ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
แนวผู้ฮ้ายลี้อยู่คือกบ เห็นคนมาหลูบลิลูลงลี้ แปลว่า คนขี้เหร่ แอบอยู่เหมือนกบ เห็นคนเดินมา รีบกระโจนหลบซ่อน หมายถึง คนทำผิด รู้ตัวว่าทำผิด ไม่กล้าสู้หน้าผู้คน มักหลบๆซ่อนๆ

ภาษาอีสาน วันละคำ  

ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาภาษาอีสานความหมายภาษาไทย /ภาษาอีสาน::
เรียนรู้ภาษาอีสาน คำต่อคำ ทั้งหมด คลิ๊กที่นี่ || 10 ข้อมูลที่เข้ามาใหม่ || ดัชนีคำศัพท์

จากการค้นหาอันสุดยอดของเรา คำว่า ัง เราพบว่ามี 584 ข้อมูล ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับคำนี่
คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กลิ้งเกลือกลิเลือ

ภาษาอีสานคำว่า..กลิ้งเกลือกลิเลือ
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะกระวนกระวาย/ทุรนทุราย/กระฉับกระส่าย
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 03:02:51

ตัวอย่าง

เผิ่นเจ็บปวดหลาย นอนกลิ้งเกลือกลิเลือทั่วเฮือน
แปลว่า แกเจ็บปวดมาก นอนทุรนทุรายไปมาทั่วทั่งเรือน
เป็นภาษาเก่า ทางลาวยังใช้อยู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่องจ่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ก่องจ่อง
ความหมายตรงๆ ====>
กริยา การกระทำที่ดูแล้วไม่เข้าท่า หรือว่ายังไม่ชำนาญ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: โสตายลูกบ้านต้อน
เมื่อวันที่:: 19-01-2013 10:42:26

ตัวอย่าง

เช่น อย่าไปเต้นก่องจ่องเลาะนั่นเดี๋ยวกะถืกขวดฟาดหัว แปลว่า อย่าไปเต้นท่าทีกวนๆดูแล้วไม่เข้าตา เดี๋ยวจะมีเรื่อง

หรือเซาเฮ็ดเด็กน้อยพอก่องจ่องให้ผู้ใหญ่เขาเฮ็ด แปลว่า เป็นเด็กยังไม่ชำนาญให้ผู้ใหญ่ที่ชำนาญกว่าเขาทำ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กองดาก

ภาษาอีสานคำว่า..กองดาก
ความหมายตรงๆ ====>
นั่งยองๆก้น
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:32:15

ตัวอย่าง

เด็กน้อย ซุมนี้ คือมักนั่งกองดากแท้ หาแนวมาแหย่ดากมันซั่นดอกว่ะ
-เด็กพวกนี้ทำไมชอบนั่งยองก้นจัง หาไรมาแหย่ มาจิ้มก้นมันซะหรอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก๋อ

ภาษาอีสานคำว่า..ก๋อ
ความหมายตรงๆ ====>
เกี่ยว , เกาะเกี่ยว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ต้องแล่ง
เมื่อวันที่:: 22-03-2010 08:01:19

ตัวอย่าง

เช่น ข่อยบ่มักขึ้นต้นพ้าว มันบ่มีง่าให้ก๋อ ย้านตกซั่นดอก

หรืออย่างเช่น

จารย์ใหญ่ : อีหล่ามึงเป็นหยังจั่งมานั่งให้อยู่แถวน้ำส่างนี่
สาวส่า : คุข่อยตกส่างเอาขึ้นบ่ได้
จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่หาไม้่คันก๋อ
สาวส่า : อ้ายบ่าวหน่อลาวเอาไปเสี่ยง
จารย์ใหญ่ : มันไปไสล่ะ
สาวส่า : ลาวถือไม้คันก๋อขึ้นโคกไปแล้ว ลาวว่าคันอยากได้ให้นำไปเอา
จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่ไปล่ะ
สาวส่า : ฮื่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะซาง

ภาษาอีสานคำว่า..กะซาง
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่แคร์ ไม่สนใจใยดี แล้วแต่คุณ ไม่มีความรู้สึกร่วม
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: แคน
เมื่อวันที่:: 04-06-2009 15:03:06

ตัวอย่าง


แม่: \"อีเหี่ยนถ่ามึงบ่กลับมาอยู่บ้าน มึงอย่าหวังว่าสิได้เด้อมูลมัง ฮั่ว ไฮ่ นา สวน กูนี่\"
ลูก: \"กะซ่างเจ้าตี๋ล่า ข่อยสิอยู่กุงเทพ ข่อยซิหผัวฟะหลั่งกะได้\"
ความหมายคล้าย \'บ่ออนซอน\'

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะญอน

ภาษาอีสานคำว่า..กะญอน
ความหมายตรงๆ ====>
มิน่าหล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: L.A. boy
เมื่อวันที่:: 23-07-2008 11:32:21

ตัวอย่าง

กะญอน! ตำบักหุ่งครกนี้เป็นหยังคือบ่แซ่บ เป็นย้อนบ่ได้ใส่ปลาแดกตั้วนี่
มิน่าหล่ะ! ส้มตำครกนี้ทำไมถึงไม่อร่อย เป็นเพราะไม่ได้ใส่ปลาร้านี่เอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะด้อกะเดี้ย

ภาษาอีสานคำว่า..กะด้อกะเดี้ย
ความหมายตรงๆ ====>
มากมาย / มากเกินไป / ออกหน้าออกตา
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: U2U
เมื่อวันที่:: 15-07-2011 18:03:03

ตัวอย่าง

เป็นภาษาลักษณะอุทานและเชิงเปรียบเทียบ
ตรงกับภาษาอังกฤษว่า Over / Too much
ฮกเกี้ยน \" โจ้ย โจ่ย \"
มาเลเซีย \" ปันยะ ปันยะ \"
\"คือมางามคัก งามอีหลี งามกะด้อกะเดี้ย \"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะตามซ่าง/กะซ่าง

ภาษาอีสานคำว่า..กะตามซ่าง/กะซ่าง
ความหมายตรงๆ ====>
ก็ช่าง/ช่างเถอะ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-07-2010 00:27:29

ตัวอย่าง

มันสิเฮ็ดหยัง กะตามซ่างมัน

แปลว่า มันจะทำอะไร ก็ช่างมัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะเบียน

ภาษาอีสานคำว่า..กะเบียน
ความหมายตรงๆ ====>
ถาดสำหรับทำข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วให้เย็นก่อนที่จะเก็บเข้าภาชนะบรรจุ
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:34:23

ตัวอย่าง

กระเบียน เป็น ถาดสำหรับทำข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วให้เย็นก่อนที่จะเก็บเข้าภาชนะบรรจุ มีลักษณะคล้ายๆกระด้ง แต่ทำจากไม้อันใหญ่ๆ

กระเบียน หรือ กะเบียน หากพูดเป็นภาษาอีสานก็เอาไว้ส่ายข้าว (ทำให้ไอความร้อนออกจากข้าว) ก่อนที่สิเอาใส่ก่องข้าว หรือ กระติบข้าว

คำว่า ก่องข้าว กับกระติบข้าว ต่างกันดังนี้
ก่องข้าว จะมีลักษณะ ฝาปิดเฉพาะด้านบนของตัวก่อง
ส่วนกระติบ หรือ กระติ๊บข้าว จะสานฝาปิดมาจะเกือบมิดตัวกระติบ

ว่างๆเดี๋ยวจะหารูปมาให้ดูกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะโพก

ภาษาอีสานคำว่า..กะโพก
ความหมายตรงๆ ====>
ประทัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 12-09-2006 13:18:22

ตัวอย่าง

ช่วงนี่ไกล้สิฮอดเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้สิออกพรรษา ยามมื่อแลงกะสิได้ยินเสียงเด็กน้อย จูด \"กะโพก\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนกะปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่กะให่บอกลูกบอกหลาน ว่าให่เล่น \"กะโพก\" อย่างระมัดระวัง อย่าสะดึกใส่กัน โดยเฉพาะ \"กะโพก\" สามเหลี่ยม มันแตกแฮงคัก

หมายความว่า
ช่วงนี้ก็ไกล้จะถึงเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้จะออกพรรษา ยามเวลาเย็นก็จะได้ยินเสียงเด็กๆ จุด \"ประทัด\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนก็ปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่ก็ให้บอกลูกบอกหลานหน่อนนะ ว่าให้เล่น \"ประทัด\" อย่างระมัดระวัง อย่าโยนใส่กัน โดยเฉพาะ \"ประทัด\" สามเหลี่ยม มันแตกรุนแรงมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะลุม

ภาษาอีสานคำว่า..กะลุม
ความหมายตรงๆ ====>
กล่อง/ลังกระดาษ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 03:35:04

ตัวอย่าง

เอากะลุมมาใส่ของแหน่เด้อ
แปลว่า เอากล่องมาใส่ของหน่อยนะ
เป็นภาษาเก่า..ปัจจุบันเรียก กล่องหรือ ลัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะเสินว่ะ

ภาษาอีสานคำว่า..กะเสินว่ะ
ความหมายตรงๆ ====>
นับประสาอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: ลูกประธาตุพนม
เมื่อวันที่:: 02-09-2008 14:41:39

ตัวอย่าง

\"เด็กน้อยสมัยนี้พ่อแม่บอกสอนมันกะบ่ฟังความดอก กะเสินว่ะสิเป็นผู้อื่นเว้า น้อ!\"
\"เด็กวัยรุ่นสมัยนี้พ่อแม่ว่ากล่าวตักเตือนก็ไม่เชื่อฟัง นับประสาอะไรกับคนอื่นจะมาว่ากลาว\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะหยอน

ภาษาอีสานคำว่า..กะหยอน
ความหมายตรงๆ ====>
ถึงว่าสิ/มิน่าล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: สาวสกล คนวาริช(ภูมิ)
เมื่อวันที่:: 27-08-2010 01:23:56

ตัวอย่าง

A อ้ายๆ คืออารมณ์ดีแท้น้อ ? = พีๆ ทำไมอารมณ์ดีจัง?
B อ๋อ บ่มีหยังดอก ถืกเลข ตั้ว = อ๋อไม่มีอะไรหรอก ถูกหวยน่ะ
A กะหยอน เจ้ายิ้มเบิ่ดมื้อ = ถึงว่าสิ (มิน่าล่ะ) ยิ้มทั้งวัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะหล่าง/ใต้หล่าง

ภาษาอีสานคำว่า..กะหล่าง/ใต้หล่าง
ความหมายตรงๆ ====>
ใต้ถุน/ข้างล่าง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 29-12-2009 14:39:46

ตัวอย่าง

กะหล่างเฮือน คือฮกแท้
แปลว่า ใต้ถุนบ้าน ทำไมรกจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะอย่า (ออกเสียงสามัญ)/กะซ่าง

ภาษาอีสานคำว่า..กะอย่า (ออกเสียงสามัญ)/กะซ่าง
ความหมายตรงๆ ====>
ก็ช่าง/ช่างมัน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:17:43

ตัวอย่าง

ไผสิจ่มเฮา สิว่าเฮาจั่งใด๋ กะอย่าเขา
แปลว่า ใครจะบ่นเรา ว่าเรายังไงก็ช่างเค้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กั้งโกบ

ภาษาอีสานคำว่า..กั้งโกบ
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นอาการของมือป้อง สายตามอง ยกมือข้างหนึ่งวางไว้เหนือคิ้ว เพื่อบังแสง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 21-12-2023 17:54:56

ตัวอย่าง

เป็นอาการของมือป้อง สายตามอง ยกมือข้างหนึ่งวางไว้เหนือคิ้ว เพื่อบังแสง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กับบาด

ภาษาอีสานคำว่า..กับบาด
ความหมายตรงๆ ====>
ทันทีทันได
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ป้าหน่อย
เมื่อวันที่:: 17-05-2010 20:59:00

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง : มื้อคืนฝนตกแฮง หลังคากะฮั่ว พอไปฮอดโกดัง
เห็นแล้ว เจ็บหัวกับบาด เครื่องของลูกค้าลอยน้ำ เปียกคับทีบ
จักสิแก้แนวได๋

แปลว่า : เมื่อคืนฝนตกหนัก หลังคาโกดังรั่ว
ไปถึงเห็นของเท่านั้นแหละ ปวดหัวจิ๊ด ขึ้นมาทันที่
ข้าวของลูกค้า เปียกน้ำเสียหายหมด ปัญหาใหญ่ล่ะทีนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กั๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..กั๋ว
ความหมายตรงๆ ====>
แม่นแล่ว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: นิภา
เมื่อวันที่:: 22-12-2011 22:21:35

ตัวอย่าง

เป็นจังซั่นกั๋ว
เคยอยู่มุกดาหารค่ะ
เห็นเขาใช้ท้ายประโยค

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กั๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..กั๋ว
ความหมายตรงๆ ====>
แม่นแล่ว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: นิภา
เมื่อวันที่:: 22-12-2011 22:23:07

ตัวอย่าง

เป็นจังซั่นกั๋ว
เคยอยู่มุกดาหารค่ะ
เห็นเขาใช้ท้ายประโยค

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก้ำ/ก้ำฝ่าย

ภาษาอีสานคำว่า..ก้ำ/ก้ำฝ่าย
ความหมายตรงๆ ====>
แห่งหน/ฝ่ายพวก/พวก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-12-2009 06:52:06

ตัวอย่าง

ก้ำฝ่ายนั้นเขาว่าจั่งได๋
แปลว่า พวกนั้นเขาว่ายังไง
อยู่ไกลกันคนละก้ำ
แปลว่า อยู่ไกลกันคนละแห่ง
เป็นคำเก่า พบในกลอนผญา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่ำก่า

ภาษาอีสานคำว่า..ก่ำก่า
ความหมายตรงๆ ====>
ยังไม่ชำนาญในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: เจ้าหญิงท้องนา
เมื่อวันที่:: 08-04-2009 09:25:27

ตัวอย่าง

น้องปูเรียนหนังสือพอก่ำก่า
หมายถึงยังไม่เก่งพอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่ำก่า

ภาษาอีสานคำว่า..ก่ำก่า
ความหมายตรงๆ ====>
นิดหน่อย , นิดเดียว , รู้นิดเดียว , รู้บ้างไม่รู้บ้าง, มีบ้างไม่บ้าง ,
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หยัด พยุห์
เมื่อวันที่:: 08-04-2009 14:27:23

ตัวอย่าง

ประสาเฮ็นงานพอ ก่ำก่า กะบอกว่าจะของเก่ง เฮาเฮ็ดมาจักปีแล้ว เฮายังบ่ ปากเลย

เฮา คือ ตัวเราเอง , ตัวข่อยเอง ,

ข่อย คือ ตัวเราเอง, ฉัน , ตัวฉัน ,

ฉัน แปลว่า กิน ( ขั้นต่อมันกะยาว ขั้นสาวมันกะยืด ) สาว หมายถึง ดึง ได๋บาดนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กิ้น

ภาษาอีสานคำว่า..กิ้น
ความหมายตรงๆ ====>
สั้น สั้นลง
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: ขันติ คูนาแก
เมื่อวันที่:: 16-04-2009 19:09:31

ตัวอย่าง

เหลาดินสอจนกิ้นหมดแล้ว. ใซ้ดินสอคุ้มเนาะ กิ้นปานนั้นยังใซ้อยู่
เหลาดินสอสั้นจนจะหมดอยู่แล้ว. ใช้ดินสอคุ้มค่านะ สั้นขนาดนั้นยังใช้อยู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กิ่ว

ภาษาอีสานคำว่า..กิ่ว
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำนาม แปลว่าคอด หรือเล็ก เป็นคำวิเศษณ์ หมายถึงกำลังจะขาด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป
เมื่อวันที่:: 13-06-2012 00:02:02

ตัวอย่าง

ป้าด อีนางนั่นแหม มาแอว กิ่วแท้ คำแปล โฮ้ ผู้หญิงคนนั้น เอวคอดจัง( หรือเอวเล็กจัง) อย่าเอาเซือกเส้นนั้นไปผูกอู่ ให้ลูกนอนเด้อ มัน กิ่วแล้ว คำแปล อย่าเอาเชือกเส้นนั้นไปแขวนเปล ให้ลูกนอนนะ มันกำลังจะขาด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกีย

ภาษาอีสานคำว่า..เกีย
ความหมายตรงๆ ====>
เลี้ยง ให้อาหาร ใช้กับสัตว์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า
เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:14:17

ตัวอย่าง

คันเจ้าอยู่เฮือน ให้เกียหมูนำแหน่เด้อ ข่อยสิไปเอาบุญแอว
แปลว่า
หากคุณอยู่บ้าน ให้เอาอาหารให้หมูด้วยนะ ฉันจะไปงานแต่งงาน

(แอว) คือ เอว
(บุญแอว) คือ งานแต่งงาน คงจะเป็นเพราะหลังจากงานนี้ไปแล้ว จะมีการใช้เอวเยอะขึ้น ฉลองการใช้เอว ว่าอย่างนั้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกีย

ภาษาอีสานคำว่า..เกีย
ความหมายตรงๆ ====>
ขี่หลัง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: พอกะเทิน
เมื่อวันที่:: 28-06-2008 00:34:01

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
อีพ่อเกียข่อยแน

คำแปล
คุณพ่อให้หนูขี่หลังหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกี่ยวกินตีน

ภาษาอีสานคำว่า..เกี่ยวกินตีน
ความหมายตรงๆ ====>
เหน็บกินเท้า , เป็นเหน็บที่เท้า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-12-2006 20:59:28

ตัวอย่าง

เกี่ยวกิน หมายถึง เป็นเหน็บ
ถ้า เป็นเหน็บที่เท้า เรียก เกี่ยวกินตีน แต่ อวัยวะอื่นก็สามารถโดนเกี่ยวกินหรือเป็นเหน็บได้เช่นกัน เช่น เกี่ยวกินมือ เกี่ยวกินแขน เกี่ยวกินขา เป็นต้น

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเพิ่นพาน้องเป้ยไปวัดไปจังหัน ตอนเพิ่นพาน้องเป้ยไปยามบ้านทางร้อยเอ็ด พอดีมื่อนั่นเป็นมื่อวันศีล ญาคูเลยสวดมนต์ โดนจักหน่อย พอสิลุกเมือบ้าน น้องเป้ยขั่นลุกบ่ขึ้น ขาเพิ่นจังไปเหมิด ย่อนว่า \"เกี่ยวกินตีน\" เพิ่น

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกพาน้องเป้ยไปวัดไปถวายภัตราหารเช้า ตอนแกพาน้องเป้ยไปเยี่ยมบ้านที่ร้อยเอ็ด พอดีวันนั้นเป็นวันพระ พระครูเลยสวดมนต์ นานสักหน่อย พอจะลุกกลับบ้าน น้องเป้ยลุกไม่ขึ้น เท้าแกเกร็งไปหมด ก็เพราะว่า \"เหน็บกินเท้า\" แก

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แกน

ภาษาอีสานคำว่า..แกน
ความหมายตรงๆ ====>
ไหว
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 04-04-2007 13:11:06

ตัวอย่าง

แกน หมายถึง ไหว ในที่นี้ไม่ได้หมายถึง การสั่นหรือแกว่งนะ แต่หมายถึง ไหว ที่แปลว่า ทำได้

แกน มักจะใช้กับการยก การแบก เช่น

-ถงปุ๋ย ถงนี่ คือมาหนักคักแท้ บ่าวหน่อ กับบ่าวปอ แบกซ่อยกันสองคนกะยังแบกบ่ \"แกน\"
แปลว่า
-กระสอบปุ๋ย ใบนี้ หนักมากเลยนะ บ่าวหน่อกับบ่าวปอ ช่วยกันแบกตั้งสองคน ก็ยังแบกไม่ \"ไหว\"

หรือ
บ่าวหน่อ: ป้าด...บักโมหน่วยนี่คือหน่วยใหญ่คักแท้ น้องพอลล่ามา โจม เบิ่งเกิ่นหนะว่าหนักปานได๋ หรือว่า โจม บ่ \"แกน\"
น้องพอลล่า: ปะสาหน่วยส่ำนี่ ใหญ่กั่วนี่น้องกะ โจม \"แกน\"
แปลว่า
บ่าวหน่อ: โอ้โฮ...แตงโมลูกนี้ลูกโตมากเลยนะ น้องพอลล่ามา ยกดูหน่อยสิ ว่าหนักเท่าไหร่ หรือว่า ยกไม่ \"ขึ้น \"
น้องพอลล่า: ก็แค่ลูกแค่เนี้ย ใหญ่กว่านี้น้องก็ ยก \"ไหว\"
พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แก่น

ภาษาอีสานคำว่า..แก่น
ความหมายตรงๆ ====>
คือ แข็ง..แน่น เป็นคำนาม อีกความหมายคือ ติด หรือชอบ เป็นคำกริยา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป
เมื่อวันที่:: 30-03-2012 22:35:14

ตัวอย่าง

เช่น ไม้อีหยังนอ มาแก่นแท้ ตีตาปู กะบ่เข้า แปล.ไม้อะไรแข็งจังตอกตะปูก็ไม่เข้า ้หรือ บ่าวหน่อ ลาวบ่แก่นดอกเฮือนเจ้าของ ลาวไปแก่นอยู่เฮือนผู้สาว พู้น แปล บ่าวหน่อ แกไม่ชอบ(หรือไม่ติด)บ้านตัวเองหรอก แกไปติด(หรือไปชอบ)บ้านแฟนแกโน้น.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แก่

ภาษาอีสานคำว่า..แก่
ความหมายตรงๆ ====>
ลากหรือเคลื่อนย้ายสิ่งของ
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: Num Toy
เมื่อวันที่:: 12-04-2007 12:28:15

ตัวอย่าง

เด็ก....เอ้าๆๆๆ..พ่อใหญ่มื้อนี่แก่อิหยังเข้ามาบ้านเฮา
พ่อใหญ่... แก่เฟืองแห่งเอาไปให้งัว-ค.... มันกินบักหล่า
เด็ก.... แก่เฟืองสั้นตี้
พ่อใหญ่...เอ้อ..เอ้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โก้

ภาษาอีสานคำว่า..โก้
ความหมายตรงๆ ====>
งดงาม เท่ห์ ดี ถูกใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 11/10/2544 17:49:56

ตัวอย่าง

มื้อนี้บ่าวหน่อ คือ แต่งโตโก้คักแท้น้อ แปลว่า วันนี้ บ่าวหน่อ แต่งตัวเท่ห์จังเลย วาสั่นดอก....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขบ

ภาษาอีสานคำว่า..ขบ
ความหมายตรงๆ ====>
กัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: แดน
เมื่อวันที่:: 9/4/2001 5:59:56 AM

ตัวอย่าง

ระวังยุงกัดลูกสูเด้อ
แปลว่า ระวังยุงจะกัดลูกของคุณนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขวง

ภาษาอีสานคำว่า..ขวง
ความหมายตรงๆ ====>
เลว
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: ปังปอนด์
เมื่อวันที่:: 27-12-2007 12:53:28

ตัวอย่าง

บักอันนี้มึงคือมาขวงแท้น้อ
ไอ้นี้มึงเลวจังเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขวย

ภาษาอีสานคำว่า..ขวย
ความหมายตรงๆ ====>
ขุยรังหรือขุยรูของสัตว์ประเภทอยู่ในรู
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 08-05-2006 21:05:00

ตัวอย่าง

เช่น
ขวยจิโป่ม... หมายถึง รังจิโป่ม อันมีขุยดินกลบหรืออยู่รอบรู

ขวยกุดจี่... หมายถึง ขุยดินที่กุดจี่ขุดรูแล้วดินกลบด้ายบนเป็นขุยๆ

ขวยแมงจินูน... เหมือนขวยกุดจี่

ขวยอึ่ง... หมายถึง ขุยดินที่อึ่งขุดรูแล้วมีขุยดินนั้นอยู่บนรู

ขวยมด... หมายถึง ขุยดินที่มดขุดดินขึ้นมา เพื่อทำรัง แล้วขุยดินนั้นอยู่ปากรัง
........................................
สรุปว่า คำว่าขวย เป็นคำบ่งบอกถึงลักษณะขุยดิน อันเป็นที่อยู่ของสัตว์ที่ขุดรูอยู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่วย

ภาษาอีสานคำว่า..ข่วย
ความหมายตรงๆ ====>
พาด วางทับ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: เก่ง ญาติระอา
เมื่อวันที่:: 07-12-2010 11:19:48

ตัวอย่าง

เอาไม้ข่วยกันไว้มันจังสิบ่ล้มเด้อ
แปล เอาไม้พาดกันไว้นะจ๊ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอขมา

ภาษาอีสานคำว่า..ขอขมา
ความหมายตรงๆ ====>
ขอโทษ ขอโทษจากผู้ใหญ่บางครั่งต้องมีดอกไม้ธูปเทียน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 19-08-2009 17:00:24

ตัวอย่าง

\"ยามออกพรรษาพากันไปขอขมาจากพ่อใหญ่แม่ใหญ่เผิ่นจำศีลอยู่ศาลา\"
ลักษญะการขอโทษ ทั้งกาย(กายกรรม) วาจา(วจีกรรม) ใจ(มะโนกรรม)ที่ล่วงเกินทั้งเจตนาและไม่เจตนา ต่อหน้าและลับหลังจะพีธีนี้จะเห็นบ่อยเวลาออกพรรษา ประกอบพานดอกไม้ธูปเทียน หรือบางครั่งเมื่อ พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย หรือญาติผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือเสียชีวิต ลูกหลาน ญาติๆจะขอขมาก่อนเคลื่อนศพออกไปวัดหรือสู่เมรุ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ของ,แม่ของ

ภาษาอีสานคำว่า..ของ,แม่ของ
ความหมายตรงๆ ====>
แม่น้ำโขง
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: Bumpkin
เมื่อวันที่:: 09-05-2008 11:00:32

ตัวอย่าง

ถึงไกลกันคนละฝั่ง/ของ/ ต่างหมายปรองดองมุ่งหวังทั้งสองจนได้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ข่อง
ความหมายตรงๆ ====>
1.ภาชนะสำหรับใส่ปลา 2. เกี่ยว หรือ สะดุด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-07-2006 12:15:57

ตัวอย่าง

1. ข่อง ที่แปลว่า ภาชนะอย่างหนึ่งที่ใช้ใส่ปลา เวลาไปหาปลา ในภาษาไทยอาจเรียกว่า ข้อง

2.ข่อง ในความหมายว่า เกี่ยว แต่ไม่ใช่เก็บเกี่ยว นะ เป็นการ เกี่ยว หรือ สะดุด เช่น

-เวลาไปหาเก็บเห็ดอยู่ในโคก ให่เจ้าย่างระวังๆแหน่เด้อ เดี๋ยวขาสิ \"ข่อง\" เคียไม้ ล้มปากคาบขี่ดินเด้
-แปลว่า เวลาไปหาเก็บเห็ดในป่า ให้เดินระมัดระวังหน่อยนะ เดี๋ยวจะขาจะไป \"เกี่ยว\" เถาวัลย์ ล้มปากแตกนะ

หรือ

-มื่อนั่นบ่าวหน่อลาวเมาเหล่าหลาย ย่างเซไปเซมา ขา \"ข่อง\" กัน ล้มหัวสักตกน้ำ ต้าม
-แปลว่า วันนั้นบ่าวหน่อ แกเมาสุราอย่างหนัก เดินเซไปเซมา \"สะดุด\" ขาตัวเอง ล้มหัวคะมำ ตกน้ำ ตู้ม

สั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอนดอก

ภาษาอีสานคำว่า..ขอนดอก
ความหมายตรงๆ ====>
ขอนไม้ท่อนไม้ที่เน่าผุหรือกำลังผุ/ไม้ผุ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-12-2009 00:14:16

ตัวอย่าง

เห็ดบดมักเกิดนำขอนดอก
แปลว่า เห็ดกระด้างมักจะเกิดตามขอนไม้ที่กำลังผุ
คำว่า ขอน ตัวเดียว อาจหมายถึงบ้านที่ยังมีศพตั้งอยู่หรือโลงศพ เช่น ขอนคาเฮือน หมายถึง ศพยังตั้งอยู่ที่บ้าน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขะหยอน

ภาษาอีสานคำว่า..ขะหยอน
ความหมายตรงๆ ====>
ถึงว่า, มิน่าหล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 09-03-2006 16:30:46

ตัวอย่าง

ขะหยอนวา บ่าวหน่อ เป็นหยังลาวจั่งหล่อ
เป็นย้อนวา ลาวกินข้าวเหนี่ยวนี่เอง
แปลว่า
มิน่าหล่ะ บ่าวหน่อ ทำไมแกถึงหล่อ ก็เพราะว่า แกกินข้าวหนียวนี่เอง

ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขั่นสั่น,คั่นสั่น

ภาษาอีสานคำว่า..ขั่นสั่น,คั่นสั่น
ความหมายตรงๆ ====>
ถ้าอย่างนั้น
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 21-04-2009 20:47:44

ตัวอย่าง


การบ้านของข่อยหายไปไสแล่ว?
: การบ้านของฉันหายไปไหนแล้ว

ข้อยลอกอยู่
:ฉันกำลังลอกอยู่

คั่นสั่นเอาไปส่งครูให้นำแหน่เด้อ
:ถ้าอย่างนั้นเอาไปส่งครูให้ด้วยนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขันหย่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ขันหย่อง
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่มีขาสำหรับใส่ข้าวพระพุทธ
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 01-10-2007 14:19:00

ตัวอย่าง

ลักษณะขันหย่อง....เหมือนขันโตก...แต่จะเล็กกว่ามาก...ส่วนขาของขันหย่อง...ก็คือส่วนของไม้ไผ่ที่สานนั้นแหละ...หักพับกลับมาอีกด้าน...เพื่อสานขา...แต่ส่วนขาจะทำห่างๆ เขต อ.สุวรรณภูมิ อ.เสลภูมิ อ.พุทไธสง อ.ชุมพลบุรี อ.พยัคฆฯ ท่านที่ไปทำบุญให้สังเกตดู...มีแทนทุกวัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัว

ภาษาอีสานคำว่า..ขัว
ความหมายตรงๆ ====>
การใช้เสียมขุดดินเบาๆเพื่อหาอะไรสักอย่าง
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 09-05-2006 15:53:28

ตัวอย่าง

คำว่า \"ขัว\" นอกจากจะแปลว่า \"สะพาน\" แล้ว
ังเป็นคำกริยา ที่แสดงลักษณะที่เป็นการใช้เสียมขุดดินเบาๆในลักษณะทำมุมจากพื้นดินไม่เกิน 30 องศา เป็นการขุดดินเบาๆเป็นบริเวณกว้าง ไม่เน้นความลึก ซึ่งจะแตกต่างจากคำว่า \"ก่น\" มีเราจะขุดให้ลึก โดยให้เสียมทำมุม กับพื้น ตั้งแต่ 45-90 องศา

ตัวอย่างการขัว เช่น
-ขัวหอย
-ขัวเขียดจินา
เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัว

ภาษาอีสานคำว่า..ขัว
ความหมายตรงๆ ====>
1.ขุด คุ้ย (v) 2.สะพานเล็กๆแคบ (n) 3.หลุด ลอก (adv) 4.ขวา (n)
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: เหลา อุบลครับ
เมื่อวันที่:: 14-02-2007 21:21:24

ตัวอย่าง

1. วันนี้เราจะไปขัวหอยหรือไม่ก็ขัวเขียดทรายที่แก่งสะพือกัน

2. วันก่อนน้องเอมี่เดินไต่ขัวไม่ระวังเลยตกน้ำ เสื้อผ้าขาดรุ่งริ่งหมด จนคนที่มางานประกวดสุพรรณหงษ์ทักกันใหญ่ ว่าทำไมถึงใส่กระโปรงขาดมา

3.เมื่อวานผมเดินเล่นแถวดรงเรียนเก่า เห็นสีข้างกำแพงขัวออกจนเกือบหมดแล้ว

4.พอครูสั่งให้ทุกคนขัวหัน เราก็วิ่งออกจากแถวได้ทันที

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขัว

ภาษาอีสานคำว่า..ขัว
ความหมายตรงๆ ====>
สะพาน (bridge)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: อ้ายโอ๊ต
เมื่อวันที่:: 27-10-2009 22:26:40

ตัวอย่าง

คนไทย: น้องคะสะพานข้ามโขงไปทางไหนคะ

บักปังคุง: อ๋อ....ขัวข้ามของ ก็อยู่ทางขัวมือ เลี้ยวขัวไปนั่นละ กะฮอดขัวแล้วเอื้อย
(อ๋อ...สะพานข้ามโขง ก็อยู่ทางขวามือ เลี้ยวขวาไปทางนั้นแหล่ะ ก็ถึงสะพานแล้วพี่สาว)

คนไทย: .....!?!?...... (ตรูถามผิดคนป่าวฟ่ะ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขั่ว

ภาษาอีสานคำว่า..ขั่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ทำให้สุก โดยการ ผัด ,ทอด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 04-06-2007 17:32:23

ตัวอย่าง

อ้ายหน่อแข่วดีหลายหย่ำไนบักขามขั่วก้วดก้วด ได่ยินแล้วเข็ดแข่วอีหลี้
ปาดพ่อใหญ่บูลย์ เฒ่าแล้วขบไนบักขามขั่วบ่ได่ เพิ้นย้านแข่วเพิ้นร่อน

คำแปล : พี่หน่อมีฟันที่แข็งแรงเคี้ยวเม็ดมะขามที่เอาไปผัดจนสุกแล้วเสียงดัง ได้ฟังแล้วเสียวฟัน จริงๆ แต่ผู้เฒ่าบูลย์ แก่แล้วฟันฟางไม่ดีกัดเม็ดมะขามที่ผัดแล้วไม่ได้ เพราะกลัวฟันหักหลุดออกมา ฮ่าฮ่า อันนี้ผู้เขียนหัวเราะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข้าวดอ

ภาษาอีสานคำว่า..ข้าวดอ
ความหมายตรงๆ ====>
ข้าวพันธุ์เบา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 13-06-2006 13:42:31

ตัวอย่าง

อธิบายก่อนนะครับ
ข้าวดอ หรือ ข้าวพันธุ์เบา จะมีลักษณะทั่วไปเหมือนพันธุ์ข้าวทั่วไป แต่จะมีลักษณะเด่นดังนี้
1. น้ำหนักเบากว่า ในปริมาณที่เท่ากัน
2. จะใช้เวลาในการออกดอกออกผลเร็วกว่าข้าวพันธ์ปรกติ (ข้าวใหญ่) ประมาณ 1 -2 เดือน ดังนั้นต้องรีบเกี่ยวข้าว หากปล่อยไว้นาน ข้าวจะขอบ (เม็ดจะหลุดออกจากรวงข้าวง่าย หรือ ก้านเมล็ดข้าวจะเปราะ ขอบ คาดว่า จะมาจาก กรอบ นั่นแหละ)
3. มีทั้งข้าวเหนียวและข้าวจ้าว
4. ไม่นิยมนำมาขาย เพราะมันให้น้ำหนักน้อยกว่า ส่วนใหญ่นิยมปลูกรับประทานมากกว่า

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
บ่าวหน่อ เลาปลูกข้าวดอไว้ถ่าต้อนพี่ต้อนน้องชมรมอีสานจุฬาฯ เลาอยากให่พี่น้องชมรมได้กินข้าวก่อนซาวบ้านเพิ่น
แปลว่า
บ่าวหน่อ แกปลูกข้าวพันธ์เบา ที่สามารถเก็บเกี่ยวได้เร็ว ไว้ต้อนรับพี่น้องชมรมอีสาน จุฬาฯ แกอยากให้พี่น้องชมรม ได้รับประทานข้าวก่อนชาวบ้านเขา


สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขาวออกลอก

ภาษาอีสานคำว่า..ขาวออกลอก
ความหมายตรงๆ ====>
ขาววอก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 08-11-2006 09:45:03

ตัวอย่าง

ขาวออกลอก คือขาวเหมือนไปเปื้อนฝุ่นผง แป้งขาวๆ จนดูขาววอก ซึ่งก็คล้ายๆ กับขาวโอกโลก แต่ขาวออกลอก จะให้ความรู้สึกที่เปื้อนขาวน้อยกว่า เช่น

ลิเก ทาหน้าขาวออกลอก หมายถึง ลิเก ทาหน้าขาววอก

บ่าวหน่อ อยากขาว ไปนอนเกียกลานมัน จนโตขาวออกลอก หมายถึง บ่าวหน่อ อยากผิวขาว จึงไปนอกคลุกลานมันสำปะหลัง จนตัวขาววอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขิว หรือ ฉิ๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..ขิว หรือ ฉิ๋ว
ความหมายตรงๆ ====>
หมั่นไส้
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 20-05-2006 11:06:29

ตัวอย่าง

ขิว หรือ ฉิ๋ว นอกจากจะเป็นลักษณะของกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์แล้ว อีกนัยหนึ่ง ขิว หรือ ฉิ๋ว แปลว่า หมั่นไส้ เช่น
-\"บักเสื้อลายๆ เต้นเยาะๆแยะๆอยู่หน้าฮ้านหมอลำ คือเป็นตาซังแท้วะ กูจั่งแม่น \"ฉิ๋ว\" บักห่านี่หลายแท้\" แปลว่า ไอ้คนที่ใส่เสื้อลายที่เต้นอยูหน้าเวทีหมอลำนั่น มันช่างเคืองหูเคืองตาจริงๆ ฉันชักจะ \"หมั่นไส้\" มันแล้วจริงๆ....

