่ยว นะ เป็นการ เกี่ยว หรือ สะดุด เช่น

-เวลาไปหาเก็บเห็ดอยู่ในโคก ให่เจ้าย่างระวังๆแหน่เด้อ เดี๋ยวขาสิ \"ข่อง\" เคียไม้ ล้มปากคาบขี่ดินเด้
-แปลว่า เวลาไปหาเก็บเห็ดในป่า ให้เดินระมัดระวังหน่อยนะ เดี๋ยวจะขาจะไป \"เกี่ยว\" เถาวัลย์ ล้มปากแตกนะ

หรือ

-มื่อนั่นบ่าวหน่อลาวเมาเหล่าหลาย ย่างเซไปเซมา ขา \"ข่อง\" กัน ล้มหัวสักตกน้ำ ต้าม
-แปลว่า วันนั้นบ่าวหน่อ แกเมาสุราอย่างหนัก เดินเซไปเซมา \"สะดุด\" ขาตัวเอง ล้มหัวคะมำ ตกน้ำ ตู้ม

สั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอด

ภาษาอีสานคำว่า..ขอด
ความหมายตรงๆ ====>
มัดให้เป็นปม
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-08-2006 23:04:17

ตัวอย่าง

ขอด ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงแห้งขอดนะ แต่หมายถึงการม้วนเข้ามามัดให้เป็นปม เช่น

-ยามพ่อใหญ่บัติเป่าลูกโป่งให้ลูกเล่น ลาวหายางมามัดปากลูกโป่งบ่ได้ ลาวกะเลยใช้วิธีหยืดลูกโป่ง \"ขอด\" ปากเอาเลย ง่ายดี

แปลว่า

-เวลาที่คุณตาบัติแกเป่าลูกโป่งให้ลูกเล่น แกหายางสะติ๊กมามัดปากลูกโป่งไม่เจอ แกก็เลยใช้วิธียืดลูกโป่งออกแล้วก็ \"ผูกมัดให้เป็นปม\" เอาเลย ง่ายดี

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัดพาเข่า

ภาษาอีสานคำว่า..ขัดพาเข่า
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ยอมกินข้าว ลักษณะออกอาการน้อยใจ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:35:14

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง น้องจีจ้าเคียดหยั๋งน้อ คือจั่งขัดพาเข่าจั่งซี้ฮึ๊

แปล น้องจีจ้าน้อยใจเรื่องอะไรเนี่ยะ ถึงไม่ยอมมาทานข้าว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขันหย่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ขันหย่อง
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่มีขาสำหรับใส่ข้าวพระพุทธ
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 01-10-2007 14:19:00

ตัวอย่าง

ลักษณะขันหย่อง....เหมือนขันโตก...แต่จะเล็กกว่ามาก...ส่วนขาของขันหย่อง...ก็คือส่วนของไม้ไผ่ที่สานนั้นแหละ...หักพับกลับมาอีกด้าน...เพื่อสานขา...แต่ส่วนขาจะทำห่างๆ เขต อ.สุวรรณภูมิ อ.เสลภูมิ อ.พุทไธสง อ.ชุมพลบุรี อ.พยัคฆฯ ท่านที่ไปทำบุญให้สังเกตดู...มีแทนทุกวัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขั่ว

ภาษาอีสานคำว่า..ขั่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ทำให้สุก โดยการ ผัด ,ทอด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 04-06-2007 17:32:23

ตัวอย่าง

อ้ายหน่อแข่วดีหลายหย่ำไนบักขามขั่วก้วดก้วด ได่ยินแล้วเข็ดแข่วอีหลี้
ปาดพ่อใหญ่บูลย์ เฒ่าแล้วขบไนบักขามขั่วบ่ได่ เพิ้นย้านแข่วเพิ้นร่อน

คำแปล : พี่หน่อมีฟันที่แข็งแรงเคี้ยวเม็ดมะขามที่เอาไปผัดจนสุกแล้วเสียงดัง ได้ฟังแล้วเสียวฟัน จริงๆ แต่ผู้เฒ่าบูลย์ แก่แล้วฟันฟางไม่ดีกัดเม็ดมะขามที่ผัดแล้วไม่ได้ เพราะกลัวฟันหักหลุดออกมา ฮ่าฮ่า อันนี้ผู้เขียนหัวเราะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขีนขัด

ภาษาอีสานคำว่า..ขีนขัด
ความหมายตรงๆ ====>
ขัดของ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: เสือน้อย
เมื่อวันที่:: 15-08-2009 09:23:15

ตัวอย่าง

บ่ขีนขัด

ไม่ขัดข้อง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขู

ภาษาอีสานคำว่า..ขู
ความหมายตรงๆ ====>
ตกหล่น ร่วงหล่นโปรยปราย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 12-10-2006 16:14:20

ตัวอย่าง

ขู คือลักษณะที่สิ่งของตกหล่นกระจัดกระจายจากที่สูง เป็นจำนวนมากมาย โดยมากนิยมใช้กับของเล็กๆ เช่น

ขี้ฝุ่นขู = ฝุ่นตก
มดแดงขูจากรัง = มดแดง(จำนวนมาก)ตกจากรัง
ไข่มดแดงขูจากรัง = ไข่มดแดง(จำนวนมาก) ตกจากรัง
ขูโผ่ๆ = ตกลงมาต่อเนื่องกันเป็นจำนวนมาก

พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี เลาย่างเหยียบสังกะสี จนขี้หลักเหยี่ยขูโผ่ๆ เต็มหัวน้องพอลล่า
แปล
พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี แกเดินเหยียบสังกะสี จนฝุ่นตกกระจัดกระจายลงมา เต็มหัวน้องพอลล่า

บ่าวพนมไพร เลาไปแหย่ไข่มดแดง ปากกะต่ายังบ่ทันซื่อฮังมดแดงจ้อย แหย่เอาๆ ไข่มดแดงขูถิ่มเหมิด จั่งแม่นฟ้าวคักน้อ ซั้นดอก

แปล
บ่าวพนมไพร แกไปแหย่ไข่มดแดง ปากตระกร้ายังเข้าไม่ตรงรังมดแดงเลย ก็แหย่เอาๆ ไข่มดแดงหล่นเสียหายหมด ไม่รู้จะรีบไปไหน เนาะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ควย

ภาษาอีสานคำว่า..ควย
ความหมายตรงๆ ====>
โยก,โยกเยก,โคลงเคลง,
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-10-2006 14:27:38

ตัวอย่าง

ควย ถ้าเป็นคำนาม จะหมายถึง ควาย หรือ กระบือ

แต่ในที่นี้ ควย หมายถึง โยก โยกเยก โคลงเคลง
เช่น

-แข่วควย หมายถึง ฟันโยก
-ลมพัดแฮงจนเสาเฮียนควย หมายถึง ลมพัดแรงจนทำให้เสาบ้านโยก
-หัวควย หมายถึง หัวโยกหัวคลอน

ตัวอย่างประโยค

-บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปต่อยบักขามแป แต่ต้นบักขามแปมันสูงใช่ไม่คันก๋อต่อยบ่เถิง กะเลยพากันหาเกินไปก่ายขึ้น น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ขึ้น แต่อ้ายหน่อเลาย่านตก กะเลยบอกน้องกระแตจับเกินให่แน่นๆอย่าสะให่มัน \"ควย\" เด้อ เดี๋ยวอ้ายสิตก พะนะ

แปลว่า

-บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเก็บมะขามเทศ แต่ต้นมะขามเทศมันสูง ใช้ไม้ตะขอสอยไม่ถึง ก็เลยพากันหาไม้มาทำเป็นบันไดพาดปีนขึ้น ให้น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ปีน แต่อ้ายหน่อแกกลัวตก ก็เลยบอกน้องกระแตให้จับกระไดให้แน่นๆอย่าให้มัน \"โยก\" นะ เดี๋ยวอ้ายหน่อจะตก พะนะ

หรือ -อ้ายซาญพาน้องตั๊กไปขี่รถสักกะยานเล่น อ้ายชาญเป็นคนถีบให่น้องตั๊กซ่อน สองคนมีแต่คนใหญ่ๆหนักหลายจนล่อสักกะยานลูกปืนแตก ล้อ \"ควย\" ก๊อกแล่ก ก๊อกแล่ก ไป

หมายถึง

-พี่ชาญพาน้องตั๊กไปขี่จักรยานเล่น พี่ชาญเป็นคนถีบให้น้องตั๊กเป็นคนซ้อนท้าย ทั้งสองคนมีแต่คนตัวใหญ่ๆน้ำหนักมากจนล้อจักรยานรับน้ำหนักไม่ไหวจนลูกปืนล้อแตก จนล้อ \"โคลงเคลง\" ไปมา

( ควย ในภาษาอีสาน เป็นคำสุภาพ แต่ในภาษาไทยกลาง มิทราบว่าแปลว่าอะไร)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิ่งนิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..คิ่งนิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่เคลื่อนไหว, หยุดนิ่ง, หยุดชะงัก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-07-2008 14:53:54

ตัวอย่าง

คำว่า คิ่งนิ่ง คือ ไม่เคลื่อนไหว, หยุดนิ่ง

ส่วนใหญ่ใช้กับคำว่า หยุด



สาวนางเป็นสาวมาโดนแล้ว บ่ฮุ้สิไปไส ย้อนเลาบ่มีผู้บ่าวมาโดนแล้ว พอตะมาพ้อบ่าวก๊อฟแล้ว เลาจั่งเฮ้ดตาคิ่งนิ่งบัดเดียวนึง



แปลว่า สาวนางแกเป็นสาวมานานแล้ว ไม่รู้จะไปทางไหน เพราะไม่มีแฟนหนุ่มมานาน พอแกมาเจอบ่าวก๊อฟแล้วก็ก็หยุดชะงัก ไม่ไหวติง



อีกตัวอย่าง

บ่าวหน่อขับรถเบนซ์คันงามมาอย่างแฮง พอตะพ้อหมานอนแลนตัดหน้ารถเลา เพิ่นเหยียบเบรค จึก อยู่บักคิ่งนิ่ง

แปลว่า

บ่าวหน่อขับรถเบนซ์คันงามมาอย่างเร็ว พอมาเจอหมาวิ่งตัดหน้ารถ แกเหยียบเบรคทันทัน รถหยุดไม่เคลื่อนไหวเลย



สั่นดอกหว้า..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก#2

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก#2
ความหมายตรงๆ ====>
การเสียเวลา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 13:37:38

ตัวอย่าง

ขอเสริมกับผู้บ่าว นพกร เด้อครับ
เคิกบ้านข่อยแปลวาเสียเวลา อีกนำเด้อ
ตัวอย่าง
ฟ้าวแหน่เปี๋ยง ผู้บ่าวนพกร คาตะเคิกเวียกเคิกงานอยู่หั่น
แปลว่า
รีบหน่อยนะ คุณนพกร มัวแต่เสียเวลากับงานอยู่นั่นแหละ

**นี่แหละครับท่านผู้อ่าน แต่ละที่แต่ละจังงหวัดยังไม่เหมือนกัน ดังนั้น เราถึงต้องงมาร่วมกันสร้างภาษาอีสาน วันละคำกัน

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคียน

ภาษาอีสานคำว่า..เคียน
ความหมายตรงๆ ====>
พัน ห่อ หุ้ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 25-07-2006 13:05:13

ตัวอย่าง

เคียน ก็คือ การพัน การห่อหุ้ม นั่นเอง

ตัวอย่าง

เห็นบ่าวซิ่งเลาตกกกบักเขียบมื้อวาน แขนเลาเค่น แล้วกะมีบาดนำ แมเลากะเลยเอาผ้า เคียนมือเลาไว้ บ่ให้แขนเลากวย
แปลว่า
เห็นหนุ่มซิ่งตกต้นน้อยหน่าเมื่อวาน แขนแกเคล็ดขัดยอก และมีแผลด้วย แม่แกก็เลยเอาผ้าพันมือ แกไว้ ไม้ให้แขนกระดุกกระดิก

หรือ

งานบุญปีนี้มีการชกมวย แต่ไม่มีนวม หลวงพ่อกะเลยเอาผ้าเหลืองมาเคียนมือเป็นนวมแทน
แปลว่า
งานบุญปีนี้มีการชกมวย ไม่มีนวม ปลวงพ่อเลนเอาผ้าเหลืองมาพันรอบมือเป็นนวมแทน

เป็นโตอย่างเด้อออ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอย

ภาษาอีสานคำว่า..งอย
ความหมายตรงๆ ====>
อยู่บนที่สูง ๆ ในลักษณะหมิ่นเหม่ไม่ปลอดภัย
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 25-12-2009 15:01:09

ตัวอย่าง

บ่าวรุทธิ์ไปยามสาวส่าอยู่เฮือน บักมังรายหมาอยู่บ้านบ่คุ้นหน้าเลยไล่ฟัด
บ่าวรุทธิ์เลยต้องแล่นหนีหมาขึ้นไปนั่ง *งอย *ต๊อดป๊อดอยู่เทิงกำแพง

บ่าวรุทธิ์ ไปเยี่ยมสาวส่าที่บ้าน เผอิญไปเจอกับเจ้ามังรายหมาที่บ้าน หมาเจอคนแปลกหน้าก็ไล่กัด บ่าวรุทธิ์เลยต้องหนีขึ้นไปนั่งอยู่บนกำแพง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งึด

ภาษาอีสานคำว่า..งึด
ความหมายตรงๆ ====>
เหลือเชื่อ,ไม่น่าเป็นไปได้แต่ก็เป็นไปแล้ว,สิ่งที่คิดไม่ถึง,ไม่คิดว่าจะเป็นเช่นนั้น,เหลือเชื่อในสิ่งนั้น
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: เซียงโอก หนองรังกา
เมื่อวันที่:: 22-06-2007 06:32:12

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง....รถวิ่งบนถนนแต่ดันตกถนนไปชนเรือในคลองน้ำ
.....เครื่องบินอยู่บนฟ้าดันลงมาชนกับรถบนถนน
.....เด็กวิ่งเล่นหน้าสนามโรงเรียนเวลากลางวันฝนก็ไม่ตกแต่ถูกฟ้าผ่าตาย
....มหาเศรษฐีของโลกมานั่งขายขนมครกอยู่ที่จังหวัดสุรินทร์...เหล่านี้ร่วมๆเรืยกว่า \"งึด\"
แถมผะหย่า....อัศจรรย์ใจกุ้ง...กุ่มกินปลาบึกใหญ่....ปลาซิงไล่สวบแข้..หนีไปซ่นอยู่เหลือบหิน...อัศจรรย์ใจแข้...หางยาว ๆ คือบ่ใดฮองนั่ง...บาดกระต่ายหางก้อม ๆ คือจังใดนั่งฮอง...อันนี่กะงึดคือกันเด้อพี่น้อง....เซียงโอก หนองรังกา....เป็นคนใจดีที่สุดในหมู่บ้านหนองฮังกาเด้อพี่น้อง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไง่

ภาษาอีสานคำว่า..ไง่
ความหมายตรงๆ ====>
พลิก, งัด, ดีด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-12-2023 19:21:58

ตัวอย่าง

ดินแตกเขิบแบบนี้เป็นตาไง่หากบดีแท้
แปล
ดินแตกะแหงแบบนี้ น่างัดดินหากบใต้ดินมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอด

ภาษาอีสานคำว่า..จอด
ความหมายตรงๆ ====>
ติดกัน, ชิดกัน ,จรด,เชื่อมต่อ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 20-10-2006 13:12:50

ตัวอย่าง

จอด หมายถึง การเชื่อมต่อ ติด จรด ติด ชิด เช่น

-บ่าวหน่อกับพ่อเฒ่า พากันไปปั้นคันแท กะเลยแบ่งเคิ่งกัน บ่าวหน่อปั้นมาแต่ทางตะเว็นออก พ่อเฒ่าปั้นมาแต่ทางตะเว็นตก ให่ปั้นมา \"จอด\" กันหม่องเคิ่งๆ แต่บ่าวหน่อคาแต่นอนเว็น พ่อเฒ่าปั้นคันแทจนว่าเมื่อยกะบ่ \"จอด\" กันจักเทือ

แปลว่า

บ่าวหน่อกับพ่อตา พากันไปปั้นคันนา ก็เลยแบ่งครึ่งกัน บ่าวหน่อปั้นมาจากทางทิศตะวันออก พ่อตาปั้นมาจากทางทิศตะวันตก ให้ปั้นมา \"ติดต่อ\" กันตรงครึ่งพอดี แต่บ่าวหน่อเอาแต่นอนกลางวัน พ่อตาปั้นคันนาจนว่าเมื่อยล้าก็ยังไม่ \"จรด\" กันสักที

หรือ

-จังหวัดสารคาม มีซายแดนทางเทิง \"จอด\" กับกาฬสินธุ์ ทางตาเว็นตก \"จอด\" กับขอนแจ่น ทางไต้ \"จอด\" กับบุรีรัมย์ ทางตาเว็นออก \"จอด\" กับจังหวัดร้อยเอ็ด

แปลว่า

-จังหวัดมหาสารคาม มีชายแดนทางทิศเหนือ \"ติด\" กับกาฬสินธุ์ ทางทิศตะวันตก \"ติด\" กับขอนแก่น ทางทิศไต้ \"ติด\" กับบุรีรัมย์ ทางตะวันออก \"ติด\" กับจังหวัดร้อยเอ็ด

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอบเบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..จอบเบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
แอบมอง,ถ้ำมอง,แอบดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: ชัยวัฒ
เมื่อวันที่:: 03-09-2008 09:43:04

ตัวอย่าง

บักซีเด๋อ ไปเล่นยู่ข้างๆ ส่วม เพิ่นหละได้งิน เสียงอาบน่ำ เพิ่นคึดว่าเป้นผู้สาวกะเลยเข้าไปจอบเบิ่ง บัดแม้นแท้ เป้นผู้เถ่าซ่ำ
คำแปล นายซีเด๋อ เล่นอยู่ใกล้ๆ ห้องน้ำ และได้ยินเสียงอาบน้ำ ก็เลยคิดว่าเป็นสาววัยรุ่นอาบน้ำ ก้เลยเข้าไปแอบดู แต่แล้วกับเป็นคนแก่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อม

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อม
ความหมายตรงๆ ====>
เล็ก แคบ เรียวลง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 06-10-2006 16:49:36

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล : ฮ่วย กินเบียร์ยกขวดซดแบบนี้ มันจั่งได๋สิแซบ ขวดเบียร์ปากจ้อมๆ ยกเทใส่ปาก มันกะเป็นฟองเหมิดท่อนั่นแหล่ว.. นี่ ๆ สิกินให้เบิ่ง

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล : เฮ้ย กินเบียร์ยกขวดซดแบบนี้ มันจะอร่อยได้อย่างไร ขวดเบียร์ปากเล็กๆ ยกเทใส่ปาก มันก็เป็นฟองหมดสิ... นี่ ๆ จะกินให้ดู
--------------------

พ่อใหญ่ดล หลังจากกินเบียร์เหมิดไปหลายขวด ยังบ่เมา พอมึนๆ หัวจักหน่อย ย่านเมียด่า กะขับรถกลับบ้าน พอไปฮอดทางแยก กะเลี้ยวซ้ายทันที ขับไปๆ หนทางผัดจ้อมเข้า จ้อมเข้า... ฮ่วย บัดทีแท้ หลงทาง เลี้ยวเข้าป่า พะน๊า..