ปล.อย่าขิวกันบ่อยนักนะ เดี๋ยวมันจะมีเรื่องกัน....


แก้ไขข้อมูล
คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้กะตก

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้กะตก
ความหมายตรงๆ ====>
(น) ยางของต้นพลวงที่หล่นตามพื้นดินเป็นก้อน ๆ ใช้เป็นเชื้อไฟได้
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 01-09-2009 14:30:07

ตัวอย่าง

ลูกหล่า เอาขี้กะตกมาให้แม่ดังไฟแน่..

แปลว่า ลูก เป็นเอาขี้กะตกมาให้แม่ใช้ก่อไฟหน่อย

(หล่า เป็นคำวิเศษณ์ ใช้ขยายคำนาม เพื่อแสดงความอ่อนโยนหรือความรัก)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้เข็บ

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้เข็บ
ความหมายตรงๆ ====>
ตะขาบ
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: ...
เมื่อวันที่:: 24-08-2010 21:31:07

ตัวอย่าง

คุณหนูค่ะ! ระวังขี้เข็บนะเด้อระวังจ้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี่แข่ว

ภาษาอีสานคำว่า..ขี่แข่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ขี้ฟัน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: จู้นพู่น
เมื่อวันที่:: 14-01-2010 20:42:49

ตัวอย่าง

ป้าด...คือขี่แข่วหลายแท้

โห..ทำไมขี้ฟันเยอะจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้ค้าน

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้ค้าน
ความหมายตรงๆ ====>
ขี้เกียจ
อ้างอิงจังหวัด :: จันทบูรนคร
จากคุณ:: โอปปอติกะ
เมื่อวันที่:: 28-07-2007 18:12:21

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง: เป็นหยังเด็กน้อยคือขี้ค้านเฮ็ดการบ้าน

คำแปล: ทำไมเด็กๆจึงขี้เกียจทำการบ้าน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี่ดิน

ภาษาอีสานคำว่า..ขี่ดิน
ความหมายตรงๆ ====>
ดิน,ก้อนดิน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: สาวพระยืน
เมื่อวันที่:: 02-09-2008 14:31:30

ตัวอย่าง

ข่อยอยากดึกขี่ดินแนใซ่หัวหมาโตนี่แถ่น้อ แปลว่า ฉันอยากปาก้อนดินเล็งใส่หัวหมาตัวนี้จังเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้เดือด, ขี้เดียด

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้เดือด, ขี้เดียด
ความหมายตรงๆ ====>
รังเกียจ,น่าขยะแขยง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/9/2002 5:01:12 AM

ตัวอย่าง

เจ้าคือมาเฮ็ดโตขี้เดือดแท้
แปลว่า
ทำไมคุณทำตัวน่ารังเกียจอย่างนี้

ขี้เดือด, ขี้เดียด คือ รังเกียจ,น่าขยะแขยง

เพิ่นวา.....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี่ถืกป๊อง,ขี่สบป๊อง

ภาษาอีสานคำว่า..ขี่ถืกป๊อง,ขี่สบป๊อง
ความหมายตรงๆ ====>
เลือกสุ่มๆแต่ก็ได้ของดี,เดาสุ่มๆก็เดาถูก, ฟลุ๊ค
อ้างอิงจังหวัด :: นครราชสีมา
จากคุณ:: สืบ ห้วยแถลง
เมื่อวันที่:: 11-10-2008 13:39:33

ตัวอย่าง

ขุดฮูใด๋กะได้แต่กบน้อ..คือขี่ถืกป๊องแท้..
ขุดรูไหนก็ได้กบ..ทำไมฟลุ๊คจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขีน

ภาษาอีสานคำว่า..ขีน
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ชอบหน้า, ไม่พอใจ, ไม่ชอบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 15-12-2006 08:48:08

ตัวอย่าง

คำว่า ขีน มีความหมายว่า ไม่ชอบหน้า, ไม่พอใจ, ไม่ชอบ

ตัวอย่าง

ที่ข่อยขีนเจ้า เป็นย้อนวา เจ้ามักเฮ็ดโตเด่นกว่าหมู่โพด ยามเว้าอีหยังขึ้นมาแหน่ เจ้ากะบ่เคยฟัง
แปลว่า
ที่ผมไม่ชอบหน้าคุณ เป็นเพราะว่า คุณมักทำตัวเด่นเกินไป เวลาพูดอะไรขึ้นมาหน่อย คุณก็ไม่เคยฟัง


สั่นดอกหว้า...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้โผ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้โผ่น
ความหมายตรงๆ ====>
พุง/ท้อง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 15-01-2010 02:41:19

ตัวอย่าง

หมอนี้ขี้โผ่นใหญ่แท้
แปลว่า หมอนี้ พุงใหญ่จัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้มักย้อง

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้มักย้อง
ความหมายตรงๆ ====>
้บ้ายอ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 12:27:15

ตัวอย่าง

ังแม่นขี้มักย้องแท้หล่ะ ย้องยิ้มเป้ยเสย-บ้ายอจริง ชมแล้วยิ้มแฉ่งหน้าตาเฉย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้เมี่ยง

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้เมี่ยง
ความหมายตรงๆ ====>
ขี้สนิม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 26-05-2006 23:05:18

ตัวอย่าง

มีดเจ้าคือ มีตะขี้เหมี่ยงแท้หน้อ สิไปฟันอีหยังเข่าบ้อ เอาๆปฝนถ่าแหม แปลว่า มีดคุณ ทำไมมีแต่สนิม อย่างนี้จะไปฟันอะไรได้ เอาไปลับไป ฝน คือ ลับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขีว/เหม็นขีว

ภาษาอีสานคำว่า..ขีว/เหม็นขีว
ความหมายตรงๆ ====>
กลิ่นเหม็นไหม้ที่มีกลิ่นฉุนหรือเหม็นสาบ/เหม็นเขียว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 28-12-2009 19:51:25

ตัวอย่าง

ไผเผาหยัง คือขีวแท้
แปลว่า ใครเผา ทำไมเหม็นฉุนจัง
คำว่า ขีว บางทีก็ใช้ในกรณีที่มีความรู้สึกไม่พอใจหรือรังเกียจ เช่น
เฮาขีวหมอนี้หลาย แปลว่า ฉันไม่ค่อยชอบหมอนี่เลยว่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้สีก

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้สีก
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นดินโคลนของน้ำเสียที่ขังอยู่ใต้ถุนบ้านมีกลิ่นเหม็น สีดำ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตึ๋ง
เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:43:33

ตัวอย่าง

โอย...ญ่างกายมาฮอดบ้านหลังนี่เหม็นขี่สีกโวย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขุม

ภาษาอีสานคำว่า..ขุม
ความหมายตรงๆ ====>
หลุม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 17-12-2009 06:00:32

ตัวอย่าง

มื้อนี้พากันไปขุดขุมผังหลักฮั้วเด้อ
แปลว่า วันนี้พากันไปขุดหลุมฝังเสารั้วนะ
เป็นภาษาเก่า ปัจจุบันใช้ หลุม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขู

ภาษาอีสานคำว่า..ขู
ความหมายตรงๆ ====>
ตกหล่น ร่วงหล่นโปรยปราย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 12-10-2006 16:14:20

ตัวอย่าง

ขู คือลักษณะที่สิ่งของตกหล่นกระจัดกระจายจากที่สูง เป็นจำนวนมากมาย โดยมากนิยมใช้กับของเล็กๆ เช่น

ขี้ฝุ่นขู = ฝุ่นตก
มดแดงขูจากรัง = มดแดง(จำนวนมาก)ตกจากรัง
ไข่มดแดงขูจากรัง = ไข่มดแดง(จำนวนมาก) ตกจากรัง
ขูโผ่ๆ = ตกลงมาต่อเนื่องกันเป็นจำนวนมาก

พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี เลาย่างเหยียบสังกะสี จนขี้หลักเหยี่ยขูโผ่ๆ เต็มหัวน้องพอลล่า
แปล
พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี แกเดินเหยียบสังกะสี จนฝุ่นตกกระจัดกระจายลงมา เต็มหัวน้องพอลล่า

บ่าวพนมไพร เลาไปแหย่ไข่มดแดง ปากกะต่ายังบ่ทันซื่อฮังมดแดงจ้อย แหย่เอาๆ ไข่มดแดงขูถิ่มเหมิด จั่งแม่นฟ้าวคักน้อ ซั้นดอก

แปล
บ่าวพนมไพร แกไปแหย่ไข่มดแดง ปากตระกร้ายังเข้าไม่ตรงรังมดแดงเลย ก็แหย่เอาๆ ไข่มดแดงหล่นเสียหายหมด ไม่รู้จะรีบไปไหน เนาะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เขา

ภาษาอีสานคำว่า..เขา
ความหมายตรงๆ ====>
เขา(พวกเขา) บุรุษที่3/เรา เค้า ฉัน บุรุษที่1
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:55:44

ตัวอย่าง

เช่น 1. โตสิไปยากหยังนำเขา
แปลว่า ตัวเองจะไปวุ่นวายไรกับเค้าล่ะ
2.ใช้แทนตัวเอง ให้ฟังดูใกล้ชิดซึ่งส่วนตัวผมว่าคนพูดพูดแล้วดูน่ารักดี แปลประมาณ เค้า(ตะเอง) เรา เช่น เจ้าของไปเที่ยวนำเขาบ่ แปลว่าตะัเองไปเที่ยวกับเค้ามั้ยง่ะั

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เข่าบ่อน

ภาษาอีสานคำว่า..เข่าบ่อน
ความหมายตรงๆ ====>
เข้าห้องนอน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:16:07

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง โอยหิวนอนคัก น้องจีจ้าเข่าบ่อนเถาะป๊ะ

แปล โอยไม่ไหวแล้ว ง่วงนอนจังเลย น้องจีจ้าจ๋าเข้าห้องนอนเราดีกว่าจ้า อิอิ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โข่ โล่ เข่ เล่

ภาษาอีสานคำว่า..โข่ โล่ เข่ เล่
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นชิ้นเป็นอัน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หยัด พยุห์
เมื่อวันที่:: 08-04-2009 13:52:11

ตัวอย่าง

หย่างไปนำทางแนมเห็นแต่ก้อนหินว่าง โข่ โล่ เข่ เล่ เต็มทางอยู่ ไปกะบ่ ได๋ มีแต่ก้อนหิน กะ หยัง ล่ะ ๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไข

ภาษาอีสานคำว่า..ไข
ความหมายตรงๆ ====>
ถ้าเป็นคำกริยา หมายถึง การแกะออก หรือเปิดออก
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 21-08-2009 08:04:55

ตัวอย่าง

ถ้าเป็นคำนามก็หมายถึงไขสัตว์ต่างๆ ที่บางทีชอบเก็บไว้ถูเลื่อยเวลาเลื่อยไม้เพื่อให้ลื่น หรือทำเทียน

เช่น \"ได้ห่อยังลองไขออกมาเบิง่แน่\"
ความหมาย \"ได้ห่ออะไรแกะออกดูหน่อย\"
หรือ\" ไปหาไขมาถูเลื่อยแน่มันฝืน ถูให้มันมอนๆ\"
ความหมา\"ไปหาไขมาถูเลื่อยหน่อยมันฝืด ถูให้มันลื่นๆ\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คนขี้ถี่

ภาษาอีสานคำว่า..คนขี้ถี่
ความหมายตรงๆ ====>
คนขี้เหนียว,หวงของ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: บ่าวเดช
เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:33:15

ตัวอย่าง

คนขี้ถี่ คือ คนขี้เหนียว

ตัวอย่าง
อ้ายอั่นนี่เลาคือมาขี้ถี่แท้ แปลว่า พี่คนนี้ทำไมมาขี้เหนียวจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ควด

ภาษาอีสานคำว่า..ควด
ความหมายตรงๆ ====>
การข่วน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/3/2002 11:12:11 PM

ตัวอย่าง

แมวโตนี้มันสิควดเอาเด้ ระวังมันดีๆเด้อ
แปลว่า
ระวังแมวตัวนี้ข่วนเอานะ

เพิ่นวา....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ควย

ภาษาอีสานคำว่า..ควย
ความหมายตรงๆ ====>
ควาย
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: เท็ดดี้แบร์
เมื่อวันที่:: 12-02-2007 19:49:21

ตัวอย่าง

ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย
ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด
มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย
ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย
แปลว่า
เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย
ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด
มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย
ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย
แปลว่า
เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย

สั่นดอก..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คอย, คอยๆ

ภาษาอีสานคำว่า..คอย, คอยๆ
ความหมายตรงๆ ====>
ทำเบามือ, ทำอย่างทะนุถนอม,เสียงเบา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: สาวพระยืน
เมื่อวันที่:: 02-09-2008 14:48:40

ตัวอย่าง

อี๊หล่าเฮ็ดอีหยังคอยๆแน๊มันสิอฮ่าง แปลว่า อีหนูทำอะไรทำเบามือหน่อยมันจะพัง
บักหล่าเว่าคอยๆก๊อนี่แน๊ มันอยากไล แปลว่าไอ้หนูพูดเบาๆกว่านี้หน่อยมันเสียงดังหนวกหูรำคาญ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คัก

ภาษาอีสานคำว่า..คัก
ความหมายตรงๆ ====>
สุดยอด ดีที่สุด ได้ดั่งใจ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: แม่ป้าแดง
เมื่อวันที่:: 23-11-2006 13:05:11

ตัวอย่าง

คักหลาย = ดีมาก สุดยอด เยี่ยมยอด


ถ้าไม่ได้ เจอหมอคนนี้ มันบ่คัก = ถ้าไม่ได้เจอหมอคนนี้แล้ว จะรู้สึกว่า ไม่ได้ดั่งใจหวัง ไม่ได้ในสิ่งที่คิดว่าดีที่สุด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คันแข่ว

ภาษาอีสานคำว่า..คันแข่ว
ความหมายตรงๆ ====>
v. หงุดหงิดเนื่องจากทำอะไรไม่ได้อย่างที่คิด
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: บ่าวชัยเมืองอุดร
เมื่อวันที่:: 14-07-2007 05:00:09

ตัวอย่าง

บอกว่าอย่า อย่า มันก่ะบ่ฟังความ ข่อยซะมะ \"คันแข่ว\"แท้น้อ ลูกสาวพุเนี้ยน่ะ
คำแปล พ่อรู้สึกหงุดหงิดที่ลูกสาวเตือนไม่ฟังแต่ก็ทำอะไรไม่ได้ ก็เลยได้แต่ \"คันแข่ว\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คางกะไต

ภาษาอีสานคำว่า..คางกะไต
ความหมายตรงๆ ====>
คาง, ส่วนปลายของคาง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-07-2008 15:01:14

ตัวอย่าง

คำว่า คางกะไต คือ คาง, ส่วนปลายของคาง

มาดูตัวอย่างกันนะครับ

สาวนางคนเก่า

ปรกติแล้วเลาอาบน้ำอุ่นทุกมื้อ พอดีมื้อนี้เลาไปเที่ยวเชียงใหม่นั่นหนา หนาวกะหนาว น้ำอุ่นกะบ่มี เลยได้อาบตก พอตะอาบออกมาแล้ว เลาหนาวแฮงเห็นตะคางตะไกสั่น ง๊อกๆๆๆๆ เอาโลด



แปล

สาวนาง ปรกติแล้วแกเป็นคนรักสะอาด อาบน้ำอุ่นทุกวัน พอดีวันนี้แกไปเที่ยวเชียงใหม่ หนาวก็หนาว น้ำอุ่นก็ไม่มี เลยได้อาบน้ำตก พออาบเสร็จแล้วแกหนาวมากเห็นแต่ปลายคาง สั่น เสียงดัง ง๊อกๆๆๆๆ เลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คาด ลาดไปคาดลาดมา

ภาษาอีสานคำว่า..คาด ลาดไปคาดลาดมา
ความหมายตรงๆ ====>
คนอยู่ไม่เป็นสุขเดี๋ยวไปเดี๋ยวมาบางครั้งจนเป็นที่ลำคาญ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร
เมื่อวันที่:: 29-12-2009 21:02:45

ตัวอย่าง

คำว่า คาดลาดไป คาดลาดมา มีความหมายว่า นิสัยของคน ๆ นั้นวอกแวก อยู่ไม่เป็นสุข
เดี๋ยวไป เดี๋ยวมา ตัวอย่างเช่นในขณะที่มีผู้คนมากมายกำลังนั่งชมหมอลำอยู่นั้นมีกะชายนายคนหนึ่งนั่งไม่เป็นสุขเดี๋ยวเดินเข้าเดินออกจนเป็นที่น่าลำคาญของผู้คนที่เขามีความสุขในขณะที่ชมหมอลำอยู่นั้น จึงมีคำบ่นออกมาว่า ฮ่วยมันคือคาดไปคาดลาดมาแท้หนอบักหานี่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คาย

ภาษาอีสานคำว่า..คาย
ความหมายตรงๆ ====>
คันคาย/คาย/ค่าบูชาครูหรือสิ่งของที่ใช้ในการบูชาครูก่อนที่จะศึกษาเล่าเรียน วิชาการต่างๆจากครูอาจารย์
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 19-12-2009 03:02:23

ตัวอย่าง

ค่าคายมีหยังแหน่
แปลว่า ค่าครูมีอะไรบ้าง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คำที่ใช้ในการไล่สัตว์

ภาษาอีสานคำว่า..คำที่ใช้ในการไล่สัตว์
ความหมายตรงๆ ====>
คำที่ใช้ในการไล่สัตว์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 21-06-2008 15:13:32

ตัวอย่าง

ภาษาอีสานจะมีคำแปลกๆสำหรับการไล่สัตว์ดังนี้

เส่ๆๆ ไล่หมา
ฮึ้ยๆๆ อันนี้ไล่ควาย ไล่วัว
โซวๆๆ อันนี้ไล่ไก่
แม๊วๆๆ อันนี้ไล่แมว (ไม่ต้องบอกก็รู้)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คำแพง

ภาษาอีสานคำว่า..คำแพง
ความหมายตรงๆ ====>
คำแพง แปลว่า ผู้ซึ่งเป็นที่รักหรือ แก้วตาดวงใจของพ่อแม่
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: พีคนันยา
เมื่อวันที่:: 20-10-2009 09:45:20

ตัวอย่าง

เป็นหยัง คือเส่า คือโสก แท้ คำแพง ของแม
แปลว่า ทำไมถึงเศร้าโศกอย่างงี้ สุดที่รักของแม่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิงฮ้อน

ภาษาอีสานคำว่า..คิงฮ้อน
ความหมายตรงๆ ====>
ตัวร้อน มีไข้
อ้างอิงจังหวัด :: เพชรบูรณ์
จากคุณ:: เมืองหล่ม
เมื่อวันที่:: 29-02-2008 13:17:22

ตัวอย่าง

หล้าคิงฮ้อนติ มื้อนี้บ่ต๊องไปเฮียนเด๋อ
คำแปล หนูตัวร้อนเหรอ วันนี้ไม่ต้องไปเรียนหนังสือนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิดต่อ

ภาษาอีสานคำว่า..คิดต่อ
ความหมายตรงๆ ====>
คาดหวัง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 24-10-2006 16:57:23

ตัวอย่าง

คิดต่อ บางทีก็ออกเสียงเป็น คึดต่อ ก็มี

อ้ายดล : พ่อใหญ่ชาญ เลาเป่าโหวดม่วน จนได้ฉายาโหวดเสน่หา แต่ว่า น้องกะแต บ่ต้องไปคิดต่อนำเลาดอก เลามีเมียแล้ว มา มา มานั่งใกล้ๆ อ้ายดลพี้ จั่งค่อยคิดต่อนำได้
พ่อใหญ่ชาญ : หืย อ้ายดลนั่นล่ะ แฮ่งคัก แฮงมีเทิงลูก เทิงเมีย อย่าไปเซียเลาเด้อหล่ากะแต มาหาอ้ายชาญพี้ น้องกะแต คิดต่อสิฟังโหวด อ้ายสิเป่าให้ฟัง คิดต่อสิกินข้าว อ้ายสิทอดไข่ให้กิน
น้องกะแต : มัวเถียงกันอยู่หนั่นล่ะ บ่มีไผเป็นตาคิดต่อได้ดอก น้องกะแตไปหาอ้ายหน่อดีกั่ว จั่งค่อยเป็นตาได้คิดต่อ เนาะอ้ายหน่อเนาะ... ยืมเงินจักหมื่นสองหมื่นแหน่อ้ายหน่อ....

แปลว่า
พี่ดล : พ่อใหญ่ชาญ แกเป่าโหวดเพราะ จนได้ฉายาโหวดเสน่หา แต่ว่า น้องกระแต อย่าไปคาดหวังอะไรกับแกเลยนะ แกมีเมียแล้ว มา มา มานั่งใกล้ๆ พี่ดลนี่ จึงจะคาดหวังได้
พ่อใหญ่ชาญ : เอ้อ พี่ดลนั่นแหละ ตัวดี มีทั้งลูกทั้งเมีย อย่าไปเชื่อแกนะน้องกระแต มาหาพี่ชาญดีกว่า น้องกระแตอยากฟังโหวด พี่ชาญจะเป่าให้ฟัง อยากกินข้าว พี่จะทอดไข่ให้กิน
น้องกระแต : มัวแต่เถียงกันอยู่นั่นแหละ ไม่มีใครเป็นที่น่าคาดหวังได้ทั้งนั้นแหละ น้องกระแตไปหาพี่หน่อดีกว่า ค่อยเป็นที่น่าคาดหวังได้หน่อย เนาะพี่หน่อเนาะ.... ขอยืมเงินสักหมื่น สองหมื่นหน่อยนะพี่หน่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิ๋ว,ฉิ่ว

ภาษาอีสานคำว่า..คิ๋ว,ฉิ่ว
ความหมายตรงๆ ====>
กลิ่นที่ไท้พึงประสงค์,ไม่พึงประสงงค์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า
เมื่อวันที่:: 12/27/2001 11:49:31 PM

ตัวอย่าง

มื้อนี้ ข่อยคือมาคิ๋วเจ้าแท้ หรือ
ผักกะแยง นี้ คิ๋วเน๊าะ
แปลว่า
วันนี้ผมเบื่อหน้าคุณจังเลย หรือ
ผักกะแยง นี้ เหม็นมาก

สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 83 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คึด

ภาษาอีสานคำว่า..คึด
ความหมายตรงๆ ====>
คิด,นึก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: สาวพระยืน
เมื่อวันที่:: 02-09-2008 23:01:48

ตัวอย่าง

นั่งคึดหยังยู๊ แปลว่า นั่งคิดอะไรอยู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 84 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คึดบ่/บ่คึด

ภาษาอีสานคำว่า..คึดบ่/บ่คึด
ความหมายตรงๆ ====>
คิดไหม / ไม่คิด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 03-10-2010 00:39:52

ตัวอย่าง

คึดบ่ว่าเฮ็ดจั่งซี้ มันสิเป็นแนวใด๋

แปลว่า คิดไหมว่าทำอย่างนี้แล้ว มันจะเป็นยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 85 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คึดมึ

ภาษาอีสานคำว่า..คึดมึ
ความหมายตรงๆ ====>
คิดแปลกต่างจากปกติ/คิดได้ไง/ คิดยังไง ความหมาย ประมาณว่า ความคิดที่ไม่ใช่ปกติวิสัย เช่น ปกติจะไม่ค่อยทำหรือปฏิบัติ แต่วันนี้คิดอยากจะทำ เช่น ไม่เคยกลับบ้านหรือโทรศัพท์ไปหาใครก็ตาม แต่วันนี้ก็โทรไป เพื่อนก็จะถามว่า คึดมึจั่งใด๋จั่งโทรมา หมายความว่า คิดยัง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 28-11-2010 22:32:52

ตัวอย่าง

มื้อนี้คึดมึจั่งใด๋จั่งมาหาล่ะ

แปลว่า วันนี้ คิดยังไงถึงได้มาหาล่ะ

(ถามประมาณว่า แปลกใจเพราะปกติจะไม่มาหา)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 86 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คือจั่ง/คือจั่งว่า

ภาษาอีสานคำว่า..คือจั่ง/คือจั่งว่า
ความหมายตรงๆ ====>
ทำไม/เหมือนดั่ง/เหมือนดังว่า/
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 05-10-2010 20:59:14

ตัวอย่าง

บ่าวปิ่นคือจั่งบ่มา

แปลว่า ทำไมบ่าวปิ่นไม่มา

เฮ็ดคือจั่งคนบ่ได้กินข้าวแท้

แปลว่า ทำเหมือนคนไม่ได้กินข้าวจัง

เรื่องทั้งหมด กะคือจั่งที่ข้อยเว้ามานี่ล่ะ

แปลว่า เรื่องทั้งหมด ก็เหมือนดังที่ผมพูดมานี่ล่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 87 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คุ/คุถัง

ภาษาอีสานคำว่า..คุ/คุถัง
ความหมายตรงๆ ====>
ถังน้ำ/กระแป๋ง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 02:44:41

ตัวอย่าง

เอาคุมาใส่นำแหน่
แปลว่า เอาถังมาใส่น้ำหน่อย
บางแห่งเรียก กะคุหรือคุถัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 88 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คูน, คูณ

ภาษาอีสานคำว่า..คูน, คูณ
ความหมายตรงๆ ====>
ถมให้สูงขึ้น, ยกระดับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 26-03-2007 09:57:51

ตัวอย่าง

คำว่า คูน หรือ คูณ เขียน ยังไง ก็อ่านให้เหมือนกันก็แล้วกันครับ
ความหมายก็คือ การถมให้สูงขึ้น นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ

เฮือนซานของพี่น้องซุมื้อนี้แฮงสิต่ำกั่วถนน ฝนตกมายามใด๋ น้ำท่วมซุปี ย่อนวาเพิ่นคูนถนนขึ้นให้มันสูงกั่วเฮือนเฮา
คัน เฮาคูนดินเดิ่นเฮือนเฮาแข่งกับถนน กะสิสู่เพิ่นบ่ได้ดอก ขอยวา ทางทีดี เฮาคูนดินให้มันซ่ำถนนสิดีกั่ว บ่ต้องสูงกว่าถนนดอก แม่นบ่ เจ้าวา
แปลว่า
บ้านเรือนทุกวันนี้ของพี่น้องมันต่ำกว่าถนน ฝนตกมาตอนไหน น้ำท่วมบ้านถุกปี เพราะว่า ทางการท่านถมดินให้สูงกว่า บ้านของเรา
หากเราถมดินบ้านเราแข่งกับถนน ก็จะสู้เขาไม่ได้ ผมว่า ทางที่ดี เรามาถมดินให้เท่ากับถนนพอดีดีกว่า ไม่ต้องสูงกว่าถนนหรอก จริงไหม คุณว่า

อธิบายเพิ่มเติม
ซุมื้อนี้ ==> ทุกวันนี้
สู่ ==> สู้
ซ่ำ หรือ ส่ำ ==> เท่ากัน
เพียง ==> เท่ากัน (ใช่กับความสูง)

วาสั่นดอก..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 89 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เครียด/เครียดหลาย

ภาษาอีสานคำว่า..เครียด/เครียดหลาย
ความหมายตรงๆ ====>
โกรธ/โมโห/โกรธมาก/เครียด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-12-2009 20:29:26

ตัวอย่าง

เครียดให้แม่เฮ็ดหยัง
แปลว่า โกรธให้แม่ทำไม

เครียดหลาย คือ โกรธมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 90 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เครื่องเอ้

ภาษาอีสานคำว่า..เครื่องเอ้
ความหมายตรงๆ ====>
เครื่องประดับประดา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บอยเมืองขอน
เมื่อวันที่:: 06-08-2009 08:47:23

ตัวอย่าง

นั้นพวกเฮาพากันเบิ่งผู้นั้นเขาจังมาเท่แท้แถมเครื่องเอ้กะซางงามหลาย
แปลว่าพวกเราดูผู้ชาย(หรือผู้หญิง)คนนั้นเขาคนนั้นสง่างามแถมการแต่งตัวก็สวยงาม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 91 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก
ความหมายตรงๆ ====>
พัก หรือ หยุดการกระทำนั้น ชั่วขณะ
อ้างอิงจังหวัด :: ไซ ยา พูม
จากคุณ:: นพกร เด้อครับ
เมื่อวันที่:: 9/27/2001 11:51:50 AM

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง เช่น บักหำน่อย นพกร กำลังนั่งเขียน " ภาษาอีสานมื้อละคำ " เพื่อจะได้ส่งไปรวมกลุ่มกับ พ่อแม่พี่น้องชาวชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน ขณะนั้นเอง อ้ายบ่าวหน่อ เดินถือลาบวัว // แซบ ๆ // มาด้วยถุงบักใหญ่หนึ่ง (ถุงใหญ่มาก ๆ) อ้ายบ่าวหน่อก็เอ่ยปากพูดกับ บักหำน่อย นพกร ว่า มามะบักหำน่อย """" เคิก """ มากินลาบวัวนำกันก่อน (ด้วยกัน) ซั่นดอกหว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 92 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก#2

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก#2
ความหมายตรงๆ ====>
การเสียเวลา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 13:37:38

ตัวอย่าง

ขอเสริมกับผู้บ่าว นพกร เด้อครับ
เคิกบ้านข่อยแปลวาเสียเวลา อีกนำเด้อ
ตัวอย่าง
ฟ้าวแหน่เปี๋ยง ผู้บ่าวนพกร คาตะเคิกเวียกเคิกงานอยู่หั่น
แปลว่า
รีบหน่อยนะ คุณนพกร มัวแต่เสียเวลากับงานอยู่นั่นแหละ

**นี่แหละครับท่านผู้อ่าน แต่ละที่แต่ละจังงหวัดยังไม่เหมือนกัน ดังนั้น เราถึงต้องงมาร่วมกันสร้างภาษาอีสาน วันละคำกัน

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 93 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิ้น

ภาษาอีสานคำว่า..เคิ้น
ความหมายตรงๆ ====>
ครึกครื้น อารมณ์ดี มีชีวิตชีวา
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 09-06-2010 14:50:08

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
อ้ายหน่อพ้อพุสาว คือเคิ้นคัก แท้น้อ
อ้ายจารย์ ถืกเลขมาบ่น้อ..คือสี เคิ้นๆ แถะ มื้อนี่
คำแปล
พี่หน่อ คงพบหน้าสาวๆมา จึงครึกครื้นอารมณ์ดี จังนะ
พี่จารย์ คงถูกหวยมารึเปล่า วันนี้ดูมีชีวิตชีวาจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 94 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคียว

ภาษาอีสานคำว่า..เคียว
ความหมายตรงๆ ====>
แรด/ร่าน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:53:10

ตัวอย่าง

ใ้ชกับผู้หญิงแรงๆ ตรง เช่น อีนางนี้คือมาเคียวแท้หล่ะ
แปลว่า ผู้หญิงคนนี้ แรดจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 95 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แคะ

ภาษาอีสานคำว่า..แคะ
ความหมายตรงๆ ====>
เปรียว หรือ พยศ , ไม่เชื่อง
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 31-05-2010 10:37:04

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
ไก่ผู้โอก ตัวนี้ เลี้ยงมาโดนแล้ว ยังแคะอยู่ เข้าใกล้ไม่ได้
งัวโตนี่ เลี้ยงจั่งได๋ มันกะแคะ เนาะ
คำแปล
ไก่โต้งตัวนี้ เลี้ยงมานานแล้ว ยังเปรียวอยู่ เข้าใกล้ก็ไม่ได้
วัวตัวนี้ ไม่ว่าจะเลี้ยงยังไง มันก็ยังพยศ ไม่เลิก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 96 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไค

ภาษาอีสานคำว่า..ไค
ความหมายตรงๆ ====>
บวม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 09-03-2006 15:40:22

ตัวอย่าง

หล่านางเอ้ย อย่าสิได้นอนเวนเด้อนางเอย
เดี๋ยวเจ้าสิโตใหญ่ไคขึ้นดดยบ่ได้ตั้งใจเด้อนาง

แปลว่า
นางเอ๋ย อย่าได้รินอนกลางวันนะ เดี๋ยวตัวดตขึ้นระวังจะอ้วนบวมนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 97 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไคเติบ

ภาษาอีสานคำว่า..ไคเติบ
ความหมายตรงๆ ====>
ดีมาก/ดีขึ้นมาก/ค่อยยังชั่ว หมายถึง อะไรที่ดีขึ้นกว่าเดิม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 25-09-2010 11:59:41

ตัวอย่าง

ขายของมื้อนี้ ไคเติบกว่ามื้อวานอยู่

แปลว่า วันนี้ขายของดีขึ้นกว่าเมื่อวานหน่อย

ไคแหน่ หมายถึง ดีขึ้น ค่อยยังชั่ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 98 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไคแน

ภาษาอีสานคำว่า..ไคแน
ความหมายตรงๆ ====>
ดีขึ้น ค่อนข้างดี
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: แดน
เมื่อวันที่:: 9/3/2001 1:54:08 AM

ตัวอย่าง

อาการป่วยของแม่เจ้าไคแน แล้วบ้อ?
แปลว่า อาการป่วยแม่ของคุณดีขึ้นหรือยัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 99 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไคแหน่

ภาษาอีสานคำว่า..ไคแหน่
ความหมายตรงๆ ====>
ค่อยยังชั่ว, ดีขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: Bumpkin
เมื่อวันที่:: 03-03-2008 17:00:45

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
กลับมาหาเมียทีไรหัวใจมันยุ่ง /ไคแหน่/ แต่มุ่งกินเหล้า แต่เซ้ายันค่ำ

แปล
กลัมมาหามีครั้งเมื่อไรหัวใจมันยุ่ง /ค่อยยังชั่ว/ ที่ได้กินเหล้า ตั้งแต่เช้าจนค่ำ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 100 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไคแหน่

ภาษาอีสานคำว่า..ไคแหน่
ความหมายตรงๆ ====>
ค่อยยังชั่ว
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: ลูกพระธาตุพนม
เมื่อวันที่:: 02-09-2008 14:50:37

ตัวอย่าง

แดดฮ้อนจังซี่ได้กินน้ำเย็นกะยังไคแหน่ หมายความว่า อากาศร้อนๆ อย่างนี้ได้กินน้ำเย็นๆ ค่อยยังชั่วหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 101 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งมงัว

ภาษาอีสานคำว่า..งมงัว
ความหมายตรงๆ ====>
อยู่กับที่,รออยู่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ไอตาดอน
เมื่อวันที่:: 10-10-2008 16:36:21

ตัวอย่าง

บักสี มึงมางมงัวเฮ็ดหยัง
แปล คุณสี คุณมารออยู่ทำอะร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 102 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งวก

ภาษาอีสานคำว่า..งวก
ความหมายตรงๆ ====>
การหัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10/10/2001 3:12:01 PM

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่เจ้าคือมางวกซ้ายงวกขัวจั่งซี้ บ่แมนเจ้าถืกผีเข่าบ่
แปลว่า
คุณตาครับ ทำไมมาหันซ้ายหันขวาอยู่อย่างนี้ สงสัยผีเข้าแล้วกระมัง
วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 103 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งวกเบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..งวกเบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
เหลียวมองตาม
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:57:28

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ป๊าดผู้สาวมางามคักแท้ ย่างกายไปจนได้งวกเบิ่งอีกแหมะ


แปล โอ้โห สาวคนนี้ช่างสวยเหลือเกิน เธเดินผ่านเลยไปตัวเรายังต้องมองเหลียวกลับมามองเธออีกแหน่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 104 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งวม

ภาษาอีสานคำว่า..งวม
ความหมายตรงๆ ====>
ครอบ(ภาชนะ,สิ่งของ)
อ้างอิงจังหวัด :: เลย
จากคุณ:: ภุชงค์
เมื่อวันที่:: 16-01-2007 10:52:22

ตัวอย่าง

เอากะละมังมางวมไว้ ก็แปลว่า เอากะละมังมาครอบไว้ครับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 105 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอนต่อ

ภาษาอีสานคำว่า..งอนต่อ
ความหมายตรงๆ ====>
ท้ายทอย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10-02-2006 11:15:35

ตัวอย่าง

บ่าวโต้ง มาเฮ็ดจั่งซี้มันบ่ดีเด้ จังใด๋มาจอบบ้อน ผู้สาวบ่าวสัน เดี๋ยวกะโดนเตะ เข้างอนต่อสั่นดอก
แปลว่า
หนุ่มโต้ง มาทำอย่างนี้มันไม่ดีนะ มาแอบลักลอบแผนของหนุ่มสัน เดี๋ยวจะโดนเตะเข้าท้ายทอยนะ

จอบบ้อน => การแอบคบชู้สู่ชาย (ความหมายแสลง)
จอบบ้อน ความหมายตรงๆก็มาจาก การที่บ่าวหน่อเอาแหไปตึกปลา ต้องรอให้ปลามันบ้อนก่อน
(ตึกปลา คือ หารทอดแห) ต้องรอให้ปลามาบ้อนก่อน (บ้อน คือ อาการที่ปลาโผล่ขึ้นมาผิวน้ำ เพื่อหันใจ (หายใจ) ๗ส่วนคำว่าจอบ คือ การแอบ

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 106 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอย

ภาษาอีสานคำว่า..งอย
ความหมายตรงๆ ====>
อยู่บนที่สูง ๆ ในลักษณะหมิ่นเหม่ไม่ปลอดภัย
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 25-12-2009 15:01:09

ตัวอย่าง

บ่าวรุทธิ์ไปยามสาวส่าอยู่เฮือน บักมังรายหมาอยู่บ้านบ่คุ้นหน้าเลยไล่ฟัด
บ่าวรุทธิ์เลยต้องแล่นหนีหมาขึ้นไปนั่ง *งอย *ต๊อดป๊อดอยู่เทิงกำแพง

บ่าวรุทธิ์ ไปเยี่ยมสาวส่าที่บ้าน เผอิญไปเจอกับเจ้ามังรายหมาที่บ้าน หมาเจอคนแปลกหน้าก็ไล่กัด บ่าวรุทธิ์เลยต้องหนีขึ้นไปนั่งอยู่บนกำแพง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 107 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งะขา

ภาษาอีสานคำว่า..งะขา
ความหมายตรงๆ ====>
ถางขา
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: หนุ่มสารคาม
เมื่อวันที่:: 05-06-2012 04:08:37

ตัวอย่าง

งะขาออกให้เฮานังนำแนสู
หมายความว่า ถางขาออกให้เรานั่งด้วย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 108 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งัน

ภาษาอีสานคำว่า..งัน
ความหมายตรงๆ ====>
เสียงดัง, มหรสพ, งานที่มีคนเยอะๆ, งานฉลอง, การชุมนุมคน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 23-07-2007 11:00:44

ตัวอย่าง

คำว่า งัน ความหมาย คือ เสียงดัง, มหรสพ, งานที่มีคนเยอะๆ, งานฉลอง
และใช้งันกันเพื่อการชุมนมคน

เช่น งันเฮือนดี คือ งานรวมคนในงานศพ
ตัวอย่าง พ่อใหญ่ Steve เลาอาการบ่ดี เร็วๆนี้อาจสิได้ไปงันเฮือนดีเลา
แปลว่า คุณตา Steve แกออกอาการไม่ดี เร็วๆ อาจจะได้ไปวานศพแกก็เป็นได้

บางอย่างก็หมายถึง มหรสพ
เช่น
บ่าวหน่อ : งานบุญบวชบักต๊อกปีนี้ ได้ยังมางันหล่ะพ่อใหญ่
พ่อใหญ่ดล : เห็นเด็กน้อยวัยรุ่นมันตีกันซุปี กะเลยวาสิจ้างหนัง ซอดแจ้ง พู้นหล่ะ

แปลว่า
บ่าวหน่อ : งานบวชบักต๊อกปีนี้ ได้อะไรมาเป็นมหรสพหล่ะ คุณตา
ตาดล : เห็นเด็กวัยรุ่นตีกันทุกปี ก็เลยว่าจะจ้างภาพยนต์ เอาแบบสว่างดวงอาทิตย์ขึ้นเลยก็แล้วกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 109 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งิงแข่ว

ภาษาอีสานคำว่า..งิงแข่ว
ความหมายตรงๆ ====>
อ้าปากแยกฟันใหดู
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: อาจารย์หนุ่มสารคาม
เมื่อวันที่:: 17-09-2010 12:51:22

ตัวอย่าง

หมอคนอีสาน: อีหล่าลองงิงแข่วให้หมอเบิ่งก่อนนา
หมอ : น้อง ไหนลองอ้าปากแยกฟันให้หมอดูซิ
คนไข้อีสาน : ข่อยงิงแข่วแล้วคุณหมอ( ฉันแยกฟันให้ดูแล้วจ้า)
หมอคนอิสาน : ปาดติโธ้ แข่วเจ้ายังเบิดทุกเล่มเนาะ เซางิงแข่วซะ
หมอ: โอ้โฮ้ ฟันเหลือทุกซี่นะ ปิดปากซะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 110 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งึด

ภาษาอีสานคำว่า..งึด
ความหมายตรงๆ ====>
คาดไม่ถึง แปลกประหลาด น่าอัศจรรย์ใจ งึด
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานตอนกลาง
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 8/6/2001 1:46:28 AM

ตัวอย่าง

โอ น้อ... บ่าวหน่อคนนี้คือหล่อเป็นตางึดแท้น้อ แมนเฮ็ดการงานสร้างอีหยังังได้หล่อปานนี้ แปลว่า นายหน่อคนี้ ช่างน่าอัศจรรย์ใจ ทำไมหล่อได้อย่างนี้ ทำการทำงานอะไรเหรอ สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 111 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งึด

ภาษาอีสานคำว่า..งึด
ความหมายตรงๆ ====>
เหลือเชื่อ,ไม่น่าเป็นไปได้แต่ก็เป็นไปแล้ว,สิ่งที่คิดไม่ถึง,ไม่คิดว่าจะเป็นเช่นนั้น,เหลือเชื่อในสิ่งนั้น
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: เซียงโอก หนองรังกา
เมื่อวันที่:: 22-06-2007 06:32:12

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง....รถวิ่งบนถนนแต่ดันตกถนนไปชนเรือในคลองน้ำ
.....เครื่องบินอยู่บนฟ้าดันลงมาชนกับรถบนถนน
.....เด็กวิ่งเล่นหน้าสนามโรงเรียนเวลากลางวันฝนก็ไม่ตกแต่ถูกฟ้าผ่าตาย
....มหาเศรษฐีของโลกมานั่งขายขนมครกอยู่ที่จังหวัดสุรินทร์...เหล่านี้ร่วมๆเรืยกว่า \"งึด\"
แถมผะหย่า....อัศจรรย์ใจกุ้ง...กุ่มกินปลาบึกใหญ่....ปลาซิงไล่สวบแข้..หนีไปซ่นอยู่เหลือบหิน...อัศจรรย์ใจแข้...หางยาว ๆ คือบ่ใดฮองนั่ง...บาดกระต่ายหางก้อม ๆ คือจังใดนั่งฮอง...อันนี่กะงึดคือกันเด้อพี่น้อง....เซียงโอก หนองรังกา....เป็นคนใจดีที่สุดในหมู่บ้านหนองฮังกาเด้อพี่น้อง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 112 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งึด

ภาษาอีสานคำว่า..งึด
ความหมายตรงๆ ====>
เหลือเชื่อ , มหัสจรรย์
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: หนุ่ม เมืองขอนแก่น
เมื่อวันที่:: 04-03-2010 14:59:37

ตัวอย่าง

ตึกสูงปานนี่ เขาสร้างได้จังได๋ ข่อยล่ะ งึด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 113 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งุม

ภาษาอีสานคำว่า..งุม
ความหมายตรงๆ ====>
1.ครอบ 2.คว่ำ 3.งม
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-05-2006 14:13:12

ตัวอย่าง

คำว่า \"งุม\" คำเดียว อาจจะแปลความหมายได้หลายอย่าง ขึ้นกับว่าใช้ในลักษณะไหน ในที่นี้ขอแปลความหมายเป็น 3 ความหมาย คือ

1.งุม หมายถึง \"ครอบ\" เช่น
\"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน \"งุม\" ถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มันเยาสาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\"
หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน \"ครอบ\" ถ้วยไว้ก่อน ให้มันร่อแร่ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\"
หรืออีกประโยค \"นี่หละน้อ เขาว่า ควมมัก ควมฮัก มาแล่นกุ้ม มันคือสุ่ม \"งุม\" หัว ควมฮักมาพอๆปานกะทอ \"งุม\"ไว่\" ความหมายคือ \"นี่หละหนอความรัก เมื่อมีความรัก มันเหมือนมีอะไรมาครอบงำจิตใจเรา ทำให้เหมือนกับเป็นคนตาบอด\"

2.งุม แปลว่า \"คว่ำ\" เช่น
หลวงพ่อมหาบอกจัวน่อยว่า \"น้อย น้อย ยามเจ้าสันอิ่มแล้ว กะให่เอาบาตรไปล่าง ล่างแล่ว กะเอาไป \"งุม\"ไว่เทิงโต๊ะสาก่อน ให่มันแห่งก่อนจั่งค่อยเอาไปเก็บ บาตรจั่งค่อยสิบ่เข่าขี่เหมี่ยง\"
หมาความว่า หลางพ่อมหา บอกกับเณรว่า \"เณร เณร เมื่อตอนเธอฉันอาหารเสร็จแล้ว ให้เธอเอาบาตรไปล้าง เมื่อล้างแล้วก็เอาไป \"ค่ำไว้บนโต๊ะให้บาตรแห้งเสียก่อน ค่อยเอาไปเก็บ บาตรถึงจะไม่เข้าสนิม\"
หรือเวลาเล่นไพ่ เจ้ามือสิบอกว่า \"ผู้ได๋ป๊อกให่หงานขึ้น ผู้ได๋บ่ป๊อก ให่ \"งุม\" ไว่ \" เป็นต้น

3.งุม แปลว่า งม หมายถึง การคลำหาอะไรบางอย่างในน้ำ เช่น ไปงุมหอย หมายถึง ไปงมหอย /ไปงุมปลา คือ ไปงมปลา/งุมเข็มในหนองน้ำใหญ่ คือ งมเข็มในมหาสมุทร/ เป็นต้น
ตัวอย่างประโยคเช่น \"บ่าวหน่อ ยามเจ้าเอาแหไปตึกปลาอยู่ในหนองนาพ่อใหญ่บัติ ให่เจ้าตึกแล้ว \"งุม\" เอาเด้อ เพราะว่าปลามันมีแต่โตใหญ่ๆ คันเจ้าตึกแหแล่วห้าวเอา ปลามันสิปิ้นเพาออกเหมิด สิบ่ได้จักโตเด้\"
ความหมายก็คือ \"หนุ่มหน่อครับ เวลาคุณจะไปทอดแหหาปลา ที่สระน้ำของคุณตาบัติ ให้คุณทอดแห แล้ว \"งม\" หาปลานะ เพราะมีแต่ปลาตัวโตๆ ถ้าคุณทอดแหแล้วลากเข้าฝั่งเลย ปลามันจะดิ้นหลุดออกจากแหหมด จะไม่ได้ปลาสักตัว นะครับ\"

(ยาวหลายเติบเน๊าะ แค่คำว่า \"งุม\" คำเดียว)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 114 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เงิก

ภาษาอีสานคำว่า..เงิก
ความหมายตรงๆ ====>
การผักออกไป หรือการดึงออกจากตำแหน่งเดิม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: หนุ่มเมืองร้อยเกิน
เมื่อวันที่:: 04-10-2006 18:03:58

ตัวอย่าง

กินข้าวแล้ว ก่อนเข้านอน เงิกหัวกะใด แน่เด้ออีหล้า หรือ แอ็ดอัหยังบ่อเป็น ได้แต่เงิกเทอเล่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 115 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เงี่ยน,เงื่อน,เงียน,เงือน

ภาษาอีสานคำว่า..เงี่ยน,เงื่อน,เงียน,เงือน
ความหมายตรงๆ ====>
อาหารที่เหลือจากการกิน,สิ่งที่เหลืออยู่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 04-08-2008 14:58:15

ตัวอย่าง

คือว่า เงียน บางที่เอิ้นว่า เงือน หรือเงียน
แปลว่า เศษอาหาร หรือ อาหารที่เหลือจากการกินแล้ว

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
ในฮีตสิบสองคองสิบสี่ คองสิบสี่สำหรับฆราวาส ข้อนึงที่พึงปฏิบัติสำหรับภรรยา เพิ่นวา
\"อย่าเอาอาหารเงื่อนกินตนแล้วไปทานให้แก่พระสังฆะเจ้า และเอาไว้ให้ผัวกินจะ กายเป็นบาปได้ อันใดในชาติหน้าก็มีแต่แนวบ่ดี \"

คือ อย่าเอาอาหารที่เฮากินแล้วไปถวายพระและให้ผัวกิน มันสิบาป เกิดชาติหน้ามีแต่สิ่งไม่ดีเข้ามาในชีวิต

มาเบิ่งอีกตัวอย่างนึงนะครับ
ปรกติแล้ว งัวน้อยสิบ่กินน้ำที่เป็นเงียนงัวโตอื่น เด้ คันบ่หิวอีหลี
แปลว่า
ปรกติแล้วลูกวัวจะไม่กินน้ำที่เหลือจากตัวอื่น ถ้าไม่หิวจริงๆ

คำว่าเงียน สิคล้ายๆกันกับคำว่า\"เดน\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 116 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โง

ภาษาอีสานคำว่า..โง
ความหมายตรงๆ ====>
โค้ง , หรือ วกกลับ , วนกลับมา
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 27-09-2010 20:32:00

ตัวอย่าง

ฮ้วย..เลยทางเลี้ยวแล้ว โงกลับมาก่อน
คำแปล
อ้าว..เลยทางเลี้ยวแล้ว วกกลับมาก่อน

เอ๋า ไม้ไผ่ลำนี้ คือ เป็นสีโง ๆ แท้หละ
คำแปล
เอ้า..ม้ไผ่ลำนี้ ดูจะโค้งๆ จังนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 117 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จบเจีย

ภาษาอีสานคำว่า..จบเจีย
ความหมายตรงๆ ====>
ทั้งที,เสร็จสิ้นซะที, ส้นสุดเสียที
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-01-2008 13:28:46

ตัวอย่าง

คำว่า จบเจีย มีความหมายว่า ทั้งที,เสร็จสิ้นซะที, ส้นสุดเสียที

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
อ้ายบุญโฮมเฮียนฮอดเปรียญธรรม เก้าประโยคมาจบเจีย แต่กะยังมาเป็นกรรมกรแบบหามอยู่ แทนที่สิไปเอาดีทางธรรม
แปลว่า
พี่บุญโฮมร่ำเรียนเปรียญธรรมมาเก้าประโยคมาทั้งที แต่ก็ยังมาเป็นกรรมกรแบกหามอยู่ แทนที่จะไปเอาดีทางธรรม


เพิ่นวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 118 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จบเจือ

ภาษาอีสานคำว่า..จบเจือ
ความหมายตรงๆ ====>
งาม/งามมาก/สวยงามมาก/พอดี
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 21-12-2009 00:46:39

ตัวอย่าง

มื้อนั้น เด็กน้อยกำลังจมน้ำมีคนช่อยทันจบเจือ
แปลว่า วันนั้ เด็กกำลังจมน้ำมีคนมาช่วยทันพอดี
เป็นคนจบคนงาม
แปลว่า เป็นคนสวยคนงาม

ผู้สาวบ้านนั้นจบหลาย
แปลว่า สาวบ้านนั้นสวยงามหลาย

คำว่า จบ อาจหมายถึง ความเพรียบพร้อมสมบูรณ์ เช่น คนจบ ก็หมายถึงคนที่เพรียบพร้อมไปหมด ทั้งรูปร่างหน้าตา กิริยามารยาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 119 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอด

ภาษาอีสานคำว่า..จอด
ความหมายตรงๆ ====>
ติดกัน, ชิดกัน ,จรด,เชื่อมต่อ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 20-10-2006 13:12:50

ตัวอย่าง

จอด หมายถึง การเชื่อมต่อ ติด จรด ติด ชิด เช่น

-บ่าวหน่อกับพ่อเฒ่า พากันไปปั้นคันแท กะเลยแบ่งเคิ่งกัน บ่าวหน่อปั้นมาแต่ทางตะเว็นออก พ่อเฒ่าปั้นมาแต่ทางตะเว็นตก ให่ปั้นมา \"จอด\" กันหม่องเคิ่งๆ แต่บ่าวหน่อคาแต่นอนเว็น พ่อเฒ่าปั้นคันแทจนว่าเมื่อยกะบ่ \"จอด\" กันจักเทือ

แปลว่า

บ่าวหน่อกับพ่อตา พากันไปปั้นคันนา ก็เลยแบ่งครึ่งกัน บ่าวหน่อปั้นมาจากทางทิศตะวันออก พ่อตาปั้นมาจากทางทิศตะวันตก ให้ปั้นมา \"ติดต่อ\" กันตรงครึ่งพอดี แต่บ่าวหน่อเอาแต่นอนกลางวัน พ่อตาปั้นคันนาจนว่าเมื่อยล้าก็ยังไม่ \"จรด\" กันสักที

หรือ

-จังหวัดสารคาม มีซายแดนทางเทิง \"จอด\" กับกาฬสินธุ์ ทางตาเว็นตก \"จอด\" กับขอนแจ่น ทางไต้ \"จอด\" กับบุรีรัมย์ ทางตาเว็นออก \"จอด\" กับจังหวัดร้อยเอ็ด

แปลว่า

-จังหวัดมหาสารคาม มีชายแดนทางทิศเหนือ \"ติด\" กับกาฬสินธุ์ ทางทิศตะวันตก \"ติด\" กับขอนแก่น ทางทิศไต้ \"ติด\" กับบุรีรัมย์ ทางตะวันออก \"ติด\" กับจังหวัดร้อยเอ็ด

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 120 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอบ

ภาษาอีสานคำว่า..จอบ
ความหมายตรงๆ ====>
แอบดู แอบมอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า
เมื่อวันที่:: 12/27/2001 11:59:14 PM

ตัวอย่าง

บ่าวแดง เจ้ามาจอบเบิ่งอีหยังอยู่ฮุนี่ เขาสิเอาไม้แหย่ตาเด้
แปลว่า
บ่าวแดง ทำไมท่านมาแอบดูอะไรอยู่ตรงนี้ เขาจะเอาไม้แทงตาท่านนะ

แม่นบ่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 121 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อม

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อม
ความหมายตรงๆ ====>
เล็ก แคบ เรียวลง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 06-10-2006 16:49:36

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล : ฮ่วย กินเบียร์ยกขวดซดแบบนี้ มันจั่งได๋สิแซบ ขวดเบียร์ปากจ้อมๆ ยกเทใส่ปาก มันกะเป็นฟองเหมิดท่อนั่นแหล่ว.. นี่ ๆ สิกินให้เบิ่ง

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล : เฮ้ย กินเบียร์ยกขวดซดแบบนี้ มันจะอร่อยได้อย่างไร ขวดเบียร์ปากเล็กๆ ยกเทใส่ปาก มันก็เป็นฟองหมดสิ... นี่ ๆ จะกินให้ดู
--------------------

พ่อใหญ่ดล หลังจากกินเบียร์เหมิดไปหลายขวด ยังบ่เมา พอมึนๆ หัวจักหน่อย ย่านเมียด่า กะขับรถกลับบ้าน พอไปฮอดทางแยก กะเลี้ยวซ้ายทันที ขับไปๆ หนทางผัดจ้อมเข้า จ้อมเข้า... ฮ่วย บัดทีแท้ หลงทาง เลี้ยวเข้าป่า พะน๊า..

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล หลังจากกินเบียร์หมดไปหลายขวด ยังไม่ถึงกับเมา พอมึนๆ แต่กลัวเมียด่า ก็เลยขับรถกลับบ้าน พอไปถึงทางแยก ก็เลี้ยวซ้ายทันที ขับไปๆ ทางกลับเล็กลง เล็กลง... อ้าว ที่ไหนได้ หลงทาง เลี้ยวเข้าป่า..น่ะสิ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 122 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอลอหรือจอล่อ

ภาษาอีสานคำว่า..จอลอหรือจอล่อ
ความหมายตรงๆ ====>
พร้อมที่จะออก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: หนุ่มสารคาม
เมื่อวันที่:: 05-06-2012 04:03:30

ตัวอย่าง

ดอกจอลอ หมายถึง ดอกกำลังผลิ
แค้นคอจอลอ หมายถึง แค้นอยู่ต้อคอ
โอ้ยแค้นคอจอลอแท่น้อ เอากำลังตีกลางหลังให้แนสู

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 123 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>
ไกล้,กระชั้นชิด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 06-08-2006 13:37:08

ตัวอย่าง

ในความหมายของ จ้อ อาจหมายถึง ระยะทาง หรือระยะเวลา ก็ได้ หรือ อาจจะใช้การเล่นคำ เพื่อให้ความหมายมากขึ้น เช่น จ้อๆ ,จั้นจ้อ ตัวอย่างประโยค เช่น

-บ่าวหน่อขับรถนำก้นรถแท๊กซี่ เข่าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่กะเบรค เฮ็ดให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแฮง จนน้องกระแตที่นั่งมานำหัวดวนไปข้างหน้า บ่าวหน่อลาวสูนหลาย กะเลยลงรถไปฮ้ายให่คนขับแท๊กซี่ว่า
\"ขับรถภาษาอีหยังวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคเอา \"จ้อๆ\" ไคแหน่ตั๊ว ข่อยเบรคทัน คันจั่งสั้นรถได้ตำดากกันแล้ว\"
คนขับแท๊กซี่กะลงมาเถียงว่า
\"เจ้ากะคือกันนั่นหละ ขับรถมา \"จ้อ\" ดากรถข่อยปานนี่ มันกะกดดัน สั่นตั๊ว\"
แปลว่า
-บ่าวหน่อแกขับรถตามก้นรถแท๊กซี่ เข้าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่ก็เบรค ทำให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแรง จนน้องกระแตที่นั่งมาด้วยหัวคะมำไปข้างหน้า บ่าวหน่อแกโมโหมาก ก็เลยลงรถไปด่าให้คนขับแท๊กซี่ว่า
\"ขับรถภาษาอะไรวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคอย่าง \"กระชั้นชิด\" นี่ดีนะที่เราเบรคทัน ไม่งั้นรถได้ชนตูดกันแล้ว\"
คนขับแท๊กซี่ก็ลงมาเถียงว่า
\"คุณก็เหมือนกันนั่นหละ ขับรถมา \"ชิด\" ก้นรถฉันขนาดนี้ มันกดดัน รู้ไหม\"

หรือ

-บ่าวหน่อลาวมานั่งจ่มเรื่องผู้สาว ว่า ออกพรรษานี่ น้องกระแตกะสิให่ไปขอไปแต่งให้มันเรียบร้อย ลาวกะเลยคึดยากว่า มาบอกกัน \"จ้อๆ\" จั่งซี่ สิไปหาเงินค่าดองทันบ่น๊อ เวลากะ \"จั้นจ้อ\" เข่ามาซุมื่อ เทิงหมู่พวกกะสิว่าให่ ว่าบอกข่าวงานกินดอง \"จ้อ\" โพด ตัดชุดใหม่ใส่บ่ทัน
แปลว่า
-บ่าวหน่อแกมานั่งบ่นเรื่องแฟนสาวให้ฟังว่า ออกพรรษานี้ น้องกระแต ก็จะให้ไปสู่ขอ ไปแต่งงานให้มันเรียบร้อย แกก็เลยหนักใจว่า มาบอกกัน \"ไกล้ๆ\" อย่างนี้จะไปหาเงินค่าสินสอดทันไหม เวลาก็ \"กระชั้นชิด\" เข้ามาทุกที ทั้งเพื่อนฝูงก็จะว่าให้ ว่า มาบอกข่าวงานแต่งงาน \"กระชั้นชิด\" เกินไป ทำให้ตัดชุดใส่ไปงานไม่ทันเลย

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 124 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จัก

ภาษาอีสานคำว่า..จัก
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ผู้สาวหนองหาน
เมื่อวันที่:: 17-05-2007 23:25:39

ตัวอย่าง

อิสาน: ถาม: เจ้าสิกินข้าวงายกับหยัง
ตอบ: จัก
ไทย : ถาม : คุณจะรับประทานข้าวเช้ากับอะไร
ตอบ: ไม่ทราบ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 125 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จั๊กกะอีหยังด๊อก

ภาษาอีสานคำว่า..จั๊กกะอีหยังด๊อก
ความหมายตรงๆ ====>
อะไรกันนักกันหนา
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: ไบร์สไมล์
เมื่อวันที่:: 20-06-2010 11:28:21

ตัวอย่าง

จั๊กกะอีหยังด๊อก แปลว่า อะไรกันนักกันหนาเนี่ยยยยยย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 126 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จักสิเฮ็ดจั่งใด๋

ภาษาอีสานคำว่า..จักสิเฮ็ดจั่งใด๋
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้จะทำยังไง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 13-01-2012 08:27:57