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล หลังจากกินเบียร์หมดไปหลายขวด ยังไม่ถึงกับเมา พอมึนๆ แต่กลัวเมียด่า ก็เลยขับรถกลับบ้าน พอไปถึงทางแยก ก็เลี้ยวซ้ายทันที ขับไปๆ ทางกลับเล็กลง เล็กลง... อ้าว ที่ไหนได้ หลงทาง เลี้ยวเข้าป่า..น่ะสิ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>
ไกล้,กระชั้นชิด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 06-08-2006 13:37:08

ตัวอย่าง

ในความหมายของ จ้อ อาจหมายถึง ระยะทาง หรือระยะเวลา ก็ได้ หรือ อาจจะใช้การเล่นคำ เพื่อให้ความหมายมากขึ้น เช่น จ้อๆ ,จั้นจ้อ ตัวอย่างประโยค เช่น

-บ่าวหน่อขับรถนำก้นรถแท๊กซี่ เข่าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่กะเบรค เฮ็ดให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแฮง จนน้องกระแตที่นั่งมานำหัวดวนไปข้างหน้า บ่าวหน่อลาวสูนหลาย กะเลยลงรถไปฮ้ายให่คนขับแท๊กซี่ว่า
\"ขับรถภาษาอีหยังวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคเอา \"จ้อๆ\" ไคแหน่ตั๊ว ข่อยเบรคทัน คันจั่งสั้นรถได้ตำดากกันแล้ว\"
คนขับแท๊กซี่กะลงมาเถียงว่า
\"เจ้ากะคือกันนั่นหละ ขับรถมา \"จ้อ\" ดากรถข่อยปานนี่ มันกะกดดัน สั่นตั๊ว\"
แปลว่า
-บ่าวหน่อแกขับรถตามก้นรถแท๊กซี่ เข้าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่ก็เบรค ทำให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแรง จนน้องกระแตที่นั่งมาด้วยหัวคะมำไปข้างหน้า บ่าวหน่อแกโมโหมาก ก็เลยลงรถไปด่าให้คนขับแท๊กซี่ว่า
\"ขับรถภาษาอะไรวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคอย่าง \"กระชั้นชิด\" นี่ดีนะที่เราเบรคทัน ไม่งั้นรถได้ชนตูดกันแล้ว\"
คนขับแท๊กซี่ก็ลงมาเถียงว่า
\"คุณก็เหมือนกันนั่นหละ ขับรถมา \"ชิด\" ก้นรถฉันขนาดนี้ มันกดดัน รู้ไหม\"

หรือ

-บ่าวหน่อลาวมานั่งจ่มเรื่องผู้สาว ว่า ออกพรรษานี่ น้องกระแตกะสิให่ไปขอไปแต่งให้มันเรียบร้อย ลาวกะเลยคึดยากว่า มาบอกกัน \"จ้อๆ\" จั่งซี่ สิไปหาเงินค่าดองทันบ่น๊อ เวลากะ \"จั้นจ้อ\" เข่ามาซุมื่อ เทิงหมู่พวกกะสิว่าให่ ว่าบอกข่าวงานกินดอง \"จ้อ\" โพด ตัดชุดใหม่ใส่บ่ทัน
แปลว่า
-บ่าวหน่อแกมานั่งบ่นเรื่องแฟนสาวให้ฟังว่า ออกพรรษานี้ น้องกระแต ก็จะให้ไปสู่ขอ ไปแต่งงานให้มันเรียบร้อย แกก็เลยหนักใจว่า มาบอกกัน \"ไกล้ๆ\" อย่างนี้จะไปหาเงินค่าสินสอดทันไหม เวลาก็ \"กระชั้นชิด\" เข้ามาทุกที ทั้งเพื่อนฝูงก็จะว่าให้ ว่า มาบอกข่าวงานแต่งงาน \"กระชั้นชิด\" เกินไป ทำให้ตัดชุดใส่ไปงานไม่ทันเลย

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>
กระชั้นชิด,ใกล้ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: พอกะเทิน
เมื่อวันที่:: 28-06-2008 00:50:15

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
มื่องานบุญบ้านเฮากะจ้อเข้ามาแล่ว

ัดประชุมก็นัดแบบจ้อ

คำแปล
วันงานบุญบ้านเราก็ใกล้จะมาถึงแล้ว

ัดประชุมก็นัดแบบกระทันหัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จัว หรือ จัวน้อย

ภาษาอีสานคำว่า..จัว หรือ จัวน้อย
ความหมายตรงๆ ====>
เณร,สามเณร
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 03-07-2006 13:23:04

ตัวอย่าง

คำที่เกี่ยวกับการเรียกชื่อของพระภิกษุสามเณรในภาษาอีสานที่เคยกล่าวมาแล้ว ได้แก่ เจ้าหัวหมายถึงพระ ส่วน จัวน้อย หรือ จัวเฉยๆ หมายถึงสามเณร ส่วนคำอื่นๆที่เกี่ยวข้อง เช่น
-แม่ออก------อุบาสิกา
-พ่อออก-------อุบาสก
-สังกะลี--------เด็กวัด
-เซียง-------คนที่สึกออกจากการเป็นสามเณร
-ทิด---------คนที่สึกจากพระ
-จารย์ หรือ จาน-------คนที่สึกจากพระที่ผ่านการทำพิธีรดน้ำเป็นจารย์แล้ว
-มหา--------ผู้ที่สอบได้เปรียญ ถ้าเป็นพระเรียกพระมหา ถ้าเป็น โยม เรียกมหา เฉยๆ

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ่างจ๊ะ

ภาษาอีสานคำว่า..จ่างจ๊ะ
ความหมายตรงๆ ====>
กางออกเต็มเหยียด , เห็นเต็มตา ,คาอยู่กับที่
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 24-11-2010 08:33:50

ตัวอย่าง

เป็นคำเฉพาะ คล้ายคัพท์ทางเทคนิค พะนะ

ตัวอย่าง
บักลุน ขี่รถจักรยานตำเสาฮั้ว ค้ำอยู่ จ่างจ๊ะ

คำแปล
นายลุน ขี่รถจักรยาน ชนเสารั้ว รถค้ำเสาคาอยู่กับที่

ตัวอย่าง
อ้ายต้องแล่ง ยืนค้ำแอว จ่างจ๊ะ อยู่ทางเข้าวัด

คำแปล
พี่ต้องแล่ง ยืนท้าวสะเอว ให้เห็นเต็มตา อยู่ที่ทางเข้าวัด

ตัวอย่าง
จารย์ใหญ่ เฮ็ดผีหลอก ลัดทางสาวส่า ฯ ยืนจ่างจ๊ะอยู่ทางไปนา

คำแปล
จารย์ใหญ่ ทำเป็นผี เพื่อดักหลอกสาวส่า อยู่ทางไปนา ยืนกางแขนขาเต็มเหยียด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จู๋ไฟ

ภาษาอีสานคำว่า..จู๋ไฟ
ความหมายตรงๆ ====>
การขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาไฟเพื่อให้ไฟแรงขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-06-2006 15:15:25

ตัวอย่าง

จู๋ไฟ ไม่ใช่อันนั่นของไฟนะ อย่าคิดลึก

จู๋ไฟ หมายถึง เมื่อเวลาไฟในเตาไฟไกล้ดับ เราก็ไปขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาให้ไฟมันแรงขึ้น ลักษณะการ\"จู๋ไฟ\" จะใช้สำหรับเตาที่ใช้ฟืน คำอื่นๆที่เกี่ยวกับกองไฟ เช่น
-ดังไฟ----ก่อไฟ
-มอดไฟ---ดับไฟ
-ไฟมอด ---- ไฟดับ
-จูดไฟ----จุดไฟ
-อ่อยไฟ----การใช้วัตถุไวไฟมาช่วยให้ไฟติดง่านขึ้น
-วีไฟ----การพัดลมเข้าไปในกองไฟเพื่อให้ไฟติดแรงขึ้น
-จี่ไฟ----การเอาอะไรสักอย่างไปวางไว้บนถ่านไฟเพื่อให้สุก เช่น จี่ปลา จี่มันแจว
-ไฟโฮง----ลักษณะถ่านไฟที่ติดไฟอย่างแรงกล้า

ตัวอย่างเช่น

พ่อใหญ่บัติบอกกับลูกสาวว่า \" ยามอี่หล่าเลิกโรงเรียนแล้วให่ฟ่าวไป \"ดังไฟ\" หนึ่งเข่าเด้อ คันไฟมันดังติดยากกะให่เอาฝาหม่อ \"วีไฟ\" ให่มันติด ถ่าไฟมันสิ \"มอด\" กะให่ \"จู๋\" ดู๋ๆ หนึ่งเข่าสุกแล้วกะให่เอาไฟใส่เตาถ่าน เอาถ่านใส่แล้วกะ \"วี\" ให้ไฟมัน \"โฮงๆ\" พ่อสิได้เอาปลาไป \"จี่\"

แปลว่า คุณตาบัติบอกกับลูกสาวของแกว่า \" เมื่อลูกเลิกโรงเรียนแล้วให้รีบไป \"ก่อไฟ\" นึ่งข้าว ถ้าไฟมันติดยากก็ให้เอาฝาหม้อมา \"พัด\" ให้ไฟมันติด ถ้าไฟมันจะ \"ดับ\" ก็ให้เอาไฟยัดใส่บ่อยๆ พอนึ่งข้าวเสร็จแล้วก็ให้ก่อไฟที่เตาถ่าน แล้วพัดไฟให้ \"ไฟติดแรงๆ\" พ่อจะได้เอาปลาไปจี่กิน

ซั่นตัว..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจ๊ะ

ภาษาอีสานคำว่า..เจ๊ะ
ความหมายตรงๆ ====>
อุ้มสะพาย (ด้านข้าง), หรือ อุ้มกระเตง กระเตง
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 09-02-2011 15:05:21

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
บ่าวหน่อ เจ๊ะน้องไปเล่นวัด

คำแปล
บ่าวหน่อ อุ้มสะพายน้อง ไปเล่นในวัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจ้าหัว

ภาษาอีสานคำว่า..เจ้าหัว
ความหมายตรงๆ ====>
พระภิกษุ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 03-07-2006 13:03:27

ตัวอย่าง

มื่อนี่สิพาเข่าวัดเข่าวาจักหน่อย มาเรียนรู้ศัพท์ เกี่ยวกับวัดกับวา
สำหรับคำว่า เจ้าหัว ความหมายก็คือ พระ หรือ พระภิกษุ เป็นคำที่เรียกพระทั่วๆไป นั่นเอง
พระภิกษุ ของชาวอีสานอาจจะมีชื่อเรียกต่างๆกัน นอกจากคำว่า เจ้าหัว แล้ว เช่น
-หม่อม หรือ หลวงหม่อม ใช้เรียกพระที่บวชใหม่ๆ
-หลวงพี่ เป็นสรรพนามของพระอย่างหนึ่ง
-หลวงพ่อ ใช้เรียก พระที่บวชมานานแล้วและมีอาวุโสรุ่นพ่อ
-หลวงปู่ ใช้เรียกพระที่บชมานานมีความเป็นอาวุโสสูง มีวิชาอาคมแก่กล้า
-ญาคู ใช้เรียกพระที่มีวิชาความรู้มาก
เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ใจออก

ภาษาอีสานคำว่า..ใจออก
ความหมายตรงๆ ====>
ถอดใจ, ใจไม่เอาแล้ว, ใจไม่สู้แล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 11-12-2006 13:53:38

ตัวอย่าง

ใจออก หมายถึง ถอดใจ, ใจไม่เอาแล้ว, ใจไม่สู้แล้ว

พอดีเห็นกีฬาเอเชี่ยนเกมส์ที่ประเทศการ์ต้า มีการแข่งขันกีฬา เลยเอาคำศัพท์เกี่ยวกับการต่อสู้มาฝากกัน

ตัวอย่าง
อ้ายเห็นนักกีฬาซกมวยของประเทศ เจ้าภาพ ถึกเขาตีเซซัดเซซ้าย หมุนติ้วลิ่ว อยู่กลางเวที เห็นคะแนนนำก้นเขาอยู่ตั้ง 10 หมัด บืนไล่ตีเขาปานใด๋กะบ่ถืกจักเทีย เลากะเลยใจออก บ่เอาอีกแล้ว ตีไปกะบ่ซะนะดอก เลากะเลย ขอยอมแพ้ สั่นดอกหว้า
แปลว่า
พี่เห็นนักกีฬาชกมวยของประเมศเจ้าภาพ ถูกเขาต่อยเซซ้ายเซขวา หมุนอยู่กลางเวที เห็นคะแนนตามหลังเขาอีกตั้ง 10 หมัด พยายามไล่ตีเขาแทบตาย ก็ไม่ถูกสักที ก็เลยถอดใจ ไม่เอาแล้ว ยอใชกไปก้ไม่ชนะ ก็เลยขอยอมแพ้ เลย

บ่าวหน่อ เลาวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซง , ทรง

ภาษาอีสานคำว่า..ซง , ทรง
ความหมายตรงๆ ====>
ท่าทาง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 28-11-2006 11:39:41

ตัวอย่าง

ซง อาจหมายถึง ชง ก็ได้
แต่ ซง หรือ ทรง ในที่นี้ ท่าทาง ที่แสดงออก เช่น

-ทรงคือสิเมื่อยหลายเนาะ= ท่าทางจะเหนื่อยมากนะ
-บ่าวหน่อนี่ทรงคือสิฮ้องเพลงม่วนเนาะ = บ่าวหน่อนี่ท่าทางจะร้องเพลงเพราะนะ
-ได้ยินแต่เสียงหวานๆของน้องกระแต แล้ว ทรงคือสิผู้ดีคัก= ได้ยินแต่เสียงหวานๆของน้องกระแตแล้ว ท่าทางจะเป็นคนสวยมากเลย

คำอื่นๆที่เกี่ยวข้องเช่น
-ทรงคือ = เข้าท่า หมายถึง ดูดี ถูกใจ
-กินทรง = เข้ารูปทรง หมายถึง เหมาะสมกับตัว เช่น น้องพอลล่ายามลาวนุ่งสิ่นเหี่ยนๆเบิ่งแล้ว \"กินทรง\" คัก บัดยามเพิ่นนุ่งสิ่นล่ามๆ เป็นทรงบ่อคือ หมายความว่า น้องพอลล่าเวลาแกใส่กระโปรงสั้นๆดูแล้ว \"เหมาะกับแก\" มากเลย แต่เวลาน้องแกใส่กระโปรงยาวๆ ดูแล้วไม่เข้าท่าเลย

พะนะ เพิ่นอยากเห็นขาอ่อนน้องพอลล่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซ่งหรั่ง,ซ่งหลั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ซ่งหรั่ง,ซ่งหลั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
กางเกงยีนส์
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 30-05-2006 12:53:16

ตัวอย่าง

ทิดหน่อเลาไปหาซื้อซ่งอยู่ตลาดนัดจตุจักร ได้ซ่งหรั่งดากขาดมาโตหนึ่ง เลามักหลาย นุ่งซ่งหรั่งดากขาดโตนั้นกลับไปยามบ้าน เด็กน้อยเห็นเลานุ่งซ่งหรั่งเท่อย่างคัก พากันย่างนำก้นเลาเป็นล่ะหุย (หรือแม่นย่างนำถ่าบายดากเลาบุล่ะ?)

แปลว่า...
ทิดหน่อ แกไปหาซื้อกางเกงอยู่ตลาดนัดจตุจักร ได้กางเกงยีนส์ตูดขาดมาหนึ่งตัว แกชอบมาก นุ่งกางเกงยีนส์ตูดขาดตัวนั้นกลับไปเยี่ยมบ้าน พวกเด็กๆเห็นว่าทิดหน่อใส่กางเกงยีนส์เท่มาก จึงพากันเดินตามหลังแกไป เป็นขบวน (หรือว่าเดินตามรอจับก้นแกก็ไม่รู้?)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซวง

ภาษาอีสานคำว่า..ซวง
ความหมายตรงๆ ====>
การแข่งขัน, การโล่ง(หาย,บรรเทา)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:29:46 PM

ตัวอย่าง

บุญข่าวสากปีนี้ บ้านเฮามาเอาบุญซวงเฮือกันบ่ หลังจากที่มีตะเคราะห์ตะโศรกเหมิดปี กะให่มันซวงเน๊าะ
แปลว่า บุญข้าวกระยาสารท ปีนี้ บ้านเรามาจัดประเพณีแข่งเรือกันไหม หลังจากที่มีแต่เคราะห์กรรมมาตลอดทั้งปี ก็ขอให้หายขาดไปนะ

ลาววา...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซอก

ภาษาอีสานคำว่า..ซอก
ความหมายตรงๆ ====>
ค้น รื้อค้น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 19-10-2006 12:51:54

ตัวอย่าง

บ่ว่าสิเอาไหหมักเหล้าโทไปเซี่ยงไว้ดีปานได๋ บ่าวหน่อเลา สินำไปซอกหาจนพ้อ แล้วกะลักกินน้ำหยั่น

แปลว่า
ไม่ว่าจะเอาไหหมักสาโทไปซ่อนไว้ดีแค่ไหนก็ตาม หนุ่มหน่อ จะตามไปค้นหาจนพบ แล้วแอบกินน้ำต้อย

พ่อใหญ่ซาน เก็บเมี่ยนของเลาไว้อย่างดีเป็นระเบียบเรียบร้อย แล้วกะนอนหลับ ลูกสาวเลา ผัดไปซอกออกมาเล่นเหมิดเอาโหลด

แปลว่า
พ่อใหญ่ชาญ เก็บข้าวของไว้อย่างเป็นระเบียบเรียบร้อยดี จากนั้นก็หลับ ลูกสาวแก กลับไปรื้อค้นออกมาเล่นกระจัดกระจายหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซองลอง

ภาษาอีสานคำว่า..ซองลอง
ความหมายตรงๆ ====>
เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:29:30

ตัวอย่าง

ซองลอง เป็นคำขยายการจัดวาง การเรียง เพื่อทำให้ เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก

มาดูตัวอย่างกัน
กระต่าย 2 ตัวมาคือนั่งเฮียงกันอยู่ซองลองดีแท้ เบิ่งแล้วเป็นตาฮัก
แปลว่า
กระต่าย 2 ตัวมานั่งเรียงกันน่ารักจังเลย

เอาซ่ำนี้หละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะซาย, ยายซะซาย

ภาษาอีสานคำว่า..ซะซาย, ยายซะซาย
ความหมายตรงๆ ====>
กระจัดกระจายไปคนละที่คนละทาง, ไม่เป็นระเบียบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 11-12-2006 14:01:43

ตัวอย่าง

ซะซาย, ยายซะซาย แปลว่า กระจัดกระจายไปคนละที่ คนละทาง, ไม่เป็นระเบียบ

คำว่า ยาย คือ การกระจาย หรือ การทำให้แบ่งแยกออกจากกัน
ซะซาย แสดงถึง ความไม่เป็นระเบียบ

ตัวอย่าง
ไก่โอก อยู่เฮือนข่อย มันจั่งใด๋ขึ้นมาเขี่ยบักพริกที่ข่อยตากไว้อยู่หลังคา ยายซะซายเอาโลด ข่อยสิเฮ็ดจั่งใด๋กับมันน้อ จั่งสิสาแก่ใจ
แปลว่า
ไก่โต้ง (ตัวผู้นะ) ที่บ้านผม มันทำไมขึ้นมาเขี่ยพริกที่ผมตากไว้อยู่บนหลังคา กระจัดกระจาย ไปคนละที่คนละทางอย่างนี้ ผมควรทำอย่างไรกับมันให้มันหนำใจ น้อ..

สาแก่ใจ คล้ายๆ กับ หนำใจ
ไก่โอก คือ ไก่ตัวผู้ ไม่จำเป็นต้นเป็นไก่ชนหรือ เป็นก็ได้ แต่ถ้าไก่ชน จะเรียกว่า ไก่ตี
ไก่ตีเป็น Subset ของไก่โอก นะครับ

บ่าวหน่อ วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะซูดซะซาย

ภาษาอีสานคำว่า..ซะซูดซะซาย
ความหมายตรงๆ ====>
กระจัดกระจาย, ระเกะระกะ
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 20-08-2010 04:45:51

ตัวอย่าง

ฮื้อกองหนังสือจนซะซูดซะซาย
=รื้อกองหนังสือจนกระจัดกระจายไปหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซาม

ภาษาอีสานคำว่า..ซาม
ความหมายตรงๆ ====>
ในขณะที่ , ระหว่างที่รอ(เวลา)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 11-01-2007 14:49:26

ตัวอย่าง

ซาม แปลว่า ในระหว่างที่ , ในขณะที่ หรือ ก่อนที่จะถึงเวลา

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเอ้ย ให่เจ้าฟ่าวเอาลูกเอาเมีย เด้อ \"ซาม\" บ่ทันเฒ่า บัดห่าโดนกว่านี่ เป็นผู้บ่าวเฒ่า สิหาเมียยากเด้

แปลว่า
-บ่าวหน่อ ให้คุณรีบแต่งการแต่งงาน ซะนะ \"ในระหว่างที่\" ยังไม่แก่ ถ้าปล่อยให้เนิ่นนานไปกว่านี้ เป็นผู้บ่าวเฒ่า จะหาสาวมาทำเมียยากนะ

หรือ

-พ่อใหญ่บัติลาวไปนั่งถ่าเมียอยู่หน้าปากซอย กะเลยสั่งเบียร์มานั่งกินถ่า \"ซาม\" เมียมาพะนะ ซั่วว่าเมียมาฮอด พ่อใหญ่บัติเมาเบียร์ฟ้อนแอ๋ฟ้อนแอ่น ลืมไปเลยว่ามานั่งถ่าเมีย

แปลว่า
-พ่อใหญ่บัติแกไปนั่งรอภรรยาอยู่หน้าปากซอย ก็เลยสั่งเบียร์มานั่งดื่มรอ \"ในระหว่างที่\" ภรรยาจะมา กว่าภรรยาแกจะมาถึง พ่อใหญ่บัติเมาเบียร์จนฟ้อนรำปร๋อ ลืมไปเลยว่ามานั่งคอยภรรยา

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซิด

ภาษาอีสานคำว่า..ซิด
ความหมายตรงๆ ====>
สะบัด,แกว่ง,กระตุก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-07-2006 13:12:05

ตัวอย่าง

ซิด โดยความหมาย ก็คือ สะบัด,แกว่ง,กระตุก

มาดูตัวอย่างกันครับ

มื้อนี้อ้ายเห็นหมาอีด่างมันคาบกระดูกมาแต่ตลาดพู้น คันมาฮอดตะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยซิดกระดูกนั่นทิ้ม แล้วกระโดดลงน้ำต้าม บัดเดี๋ยวนึง
แปลว่า
วันนี้พี่เห็นหมาอีด่าง มันคาบกรพดูกมาจากตลาด เมื่อมาถึงสะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยสะบัดกระดูกนั้นทิ้ง แลเวกระโดดลงน้ำ ไปเลย

หรือ
อ้ายกระบี่โลหิต เลาไปขุดกะปูอยูไฮนา ขุดไปได้บ่พอคาว เลากะเอามือจกฮูกะปู กะปูเลยงับเอามือเลา เอาตกคะมะอย่างแฮง แล้วเลาซิดบักใหญ่นึง ก้ามกะปูจั่งหลุดออกจากมือเลา พอคราวนึงมือเลาใคขึ้นใคขึ้น โปลกปก
แปลว่า
พี่กระบี่โลหิต แกไปขุดปูอยู่ท้องนา ขุดไปได้ไม่นานเท่าไหร่ แกก็เอามือล้วงไปที่รูปู ปูมือหนีบเอามือแก แกตกใจอย่างมาก แล้วแกก็สะบัดอย่างแรง ก้ามปูจึงได้หลุดออกจากมือแก สักพัก นิ้วมือแกเริ่มบวมขึ้นบวมขึ้น บวมจนน่ากลัว

คำว่า ใค คือ บวม
โปลกปก คือ ใหญ่ขึ้นอย่างน่ากลัว
โป คือ ใหญ่ขึ้น พองขึ้น บวมขึ้น
ลกปก คือ คำขยายอาการใหญ่


บ่าวหน่อเลาวาให้ฟัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดอกจาน

ภาษาอีสานคำว่า..ดอกจาน
ความหมายตรงๆ ====>
ดอกทองกวาว
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: บ่าวเดช
เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:48:34

ตัวอย่าง

ดอกจาน เป็นดอกไม้ที่แสดงถึงความงดงามของหมู่มวลพฤกษาของภาคอีสาน เนื่องจากน้อยนักน้อยหนาที่จะมีดอกไม้บาน และออกดอกในหน้าแล้ง จนเปรียบหน้าแล้ง หรือฤดูกาลที่แห้งแล้วดั่งดอกจาน เห็นดอกจานทีไร ความแห้งแล้ง อันเป็นทุกยากของคนอีสาน ได้ทันที

มีคนเขียนเพลงเกี่ยวกับดอกจานได้ไพเราะเพราะพริ้งมาก เลยเอาเนื้อเพลงมาฝากกัน

ดอกจานบานสะพรั่งหน้าแล้ง สีแดงแต้มแต่งพื้นดินอีสาน ลมร้อนโชยพริ้วพัดปลิวโชยผ่าน แย้มเยือนพื้นถิ่นอีสานแดนกันดารสุดแสนไกล
เสียงแคนโหยแผ่วแว่วมา พื้นนาร้องครวญดินแตกระแหง ทุกผู้คนหม่นหมองสิ้นเรี่ยวแรง ดอกจานเจ้าบานหน้าแล้ง กลีบดอกสีแดงยังหมองไหม้

ท้องทุ่งนานี้ขาดนาง น้องนางหนีบางเข้าสู่เมืองกรุงสวรรค์ ทิ้งทุ่งนาเปลี่ยวร้างลงกลางคัน มุ่งไปด้วยจิตใฝ่ฝัน หาเงินหางานเลี้ยงกาย

เฝ้ารอคอยน้องจนสองปีกว่า ย่างเข้าเดือนเมษางานสงกรานต์เคยสัญญา คอยแล้วเงียบหายสูญไปดังสายลมพา หรือลืมสิ้นแล้วบ้านนา ลืมดอกจานเสียงแคน
วอนวอนฝากสายลมโชยผ่าน ด้วยจิตอธิษฐานโปรดได้สงสารและเมตตา กระหน่ำเมฆฝนฝูงคนกลับคืนบ้านนา อีสานกันดารหนักหนา ลมเอ๋ยช่วยพาความสุขมาเยือน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดอะ

ภาษาอีสานคำว่า..เดอะ
ความหมายตรงๆ ====>
งัด, กระดก , ยกขึ้นเล็กน้อย
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 08-06-2010 16:43:16

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
เซียงป่องเอาไม้เดอะขอนขึ้น
ทิดมีเดอะลิ้นเล่น เกิดเป็นเสียง
คำแปล
เซียงป่องเอาไม้งัดขอนให้ยกขึ้นเล็กน้อย
ทิดมี กระดกลิ้นเล่นจนเกิดเป็นเสียง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงป่ายหล่าย

ภาษาอีสานคำว่า..แดงป่ายหล่าย
ความหมายตรงๆ ====>
แดงแจ่ม แดงแจ๋ แดงผ่อง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 07-11-2006 08:46:59

ตัวอย่าง

แดงป่ายหล่าย คือ แดงแบบแจ่มตา แดงแจ๋ ซึ่งเป็นแดงที่น่าพึงใจ เช่น

ทาปากแดงป่ายหล่าย หมายถึง ทาปากแดงแจ๋

ดอกจานแดงป่ายหล่ายเต็มต้น หมายถึง ดอกจาน สีแดงแจ๋ เต็มต้น

บ่าวหน่อทัดดอกชบาแดงป่ายหล่าย หมายถึง บ่าวหน่อทัดดอกชบาแดงแจ๋

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ง
ความหมายตรงๆ ====>
1.การรอง 2.การดักสัตว์น้ำจากน้ำที่ไหลโดยใช้อวน 3.ใหญ่พอสมควร 4.ลักษณะนามของผ้าถุงหรือสะโหร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-06-2006 11:12:45

ตัวอย่าง

1. ต่ง แปลว่า การรอง เช่น
-ฝนตกแฮงแล่ว อีหล่าเอาคุไป \"ต่ง\" น้ำฝน ไปใส่แอ่งไว่ถ่ากินแหน่
=ฝนตกหนักแล้ว หนูเอาถังไป \"รอง\" น้ำฝน ไปใส่หม้อดินไว้ดื่ม หน่อยนะ

-บ่าวหน่อเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายเหยียยโหยดๆอยู่นั่น เอามือ \"ต่ง\" ไว่แหน่เด้อ เดี๋ยวน้ำลายสิย้อยลงถ่วยป่นเด้
=บ่าวหน่อมองเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายไหลย้อยเลยนะนั่น เอามืด \"รอง\" ใว้หน่อยนะ เดี๋ยวน้ำลายจะหยดลงถ้วยป่นนะ

2.ต่ง แปลว่า การดักสัตว์น้ำ เช่น
-เวลาน้ำมาก ล้นท่างน้ำ ให้เอาดางไป \"ต่ง\" เอากุ้ง เอาซิว มาใว่เฮ็ดส้มปลาน้อยแหน่เด้อ
=เวลาน้ำหลาก น้ำล้นทางน้ำไหล ให้เอาอวนไป \"ดัก\" เอากุ้ง เอาปลาซิว มาใว้ทำปลาจ่อมหน่อยนะ
** การ ต่ง จะใช้กับน้ำที่ไหลเท่านั้น อาจจะใช้คำว่า ต่งดาง ต่งปลา ต่งกุ้ง แต่ถ้าเป็นการดักสัตว์น้ำในบริเวณน้ำนิ่ง จะไม่ใช่คำว่า ต่ง

3. ต่ง แปลว่า ใหญ่พอสมควร มักจะใช้กับวัตถุที่มีลักษณะกลม เช่น ผลไม้ต่างๆ ไข่ หรือ หำ เป็นต้น เช่น
-พ่อใหญ่บัติบอกเมียว่า บักสีดาอยู่ต้นหลังบ้าน มีตะหน่วย \"ต่งๆ\" แล้ว แมสูเก็บไปวัดแหน่เด้อ มื่ออื่น
=คุณตาบัติบอกแก่ภรรยาว่า ฝรั่งที่อยู่ต้นหลังบ้าน ลูกมัน \"โตพอสมควร\" แล้วนะ พรุ่งนี้ให้คุณเก็บไปใส่บาตรที่วัดหน่อยนะ

-พ่อใหญ่หน่อฮ่ายให่เด็กน้อยว่า เด็กน้อยหมู่นี่ หำ \"ต่ง\" ไป่หนิ สังมาดื้อแท่ เดี๋ยวสิจับไปตอนให่เหมิดเลย
=คุณตาหน่อดุให้เด็กๆว่า เด็กพวกนี้ อัณทะ \"โต\" หรือยัง ทำไมซุกซนจังเลย เดี๋ยวจับไปทำหมันให้หมดเลย

4.ต่ง เป็นคำลักษณะนามของ ผ้าถุง ผ้าสะโหร่ง เช่น
-สิ่นไหม 3 ต่ง
-ผ่าสะโหร่ง ต่ง หนึ่ง
สิ่นหมี่ 5 ต่ง

เป็นต้น เป็นตอ เป็นใบ เป็นหน่วย....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต้นตุบหมุบ

ภาษาอีสานคำว่า..ต้นตุบหมุบ
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นพืชล้มลุกชนิดหนึ่งมีหัวเล็กๆเป็นพวงเหมือนกระชายไทย
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 22-10-2007 14:16:29

ตัวอย่าง

ต้นตุบหมุบ...อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์ ลักษณะใบสีเขียวแบนราบติดดิน..มีประมาณ 6-8 ใบ..มีดอกสีขาว...ดอกหอมเย็นๆ...มีหัวเล็กๆเป็นพวงเหมือนกระชาย...จะหอมอ่อนๆ...สรรพคุณ...ใช้เป็นยา..ดับพิษร้อน..ถอนพิษไข้...ใช้ต้ม...หรือ...แช่น้ำเย็นก็ได้ พบทั่วๆไปในประเทศไทย...ที่ชัยนาทมีหลังเขาพลอง...เขาสารพัดดี...อ.หันคาก็มี.....เขาดินทางไปหางน้ำสาครก็มี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอด

ภาษาอีสานคำว่า..ตอด
ความหมายตรงๆ ====>
กัด,ต่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: ลูกเทวดา
เมื่อวันที่:: 24-07-2010 21:07:47

ตัวอย่าง

ตอด แปลว่า กัดหรือต่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตันดัง

ภาษาอีสานคำว่า..ตันดัง
ความหมายตรงๆ ====>
คัดจมูก
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: ม.ที่ราบสูง
เมื่อวันที่:: 30-07-2010 01:21:49

ตัวอย่าง

เป็นหวัด หันใจบ่ออก ตันดัง
แปล: เป็นหวัด หายใจไม่ออก คัดจมูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตายเบื่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตายเบื่อ
ความหมายตรงๆ ====>
มีพิษ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-07-2009 16:37:55

ตัวอย่าง

ย่างเข้าป่าเทือใด๋ ก๋าว่าสิได้เห็ดปลวกมาต้มกินจัดหน่อย พ้อตาเห็ดตายเบื่อเอาโลด จักสิเฮ็ดแนวใด๋

แปลว่า
เดินเข้าป่าคราใด กะว่าจะได้เห็ดโคนมาต้นกินสักหน่อย ดันเจอแต่เห็ดมีพิษซะงั้น ไม่รู้จะทำยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต้าย

ภาษาอีสานคำว่า..ต้าย
ความหมายตรงๆ ====>
กำแพง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 13-01-2010 03:01:19

ตัวอย่าง

ต้ายวัด
แปลว่า กำแพงวัด
เป็นคำเก่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตีง หรือ ติง

ภาษาอีสานคำว่า..ตีง หรือ ติง
ความหมายตรงๆ ====>
ขยับ , เคลื่อนไหว
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 11-10-2006 14:04:10

ตัวอย่าง

ตีง หรือ ติง หมายถึง การขยับขยื้น หรือ เคลื่อนไหว หรือ การเคลื่อนที่ เช่น ตีงคีง แปลว่า ขยับตัว

ตัวอย่าง

โจร : หยุด นี่คือการปุ้น ยกมือขึ่น คันบ่อยากตาย อย่า \"ตีงคีง\" มีเงินท่อได๋เอามาให่เหมิด
บ่าวหน่อ : ข่อยย่านแล้ว อย่าเมี่ยนข่อยเด้อ เอ๋า เอาเงินไปเหมิดโลด แต่ข่อยขอ \"ตีง\" จักหน่อยได้บ่ ข่อยยืนทับขวยมดแดง เอ๊อะๆ

ความหมาย

โจร : หยุด นี่คือการปล้น ยกมือขึ้น ถ้าไม่อยากตาย อย่า \"ขยับตัว\" มีเงินเท่าไหร่เอามาให้หมด
บ่าวหน่อ : ฉันกลัวแล้ว อย่าฆ่าฉันเลยนะ นี่ เอาเงินไปหมดเลย แต่ฉันขอ \"ขยับ\" สักหน่อยได้ไหม ฉันยืนทับรังมดแดง เอ๊อะๆ

เป็นตาเจ็บเนาะ เทิงเสียเงิน เทิงถืกมดแดงกัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ดลูด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ดลูด
ความหมายตรงๆ ====>
การเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังที่หนึ่งโดยใช้ตูดหรือดากพาไป(ลื่นไถลโดยมีก้นเป็นตัวลื่นไถล)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 07-06-2006 21:40:41

ตัวอย่าง

ตู้ดลูดเป็นการเคลื่อนที่ชนิดหนึ่งโดยใช้ก้นหรือตูดเป็นตัวสัมผัสกับพื้น ลักษณะอาจคล้ายๆกับการต้อด แต่ก็มีลักษณะที่แตกต่างกัน
การ \"ตู้ดลูด\" จะเป็นการเคลื่อนที่ที่มีความเร็วพอสมควร และบางครั้งอาจจะมีความเร่งด้วย วนใหญ่จะเป็นการเคลื่อนที่ในแนวเฉียง หรืออาจเคลื่อนที่ในแนวนอนบนพื้นที่ลื่นแต่ต้องมีแรงส่ง ถึงจะสามารถตู้ดลูดไ ส่วนการ \"ต้อด\" ส่วนใหญ่จะความเร็วคงที่ และต้องใช้แรงจากมือหรือแขนช่วยด้วย

ตัวอย่างเช่น

บ่าวเล็ก เพิ่นแอบมักสาวเชอรี่ กะเลยสิไปจีบสาวเชอรี่ ยาามเพิ่นไปแก่น้ำอยู่หนองสาประจำหมู่บ้าน ไปใหม่ๆเพิ่นกะนั่งอยู่ไกลๆ เว่าไปเว่ามา บ่าวเล็กกะค่อยๆ \"ต้อด\"เข่าไปหาสาวเชอรี่ไกล้ๆ บัดพอบ่าวเล็ก \"ต้อด\" เข่าไปไกล้ สาวเชอรี่กะ \"ต้อด\"หนี บ่าวเล็กกะต้อดนำไป บัดคูหนองขั่นซั้น ซัน ซัน ต่งหลิ่ง บ่าวเล็กกะเลย หมื่น \"ตู้ดลูด\" ลงคูหนอง ตกน้ำ ต้าม...

แปลว่า

หนุ่มเล็ก แกแอบไปชอบสาวเชอรี่ ก็เลยจะไปจีบสาวเชอรี่เวลาแกไปตักน้ำ ที่สระน้ำประจำหมู่บ้าน ตอนแรกๆแกก็นั่งอยู่ห่างๆ แต่พอพูดไปพูดมา หนุ่มเล็กก็ค่อยๆขยับเข้าไปหาน้องเชอรี่ไกล้ๆแต่พอหนุ่มเล็ก \"ขยับ\" เข้าไปไกล้ น้องเชอรี่ก็ขยับหนี หนุ่มเล็กก็ขยับตามไป แต่คันของสระน้ำกลับชัน ชันมาก หนุ่มเล็ก แกก็เลย ลื่น \"ไถล\" ลงสระน้ำ ตกน้ำ ต้าม....

สั่นดอกว้า สั่ดอกว่า....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แตกเหิบ, แตกเขิบ

ภาษาอีสานคำว่า..แตกเหิบ, แตกเขิบ
ความหมายตรงๆ ====>
แตกระแหง แตกร้าว แตกรายงา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 25-09-2006 10:05:02

ตัวอย่าง

ตามบวกควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปเหมิดแล้ว ดินกะแตกเหิบ เขียดโม้ เขียดขาคำ พากันเข้าไปหม่นลี้อยู่

แปลว่า
ตามปลักควาย พอน้ำแห้งระเหยออกไปหมดแล้ว ดินก็แตกระแหง เขียดโม้ เขียดขาคำ ต่างพากันเข้าไปแอบหลบอยู่
------------------------

แต่ผัดน้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ซ่อยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่เกิบแตะ บ่ทันดน ส้นน่องน้องกระแต กะแตกเหิบ บ่าวหน่อ กะร้องเพลงแซวเลาว่า “...ตีนแตกเหิบเขียดอีโม้ดีใจ ต่อไปนี้เขียดอีโม้บ่ไปไส สิตามน้องไป เพื่อสิได้หม่นตีน”

แปลว่า
ตั้งแต่น้องกระแต ไปอยู่ร้อยเอ็ดกับบ่าวหน่อ ช่วยดำนา เกี่ยวข้าว ใส่ร้องเท้าแตะ ไม่นาน ส้นเท้าน้องกระแต ก็แตกร้าว บ่าวหน่อ ก็เลยร้องเพลงแซวน้องกระแตว่า “...ตีนแตกร้าว เขียดน้อยดีใจ ต่อไปนี้เขียดจะไม่ไปไหน จะตามน้องไป เพื่อจะได้ไชตีน”

หม่น = ชอนไช
บางที่เรียก แตกเขิบ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืก

ภาษาอีสานคำว่า..ถืก
ความหมายตรงๆ ====>
1.ถูก,ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-05-2006 13:28:51

ตัวอย่าง

1.แปลว่า ถูก เช่น พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\" ย่อนว่าเพิ่นอยากอาย
-หมายความว่า พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก เพราะว่าแกเขินอาย

2.แปลว่า โดน เช่น บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน
-แปลว่า หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะขงหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน

3.แปลว่า ราคาถูก เช่น พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด
-แปลว่า คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง

ภาษาอีสานคำว่า..ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง
ความหมายตรงๆ ====>
ถูกอกถูกใจ, ชอบใจ, ชอบอกชอบใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 24-10-2006 14:05:26

ตัวอย่าง

ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง ไม่รู้ว่าเขียนอย่างไรกันแน่ เพราะอ่านอย่างนี้แหละครับ เอามารวมกันก็แล้วกัน
คำว่า ถืก ก็คือ ถูก (สัมผัส)
คิง หรือ คีง แปลว่าร่างกาย

แล้วไฉน ภาษาอีสานแปลว่า ชอบอกชอบใจ หรือ ถูกอกถูกใจไปได้ น้อ..

คำนี้เป็นการแปลความหมายโดยรวมนะครับ เหมือนกับมา มีอะไรมาทำให้รู้สึกประทับใจจนบนสะเม็น หรือ ขนลุกสั่น ทำนองนี้
หรือ อาจจะมาจากคำว่า สามารถถูกเนื้อต้องตัว หรือ ถูกามร่างกายได้ โดยที่ร่างกายไม่ขัดขืนก้เป็นได้ เลยทำให้ถูกใจ สั่นดอกหว้า

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
บุญข้าวสากปีนี้ บ้านเฮาจ้างวงโปงลางจุฬาฯมาเล่น จักแมนถืกคีงผู้บ่าวคัก เพิ่นสิได้ไปมวนหน้าฮ้านสั่นดอก
แปลว่า
บุญข้าวกระยาสารถ (ช่วงเทศกาลน้ำหลาก เดือน 9-10) ปีนี้ หมู่บ้านเราจ้างวงโปงลางจากจุฬามาเล่น เป็นที่ชอบอกชอบใจของหนุ่มๆมาก พวกเขาจะได้ออกไปสนุกหน้าเวที สั่นดอก


เป็นจั่งใด๋น้อ ภาษาอีสานมื้อละคำ ถืกคีงพี่น้องบ่น้อ.......

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถือเชิง(ใช้กับสัตว์)

ภาษาอีสานคำว่า..ถือเชิง(ใช้กับสัตว์)
ความหมายตรงๆ ====>
ฤดูผสมพันธุ์ของสัตว์/ช่วงเวลาที่สัตว์เป็นสัดหรือติดสัด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 04:13:55

ตัวอย่าง

หมาถือเชิงยามเดือนเก้า
แปลว่า หมามันติดสัดช่วงเดือนเก้า
เชิงหรือเซิง การร่วมเพศ เป็นคำที่สุภาพกว่า คำว่า สี้
พูดเต็มๆว่า เชิงกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทอบ

ภาษาอีสานคำว่า..ทอบ
ความหมายตรงๆ ====>
อาการหรือกิริยาที่ทำให้สิ่งของแนบชิดกันและเป็นระเบียบ โดยกระแทกกับพื้น หรือพื้นผิวใดๆก็ได้เพื่อให้เป็นระเบียบ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ซิ่ง
เมื่อวันที่:: 18-04-2007 18:56:06

ตัวอย่าง

ทอบ เป็นคำกิริยา นะครับ
การใช้งาน มักใช้กับสิ่งของที่ไม่ใหญ่ และจัดเข้ากันได้ง่าย
ยกตัวอย่าง

ซิ่ง : กระดาษA4 ที่กองอยู่ม่องนั่นบ่เป็นระเบียบเลย น้อย เอ้ย เอามาทอบๆเข้ากันแล้วไปกองไว้ให้มันดีๆทางพู้นดู๋

น้อย : ครับๆ

แปล...................

ซิ่ง : กระดาษA4 ที่กองอยู่ตรงนั้นเป็นระเบียบเลย น้อย เอ้ย เอามา...ทอบ...(เป็นอาการหรือการกระทำ ตามความหมายที่ให้ครับ) ...........เข้ากันแล้วไปกองไว้ให้มันดีๆทางพู้นดู๋

น้อย : ครับๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แทก

ภาษาอีสานคำว่า..แทก
ความหมายตรงๆ ====>
วัด , การวัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-08-2006 13:05:08

ตัวอย่าง

แทก หมายถึง วัด แต่ไม่ใช่วัดที่มีพระเณรนะ ในที่นี้หมายถึง วัดขนาด อาจจะวัดความยาว หรือความกว้างก็ได้ เช่น

-บ่าวหน่อลาวมาคุยว่า บักสีดาอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่บักคัก แต่บ่าวสาทมาคุยทับว่าอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่กั่ว กะเลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา พ่อใหญ่บัตินั่งฟังอยู่ กะเลยหุนหวย ฮ้องขึ้นว่า สูสิเถียงกันหาสีแตกหยังเดียวหนิ สูกะไปปิดมาคนละหน่วย เอามา \"แทก\" กันเบิ่ง ว่าของผู้ได๋ใหญ่กั่ว ท่อนั่นกะสิ้นเรื่อง

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกมาคุยว่า ผลฝรั่งที่อยู่บ้านแกลูกใหญ่มาก แต่บ่าวสาทกลับมาเถียงว่าอยู่บ้านแกลูกใหญ่กว่า ก็เลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา คุณตาบัตินั่งฟังอยู่ ก็รู้สึกรำคาญ ตะโกนขึ้นว่า พวกแกจะเถียงกันหาสวรรค์วิมานอะไร ก็ไปปลิดมาคนละลูก เอามา \"วัด\" กันดู ว่าของใครใหญ่กว่า แค่นั้นก็สิ้นเรื่อง

หรือ

-บ่าวหน่อลาวเฮ็ดงานอยู่บริษัทเฮ็ดเลนส์ ลาวต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนสิตัดเลนส์แต่ละอัน พวกเจ้าต้อง \"แทก\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ เด้อ ยามลูกค้ามาตัดแว่น กะให่ \"แทก\" สายตาให่เพิ่นดีๆ สิบ่ได้มาเสียเวลา \"แทก\" ใหม่อีกหลายครั้ง

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกทำงานอยู่บริษัทผลิตเลนส์ แกต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนจะตัดเลนส์แต่ละอัน พวกคุณต้อง \"วัด\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ นะ เวลาลูกค้ามาตัดแว่น ก็ให้ \"วัด\" สายตาให้ลูกค้าดีๆจะไม่ได้มาเสียเวลา \"วัด\" ใหม่อีกหลายครั้ง

สั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไทเผี๋ย

ภาษาอีสานคำว่า..ไทเผี๋ย
ความหมายตรงๆ ====>
เรา / พวกเรา / กลุ่มเรา
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: U2U
เมื่อวันที่:: 15-07-2011 18:15:02

ตัวอย่าง

เป็นภาษาพื้นบ้านทางจังหวัดเลย
We / Our / I / Us
\" มื้อวานนี้ไทเผี๋ยกะไปเบิ่งหมอลำซิ่งมาคือกัน \"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นวลป่ายหล่าย

ภาษาอีสานคำว่า..นวลป่ายหล่าย
ความหมายตรงๆ ====>
นวลผ่อง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:13:11

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลป่ายหล่าย เป็นตาฮักแท้
น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้
บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้ปุ่ยหลุ่ยป่ายหล่าย แหน่ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ ทรงคือบ่?
น้องกะแต : อั๊วะ...