ตัวอย่าง

จักสิเฮ็ดจั่งใด๋ ไม่รู้จะทำยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 127 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จั๊งได๋

ภาษาอีสานคำว่า..จั๊งได๋
ความหมายตรงๆ ====>
ยังไง
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:39:48

ตัวอย่าง

เป็นจั๊งได๋ละน้อความฮัก

แปลว่า ความรักเป็นยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 128 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังได๋

ภาษาอีสานคำว่า..จังได๋
ความหมายตรงๆ ====>
อย่างไร หรือ ยังไง
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: พร-หล้า
เมื่อวันที่:: 13-11-2007 15:39:02

ตัวอย่าง

เป็นจังได๋
เป็นยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 129 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังได๋

ภาษาอีสานคำว่า..จังได๋
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้ว่ามันเป็นยังไง
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: สมชาติ รัตนพันธกิจ
เมื่อวันที่:: 10-07-2009 22:08:55

ตัวอย่าง

ไม่รู้ว่ามันเป็นยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 130 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังได๋

ภาษาอีสานคำว่า..จังได๋
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้ว่ามันเป็นยังไง
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: สมชาติ รัตนพันธกิจ
เมื่อวันที่:: 10-07-2009 22:14:28

ตัวอย่าง

ไม่รู้ว่ามันเป็นยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 131 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังแม่นเป็นก้าว

ภาษาอีสานคำว่า..จังแม่นเป็นก้าว
ความหมายตรงๆ ====>
ทำเป็นยิ่ง,ลืมพื้นเพของตัวเอง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 18-01-2010 12:05:45

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง บักหำน้อยไปเรียนหนังสืออยู่กรุงเทพ เรียนจบนิติศาสตร์ กลับไปบ้านอีสาน กะยังพูดคุยกับคนอื่นบ้าง แต่พอบักหำน้อย เรียนจบเนติฯ แล้ว กลับไปบ้านเลยไม่พูดไม่คุยกับใคร มองเห็นคนอื่นด้อยกว่าตัวเอง (แต่ยังไม่ถึงกับชั่ว ยังพอคบได้) ภาษาบ้านผมเรียกว่า \"จังแม่นมันเป็นก้าว\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 132 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังหัน

ภาษาอีสานคำว่า..จังหัน
ความหมายตรงๆ ====>
อาหารเช้า/ถวายอาหารเช้า(ใช้เฉพาะกับพระ)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 04:19:42

ตัวอย่าง

ไปจังหัน
แปลว่า ไปถวายอาหารเช้า
ถ้าไปตอนเพลเรียกว่าไปเพล ไปตอนเช้าเรียกว่า ไปจังหัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 133 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังหันเฮือน

ภาษาอีสานคำว่า..จังหันเฮือน
ความหมายตรงๆ ====>
งานทำพิธีร้อยไหว้ของไทหนองคาย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:25:48

ตัวอย่าง

ังหันเฮือน คือพิธีทำบุญร้อยวันผู้ล่วงลับโดยนิมนต์เพราะมาฉันที่บ้าน โดยเฮือนมาจากบ้านของคนสมัยก่อนพูด *คนหนองคายไม่ออกเป็นสระเอีย เช่นเฮียน เซีย เป็นเซือ เฮือน เซื่อง แืทน

บนบ้าน-ก็เทิงเฮือน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 134 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จัว หรือ จัวน้อย

ภาษาอีสานคำว่า..จัว หรือ จัวน้อย
ความหมายตรงๆ ====>
เณร,สามเณร
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 03-07-2006 13:23:04

ตัวอย่าง

คำที่เกี่ยวกับการเรียกชื่อของพระภิกษุสามเณรในภาษาอีสานที่เคยกล่าวมาแล้ว ได้แก่ เจ้าหัวหมายถึงพระ ส่วน จัวน้อย หรือ จัวเฉยๆ หมายถึงสามเณร ส่วนคำอื่นๆที่เกี่ยวข้อง เช่น
-แม่ออก------อุบาสิกา
-พ่อออก-------อุบาสก
-สังกะลี--------เด็กวัด
-เซียง-------คนที่สึกออกจากการเป็นสามเณร
-ทิด---------คนที่สึกจากพระ
-จารย์ หรือ จาน-------คนที่สึกจากพระที่ผ่านการทำพิธีรดน้ำเป็นจารย์แล้ว
-มหา--------ผู้ที่สอบได้เปรียญ ถ้าเป็นพระเรียกพระมหา ถ้าเป็น โยม เรียกมหา เฉยๆ

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 135 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้ำ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้ำ
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอย่างเร่งรีบ, รีบร้อน, กิริยาอาการเวลาเอาก้อนข้าวเหนียวสัมผัสกับอาหาร,รอยฟกช้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 22-08-2007 16:09:20

ตัวอย่าง

โตอย่าง : - อ้ายหน่อย้านบ่ทันรถ เพิ้นเลยฟ้าวย่างจ้ำเอาจะให่ไวเลย
- อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มว่าบักต๊อกจ้ำคำข้าวโป๊มโป่ม ผู้ละสิบ่ได่กินนำ
- อ้ายกระบี่โลหิตถืกเมียหยิก ย้อนแอบไปจอบเบิ่งสาวสำน้อย จนแขนเป็นจ้ำๆ
เลยสมบ่ละ
แปล : - พี่หน่อกลัวขึ้นรถไม่ทัน เลยรีบร้อนเดินอย่างรวดเร็วเลย
- พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่า บักต๊อกเอาข้าวเหนียวกินกับข้าวคำใหญ่ เดี๋ยวคนอื่นจะไม่ได้ กินด้วย
- พี่กระบี่โลหิตโดนเมียหยิก โทษฐานแอบไปดูสาววัยรุ่น จนแขนมีรอยฟกช้ำ สมควรแล้วละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 136 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก

ภาษาอีสานคำว่า..จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก
ความหมายตรงๆ ====>
พิเรน ซอกแซก
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ป้าหน่อย
เมื่อวันที่:: 31-03-2011 19:49:11

ตัวอย่าง

เด็กน้อย สงสัยถามพ่อว่า พ่อๆ ห่านคือฮ้องเสียงดังแท้
พ่อบอก มันคอยาว กะเลยฮ้องเสียงดัง
อ้าว แล้วอึ่งคอสั้น กะคืฮ้องเสียงดัง คะซั้น
พ่อ \"ฮื้ย สูนี่ ถามหยัง จิ๊กหลิ๊ก จอกหลอก หลายเว่ย

แปลว่า ถามอะไรพิเรน ๆ ทำนองนั้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 137 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิกหลิกจอกหลอก

ภาษาอีสานคำว่า..จิกหลิกจอกหลอก
ความหมายตรงๆ ====>
เล็กๆน้อยๆ, ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 25-10-2006 09:37:50

ตัวอย่าง

จิกหลิกจอกหลอก เป็นความหมายในเชิง เปรียบเทียบ คือ เล็กๆน้อยๆ ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน เหลาะแหละ ทำนองนี้

ตัวอย่าง

บ่าวโต้ง เพิ่นนี่คือจิกหลิกจอกหลอกเน๊าะ เฮ็ดอีหยังบ่เป็นชิ้นเป็นอันเลย
แปลว่า
บ่าวโต้ง แกเป็นคนไม่เป็นชิ้นเป็นอัน ทำอะไรก็ไม่เป็นอันสักอย่าง

หรือ
บ่าวหน่อ เพิ่นบ่สนใจเรื่องจิกหลิกจอกหลอกดอก เพิ่นเป็นคนหนักแน่น
แปลว่า
บ่าวหน่อ แกไม่สนใจเรื่องเล็กๆน้อยๆหรอก เพราะแกเป็นคนหนกแน่นพอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 138 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิโป่ม หรือ จิ๊โป่ม

ภาษาอีสานคำว่า..จิโป่ม หรือ จิ๊โป่ม
ความหมายตรงๆ ====>
จิ้งโคร่ง หรือ กิ้งโคร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 08-05-2006 21:18:20

ตัวอย่าง

จิโป่ม หรือจิ้งโคร่ง เป็นแมลงปีกอ่อน ลำตัวขนาด เท่านิ้วมือ กินพืชเป็นอาหาร มีขาคู่หลัง แข็งแรงเพื่อตะกุยดินทำรูอยู่อาศัย (รูจิโป่มที่มีขุยดินนี้ ภาษาอีสานเรียกว่า ขวยจิโป่ม) จิโป่มจะอยู่ในรูลึกประมาณ 1-3 ฟุต ในต้นฤดูฝนจะปรากฏ ขวยจิโป่มมาก โดยสังเกตที่ผิวดินจะมี รอยตะกุยดินขึ้นมากองไว้ปิดปากรู เข้าใจว่าเมื่อขุดรูวางไข่ในดินแล้ว ตัวแก่จะหมดวงจรอายุไป ไข่ในดินจะ แตกเป็นตัวอ่อนแล้วออกมาจากรูหากิน ตามป่าที่มีใบไม้ทับถมกันพอชุ่มชื้น

จิโป่ม หรือจิ้งโคร่ง ชาวอีสาน นิยมนำมาบริโภคเป็นอาหาร โดยนำมาแกงใส่หน่อไม้ดอง (ภาษาอีสานเรียกหน่อไม้ส้ม) หรือทำเป็นน้ำพริกจิ้งโคร่ง (ภาษาอีสานเรียก ป่นจิโป่ม)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 139 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จื่อ

ภาษาอีสานคำว่า..จื่อ
ความหมายตรงๆ ====>
จำ/จดจำ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 26-12-2009 00:32:28

ตัวอย่าง

จื่อไว้ ทีหลังอย่าเฮ็ดอีก
แปลว่า จำไว้ ทีหลังอย่าทำอีก
บางทีก็พูดรวมกันว่า จื่อจำ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 140 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จู๋ไฟ

ภาษาอีสานคำว่า..จู๋ไฟ
ความหมายตรงๆ ====>
การขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาไฟเพื่อให้ไฟแรงขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-06-2006 15:15:25

ตัวอย่าง

จู๋ไฟ ไม่ใช่อันนั่นของไฟนะ อย่าคิดลึก

จู๋ไฟ หมายถึง เมื่อเวลาไฟในเตาไฟไกล้ดับ เราก็ไปขยับท่อนฟืนเข้าไปในเตาให้ไฟมันแรงขึ้น ลักษณะการ\"จู๋ไฟ\" จะใช้สำหรับเตาที่ใช้ฟืน คำอื่นๆที่เกี่ยวกับกองไฟ เช่น
-ดังไฟ----ก่อไฟ
-มอดไฟ---ดับไฟ
-ไฟมอด ---- ไฟดับ
-จูดไฟ----จุดไฟ
-อ่อยไฟ----การใช้วัตถุไวไฟมาช่วยให้ไฟติดง่านขึ้น
-วีไฟ----การพัดลมเข้าไปในกองไฟเพื่อให้ไฟติดแรงขึ้น
-จี่ไฟ----การเอาอะไรสักอย่างไปวางไว้บนถ่านไฟเพื่อให้สุก เช่น จี่ปลา จี่มันแจว
-ไฟโฮง----ลักษณะถ่านไฟที่ติดไฟอย่างแรงกล้า

ตัวอย่างเช่น

พ่อใหญ่บัติบอกกับลูกสาวว่า \" ยามอี่หล่าเลิกโรงเรียนแล้วให่ฟ่าวไป \"ดังไฟ\" หนึ่งเข่าเด้อ คันไฟมันดังติดยากกะให่เอาฝาหม่อ \"วีไฟ\" ให่มันติด ถ่าไฟมันสิ \"มอด\" กะให่ \"จู๋\" ดู๋ๆ หนึ่งเข่าสุกแล้วกะให่เอาไฟใส่เตาถ่าน เอาถ่านใส่แล้วกะ \"วี\" ให้ไฟมัน \"โฮงๆ\" พ่อสิได้เอาปลาไป \"จี่\"

แปลว่า คุณตาบัติบอกกับลูกสาวของแกว่า \" เมื่อลูกเลิกโรงเรียนแล้วให้รีบไป \"ก่อไฟ\" นึ่งข้าว ถ้าไฟมันติดยากก็ให้เอาฝาหม้อมา \"พัด\" ให้ไฟมันติด ถ้าไฟมันจะ \"ดับ\" ก็ให้เอาไฟยัดใส่บ่อยๆ พอนึ่งข้าวเสร็จแล้วก็ให้ก่อไฟที่เตาถ่าน แล้วพัดไฟให้ \"ไฟติดแรงๆ\" พ่อจะได้เอาปลาไปจี่กิน

ซั่นตัว..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 141 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจ่ หลัง

ภาษาอีสานคำว่า..เจ่ หลัง
ความหมายตรงๆ ====>
เกี่ย แบกใส่หลัง
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: เ็ด็กน้อย ขาท่ง
เมื่อวันที่:: 25-02-2011 18:49:35

ตัวอย่าง

เป็นภาษาลื้อ

ป้อแม่มันหอบอุ้มเจ่ใส่หลัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 142 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจิดเกิบ

ภาษาอีสานคำว่า..เจิดเกิบ
ความหมายตรงๆ ====>
ปาร้องเท้า,ร่อนร้องเท้า,การละเล่นอย่างหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด(อาจสามารถ)
จากคุณ:: อำเภอ
เมื่อวันที่:: 08-05-2006 23:05:14

ตัวอย่าง

เจิดเกิบ= ปารองเท้า (เป็นการละเล่นอย่างหนึ่ง เอาหนังยางพนันกัน แล้วใช้ร้องท้าแตะ(ตราดาวเทียม) ปาให้หนังยางแตกออกไม่จับกันตัวที่หลุดออกเป็นอิสระ คนที่ปาจะได้ 55555)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 143 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจีย

ภาษาอีสานคำว่า..เจีย
ความหมายตรงๆ ====>
ให้อาหาร(สัตว์)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 11-09-2006 11:13:00

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ เลาไปเบิ่งหมอลำ จนซอดแจ้งจ่างป่างกลับมาบ้านนอนเว็น บ่ลุกกินฮอดข้าว แม่หลูโตน กำลังว่าสิไปปลุกมากินข้าว พ่อกะเลยฮ้องบอกว่า <-- ม้อนนอน ขาเจ้าบ่เจีย บ่ต้องไปปลุกมันดอก-->

แปลว่า
หนุ่มหน่อ แกไปดูหมอลำ ยันสว่าง กลับบ้าน นอนกลางวัน ไม่ลุกกินกระทั่งข้าว แม่สงสาร กำลังจะปลุกมากินข้าว พ่อก็เลยร้องบอกว่า <--ตัวไหมนอนหลับ เขาไม่ให้อาหารกันหรอก ไม่ต้องไปปลุกมัน-->

เจียไก่ = ให้อาหารไก่
เจียม้อน = ให้อาหารตัวไหม
เจียหมา = ให้อาหารหมา
เจียแมว = ให้อาหารแมว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 144 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจื่อน

ภาษาอีสานคำว่า..เจื่อน
ความหมายตรงๆ ====>
การพังทะลายของดินริมฝั่งหรือตลิ่งริมแม่น้ำ ริมคลอง หรือห้วยหนอง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 28-07-2010 00:08:49

ตัวอย่าง

ดินแคมของมันเจื่อนหลาย เขาเลยสร้างเขื่อนกั้นไว้

แปลว่า ดินริมฝั่งแม่น้ำโขงพังทะลายเยอะ เขาเลยสร้างเขื่อนกั้นไว้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 145 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แจ้งโข่โหล่

ภาษาอีสานคำว่า..แจ้งโข่โหล่
ความหมายตรงๆ ====>
สว่างคาตา,สว่างถึงเช้า
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 31-07-2009 22:40:10

ตัวอย่าง

โตอย่างเด้อ พ่อใหญ่หน่อกับอ้ายมังกายเดียวดอนลักหนีแม่ไปเบิ่งหนังกลางแปลงจนซอดแจ้งโขโหล่เลย กลับมาบ้าน เลยถืกตีดากลายซ้ำ

แปล ตาหน่อกับพี่มังกายเดียวดอนแอบหนีแม่ไปดูหนังกลางแปลง จนสว่างคาตาถึงเช้า กลับมาบ้านเลยถูกแม่ตี ก้นลาย (สมเฒ่าบ่อยู่สมเฒ่า)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 146 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ใจออก

ภาษาอีสานคำว่า..ใจออก
ความหมายตรงๆ ====>
ถอดใจ, ใจไม่เอาแล้ว, ใจไม่สู้แล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 11-12-2006 13:53:38

ตัวอย่าง

ใจออก หมายถึง ถอดใจ, ใจไม่เอาแล้ว, ใจไม่สู้แล้ว

พอดีเห็นกีฬาเอเชี่ยนเกมส์ที่ประเทศการ์ต้า มีการแข่งขันกีฬา เลยเอาคำศัพท์เกี่ยวกับการต่อสู้มาฝากกัน

ตัวอย่าง
อ้ายเห็นนักกีฬาซกมวยของประเทศ เจ้าภาพ ถึกเขาตีเซซัดเซซ้าย หมุนติ้วลิ่ว อยู่กลางเวที เห็นคะแนนนำก้นเขาอยู่ตั้ง 10 หมัด บืนไล่ตีเขาปานใด๋กะบ่ถืกจักเทีย เลากะเลยใจออก บ่เอาอีกแล้ว ตีไปกะบ่ซะนะดอก เลากะเลย ขอยอมแพ้ สั่นดอกหว้า
แปลว่า
พี่เห็นนักกีฬาชกมวยของประเมศเจ้าภาพ ถูกเขาต่อยเซซ้ายเซขวา หมุนอยู่กลางเวที เห็นคะแนนตามหลังเขาอีกตั้ง 10 หมัด พยายามไล่ตีเขาแทบตาย ก็ไม่ถูกสักที ก็เลยถอดใจ ไม่เอาแล้ว ยอใชกไปก้ไม่ชนะ ก็เลยขอยอมแพ้ เลย

บ่าวหน่อ เลาวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 147 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ชักฮูป

ภาษาอีสานคำว่า..ชักฮูป
ความหมายตรงๆ ====>
ถ่ายรูป
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 03:21:21

ตัวอย่าง

เอากล้อง มาชักฮูปให้แหน่
แปลว่า เอากล้อง มาถ่ายรูปให้หน่อย
(เป็นภาษาลาว อีสานว่า ถ่ายรูป)
ฮูปเงา แปลว่า หนัง,ภาพยนตร์

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 148 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เช็ง (เค็ง)

ภาษาอีสานคำว่า..เช็ง (เค็ง)
ความหมายตรงๆ ====>
ตึง, ขึงตึง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 25-01-2007 15:55:36

ตัวอย่าง

เค็ง ขอนแก่นออกเสียงว่า เช็ง หมายถึง ตึง หรือทำให้ตึง เช่น
บ่เช็ง หมายถึง ไม่ตึง หรือหย่อน หรือ ยาน

ตัวอย่างประโยค

เสียงพิณเส้นที่หนึ่ง มันต่ำโพด เช็งขึ้นอีกจักหน่อยแหน่

แปลว่า
เสียงพิณสายเส้นที่หนึ่ง มันต่ำเกินไป ปรับให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ

กลองมันยานโพด เช็งหนังกลองขึ้นอีกแหน่

แปลว่า
กลองมันหย่อนเกินไป ขึงหนังกลองให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ

(ปล. หน้าพ่อใหญ่ดล บ่ต้องไปเช็งมันดอกเด้อ ป่อยไว้จั่งซั่นล่ะ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 149 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เชียง

ภาษาอีสานคำว่า..เชียง
ความหมายตรงๆ ====>
ผู้ที่เคยบวขเป็นสามเณรแต่สึกแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:22:55 PM

ตัวอย่าง

บักเซียงจ่อย มานี่ พ่อใหญ่สิเว้านิทาน เรื่อง เซียงเมี่ยง ให่ฟัง
แปลว่า
ไอ้คุณจ่อย(บวชสามเณรมาแล้ว) มานี่ ตาจะเล่านิทานเรื่อง
เซียงเมี่ยง (นิทานพื้นบ้านอีสาน คล้ายๆ เรื่องศรีธนญชัย นั่นแหละ) ให้ฟัง

ลาววา...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 150 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซ่งหรั่ง,ซ่งหลั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ซ่งหรั่ง,ซ่งหลั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
กางเกงยีนส์
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 30-05-2006 12:53:16

ตัวอย่าง

ทิดหน่อเลาไปหาซื้อซ่งอยู่ตลาดนัดจตุจักร ได้ซ่งหรั่งดากขาดมาโตหนึ่ง เลามักหลาย นุ่งซ่งหรั่งดากขาดโตนั้นกลับไปยามบ้าน เด็กน้อยเห็นเลานุ่งซ่งหรั่งเท่อย่างคัก พากันย่างนำก้นเลาเป็นล่ะหุย (หรือแม่นย่างนำถ่าบายดากเลาบุล่ะ?)

แปลว่า...
ทิดหน่อ แกไปหาซื้อกางเกงอยู่ตลาดนัดจตุจักร ได้กางเกงยีนส์ตูดขาดมาหนึ่งตัว แกชอบมาก นุ่งกางเกงยีนส์ตูดขาดตัวนั้นกลับไปเยี่ยมบ้าน พวกเด็กๆเห็นว่าทิดหน่อใส่กางเกงยีนส์เท่มาก จึงพากันเดินตามหลังแกไป เป็นขบวน (หรือว่าเดินตามรอจับก้นแกก็ไม่รู้?)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 151 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซวง

ภาษาอีสานคำว่า..ซวง
ความหมายตรงๆ ====>
การแข่งขัน, การโล่ง(หาย,บรรเทา)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:29:46 PM

ตัวอย่าง

บุญข่าวสากปีนี้ บ้านเฮามาเอาบุญซวงเฮือกันบ่ หลังจากที่มีตะเคราะห์ตะโศรกเหมิดปี กะให่มันซวงเน๊าะ
แปลว่า บุญข้าวกระยาสารท ปีนี้ บ้านเรามาจัดประเพณีแข่งเรือกันไหม หลังจากที่มีแต่เคราะห์กรรมมาตลอดทั้งปี ก็ขอให้หายขาดไปนะ

ลาววา...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 152 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซวดลวด

ภาษาอีสานคำว่า..ซวดลวด
ความหมายตรงๆ ====>
แย่งของผู้อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาตอย่างน่าเกลียด, การกระทำที่น่าเกลียด, แย่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:24:54

ตัวอย่าง

ซวดลวด คือ แย่งของผู้อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาตอย่างน่าเกลียด, การกระทำที่น่าเกลียด, แย่
ซวดลวด ต่างจาด ยาด หรือ ย๊าด คือ ความน่าเกลียด ย๊าด จะน่าเกลียดน้อยกว่า ซวดลวด

มาดูตัวอย่างกัน
ลิงโตนั่นมันคือ ซวดลวดแท้เน๊าะ ย๊าดบักแตงโมหน่วยบักใหญ่ไปกินบ่แบ่งหมู่เลย
แปลว่า
ลิงตัวนั้นแย่จังเลย แย่งแตงโมลูกใหญ่ๆ ไปไม่แบ่งให้ใครเลย

เลาวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 153 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซวย

ภาษาอีสานคำว่า..ซวย
ความหมายตรงๆ ====>
โชคไม่ดี
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: ดอกไม้เหล็ก
เมื่อวันที่:: 3/27/2002 4:52:48 AM

ตัวอย่าง

มื้อนี้เป็นยังคือซวยแท้
วันนี้ทำไหมถึงโชคไม่ดีเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 154 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซองลอง

ภาษาอีสานคำว่า..ซองลอง
ความหมายตรงๆ ====>
เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:29:30

ตัวอย่าง

ซองลอง เป็นคำขยายการจัดวาง การเรียง เพื่อทำให้ เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก

มาดูตัวอย่างกัน
กระต่าย 2 ตัวมาคือนั่งเฮียงกันอยู่ซองลองดีแท้ เบิ่งแล้วเป็นตาฮัก
แปลว่า
กระต่าย 2 ตัวมานั่งเรียงกันน่ารักจังเลย

เอาซ่ำนี้หละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 155 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซอดแจ้ง

ภาษาอีสานคำว่า..ซอดแจ้ง
ความหมายตรงๆ ====>
ถึงสว่าง/จนสว่าง
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: บ่าวน้อย
เมื่อวันที่:: 04-10-2010 00:00:05

ตัวอย่าง

มื้อคืนไปเที่ยวงาน ซอดแจ้ง

แปลว่า เมื่อคืนไปเที่ยวงาน จนสว่าง

ซอด หมายถึง ถึง / จนกระทั่ง อีกความหมายหนึ่งคือ ทะลุ เช่น ถืกแทงซอดหลัง แปลว่า ถูกแทงทะลุหลัง

แจ้ง หมายถึง สว่าง / บอกกล่าว บอกให้รู้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 156 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะเกิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ซะเกิ่น
ความหมายตรงๆ ====>
ซะก่อน หรือ เสียก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 27-09-2006 10:25:57

ตัวอย่าง

คำว่า ซะเกิ่น บางที่กะพูดว่า สาเกิ่น = สาก่อน = เสียก่อน = ซะก่อน ความหมายเดียวกันเช่น

-กินเข่านำกัน \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเมือบ้าน = ทานข้าวด้วยกัน \"เสียก่อน\" ค่อยกลับบ้านนะคะ

-อาบน้ำ \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเข่านอน = อาบน้ำ \"ซะก่อน\" ค่อยเข้านอน

หรือ ประโยค

น้องพอลล่า : เฒ่าๆ เจ้าสิกินเข่าเลย ฮึสิ..\"ซะเกิ่น\"
บ่าวหน่อ : \"ซะเกิ่น\" หละเว่ย.....

(ประโยคนี่บ่แปล ผู้ได๋เคยฟังนิทาน เรื่อง ซะเกิ่นหละเว่ย กะสิเข่าใจ แต่ผู้ได๋บ่เคยฟังกะไปติดตามได้ ที่ช่วง นิทานก้อม)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 157 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะซาย, ยายซะซาย

ภาษาอีสานคำว่า..ซะซาย, ยายซะซาย
ความหมายตรงๆ ====>
กระจัดกระจายไปคนละที่คนละทาง, ไม่เป็นระเบียบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 11-12-2006 14:01:43

ตัวอย่าง

ซะซาย, ยายซะซาย แปลว่า กระจัดกระจายไปคนละที่ คนละทาง, ไม่เป็นระเบียบ

คำว่า ยาย คือ การกระจาย หรือ การทำให้แบ่งแยกออกจากกัน
ซะซาย แสดงถึง ความไม่เป็นระเบียบ

ตัวอย่าง
ไก่โอก อยู่เฮือนข่อย มันจั่งใด๋ขึ้นมาเขี่ยบักพริกที่ข่อยตากไว้อยู่หลังคา ยายซะซายเอาโลด ข่อยสิเฮ็ดจั่งใด๋กับมันน้อ จั่งสิสาแก่ใจ
แปลว่า
ไก่โต้ง (ตัวผู้นะ) ที่บ้านผม มันทำไมขึ้นมาเขี่ยพริกที่ผมตากไว้อยู่บนหลังคา กระจัดกระจาย ไปคนละที่คนละทางอย่างนี้ ผมควรทำอย่างไรกับมันให้มันหนำใจ น้อ..

สาแก่ใจ คล้ายๆ กับ หนำใจ
ไก่โอก คือ ไก่ตัวผู้ ไม่จำเป็นต้นเป็นไก่ชนหรือ เป็นก็ได้ แต่ถ้าไก่ชน จะเรียกว่า ไก่ตี
ไก่ตีเป็น Subset ของไก่โอก นะครับ

บ่าวหน่อ วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 158 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะซูดซะซาย

ภาษาอีสานคำว่า..ซะซูดซะซาย
ความหมายตรงๆ ====>
กระจัดกระจาย, ระเกะระกะ
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 20-08-2010 04:45:51

ตัวอย่าง

ฮื้อกองหนังสือจนซะซูดซะซาย
=รื้อกองหนังสือจนกระจัดกระจายไปหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 159 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะตี๊

ภาษาอีสานคำว่า..ซะตี๊
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ใช่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/3/2002 10:56:32 PM

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ บ่หล่อ ซะตี๊
แปลว่า
บ่าวหน่อ ไม่หล่อได้ยังไง (ความจริง หล่อ)

วสั่นแหล่ว..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 160 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซัง

ภาษาอีสานคำว่า..ซัง
ความหมายตรงๆ ====>
เกียจ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: หนูหิ่น
เมื่อวันที่:: 02-09-2007 16:36:15

ตัวอย่าง

แดง..มื่นี่ไปเล่นกับอีจ่อยบ่
ดำ..กูบ่ไปกูซังมันมึงไปผู้เดียวโลด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 161 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซัง

ภาษาอีสานคำว่า..ซัง
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ชอบ,เกลียด
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:29:22

ตัวอย่าง

ซุมโตฮู้บ่ว่าเฮาซังไผแบบคั๊กๆเลยในหมู่บ้านนี้

แปลว่า : พวกคุณรู้ไหมว่าฉันไม่ชอบใครที่สุดในหมู่บ้านนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 162 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซาม

ภาษาอีสานคำว่า..ซาม
ความหมายตรงๆ ====>
ในขณะที่ , ระหว่างที่รอ(เวลา)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 11-01-2007 14:49:26

ตัวอย่าง

ซาม แปลว่า ในระหว่างที่ , ในขณะที่ หรือ ก่อนที่จะถึงเวลา

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเอ้ย ให่เจ้าฟ่าวเอาลูกเอาเมีย เด้อ \"ซาม\" บ่ทันเฒ่า บัดห่าโดนกว่านี่ เป็นผู้บ่าวเฒ่า สิหาเมียยากเด้

แปลว่า
-บ่าวหน่อ ให้คุณรีบแต่งการแต่งงาน ซะนะ \"ในระหว่างที่\" ยังไม่แก่ ถ้าปล่อยให้เนิ่นนานไปกว่านี้ เป็นผู้บ่าวเฒ่า จะหาสาวมาทำเมียยากนะ

หรือ

-พ่อใหญ่บัติลาวไปนั่งถ่าเมียอยู่หน้าปากซอย กะเลยสั่งเบียร์มานั่งกินถ่า \"ซาม\" เมียมาพะนะ ซั่วว่าเมียมาฮอด พ่อใหญ่บัติเมาเบียร์ฟ้อนแอ๋ฟ้อนแอ่น ลืมไปเลยว่ามานั่งถ่าเมีย

แปลว่า
-พ่อใหญ่บัติแกไปนั่งรอภรรยาอยู่หน้าปากซอย ก็เลยสั่งเบียร์มานั่งดื่มรอ \"ในระหว่างที่\" ภรรยาจะมา กว่าภรรยาแกจะมาถึง พ่อใหญ่บัติเมาเบียร์จนฟ้อนรำปร๋อ ลืมไปเลยว่ามานั่งคอยภรรยา

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 163 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซามตาย

ภาษาอีสานคำว่า..ซามตาย
ความหมายตรงๆ ====>
อยู่ไปเรื่อยๆ ไม่มีจุดหมาย อยู่ไปหน่อยก็ตายแล้วหมดเรื่องไปเอง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: ทส (ทส บ้านทุ่ง, ทส หัวกระบือ)
เมื่อวันที่:: 19-10-2008 22:41:57

ตัวอย่าง

ทิดเพียว เลาเป็นคนพอมีเวียก กะอยู่ไปซาตินั้นแหละ ซามตาย

แปลว่า \"บัณฑิต ที่ชื่อเพียว แกเป็นคนไม่มีการงานทำ อยู่บ้านเฉยๆ ไปวันๆ รอวันตาย\" กะยังว่า กะยังว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 164 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซำพอ

ภาษาอีสานคำว่า..ซำพอ
ความหมายตรงๆ ====>
ถึงว่า
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ อีเกียแดง
เมื่อวันที่:: 25-03-2011 18:47:05

ตัวอย่าง

โตอย่าง
ซำพอหมอนี้มันผู้สาวหลายเดิ๊ก..บาดใด๋มันผู้ดีตั๊วหนิ

แปลเป็นไทย
ถึงว่าหนุ่มคนนี้ทำไมสาวเยอะจัง..เป็นเพราะว่าเขารูปหล่อนี่เอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 165 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซิด

ภาษาอีสานคำว่า..ซิด
ความหมายตรงๆ ====>
สะบัด,แกว่ง,กระตุก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-07-2006 13:12:05

ตัวอย่าง

ซิด โดยความหมาย ก็คือ สะบัด,แกว่ง,กระตุก

มาดูตัวอย่างกันครับ

มื้อนี้อ้ายเห็นหมาอีด่างมันคาบกระดูกมาแต่ตลาดพู้น คันมาฮอดตะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยซิดกระดูกนั่นทิ้ม แล้วกระโดดลงน้ำต้าม บัดเดี๋ยวนึง
แปลว่า
วันนี้พี่เห็นหมาอีด่าง มันคาบกรพดูกมาจากตลาด เมื่อมาถึงสะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยสะบัดกระดูกนั้นทิ้ง แลเวกระโดดลงน้ำ ไปเลย