แปลว่า
บ่าวหน่อ : น้องกระแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลผ่อง น่ารักจัง
น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา
บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เผื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียนผ่อง น่ะสิ เป็นไง เข้าท่ามั๊ย?
น้องกระแต : แหวะ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาลปุ่ยหลุ่ย

ภาษาอีสานคำว่า..นาลปุ่ยหลุ่ย
ความหมายตรงๆ ====>
นวลเนียน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:10:42

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลปุ่ยหลุ่ย เป็นตาฮักแท้
น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้
บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้หน้าขาวนวลปุ่ยหลุ่ย ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ หล่อบ่?
น้องกะแต : อั๊วะ...

แปลว่า
บ่าวหน่อ : น้องกะแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลเนียน น่ารักจัง
น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา
บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เพื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียน น่ะสิ เป็นไง หล่อมั๊ย?
น้องกระแต : แหวะ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นำแนว

ภาษาอีสานคำว่า..นำแนว
ความหมายตรงๆ ====>
ทำแบบที่คนเก่าทำไว้, ลอก, ทำเลียนแบบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 24-12-2023 12:26:49

ตัวอย่าง

สงกรานต์ปีนี้ คันบ่ฮู้ว่าสิเฮ็ดจั่งใด๋กะเฮ็ดนำแนวบ้านอื่นโลดง่ายดี

แปล ประเพณีสงกรานต์หากไม่รู้ว่าจะจัดอย่างไร ก็ทำแบบที่บ้ายอื่นทำเลย ง่ายดี

หรือ อ้ายหน่อเฮ็ดงานเก่งหลายขอนำแนวได้บ่
แปล พี่หน่อ ทำงานเก่งขอลอกวิธีการทำงานได้ไหท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แนมหน้า

ภาษาอีสานคำว่า..แนมหน้า
ความหมายตรงๆ ====>
ดูหน้าแบบเย้ยหยัน มองหน้าแบบหยาม
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู แม่ใหญ่เหรียญ
เมื่อวันที่:: 28-02-2009 13:24:04

ตัวอย่าง

แนมหน้า...เป็นคำกริยา...คือ การมองหน้าแบบไม่หลบสายตา จนคนถูกมองต้องเตือนว่า เห้ย...\"อย่าแนมหน้าโดนหลาย\" ความหมายของคำนี้ คนอีสานใต้ถือว่า คนที่กำลังมอง ดูถูก ดูแคลน และเยียดหยาม ไม่ให้เกียรติ ส่วนมากจะมีเรื่องกัน แค่มองหน้ากัน แม้ไม่มีคำพิพากษาศาลฎีกาวางบรรทัดฐานไว้ แต่ก็มีข้อเท็จจริงให้เห็นในถิ่นที่อยู่ของคนอีสานใต้ครับผม ไม่เชื่อท่านลองไปพิสูจน์ตามงานบ้านผมที่มีหมอลำซิ่งสิครับ.....แล้วก็ไป \"แนมหน้าเขา\" ให้คุณยิ้มและหลี่ตานิดๆนะ......อื่มๆๆๆๆๆ ใช่เลย...แต่ผมขอบอกนะ....หาเพื่อนๆไปเยอะๆหน่อยก็ดี.. ครับผม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แน้ว....

ภาษาอีสานคำว่า..แน้ว....
ความหมายตรงๆ ====>
แหละ
อ้างอิงจังหวัด :: เลย
จากคุณ:: SaLaWan
เมื่อวันที่:: 25-09-2009 14:56:17

ตัวอย่าง

แชบจังแน้ว...
อร่อยจังแหละ

มื้อนี้ไปเก็บเห็ดเทิงภูเรือมาแน้ว...
วันนี้ไปเก็บเห็นบนภูเรือมาแหละ

(สรุปคือแน้ว..อาจจัดว่าเป็นคำวิเศษ โดยใช้ลงท้ายประโยค เป็นภาษาเลยนะคับ )

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่คา

ภาษาอีสานคำว่า..บ่คา
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ติดขัด ไปได้ทุกเรื่อง /ไม่ขัดข้อง/ สะดวก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-11-2010 16:20:44

ตัวอย่าง

เว้าเรื่องใด๋มาเจ้าตอบได้บ่คาเลยเนาะ

แปลว่า พูดเรื่องอะไรมา คุณตอบได้ไม่มีติดขัดเลยเนาะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เป็นตาสิแตก

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เป็นตาสิแตก
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไรไม่เป็น,ไม่ดี,พึ่งพาอาศัยไม่ได้,ขาดความจริงใจ,หาความแน่นอนอะไรไม่ได้เลย.
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: เซียงโอก เขยชัยนาท
เมื่อวันที่:: 22-09-2007 12:20:18

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ทิดกึ่ม คนบ้านหนองรังกา เป็นหนุ่มใหญ่เสียเปล่า ไม่รู้จักศึกษาหาความรู้ให้กับตัวเอง ..ไม่รู้จักทำมาหากิน ..เป็นคนไม่เอาไหน...ไม่เอาอะไรเลย..ทำอะไรไม่จริงไม่จัง....ทำอะไรก็ครึ่งๆกลาง...โลเล...ตัดสินใจอะไรไม่ได้...พึ่งหาอาศัยไม่ได้......ชาวบ้านทั้งหลายจึงเรียกทิดกึ่มว่า...เป็นคนเสียเปล่า....แต่.... \"บ่เป็นตาสิแตก\" แปลได้ว่า...เป็นคำพูดในเชิงลบ ดูถูกเหยียดหยามทำให้เสียหาย....แต่ไม่ถึงขั้นหมิ่นประมาท ตาม ป.อ.มาตรา 326 ครับท่าน..เพราะเป็นเพียงคำพูดที่ตัดพ้อต่อว่าแบบน้อยเนื้อต่ำใจธรรมดา...เป็นเพียงคำในเชิงลบ......เซียงโอก เขยชัยนาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ยาก

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ยาก
ความหมายตรงๆ ====>
ง่าย/ ไม่ยุ่งยาก/ไม่มีปัญหา
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 30-09-2010 21:53:49

ตัวอย่าง

เรื่องนี้บ่ยากหรอก เดี๋ยวเฮาสิจัดการให้เอง

แปลว่า เรื่องนี้ไม่มีปัญหา เดี๋ยวฉันจะจัดการให้เอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่แหม่นของข่อย

ภาษาอีสานคำว่า..บ่แหม่นของข่อย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ใช่เรื่องง่าย หมายถึง กว่าจะได้ ต้องทนยากลำบาก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-07-2010 17:35:45

ตัวอย่าง

ใช้เงินให้ประหยัดแหน่ กว่าสิได้มา หาบ่แหม่นของข่อย

แปลว่า ใช้เงินให้ประหยัดหน่อย กว่าจะหาได้ไม่ใช่เรื่องง่าย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บั้งทิง

ภาษาอีสานคำว่า..บั้งทิง
ความหมายตรงๆ ====>
กระบอกไม้ที่เอามาใส่น้ำดื่ม เรียกว่าบั้งทิง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 01-07-2010 01:27:24

ตัวอย่าง

ไปหาตัดไม้ไผ่ มาเฮ็ดบั้งทิงเด้อ

แปลว่า ไปตัดไม้ไผ่มาทำกระบอกใส่น้ำดื่มนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บัดยาม/บัด

ภาษาอีสานคำว่า..บัดยาม/บัด
ความหมายตรงๆ ====>
ตอน(ช่วง)/ที(ใช้สำหรับประชด)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:27:37

ตัวอย่าง

1.บัดมาอย่าลืมซื้อแนวกินมาฝากแหน่เด้อ
แปลว่า ตอนไหนมาอย่าลิมซื้อของมาฝากหน่อยนะ
2.เปนหยังเฮาต้องซวนโตนำ บัดยามโตยังบ่เคยซวนเฮาเลย
แปลว่าทำไมเราต้องชวนนายด้วย ทีนายยังไม่เคยชวนเราเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บู๋

ภาษาอีสานคำว่า..บู๋
ความหมายตรงๆ ====>
ฝ่า ลุยฝ่า
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 28-10-2006 08:09:42

ตัวอย่าง

บู๋ หมายถึง อาการลุยฝ่าเข้าไป ซึ่ง จะได้รับการเสียดสี หรือขีดข่วน หรือสัมผัส โดยสิ่งที่ถูกฝ่าเข้าไป เช่น
บู๋กอไผ่ หมายถึง ลุยหรือฝ่ากอไผ่
บู๋ป่าหญ้าคา หมายถึง ลุยฝ่าป่าหญ้าคา
บู๋ป่าอ้อย หมายถึง ลุยฝ่าป่าอ้อย

พ่อใหญ่ดล ไปใส่เบ็ดกบ ได้กบเอ้บใหญ่โตหนึ่ง ปลดออกจากเบ็ดแล้ว กำลังสิหักขา กบผัดหลูดมือ เต้นลงป่าข้าว พ่อใหญ่ดล โดดนำ ไล่คุบกบ บู๋ป่าข้าวขาเจ้าหมุ่นเหมิดเอาโหลด (เป็นหยังบ่หักขาก่อนปลดจากเบ็ดน้อ?)

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล ไปวางเบ็ดดักกบ ได้กบตัวบะเล่งตัวหนึ่ง ก็ปลดออกจากเบ็ด ขณะกำลังจะหักขา กบดันหลุดมือ กระโดดเข้าไปในป่าข้าว พ่อใหญ่ดล รีบกระโดด วิ่งไล่ตะครุบกบ ลุยฝ่าป่าข้าว จนต้นข้าวคนอื่นล้มเสียหายหมด (ทำไมไม่หักขากบก่อนปลดจากเบ็ดเล่า?)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่ดทอนั่น

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่ดทอนั่น
ความหมายตรงๆ ====>
Absolutely!
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: พีคนันยา
เมื่อวันที่:: 21-10-2009 11:32:55

ตัวอย่าง

บักคำหลาไปเอาบุญแม่นบ่มื้อคืน = คำหล้าไปเที่ยวงานวัดใช่ไหมเมื่อคืน
เบิ่ดทอนั่น = จริงแท้แน่นอน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาข่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาข่อน
ความหมายตรงๆ ====>
ปลาไปรวมกันที่เดียว เนื่องจากน้ำเหลือน้อย เป็นหย่อมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 15-06-2006 13:19:35

ตัวอย่าง

ปลาข่อน ไม่ใช่ ชื่อปลาชนิดหนึ่งนะครับ แต่เป็นลักษณะของปลาที่มารวมตัวขันบริเวณหนึ่ง เนื่องจากน้ำเริ่มบกลง (น้ำบก คือ น้ำลดลง, บก คือ ลดน้อยลง)

คำว่า ข่อน คือ ลักษณะที่มารวมตัวกันในที่ที่เดียว
ส่วน
แข่น คือ อัดนั่น หรือ เต็มไปด้วย.... เช่น มื้อนี้ อ้ายดลเอาภาษาอีสานมาเว้าอย่างแข่นๆเลย ก็คือ วันนี้พี่ดล นำความรู้ภาษาอีสานมาเล่า แบบอัดแน่นด้วยคุณภาพ ว่าอย่างนั้น

มาดูตัวอย่างปลาข่อนกัน

ปลาข่อนยามเกี่ยวเข่าบ้านเจ้าคือสิมีตะโตใหญ่ๆเน๊าะ ฟังเสียงบ้อน คือจั่งแข่แก่งหาง
แปลว่า
ปลาที่รวมกันเมื่อน้ำที่ลดลงที่บ้านคุณตอนฤดูเกี่ยวข้าว น่าจะมีแต่ตัวโตๆนะ ฟังเสียงปลาขึ้นมาผุดหายใจ เสียงยังจรเข้กวาดหาง

บ้อน คือ อาการที่ปลาขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ

เว้าหลาย แหงไปไกล ซ่ำนี่ก่อนเด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่องเอี้ยม

ภาษาอีสานคำว่า..ป่องเอี้ยม
ความหมายตรงๆ ====>
หน้าต่าง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวร้อยเกิน
เมื่อวันที่:: 08-04-2007 15:43:06

ตัวอย่าง

อีหล่า ลมพัดแฮ้งแฮง ปิดป่องเอี้ยมให่แม่แหน่
แปเด้นี่ : โอ้ลูกรัก(ผู้หญิง) ลมพัดแรงเหลือเกินปิดหน้าต่างให้แม่ที
ท่อนี่แหละ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ป่อง
ความหมายตรงๆ ====>
ช่อง, รู, hole
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:33:52

ตัวอย่าง

คำว่า ป่อง นอกจากจะแปลว่า ฉลาดหลักแหมแล้ว ยังแปลว่า ช่อง หรือ รู ด้วย
มีคำโบราณบางคำ หรือ บางที่ก็ยังใช้ อยู่เช่น ป่องเอี้ยม หรือ หน้าต่าง เป็นต้น

มาดูตัวอย่างป่องกันนะครับ
ยามฮ้อนมายามใด๋ อ้ายดลเพิ่นสิบ่ลืม เจาะป่องเฮือนเลาไว้ให้ลมเข้า ยามลมพัดมายามใด๋ สิได้ฮู้สึกว่า เย็นซวยซวย สั่นดอก
แปลว่า
หน้าร้อนตอนใด พี่ดล แกจะไม่ลืม เจาะช่องที่บ้านแกไว้ให้ลมเข้า ลมพัดมาตอนไหน จะได้รู้สุกว่า เย็นสบาย สบาย เลย

* เย็นซวยๆ ไม่ใช่ เย็นแล้วโชคไม่ดีนะครับ ซวยๆ คือ ผ่านเข้ามาถึงอนูเล็กๆให้เย็นสบาย ต่างหาก

มาอีกตัวอย่างนะครับ
ท้าวประสาท เลาเป็นคนบ่รอบคอบ เข้าห้องน้ำยามใด๋ เลาสิลืมฮูดซิบส่ง ออกมาแล้ว ผู้สาวสิบอกเลาวา \"อ้ายๆ คือสิเย็นเน๊าะ เจาะป่องส่งจะของ เห็นแต่ส่งลิง\" สั่นดอกหว้า
แปลว่า
คุรประสาท แกเป้นคนไม่รอบคอบ เข้าห้องน้ำทีไร แกลืมรูดซิบกางเกงประจำ ออกมาแล้ว สาวๆ จะบอกแกว่า \"พี่ๆ ท่าทางจะเย็นนะ เห็นกางเกงมีรู เห็นแต่กางเกงใน\"

ขอโทษเด้อ ท้าวประสาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป้อม

ภาษาอีสานคำว่า..ป้อม
ความหมายตรงๆ ====>
การจับยัดเข้าใส่, การเห็นด้วย, พร้อมด้วย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:21:10

ตัวอย่าง

คำว่า ป้อม โดยหลักแล้วก็คือ การจับยัดเข้าใส่ หรือ บางที่ก็แสดงอาการเห็นด้วย, หรือ พร้อมด้วย

ตัวอย่าง
บ่าวหน่อ เลาตัดสินใจซื้อเครื่องซักผ้า ย้อนว่า เลาบ่มีเวลามาซัก ซื้อมามื้อแรก เลาบ่ถ่าอีหยังอีกแล้ว จับเสื้อผ้าเทิงเหบิด ป้อมเข้าเครื่อง หมุนติลิ่ว ติ๊ลิว อย่างสะใจ 555
แปลว่า
บ่าวหน่อ แกตัดสินใจซื้อเครื่องซักผ้า เพราะว่า แกไม่มีเวลามาซัก พอซื้อมาวันแรก แกไม่รอช้าอีกแล้ว จับเสื้อผ้าที่มีอยู่ทั้งหมด ยัดเข้าเครื่องซักผ้า เครื่องซักผ้า หมุนอย่างสะใจ 555

หมุนติ๊ลิ่ว คือ หมุนอย่างรวดเร็ว หาก หมุนช้าๆ จะเรียกว่า หมุนหลุ่นหล่น นะครับ

บ่าวหน่อ วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป้อย

ภาษาอีสานคำว่า..ป้อย
ความหมายตรงๆ ====>
ด่า
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: นายอดิศักดิ์ ผาสุขขี
เมื่อวันที่:: 25-03-2007 12:29:30

ตัวอย่าง

สาวแหล่ป้อยเป้นเป็น
สาว(ชื่อ)แหล่ด่าเก่ง ปากจัดมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป้อย

ภาษาอีสานคำว่า..ป้อย
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำด่าที่รุนแรงมาก,ด่าด้วยความโกรธจัด,ด่าขณะที่กำลังโมโหอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 30-11-2007 19:51:51

ตัวอย่าง

ป้อย...แปลว่า ด่าอย่างรุนแรงและต่อเนื่อง เป็นภาษาอีสานโดยแท้ทุกๆจังหวัดในอีสานจะเข้าใจคำว่า \"ป้อย\" เช่น บักห่าตำตับตำปอดตำใส่ตำหน่อตำแนวตำโคตรตำเชื้อมึงเอ้ยจังแม่นกูเคียดคัก...คำเหล่านี้เรียกโดยรวมว่า \"คำป้อย\" ถ้าเป็นจริงอย่างคำป้อยคน..คนนั้นจะไม่มีวันเจริญเลย...ครับผม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เป่ง
ความหมายตรงๆ ====>
การเปิดทางน้ำ , การปล่อยน้ำไปสุ่อีกทีหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: คนฮักถิ่น
เมื่อวันที่:: 14-09-2006 09:23:32

ตัวอย่าง

เช่นว่า

พอใหญ่เอกลาวคือบ่ เป่งน่ำใสเข่าแนหน้อ
หมายความว่า ทำไม คุณเอก เขาไม่ปล่อยน้ำ เขาที่นาให้ต้นข้าวบ้าง

เป็นต้น

นี่เป็นบทควมแรกของข่อย พัดแต่ ตำอิดพู่นกะบ่ คึดว่าสิมีเว็บให้มูเฮาจั่งซี่ ขอบคุณเพิ่นผูจัดทำนำเฮ็ดไว้ยางฮองเด้ยขอรับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 83 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แปดไข่

ภาษาอีสานคำว่า..แปดไข่
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นไข้ที่ติดต่อได้ เช่นไข้หวัด
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: sunboom
เมื่อวันที่:: 23-08-2008 12:37:39

ตัวอย่าง

บักหล่าอย่าเข่าไปไกล้บักจ่อยหลายมันซิแปดไข่ แปลว่าไอ้หนูอย่าไปอยู่ใกล ้ด.ช.จ่อยเดี๋ยวจะติดหวัดเป็นไข้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 84 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เผิ๊ก

ภาษาอีสานคำว่า..เผิ๊ก
ความหมายตรงๆ ====>
ฝึก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 16-12-2009 04:29:30

ตัวอย่าง

การเป่าแคนของโต ยังบ่คักปานได๋ ต้องเผิ๊กอีกหลายๆ
แปลว่า การเป่าแคนของเธอ ยังไม่ดีเท่าไร ต้องฝึกอีกเยอะๆ

คำว่า เผิ๊ก บางที่ก็ใช้ว่า เผิ๊กแอบ แปลว่า ฝึกหัด เป็นคำเก่าปัจจุบันจะใช้คำว่า ฝึกหรือฝึกหัด มากกว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 85 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไผ

ภาษาอีสานคำว่า..ไผ
ความหมายตรงๆ ====>
ใคร
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 07-10-2010 23:46:46

ตัวอย่าง

มื้อนี่อัดเทปบ่ว่าไผเล่นผิดแม้แต่ฉิ่งเล่นผิดกะสิให้เริ่มใหม่เบิ๊ดเด้อ..

แปลว่า..วันนี้เป็นวันที่พวกเราจะอัดเทปกันถ้าใครซักคนในนี้เล่นผิดก็จะได้เริ่มใหม่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 86 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พอกะจา

ภาษาอีสานคำว่า..พอกะจา
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ได้เรื่อง/รู้ไม่จริง/รู้เล็กๆน้อย/ไม่ชำนาญ(มีความหมายเดียวกันกับคำว่า พอก่ำกา )
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-12-2009 05:02:48

ตัวอย่าง

บักขาว มันสิเฮ็ดหยังได้ มันกะฮู้พอกะจานี้
แปลว่า ไอ้ขาว มันจะทำอะไรได้ มันก็รู้เล็กๆน้อยเอง

ถ้าคำว่า บ่กะจา หมายถึง ไม่รู้เรื่อง/ไม่ถนัดหรือชำนาญ หรือไม่ชัดเจน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 87 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พ่อออกแม่ออก

ภาษาอีสานคำว่า..พ่อออกแม่ออก
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำที่พระใช้เรียกญาติโยม/ญาติโยม/โยม (โยมผู้ชายเรียกพ่อออก ผู้หญิงเรียกแม่ออก)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-07-2010 00:16:44

ตัวอย่าง

มื้อนี้ พ่อออกแม่ออกมาวัดหลายเนาะ

แปลว่า วันนี้ญาติโยมมาวัดเยอะเนาะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 88 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พันพรือ

ภาษาอีสานคำว่า..พันพรือ
ความหมายตรงๆ ====>
สบายดีมั้ย
อ้างอิงจังหวัด :: เลย
จากคุณ:: เด็กใต้
เมื่อวันที่:: 05-07-2008 22:57:31

ตัวอย่าง

ผมม่ายช้ายคนอีสาน เเต่ผมเป็นคนใต้ครับพี่น้อง พันพรือพี่น้องภาคอีสานทั้งหลาย
บายดีม่ายครับ เด็กใต้คนนี้ขอขอบคุนสําหรับเเรงใจที่ช่วยเหลือพี่น้องชาวใต้
โบ๋เราอาจมีความขัดเเย้งกันบ้างหนาเกี่ยวกะการเมือง เเต่ไม่ว่าจะพันพรือเราก็ภาคเดียวกานนะครับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 89 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พาโล, พาโลพางาย

ภาษาอีสานคำว่า..พาโล, พาโลพางาย
ความหมายตรงๆ ====>
พาล,ร้องไห้แบบเอาเป็นเอาตาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 31-05-2006 18:12:40

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่บัติ เลาเอาลูกซาย ไปเล่นกับลูกสาวกับพ่อใหญ่ดล พอดีลูกสาวพ่อใหญ่ดล กัด เข้าหบักแอว ลูกพ่อใหญ่บัติ ฮ้องไห่วาสั่น ฮ้องพาโลพางาย ออยเอากะบ่เซา

แปลว่า

ตาบัติแกเอาลูกชายไปเล่นกับลูกสาวตาดล พอดีลูกสาวตาดลไปกัดเอวของลูกตาบัติ ร้องให้ไม่หยุด ร้องแบบเอาเป็นเอาตาย ปลอบยังไงก็ไม่หยุด

ออย==> ปลอบ
หบักแอว ==> เอว
หบัก==> รอยหยัก ที่มีการเลี้ยว หรือหัก อะไรสักอย่างนี่แหละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 90 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พีตี๋

ภาษาอีสานคำว่า..พีตี๋
ความหมายตรงๆ ====>
สมมุติ , แกล้งทำ,เสแสร้ง , ทำเป็น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-06-2006 12:04:50

ตัวอย่าง

ยกตัวอย่างคำเช่น
-พีตี่เล่น = เล่นสมมุติ
-พีตี๋ให่ = แกล้งร้องให้
-พีตี๋มัก = แกล้งทำเป็นชอบ
-พีตี๋เป็น = สมมุติว่าเป็น
ตัวอย่างประโยค เช่น

อ้ายบัติ: หน่อๆ เฮามาเล่นเฮียนน้อยกันเถาะ เล่นขายของ \"พีตี๋\" เนาะ
หน่อ: ได้เลยอ้าย คันจั่งสั้น ให่อ้าย \"พีตี๋\" เป็นพ่อค้า เด้อ ข่อยสิเป็นลูกค้า
ความหมาย
พี่บัติ: หน่อๆ เรามาเล่นขายของกันเถอะ เล่นขายของ \"สมมุติ\" นะ
หน่อ: ได้เลยพี่ ถ้าอย่างนั้น ให้พี่ \"สมมุติ\" เป็นพ่อค้านะ ผมจะเป็นลูกค้า

หรืออีกสักตัวอย่าง
บ่าวหน่อ(หน้าตาเศร้าสร้อย) : น้องกระแตน้อ น้องกระแต ซ่างมา \"พีตี๋\" ว่าฮักอ้าย ฮักอ้าย อ้ายกะหลงเซื่อ มา \"พีตี๋\" ฮ้องให่ \"พีตี๋\" สำออยกับอ้ายว่า อ้ายดลหักอกเพิ่น ทำท่าโศรก ทำท่าเศร้า ให่อ้ายหน่อเอาใจ ซ่างมา \"พีตี๋\" ล่อให่อ้ายหน่อดีใจแท่น้อ นางเอย บัดทีแท่เพิ่นกะยังเป็นผู้สาวกันกับอ้ายดลอยู่คือเก่า ซ่างมาตั๋วหลอกต้ม ให่อ้ายเสียใจแท่น้อ โศรกอีหลีเด้หนิ บ่ได้ \"พีตี๋\"...อย่ามาหัวขวนกันเด้อ
ความหมาย
บ่าวหน่อ(หน้าตาเศร้าสร้อย) : น้องกระแตหนอ น้องกระแต ช่างมา \"ทำแกล้ง\" ว่ารักพี่ รักพี่ พี่ก็เลยหลงเชื่อ มา \"ทำเป็น\" ร้องไห้ \"แกล้งทำ\" สำออยกับพี่ว่า พี่ดลหักอก ทำเป็นโศรก ทำเป็นเศร้า ให้พี่หน่อเอาอกเอาใจ ช่างมา \"แกล้ง\" หลอกให้พี่หน่อดีใจแท่น้อ นางเอย แต่ที่จริงน้องก็ยังเป็นแฟนกันกับพี่ดลอยู่เหมือนเดิม ช่างมาหลอกลง ให้พี่เสียใจขนาดนี้ โศรกจริงๆนะนี่ ไม่ได้ \"เสแสร้ง\"...อย่ามาหัวร่อกันนะ

แม่นบ่หละหือ....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 91 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พืช-ผัก-หมากไม้

ภาษาอีสานคำว่า..พืช-ผัก-หมากไม้
ความหมายตรงๆ ====>
พืช-ผัก-ผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 12-09-2006 11:48:38

ตัวอย่าง

(บัก บางแห่งออกเสียงว่า หมาก)
(หน่วย หมายถึงผลหรือลูก เช่น หน่วยบักมี่ หมายถึง ลูกขนุน)

บักอึ = ฟักทอง
บักแค่ง = มะเขือพวง
บักเขือเคือ (ขอนแก่นออกเสียง บักเฉียเชีย) = มะเขือเทศ
บักโป้งเล็น = มะเขือเทศ
ผักหอมเป, ผักหอมแป = ผักชีฝรั่ง
ผักซี = ผักชีลาว
ผักซีจีน = ผักชี
ผักอีหล่า = สะระแหน่
ผักตำนิน = ผักตำลึง
ผักหม = ผักโขม
บักลิ้นฟ้า = เพกา
ผักกะเดา = สะเดา
ผักไส่, ผักไซ = มะระขี้นก
ผักขา = ชะอม
หัวสิงไค = ตะไคร้
บักบก = จะบก
บักอีเว่อ, บักหูด = มะกรูด
ถั่วดิน = ถั่วลิสง
บักน้ำ = บักน้ำเต้า
บักโต่น = ฟักเขียว
บักหุ่ง = มะละกอ
แตงซ้าง = แตงร้าน
แตงจิง = แตงไทย
มันแกว = มัน (เช่นมันผิวสีแดง เป็นต้น)
มันแกวตะเภา = มันแกว
ผักตินโตก, ผักตบ = ผักตบชวา
ผักอีฮุม = มะรุม
ผักแป้น = คึ่นช่าย
ผักบั่ว = ต้นหอม
ผักอีตู่ = แมงลัก
ผักหนอก = ใบบัวบก
ยานาง = หญ้านาง
เครือหมาน้อย (ขอนแก่นออกเสียง เชียหมาน้อย) = เครือพระพาย, กรุงเขมา
เครือตดหมา (ขอนแก่นออกเสียง เชียตดหมา) = เครือตูดหมูตูดหมา
ผักกะเสด, ผักกะถิน = กระถินบ้าน, กระถินไทย
ผักปัง, ผักหมื่น = ผักปลัง
ผักอีฮีน = ผักขาเขียด
ผักก่าม = ผักกุ่มบก
ผักกุ่ม = ผักกุ่มน้ำ
ผักกูด = ผักกูดขาว
ผักกาดนาด, ขะเม็กหมอ = ผักกาดนา
ผักกาดดง = ผักกาดกบ
ผักเสี้ยนขาว = ผักเสี้ยนผี
ตำลึง, ตำลึงทอง = กะทกรก, เงาะป่า
ผักกาดย่า = ช้าเสือด
ขี้มิ่น, ข้าวมิ่น = ขมิ้น
มันปา = กันเกรา
อือทือ (ดอกแดง) = กระทือ
อือทือ (ดอกเหลือง) = ไพล
ผักลิ้นปี่ = หูปลาช่อน
ผักปอด = แพงพวยน้ำ

บักมี่,บักมี้ = ขนุน
บักเขียบ (ขอนแก่น ออกเสียงว่า บักเฉียบ) = น้อยหน่า
บักทัน = พุทรา
บักเล็บแมว = ผลเล็บเหยี่ยว
บักเฟียง = มะเฟือง
บักข้าวเม่า = มะเม่า
บักสีดา = ฝรั่ง
ตังบี้ = ต่ายควาย, ก้อม
บักต้องแล่ง = นมน้อย
บักก้นคก = ตับเต่าน้อย, กล้วยเต่า
บักสิลา, บักพิลา = ทับทิม
บักขามแป = มะขามเทศ
บักค้อ = สะคร้อ
บักเหลื่อม (ขอนแก่นออกเสียง บักเหลี่ยม) = หนำเลี๊ยบ
บักนัด = สัปปะรด
บักโก = ตะโก
บักหวดข่า, บักหวดคา = มะหวด
บักผีพวน, ผีพ่วน = นมควาย
บักสัง = กะสัง
บักส้มมอ = สมอไทย
หมากต้อง = กระท้อน
บักเค็ง = เขลง

บักหุ่งเทพ, บักหุ่งเทศ = ละหุ่ง
สำสา, ฉำฉา = จามจุรี, ก้ามปู
เสี้ยว = ชงโค
ก้วยน้อย = นมแมว
ส้มโมง = ชะมวง
ไข่เน่า = คำมอกหลวง
ท่ม = กระทุ่มโคก
บักแตก = กระทงลาย
ช้างน้าว = กระแจะ
ค้อแลน = กรวยป่า
หมากเขือบ้า = ลำโพง, ลำโพงกาสลัก
ว่านขี้ = อุตพิต
กากะเลา, อาเลา = อินทนิลบก
สะเลเต = มหาหงส์
บักแต้ = มะค่าแต้
บักงิ้ว = ต้นนุ่น
งิ้วผา = ต้นงิ้ว (มีหนาม และดอกสีแดง)
ก้านของ = ปีบ, กาซะลอง
ผือ = กก
ผักอีตู่ไทย = กระเพรา
ผักอีตู่แหล่, โหระพา = โหระพา
ผักอีเลิด = ชะพลู
เทา = สาหร่ายน้ำจืด (สไปโรไจร่า)
ไข่ผำ, หมากไข่ผำ = ผำ, ไข่ขำ, ไข่น้ำ
คันจอง = ก้านจอง
แคท่ง = แคนา, แคป่า
ผักกะเสดน้ำ = ผักกระเฉด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 92 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพิง

ภาษาอีสานคำว่า..เพิง
ความหมายตรงๆ ====>
เผยอ, เผยอขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 19-01-2007 11:40:29

ตัวอย่าง

เพิง ในที่นี้เป็นคำกิริยา หมายถึงลักษณะที่สิ่งของแบนๆ เช่นสังกะสี หรือกระดาษเป็นต้น เปิดเผยอออก แง้มเผยอออก แต่ยังไม่หลุดออก เช่น

สังกะสีเพิง หมายถึง สังกะสีมุงหลังคา เผยอขึ้น อาจจะเพราะตะปูหลุดตรงขอบ แล้วลมพัดให้สีงกะสีเผยอขึ้น

ตัวอย่างประโยค
มื้อคืนลมพัดแฮงคัก จนสังกะสีเพิง
แปลว่า เมื่อคืน ลมพัดแรงมาก จนสังกะสี(มุงหลังคา) เผยอขึ้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 93 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพียง

ภาษาอีสานคำว่า..เพียง
ความหมายตรงๆ ====>
เท่า ๆ...
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ดังฮาบ
เมื่อวันที่:: 18-04-2007 22:47:34

ตัวอย่าง

เอากระดาษมาตัดให้มันเพียงกัน

เอากระดาษมาตัดให้เท่ากัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 94 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฟ้ง

ภาษาอีสานคำว่า..ฟ้ง
ความหมายตรงๆ ====>
กระเด็น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 29-05-2006 17:01:10

ตัวอย่าง

ทิดหน่อสึกใหม่ๆ ไปยามผู้สาว ผู้สาวกะเอาข้าวปุ้นสู่กิน ทิดหน่อกะกินอย่างอะเหร็ดอะหร่อย พอดี เลาผัดจาม ต่อนข้าวปุ้น กะเลยฟ้งจากปากเลาไปถืกแก้มผู้สาวปั๊บ วะนึง

แปล...
ทิดหน่อ สึกใหม่ๆ ไปเยี่ยมแฟน แฟนก็นำขนมจีนมาให้กิน ทิดหน่อก็กินอย่างเอร็ดอร่อย พอดี แกจาม ทำให้เศษขนมจีน กระเด็นไปโดนแก้มแฟน ฟั๊ฟ เลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 95 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฟอย

ภาษาอีสานคำว่า..ฟอย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม้กวาด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 30-05-2006 15:06:29

ตัวอย่าง

พอหลวงตามหากลับมาฮอดวัด เห็นศาลามีแต่ขี่ดิน ขี่หยังเหยี่ย ฮกเต็มไปเหมิด กะเลย ฮ้องใส่จัวน้อยว่า น้อยๆเป็นหยังศาลา คือจั่งฮกปานนี้ ไปหา \"ฟอย\" มากวาดออกถ่าแม

แปลว่า
พอหลวงตามหากลับมาที่วัด เห็นศาลาวัดมีแต่ฝุ่น มีแต่ขยะมูลฝอยรกรุงรัง ก็เลยตะโกนหาเณรน้อยว่า นี่เฌรทำไมศาลาวัดมันถึงได้สกปรกอย่างนี้ ไปเอา \"ไม้กวาด\" มากวาดออกหน่อยสิ....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 96 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม้วนท้าย

ภาษาอีสานคำว่า..ม้วนท้าย
ความหมายตรงๆ ====>
สรุป/ตอนสุดท้าย/ตอนจบ/ท้ายๆ/ท้ายเรื่อง/อวสาน/สุดท้าย
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 04:03:28

ตัวอย่าง

บาดนี้สิได้กล่าวม้วนท้าย
แปลว่า บัดนี้จะได้กล่าวสรุป(เรื่อง)
เป็นคำเก่า พบมากในกลอนผญา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 97 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ม่วน
ความหมายตรงๆ ====>
สนุกสนาน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: แดนอังคาร ราชแสง
เมื่อวันที่:: 8/15/2001 9:46:02 PM

ตัวอย่าง

บุญบ้านเราปีนี้ม่วนหลายเด้อ
แปลว่า การจัดงานบุญประเพณีปีนี้สนุกสนานมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 98 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ม่วน
ความหมายตรงๆ ====>
สนุก,
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: ยูกิ
เมื่อวันที่:: 08-07-2009 09:05:56

ตัวอย่าง

ข่อยไปเที่ยวงานวัดมาม่วนหลายๆ
แปล ไปเที่ยวงานวัดมาสนุกมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 99 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มัก ย่อง

ภาษาอีสานคำว่า..มัก ย่อง
ความหมายตรงๆ ====>
บ้ายอ
อ้างอิงจังหวัด :: เลย
จากคุณ:: จารุวรรณ ปัดภัย
เมื่อวันที่:: 11-05-2010 20:17:45

ตัวอย่าง

ไอ้สมดากแอกเผิ่นซะแม่นมักย่อง
ไอ้สมเป็นคนบ้ายอ ชะมัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 100 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิด

ภาษาอีสานคำว่า..มิด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบ,เงียบสนิท,หรือนิทพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 07-04-2010 16:56:38

ตัวอย่าง

อย่าปากเขาสิได้ยิน มิดเสียงไว้ คำแปล เงียบๆหน่อยคนอื่นจะได้ยิน เงียบสนิท

อย่าไปเว้าให้ผูได๋ฟักเด้อเยียบให้มิด คำแปล อย่าไปพูดให้ใครฟังปิดให้สนิท


บ่อมีไผ๋อยู่เลย มิดจัด! คำแปล ไม่มีใครอยู่เลยเงียบสนิท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 101 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดจั๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..มิดจั๊ด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบสนิท,เงียบหาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 01-09-2006 09:03:06

ตัวอย่าง

ลักษณะของมิดจั๊ดคือ จากที่เคยมีเสียงดัง อยู่ๆ ก็เงียบไปกระทันหัน ทันทีทันใด....เช่น

ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังเต้นหน้าฮ้านอยู่ม่วนๆ ไฟผัดดับ มิดจั๊ดเลย
แปล :
ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังดิ้นหน้าเวทีอย่างสนุก ไฟเกิดดับ เงียบสนิท!!!

ตะผัดพ่อใหญ่ดลเลาไปเฮ็ดงานอยู่ไต้หวัน บ่มีไผฮู้ข่าวเลาเลย มิดจั๊ดเลย
แปล:
ตั้งแต่พ่อใหญ่ดลแกไปทำงานที่ไต้หวัน ไม่มีใครรู้ข่าวแกเลย เงียบหายไปเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 102 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดอิมซิม

ภาษาอีสานคำว่า..มิดอิมซิม
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบกริบ,เงียบหาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 01-09-2006 08:49:27

ตัวอย่าง

ตะผัดพ่อใหญ่ดล เลาไปเฮ็ดงานอยู่ซาอุ เลาบ่ส่งข่าวมาเลย มิดอิมซิมเลย
แปล :
ตั้งแต่พ่อใหญ่ดลแกไปทำงานที่ซาอุ แกไม่ส่งข่าวมาเลย หายเงียบไปเลย

มื้อนี้คนไปไสเหมิดน้อ บ่มีไผอยู่จักคน ชมรมมิดอิมซิมเลย
แปล:
วันนี้ คนไปไหนหมดเนี่ย ไม่มีใครอยู่สักคน ชมรมเงียบกริบเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 103 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มีดเซีย

ภาษาอีสานคำว่า..มีดเซีย
ความหมายตรงๆ ====>
กรรไกร
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์
จากคุณ:: พิณพนม
เมื่อวันที่:: 27-08-2006 16:04:21

ตัวอย่าง

หล่าๆ เอามีดเซียมาให่อ้ายแน อ้ายสิตัดส่งมันยาวโพด
หมายถึง น้องๆ เอากรรไกรมาให้พี่หน่อยพี่จะตัดกางเกง มันยาวเกินไป

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 104 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มีดตัด, มีดตะไก

ภาษาอีสานคำว่า..มีดตัด, มีดตะไก
ความหมายตรงๆ ====>
กรรไกร
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:25:41

ตัวอย่าง

มีดตัด, มีดตะไก เรียกได้ 2 อย่างครับ หทยถึง กรรไกร

มาตัวตัวอย่างกันนะครับ

บักต๊อก: บ่าวหน่อ ข่อยยืมมีดตัดแหน่
บ่าวหน่อ : เอาไปเฮ็ดหยัง
บักต๊อก : เอามาตัดผม ย้อนวา มื้ออื้น ลูกข่อยสิไปโรงเรียน เดี๋ยวสิถืกครูหนีบ สั่นดอก

แปลว่า
บักต๊อก: บ่าวหน่อ ผมยืมกรรไกรหน่อยครับ
บ่าวหน่อ : เอาไปทำไม
บักต๊อก : เอามาตัดผม เพราะว่า พรุ่งนี้ ลูกผมจะไปโรงเรียนแล้ว เดี๋ยวครูที่โรงเรียนจะตัดผมเอา (ตัดน้อยๆ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 105 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื้อลุน

ภาษาอีสานคำว่า..มื้อลุน
ความหมายตรงๆ ====>
วันหลัง/วันต่อไป
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-08-2010 18:57:57

ตัวอย่าง

มื้อนี้ข้อยบ่ว่าง มื้อลุนจั่งมาใหม่เด้อ

แปลว่า วันนี้ผมไม่ว่าง วันหลังค่อยมาใหม่นะ

ลุน แปลว่า ทีหลัง หรือ ถัดไป เช่น มาลุน แปลว่า มาทีหลัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 106 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มุ่นอุ้ยปุ้ย

ภาษาอีสานคำว่า..มุ่นอุ้ยปุ้ย
ความหมายตรงๆ ====>
มั่วไปหมด, เละเทะหมด, ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 26-09-2007 17:06:51

ตัวอย่าง

โตอย่าง : - อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มให่อ้ายหน่อว่าจักเขียนหยังมาให่อ่าน
ละมุ่นอุ้ยปุ้ยเอาโลดอ่านกะบ่ออก
- อ้ายแป้นปีก เรามักเอาของใช้มากองไว้ทั่วทีป จักหยังเป็นหยัง
มุ่นอุ้ยปุ้ย เบิ่งบ่ออกเลย
คำแปล : - พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่าพี่หน่อเขียนอะไรมาก็ไม่รู้ มั่วไปหมด
อ่านก็ไม่ได้
- พี่แป้นปีก มักเอาของใช้มากองไว้กระจัดกระจาย ไม่รู้อะไรเป็นอะไร
เละเทะไปหมด ดูไม่ได้เลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 107 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี่ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี่ยน
ความหมายตรงๆ ====>
เก็บ ,จัดเก็บ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 14-07-2006 11:46:02

ตัวอย่าง

เมี่ยน ความหมายตรงๆก็คือ เก็บ หรือ จัดเก็บ และอาจหมายถึงการทำความสะอาดก็ได้ เช่น

-มื่อนี่บ่าวหน่อ โทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าสิไปกินเข่าแลงนำ น้องพอลล่าดีใจหลายว่าผู้บ่าวสิมาเล่นเฮือน กะฟ่าว \"เมี่ยน\" เฮือน \"เมี่ยน\" ซาน ให้มันแปน
แปลว่า
-วันนี้บ่าวหน่อโทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าจะไปทานข้าวเย็นด้วย น้องพอลล่าดีใจมากว่าแฟนหนุ่มจะมาที่บ้าน ก็รีบ \"เก็บ\" รีบ กวาด บ้านเรือนให้มันสะอาดตา

หรือ เมี่ยน ที่แปลว่า เก็บ ในความหมายหนึ่ง เช่น
-เจ้าพ่อหน่อ ได้ยินว่า สิมีผู้บ่าวมาจีบน้องเบเบ้ ลาวสูนหลาย กะเลยสั่งลูกน้องว่า \"บักได๋ ซ่างมาบังอาจสิมาเล่นกิ๊กกูว่ะ ไป้ ไป \"เมี่ยน\" มันเดียวนี่
แปลว่า
-จ้าวพ่อหน่อ ได้ยินข่าวมาว่า จะมีชายหนุ่มมาจีบน้องเบเบ้ แกโมโหมาก ก็เลยสั่งลูกน้องว่า ไอ้หน้าไหน มันช่างบังอาจมาจีบกิ๊กข้าวะ ไป แก ไป \"เก็บ\" มันเดียวนี้

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 108 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี้ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี้ยน
ความหมายตรงๆ ====>
เก็บให้เรียบร้อย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 25-07-2008 10:24:59

ตัวอย่าง

คำว่า เมี้ยน เป็นคำอีสาน ที่ประเทศลาวก็ยังใช้

หมายถึง การเก็บให้เรียบร้อย ซึ่งเป็น 1 ใน 5 ข้อ ของ 5 ส.