หรือ
อ้ายกระบี่โลหิต เลาไปขุดกะปูอยูไฮนา ขุดไปได้บ่พอคาว เลากะเอามือจกฮูกะปู กะปูเลยงับเอามือเลา เอาตกคะมะอย่างแฮง แล้วเลาซิดบักใหญ่นึง ก้ามกะปูจั่งหลุดออกจากมือเลา พอคราวนึงมือเลาใคขึ้นใคขึ้น โปลกปก
แปลว่า
พี่กระบี่โลหิต แกไปขุดปูอยู่ท้องนา ขุดไปได้ไม่นานเท่าไหร่ แกก็เอามือล้วงไปที่รูปู ปูมือหนีบเอามือแก แกตกใจอย่างมาก แล้วแกก็สะบัดอย่างแรง ก้ามปูจึงได้หลุดออกจากมือแก สักพัก นิ้วมือแกเริ่มบวมขึ้นบวมขึ้น บวมจนน่ากลัว

คำว่า ใค คือ บวม
โปลกปก คือ ใหญ่ขึ้นอย่างน่ากลัว
โป คือ ใหญ่ขึ้น พองขึ้น บวมขึ้น
ลกปก คือ คำขยายอาการใหญ่


บ่าวหน่อเลาวาให้ฟัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 166 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซิโตน

ภาษาอีสานคำว่า..ซิโตน
ความหมายตรงๆ ====>
น่าสงสาร
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: หนุ่มมหาน้อย
เมื่อวันที่:: 05-02-2011 02:00:05

ตัวอย่าง

เป็นตาซิโตนน้อ
แปล..น่าสงสารจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 167 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ซิ่น
ความหมายตรงๆ ====>
กระโปรง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ชโยภาส อุทัยบาล
เมื่อวันที่:: 27-10-2006 15:19:32

ตัวอย่าง

เธอนุ่งซิ่นสั้นจัง
แปลว่า.....เธอใส่กระโปรงสั้นจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 168 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซือลือ , ซื่อลื่อ, ซื่อๆ

ภาษาอีสานคำว่า..ซือลือ , ซื่อลื่อ, ซื่อๆ
ความหมายตรงๆ ====>
เฉยๆ,เฉื่อยชา,ไม่มีรสชาติ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-11-2006 12:43:57

ตัวอย่าง

ซือลือ เป็นลักษณะที่เฉยๆ ไม่เคลื่อนไหว หรือ ไม่ได้สนใจอะไร หรืออาจจะแสดงความรู้สึก ไม่ยินดียินร้าย ไม่รักไม่ชัง ไม่มีรสชาติอะไรเลย เช่น

-อ้ายหน่อนี่จั่งแม่นเป็นตาซังเนาะ น้องเป้ยซวนไปเบิ่งหมอลำเสียงอีสาน กะบ่ว่าจั่งได๋ มีแต่นั่ง \"ซื่อลื่อ\" อยู่บ่ปากบ่ตีง บ่ฮู่ว่านั่งคึดฮอดผู้ได๋

แปลว่า

-อ้ายหน่อนี่ช่างน่าโกรธให้จริงๆ น้องเป้ยชวนไปดูหมอลำเสียงอีสาน ก็ไม่พูดไม่จามีแต่นั่ง \"เฉยๆ\" ไม่พูด ไม่รู้ว่านั่งคิดถึงใคร

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 169 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซุม

ภาษาอีสานคำว่า..ซุม
ความหมายตรงๆ ====>
กลุ่ม,พวก หรือ การประชุมกัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10/10/2001 3:07:37 PM

ตัวอย่าง

มื้อนี้ซุมหมู่เจ้ามานั่งซุมกันเฮ้ดอีหยัง
แปลว่า
วันนี้ พวกคุณมานั่งประชุมกันทำอะไรเหรอ

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 170 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซูชี

ภาษาอีสานคำว่า..ซูชี
ความหมายตรงๆ ====>
ดื้อรั้น/บอกแล้วไม่ยอมฟัง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 03:13:45

ตัวอย่าง

เป็นหยังคือซูชีแท้
แปลว่า ทำไมดื้อรั้นจัง
ถ้าเป็น ซูชีหีนะ แปลว่าเป็นคนดื้อด้านจัญไร หีนะ มาจากคำว่า หินะ หรือหินชาติที่แปลว่า
ชั่วช้า เลวทราม ต่ำทราม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 171 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซูซี

ภาษาอีสานคำว่า..ซูซี
ความหมายตรงๆ ====>
เซ้าซี้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์
เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:04:15

ตัวอย่าง

อ้อนแอ้น:อ้ายบอสกะยังบ่มักแนวจั่งซี่ อย่าซึมาซูซีหลายฮือ มันบ่แม่นแนวเด๊ะหนิ
อ้ายบ่าวบอส:อ้ายผิดไปละ อ้ายสิบ่เฮ็ดอีก

แปล
อ้อนแอ้น:พี่บอสก็ยังบอกอยู่ว่าไม่ชอบอะไรแบบนี้ อย่ามาเซ้าซี้ให้มันมากนักนะโอ้ยย มันไม่ใช่อ่ะ ไม่ใช่เรื่องโว้ยย
พี่ทูนหัวบอส:พี่ผิดไปแล้ว พี่จะไม่ทำอีก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 172 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซา

ภาษาอีสานคำว่า..เซา
ความหมายตรงๆ ====>
หยุด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 10-05-2006 12:41:34

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล เลาย่างไปนา เห็นซุมเด็กน้อย กำลังเล่นกองขี้ควายอยู่ (ย่อนเลาเสียดายกองขี้ควาย ย่านบ่มีขี้ควายให้ขัวกุดจี่) กะเลยฮ้องจาดเด็กน้อยว่า
“เด็กน้อยซุมนี้ มาเล่นอีหยังบ่แม่นหน่อแม่นแนว เซา เซา”

คำแปล :
ผู้เฒ่าดล ท่านเดินไปนา เห็นกลุ่มเด็ก ๆ กำลังเล่นกองขี้ควายอยู่ (เพราะท่านเสียดายกองขี้ควาย กลัวไม่มีขี้ควายให้ได้ขุดหาตัวกุดจี่ ก็เลยร้องตะโกนเอ็ดตะโรเด็กๆ ว่า
“เด็ก ๆ พวกนี้ มาเล่นอะไรกัน ไม่รู้เรื่องรู้ราว หยุด หยุด”

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 173 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซาเถาะ

ภาษาอีสานคำว่า..เซาเถาะ
ความหมายตรงๆ ====>
หยุดเถาะ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:13:39

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง จารย์ใหญ่เฮ็ดงานมื้อนี้เมื่อยหลาย เซาเถาะเนาะ

แปล จารย์ใหญ่วันนี้ทำงานเหนื่อยจังเลย ผมว่าหยุดพักเหอะ พอแค่นี้แหล่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 174 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เซียบ
ความหมายตรงๆ ====>
นอนหลับ,การนอนหลับระยะสั้นๆ,งีบหลับ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 30-10-2006 12:50:57

ตัวอย่าง

เซียบ เป็นการนอนหลับระยะสั้นๆ อาจเป็นการ งีกหลับ เผลอหลับ แอบหลับ หรือนอนกลางวัน

เช่น

-มื่อนั่นข่อยนอนเว่ากันกับน่องพอลล่า เว่ากันไปเว่ากันมา ขั่น \"เซียบ\" ไปเลยกะยังว่า ฮู่เมี่ย ขึ่นมา น่องพอลล่าลักหนี ไปทางได๋แล่วบุ๊

แปลว่า

-วันนั้นฉันนอนคุยกันกับน้องพอลล่า คุยกันไปคุยกันมา ฉันเผลอ \"หลับ\" ไปเลย รู้สึกตัวอีกที น้องพอลล่า แอบหนีไปไหนแล้วก็ไม่รู้

หรือ

-มื่อคืนบ่าวหน่อไปหาเล่นเดิกไปหน่อย พอมาเฮ็ดงานกะเลยเหงานอน อยู่งึกๆอยู่ น้องตั๊กเห็นกะเลยคึดอยากหัว กะเลยเว่าว่า ไปไป อ้ายหน่อ ไป \"เซียบ\" จักหน่อยก่อนไป มันสิได้มีแฮงเฮ็ดงานต่อ

แปลว่า

-เมื่อคืนนี้บ่าวหน่อไปหาเที่ยวจนดึก พอมาทำงานตอนเช้าก็เลยง่วงหงาวหาวนอน น้องตั๊กเห็นก็แอบหัวเราะอยู่ในใจ บอกพี่หน่อ ให้ไป \"งีบ\" สักตื่นก่อน จะได้มีแรงมาทำงาน

เป็นจั่งซี่ดู๋บ่น๊อ บ่าวหน่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 175 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดอกจาน

ภาษาอีสานคำว่า..ดอกจาน
ความหมายตรงๆ ====>
ดอกทองกวาว
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: บ่าวเดช
เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:48:34

ตัวอย่าง

ดอกจาน เป็นดอกไม้ที่แสดงถึงความงดงามของหมู่มวลพฤกษาของภาคอีสาน เนื่องจากน้อยนักน้อยหนาที่จะมีดอกไม้บาน และออกดอกในหน้าแล้ง จนเปรียบหน้าแล้ง หรือฤดูกาลที่แห้งแล้วดั่งดอกจาน เห็นดอกจานทีไร ความแห้งแล้ง อันเป็นทุกยากของคนอีสาน ได้ทันที

มีคนเขียนเพลงเกี่ยวกับดอกจานได้ไพเราะเพราะพริ้งมาก เลยเอาเนื้อเพลงมาฝากกัน

ดอกจานบานสะพรั่งหน้าแล้ง สีแดงแต้มแต่งพื้นดินอีสาน ลมร้อนโชยพริ้วพัดปลิวโชยผ่าน แย้มเยือนพื้นถิ่นอีสานแดนกันดารสุดแสนไกล
เสียงแคนโหยแผ่วแว่วมา พื้นนาร้องครวญดินแตกระแหง ทุกผู้คนหม่นหมองสิ้นเรี่ยวแรง ดอกจานเจ้าบานหน้าแล้ง กลีบดอกสีแดงยังหมองไหม้

ท้องทุ่งนานี้ขาดนาง น้องนางหนีบางเข้าสู่เมืองกรุงสวรรค์ ทิ้งทุ่งนาเปลี่ยวร้างลงกลางคัน มุ่งไปด้วยจิตใฝ่ฝัน หาเงินหางานเลี้ยงกาย

เฝ้ารอคอยน้องจนสองปีกว่า ย่างเข้าเดือนเมษางานสงกรานต์เคยสัญญา คอยแล้วเงียบหายสูญไปดังสายลมพา หรือลืมสิ้นแล้วบ้านนา ลืมดอกจานเสียงแคน
วอนวอนฝากสายลมโชยผ่าน ด้วยจิตอธิษฐานโปรดได้สงสารและเมตตา กระหน่ำเมฆฝนฝูงคนกลับคืนบ้านนา อีสานกันดารหนักหนา ลมเอ๋ยช่วยพาความสุขมาเยือน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 176 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดัง

ภาษาอีสานคำว่า..ดัง
ความหมายตรงๆ ====>
จมูก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:33:36 PM

ตัวอย่าง

ก็จมูกหง่ะ
ขี้ดัง-------- ขี้มูก
ขนดัง------ขนจมูก

ลาววา...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 177 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดัง

ภาษาอีสานคำว่า..ดัง
ความหมายตรงๆ ====>
จมูก/ก่อไฟ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 04:36:20

ตัวอย่าง

ไปดังไฟแหน่
แปลว่า ไปก่อไฟหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 178 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดังไฟ

ภาษาอีสานคำว่า..ดังไฟ
ความหมายตรงๆ ====>
ก่อไฟ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 14:41:17

ตัวอย่าง

อีนาง ดังไฟให่พอแน พ่อสิจี่หนังงัว
แปลว่า
ลูกเอย ก่อไฟให้พ่อหน่อย พ่อจะเผาหนังวัว
จี่ คือ การเผา หรือย่าง
....วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 179 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดังหีน

ภาษาอีสานคำว่า..ดังหีน
ความหมายตรงๆ ====>
จมูกหดตัวขึ้นไปหาระหว่างคิ้วทั้งสองข้างด้านบน
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 01-02-2009 13:27:36

ตัวอย่าง

จมูกคนเราเวลาปกติก็ดูธรรมดา แต่เวลาใกล้จะตาย จมูกจะหดตัวขึ้นไปหาระหว่างคิ้วสองข้างด้านบนจะมองเห็นรูจมูกกว้างกว่าเดิม เป็นลักษณะของคนใกล้จะตาย ภาษาอีสานเรียกว่า ดังหีน คือ จมูกหงายขึ้น หรือ ดันขึ้น จะด้วยอาการปวดหรืออาการเกร็งของคนใกล้ตายก็สุดแล้วแต่ ขอให้พวกท่านทั้งหลายสังเกตดูเวลาคนใกล้ตาย ไม่ต้องกลัว ครับผม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 180 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดับแนว

ภาษาอีสานคำว่า..ดับแนว
ความหมายตรงๆ ====>
สูญพันธุ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 21-04-2010 09:10:28

ตัวอย่าง

คำว่าดับแนว ใช้บ่อยมาก เมื่อเห็นสิ่งนั้นหายสาบสูญไปจากโลก จะเป็นความต้องการหรือไม่ก็ตาม

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
สาวส่า : แม่ๆซุมื้อนี้ คือบ่ค่อยเห็นกบฮ้องโอ๊บๆคือจั่งแต่ก่อน
แม่ : ซุมื้อนี้กบมันตายดับแนวไปเหมิดแล้ว ย้อนว่า มีน้ำโห่งกะพากันไปส่อนฮวก ส่อนเขียดน้อย ยามมีนำ้แหน่กะพากันไปใส่เบ็ดกบ ยามฮ้อนยามแห้งกะไปหากบไปขุดกบ สิให้มันบ่ดับแนวได้จั่งใด๋ ซุมื้อนี้คนแฮงหลาย หามาขายพร้อม
สาวส่า : แม่นหละแม่ เห็นตะเขาขายกบเลี้ยงอยู่ตลาด ข่อยแหล่วคาวว่าสั่น

แปลครับแปล
สาวส่า : แม่ๆๆ ทำไมทุกวันนี้ไม่เห็นได้ยินเสียงกบร้อบ โอ๊บๆๆๆ เหมือนแต่ก่อน
แม่ : ทุกวันนี้กบได้ตายสูญพันธุ์ไปแล้ว เพราะว่า ตอนมีน้องนองก็ไปช้อนหาลูกอ๊อดทั้งกบและเขียด ตอนมีน้ำก็ไปใส่เบ็ด ตอนหน้าร้อนก็ไปขุดกบ ไม่ให้สูญพันธุ์ได้ยังไง ทุกวันนี้คนมากขึ้น มีการหามาขายด้วย
สาวส่า : ใช่แล้วแม่ เห็นเขาขายกบเลี้ยงที่ตลาด หนูรู้สึกว่ามีกลิ่นคาวๆค่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 181 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดิ๋ก

ภาษาอีสานคำว่า..เดิ๋ก
ความหมายตรงๆ ====>
ดึก , ค่ำมืดแล้ว , ดึกมากแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 24-07-2007 16:33:51

ตัวอย่าง

โตอย่าง : เอ้าอ้ายบัติกับอ้ายดล หมู่เจ่ามาหยังเดิ๋กปานนี่ ชมรมเขาแสดงแล้วแต่โดนแล้ว เฒ่าแล้วหลงหน้าลงหลัง เนอะหมู่เจ่ากะดาย

คำแปล : เอ้า พี่บัติกับพี่ดล มาทำอะไรดึกปานนี้ ชมรมเขาแสดงเสร็จนานแล้ว แก่แล้วขี้หลงขี้ลืมจริงๆ พี่ๆนี่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 182 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดก

ภาษาอีสานคำว่า..แดก
ความหมายตรงๆ ====>
กิน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: ณ หนองบัว
เมื่อวันที่:: 28-03-2009 11:51:59

ตัวอย่าง

ปลาแดก มื้อนี้ มาต่วงคักแท้

แปลว่า
ปลาร้าวันนี้ กลิ่นแรงเตะจมูกจังเลย

คำว่าต่วง หมายถึงกลิ่นแรง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 183 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงจ่ายหว่าย

ภาษาอีสานคำว่า..แดงจ่ายหว่าย
ความหมายตรงๆ ====>
แดงสดใส แดงสุก แดงแจ๋
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 06-11-2006 08:55:04

ตัวอย่าง

แดงจ่ายหว่าย คือลักษณะของสีแดง ที่แดงแบบสดใส ซึ่งเป็นสีแดงที่น่าประทับใจ หากเป็นของกินก็แดงน่ากิน เช่น

แตงโมงสุก แดงจ่ายหว่าย หมายถึง แตงโมสุก แดงฉ่ำน่ากิน

เสื้อสีแดงจ่ายหว่าย หมายถึงเสื้อสีแดงสดใส

ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงจ่ายหว่าย งามเป็นตาหน่าย หมายถึง ดวงอาทิตย์ กำลังตกดิน สีแดงสดใสสวยงามมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 184 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงฮูนฮูน

ภาษาอีสานคำว่า..แดงฮูนฮูน
ความหมายตรงๆ ====>
แดงจ้า แดงเพลิง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 06-11-2006 16:37:01

ตัวอย่าง

แดงฮูนฮูน หรือบางทีออกเสียงว่า แดงฮวนฮวน คือแดงจ้า แดงเพลิง หรือแดงแบบมีประกาย เช่น

ถ่านไม้แดงฮงดีคัก ไฟแดงฮูนฮูนเลย หมายถึง ถ่านไม้แดงไฟกล้าดีมาก ไฟแดงจ้าเลย

ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงฮูนฮูน หมายถึง ดวงอาทิตย์กำลังตกดิน สีแดงจ้า

ไปไต้อึ่ง แยงไฟไปถืกตางูเห่า ตาแดงฮูนฮูน เป็นตาย่าน หมายถึง ไปส่องอึ่ง ส่องไฟไปโดนตางูเห่า ตาแดงเพลิง น่ากลัว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 185 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โดน

ภาษาอีสานคำว่า..โดน
ความหมายตรงๆ ====>
นาน, ใช้เวลาเยอะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:29:08 AM

ตัวอย่าง

โดน แปลว่า นาน, ใช้เวลาเยอะ

บ่าวหน่อ : สาวบุษบา เจ้ามาอยู่กรุงเทพฯ โดนแล้วบ่
สาวบุษบา : โดนแล้วอ้าย อยู่บ้านข่อยอยู่ได้บ่โดนดอก มันฮ้อน
แปลว่า
บ่าวหน่อ : สาวบุษบาครับ คุณมาอยู่ที่กรุงเทพฯนานหรือยัง
สาวบุษบา : นานแล้วพี่ ฉันอยู่บ้านได้ไม่นานหรอก มันร้อน

วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 186 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ง
ความหมายตรงๆ ====>
1.การรอง 2.การดักสัตว์น้ำจากน้ำที่ไหลโดยใช้อวน 3.ใหญ่พอสมควร 4.ลักษณะนามของผ้าถุงหรือสะโหร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-06-2006 11:12:45

ตัวอย่าง

1. ต่ง แปลว่า การรอง เช่น
-ฝนตกแฮงแล่ว อีหล่าเอาคุไป \"ต่ง\" น้ำฝน ไปใส่แอ่งไว่ถ่ากินแหน่
=ฝนตกหนักแล้ว หนูเอาถังไป \"รอง\" น้ำฝน ไปใส่หม้อดินไว้ดื่ม หน่อยนะ

-บ่าวหน่อเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายเหยียยโหยดๆอยู่นั่น เอามือ \"ต่ง\" ไว่แหน่เด้อ เดี๋ยวน้ำลายสิย้อยลงถ่วยป่นเด้
=บ่าวหน่อมองเห็นรูปน้องกระแตตอนถ่ายแบบแล้ว น้ำลายไหลย้อยเลยนะนั่น เอามืด \"รอง\" ใว้หน่อยนะ เดี๋ยวน้ำลายจะหยดลงถ้วยป่นนะ

2.ต่ง แปลว่า การดักสัตว์น้ำ เช่น
-เวลาน้ำมาก ล้นท่างน้ำ ให้เอาดางไป \"ต่ง\" เอากุ้ง เอาซิว มาใว่เฮ็ดส้มปลาน้อยแหน่เด้อ
=เวลาน้ำหลาก น้ำล้นทางน้ำไหล ให้เอาอวนไป \"ดัก\" เอากุ้ง เอาปลาซิว มาใว้ทำปลาจ่อมหน่อยนะ
** การ ต่ง จะใช้กับน้ำที่ไหลเท่านั้น อาจจะใช้คำว่า ต่งดาง ต่งปลา ต่งกุ้ง แต่ถ้าเป็นการดักสัตว์น้ำในบริเวณน้ำนิ่ง จะไม่ใช่คำว่า ต่ง

3. ต่ง แปลว่า ใหญ่พอสมควร มักจะใช้กับวัตถุที่มีลักษณะกลม เช่น ผลไม้ต่างๆ ไข่ หรือ หำ เป็นต้น เช่น
-พ่อใหญ่บัติบอกเมียว่า บักสีดาอยู่ต้นหลังบ้าน มีตะหน่วย \"ต่งๆ\" แล้ว แมสูเก็บไปวัดแหน่เด้อ มื่ออื่น
=คุณตาบัติบอกแก่ภรรยาว่า ฝรั่งที่อยู่ต้นหลังบ้าน ลูกมัน \"โตพอสมควร\" แล้วนะ พรุ่งนี้ให้คุณเก็บไปใส่บาตรที่วัดหน่อยนะ

-พ่อใหญ่หน่อฮ่ายให่เด็กน้อยว่า เด็กน้อยหมู่นี่ หำ \"ต่ง\" ไป่หนิ สังมาดื้อแท่ เดี๋ยวสิจับไปตอนให่เหมิดเลย
=คุณตาหน่อดุให้เด็กๆว่า เด็กพวกนี้ อัณทะ \"โต\" หรือยัง ทำไมซุกซนจังเลย เดี๋ยวจับไปทำหมันให้หมดเลย

4.ต่ง เป็นคำลักษณะนามของ ผ้าถุง ผ้าสะโหร่ง เช่น
-สิ่นไหม 3 ต่ง
-ผ่าสะโหร่ง ต่ง หนึ่ง
สิ่นหมี่ 5 ต่ง

เป็นต้น เป็นตอ เป็นใบ เป็นหน่วย....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 187 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต้นตุบหมุบ

ภาษาอีสานคำว่า..ต้นตุบหมุบ
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นพืชล้มลุกชนิดหนึ่งมีหัวเล็กๆเป็นพวงเหมือนกระชายไทย
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 22-10-2007 14:16:29

ตัวอย่าง

ต้นตุบหมุบ...อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์ ลักษณะใบสีเขียวแบนราบติดดิน..มีประมาณ 6-8 ใบ..มีดอกสีขาว...ดอกหอมเย็นๆ...มีหัวเล็กๆเป็นพวงเหมือนกระชาย...จะหอมอ่อนๆ...สรรพคุณ...ใช้เป็นยา..ดับพิษร้อน..ถอนพิษไข้...ใช้ต้ม...หรือ...แช่น้ำเย็นก็ได้ พบทั่วๆไปในประเทศไทย...ที่ชัยนาทมีหลังเขาพลอง...เขาสารพัดดี...อ.หันคาก็มี.....เขาดินทางไปหางน้ำสาครก็มี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 188 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอดเงา

ภาษาอีสานคำว่า..ตอดเงา
ความหมายตรงๆ ====>
สัปหงก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-07-2008 15:58:21

ตัวอย่าง

ตอดเงา แปลว่า สัปหงกครับ

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
สาวนางเลาไปเถิดเทิงมา (ร้านอาหารอีสาน แถวปิ่นเกล้า) พ้อผู้บ่าวเลาหมอลำบาดหลงคารมว่าซั่น
กว่าสิกลับจากไปเที่ยวกะตี 4 มาคือเดิกคักแท้ เลามาเฮ็ดงานแล้วง่วงเหงาหาวนอนตอดเงาอยู่เหมิดมื้อเอาโลด เป็นไผกะง่วงคือกัน เพิ่นวา

แปล
สาวนาง (คนเก่า..อยากได้เบอร์โทรติดต่อหลังไมค์) แกไปเที่ยวเถิดเทิงมา เจอหนุ่มหมอลำคารมดีเลยหลงคารมเขา
กว่าจะกลับจากเที่ยวก็ ตี 4 ซึ่งดึกมาก พอวันรุ่งขึ้นแกมาทำงานก็เกิดอาการง่วงเหงาหาวนอน นั่งสัปหงกทั้งวัน เป็นใครก็ต้องง่วงครับ

สั่นดอกหวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 189 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ต่อน
ความหมายตรงๆ ====>
ชิ้น, เนื้อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 24-08-2006 14:48:44

ตัวอย่าง

ต่อน => ชิ้น, เนื้อ

ปีนี้แกงของค่ายหน่วย กินตะผักหาต่อนซี้นย๊ากยาก เลยต้องกินตะผักจนขี้เขียวปานแมงบ้งเอาโลดนี่แหม๋ คันเป็นจั่งซี้ ชาวค่ายกะเลยไปหายิงกะปอมมาใส่แกง มันจั่งสิได้มีต่อนหลายๆ
แปลว่า
ปีนี้แกงของค่ายหน่วย มีแต่ผัก หาเนื้อยากมา เลยต้องกินแต่ผักจนขี้เขียวยังกะหนอน (ที่กินใบไม้ใบหญ้า) เลย หากเป็นอย่างนี้ ชาวค่ายเลยไปล่ากิ้งก่ามาใส่แกง เพื่อให้มีเนื้อบ้าง

lyjofvd

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 190 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอเฟียง

ภาษาอีสานคำว่า..ตอเฟียง
ความหมายตรงๆ ====>
ตอเฟียง
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร
เมื่อวันที่:: 03-01-2010 16:49:38

ตัวอย่าง

คำว่า ตอเฟียงก็คือตอชังข้าวนี่เอง
ขอเสริมคำว่าต้นข้าว ๆ มาจากเมล็ดข้าวเมื่อนำมาแช่น้ำจะเปลี่ยนชื่อเรียกว่าแช่ข้าวปลูก เมื่อนำไปหว่านลงที่นาที่เราเตรียมไว้พองอกออกมาก็เรียกว่าต้นกล้า พอนำไปปักดำก็เปลี่ยนชื่อเรียกว่าต้นข้าว พอเกี่ยวข้าวเสร็จเปลี่ยนชื่อจากต้นข้าวมาเป็นตอเฟียง ( ตอซังข้าว )

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 191 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตะก๋า

ภาษาอีสานคำว่า..ตะก๋า
ความหมายตรงๆ ====>
ตะกละ หวงของ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 27-11-2009 17:27:55

ตัวอย่าง

คำว่าตะก๋า แปลรวมๆก็คือ ตะกละ หวงของ ไม่แบ่งให้คนอื่น

ตัวอย่างเช่น
บ่าวรุท : อ้ายต๊อก เจ้ากะเอาบักเขียเคีย มาให้ข่อยใส่ตำบักหุ่งนำแหน่จักหน่วย เจ้าอย่าตะก๋าหลาย มีหลายหน่วยแล้ว
ต๊อก : บ่ได้ดอก ตะโตยังบ่แบ่งสาวเกาหลีให้อ้าย จักสิตะก๋าไว้เฮ้ดหยัง

แปล
บ่าวรุท : พี่ต๊อก ช่วยเอามะเขือเทศมาใส่ส้มตำสักลูกได้ไหม อย่าหวงนักเลย มีหลายลูกแล้ว
ต๊อก : ไม่ได้หรอก ขนาดเจ้ายังไม่แบ่งสาวเกาหลีให้พี่เลย ไม่รู้จะหวงไว้ทำไม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 192 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตันดัง

ภาษาอีสานคำว่า..ตันดัง
ความหมายตรงๆ ====>
คัดจมูก
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: ม.ที่ราบสูง
เมื่อวันที่:: 30-07-2010 01:21:49

ตัวอย่าง

เป็นหวัด หันใจบ่ออก ตันดัง
แปล: เป็นหวัด หายใจไม่ออก คัดจมูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 193 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตัวะ

ภาษาอีสานคำว่า..ตัวะ
ความหมายตรงๆ ====>
โกหก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: ข้าวเหนียว
เมื่อวันที่:: 15-09-2010 20:57:54

ตัวอย่าง

เจ้าอย่าเว้าตัวะหน้าตัวะหลังหลาย
คุณอย่าพูดโกหกไปโกหกมาเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 194 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาบ

ภาษาอีสานคำว่า..ตาบ
ความหมายตรงๆ ====>
ปะ, เย็บ, ชุน, ซ่อมแซม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:44:29

ตัวอย่าง

คำว่า ตาบ แปลว่า ปะ, เย็บ, ชุน, ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอหรือขาด
มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บ่าวหน่อ : น้องเป้ย...เอาเสื้ออ้ายไปตาบให่แหน่หนา อ้ายแลนบู๋ป่าบักเล็บแมว เสื้ออ้ายเป็นฮูจ่างป่างอยู่
น้องเป้ย : โอ๋ย อ้าย ฮอยบักใหญ่นึง คือสิมาตาบได้ ซื้อใหม่โลดเปี๋ยง

แปลว่า
บ่าวหน่อ : น้องเป้น เอาเสื้อของพี่ ไปเย็บปะ ให้หน่อยนะ พี่วิ่งฝ่าต้นเล็บแมว เสื้อพี่เลยขาดรอยมเริ่มเทิ่มเลย
น้องเป้ย : พี่....รอยใหญ่มากเลย สงสัยคงปะซ่อมให้พี่ไม่ได้ ซื้อใหม่เลยเถิด

บ่าวหน่อเว่าให้ฟัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 195 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาบซวง

ภาษาอีสานคำว่า..ตาบซวง
ความหมายตรงๆ ====>
ด้านข้างบริเวณชายโครงช้ายหรือขวาภาษาอีสานเรียกว่าตาบซวง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 01-02-2009 13:20:00

ตัวอย่าง

ในส่วนของร่างกายคนเราภาษาอีสานเรียกได้อัศจรรย์ที่สุดในภาษาที่สื่อสารกันบนโลกใบนี้ ดังคำว่า ตาบซวง เช่น นักมวยต่อยกัน ฝ่ายแดงเต๊ะตาบซวงฝ่ายน้ำเงินจนแดงเป็นผื่น หรือจะกล่าวว่า \"ระวังเด้อกูสิเต๊ะตาบซวงมึงให้ตายคาแข้งเด้อ\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 196 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาบ่มีคนน้อย

ภาษาอีสานคำว่า..ตาบ่มีคนน้อย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้จักสังเกตุ ,ไม่มีไหวพริบ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 08-01-2009 13:09:42

ตัวอย่าง

ตย. นางอ้อนจ่มให้อ้ายบ่าวหน่อว่า \" หาผ้าอ้อมลูกซื่อๆกะหาบ่พ้อ\"
วางอยู่หัวส้วมนั่นเด้ บเห็นบ่ จั่งแม่น ตาบ่มีคนน้อยเนาะ\"

อ้ายบ่าวหน่อเลยตอบว่า \" โอ้ยอย่าจ่มหลาย
ป๋าทิ้มไปเอาเมียใหม่ซะเด้ละ\"

พลั๊วะ ??? เสียงขวดนมลูกเวิ้นมาใสหัว

แปล นางอ้อนบ่นพี่หน่อว่า \"ให้หาผ้าอ้อมลูกเฉยๆก็หาไม่เจอ
ก็วางอบู่หัวเตียงห้องนอนไงละ ไม่รู้จักสังเกตุเอาซะเลย\"

พี่หน่อตอบไปว่า \"อย่าขี้บ่นนัก เดี๋ยวก็ทิ้งไปหาเมียใหม่หรอก\"

พลั๊วะ ??? และแล้ว ขวดนมก็ลอยมาโดนกบาลคนบ้างคน

เอวัง ก็มีด้วยประการละฉะนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 197 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตายคาป้อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตายคาป้อ
ความหมายตรงๆ ====>
อาการของไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้ว แต่ฟักไม่ออก ตายอยู่ในไข่
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 11-10-2010 10:33:05

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
ทิดมี เลือกเอาไข่ไก่จ้างฮัง และลักหลอยเอาเฉพาะ ไข่ตายคาป้อ
เนื่องจากเอาไปต้มสุกแล้ว แกะออกมาเป็นโต โม่มโลด แซบ
คำแปล
ทิดมี เลือกเอาไข่ที่แม่ไก่ฟักไม่ออก และแอบซ่อนเอาเฉพาะ
ไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้วแต่ฟักไม่ออก เนื่องจากเอาไปต้มแล้ว
แกะเปลือกออกมา จะเป็นตัวไก่น้อยเลย จากนั้นก็กลืนเลย อร่อย

อีกอย่าง คำว่า " ตายคาป้อ" ใช้เป็นสำนวนคำ เปรียบเทียบ
หมายถึง หมดสิทธิ์ตั้งแต่ต้น หรือ แพ้ตั้งแต่ในมุ้ง เช่น

ตัวอย่าง
จารย์ใหญ่เอ้ย..อย่ามาท้าแข่งยิงหนังสติ๊ก กันถ่อน
ฝีมือคือเจ้า กะ ตายคาป้อ พุ้นแหล่ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 198 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตายเบื่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตายเบื่อ
ความหมายตรงๆ ====>
มีพิษ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-07-2009 16:37:55

ตัวอย่าง

ย่างเข้าป่าเทือใด๋ ก๋าว่าสิได้เห็ดปลวกมาต้มกินจัดหน่อย พ้อตาเห็ดตายเบื่อเอาโลด จักสิเฮ็ดแนวใด๋

แปลว่า
เดินเข้าป่าคราใด กะว่าจะได้เห็ดโคนมาต้นกินสักหน่อย ดันเจอแต่เห็ดมีพิษซะงั้น ไม่รู้จะทำยังไง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 199 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่าวมา

ภาษาอีสานคำว่า..ต่าวมา
ความหมายตรงๆ ====>
กลับมา กลับคืนมา กับ (เป็นคำเก่า)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 28-09-2010 21:14:40

ตัวอย่าง

ไปจั่งใด๋หลายปีแล้ว ยังบ่ต่าวมาอยู่

แปลว่า ไปยังไงหลายปีแล้ว ยังไม่กลับมาอีก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 200 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตำ

ภาษาอีสานคำว่า..ตำ
ความหมายตรงๆ ====>
ชน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์
เมื่อวันที่:: 24-07-2016 02:54:56

ตัวอย่าง

แม่ตู้:บักหล่า อย่าซิแล่นออกไปทางนอกหนทาง มันสิถือรถตำเอา
เด็กน้อย:บ่นา หล่าสิไปนา
แม่ตู้:เอ๊า บักอันนี้คือมึนแท้ล่ะ เว้ากะบ่ฟังควมผู้ใหญ่
แปล
ยาย:หนู อย่าวิ่งออกไปนอกถนนซิลูก มันจะโดนรถชนเอาน่ะ
เด็ก:ไม่เอา หนูจะไปอ่ะ(จะเล่นอ่ะ)
ยาย:อ้าว ไอ้เด็กคนนี้ ดื้อจังวะ พูดก็ไม่รู้จักเชื่อฟังผู้ใหญ่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 201 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตำอิด,ตำก่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตำอิด,ตำก่อ
ความหมายตรงๆ ====>
แต่ไหนแต่ไร,นามมาแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 12/18/2001 2:03:05 AM

ตัวอย่าง

ตำอิดตำก่อ บ่าวหน่อเพิ่นผู้ฮ้ายคือจังหยังนี่ แต่เดี๋ยวนี้เพิ่นผู้จบคือจังหยังนี่
แปลว่า
แต่ก่อนแต่ไร บ่าวหน่อคนี้ขี้เหล่มาก แต่ตอนนี้เขาดูดีมาเลยที่เดียว

วาสั่นดอก....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 202 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ติ่งตั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ติ่งตั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
รถเร่ขายของตามบ้าน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-05-2006 15:44:33

ตัวอย่าง

อธิบายเสริม : ในอดีต คนเร่ขายของตามบ้าน มักใช้ วัวต่าง คือใช้วัวบรรทุกสินค้า ภาษาอีสาน เรียกว่า งัวติ่งตั่ง หมายถึง วัวต่าง, แต่ปัจจุบัน ไม่ใช้วัวกันแล้ว ใช้รถแทน เรียกว่ารถติ่งตั่ง แปลว่า รถต่าง.. ซึ่งหมายถึง รถมอเตอร์ไซค์ บรรทุกของไว้ท้ายรถ เช่น ไข่ ผัก เนื้อวัว เนื้อหมู เป็นต้นไปเร่ขายตามบ้าน... ดังนั้น ความหมาย ในปัจจุบัน จึงเป็น รถเร่ขายของตามบ้าน

ตัวอย่างการใช้...