มาดูตัวอย่างกันนะครับ



พอตะผัดน้องนางเลาใหญ่เป็นสาวมา เลากะฮู้จักเมี้ยนเฮียนเมี้ยนซาน จนเฮียนเลาซุมื้อนี้ สะอาดสะอ้าน เป็นตาอยู่ แขกไปไทมามีแต่คนย่องว่านางนี้เป็นตาฮักหลาย



แปลว่า

ตั้งแต่น้องนางโตเป็นสาว แกก็รู้จักเก็บบ้านให้เรียบร้อย จนบ้านแกทุกวันนี้สะอาดสะอ้านน่าอยู่ แขกที่มาบ้านก็ยกย่องชมเชยว่าน่ารักมาก



คำอื่นๆที่ขอแปลเพิ่มครับ

พอตะผัด หรือ ตาผัด แปลว่า ตั้งแต่ หรือ เริ่มตั้งแต่ ส่วนหใญ่ใช้ในเงื่อนเวลา

ซุมื้อ คือ ทุกวัน

ย่อง คือ ชม,ให้คำชม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 109 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี้ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี้ยน
ความหมายตรงๆ ====>
การจัดเก็บหรือเก็บกวาด/การทำให้เรียบร้อยดูดี/ตายไปแล้ว/จัดการ(เป็นคำเก่า
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 05:15:53

ตัวอย่าง

ไปเมี้ยนให้เรียบร้อย
แปลว่า ไปจัดเก็บให้เรียบร้อย
ที่แปลว่า ตายหรือตายไปแล้ว ก็จะมีกล่าวถึงในผญาหรือกลอนอีสาน เช่น ละคาบเมี้ยนเมือฟ้าสู่สวรรค์ หรือ มรมิ่งเมี้ยนตายแท้แต่ดน หรือ มุดมอดเมี้ยนบ่คาค้างอยู่ยัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 110 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยาด, ญาด

ภาษาอีสานคำว่า..ยาด, ญาด
ความหมายตรงๆ ====>
แย่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 20-05-2006 12:06:04

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล เลาได้กุดจี่เบ้ามาหนึ่งขวย หลายโตเติบ... เลาเอามาหมกใส่ผักอีตู่หอมๆ เสร็จเรียบร้อย กะไปอักกินอยู่ผู้เดียว ย่านบ่าวหน่อไปยาดกินพะนะ

แปล
พ่อเฒ่าดล แกหาตัวอ่อนกุดจี่ใหญ่ได้มาหนึ่งรัง หลายตัวพอสมควร... แกจัดการหมกใส่ใบแมงลัก กลิ่นหอมฉุย..เสร็จเรียบร้อย ก็ไปแอบกินอยู่คนเดียว กลัวหนุ่มหน่อจะแย่งกิน ว่างั้น..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 111 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เยี่ยมยาม

ภาษาอีสานคำว่า..เยี่ยมยาม
ความหมายตรงๆ ====>
เยี่ยมเยียน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:31:45

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง โอ้มื้อนี้ไปเยี่ยมยามป้าหน่อยทางหนองคายก่อนน๊า

แปล โอ้ วันนี้เราขึ้นไปเยี่ยนเยียนคุณป้าหน่อยทางจังหวัดหนองคายดีกว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 112 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลอม

ภาษาอีสานคำว่า..ลอม
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะอาการที่กองขึ้นรวมกัน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: อีเกียแดง {แห่งรัตติกาล}
เมื่อวันที่:: 31-12-2012 15:50:03

ตัวอย่าง

เช่น..

ข้าวที่เกี่ยวเสร็จแล้วถูกมัดเป็นฟ่อนๆ แล้วหาบมาวางเรียงกันที่ลานเรียกว่า ลอมข้าว
ถ้าเป็นฟางก็จะเรียกเป็น ลอมเฟียง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 113 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลุน

ภาษาอีสานคำว่า..ลุน
ความหมายตรงๆ ====>
ทีหลัง หลัง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:20:04 AM

ตัวอย่าง

มื้อนี้ เจ้ามาลุนข่อยอย่าสิมาหาลัดคิวเด้อ
แปลว่า
วันนี้ท่านมาทีหลังผม กรุณาอย่ามาแซงคิว

วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 114 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เลิก

ภาษาอีสานคำว่า..เลิก
ความหมายตรงๆ ====>
เผยอ, ฉีกขาด, ถลก, ทำให้ขาดออกเป็นส่วนๆ, ทำให้หลุดออกจากกัน, เปิด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 16-07-2007 10:57:08

ตัวอย่าง

เลิก คือ เผยอ, ฉีกขาด, ถลก, ทำให้ขาดออกเป็นส่วนๆ, ทำให้หลุดออกจากกัน
มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บ่าวหน่อ ไปเตะฟุตบอล ถืกอ้ายโรนัลดินโญ่ สกัดบอล จนบ่าวหน่อสักกะเทียมทวน กระเด็นออกไปข้างสนามถืกแผ่นป้ายโฆษณาของอีสานจุฬาฯดอทคอมเข้าอย่างจัง ขาซ้ายเหลิ่น ขาขวาหนังเลิกออกมาเป็นตาย้าน แต่บ่าวหน่อ บ่ตายดอก
แปล
บ่าวหน่อ ไปเตะฟุตบอล ถูกโรนัลดินโญ่ สกัดบอลจนบ่าวหน่อตีลังกา กระเด็ยออกไปข้าวสนาม โดนแผ่นป้ายโฆษณา อีสานจุฬาฯ ดอทคอมอย่างจัง ขาซ้ายถลอก ขาขวาหนังเผยอ ฉีกขาดออกมา น่ากลัวมา แต่บ่าวหน่อ ไม่ตาย

อีกตัวอย่างนึงครับ
สาว ป. เลาเป็นคนบ้า มักสิเลิกสิ่น เลิกเสื้อใส่ผู้บ่าว
แปลว่า
สาว ป. แกเป็นคนบ้า แกมันจะเปิดกระโปรง เปิดเสื้อให้หนุ่มๆดู


สมมติเด้อ สมมติ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 115 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ว้อ

ภาษาอีสานคำว่า..ว้อ
ความหมายตรงๆ ====>
บ้า
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 17/1/45 23:34:39

ตัวอย่าง

หมอว้อโตนี้มันสิกัดเอาเด้ อย่าเข้าไปใกล้มันเด้อ
แปลว่า
สุนัขบ้าตัวนี้มันจะกัดเอานะ อย่าเข้าใกล้มัน

วาสั่นดอก......

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 116 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วั่นเถาะ

ภาษาอีสานคำว่า..วั่นเถาะ
ความหมายตรงๆ ====>
อย่างนั่นแหละ, อย่างนี้นั่นเอง, ก็เพราะว่าอย่างนี้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 22-02-2007 16:40:31

ตัวอย่าง

วั่นเถาะ เป็นคำสร้อย เอาไว้แสดงความหมายคล้อยตาม หรืออธิบายความให้ชัดเจน ความหมายจะคล้ายๆ อย่างนั่นแหละ, อย่างนี้นั่นเอง, ก็เพราะว่าอย่างนี้, เพราะอย่างนั้น, อะไรทำนองนี้

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ เลาเป็นคนหล่อ วั่นเถาะ เลากะเลยมีแต่คนงามๆ มามัก
แปลว่า
ก็เพราะบ่าวหน่อแกเป็นคนหล่อ ก็เลยมีแต่คนสวยๆมาชอบ


อันนี้กะย่องจะของ วั่นเถาะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 117 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วี

ภาษาอีสานคำว่า..วี
ความหมายตรงๆ ====>
พัด(นาม กริยา),โบก,ขว้างปา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 17/1/45 23:44:53

ตัวอย่าง

เจ้าเอาวีที่พ่อใหญ่ซื้อให่มาวีให่แม่สูแหน่ เบิ่งแหน่ แม่สูวีข้าวของย้อนวาฮ้อน
แปลว่า
เจ้าเอาพัดที่พ่อซื้อให้มาพัดให้แม่เจ้าหน่อย ดูซิ แม่ของเจ้าขว้างปาข้าวของอยู่นั่น เพราะว่าร้อนมาก

วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 118 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แว

ภาษาอีสานคำว่า..แว
ความหมายตรงๆ ====>
เลี้ยว , แวะ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 31-05-2010 10:30:07

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
ควายบักตู้เล็มหญ้าอยู่ดีๆ ก็ แว ลงไปกัดต้นข้าว
ขี่รถดีๆ เด้อ อย่าแว ลงข้างทางหละ
คำแปล
ควายตัวผู้เขาเก เล็มหญ้าอยู่ดีๆ ก็ แวะลงไปกัดกินต้นข้าว
ขับรถดีๆ หละ อย่าเลี้ยวลงข้างทางนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 119 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย

ภาษาอีสานคำว่า..ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
ความหมายตรงๆ ====>
ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 22-09-2006 15:50:05

ตัวอย่าง

ความจริง บ่าวหน่อเคยเสนอไปแล้วครั้งหนึ่ง แต่ นั่นเป็นคำแบบร้อยเอ็ด ลองมาดูคำทางขอนแก่นบ้างนะ...

อีสาน<=>กลาง
โป้ตีน = นิ้วหัวแม่เท้า
โป้มือ = นิ้วหัวแม่มือ
นิ้วโป้ = นิ้วโป้ง
ตุ้มม่อง, ตุ้มค้อง = ตาตุ่ม
ส้นน่อง, กะน่อง, กะนอง = ส้นเท้า
บีแข้ง = ปลีแข้ง
ขาโอ้ง = โคนขา
แอบแอ่ขา = ขาหนีบ
สะโพก, กะโพก, ตะโพก = สะโพก
ดาก = ก้น
ก้น = ก้น
ฮูดาก = รูตูด
แอว = เอว
บักแอว = บั้นเอว
ส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)
สีส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)
ไสบือ = สะดือ
ขี่โผ่, ขี้โพ่ = พุง
เอิก = อก
ขี้ตะแร้, ขี่ตะแร่, ขี้แฮ่ = รักแร้
กะง่อน, ง่อน = ท้ายทอย
คางกะไต = ขากรรไกร
สีสบ, ซิสบ = ริมฝีปาก
แข่ว, แข้ว = ฟัน
แข่วโคบ = ฟันกราม
แข่วหล่อน = ฟันโยก
แข่ววอง, แข้วว่อง = ฟันหรอ
ดัง = จมูก
ขี้ดัง = ขี้มูก
ขี้มูก = น้ำมูก
ขี้มูกตันดัง = คัดจมูก
หน่วยตา = ลูกตา
ขี้กะเทอะ = เสลด
จอม, ญ่อม, หญ่อม = ขวัญ (ที่เวียนเป็นรูปก้นหอยอยู่บนหัว)
เฮี่ย = เหงื่อ
ขนบั่ว = ขนอ่อน, ไรขน (เช่น ขนลูกนกที่กำลังขึ้น)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 120 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สวบ

ภาษาอีสานคำว่า..สวบ
ความหมายตรงๆ ====>
กัด
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: มินตรา
เมื่อวันที่:: 19-05-2007 05:25:31

ตัวอย่าง

ตัวอย่างประโยค \" สวบ \"เป็น คำกริยาในภาษาอีสาณซึ่งหมายถึง \" กัด \"

ก . ฮ่วยย..พ่อใหญ่เอ้ยเบิ่งหมาไห่แหน่เด้อข้อยย่านมันเเล่นมา\" สวบ \"ข้อย
( พ่อใหญ่ช่วยดูหมาให้หน่อยครับ ผมกลัวมันวิ่งมา \" กัด \"
ข. เอ้อๆ..จับไว้อยู่มันบ่ \" สวบ \"ดอก
(ครับๆ จับไว้มันไว้อยู่มันไม่ \"กัด \"หรอก)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 121 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สวบ

ภาษาอีสานคำว่า..สวบ
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นกริยาหมายถึงการกิน(เปรียบเทียบคนกินมูมมามหรือตะกละ)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป
เมื่อวันที่:: 25-02-2012 00:31:25

ตัวอย่าง

เช่น กินซ้าๆกะได้ดอก นี้หละ สวบเอาสวบเอาคือหมาสวบขี้นี้แหม คำแปลคือ กินช้าๆก็ได้หรอก นี้กินเอากินเอาเหมือนหมากินขี้เลย (สวบมีเคยเขียนไว้แล้วท่านหมายถึงกัด)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 122 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่องซอด

ภาษาอีสานคำว่า..ส่องซอด
ความหมายตรงๆ ====>
วิสัยทัศน์ไกล
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:47:00

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง นายทุนผู้นี้ส่องซอดขนาดเลย เลาฮู้ว่าสิมีโครงการเฮ็ดทางมาหม่องหนี่ เลยหาซื้อที่ดินไว้ก่อน

แปล นายทุนคนนี้เป็นผู้มีวิสัยทัศน์กว้างไกล รู้ว่าแถบนี้จะมีโครงการตัดถนนผ่าน แกเลยกว้านซื้อที่ดินไว้เก็งกำไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 123 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอย,สุย

ภาษาอีสานคำว่า..สอย,สุย
ความหมายตรงๆ ====>
การเกือบถูก,การพูดเกือบถูก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 3/5/2002 11:05:23 PM

ตัวอย่าง

ในการแสดงหมอลำกลอนมักมีการสอยเป็นประจำ เนื่องจากการสอยจะออกในลักษณะ ๒ แง่ ๒ง่าม เป็นเหตุให้เกือบที่จะถูกไอ้นั่น (คิดเอาเอง) จึงเรียกว่าการสอย

ตัวอย่างการสอย
สอย สอย พี่น้องฟังสอย ผู้สาวสำน้อยบฮู้จักบ่าวหน่อ บัดเขาพาไปเอาอันนั้นจ่อ บ่าวหน่อมาแซบแท้หล่ะน้อ........
หรือ
สอยสอย พี่น้องฟังสอย น้ำท่วมข้าวเห็นแต่ปลายวีวี่ บัดวาน้ำท่วม.........




โรงสีเห็นแต่ท่อขี้แกลบ

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 124 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะหง่าวสะหงี่ว

ภาษาอีสานคำว่า..สะหง่าวสะหงี่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ผงาบ ๆ ใกล้จะใจขาดตาย หรือ จะเป็นลม
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: จารคำแหว
เมื่อวันที่:: 22-12-2009 10:24:30

ตัวอย่าง

(กรุณาอ่านออกเสียงภูไทยอำเภอนาแก)
โหย่ว..ทิดนัด ผู้เหลอเอาเกอเส่อเหย่นในคุ เบิ่งดุมันสะหง่าวสะหงี่วอยู่ฮั้น

แปลว่า
เอะ...ทิดนัด ใคร (ผู้เหลอ) เอาเกอ (เอาเกลือ) เส่อ (ใส่) เหย่น (ปลาไหล) ในคุ(ในครุถัง) เบิ่งดุ (ดูสิ) มันสะหง่าวสะหงี่ว (มันผงาบ ๆ ) อยู่ฮั้น (อยู่นั่น)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 125 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะหวอย

ภาษาอีสานคำว่า..สะหวอย
ความหมายตรงๆ ====>
อาการอ่อนเพลีย
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:27:48

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง มี้อคืนกินเหล่าหลายโพ้ด ตื่นเซ้ามาสะหวอยขนาดเลย

แปล เมื่อคืนนี้ดื่มเหล้าเข้าไปเยอะจัด พอตื่นเช้ามาอ่อนเพลีย หมดเรี่ยวแรงเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 126 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สังกะลี

ภาษาอีสานคำว่า..สังกะลี
ความหมายตรงๆ ====>
เด็กวัด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-05-2006 18:47:27

ตัวอย่าง

สังกะลี มันตื่นไป่หล่ะ สิได้บอกให้มันไปไล่ไก่
แปลว่า
เด็กวัด มันตื่นหรือยัง จะได้บอกให้ไปไล่ไก่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 127 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่างมะคัก แท๋นอ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่างมะคัก แท๋นอ
ความหมายตรงๆ ====>
ถนัดจริงๆ หรือ เก่งจริงๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: aniwat simthawee
เมื่อวันที่:: 19-05-2006 19:49:40

ตัวอย่าง

อ้ายทิด แนวนี้ เจ๋าส่างมะคัก แท๋นอ คือ พี่ทิด เรื่องลักษณะแบบนี้ คุณมีความถนัดจริงๆ หรือ เก่งจริงๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 128 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าม

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าม
ความหมายตรงๆ ====>
เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 01-08-2006 13:01:31

ตัวอย่าง

ส่าม มีวามหมายว่า เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ
แปลว่า
ตอนนี้ทางชมรมอีสาน หมาวอทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ

หรือ
พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย
แปลว่า
คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย

บ่าวหน่อเลาวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 129 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สายบือ

ภาษาอีสานคำว่า..สายบือ
ความหมายตรงๆ ====>
สะดือ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์
จากคุณ:: ทิดแหล่
เมื่อวันที่:: 16-04-2007 15:52:54

ตัวอย่าง

ลูกหลานคนอีสานบ่เคยลืม \"ม่องฝังสายแฮ่ ม่องแผ่สายบือ\"

ลูกหลานคนอีสานไม่เคยลืมที่ฝังรกที่ตัดสะดือ (ไม่ลืมบ้านเกิดเมืองนอน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 130 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าว (ไม้ส่าว)

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าว (ไม้ส่าว)
ความหมายตรงๆ ====>
น. ไม้ยาว ๆ สำหรับใช้สอยของที่อยู่สูง ว. เป็นระยะ, เป็นช่วง, ห้วงระยะเวลาหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 12-05-2010 11:18:46

ตัวอย่าง

(ตัวอย่าง จากเรื่องสั้นอีสานฯ บ่าวปิ่นลม)

(น.) เซียงน้อยกำลังเอา*ไม้ส่าว*ต่อยบักตูมอยู่กลางท่งนา
แปลว่า เซียงน้อยกำลังเอา*ไม้ยาว ๆ* สอยมะตูมอยู่กลางทุ่งนา

(ว.) เดือนธันวา หน้าหนาวลมหัวท่งพัดมาเป็น*ส่าว ๆ*
แปลว่า เดือนธันวาหน้าหนาวลมชายทุ่งพัดมา*เป็นระยะๆ* (ขยายกริยา พัด)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 131 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำพอ, สำพอ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำพอ, สำพอ
ความหมายตรงๆ ====>
ถึงว่า, มิน่าหล่ะ, เป็นอย่างนี้นี่เอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-11-2006 10:31:07

ตัวอย่าง

ส่ำพอ หรือ สำพอ แปลว่า ถึงว่า, หรือ มิน่าหล่ะ เป็นคนที่แสดงอาการอ๋ออออ เป็นอย่างนี้นี่เอง

ตัวอย่าง

ส่ำพอ บ่าวหน่อ เลาบ่เว้ากับผู้ใด๋ บ่แมนเลาอ่ง ฮึวา เลาเซียงน้องพอลล่าไว้หม่องใด๋ดอก เลาบ่เว้านำไผ ย้อนว่า เลาปวดแข่วสั่นดอก

แปลว่า
เป็นอย่างนี้นี่เอง ที่บ่าวหน่อ แกไม่พูดกับใคร ไม่ใช่ว่าแกทนงตัว หรือ ว่า แกซ่อนน้องพอลล่าไว้ที่ใด แกไม่พูดกับใคร ก็เพราะว่า แกปวดฟันนั่นเอง

ฮึวา แปลว่า หรือว่า
อ่ง คือ ทนงตัว ถือตัว
เซียง คือ ซ่อน
ย้อนวา คือ เพราะว่า
ปวดแข่ว คือ ปวดฟัน

การพูดส่ำพอ หากพูดลากเสียงพอยาวๆ จะได้อารมณ์ของการมิน่าหล่ะชัดเจนมากขึ้น เหมือนถึง บางอ้อ นั่นเอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 132 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำ
ความหมายตรงๆ ====>
เท่า/ประมาณ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 02:03:21

ตัวอย่าง

เช่นสมัยตะกี้พ่อเฮากะโตน้อยส่ำเฮาฮั่นแหละ
-เมื่อก่อนพ่อเราก็ตัวเล็กๆเท่าเราแหละ
*ส่ำพี้/ส่ำเพี้ย แปลว่า ประมาณเนี้ย เท่านี้ใช้เทียบขนาด ปลเพิ่ม วัด ใช้แทก
เช่น ขี้เข็บ โตบักใหญ่ ส่ำพี้ ส่ำฝ่าตีนข่อยเพี้ย
หรือแปลว่า แค่นี้ ก็ได้ เช่น ซำนี้เด้อ แปลว่า แค่นี้นะ

-ตะขายตัวโคตรใหญ่เท่าฝ่าเท้าเราเนี่ย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 133 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สีซิ่ว (สีสิ่ว)

ภาษาอีสานคำว่า..สีซิ่ว (สีสิ่ว)
ความหมายตรงๆ ====>
สีเขียว ,สีเขียวเข้ม
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 22-10-2009 12:42:37

ตัวอย่าง

เวลาต่ำสาดลาย คันเอาสีซิ่วกับสีแหล่มาสลับกัน บ่งาม
มันสิมืดไปนำกันเบิด

เวลาทอเสื่อ(กก)แบบมีสีมีลาย ถ้าเอาสีเขียวกับสีน้ำเงินมาปนกัน
มันไม่สวย เพราะสีมันไม่ตัดกัน มืดไปด้วยกันเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 134 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สุบ

ภาษาอีสานคำว่า..สุบ
ความหมายตรงๆ ====>
คือ การสวม เข้าหากัน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: รุ่งรัตน์ ณ. สกลนคร
เมื่อวันที่:: 09-02-2007 15:38:37

ตัวอย่าง

เช่น เอาท่อน้ำมาสวมยัดใส่เข้าข้างใน (อันเล็กใส่ในอันใหญ่)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 135 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สูน

ภาษาอีสานคำว่า..สูน
ความหมายตรงๆ ====>
โกธร หรืออาการไม่พอใจ
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ลาวเยอ
เมื่อวันที่:: 12-05-2007 20:02:10

ตัวอย่าง

สูนเด้ คนนัดบ่เป็นนัด
เเปลว่า โกธรมากที่คนนัดไม่เป็นนัด (คือไม่มาตามนัดนะเเหล่ะ ^-^)
หรือ...
เจ้าสูนให้ข่อยสั้นติ้ เเปลว่า เธอโกธรฉันหรือ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 136 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แสวเหลียก

ภาษาอีสานคำว่า..แสวเหลียก
ความหมายตรงๆ ====>
อาการที่สัตว์สะบัดหน้ากระทบสีข้าง เพื่อไล่แมลงดูดเลือด
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 16-05-2013 16:00:52

ตัวอย่าง

ควยบักตู้แสวเหลียก
คำแปล
ควายเขาทู่สะบัดหน้าใส่ข้างลำตัวเพื่อไล่แมลง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 137 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสก

ภาษาอีสานคำว่า..โสก
ความหมายตรงๆ ====>
แอ่งน้ำที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-10-2006 09:20:13

ตัวอย่าง

โสก เป็นแอ่งน้ำที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำที่ไหลบ่า กัดเซาะดินให้เป็นหลุมลงไป
โสก จะเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ส่วนสระน้ำหรือบ่อน้ำที่คนขุด จะเรียกว่า \"ส่าง\"

ตัวอย่าง

-ปีนี่ฝนตกแฮงคัก น้ำมากผ่านนาพ่อใหญ่บัติ น้ำไหลแฮงคัก พัดคันแทขาด หมุนตาไก่ หล่วยๆ พัดไฮ่นาของพ่อใหญ่บัติเป็น \"โสก\" บักใหญ่ เลิ๊กท่วมหัว คันสิไปหาดินมาถม \"โสก\" กะสิยากหลายเติบ พ่อใหญ่บัติกะเลย หาหมู่มาก่นให่มันเป็น \"ส่าง\" ซะเลย

แปลว่า

-ปีนี้ฝนตกหนักมาก น้ำหลากผ่านทุ่งนาของคุณตาบัติ น้ำไหลเชี่ยวมาก พัดคันคันนาขาด น้ำหมุนวน พัดทุ่งนาของตาบัติเป็น \"แอ่งน้ำ\" ขนาดใหญ่ ลึกท่วมหัว ถ้าจะไปหาดินมาถม \"แอ่ง\" ก็คงจะยุ่งยากพอสมควร ตาบัติก็เลย เกณฑ์คนมากขุดต่อให้มันเป็น \"บ่อน้ำ\" ซะเลย

น้ำมาก=น้ำป่าไหลหลาก
หมุนตาไก่= ลักษณะของน้ำที่ไหลวนเป็นเกลียว
หาหมู่= การหาคนมาช่วย หรือ ลงแขก

วะสั้นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 138 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสถิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..โสถิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
กะว่าจะทิ้งแล้วไม่สนใจว่าจะถูกผิด ได้หรือไม่ได้ แบบว่าทำเอาเป็นเอาตายว่างั้น ไม่ตั้งใจ ตัดหางปล่อยวัด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:16:29

ตัวอย่าง

โสถิ่ม คือ กะว่าจะทิ้งแล้วไม่สนใจว่าจะถูกผิด ได้หรือไม่ได้ แบบว่าทำเอาเป็นเอาตายว่างั้น ไม่ตั้งใจ ตัดหางปล่อยวัด
โส คือ การไม่เอาแล้ว, การตัดขาด, การตัดเยื่อใย
ถิ่ม คือ ทิ้ง

ดังนั้น โสถิ่ม คือ กะว่าจะทิ้งแล้วไม่สนใจว่าจะถูกผิด ได้หรือไม่ได้ แบบว่าทำเอาเป็นเอาตายว่างั้น

มาดูตัวอย่างกันครับ
แม่ใหญ่มี เลาสาวหลอก สาวได้คราวเดียวกะขาดสาวลงกะต่ายามใดกะมุนอุ้ยปุ้ยเลากะเลาฟ้าวเฮ็ด โสถิ่มไปจั่งสั้นหล่ะ
แปลว่า ยายมี แกสาวไหม พอสาวไหมได้แป๊บเดียวก็ขาด สาวลงตะกร้าทีได ก็ไม่เป็นท่า ไหนๆก็ไหนแล้ว แกเลยกะว่าจะทิ้งรีบๆทำไปยังงั้นแหละ

สาวหลอก คือ การสาวไหม
ฝักหลอก คือ ตัวไหมที่มีเยื่อหุ้ม บางที่เรียก ฝักหลอกหลีบ

อีกตัวอย่างนะครับ
บ่าวหน่อไปพ้อเด็กน้อยนั่งเล่นอยู่ใต้สะพานลอย กะเลยบอกว่า พวกสู เป็นลูกพ่อแม่โสถิ่มแล้วบ้อ มานั่งเล่นอยู่นี่ บ่ไปหาเฮียนหนังสือ บ้อ
แปลว่า
บ่าวหน่อ ไปพบเด็กนั่งเล่นอยู่ใต้สะพานลอย ก็เลยบอกว่า พวกเจ้า เป็นลูกที่พ่อไม่ทิ้งแล้วเหรอ มานั่งเล่นอยู่ที่นี่ ไม่ไปหาเรียนหนังสือหล่ะ

บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 139 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมั่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมั่น
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ขาดง่าย/มั่นคง/แข็งแรง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ตัวโน้ต
เมื่อวันที่:: 10-09-2010 15:04:27

ตัวอย่าง

เซือกที่เจ้าผูกเส้นนั่นมันบ่ค่อยหมั่นปานได๋
เชือกเส้นที่คุณมัดมันไม่ค่อยมั่นคงสักเท่าไหร่
.......*ส่วนมากมักใช้กับการผูก การมัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 140 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>
สิบสอง กิโลกรัม, 12 กิโลกรัม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 22-01-2007 17:59:01

ตัวอย่าง

คำว่า หมื่น เป็นคำโบราณ ซึ่งปัจจุบัน ก็ยังใช้อยู่ หมายถึง สิบสอง ใช้ในมาตราตวงวัด และนับ
1 หมื่น = 12 กิโลกรัม

ตัวอย่างที่เราเห็นมีการใช้ในปัจจุบัน ก็ เช่น บั้งไฟหมื่น ก็คือ บั้งไฟที่มีน้ำหนัก ดินประสิวรวมกัน หนัก 12 กิโลกรัม

ส่วนบั้งไฟแสนก็คือ บั้งไฟที่มีขนาด 120 กิโลกรัม นั่นเอง

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
พ่อใหญ่ดลเลาสาปลา มาซังกิโลได้ปลาค้อใหญ่ 5 หมื่น ได้ปลาเข็ง 3 หมื่น ได้เอี่ยน เคิงหมื่น นอกนั้นเป็นปลาหลด 2 หมื่น

แปลว่า
พ่อใหญ่ดลแกได้ทำการวิดบ่อปลา (สาปลา) ได้ปลาช่อน (ปลาค้อ) 60 กิโลกรัม ได้ปลาหมอ (ปลาเข็ง) 36 กิโลกรัม ได้ปลาไหล (เอี่ยน) 6 กิโลกรัม ที่เหลือเป็นปลาหลด 24 กิโลกรัม

ตอนนี้บ่าวหน่อ หนัก 5 หมื่น อ้ายดลหนัก 5 หมื่นเคิง อ้ายบัติหนัก 6 หมื่น ลองหาเบิ่งเด้อครับ ว่าผู้ใด๋หนักท่อใด๋


สั่นดอกหว้า...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 141 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมุดหมัด

ภาษาอีสานคำว่า..หมุดหมัด
ความหมายตรงๆ ====>
รำคาญ(มีความหมายเหมือนคำว่าหุนหวย
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: คำหล้า
เมื่อวันที่:: 22-06-2008 22:38:56

ตัวอย่าง

อย่ามาใกล้ข่อยหลายข่อยหมุดหมัดเจ้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 142 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมู่

ภาษาอีสานคำว่า..หมู่
ความหมายตรงๆ ====>
เพื่อน,กลุ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 05-06-2006 15:10:51

ตัวอย่าง

มื่อนี่เอาคำง่ายๆ คือ คำว่า หมู่ ซึ่งกะแปลว่า เพื่อน หรือ แปลว่า กลุ่ม ก็ได้ เช่น
เป็นหมู่กัน----เป็นเพื่อนกัน
อ้ายหล่อกว่าหมู่----พี่หล่อกว่าเพื่อน----พี่หล่อกว่าใครในกลุ่ม
เดินเป็นหมู่----เดินเป็นเพื่อน หรือ เดินเป็นกลุ่ม (อันนี้ความหมายต่างกัน)

ตัวอย่างประโยค
-เจนนี่,เบเบ้,ซาร่า เทิงสามคนเป็น \"หมู่\" กันมาตะน้อยๆ บัดใหญ่ขึ้นมา เจนนี่ ขั่นผู้ดีกั่ว \"หมู่\" แต่ว่าเทิงสามคนกะยังเป็น \"หมู่\" กันอยู่คือเก่า ไปใสมาใสกะสิไปกันเป็น \"หมู่\" ยามเบเบ้ปวดเยี่ยวกะให่ซาร่า ย่างไปเป็น \"หมู่\" บัดพอมาพ่อกับอ้ายบ่าวหน่อ เจนนี่ขั่นแล่นหิจาก \"หมู่\" ฟ่าวไปขอลายเซนต์

แปลว่า
-เจนนี่,เบเบ้,ซาร่า ทั้งสามคนเป็น \"เพื่อน\" กันมาตั้งแต่เป็นเด็ก แต่พอโตขึ้นมา เจนนี่ สวยกว่า \"เพื่อน\" แต่ว่าทั้งสามคนก็ยังเป็น \"เพื่อน\" กันเหมือนเดิม ไปไหนมาไหนก็ไปกันเป็น \"กลุ่ม\" เวลาเบเบ้ปวดฉี่ ก็ให้ซาร่าเดินไปเป็น
\"เพื่อน\"แต่พอมาพบกับพี่หน่อ เจนนี่กลับวิ่งทิ้ง \"เพื่อน\" รีบไปขอลายเซนต์...

พะน้า..พะนะ..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 143 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน
ความหมายตรงๆ ====>
แจกจ่าย/แบ่งกระจายไป
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์
เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:14:04

ตัวอย่าง

มื้ออื่นเซ้าเฮาสิเฮ็ดจังหันเฮือน เฮากะสิแต่งพาเข้าละกะหย่ายกับข้าวแนวกินสู่พระเพิ่นเด้อลูกหล่าเด้อ
แปล พรุ่งนี้เช้าจะทำบุญถวายภัตรหารเช้า เราก็จะพากันแต่งสำรับกับข้าวแล้วก็จัดแบ่งอาหารให้พระท่านฉัน นะลูกนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 144 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หยิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..หยิ่น
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำกริยา แปลว่า ริน
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ป้าหน่อย
เมื่อวันที่:: 25-03-2010 21:58:49

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง อิหล่า เมาอามัดยานำแม่ไปต้ม ให้แม่กินแน่
ให้มัน ฟดจั๊กคราวแล้วหยิ่นเอาแต่น้ำ มาให้แม่เด้อ

แปล - ลูกเอ๊ย มาเอามัดยาที่แม่ไปต้มให้ที ให้เดือดสักพัก
แล้ว รินเอาแต่น้ำ มาให้แม่นะลูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 145 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หละหกัว

ภาษาอีสานคำว่า..หละหกัว
ความหมายตรงๆ ====>
เอาสิ / เอาเลย / ทำเลย
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: โดม แดนชานุฯ
เมื่อวันที่:: 16-09-2011 00:32:02

ตัวอย่าง

เป็นภาษาส่วยทางบ้าน แถวบ้านมีตำบลนี้ตำบลเดียวพูดภาษานี้ ของอำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจฯ

วิธีใช้ จะใช้ต่อหลังประโยคคำสั่งหรือบอกกล่าว เช่น เอามาหละหกัว.. ไปหละหกัว...

ตรงกับภาษอังกฤษว่า Yes/ Take it

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 146 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลุย

ภาษาอีสานคำว่า..หลุย
ความหมายตรงๆ ====>
พลาดเป้า,ผิดเป้าไปนิดเดียว,เกือบจะโดน,หลุด
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โหต
เมื่อวันที่:: 29-05-2006 12:09:14

ตัวอย่าง

เช่นประโยค
-โรนัลดินโย่เต๋ลูกคุดบอลไปหน้าผักตู โรนัลโด้แล่นมาบักหันสิเต๋ลูกคุดบอลให้เข่าผักตูอย่างแฮง แต่มันขั่นเต๋ \"หลุย\" เฮ็ดให่มันล่มหัวสักท่วน ขากะหลุดโบก เจ็บปวดบักคัก แต่ว่าลูกคุดบอลบัดกิ้งคุกลุกๆ ไปตำข้างเสาผักตู \"หลุย\" เข้าผักตูไปเลย

แปลว่า โรนัลนินโย่ เตะลูกฟุตบอลไปที่หน้าประตู โรนัลโด้วิ่งอย่างเร็วเข้าหาบอล เพื่อจะยิงบอลให้เข้าประตูอย่างแรง แต่มันกลับเตะ \"พลาดเป้า\" ทำให้มันล้มหัวคะมำ ข้อเท้าหลุด เจ็บปวดเป็นอย่างมาก แต่ลูกฟุตบอลกลับกลิ้งขลุกขลักๆไปชนข้างเสาประตู \"หลุด\" เข้าประตูไปเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 147 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลู

ภาษาอีสานคำว่า..หลู
ความหมายตรงๆ ====>
ทะลุหลุดลง ทะลุร่วงลง รูดตก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 20-10-2006 11:19:50

ตัวอย่าง

หลู หมายถึงลักษณะที่สิ่งของ ทะลุอะไรบางอย่าง แล้วร่วง หลุด ตกลงมา เช่น
หลูลูก หมายถึง ลูกซึ่งอยู่ในท้องเสียชีวิตและหลุดออกจากท้อง หรือ แท้งลูก
หลังคาพาหลู หมายถึง หลังคาเมื่อโดนคนเหยียบ ขาดทะลุทำให้คนตกลงมา

บ่าวบั้งไฟ ปีนกอไผ่บง สิไปโพนเอามิ้มขวางตาเว็น โพนไปโพนมา มิ้มยังบ่ทันเมาจ้อย เจ้าของเมายาก่อน มิ้มกะบินมาตอดเลา วีปั่ง วะนึง.. เลาตกใจเทิงเมายา คะลาดหลบ หลูตกกอบง ก้นขี้ทั่ง จุกน้อยเลยแหล่วเว่ย

แปลว่า
ชายหนุ่มนามว่าบ่าวบั้งไฟ ปีนขึ้นกอไผ่ที่ไม่มีหนาม เพื่อจะเอารังผึ้งชนิดขวางดวงอาทิตย์โดยการใช้ยาฉุนพ่น พ่นไปพ่นมา ผึ้งยังไม่เมาเลย ตัวเองเมายาก่อน ผึ้งก็เลยบินมาต่อยแก ตั๊บ เลย.. แกตกใจ ทั้งเมายา รีบหลบ เลยพลัดตกเสียดสีกิ่งไผ่ ก้นกระแทกพื้น จุกพอสมควร เลยน่ะนะ

หมายเหตุ: ผึ้งชนิดรังขวางดวงอาทิตย์ เป็นผึ้งที่ค่อยข้างดุร้าย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 148 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลู , หลููลูก

ภาษาอีสานคำว่า..หลู , หลููลูก
ความหมายตรงๆ ====>
เป็น กริยา หลู = ทะลุ หลูลูก = แท้งลูก
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: krating105@yahoo.co.th
เมื่อวันที่:: 19-05-2008 16:20:22

ตัวอย่าง

สาวท้องใหม่ ไม่ค่อยระมัดระวังในการเคลื่อนไหว เธออจึงหลูลูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 149 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูด

ภาษาอีสานคำว่า..หลูด
ความหมายตรงๆ ====>
หลุด คลายออก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 17-10-2006 17:00:49

ตัวอย่าง

หลูด หมายถึง ลักษณะที่เชือกซึ่งมัดไว้ คลายออกจนหลุด หรือ สิ่งที่ถูกล่ามไว้ หลุดจากการลามไปได้

พ่อใหญ่ดล เอาควายไปล่ามไว้เทิงโนน จากนั้น กะมานั่งโอ่นโหล่นซาเล่นกับน้องพอลล่าอยู่ใต้ต้นบักขาม เลาผูกเชือกบ่ดี เชือกกะเลยหลูด น้องพอลล่า กะเลยตกโอ่นโหล่นซา ก้นขี้ทั่ง... ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังออยน้องพอลล่าอยู่นั้น ควายที่เลาล่ามไว้ กะหลูดไปกินกล้าขาเจ้า แค้นเกือบตาย กะยังว่า

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล เอาควายไปล่ามไว้ที่ดอน จากนั้น ก็มานั่งชิงช้าเล่นกับน้องพอลล่าอยู่ใต้ต้นมะขาม แกผูกเชือกไม่ดี เชือกก็เลยหลุด ทำให้น้องพอลล่าตกชิงช้า ก้นกระแทกพื้น... ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังโอ๋น้องพอลล่าอยู่นั้น ควายที่แกล่ามไว้ ก็หลุดไปกินข้าวกล้าคนอื่น ข้าวกล้าติดคอ เกือบตาย น้อ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 150 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวานเย็น

ภาษาอีสานคำว่า..หวานเย็น
ความหมายตรงๆ ====>
ช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 25-10-2006 11:28:52

ตัวอย่าง

หวานเย็น เป็นคำเปรียบเทียบ ซึ่งมีที่มาจากรถจักรยานขายหวานเย็น ค่อยๆ ถีบไปเรื่อยๆ ขายไปเรื่อยๆ ไม่ทันใจคนกิน ไม่ทันใจ ก็คือ ช้า อืดอาด เช่น
รถหวานเย็น หมายถึงรถขายหวานเย็นจริงๆ และอีกความหมายหนึ่งหมายถึง รถที่วิ่งช้ามากๆ เช่นรถโดยสารบางสาย บางคัน
คนหวานเย็น หมายถึง คนที่ชักช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย

บ่าวซิ่ง : นั่นๆ เสียงรถหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป บักเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกผู้สาวไป
(หายไปดนเติบ ยังบ่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : โฮย ใช้ไผบ่ใช้ ไปใช้บักเจ้ย หวานเย็น ซัวสิได้กิน สงสัย หวานเย็นละลายเหมิดก่อนล่ะมั้ง

แปลว่า
บ่าวซิ่ง : นั่น รถขายหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป น้องเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกสาวๆ ไป
(หายไปนานพอสมควร ยังไม่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : เฮ้ย ใช้ใครไม่ใช้ ไปใช้น้องเจ้ย อืดอาด กว่าจะได้กิน สงสัยหวานเย็นละลายหมดก่อนซะล่ะมั้ง

ปล. หวานเย็น ทำจากน้ำหวานใส่สีบ้าง ไม่ใส่บ้าง ใส่ลอดช่องด้วยก็มี แล้วบรรจุถุงมัดปากถุงให้แน่น แช่เย็นจนเป็นน้ำแข็ง เด็กๆ ชอบกิน โดยกัดก้นถุง ค่อยๆ ดูดกินน้ำหวาน หวานๆ เย็นๆ อร่อยดีสำหรับเด็กๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 151 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัน

ภาษาอีสานคำว่า..หัน
ความหมายตรงๆ ====>
1.เร็ว 2.หมุน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 13-02-2007 15:46:34

ตัวอย่าง

หัน ที่แปลว่า เร็ว ใช้กับการเคลื่อนที่ที่เร็วๆ เช่น

บ่าวหน่อเป็นคนแล่น \"หัน\" = บ่าวหน่อเป็นคนวิ่ง \"เร็ว\"

ส่วน หัน ที่แปลว่าหมุน เช่น

พ่อใหญ่บัติบ่เคยเห็นเฮลิคอปเตอร์ บัดลาวพาลูกไปเที่ยววันเด็ก เลยเห็น ลาวกะเลยตกใจฮ้องขึ้นว่า ป๊าด... บักปิ่นอีหยังสังมาใหญ่คักแท้ \"หัน\" กะแฮงคัก \"หัน\"เร็วกั่วบักปิ่นอยู่บ้านเฮาอีก

แปลว่า

พ่อใหญ่บัติไม่เคยเห็นเฮลิคอปเตอร์สักที แต่พอแกพาลูกไปเที่ยวงานวันเด็ก ก็เลยเห็น แกก็เลยตกใจร้องขึ้นว่า โอ้โฮ ....ใบพัดอะไรช่างมาใหญ่ซะเหลือเกิน\"หมุน\" แรงมาก \"หมุน\"เร็วกว่ากังหันลมอยู่บ้านเราอีก

บักปิ่น=ใบพัด หรือ กังหันลม พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 152 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวขวน

ภาษาอีสานคำว่า..หัวขวน
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำกิริยา หัวเราะแบบเยาะเย้ยถากถาง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู แม่เหรียญ
เมื่อวันที่:: 25-09-2007 10:15:16

ตัวอย่าง

ยกตัวอย่างอาทิเช่น....บักหำน้อย...หัดขี่จักรยาน ความที่กำลังหัดขี่ ไม่เป็นมาก่อน..จึงเกิดล้มระหว่างหัดขี่จักรยานนั้น...พอทิดบุญมีมาเห็นเข้า....แล้วนำเรื่องไปเล่าให้...บักโจกฟัง.....บักโจกจึงบอกว่า \"เป็นตาหัวขวน เนาะทิดบุญมี\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 153 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหน็ก

ภาษาอีสานคำว่า..เหน็ก
ความหมายตรงๆ ====>
กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 31-07-2006 09:27:57

ตัวอย่าง

เหน็ก คือ กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว
มีลักษณะคล้ายๆ "เต็ง" แต่จะมากกว่า คือ กดแล้ว สิ่งที่กดต้องไม่เคลื่อนไหว

เต็ง จะเคลื่อนไหวได้

มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บ่าวสนกับบ่าวเหลื่อม ซกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมตีเข่าเข้าบักแอวบ่าวสน แล้วย้านบ่าวสนสวนคืน กะเลยเอาเข้าเหน็กไว้บักแอว บ่าวสนบ่ฮู้สิเฮ็ดจั่งใด กะเลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อมปิ้นท้องหลายเงิบ บัดเดียวนึง

แปลว่า
บ่าวสน กับ บ่าวเหลื่อม ชกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมแทงเข่าเข้าไปที่เอวของบ่าวสน แล้วกลัวว่า บ่าวสนจะสวนคืนบ้าง ก็เลยเอาเข่ากดไว้ที่เอวไม่ให้บ่าวสนเขยื้อน บ่าวสนไม่รู้จะทำอย่างไร ก็เลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อม หงายท้อง เลยทีเดียว