บ่าวหน่อ : มื้อนี้ สิได้หยังกินกับข้าวน้อ... ติ่งตั่ง ซัมมะนานมาแท้น้อ สิได้ซื้อปลาดุกมาลาบกินนี่หนา

บักจ้อย : คันติ่งตั่งมา เบิ่งปลาอีฮือ ให้ข่อยนำแหน่เด้อ... ข้อยอยากกินปลาอีฮือ

คำแปล....
บ่าวหน่อ : วันนี้จะกินข้าวกับอะไรน๊า ... รถเร่ขายของ เมื่อไหร่จะมาซะที จะได้ซื้อปลาดุกมาทำลาบปลาดุก

บักจ้อย : ถ้ารถเร่ขายของมา ฝากดูปลาหมึกตากแห้งให้หน่อยนะ... จ้อยอยากกินปลาหมึกย่าง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 203 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ติ๊เบาะ

ภาษาอีสานคำว่า..ติ๊เบาะ
ความหมายตรงๆ ====>
มั้ง/ละมั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 15:22:51

ตัวอย่าง

เป็นคำที่หนองคาย และฝั่งสปปป ลาว โอนลี่อีกคำ แปลว่าล่ะมั่ง
น้องพลอย:อ้ายซัยเฮ็ดหยังอยู่
ชัย:ย่างเลาะติ๊เบาะ

แปลว่า น้องพลอย:พี่ชัยทำไรอยู่
ชัย:เดินเล่นมั้ง(แกมประชดนิดๆ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 204 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตีง หรือ ติง

ภาษาอีสานคำว่า..ตีง หรือ ติง
ความหมายตรงๆ ====>
ขยับ , เคลื่อนไหว
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 11-10-2006 14:04:10

ตัวอย่าง

ตีง หรือ ติง หมายถึง การขยับขยื้น หรือ เคลื่อนไหว หรือ การเคลื่อนที่ เช่น ตีงคีง แปลว่า ขยับตัว

ตัวอย่าง

โจร : หยุด นี่คือการปุ้น ยกมือขึ่น คันบ่อยากตาย อย่า \"ตีงคีง\" มีเงินท่อได๋เอามาให่เหมิด
บ่าวหน่อ : ข่อยย่านแล้ว อย่าเมี่ยนข่อยเด้อ เอ๋า เอาเงินไปเหมิดโลด แต่ข่อยขอ \"ตีง\" จักหน่อยได้บ่ ข่อยยืนทับขวยมดแดง เอ๊อะๆ

ความหมาย

โจร : หยุด นี่คือการปล้น ยกมือขึ้น ถ้าไม่อยากตาย อย่า \"ขยับตัว\" มีเงินเท่าไหร่เอามาให้หมด
บ่าวหน่อ : ฉันกลัวแล้ว อย่าฆ่าฉันเลยนะ นี่ เอาเงินไปหมดเลย แต่ฉันขอ \"ขยับ\" สักหน่อยได้ไหม ฉันยืนทับรังมดแดง เอ๊อะๆ

เป็นตาเจ็บเนาะ เทิงเสียเงิน เทิงถืกมดแดงกัด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 205 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตีงคีง

ภาษาอีสานคำว่า..ตีงคีง
ความหมายตรงๆ ====>
ขยับ,เคลื่อนไหว
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: บ่าวฝั่งโขง
เมื่อวันที่:: 23-07-2008 10:56:48

ตัวอย่าง

ังดีๆอย่าตีงคีงเดี๋ยวเรือจะล่ม
ังดีๆอย่าเคลื่อนไหวเดี๋ยวเรือจะล่ม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 206 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตี่

ภาษาอีสานคำว่า..ตี่
ความหมายตรงๆ ====>
ขยายออก , การทำให้ขยายขึ้น กว้างขึ้น ,ถ่างออก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 27-06-2007 21:40:05

ตัวอย่าง

ตี่ อาจมีความหมายได้หลายๆแบบ แต่โดยรวมแล้วก็หมายถึง กว้างขึ้น หรือ การทำให้กว้างขึ้น เช่น

- ตี่ถง หมายถึง คลี่ถุงออกให้กว้างขึ้น
-ตี่ตาเบิ่งแหน่ หมายถึง ถ่างตาดูให้ดีๆ
-ตี่ขา หมายถึง ถ่างขา

ตัวอย่างประโยค

-สองขาก้าวขึ้นขี่ สองมือ \"ตี่\" สุบปั๊บ... แม่นหยัง
แปลว่า
-สองเท้าก้าวขึ้นคร่อม สองมือ \"ถ่างออก\" สวมทันที่... คืออะไร

ตอบว่า...เกิบโบก... พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 207 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตื่มควม

ภาษาอีสานคำว่า..ตื่มควม
ความหมายตรงๆ ====>
ใส่สีตีไข่/แต่งเติม
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:21:47

ตัวอย่าง

เปนหยังเจ้าคือมักเว้าตื่มควมเว้าแท้ ม่วนหลายหวาเขาผิดกัน

แปลว่า ทำไมนายถึงชอบใส่ไฟ ใส่สีจัง สนุกนักเหรอเค้าผิดกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 208 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตื่ม

ภาษาอีสานคำว่า..ตื่ม
ความหมายตรงๆ ====>
เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 14:01:24

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ นี้เพิ่นมามั่นแท้เน๊าะ มาเขียนภาษาอีสาน ตื่มกันมื้อละคำ สองคำ
แปลว่า บ่าวหน่อนี้ขยันจังเลยนะ มาเขียนภาษาอีสานเพิ่มขึ้นวันละคำสองคำ

....วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 209 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู๊ดลูด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู๊ดลูด
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นกริยา ลักษณะถูไถไปกับพื้น (เลื่อนไปตามพื้น)
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: คุณสั้น (สำราญ โคตรสีหา)
เมื่อวันที่:: 06-11-2009 09:32:42

ตัวอย่าง

เช่น อีหล่าอย่ามานังเบียดแม่ตู๊ดลูดไปอีกจักนอยแน
แปลว่านังหนูอย่ามานั่งเบียดแม่มากกระเถิบ(เลื่อนก้น)ไปอีกนิดนึง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 210 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ด
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะของการขยับเคลื่อนที่ของวัตถุโดยบ่ต้องยกไห่ลอยขึ้นจากพื้น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: แคน
เมื่อวันที่:: 04-06-2009 14:36:44

ตัวอย่าง

\"โอ้ย..กะติ๋บเข่าจั๋งแม่นอยู่ไกล ข้อยจ๊กบ่เถิง ตู้ดมา ไก้ๆ ข่อยแหน่\"
หรือถ่าใช้กับคน กะมักไซ้ในสำนวนที่ว่าคนที่ไป๋ซอยงานบุญงานแต่งแล้วกิ๋นบ่ฮู้จักพอ
\"เหว๋ย จั๋งแม่นเจ้าบ่อายเจ้าภาพน้อ อ้ายเซียงโหล ซอยงาน ซาวบาท (ยี่สิบ) ตู้ดกิ๋นจน กางเกงขาดดาก\"
หมายถึง การขยับเคลื่อนที่จากวงหนึ่งไปอีกวงหนึ่ง โดยบ่ต้องลุกขึ้น ลักษณะการเคลื่อนที่ในแนวราบ สิได่บ่เป็นที่สังเกตุของคนอื่น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 211 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตูบ

ภาษาอีสานคำว่า..ตูบ
ความหมายตรงๆ ====>
กระท่อม/บ้านเรือนลักษณะหนึ่ง/เพิงที่พัก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-07-2010 00:22:51

ตัวอย่าง

ในสวนมีตูบน้อยหลังหนึ่ง

แปลว่า ในสวนมีกระท่อมหลังเล็กๆหลังหนึ่ง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 212 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้
ความหมายตรงๆ ====>
แก่,มากอายุ ใช้สำหรับบุคคลที่แก่กำลังเกินวัยทอง ราว 50 - 65 (มากกว่านั้นจะใช้คำว่าเฒ่า)
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 19-01-2010 01:16:39

ตัวอย่าง

พ่อตู้ลี
-คุณพ่อลี

แม่ตู้มา
-คุณแม่มา

ควายตู้
-ควายแก่

ทำไมไม่ใช้คำว่าลูกตู้ เพราะ เด็กมันยังไม่แก่นั่นเอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 213 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แตกปอก

ภาษาอีสานคำว่า..แตกปอก
ความหมายตรงๆ ====>
คือการกระทำที่ออกนอกลู่นอกทาง
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 12-01-2010 18:36:55

ตัวอย่าง

(ตัวอย่าง) ให่ไปเรียนหนังสือ กะหนีไปเที่ยวจั่งแม่นมันแตกปอกแต่น้อยเด๊

(แปล พะนะ) ให้ไปเรียนหนังสือหาความรู้กลับหนีไปเที่ยว ทำไมมันเกเร
ออกนอกลู่นอกทางตั้งแต่เล็กซ๊ะอย่างงั้น เฮ้อ???

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 214 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แตกพืง

ภาษาอีสานคำว่า..แตกพืง
ความหมายตรงๆ ====>
แตกตื่น วงแตก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 02-11-2006 16:40:06

ตัวอย่าง

แตกพืง คืออาการที่แมลงต่างๆ ซึ่งจับรวมกันอยู่ดีๆ แล้ว บินกระจายกลุ่มอย่างกะทันหัน ด้วยความตกใจ เช่น
บักน้อยๆ โตนตั่งคอหัก หมาโตนสัก แมงวันแตกพืง แมนหยัง?... ตอบ ขี้

แปลว่า
เจ้าตัวน้อย กระโดดตั่งคอหัก หมากระโจนใส่ แมลงวันบินแตกตื่น คืออะไร?... ตอบ ขี้

อธิบายเสริม แมลงวันกำลังตอมขี้อยู่ดีๆ พอหมาโผล่เข้ามา แมลงวันตกใจกลัว ก็เลยรีบบินหนีแตกตื่น... นี่แหละคือลักษณะที่เรียกว่า แตกพืง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 215 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แต้มแก่

ภาษาอีสานคำว่า..แต้มแก่
ความหมายตรงๆ ====>
การกระทำของผู้อ่อนวัยแต่ทำเหมือนสูงวัย, ไม่ให้ความเคารพ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 21-09-2007 15:12:17

ตัวอย่าง

แต้มแก่ คือ การกระทำของผู้อ่อนวัยแต่ทำเหมือนสูงวัย, ไม่ให้ความเคารพ

เป็นการกระทำที่ไม่ดี
ตัวอย่าง เช่น
บ่าวต้อย อายุซ่ำนี้จั่งใด๋มาเอิ้นบ่าวหน่อ ปานเสี่ยว น้อ แสดงว่าแต้มแก่เด้นิ
แปลว่า
บ่าวต้อย อายุเท่านี้ ทำไมมาเรียกบ่าวหน่อยังกะเป็นเพื่อนกัน แสดงว่า ไม่เคารพนะนี่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 216 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โต

ภาษาอีสานคำว่า..โต
ความหมายตรงๆ ====>
ตัว
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 20-10-2010 00:45:47

ตัวอย่าง

นกโตนี่มางามแท้น้อ

นกตัวนี้สวยจังเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 217 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..โต่ง
ความหมายตรงๆ ====>
รอง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 02:39:35

ตัวอย่าง

เอาคุมาโต่งน้ำแหน่
แปลว่า เอาถังมารองน้ำหน่อย
เป็นคำเก่า ปัจจุบันใช้คำว่า รอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 218 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โตน

ภาษาอีสานคำว่า..โตน
ความหมายตรงๆ ====>
กระโดด , กระโจน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 21-07-2007 10:32:59

ตัวอย่าง

โตอย่างเด้อ :- อ้ายหน่อ กับ อ้ายบัติ มักไปโตนน้ำห้วยดีแท้ๆ ผู้เฒ่าซุ้มนี้
เว่ายากอีหลี้ บอกว่ามันสิเป็นไข้ กะบ่ยอมเชียกันเลย
แฮงเฒ่าแฮงเว่ายาก

แปล :- พี่หน่อกับพี่บัติ ชอบไปกระโดนน้ำในห้วยจริงๆ
คนแก่นี้บอกยาก ดื้อ เดี๋ยวจะเป็นไข้ ก็ไม่ยอมฟัง
ยิ่งแก่ยิ่งดื้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 219 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โตน

ภาษาอีสานคำว่า..โตน
ความหมายตรงๆ ====>
กระโดดลง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์
เมื่อวันที่:: 24-07-2016 02:51:11

ตัวอย่าง

น้องแบ้:อ้ายๆมาเบิ่งน้ำของหม่องนี้เปนตาเล่นแท้วะ
อ้ายซัย:คันอยากเล่นกะโตนเอาโลด โตนลงไปโลด
แปล
น้องแบ้:พี่ครับมาดูน้ำโขงตรงนี้น่าเล่นจังฮะ
พี่ชัย:ถ้าอยากเล่นก็โดดลงไปเลย โดดลงไปเล่นเอาเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 220 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถอกทิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..ถอกทิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
เททิ้ง.เทออกให้หมด
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 18-01-2010 11:45:10

ตัวอย่าง

ถอก เป็นภาษาอีสาน แปลว่า เท, ตัวอย่าง พ่อใหญ่หนู นั่งดื่มกาแฟ คาปูชิโน กับ บ่าวหน่ออยู่ พอดีบักต๊อกผ่านมาร่วมวงด้วย...แต่ไม่มีถ้วยให้..พ่อใหญ่หนูก็เลยขอให้..บ่าวหน่อ...ใช้ถ้วยกาแฟเก่า แต่ว่ายังมีกาแฟเหลืออยู่ จึงต้องเททิ้งก่อน..ภาษาบ้านผมเรียกว่า..\"ถอกทิ่ม\" คือ เททิ้งก่อน...คือทำให้ของเหลวเช่นน้ำออกจากถ้วยหรือกระบอก,คือ ถอกทิ่ม,ถอกออกให้หมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 221 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถาบ

ภาษาอีสานคำว่า..ถาบ
ความหมายตรงๆ ====>
เฉียด เกือบโดน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 18-10-2006 09:20:09

ตัวอย่าง

ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังนั่งสูบยาอยู่นอกซาน ทิดหน่อกะย่างมาเลาะนั้น พอดีพ่อใหญ่ดลเลาถ่มน้ำลาย ปิ๊ด... น้ำลายพ่อใหญ่ดล ฟ้งด่องไป ถาบหัวทิดหน่อ ปั๊ด... สำมะมัวน้อ ทิดหน่อน้อ..

แปลว่า...
ขณะที่พ่อเฒ่าดลกำลังนั่งสูบบุหรี่อยู่นอกชาน ทิดหน่อก็เดินมาใกล้ตรงนั้น จังหวะพอดี พ่อเฒ่าดลแกถ่มน้ำลาย ฟิ๊ด.. น้ำลายแก กระเด็นลอยไป เฉียดหัวทิดหน่อ... เกือบไปแล้วนะ ทิดหน่อนะ..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 222 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถาบ ( ภาษาอีสานเก่า)

ภาษาอีสานคำว่า..ถาบ ( ภาษาอีสานเก่า)
ความหมายตรงๆ ====>
เฉียด ๆ , ข่มขู่ , เดาสุ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 31-05-2010 11:09:51

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
วัวควายลงกินกล้า ตาวาดไปไล่บ่ทัน เลย ยิงหนังสติ๊กถาบเอา
คำแปล
วัวควายลงกินต้นกล้า ตาวาด ไปไล่ไม่ทัน เลยได้แต่ยิงหนั่งสติ๊กใส่ เฉียด ๆ เพื่อข่มขู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 223 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืก

ภาษาอีสานคำว่า..ถืก
ความหมายตรงๆ ====>
1.ถูก,ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-05-2006 13:28:51

ตัวอย่าง

1.แปลว่า ถูก เช่น พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\" ย่อนว่าเพิ่นอยากอาย
-หมายความว่า พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก เพราะว่าแกเขินอาย

2.แปลว่า โดน เช่น บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน
-แปลว่า หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะขงหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน

3.แปลว่า ราคาถูก เช่น พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด
-แปลว่า คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 224 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไถฮุด

ภาษาอีสานคำว่า..ไถฮุด
ความหมายตรงๆ ====>
ไถดะ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์
จากคุณ:: ทิดแหล่
เมื่อวันที่:: 11-12-2007 01:55:06

ตัวอย่าง

เบิ่งลูกเขยหล้าข่อยแน่เป็นหยัง พู้นน่ะ หมั่นบักขนาดไถฮุดนาถ่วนๆอยู่พุ้น
ดูลูกเขยคนเล็กฉันบ้างซิ โน้นแน่ะ ขยันขันแข็งจริงๆไถดะนาขะมักเขม้นอยู่โน้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 225 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทวย

ภาษาอีสานคำว่า..ทวย
ความหมายตรงๆ ====>
ทาย,คำปริศนา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 11:07:42 PM

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ---เจ้าลองมาทวยเบิ่ง อีหยังน้อ ต้นท่อขาใบวาเดียว
บ่าวสาท---อ้อย
บ่าวหน่อ---บ่แม่น อ้อยบ้านเจ้าบ่ต้นท่อขา
บ่าวสาท--จั่งซั่น กล้วย
บ่าวหน่อ---ถืกแล้ว

แปลความหมายว่า
บ่าวหน่อ--คุณลองมาทายดูซิว่า อะไรเอ่ย ต้นเท่าขาใบวาเดียว
บ่าวสาท--อ้อย
บ่าวหน่อ--ไม่ไช่ อ้อยบ้านคุณเหรอต้นเท่าขา
บ่าวสาท--ถ้างั้น กล้วย
บ่าวหน่อ---- All right


บ่าวหน่อ ลาววา...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 226 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ท่าว(ท้าว)

ภาษาอีสานคำว่า..ท่าว(ท้าว)
ความหมายตรงๆ ====>
(คำสรรพนาม) นาย ใช้เรียกผู้ชาย ลักษณะเป็นคำสร้อยประโยค
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 12-01-2010 20:38:47

ตัวอย่าง

สิไปไสท่าว

แปล-จะไปไหนนาย

เฮ็ดล่ะไปท่าว
แปล-ทำหรือยังนาย

ส่วนใหญ่ใช้กับคนสนิทสนม เช่นคนในครอบครัว แม่กับลูก ยายกับหลานเป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 227 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ท่าว,ถ่าว

ภาษาอีสานคำว่า..ท่าว,ถ่าว
ความหมายตรงๆ ====>
ขนาดปานกลาง size M
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-11-2006 10:08:58

ตัวอย่าง

ท่าว , ถ่าว บ่ฮู่ว่าสิเขียนว่าจั่งได๋ ให่อ่านออกเสียงเป็นภาษาอีสานเอาเด้อ
ท่าว ถ่าว แปลว่า มีขนาดพอประมาณ ไม่ใหญ่มาก ไม่เล็กมาก ถ้าเป็นเสื้อผ้า ก็จะเป็น size M เช่น

-ควยเถิกท่าว = ควายตัวผู้ขนาดตัวพอประมาณ ยังไม่โตเต็มที่
-ไก่ถ่าว = ไก่หนุ่มสาวขนาดปานกลาง
-บักแตงโมหน่วยถ่าว = แตงโมผลขนาดปานกลาง

ตัวอย่างประโยค

-อีหล่า กระแตเอ้ย เอาเกินไปก่ายขึ่นเล้า ตักเข่าให่ซุมหมอลำที่มาลำมื่อคืนนี่แหน่เด้อ บ่ต้องตักให่หลายปานได๋กะได้ดอก เขาลำบ่ค่อยม่วนปานได๋ เอาจักเต็ม \"กระต่าถ่าว\" กะพอดอก

หมายความว่า

-นี่หนู กระแต เอาบันไดไปปีนขึ้นยุ้งข้าว ตักข้าวเปลือกให้คณะหมอลำที่มาลำเมื่อคืนนี้หน่อยนะ ไม่ต้องตักให้มากเกินไปก็ได้หรอก เขาลำไม่ค่อยเพราะเท่าไหร่ เอาสักเต็ม \"ตะกร้าขนาดกลาง\" ก็พอ

โฮ้แมเฒ่าบ่าวหน่อ สังมาขี่ถี่แท้น้อ

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 228 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทำ

ภาษาอีสานคำว่า..ทำ
ความหมายตรงๆ ====>
กระทืบ , การใช้ฝ่าเท้ากระแทก,ถีบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-09-2007 22:18:06

ตัวอย่าง

ทำ เป็นลักษณะ ของการใช้เท้ากระทืบ กระแทก เช่น

-น้องพอลล่า เคียดให่แม่ เพราะว่าแม่บ่ให่ไปเบิ่งบ่าวหน่อเล่นคอนเสิร์ต กะเลยย่าง \"ทำ\" แป้นเฮือน ดังตื้มๆปานแป้นสิหลู เอาโล้ด

แปลว่า

-น้องพอลล่า โกรธให้คุณแม่ที่ไม่อนุญาตให้ไปดูคอนเสิร์ตของบ่าวหน่อ ก็เลยเดิน \"กระทืบ\" ไม้กระดานบ้านประชดแม่ เสียงดังโครมๆจนเหมือนกระดานบ้านจะถล่มไปเลย

หรือ

-มื่อคืนมหาบัติลาวไปหาเล่น หาเที่ยวเดิก กลับมาเฮือนเมียลาวเคียดแฮง กะเลยถืกเมียใช้ตีน \"ทำ\" บักแอว จนแอวเค่น เกือบตาย พะนะ
แปลว่า
-เมื่อคืนที่ผ่านมา มหาบัติแกไปเที่ยวมาจนดึกดื่น กลับมาถึงบ้าน ภรรยาแกโมโหมาก ก็เลยใช้เท้า \"กระแทก\" เข้าที่เอว จนเอวเคล็ด เกือบตาย พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 229 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เทิง

ภาษาอีสานคำว่า..เทิง
ความหมายตรงๆ ====>
1.บน,ข้างบน 2.ทั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 01-07-2006 10:45:47

ตัวอย่าง

เทิง แปลว่า บน หรือข้างบน เช่น
-เทิงเฮือน-------บนบ้าน
-อยู่เทิงโพน--------อยู่บนโพน
-อยู่เทิงหัว--------อยู่ข้างบนหัว หมายถึง อยู่เหนือศีรษะขึ้นไป
-เทิงกกไม้--------บนต้นไม้

เทิง แปลว่า ทั้ง เช่น
-กินป่นกุ้งเทิงเผ็ดเทิงเค็ม-------กินป่นกุ้งทั้งเผ็ดทั้งเค็ม
-ยานี่ใซ่ได้เทิงเด็กน้อยเทิงผู้ใหญ่-------ยานี้ใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่

ตัวอย่างประโยค เช่น
มื่อนั่นข่อยขึ้นไปเล่น \"เทิง\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"เทิง\" ชั้น 4 ตึกจุลฯนั่นหละ ขึ้นไปแล้วกะมีแต่แนวม่วนๆ มี \"เทิง\" การเล่นคนตรี มี \"เทิง\" ฮ้องเพลง แล้วกะยังมีการกินเข่าอีกเด้ แนวกินกะมีแต่แนวแซบๆ \"เทิง\" ต้มปลา \"เทิง\" ตำบักหุ่ง แซบบักคัก พอน้องเขาเอามาวาง \"เทิง\" พาเข่าท่อนั่นหละ ข่อยกะอดใจบ่ไหว \"เทิง\" ซด \"เทิง\" คุ่ย เอาโลด
แปลว่า
วันนั้นที่ฉันขึ้นไปเล่น \"บน\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"บน\" ชั้นสี่ตึกจุลฯนั่นแหละ ขึ้นไปแล้วก็พบแต่สิ่งสนุกสนาน มี \"ทั้ง\" การเล่นดนตรี มี \"ทั้ง\" การร้องเพลง แล้วก็ยังมีการกินข้าวด้วยนะ อาหารก็มีแต่ของอร่อยๆ \"ทั้ง\" ต้มปลา \"ทั้ง\" ส้มตำ อร่อยจริงๆ พอน้องเขาเอากับข้าวมาวางลง \"บน\" ถาดกับข้าวแค่นั้นแหละ ฉันก็อดใจไม่ไหว \"ทั้ง\" ซด \"ทั้ง\" คุ่ย เลยหละ

เป็นตาแซ๊บ..เป็นตาแซบ..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 230 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เที่ยงที่ลี่, ซือที่ลี่

ภาษาอีสานคำว่า..เที่ยงที่ลี่, ซือที่ลี่
ความหมายตรงๆ ====>
เที่ยงตรง, ตรงดิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 17-07-2007 11:52:51

ตัวอย่าง

คำว่า เที่ยงที่ลี่ , ซือที่บี่ ตรงที่ลี่ ความหมายเดียวกัน คือ เที่ยงตรง, ตรงดิ่ง
เที่ยง, ซือ คือ ตรง

คำว่า ที่ลี่ เป็นคำขยายเพื่อบอกว่า เที่ยง หรือ ตรงสุดๆ ยังกะเวลา 18.00 น.

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
อ้ายดลเลามักกินเหล้าทุกมื้อทุกเวน แต่เลาบ่มีปัญหากับเมียเลา ย้อนมาเลามีเคล็ดลับ
ยามเลายามกายหน้าเมียเลา สิยางเที่ยงที่ลี่ คือจั่งบ่มีหยังเกิดขึ้น เมียเลาเลยจับบ่ได้จักเทือ

แปลว่า

พี่ดลแกเป็นคนที่ชอบกินเหล่าทุกเช้าเย็น แต่แกก็ไม่เคยมีปัญหากับภรรยาแกเลย เพราะว่าแกมีเคล็ดลับ เวลาแกเดินผ่าหน้าภรรยาแก จะเดินตรงดิ่ง เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น ภรรยาแกเลยไม่เคยจับได้สักที

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 231 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เทื่อ

ภาษาอีสานคำว่า..เทื่อ
ความหมายตรงๆ ====>
ครั้ง/ที,เท่าใด
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:36:56

ตัวอย่าง

คำว่าเทื่อในสำเนียงหนองคาย ขีดเส้นใต้เร็วๆอีกคำมี 2 ความหมาย
1.เทื่อ ออกว่าเทื่อ คนหนองคายออกเป็น เอือ เทือ
เช่นเจ้าหลายเทื่อแล้วเด้อกับข่อยฮั่น
2.เทื่อ เป็นคำสร้อย ที่ใช้สำหรับการยังไม่ได้เริ่มอะไรเท่าไหร่ หรือ การถ่อมตัว เช่น
ังบ่ได้เทื่อ ยังไม่ได้ืที/ยังไม่ได้เท่าไหร่ ยังบ่มัเทื่อ ยังไม่มีืที(ซะที)

บางครั้ง-ลางเทื่อ
ปล. คนหนองคายจะออก เสียงที่อีสานทั่วไปออกเป็น เอือ เช่น เฮือ-เรือ เมือ-กลับ
เซื่อ-เชื่อ บักเขือ-มะเขือ(เขียว เฮือน-บ้าน(คนแกสมัยก่อนพูดกัน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 232 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แทก

ภาษาอีสานคำว่า..แทก
ความหมายตรงๆ ====>
วัด , การวัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-08-2006 13:05:08

ตัวอย่าง

แทก หมายถึง วัด แต่ไม่ใช่วัดที่มีพระเณรนะ ในที่นี้หมายถึง วัดขนาด อาจจะวัดความยาว หรือความกว้างก็ได้ เช่น

-บ่าวหน่อลาวมาคุยว่า บักสีดาอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่บักคัก แต่บ่าวสาทมาคุยทับว่าอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่กั่ว กะเลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา พ่อใหญ่บัตินั่งฟังอยู่ กะเลยหุนหวย ฮ้องขึ้นว่า สูสิเถียงกันหาสีแตกหยังเดียวหนิ สูกะไปปิดมาคนละหน่วย เอามา \"แทก\" กันเบิ่ง ว่าของผู้ได๋ใหญ่กั่ว ท่อนั่นกะสิ้นเรื่อง

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกมาคุยว่า ผลฝรั่งที่อยู่บ้านแกลูกใหญ่มาก แต่บ่าวสาทกลับมาเถียงว่าอยู่บ้านแกลูกใหญ่กว่า ก็เลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา คุณตาบัตินั่งฟังอยู่ ก็รู้สึกรำคาญ ตะโกนขึ้นว่า พวกแกจะเถียงกันหาสวรรค์วิมานอะไร ก็ไปปลิดมาคนละลูก เอามา \"วัด\" กันดู ว่าของใครใหญ่กว่า แค่นั้นก็สิ้นเรื่อง

หรือ

-บ่าวหน่อลาวเฮ็ดงานอยู่บริษัทเฮ็ดเลนส์ ลาวต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนสิตัดเลนส์แต่ละอัน พวกเจ้าต้อง \"แทก\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ เด้อ ยามลูกค้ามาตัดแว่น กะให่ \"แทก\" สายตาให่เพิ่นดีๆ สิบ่ได้มาเสียเวลา \"แทก\" ใหม่อีกหลายครั้ง

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกทำงานอยู่บริษัทผลิตเลนส์ แกต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนจะตัดเลนส์แต่ละอัน พวกคุณต้อง \"วัด\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ นะ เวลาลูกค้ามาตัดแว่น ก็ให้ \"วัด\" สายตาให้ลูกค้าดีๆจะไม่ได้มาเสียเวลา \"วัด\" ใหม่อีกหลายครั้ง

สั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 233 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โทม

ภาษาอีสานคำว่า..โทม
ความหมายตรงๆ ====>
ได้จังหวะ,ประจวบเหมาะ,มารวมกันพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 23-01-2007 22:03:44

ตัวอย่าง

ไม่รู้จะแปลว่าอะไรดี เอาดูตัวอย่างก็แล้วกัน

- บ่าวหน่อไปหาเล่นสาวกระแตฮอดเฮือนยามมื่อแลง ไปฮอดเฮือนผู้สาว \"โทม\" พาเข่าแลงพอดี พ่อผู้สาวกะเลยเว่าว่า \"มาแหมะบ่าวหน่อ พอดีมา \"โทม\" พาเข่าแลงพอดี มา มา มากินเข่าแลงนำกัน มาแก้นำพ่อจักเป๊กแหน่เนี่ย\"

แปลว่า

- บ่าวหน่อไปจีบสาวกระแตถึงบ้านตอนเย็น พอไปถึงบ้านน้องกระแต \"ประจวบเหมาะ\" กับที่บ้านน้องกระแตทานข้าวเย็นพอดี พ่อของน้องกระแตก็เลยชักชวนว่า \"มาสิบ่าวหน่อ พอดีมา \"มาได้จังหวะ\" ข้าวเย็นพอดี มา มา มาทานข้าวเย็นด้วยกัน มาดื่มกับพ่อสักกรึ๊บหน่อยสิ\"

บ่าวหน่อกะกำลังส้มปากอยู่พอดี กะเลยเว่าว่า เอาหลายๆเป๊กกะได้ ครับพ่อ พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 234 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไทเผี๋ย

ภาษาอีสานคำว่า..ไทเผี๋ย
ความหมายตรงๆ ====>
เรา / พวกเรา / กลุ่มเรา
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: U2U
เมื่อวันที่:: 15-07-2011 18:15:02

ตัวอย่าง

เป็นภาษาพื้นบ้านทางจังหวัดเลย
We / Our / I / Us
\" มื้อวานนี้ไทเผี๋ยกะไปเบิ่งหมอลำซิ่งมาคือกัน \"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 235 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นวล, นวน

ภาษาอีสานคำว่า..นวล, นวน
ความหมายตรงๆ ====>
เนื้อของผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 27-03-2007 09:26:27

ตัวอย่าง

คำว่า นวน หรือ นวล จะหมายถึง เนื้อของผลไม้ ส่วนเมล็ด จะเรียกว่า ใน หรือ นัย แล้วแต่จะเขียน
มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บักทัน อยู่หน้าเฮือนข่อยหนวยมันด๊ก ดก แต่วา มันเป็นบักทันน้อย มีตะใน บ่ค่อยมีนวล ส้มคือจั่งหยังนี่ เอาไว้ตำใส่หำบักมี้ แซบขนาด
แปลว่า
พุทรา (บักทัน) ที่อยู่หน้าบ้านผม มันลูกดกมาก แต่ว่า มันเป็นพันธุ์เล็ก มีแต่เมล็ด ไม่ค่อยมีเนื้อ เปรี้ยวยังกะอะไรดี เอาไว้ตำใส้ลูกขนุนอ่อน อร่อยนัก

หำบักมี้ คือ ลูกขนุนอ่อน ก่อนที่จะพัฒนาไปเป็นขนุน จะอยู่ในช่วงที่ลูกขุนมีขนที่นุ่ม ไม่เป็นหนามตะปุ่ม หำบักมี้ บางลูกจะไม่สามารถพัฒนาไปเป็นขนุนลูกใหญ่ได้ ก็เอามันมาตำซะ

สั่นแหล่ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 236 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นวลป่ายหล่าย

ภาษาอีสานคำว่า..นวลป่ายหล่าย
ความหมายตรงๆ ====>
นวลผ่อง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:13:11

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลป่ายหล่าย เป็นตาฮักแท้
น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้
บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้ปุ่ยหลุ่ยป่ายหล่าย แหน่ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ ทรงคือบ่?
น้องกะแต : อั๊วะ...

แปลว่า
บ่าวหน่อ : น้องกระแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลผ่อง น่ารักจัง
น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา
บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เผื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียนผ่อง น่ะสิ เป็นไง เข้าท่ามั๊ย?
น้องกระแต : แหวะ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 237 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นอน

ภาษาอีสานคำว่า..นอน
ความหมายตรงๆ ====>
หลับ, อยู่นิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: เดียอาย
เมื่อวันที่:: 21-08-2006 10:45:08

ตัวอย่าง

อีแมอยู่เฮือนข่อยเลาเลี้ยงม่อน ไว้หลายกระด้ง ตอนนี้ม่อนมันกำลังนอน
แปลว่า
แม่ฉัน ที่บ้านแกเลี้ยงไหม ไว้หลายกระด้ง ตอนนี้มันกำลังหลับอยู่ นิ่งไปเลย

ม่อน คือ ตัวไหม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 238 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาลปุ่ยหลุ่ย

ภาษาอีสานคำว่า..นาลปุ่ยหลุ่ย
ความหมายตรงๆ ====>
นวลเนียน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-11-2006 16:10:42

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ : น้องกะแต สิไปเที่ยวไสน้อ คือจั่งทาแป้งแต่งโต หน้านวลปุ่ยหลุ่ย เป็นตาฮักแท้
น้องกะแต : กะแต สิไปลอยกะทงกับอ้ายดลตั้ว แล้วอ้ายหน่อ ไปเฮ็ดหยังมา คือมาหน้าหม่นโอกโลกแท้
บ่าวหน่อ : อ้าย ไปหม่นป่ากล้วย ตัดใบตองกล้วย สิมาเฮ็ดกะทงไปลอยกับน้องกะแตนี่ล่ะ กะเลยเอาใบตองทาหน้า พอสิได้หน้าขาวนวลปุ่ยหลุ่ย ซั่นดอก เป็นจั่งได๋ หล่อบ่?
น้องกะแต : อั๊วะ...

แปลว่า
บ่าวหน่อ : น้องกะแต จะไปเที่ยวไหนเหรอ จึงทาแป้งแต่งตัว หน้านวลเนียน น่ารักจัง
น้องกระแต : กระแต จะไปลอยกระทงกับพี่ดลน่ะสิ แล้วพี่หน่อ ไปทำอะไรมา ทำไมหน้ายังกะไปคลุกฝุ่นที่ไหนมา
บ่าวหน่อ : พี่ลุยเข้าไปในสวยกล้วย ตัดใบตอง ว่าจะมาทำกระทงไปลอยกับน้องกระแตนี่แหละ ก็เลยเอาใบตองทาหน้า เพื่อจะได้หน้าขาวนวลเนียน น่ะสิ เป็นไง หล่อมั๊ย?
น้องกระแต : แหวะ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 239 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า น่าฮัก

ภาษาอีสานคำว่า..น่าฮัก
ความหมายตรงๆ ====>
น่ารัก
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: คนน่ารัก
เมื่อวันที่:: 15-11-2007 19:00:47

ตัวอย่าง

ผู้หญิงคนนั้นน่าฮักจัง ผู้หญิงคนนั้นน่ารักจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 240 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นำหลัง

ภาษาอีสานคำว่า..นำหลัง
ความหมายตรงๆ ====>
ตามหลัง/ทำตาม/ทีหลัง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 29-12-2009 14:49:04

ตัวอย่าง

ไปนำหลังเด้อ
แปลว่า ตามไปทีหลังนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 241 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แนมเบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แนมเบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
มองดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 30-09-2010 21:39:14

ตัวอย่าง

บ่าวปิ่นแนมเบิ่งหยัง

แปลว่า บ่าวปิ่นมองดูอะไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 242 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แนมหน้า

ภาษาอีสานคำว่า..แนมหน้า
ความหมายตรงๆ ====>
ดูหน้าแบบเย้ยหยัน มองหน้าแบบหยาม
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู แม่ใหญ่เหรียญ
เมื่อวันที่:: 28-02-2009 13:24:04

ตัวอย่าง

แนมหน้า...เป็นคำกริยา...คือ การมองหน้าแบบไม่หลบสายตา จนคนถูกมองต้องเตือนว่า เห้ย...\"อย่าแนมหน้าโดนหลาย\" ความหมายของคำนี้ คนอีสานใต้ถือว่า คนที่กำลังมอง ดูถูก ดูแคลน และเยียดหยาม ไม่ให้เกียรติ ส่วนมากจะมีเรื่องกัน แค่มองหน้ากัน แม้ไม่มีคำพิพากษาศาลฎีกาวางบรรทัดฐานไว้ แต่ก็มีข้อเท็จจริงให้เห็นในถิ่นที่อยู่ของคนอีสานใต้ครับผม ไม่เชื่อท่านลองไปพิสูจน์ตามงานบ้านผมที่มีหมอลำซิ่งสิครับ.....แล้วก็ไป \"แนมหน้าเขา\" ให้คุณยิ้มและหลี่ตานิดๆนะ......อื่มๆๆๆๆๆ ใช่เลย...แต่ผมขอบอกนะ....หาเพื่อนๆไปเยอะๆหน่อยก็ดี.. ครับผม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 243 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แน้ว....

ภาษาอีสานคำว่า..แน้ว....
ความหมายตรงๆ ====>
แหละ
อ้างอิงจังหวัด :: เลย
จากคุณ:: SaLaWan
เมื่อวันที่:: 25-09-2009 14:56:17

ตัวอย่าง

แชบจังแน้ว...
อร่อยจังแหละ

มื้อนี้ไปเก็บเห็ดเทิงภูเรือมาแน้ว...
วันนี้ไปเก็บเห็นบนภูเรือมาแหละ

(สรุปคือแน้ว..อาจจัดว่าเป็นคำวิเศษ โดยใช้ลงท้ายประโยค เป็นภาษาเลยนะคับ )

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 244 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แนวกิน

ภาษาอีสานคำว่า..แนวกิน
ความหมายตรงๆ ====>
อาหาร, food
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: พีคนันยา
เมื่อวันที่:: 21-10-2009 11:27:37

ตัวอย่าง

แมข่อยกำลังเฮ็ดแนวกินอยู่ในครัว

My mother is cooking in the kitchen.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 245 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไนดอก

ภาษาอีสานคำว่า..ไนดอก
ความหมายตรงๆ ====>
เปล่า เปล่า ( ไม่มีกับ ) ( ไม่มีอะไรแกล้ม ) เพียวๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 29-04-2010 11:46:57

ตัวอย่าง

เป็นคำ ขยายกิริยา
ตัวอย่าง
อาวสอน : กินข้าวกับหยังน้อ..ลุงคำ
ลุงคำ : กินข้าวไนดอก
คำแปล
อาสอน : กินข้าวกับอะไรหละ ลุงคำ
ลุงคำ : กินข้าวเปล่า เปล่า วะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 246 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่คอง

ภาษาอีสานคำว่า..บ่คอง
ความหมายตรงๆ ====>
ความหมายตรงตัวคือ ไม่รอ ไม่คอย ความหมายอีกอย่างคือ หมดหวังแล้ว ไม่มีหวังแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-11-2010 17:28:21

ตัวอย่าง

บ่คองหรอก ว่าเผิ่นสิหายจากเจ็บโซเทื่อนี้

แปลว่า หมดหวังแล้ว ว่าท่าน/หรือเขาจะหายจากอาการล้มป่วยครั้งนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 247 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่คือเก่า

ภาษาอีสานคำว่า..บ่คือเก่า
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่เหมือนเดิม/ไม่เหมือนเก่าก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 02-10-2010 23:23:43

ตัวอย่าง

เฮ็ดจั่งใด๋กะบ่คือเก่า

แปลว่า ทำยังไงก็ไม่เหมือนเดิม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 248 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่จักความ

ภาษาอีสานคำว่า..บ่จักความ
ความหมายตรงๆ ====>
คนไม่รู้เรื่อง/ไม่รู้กาละเทศะ/คนไม่รู้รับผิดชอบ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 21-12-2009 00:01:04

ตัวอย่าง

ไปเว้ากับมันเฮ็ดหยัง มันเป็นคนบ่จักความ
แปลว่า ไปพูดกับมันทำไม มันเป็นคนไม่รู้เรื่อง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 249 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่จักทีป

ภาษาอีสานคำว่า..บ่จักทีป
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้เรื่อง(พูดเชิงตำหนิ)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 17-12-2009 23:03:58

ตัวอย่าง

ไปเถียงแม่เฮ็ดหยัง บ่จักทีปอีหลีน้อ
แปลว่า ไปพูดเถียงแม่ทำไม ไม่รู้เรื่องจริงๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 250 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่จักหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..บ่จักหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้อะไร/ไม่รู้เรื่อง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 11-07-2010 05:20:56

ตัวอย่าง

ไปถามมันเฮ็ดหยัง มันบ่จักหยังหรอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 251 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่จัก

ภาษาอีสานคำว่า..บ่จัก
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ทราบ,ไม่รู้
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: กนกวรรณ
เมื่อวันที่:: 3/15/2002 9:45:47 AM

ตัวอย่าง

ถาม เห็นหนังสือข่อยบ่, ตอบ ข้าน้อยบ่จักเด้อ
แปลว่า เห็นหนังสือผม(ฉัน)ไหม ผู้ถูกถามจึงตอบว่า ไม่ทราบ( ข้าน้อยเป็นคำสรรพนามแทนตัวเองที่สุภาพและอ่อนน้อมของคนอีสานเทียบเท่าคำว่ากระผมหรือฉัน ดิฉัน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 252 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ถืกโสก

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ถืกโสก
ความหมายตรงๆ ====>
คำว่าโสก มาจากคำว่า โศลก ดังนั้น บ่ถืกโสก จึงแปลว่า ไม่ถูกโศลก แต่ไม่ได้หมายความว่า ไม่ถูกโศลกกัน แต่หมายถึง ไม่ถูกต้องตามตำรา ไม่สำรวม ไม่ได้เรื่อง ไม่เหมาะสมดีงาม ทำในสิ่งที่ไม่ควร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 06-08-2010 01:57:18

ตัวอย่าง

คนบ่ถืกโสก เฮ็ดหยังบ่เบิ่งหมู่ มันกะเป็นจั่งซั้นล่ะ

แปลว่า คนที่ทำอะไรไม่สำรวม ทำอะไรไม่ดูคนอื่น มันก็เป็นอย่างงั้นล่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 253 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เบิ่งหมู่

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เบิ่งหมู่
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ดูคนอื่น/เพื่อน (ว่าเขาทำกันยังไง)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 02-12-2010 04:31:31

ตัวอย่าง

เฮ็ดหยังบ่เบิ่งหมู่ มันกะเป็นจั่งซั่นล่ะ

แปลว่า ทำอะไรไม่ดูคนอื่น มันก็เป็นยังงั้นล่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 254 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ปาก

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ปาก
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่พูด ไม่จา หรือ ไม่ตอบ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 25-09-2010 11:35:15

ตัวอย่าง

เป็นหยังคือถามบ่ปาก
แปลว่า เป็นอะไรถามแล้วไม่ตอบ/ไม่พูด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 255 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เป็นตาเบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เป็นตาเบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่น่าดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 08-10-2010 21:32:27

ตัวอย่าง

หนังเรื่องนี้ บ่เป็นตาเบิ่ง

แปลว่า หนังเรื่องนี้ ไม่น่าดู

บ่เป็นตา หมายถึง ไม่ได้เรื่อง ไม่น่า เช่น บ่เป็นตาฟัง หมายถึง ไม่น่าฟัง บ่เป็นตากิน หมายถึง ไม่น่ากิน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 256 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เป็นตาสิแตก

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เป็นตาสิแตก
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไรไม่เป็น,ไม่ดี,พึ่งพาอาศัยไม่ได้,ขาดความจริงใจ,หาความแน่นอนอะไรไม่ได้เลย.
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: เซียงโอก เขยชัยนาท
เมื่อวันที่:: 22-09-2007 12:20:18

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ทิดกึ่ม คนบ้านหนองรังกา เป็นหนุ่มใหญ่เสียเปล่า ไม่รู้จักศึกษาหาความรู้ให้กับตัวเอง ..ไม่รู้จักทำมาหากิน ..เป็นคนไม่เอาไหน...ไม่เอาอะไรเลย..ทำอะไรไม่จริงไม่จัง....ทำอะไรก็ครึ่งๆกลาง...โลเล...ตัดสินใจอะไรไม่ได้...พึ่งหาอาศัยไม่ได้......ชาวบ้านทั้งหลายจึงเรียกทิดกึ่มว่า...เป็นคนเสียเปล่า....แต่.... \"บ่เป็นตาสิแตก\" แปลได้ว่า...เป็นคำพูดในเชิงลบ ดูถูกเหยียดหยามทำให้เสียหาย....แต่ไม่ถึงขั้นหมิ่นประมาท ตาม ป.อ.มาตรา 326 ครับท่าน..เพราะเป็นเพียงคำพูดที่ตัดพ้อต่อว่าแบบน้อยเนื้อต่ำใจธรรมดา...เป็นเพียงคำในเชิงลบ......เซียงโอก เขยชัยนาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 257 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เป็นตาอยู่

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เป็นตาอยู่
ความหมายตรงๆ ====>
อาการกระวนกระวาย ไม่อยากจะอยู่ ไม่น่าอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 11-01-2012 07:37:19

ตัวอย่าง

เฮือนหลังนี้บ่เป็นตาอยู่เลย
ความหมาย บ้านหลังนี้ไม่น่าอยู่เลย

มื้อนี้ข้อยไข้ขึ้นหลาย บ่เป็นตาอยู่เลย
ความหมาย วันนี้ผมไข้ขึ้นมาก อยู่ไม่เป็นสุขเลย (กระวนกระวายจากไข้)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 258 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่พอคาว บ่โดน

ภาษาอีสานคำว่า..บ่พอคาว บ่โดน
ความหมายตรงๆ ====>
(ลักษณะอาการที่ทำอะไรแล้วไม่ได้นาน)
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 11-01-2010 20:11:28

ตัวอย่าง

(ตัวอย่าง) มื้อนี่ตอนแลง แม่เลาใช้บ่าวรุทธิ์ไปหาบน้ำหดต้นบักถั่วให่ หาบได้บ่พอคาว
บ่โดน ต้องหยุดเซาเมื่อย ย้อนว่าปวดแอวพะนะ

(แปล) วันนี้ตอนเย็นๆคุณแม่ใช้ให้หนุ่มรุทธิ์ไปตักน้ำรดต้นถั่วให้
ตักได้ยังไม่เท่าไรเลยต้องหยุกพัก เนื่องจากปวดเอวปวดหลัง
(ว่าซั่นครับ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 259 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่มีหยัง/บ่มีอิหยัง/บ่มีสัง/บ่มีเผียง/บ่มีพิสัง

ภาษาอีสานคำว่า..บ่มีหยัง/บ่มีอิหยัง/บ่มีสัง/บ่มีเผียง/บ่มีพิสัง
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่มีอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 13-01-2012 08:11:07

ตัวอย่าง

ไปโลด บ่มีหยังหรอก
แปลว่า ไปเลย ไม่มีอะไรหรอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 260 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่อนเข็ด

ภาษาอีสานคำว่า..บ่อนเข็ด
ความหมายตรงๆ ====>
สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ หรือเป็นที่น่ายำเกรง หรือเป็นที่เคารพนับถือ/ ที่สูงควรแก่การเคารพ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-11-2010 16:10:32

ตัวอย่าง

เจ้าไปอยู่ต่างบ้าน บ่อนเข็ดให้ยำ บ่อนขะลำให้ย้านเด้อ

แปลว่า ไปอยู่ต่างบ้าน สถานที่สำคัญให้ยำเกรง ให้รู้จักกลัวในกฎระเบียบ

(สอนให้รู้จักที่ต่ำที่สูง รู้จักกฎระเบียบ มีสัมมาคารวะ)

คนที่รู้จักประพฤติตามนี้ย่อมอยู่เป็นสุข ดังคำว่า

เจียมผีเฒ่า เจียมเจ้ายืน ความหมายคือให้รู้จักเจียมพึงระวังตัวเกี่ยวกับสิ่งเหล่านี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 261 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักลงไซ

ภาษาอีสานคำว่า..บักลงไซ
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่ง ผลดิบมียางสีขาว สุกแล้วจะหวาน
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 06-11-2007 21:24:28

ตัวอย่าง

บักลงไซ อ.ชมพลบุรี จ.สุรินทร์ ลักษณะเป็นไม้ยืนต้น..เป็นไม้พุ่มต้นทรงสูง..ใบซ้อนกันเหมือนดอกบานชื่น..ยอดอ่อนๆกินได้....ดอกเป็นพวง..ผลเล็กๆ.เป็นพวง.ผลไม่โต.. ผลดิบสีเขียว..กินกับปลาร้าปองได้...ผลสุกจะเป็นสีน้ำตาล.มีกลิ่นหอม...กินได้..กินมากๆ..จะคันคอ...ขับเสมหะได้..ถ้าทุบเมล็ด..ในของเมล็ดจะมีนวลขาวๆ...กินได้ รสชาดหวานมัน..ส่วนมากคนจะทุบเมล็ดกินนวลขาวๆ..แหล่งกำเนิดพบทั่วๆไป..ในภาคอีสาน...เคยเห็นแถวๆ..อ.หนองฉางอุทัยธานีก็มี...อ.หันคา จ.ชัยนาท ก็มี..อ.สรรคบุรี จ.ชัยนาท อ.บางระจัง อ.แสวงหา จ.อ่างทอง ก็เคยเห็น...บักลงไซ.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 262 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บัดยาม/บัด

ภาษาอีสานคำว่า..บัดยาม/บัด
ความหมายตรงๆ ====>
ตอน(ช่วง)/ที(ใช้สำหรับประชด)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:27:37

ตัวอย่าง

1.บัดมาอย่าลืมซื้อแนวกินมาฝากแหน่เด้อ
แปลว่า ตอนไหนมาอย่าลิมซื้อของมาฝากหน่อยนะ
2.เปนหยังเฮาต้องซวนโตนำ บัดยามโตยังบ่เคยซวนเฮาเลย
แปลว่าทำไมเราต้องชวนนายด้วย ทีนายยังไม่เคยชวนเราเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 263 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่าน

ภาษาอีสานคำว่า..บ่าน
ความหมายตรงๆ ====>
การบิ่น
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:23:33 AM

ตัวอย่าง

มีดอีแมอยู่ในครัว มันคือบ่านแท้ ฟันหยังกะบ่เข่า
แปลว่า
มีดคุณแม่อยู่ในครัวทำไมมันบิ่นอบ่างนี้ ฟันอะไรก็ไม่เข้าเลย

วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 264 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บืน

ภาษาอีสานคำว่า..บืน
ความหมายตรงๆ ====>
ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-11-2006 10:53:13

ตัวอย่าง

บืน คือ ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม

คำนี้เพื่อให้เข้าใจง่าย ขอยกตัวอย่างปลาค้อ หรือ ปลาคอ
ปลาคอ อยู่นาข่อย ยามหนาวมา มันบืนข้ามคันแท เห็นตาฮอยมัน มาเบิ่งแน่ติ ฮอยบักใหญ่นึง
แปลว่า
ปลาช่อน ที่อยู่ที่นาผม ตอนหน้าหนาว มันตะเกียกตะกายข้ามคันนา เห็นแต่รอยมัน มาดูสิ รอยใหญ่มาก

ยกตัวอย่างคนดีกว่าครับ
เด็กน้อยชมรมอีสาน จุฬาฯ ถึงสิฮู้ว่า เฮียนจุฬาฯ มันยากส่ำใด อ้ายกะเห็นซุคนบืนเอาปริญญามาจนได้ซุคน ซางมาเก่งแท้น้อ
แปลว่า
เด็กชมรมอีสานจุฬาฯ ถึงจะรู้ว่า เรียนจุฬาฯมันยากแค่ไหน พี่ก็เห็นทุกคนพยายาม สู้สุดชีวิต เพื่อเอาปริญญามาได้ทุกคน ช่างเก่งเหลือเกิน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 265 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ

ภาษาอีสานคำว่า..บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ
ความหมายตรงๆ ====>
งานเทศกาล งานที่ก่อให้เกิดความมงคล
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า
เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:23:52

ตัวอย่าง

การใช้ก็เป็นคำนาม

บุญเดือนอ้าย => บุญปีใหม่ => ประเพณีขึ้นปีใหม่
เดือนยี่ => บุญ
บุญเดือนสาม => บุญข้าวประดับดิน => ประเพณีทำบุญที่อยู่อาศัย
บุญเดือนสี่ => บุญสงกรานต์ => ประเพณีสงกรานต์
บุญเดือนห้า => บุญผเหวด=> ประเพณีฟังเทศน์มหาชาติ
บุญเดือนหก=>บุญบั้งไฟ => ประเพณีบั้งไฟ
บุญเดือนเจ็ด => บุญเข้าพรรษา
บุญเดือนแปด =>
บุญเดือนเก้า
บุญเดือนสิบ
บุญเดือนสิบเอ็ด
บุญเดือนสิบสอง
บุญผ้าป่า
บุญกฐิน
บุญบวช
บุญขึ้นบ้านใหม่
บูญอัฐฐะ
บุญแอว => งานแต่งงาน
บุญซวงเฮือ
บุญ....

อะไรก็ตามที่เป็นงานมงคล ย้ำ งานมงคล ไม่มีบุญศพนะครับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 266 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บู๋

ภาษาอีสานคำว่า..บู๋
ความหมายตรงๆ ====>
ฝ่า ลุยฝ่า
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 28-10-2006 08:09:42

ตัวอย่าง

บู๋ หมายถึง อาการลุยฝ่าเข้าไป ซึ่ง จะได้รับการเสียดสี หรือขีดข่วน หรือสัมผัส โดยสิ่งที่ถูกฝ่าเข้าไป เช่น
บู๋กอไผ่ หมายถึง ลุยหรือฝ่ากอไผ่
บู๋ป่าหญ้าคา หมายถึง ลุยฝ่าป่าหญ้าคา
บู๋ป่าอ้อย หมายถึง ลุยฝ่าป่าอ้อย

พ่อใหญ่ดล ไปใส่เบ็ดกบ ได้กบเอ้บใหญ่โตหนึ่ง ปลดออกจากเบ็ดแล้ว กำลังสิหักขา กบผัดหลูดมือ เต้นลงป่าข้าว พ่อใหญ่ดล โดดนำ ไล่คุบกบ บู๋ป่าข้าวขาเจ้าหมุ่นเหมิดเอาโหลด (เป็นหยังบ่หักขาก่อนปลดจากเบ็ดน้อ?)

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล ไปวางเบ็ดดักกบ ได้กบตัวบะเล่งตัวหนึ่ง ก็ปลดออกจากเบ็ด ขณะกำลังจะหักขา กบดันหลุดมือ กระโดดเข้าไปในป่าข้าว พ่อใหญ่ดล รีบกระโดด วิ่งไล่ตะครุบกบ ลุยฝ่าป่าข้าว จนต้นข้าวคนอื่นล้มเสียหายหมด (ทำไมไม่หักขากบก่อนปลดจากเบ็ดเล่า?)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 267 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ดู
อ้างอิงจังหวัด :: เพชรบูรณ์
จากคุณ:: ลาวหล่ม
เมื่อวันที่:: 30-11-2006 18:10:46

ตัวอย่าง

หนังเรื่องเรื่องพี้เป็นตาเบิ่งแท้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 268 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ดู
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: 007
เมื่อวันที่:: 20-01-2007 08:26:27

ตัวอย่าง

ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย
ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด
มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย
ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย
แปลว่า
เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย ค่อยอยากเบิ่งควย = ฉันอยากดูควาย
ต้องขอกราบอภัยพี่น้องทุกท่าน ไม่ได้เตนาพูดคำหยาบ ขยายความเพิ่มเติมนะครับ คำว่า ควย ในภาษาอีสาน หมายถึง ควาย ครับ ดังนั้น โปรดอย่าเข้าใจผิด
มาดูตัวอย่างอีกสักตัวอย่างนะครับ ที่เกี่ยวกับควย
ยามควยเจ้าออกลูก เจ้าอย่าลืมถ่าเอาน้องควยนำเด้อ ข่อยมักกินต้มน้องควย
แปลว่า
เวลาที่ควายเจ้าคลอกลูก อย่าลืมรอเอารกความด้วยนะ ผมชอบกินต้มรกควาย

สั่นดอก..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 269 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิดความคึด

ภาษาอีสานคำว่า..เบิดความคึด
ความหมายตรงๆ ====>
เบิด หมายถึง หมด ความคึดหมายถึง ความคิด รวมแล้วก็คึอ หมดความคิด ไม่รู้จะทำอะไรดี ปล่อยเวเลไปเฉยๆ นั่นเอง
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: นางน้อง
เมื่อวันที่:: 14-12-2006 12:32:48

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ... อีหล่า มานั่งเฮ็ดอีหยังอยู่นี่ คือมานั่งเบิดความคึดจั่งซี่
ความหมาย ..น้องสาวมานี่งทำอะไรอยู่ตรงนี้ ทำไมมานั่งหมดความคิดอย่างนี่ล่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 270 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิดแท้แล่

ภาษาอีสานคำว่า..เบิดแท้แล่
ความหมายตรงๆ ====>
เงยหน้า แบบว่าไม่คิดจะก้มหน้าลงเลย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวส่าคำนาดี
เมื่อวันที่:: 08-08-2009 10:29:19

ตัวอย่าง

เป็นคำพูดเสริมประโยคนั้นให้สมบูรณ์ เช่นแม่ใหญ่จ่อยพอแต่ได้ลูกเขยฝั่งเพิ่นมะสิมาเหลียวเบิ่งเฮาเห็นยามได้มีแต่เพินเบิดแท้แล้ใส่นั้นละ.....จักแม่นเพิ่นเป็นอิหยัง......