บักแอว ==> เอวกิ่ว เพราะมีบักด้วย
บัก ก็คือ รอยหยัก รอยหยักที่อยู่เอวก็คือ ส่วนที่กิ่วที่สุด
ปิ้น==> กลับ หรือ พลิกกลับ กลับด้าน เป็นการกลับจากล่างขึ้นบนเท่านั้น
หงายเงิบ ==> คือ หงายหลังแบบไม่รู้เนื้อรู้ตัว เงิบ เป็นคำขยาย
หงายทวน ก็คล้ายๆหงายเงิบนั่นแหละ (เดี๋ยวจะมาเล่าให้ฟังอีกที)
ตีเข่า ==> แทงเข่า

บ่าวหน่อ ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 154 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลิ่น, เลิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..เหลิ่น, เลิ่น
ความหมายตรงๆ ====>
ถลอก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 01-06-2006 12:53:20

ตัวอย่าง

ต่อไปนี้ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว เลาพาผู้สาวไปหัดจักรยานอยู่ทางหินแฮ่ ผู้สาวเป็นคนถีบ เลาเป็นคนซ้อนท้าย พอดีจักรยานลงมอ เสียหลัก พาล้ม เป็นผลให้ผู้สาวหัวเข่าเหลิ่น ศอกเหลิ่น ส่วนทิดไหวขาหลด ข้อมือเช่น ต้องย่างโหล่ยจ๊ก โหล่ยจ๊ก ไปหาแม่ใหญ่ลี ให้เลาจกเส้น ดึงเส้นให้... จบข่าว

แปลว่า
ต่อไปนี้ ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว แกพาแฟนไปหัดจักรยานอยู่ถนนลูกรัง แฟนเป็นคนถีบ ส่วนแกเป็นคนนั่งซ้อนท้าย พอดีถึงทางลงเนิน จักรยานเสียหลักล้ม เป็นผลให้ผู้หญิงเข่าถลอก ข้อศอกก็ถลอก ส่วนทิดไหว ข้อเท้าแพลง เส้นข้อมือพลิก ต้องเดินกระเผก กระเผก ไปหาแม่ใหญ่ลี วานให้แกช่วยนวดช่วยดึงเส้นให้... จบข่าว

หมายเหตุ :
ทางหินแฮ่ = ทางลูกรัง
มอ = ทางลาด, ที่ลาดชัน
หลด = แพลง, เส้นพลิก
เช่น = เส้นพลิก
โหล่ยจ๊ก = กระเผก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 155 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลียก

ภาษาอีสานคำว่า..เหลียก
ความหมายตรงๆ ====>
เแมลงหลือบ หรือ ตาถลึง ตาถลน หรือมองอย่างตั้งใจ เหลือบตา
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 16-05-2013 16:05:07

ตัวอย่าง

งัวน้อยถืกเหลียกกินจนจ่อย
คำแปล
ลูกวัวโดนตัวเหลือบกัดดูดกินเลือดจนผอม

บ่าวหน่อ เหลียกตาแนมพุสาว
คำแปล
บ่าวหน่อ เหลือบตามองสาวๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 156 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหล่น

ภาษาอีสานคำว่า..แหล่น
ความหมายตรงๆ ====>
วิ่ง ตามติด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: บ่บอกดอก
เมื่อวันที่:: 19-05-2006 12:09:24

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง

1.พ่อใหญ่หน่อมักแหล่นนำผู้สาวยามเมียลาวบ่อยู่เฮือน

2.อ้ายหน่อฟ้าวแหล่นเอาควายเข้าห่มยามมันถืกแดด

3.ข้อยย้านไปเบิ่งโปงลางสะออนบ่ทัน ข้อยกะเลยแหล่นไป ผัดไปซนผูนึง จังแมนว่าหล่อคัก

คำแปล

1 .ลุงหน่อมักจะตามติดสาวๆ เวลาเมียแกไม่อยู่บ้าน

2.พี่หน่อรีบวิ่งเอาควายเข้าที่ร่มเวลามันโดนแดด

3.ฉันกลัวว่าจะไปดูการแสดงโปงลางสะออนไม่ทัน ฉันจึงวิ่งไปแต่ไปชนเขา ซึ่งเป็นคนหล่อมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 157 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อวย

ภาษาอีสานคำว่า..อวย
ความหมายตรงๆ ====>
เลี้ยว
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: อาจารย์หนุ่มสารคาม
เมื่อวันที่:: 10-08-2010 06:48:08

ตัวอย่าง

อวยมาทางนี้ก่อนน้า ให้เบิ่งชัดัดก่อนนะ บ้าดทิโท้ หัวเจ้าหงอกละตัวนี่แมะ เฮ้อ เฮยยย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 158 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อ่วย
ความหมายตรงๆ ====>
หัน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 20-09-2006 16:30:36

ตัวอย่าง

น้องกระแต : ขอบคุณหลายๆ เด้อพี่หน่อ ที่ไปดึกบักสีดามาให้น้องกระแต บักสีดาม่ง แซ้บแซบ เนาะพี่หน่อ... บ่ให้พี่ดลกินนำดอก (น้องกระแต เบิดหน้า หันหน้าหนี)

พี่ดล : น้องกระแต อย่าเคียดให้อ้ายดลเด้อหล่าเด้อ อ่วยหน้ามาพี้ อ่วยหน้ามาเว้านำอ้ายแหน่.. คันบ่อ่วยมา อ้ายไห้เด้ อ้าย แฮ่งเป็นคนขี้โงยอยู่.. อ้าย คนใจขี้โงย ...ฮือๆๆ

แปลว่า
น้องกระแต : ขอบคุณมากนะค่ะพี่หน่อ ที่เอาไม้ค้อนไปปาลูกฝรั่งมาให้น้องกระแต ฝรั่งสุก อร้อยอร่อย เนาะพี่หน่อ... ไม่ให้พี่ดล กินด้วยหรอก (น้องกระแต เชิดหน้า หันหน้าหนี)

พี่ดล : น้องกระแต อย่าโกรธพี่ดลเลยนะจ๊ะ หันหน้ามาทางนี้ หันหน้ามาพูดกับพี่หน่อย.. ถ้าไม่หันมา พี่ร้องไห้นะ พี่ยิ่งเป็นคนขี้แยอยู่.. พี่ คนใจขี้แย... ฮือๆๆๆ

บักสีดาม่ง = ลูกฝรั่งสุก
เบิดหน้า = เชิดหน้า
ขี้โงย = ขี้แย, สำออย, ร้องไห้ง่าย (บางจังหวัดพูดว่า ขี้โยย)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 159 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
แน่น,เต็ม,แออัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 04-09-2006 21:29:50

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ เป็นหยังมานั่งเฮ็ดหน้าอุกอั่งอยู่จั่งซั่น
น้องพิงค์กี้:โอ้ย บ่แม่นอุกอั่งแต่หน้าเด้เดียวหนิ ท้องกะ \"อั่ง\" คือกัน
บ่าวหน่อ:เอ๋า ท้องกะ \"อั่ง\" เป็นหยังคือเป็นจั่งซั่นหละหล่า
น้องพิงค์กี้:กะย่อนว่าอ้ายบัตินั่นหละ ว่าสิพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปฮอด คนกะ \"อั๊ง อั่ง\" เพิ่นกะเลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปฮอด คนกะแฮ่ง \"อั่ง\" กั่วเก่า แต่กะจำเป็นต้องกินเพราะมันหิวคักแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญกะ แซ๊บ แซบ น้องพิงค์กี้กะเลยสั่งมาจน \"อั่ง\" โต๊ะ กินจนเหมิด มันกะเลย \"อั่ง\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่หละ

ความหมาย

บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ ทำไมมานั่งทำหน้าคับแค้นแน่นอกอยู่อย่างนั้นหละ
น้องพิงค์กี้:โอ้ย ไม่ใช่แน่นอกอย่างเดียวนะคะ ท้องก็ \"แน่น\" เหมือนกัน
บ่าวหน่อ:อ้าว ท้องก็ \"แน่น\" ทำไมถึงเป็นอย่างนั้นหละน้อง
น้องพิงค์กี้:ก็เพราะว่าพี่บัตินั่นแหละ ว่าจะพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปถึง คน \"แน๊น แน่น\" แกก็เลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปถึง คนก็ยิ่ง \"แออัด\" กว่าเดิมอีก แต่ก็จำเป็นต้องกินเพราะมันหิวมากแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญช่าง อร่อยเหลือเกินน้องพิงค์กี้ก็เลยสั่งมาจน \"เต็มแน่น\" โต๊ะ กินจนหมด มันก็เลย \"แน่น\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่ จั่งซี่หละ สิบอกให่

ปล.โตอย่างจั่งแม่นยาวเนาะ ซั่ววะฉายหนังหัวม้วนจบ เด็กน้อยกะนอนหลับพอดี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 160 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อาการเจ็บป่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อาการเจ็บป่วย
ความหมายตรงๆ ====>
-
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-07-2006 10:36:52

ตัวอย่าง

อาการเจ็บป่วย ส่วนใหญ่จะใช้ศัพท์เหมือนกันกับภาษาไทย แต่วันนี้จะเสนออาการเจ็บป่วย ที่เป็นภาษาอีสานโดยเฉพาะ เช่น

วิน------วิงเวียน
ฮาก------อาเจียน
คือจั่งสิฮาก-------คลื่นไส้
ปุ้นท้อง------มวนท้อง,คลื่นไส้
ขี่ไหล-------ท้องเสีย,ท้องเดิน
ขี้หยอด------อุจจาระไม่ปกติ ถ่ายบ่อยๆกะปริดกะปรอย
แสบบักหูก--------อาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณลิ้นปี่ไปหาลำคอ เนื่องจากมีกรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป
ปวดเปี้ยง--------ปวดไหล่ทางด้านหลัง
ปวดแอว--------ปวดเอว
บีแข้งปั้น-------ตะคริวที่น่อง
ขาหลุดโบก---------ข้อขาหลุด
ขี่มูกย้อย--------น้ำมูกไหล
ตันดัง--------คัดจมูก
ถือคีงไข่-------ครั่นเนื้อครั่นตัวเหมือนจะเป็นไข้
ปวดแข่ว------ปวดฟัน
แข่วเป็นแขแม-------ฟันผุ
เยี่ยวหยัด-------ปัสสาวะขัด
ขาบาด--------มีแผลที่ขา
คอเค่น-------คอเคล็ด
คอโต้------คอพอก

เอาไว่ซ่ำนี่ก่อน สิเอามาตื่มมื่อลุน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 161 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอัง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอัง
ความหมายตรงๆ ====>
คิดอย่างมกมุ่นแต่ก็คิดไม่ได้สักที,คิดไม่ได้แถมยังพูดไม่ได้อีก,เก็บความรู้สึกที่ไม่ดีไว้กับตัว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 28-09-2007 12:43:56

ตัวอย่าง

อุกอัง...เป็นภาษาอีสาน..ซึ่งพอพูดคำนี้ออกไปคนอีสานจะเข้าใจความรู้สึกลึกๆได้เลย....ตัวอย่างของคำนี้ว่า \"บักกึม..คนบ้านหนองรังกา..มีเมีย...เมียก็ไปมีกิ๊ก...มีลูก...ลูกก็ไม่เรียนหนังสือ...เป็นหนี้..ก็ไม่มีเงินจ่ายค่าดอก...ไก่เลี้ยงไว้ก็เป็นไข้หวัดนกตายหมด...สารพัดเรื่องเข้ามาให้คิด...คิดอย่างมกมุ่นแล้วก็ยังไม่มีทางออก\" เช่นนี้ คนอีสานเรียกว่า \"อุกอัง\" แต่ว่า.....คันในชมรมเฮา..คิดอีหยังบ่ออก..ให้ไปบอกมังกรเดียวดายเด้อ.....พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 162 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เออะ,เอ๋อะ

ภาษาอีสานคำว่า..เออะ,เอ๋อะ
ความหมายตรงๆ ====>
คำอุทานที่แสดงว่าเจ็บ เช่น โอ้ย...
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:07:26

ตัวอย่าง

พ่อใหญาซิ่ง เลาตกกกบักทัน เลาฮ้องเออะ บัดเดียวนึง
แปลว่า
พ่อเฒ่าซิ่ง แกตกจากต้นพุทรา แกร้อง โอ้ย ครั้งนึง

ภาคอื่นจะมีคำอุทานอย่างอื่น แต่ภาคอีสาน เกือบ 100% จะร้อง เออะ หรือ เอ๋อะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 163 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เอียบ
ความหมายตรงๆ ====>
การหมักเกลือ, การเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-09-2006 09:47:48

ตัวอย่าง

เอียบ เป็นการเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ แล้วหมักไว้สักครู่ หรือสักคืน เพื่อให้เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลา กบ เขียด เนื้อวัว มีกลิ่นคาวลดลง และมีรสชาติดีขึ้น การ \"เอียบ\" ส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมเนื้อสัตว์ เพื่อ ทำการ ปิ้ง ย่าง ทอด หรือนึ่ง เช่น เอียบปลา เอียบกบ เอียบซี้น เป็นต้น แต่ เอียบไค บ่แม่น เพราะ เอียบไค ต้องใช้ มีดบิน เท่านั้น

ตัวอย่างประโยค เช่น

-มื่อคืนนี่ฝนตก พ่อใหญ่บัติลาวไปหาไต้กบ ได้กบใหญ่มาสามสี่โต กะเลยคึดอยากกิน หนึ่งกบใส่บักหุ่งเหิ่ม จ้ำกับแจ่วบักพริกดิบ แซบๆ กะเลยบอกเมียสุดที่รักว่า เฒ่าๆ เอากบไปแบ๋ขี่ แล้วกะ \"เอียบ\" ไว่แหน่เด้อ มื่อแลงข่อยสิหนึ่งใส่บักหุ่งเหิ่มสู่กิน แต่อย่าสะ \"เอียบ\" เค็มคักหลายเด้อ คือมื่อที่ \"เอียบ\" ปลา เอามาปิ้ง กินกะสิบ่ได้ เค็มคัก ปานว่าเอาปลามาแต่ทางบรบือเอาโลด

คำแปล

-เมื่อคืนนี้ฝนตก คุณตาบัติแกไปหาส่องกบ ได้กบตัวใหญ่มาสามสี่ตัว ก็เลยคิดอยากกิน นึ่งกบใส่มะละกอห่าม จิ้มกับแจ่วพริกสด อร่อยๆ แกก็เลยบอกเมียสุดที่รักว่า คุณๆ เอากบไปผ่าท้องแล้วก็ \"หมักเกลือ\" ไว้หน่อยนะ เย็นนี้ฉันจะนึ่งใส่มะละกอห่ามให้กินด้วยกัน แต่อย่า \"หมักเกลือ\" เค็มมากนัก เหมือนกับวันที่ \"หมัก\" ปลา เอามาปิ้ง กินก็ไม่ได้ เค็มมาก เหมือนกับว่าเอาปลามาจากทางบรบือโน่นแหละ

ปล. บรบือ แต่ก่อนเป็นแหล่งผลิตเกลือสินเธาว์ แหล่งใหญ่ อะไรที่เค็มๆ คนแถวนั้นก็จะเปรียบว่ามาจากบรบือ คนบรบืออย่าเคียดเด้อ แต่ปัจจุบัน บรบือได้เลิกผลิตเกลือแล้ว เนื่อจากว่ามีประชาชนที่เดือดร้อนจากการที่น้ำเค็มไหลลงสู่ ลำน้ำเสียว ทำให้ทำนาไม่ได้ จึงมีการเรียกร้องให้ยกเลิกสัมปทานการผลิตเกลือในเขตอำเภอบรบือเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา ปัจจุบัน ลุ่มน้ำเสียว เป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญของจังหวัดมหาสารคามและร้อยเอ็ด สั่นดอกหวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 164 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ่งแต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แอ่งแต่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะ ภาชนะ หรือ สิ่งของ ที่ใส่ของได้ ไม่ค่อยปลอดภัย หรือ เล็ก ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 02-12-2011 09:34:19

ตัวอย่าง

แอ่งแต่ง เป็นคุณลักษณะนาม ไม่มีคำจำกัดความจำเพาะ
ส่วนใหญ่ใช้ บรรยายลักษณะ วัตถุ ทรงกลม ,หลุม หรือ
สิ่งของที่ทำขึ้นพอลวกๆ ไม่ค่อยมั่นคง

แอ่งแต่ง เป็นคำอีสานโบราณ ซึ่งเป็นวาทกรรม ที่ลูกหลานหลงลืม
ดังคำเปรียบเปรย ของ นกเขากับนกเอี้ยง พูดถากถางกัน
นกเขา : อุ่มหลุ่ม อุ้มไข่เน่า
( คำแปล ) นกเขาพูดเหน็บให้นกเอี้ยง ว่าทำรังซะใหญ่โต แต่ไข่เน่า
นกเอี้ยง : แอ่งแหล่ง ไข่ตกแตก
( นกเอี้ยง เยาะเย้ยนกเขา ว่าทำรัง แค่เอาไม้ 3 อันขัดกัน ไข่ตกแตก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 165 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮน
ความหมายตรงๆ ====>
กระวนกระวาย
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: เจ้กำ
เมื่อวันที่:: 15-08-2007 14:24:43

ตัวอย่าง

อันยุงกัดข่อยก็เลยฮดทั้งโต

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 166 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮะ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮะ
ความหมายตรงๆ ====>
ถู, ถูไถ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 01-06-2007 21:09:02

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเพิ่นถืกยุงกัดหลัง เกากะบ่เถิง เพิ่นคันหลายกะเลยเอาหลังไป \"ฮะ\" กับเสาปูน จนว่าหลังเหลิ่นเหมิด

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกโดนยุงกัดที่หลัง เกาก็ไม่ถึง แกคันมากก็เลยเอาหลังไป \"ถูไถ\" กับเสาปูน จนหลังถลอกปอกเปิกไปหมด
หรือ
-มังกรเดียวดายเพิ่นถือเซียกงัว \"ฮะ\" ขา เป็นบาด จากหวาก กะเลยไปหาหมอ หมอกะเลยถามว่า
หมอ:เอ้า เป็นอะไรมา
มังกรเดียวดาย:เชือกวัวฮะ (เพิ่นถือเชือกงัวมานำให้หมอเบิ่งว่ามันสกปรก)
หมอ:หมอไม่ได้ถามว่าถืออะไรมา หมอถามว่า ขาโดนอะไรมา
มังกรเดียวดาย:ก็ยังว่า เชือกวัวฮะ เชือกวัวฮะ ไม่เห็นรึไง
หมอ:เอ๊ะเด็กคนนี้ พูดไม่เข้าใจอะไรเลยนะ ถามว่าขาโดนอะไรมา
มังกรเดียวดาย:หมอนั่นหละพูดไม่รู้เรื่อง กะยังว่า เซียกงัวฮะขา จนบาดบักใหญ่นี่เด..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 167 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮั่นแหน้ว

ภาษาอีสานคำว่า..ฮั่นแหน้ว
ความหมายตรงๆ ====>
ใช่ / นั่นแหล่ะ / ยืนยัน
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: U2U
เมื่อวันที่:: 15-07-2011 18:18:50

ตัวอย่าง

เป็นภาษาลักษณะการยืนยันและกำกับประโยคให้ดูชัดเจน ของพี่น้องทางจังหวัดเลยเช่นกัน
Yes / of course / Sure
\" ไปนำกันฮั่นแหน้ว \"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 168 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮาน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮาน
ความหมายตรงๆ ====>
ตัด(ตัดต้นไม้ใหญ่ๆ ,ตัดกิ่งใหญ่ๆ)
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 21-08-2009 08:23:37

ตัวอย่าง

เช่น \"มื้ออื่นว่าสิไปฮานต้นบักขามลงมาเฮ็ดเขียง\"
ความหมาย \"พรุ้งนี้ว่าจะไปตัดต้นมะขามมาทำเขียง\"

หรือ \"ฮ้านเอาแต่ง่าใหญ่\"ความหมาย \"ตัดเอาแต่กิ่งใหญ่ๆ\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 169 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แฮดคอ, หวานจนแฮดคอ

ภาษาอีสานคำว่า..แฮดคอ, หวานจนแฮดคอ
ความหมายตรงๆ ====>
เลี่ยน หวานจนเลี่ยน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 29-10-2010 14:31:35

ตัวอย่าง

คำว่า แฮดคอ เป็นอาการของคนที่กินอะไรที่หวานมาก หวานจนเลี่ยน จนได้พูดว่า หวานจนแฮดคอ

ตัวอย่าง

จารย์ใหญ่ ไปตัดอ้อยอีแม่ในสวน พอตะปอกแล้ว กัดเบิ่ง ฮ้องออกมาอย่างบ่ตั้งใจ ว่า ฮ่วย มันคือมาหวานจนแฮดคอ แท้

แปล
จารย์ใหญ่ไปตัดอ้อยของคุณแม่ในสวน พอปอกออกมารับประทานแล้วก็ร้องออกมาอย่างไม่ตั้งใจว่า ทำไมหวานจนเลี่ยนอย่างนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 170 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โฮม

ภาษาอีสานคำว่า..โฮม
ความหมายตรงๆ ====>
รวมกัน, บวก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:56:59

ตัวอย่าง

ต่อไปสิเป็นการโฮมเลข
สิบเอ็ดกับเก้า
ตั้งโตเลขสิโฮมไว้คนละบันทัด
สิบเอ็ด คือ นึงกับนึง
นึง โฮมเก้า ได้สิบ ใส่ ศูนย์ จื่อ นึง
นึงอีกโต บ่มีโตโฮมซักลงมา โฮมกับนึงที่จื่อไว้ ได้ สอง
เขียนสอง ตอบ ซาว

แปลครับ
ต่อไปจะเป็นการบวกเลข 11 + 9
เขียนตัวเลขที่จะบวกคนละบันทัด
1+9 ได้ 10 ใส่ 0 ทด 1
1 อีกตัวไม่มีตัวบวก ชักลงมา บวกกับตัวทดคือ 1 ได้ 2 รวมแล้วได้ ตอบ 20

โฮมก็คือ การรวมกัน การบวก
ซาว คือ 20
จื่อ คือ จำ

สั่นดอกหว้า..

แก้ไขข้อมูล


กลับไปยังหน้าหลัก


ใช้เวลาในการประมวลผล 0.0078 วินาที  
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... ภาษาอีสาน วันละคำ