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 271 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปง

ภาษาอีสานคำว่า..ปง
ความหมายตรงๆ ====>
1.วาง,วางลง 2.ยกลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-06-2006 15:53:29

ตัวอย่าง

ปง ไม่ใช่ ปลง นะ แต่ความหมายก็อาจจะคล้ายๆกัน ปง หมายถึง วาง วางลง หรือยกลงก็ได้ เช่น

-บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ เทิงหนัก เทิงฮ้อน เป็นหยังแกคือบ่ฟ่าว ปงลง
หมายความว่า บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ ทั้งหนักทั้งร้อน ทำไมแกไม่รีบ \"วางลง\" หละ

-หม่อต้มอึ่งมันสุกแล้ว \"ปง\" มาตักกินถ่าแม
หมายความว่า หม้อต้มอึ่งมันสุกแล้วนะ \"ยกลง\" มาตักกินกันเถอะ

ปง ส่วนใหญ่จะแปลว่า วางลง ส่วน \"ปง\" ที่แปลว่า \"ยกลง\" ส่วนใหย่จ่ใช้กับหม้อ หรือกะทะ ตั๊วหละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 272 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป๊ง

ภาษาอีสานคำว่า..ป๊ง
ความหมายตรงๆ ====>
งอก , แตกหน่อ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 24-07-2007 17:50:32

ตัวอย่าง

โตอย่าง : 1. ในบักม่วงที่เจ่ากล้าไว้ มันป๊งออกมาจากดินในถุงไป๊,
2. หน่อกล้วยป๊งไป๊ละอ้าย ข่อยสิขอก่นเอาไปปลูกสวนจักหน่อแหน่

คำแปล : 1. เม็ดมะม่วงที่เพาะไว้ งอกออกมาจากถุงที่ปลูกรึหยัง,
2. กล้วยแตกหน่อรึหยังพี่ ผมขอขุดไปปลูกที่สวนสักหน่อได้ไหม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 273 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาข่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาข่อน
ความหมายตรงๆ ====>
ปลาไปรวมกันที่เดียว เนื่องจากน้ำเหลือน้อย เป็นหย่อมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 15-06-2006 13:19:35

ตัวอย่าง

ปลาข่อน ไม่ใช่ ชื่อปลาชนิดหนึ่งนะครับ แต่เป็นลักษณะของปลาที่มารวมตัวขันบริเวณหนึ่ง เนื่องจากน้ำเริ่มบกลง (น้ำบก คือ น้ำลดลง, บก คือ ลดน้อยลง)

คำว่า ข่อน คือ ลักษณะที่มารวมตัวกันในที่ที่เดียว
ส่วน
แข่น คือ อัดนั่น หรือ เต็มไปด้วย.... เช่น มื้อนี้ อ้ายดลเอาภาษาอีสานมาเว้าอย่างแข่นๆเลย ก็คือ วันนี้พี่ดล นำความรู้ภาษาอีสานมาเล่า แบบอัดแน่นด้วยคุณภาพ ว่าอย่างนั้น

มาดูตัวอย่างปลาข่อนกัน

ปลาข่อนยามเกี่ยวเข่าบ้านเจ้าคือสิมีตะโตใหญ่ๆเน๊าะ ฟังเสียงบ้อน คือจั่งแข่แก่งหาง
แปลว่า
ปลาที่รวมกันเมื่อน้ำที่ลดลงที่บ้านคุณตอนฤดูเกี่ยวข้าว น่าจะมีแต่ตัวโตๆนะ ฟังเสียงปลาขึ้นมาผุดหายใจ เสียงยังจรเข้กวาดหาง

บ้อน คือ อาการที่ปลาขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ

เว้าหลาย แหงไปไกล ซ่ำนี่ก่อนเด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 274 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่องเอี้ยม

ภาษาอีสานคำว่า..ป่องเอี้ยม
ความหมายตรงๆ ====>
หน้าต่าง
อ้างอิงจังหวัด :: -
จากคุณ:: ว.เมืองดอกบัว
เมื่อวันที่:: 8/22/2001 5:27:20 AM

ตัวอย่าง

เป็นภาษาอีสานโบราณ ปัจจุบันยังมีใช้อยู่ในบางท้องถิ่น เช่น มหาสารคาม นครพนม เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 275 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ป่อง
ความหมายตรงๆ ====>
เก่ง ชำนาญ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า
เมื่อวันที่:: 12/27/2001 11:43:52 PM

ตัวอย่าง

หล่าเอย...ไปเรียนหนังสือกะขอให้ป่องๆเด้อ
แปลว่า
หลานๆเอย...ไปเรียนหนังสือก็ขอให้เรียนเก่งนะ

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 276 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ป่อง
ความหมายตรงๆ ====>
ช่อง, รู, hole
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:33:52

ตัวอย่าง

คำว่า ป่อง นอกจากจะแปลว่า ฉลาดหลักแหมแล้ว ยังแปลว่า ช่อง หรือ รู ด้วย
มีคำโบราณบางคำ หรือ บางที่ก็ยังใช้ อยู่เช่น ป่องเอี้ยม หรือ หน้าต่าง เป็นต้น

มาดูตัวอย่างป่องกันนะครับ
ยามฮ้อนมายามใด๋ อ้ายดลเพิ่นสิบ่ลืม เจาะป่องเฮือนเลาไว้ให้ลมเข้า ยามลมพัดมายามใด๋ สิได้ฮู้สึกว่า เย็นซวยซวย สั่นดอก
แปลว่า
หน้าร้อนตอนใด พี่ดล แกจะไม่ลืม เจาะช่องที่บ้านแกไว้ให้ลมเข้า ลมพัดมาตอนไหน จะได้รู้สุกว่า เย็นสบาย สบาย เลย

* เย็นซวยๆ ไม่ใช่ เย็นแล้วโชคไม่ดีนะครับ ซวยๆ คือ ผ่านเข้ามาถึงอนูเล็กๆให้เย็นสบาย ต่างหาก

มาอีกตัวอย่างนะครับ
ท้าวประสาท เลาเป็นคนบ่รอบคอบ เข้าห้องน้ำยามใด๋ เลาสิลืมฮูดซิบส่ง ออกมาแล้ว ผู้สาวสิบอกเลาวา \"อ้ายๆ คือสิเย็นเน๊าะ เจาะป่องส่งจะของ เห็นแต่ส่งลิง\" สั่นดอกหว้า
แปลว่า
คุรประสาท แกเป้นคนไม่รอบคอบ เข้าห้องน้ำทีไร แกลืมรูดซิบกางเกงประจำ ออกมาแล้ว สาวๆ จะบอกแกว่า \"พี่ๆ ท่าทางจะเย็นนะ เห็นกางเกงมีรู เห็นแต่กางเกงใน\"

ขอโทษเด้อ ท้าวประสาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 277 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป้อม

ภาษาอีสานคำว่า..ป้อม
ความหมายตรงๆ ====>
การจับยัดเข้าใส่, การเห็นด้วย, พร้อมด้วย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:21:10

ตัวอย่าง

คำว่า ป้อม โดยหลักแล้วก็คือ การจับยัดเข้าใส่ หรือ บางที่ก็แสดงอาการเห็นด้วย, หรือ พร้อมด้วย

ตัวอย่าง
บ่าวหน่อ เลาตัดสินใจซื้อเครื่องซักผ้า ย้อนว่า เลาบ่มีเวลามาซัก ซื้อมามื้อแรก เลาบ่ถ่าอีหยังอีกแล้ว จับเสื้อผ้าเทิงเหบิด ป้อมเข้าเครื่อง หมุนติลิ่ว ติ๊ลิว อย่างสะใจ 555
แปลว่า
บ่าวหน่อ แกตัดสินใจซื้อเครื่องซักผ้า เพราะว่า แกไม่มีเวลามาซัก พอซื้อมาวันแรก แกไม่รอช้าอีกแล้ว จับเสื้อผ้าที่มีอยู่ทั้งหมด ยัดเข้าเครื่องซักผ้า เครื่องซักผ้า หมุนอย่างสะใจ 555

หมุนติ๊ลิ่ว คือ หมุนอย่างรวดเร็ว หาก หมุนช้าๆ จะเรียกว่า หมุนหลุ่นหล่น นะครับ

บ่าวหน่อ วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 278 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป้อย

ภาษาอีสานคำว่า..ป้อย
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำด่าที่รุนแรงมาก,ด่าด้วยความโกรธจัด,ด่าขณะที่กำลังโมโหอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 30-11-2007 19:51:51

ตัวอย่าง

ป้อย...แปลว่า ด่าอย่างรุนแรงและต่อเนื่อง เป็นภาษาอีสานโดยแท้ทุกๆจังหวัดในอีสานจะเข้าใจคำว่า \"ป้อย\" เช่น บักห่าตำตับตำปอดตำใส่ตำหน่อตำแนวตำโคตรตำเชื้อมึงเอ้ยจังแม่นกูเคียดคัก...คำเหล่านี้เรียกโดยรวมว่า \"คำป้อย\" ถ้าเป็นจริงอย่างคำป้อยคน..คนนั้นจะไม่มีวันเจริญเลย...ครับผม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 279 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปะสาง

ภาษาอีสานคำว่า..ปะสาง
ความหมายตรงๆ ====>
ปะสาง ความหมาย สมัยก่อน แต่ก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 19-08-2009 16:21:51

ตัวอย่าง

เช่น ปะสางพ่อใหญ่ยังบ่ทันตาย เผิ่นเล่านิทานให้ฟังสุมื้อ

แปล สมัยตาท่านยังมีชีวิตท่านเล่านิทานให้ฟังทุกวัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 280 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปาดติโธ่ ปาดติโท ปาดติโถ

ภาษาอีสานคำว่า..ปาดติโธ่ ปาดติโท ปาดติโถ
ความหมายตรงๆ ====>
พุทโธ พุทโธ่ คำอุทานแสดงความประหลาดใจหรือความผิดหวัง
อ้างอิงจังหวัด :: นครศรีธรรมราช
จากคุณ:: เตอร์
เมื่อวันที่:: 20-09-2010 08:44:18

ตัวอย่าง

ปาดติโถ (เพลง) หนูหิ่น เดอะมูฟวี่ (2549)
ปาดติโธ่...บอลหนังของจริงเสียด้วย (ลูกแม่น้ำโขง - เขมชาติ 2544)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 281 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป๊าดโธ้

ภาษาอีสานคำว่า..ป๊าดโธ้
ความหมายตรงๆ ====>
โอ้โห
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:19:15

ตัวอย่าง

..ป๊าดโธ้..สฺระหนองนี่ปลามาหลายคั๊กแท้..เสร็จเฮาๆ

แปลว่า โอ้โห ปลาในสระนี้ทำไมเยอะจัง..อย่างนี้ก็เสร็จพวกเราสิ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 282 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป๋า

ภาษาอีสานคำว่า..ป๋า
ความหมายตรงๆ ====>
ทิ้ง ทอดทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: ลูกอีสานขนานแท้
เมื่อวันที่:: 11-08-2010 14:18:05

ตัวอย่าง

หยังมะป๋ากัน คือ ทำไมมาทิ้งกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 283 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปีก่าย

ภาษาอีสานคำว่า..ปีก่าย
ความหมายตรงๆ ====>
ปีที่แล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 02:05:09

ตัวอย่าง

งานบุญแข่งเฮือ ปีก่าย จังแม่นม่วนหลาย -เทศกาลแข่งเรือยาวทีปีแล้ว สนุกมว๊ากกก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 284 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปี้

ภาษาอีสานคำว่า..ปี้
ความหมายตรงๆ ====>
ตั๋ว, กระดาษใบน้อย, (สำนวน)โพยข้อสอบขนาดจิ๋ว
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 20-08-2010 04:41:55

ตัวอย่าง

ังคุงกำลังสอบวิชาภาษาอังกฤษอยู่แต่ดันทำไม่ได้ก็เลยรำพึงกับเจ้าของว่า

"จดปี้เข้าห้องสอบก่อน" (แอบลอกโพยข้อสอบน้อย ๆ เข้าห้องสอบดีกว่า)

ในระหว่างที่ปังคุงสอบเสร็จ กำลังจะเดินออกจากห้อง เพื่อนด้านหลังก็ซิบมาเบา ๆ
"ส่งปี้ให้กูก่อน" (เอาโพยข้อสอบให้ก่อนสิ)

จั่งซี้เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 285 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปึก

ภาษาอีสานคำว่า..ปึก
ความหมายตรงๆ ====>
โง่,สอนยากสอนเย็น
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 6:31:27 AM

ตัวอย่าง

ลูกเจ้ามาคือปึกแท้ สอนจั่งใด๋กะบ่จื่อเอาจั๊กเทือ
แปลว่า
ลูกคุณทำไมโง่สอนยากสอยเย็นอย่างนี้ สอนยังไงก็ไม่จำสักที

จื่อ ---จำ
เทือ---ครั้ง จั๊กเทือ----กี่ครั้ง

ปึก ตรงกันข้ามกับคำว่า ป่อง ที่แปลว่าฉลาด


วาสั่นดอก...บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 286 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปึก

ภาษาอีสานคำว่า..ปึก
ความหมายตรงๆ ====>
โง่/เซ่อซ่า
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:44:24

ตัวอย่าง

ซำนี้กะอ่านบ่ออก คือปึกแท้ล่ะ

แปลว่า แค่นี้ก็อ่านไม่ออก โง่จัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 287 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปืด

ภาษาอีสานคำว่า..ปืด
ความหมายตรงๆ ====>
แง้ม หรือ ค่อยๆเปิด
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 06-12-2010 12:44:30

ตัวอย่าง

เป็นคำกิริยา ความหมาย คล้ายกับ คำว่า "เปิด" แง้ม
แต่ในทางอีสาน " ปืด" หมายถึงการ แง้ม หรือ ไข(เปิด)
การกระทำ ที่ใช้คำว้า "ปืด" คือการค่อยๆ แง้ม

ตัวอย่าง
เซียงน้อย กำลังหาเลาะ ปืดเขียด

คำแปล
เซียงน้อยกำลังเสาะหา แง้มเปิดหาเขียด

ตัวอย่าง
แม่ใหญ่สอง บอกให้จันเพ็ญ หาปืดเอากระเป๋าเงิน อยู่กองซิ่น

คำแปล
ยายสองให้จันเพ็ญ หาเปิดหากระเป๋าเงิน ที่กองผ้าถุง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 288 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปุ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..ปุ้ม
ความหมายตรงๆ ====>
กลุ่มก้อน, พวง, ทลาย (หน่วยในการนับ)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:14:16

ตัวอย่าง

ปุ้ม หมายถึง กล่มก้อน หรือ พวง หรือ อะไรก็ได้ที่อยู่รวมกัน
ส่วนใหญ่ใช้กับผลไม้ที่ออกลูกเป็นพวง เช่น มะขาม, มะขามเทศ (บักขามแป หรือ บักขามเปีย), บักไฟ, บักหวดข่า, บักผีผ่วน, บักแงว
ส่วนผลไม้ที่ออกลูกเป็นผลเดี่ยวๆ ไม่มีปุ้ม เช่น บักเขียบ, บักโต่น, บักหุ่ง (บางพันธุ์ก็ออกลูกเป็นปุ้ม), บักอื๋อ

ง่ายๆนะครับ หากอยู่เดี่ยวๆ ให้เรียกว่า หน่วย หาก อยู่รวมกัน ให้เรียกว่า ปุ้ม เช่น บักม่วงหน่วยนึง หรือ รวมกัน ก็ บักม่วงปุ้มนึง

** คำว่า ปุ้ม หากไปด้วยกันก็เรียก เป็นปุ้มเป็นโงน เช่น ไปเป็นปุ้ทเป็นโงน แปลว่า ไปเป็นกลุ่มเป็นก้อน นั่นเอง

มาดูตัวอย่างบทสนทนากันนะครับ

สองสามมื้อมานี่ มันจั่งมาส้มปากแท้น้อ บักเซียงน้อย ไปต่อยบักขามมาให้อ้ายจักปุ้มแหน่น้า... เอาปุ่มที่มีหน่วยเหิ่มๆเด้อ มันจั่งสิบ่เข็ดแข่ว

แปลว่า
2-3 วันมานี่ รู้สึกเปรี้ยวปากจังเลย เซียงน้อย (เพิ่งสึกจากบวชเณร) ไปสอยมะขามมาให้พี่สักพวงหน่อยนะ เอาพวงที่มีลูกใกล้จะสุกนะ มันจะได้ไม่เข็ดฟัน

ต่อย หาก ใช้กับผลไม้ จะหมายถึง สอยผลไม่นั้นๆ
เหิ่ม ใกล้สุกแล้ว

สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 289 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปนตาซัง

ภาษาอีสานคำว่า..เปนตาซัง
ความหมายตรงๆ ====>
น่ารังเกีัยจ/สังคมรังเกียจ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:42:24

ตัวอย่าง

บ่มีไผมักมันจั๊กคน ย้อนมันเฮ็ดโตเปนตาซัง
แปลว่าไม่มีครอบชอบมันเพราะมันทำตัวน่ารังเกีัยจ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 290 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นตาน่าย

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นตาน่าย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ชอบ,ไม่อยากพูดถึง,น่าเบื่อหน่าย,น่ารำคราญ,ไม่เอาไหน,เห็นแล้วไม่สบายใจ(คำอีสานหนึ่งคำจะมีความหมายมาก)
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: เซียงโอก หนองรังกา
เมื่อวันที่:: 22-06-2007 06:12:47

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง...ผัวเมียคุยกัน
เมียพูด...พ่ออีนางลูกสาวเจ่าไปไส
ผัวตอบ....เห็นมันไปตลาดกับหมู่เด้อ
เมียพูด...มันไปอีหยังตลาด..มันอยากได้เจ๊กเป็นผัวละหว้า...(พูดทำนองแดกดัน)
ผัวตอบ....จั๊กแล่ว....ข่อยเห็นมันยามใดมัน \"เป็นตาน่าย\" ยามนั้น

คำผะหย่าแถมฟรีเพื่อเป็นวิทยาทาน......ฟังเด้อน้องสาวเอ่ย...เพิ้นว่าคำปากพ่อแม่นี่..หนักเกิ่งธรณี....ไผผู้ยำเกรงนพ..สิฮุ้งเฮืองไปหน้า...คันไดไหมอย่าลืมฝ่าย....เป็นเมียนายอย่าลืมบ่าว..ไดกินจาวบักพร้าวอย่าลืมพั้วบักเล็บแมว....ยังมีอีกหลายอยู่คันมักกะคุยกันทางเมล์เด้อพี่น้อง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 291 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นตาแพง

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นตาแพง
ความหมายตรงๆ ====>
น่ารัก น่าเอ็นดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จั้ก
เมื่อวันที่:: 26-05-2006 22:12:02

ตัวอย่าง

โตอย่าง
บ่าวหน่อเป็นหยังซำมะกิดมาเป็นตาแพงจังซี้(เว้าเล่นเด้ออย่าคึดหลาย)
คำแปล
หนุ่มหน่อทำไมเกิดมาเป็นคนน่ารักอย่างนี้นะ(พูดเล่นนะอย่าคิดมาก)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 292 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นตาย้าน

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นตาย้าน
ความหมายตรงๆ ====>
น่ากลัว/ดูน่ากลัว
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-07-2010 00:45:06

ตัวอย่าง

แนมเข้าไปในเฮือนฮ้างหลังนั้น เป็นตาย้านหลาย

แปลว่า มองเข้าไปในบ้านร้างหลังนั้น ดูน่ากลัวมาก

ย้าน แปลว่า กลัว/น่ากลัว

เป็นตา/เป็นตะ แปลว่า น่าจะ /ได้เรื่อง ( เช่น บ่เป็นตา แปลว่า ไม่ได้เรื่องป

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 293 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นมะแลแถแถด

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นมะแลแถแถด
ความหมายตรงๆ ====>
ออกนอกลู่นอกทาง กู่ไม่กลับ
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ป้าหน่อย
เมื่อวันที่:: 14-02-2010 16:48:27

ตัวอย่าง


เช่น เป็นจังได๋แม่ป้า ได้ข่าวว่าบักแดงมันติดยา เป็นไปมะแลแถแถด บ่อสุมื้อนี้

หมายความว่า เป็นไงบ้างป้า รู้ข่าวมาว่าไอ้แดงมันติดยา ออกนอกลู่นอกทาง
กู่ไม่กลับเลยรึ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 294 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นยังบุญ, เป็นยังคุณ

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นยังบุญ, เป็นยังคุณ
ความหมายตรงๆ ====>
ความโชคดี , โชคลาภ, สิ่งดีๆ,คุณความดี
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 21-01-2024 15:08:15

ตัวอย่าง

การเฮ็ดบุญเทือนี่กะขอให้เป็นยังบุญยังคุณเด้อ
แปล
การมาทำบุญครั้งนี่ขอให้มีแต่ความความความโชคดีนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 295 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: มดตะนอย
เมื่อวันที่:: 12-02-2007 14:54:40

ตัวอย่าง

ชาย: บ่ฮู้เป็นหยัง เห็นหน้านางหัวใจอ้ายสั่น
หญิง: บ่ฮู้คือกัน ฮึเป็นสวรรค์สั่งมา

แปลว่า
ชาย : ไม่รู้เป็นอะไร เห็นหน้าเธอแล้วหัวใจพี่สั่น
หญิง : ไม่รู้เหมือนกัน หรือเป็นสวรรค์สั่งมา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 296 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นอีหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นอีหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: แพร
เมื่อวันที่:: 10-02-2010 18:23:18

ตัวอย่าง

ข้อยบ่เป็นหยัง
ฉันไม่เป็นอะไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 297 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิง

ภาษาอีสานคำว่า..เปิง
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะอาการเปิดออก กระพือออก
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 02-09-2010 18:30:43

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
มื้อคืนลมแฮงคัก จนสังกะสีเฮือนเปิงหลายแผ่น

แปล
เมื่อคืนนี้ลมแลงมาก เล่นเอาแผ่นสังกะสีบ้านเปิดออกหลายแผ่นทีเดียว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 298 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิด

ภาษาอีสานคำว่า..เปิด
ความหมายตรงๆ ====>
เบื่อ,เบื่อหน่าย,หนี
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 17-05-2006 11:42:25

ตัวอย่าง

เปิด ในภาษาไทย จะมีความหมายตรงกับคำว่า เขย หรือ เผย ในภาษาอีสาน แต่ เปิด ในภาษาอีสาน กลับหมายถึง เบื่อหรือเบื่อหน่าย และอีกความหมายก็แปลว่า หนี ,วิ่งหนี เช่นประโยค

- สมัยที่มหาบัติบ่ทันได้เมีย บ่มีผู้เฮ็ดแนวกินให้กิน ลาวกะเลยได้กินแต่มาม่า กินซุมื่อจน \"เปิด\" แล้ว
ความหมายคือ แต่ก่อน ตอนที่คุณมหาบัติแกยังไม่ได้แต่งงาน ไม่มีคนทำอาหารให้แกกิน แกก็เลยได้กินแต่มาม่า กินทุกวันจน \"เบื่อ\" แล้ว

หรือ -เมียของมหาบัติจ่มว่า ตั้งแต่ข้อยได้ผัวคนนี่มา บ่เฮ็ดเวียกเฮ็ดงาน กินตั้งแต่เหล้าซุมื่อ บ่หัวซาลูกหัวซาเมีย ข้อยกะจั่งแม่น \"เปิด\" จั่งแม่นอิ่ม
ความหมาย: ภรรยาของมหาบัติบ่นว่า ตั้งแต่ดิฉันแต่งงานกับสามีคนนี้มา เขาไม่เคยทำการทำงานเลย ดื่มแต่สุราทุกวัน ไม่สนใจลูกไม่สนใจภรรยา ดิฉันชักจะ \"เบื่อหน่าย\" มากแล้ว

หรือประโยค - บ่าวหน่อเพิ่นไปเล่นสาวภูไท ทางเรณูนคร พอขึ้นไปเทิงเฮือนผู้สาว พ่อผู้สาวถือมีออีโต้ ยืนถ่าอยู่ผักตูเฮือน บ่าวหน่อเพิ่นย่านหลาย ฟ่าวโตนเฮือน \"เปิด\" อาดหลาด เลย ฮอดบ่ได้เว่ากับผู้สาวจ้อย
ความหมาย: หนุ่มหน่อ แกไปหาจีบสาวภูไท ที่เรณูนคร พอแกขึ้นไปบนบ้านของหญิงสาว พ่อของหญิงสาว ยืนถือมีดพร้ารออยู่ที่ประตูบ้าน หนุ่มหน่อเห็นดังนั้นก็กลัวมาก กระโดดลงจากบ้าน รีบ \"หนี\" ไป เลยไม่ได้คุยกับหญิงสาวเลย....

นี่แค่คำว่า \"เปิด\" คำเดียว ก็มีความหมายตั้งหลายอย่าง อ่านแล้วอย่าพึ่ง \"เปิด\" กันเลยนะ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 299 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิ่นออก

ภาษาอีสานคำว่า..เปิ่นออก
ความหมายตรงๆ ====>
คลาดกัน ไม่เป็นไปดังตั้งใจ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 02-09-2010 18:34:31

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
เฮาหวังว่าสิได้แต่งกับสาวบ้านนี้ จั่งใด๋คือจั่งเปิ่นออกแบบซี้น้อ

แปล
เราหวังว่าจะได้แต่งงานกับสาวบ้านนี้ ทำไมถึงเป็นแบบนี้ไปได้ ไม่เป็นไปดังตั้งใจเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 300 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป

ภาษาอีสานคำว่า..แป
ความหมายตรงๆ ====>
แบน, แบนราบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-11-2006 11:47:15

ตัวอย่าง

แป หมายถึง แบน แบนราบ เป็นลักษณะรูปทรงอย่างหนึ่ง
แต่ถ้า เป็นของที่มีลักษณะ แบน แต่ชิ้นใหญ่ๆและหนากว่า จะเรียกว่า เป

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ : น้องพอลล่า หน่าตากะเป็นตาฮักอยู่ดอก แต่เหลียวเบิ่งอีกที คือจั่ง \"แป\" แลบแซบ จั่งซั่น
น้องพอลล่า: หึย อ้ายหน่อ นี่จั่งแม่นเป็นตาซังเนาะ มาว่าของเขา \"แป\" ไผสิคือสาวตั๊กน้อ เพิ่นจั่งค่อยอวบอั๋น
บ่าวหน่อ: โอ๋ น้องพอลล่า อย่าฟ่าวเคียดเด้อ ที่อ้ายว่า \"แป\" อ้ายบ่ได้ว่าอั่นนั่นน้องพอลล่า \"แป\" ดอก อ้ายหมายถึง ยางรถจักรยานที่น้องขี่มา ยางมันฮั่ว \"แป\" แหล่มแป่ม อยู่นั่นหนา
น้องพอลล่า: จั่งซั่นดอกติอ้าย นึกว่า อ้ายว่า อั่นนั่น น้อง \"แป\" สิได้ไปเสริมขึ้นอีกจักหน่อย

ความหมาย

บ่าวหน่อ : น้องพอลล่า หน้าตาก็น่ารักดีนะ แต่มองดูอีกที ทำไมถึง \"แบน\" แต๊ดแต๋ อย่างนั้น
น้องพอลล่า: จะบ้าเหรอ พี่หน่อ มาหาว่าของน้องพอลล่า \"แบน\" ใครจะไปเหมือนสาวตั๊กหละ เธอช่างอวบอั๋นเสียจริงๆ
บ่าวหน่อ: โอ๋ น้องพอลล่า อย่าเพิ่งโกรธนะ ที่พี่ว่า \"แบน\" พี่ไม่ได้ว่าอันนั้นน้องพอลล่า \"แบน\" หรอก พี่หมายถึง ยางรถจักรยานที่น้องขี่มา ยางมันรั่ว \"แบน\" แต๊ดแต๋ อยู่นั่น
น้องพอลล่า: อย่างนั้นหรอกหรือพี่ น้องนึกว่า พี่ว่า อันนั้น น้อง \"แบน\" จะได้ไปเสริมขึ้นอีกสักหน่อย

คำที่ใช้ขยายคำว่าแป เช่น แปแหล่มแป่ม แปแลบแซบ แปแต๊บแซบ เป็นต้น
คำที่ใช้ขยายาคำว่า เป เช่น เปเต๊บเซบ เปเลบเป๊บ เป็นต้น

ว่าสี่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 301 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แปง

ภาษาอีสานคำว่า..แปง
ความหมายตรงๆ ====>
ซ่อม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-07-2010 00:11:10

ตัวอย่าง

โทรทัศน์เสียเอาไปแปงแหน่เด้อ

แปลว่า โทรทัศน์เสีย เอาไปซ่อมหน่อย

คำว่า แปง ใช้กับสิ่งของ ถ้าเป็นคน ใช้คำว่า ปัว ซึ่งแปลว่า รักษา

(เป็นคำเก่า ที่ลาวยังใช้อยู่)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 302 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แปด

ภาษาอีสานคำว่า..แปด
ความหมายตรงๆ ====>
1.เปื้อน 2.ติดต่อ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-06-2006 10:36:35

ตัวอย่าง

แปด ในความหมายว่า เปื้อน เช่น
พ่อใหญ่หน่อ: \"อีหล่าเอ้ย ขนมก้อนนั่นอย่าไปกินมันเด้อ มันหล่นลงพื่น มัน \"แปด\" ขี่ดินแล้ว มันสกปรก\"
ลูกสาว: \"บ่เป็นหยังดอกอี่พ่อ ข่อย เลียขี่ดินออกแล้วหละ\"

แปดในความหมายว่า ติดต่อ ไม่ใช่ติดต่อสื่อสารนะ เป็นการติดต่อจากคนสู่คน หรือจากสัตว์สุ่คน ส่วนใหญ่จะเกี่ยวกับเชื้อโรค เช่น
-เวลาเจ้าเป็นตาแดง เจ้าอย่าไปโรงเรียนเด้อ เดี๋ยวสิเอาโรคตาแดงไป \"แปด\" หมู่
หมายความว่า เวลาคุณเป็นโรคตาแดง คุณอย่าไปโรงเรียนนะ เดี๋ยวจะเอาโรคตาแดงไป \"ติดต่อ\" สู่เพื่อน

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 303 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป่ด

ภาษาอีสานคำว่า..แป่ด
ความหมายตรงๆ ====>
โผล่นิดหน่อย,แหลมออกมานิดหน่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-12-2006 11:25:13

ตัวอย่าง

แป่ด คือลักษณะที่อะไรบางอย่างโผล่ออกให้เห็น นิดหน่อย เช่น
หำแป่ด หมายถึง ไข่โผล่ให้เห็นนิดหน่อย

ผู้บ่าวดล โกนหนวดโกนเคราออกเรียบร้อย ปะแป้งแต่งโตปลอมเป็นผู้ญิง ใส่ชุดเกาะเอิ่ก เท่อย่างคัก เบิ่งบ่ออกเลยล่ะว่าเป็นผู้ซาย มีอยู่ช่วงนึง เลายกแก้วน้ำขึ้นกินน้ำ ขนขี้ตะแร้เลาแป่ด กะยังว้ากะยังว่า

แปลว่า
หนุ่มดล โกนหนวดโกนเคราออกเกลี้ยงเกลา ปะแป้งแต่งตัวปลอมเป็นผู้หญิง ใส่ชุดเกาะอก เท่มาก ดูไม่ออกเลยล่ะว่าเป็นผู้ชาย มีอยู่ช่วงหนึ่ง แกยกแก้วน้ำขึ้นดื่มน้ำ ขนรักแร้แกโผล่พลอมแพลมออกมา น่ะสิ???

(อย่าไปเฮ็ดอีกจักเทื่อเด้อแนวนี่)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 304 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แปน

ภาษาอีสานคำว่า..แปน
ความหมายตรงๆ ====>
หมดเกลี้ยง, สะอาด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 7/28/01 10:49:51 PM

ตัวอย่าง

เว้าแบบแปนๆ ถึงอ้ายมีแฟนก็ยังคึดฮอด

แปลว่า พูดจนหมดเปลือกเลยว่าถึงพี่จะมีแผนแล้วน้องก็ยังคิดถึงพี่อยู่

อีกอันนะครับ
มาฮอดเฮือนเจ้า คือแปนดีแท้ สงสัยลูกสาวถึกสั่งสอนมาดี
แปลว่า มาถึงบ้านคุณ ทำไมสะอาดจัง สงสัยเลี้ยงสั่งสอนลูกสาวมาดี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 305 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป้ว

ภาษาอีสานคำว่า..แป้ว
ความหมายตรงๆ ====>
แผลเป็น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-11-2006 11:24:29

ตัวอย่าง

แป้ว หมายถึง แผลเป็น คือรอยของผิวหนังที่เคยมีบาดแผล เมื่อแผลหายแล้ว ยังมีรอยเหลืออยู่ เรียกว่า แป้ว

ตัวอย่าง

-น้องแตงโม ตั้งแต่น้อยๆ คือสิเป็นตาขี่ดื้อเนาะ นำแข้งนำขา มีต๊ะ \"แป้ว\" ขาลาย อำอ่ายอยู่
หมายถึง
-น้องแตงโม สมัยตอนเด็กๆท่าทางจะซุกซนน่าดูนะ ตามขามีแต่รอย \"แผลเป็น\" เต็มไปหมด ขาลายยังกะม้าลายแหนะ

(จำมาจากโฆษณา ดอกว้า)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 306 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป้ว

ภาษาอีสานคำว่า..แป้ว
ความหมายตรงๆ ====>
แผลเป็น
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 10:48:12

ตัวอย่าง

เป็นหยังเจ้าคือแป้วเต็มคิงเต็มโตไปเบิด

แปลว่า ทำไมแกถึงแผลเป็นเต็มตัวไปหมดอย่างเนี้ย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 307 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป๋

ภาษาอีสานคำว่า..แป๋
ความหมายตรงๆ ====>
เกือบจะ.../แทบจะ...
อ้างอิงจังหวัด :: _มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
จากคุณ:: ปังคุง
เมื่อวันที่:: 22-10-2009 14:51:41

ตัวอย่าง


\"...ข่อยทำมาหาอยู่เมื่อยแป๋ตายแล้ว เจ้ายังสิใช่ข่อยเฮ็ดแนวได๋อีกละบาดนี้\"
= ฉันทำมาหากินเหนื่อย(แทบ)จะตายอยู่แล้ว เธอยังจะใช้ฉันทำอะไรให้อีกล่ะทีนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 308 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โปด

ภาษาอีสานคำว่า..โปด
ความหมายตรงๆ ====>
พัง
อ้างอิงจังหวัด :: เพชรบูรณ์
จากคุณ:: เมืองหล่ม
เมื่อวันที่:: 29-02-2008 13:36:01

ตัวอย่าง

บ๊านข้อย เฮียนโปดบด ลมมันแฮงโพด แฮงว่า
บ้านเราพังเลย ลมมันแรงมากเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 309 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไป่ ,ไป๊

ภาษาอีสานคำว่า..ไป่ ,ไป๊
ความหมายตรงๆ ====>
หรือยัง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:25:25

ตัวอย่าง

ไป่ หรือไป๊ (บ่อฮู้สิสะกดจั่งได๋ ออกเสียงเอาเองเด้อ)
ความหมาว่า หรือยัง เป็นลักษณะแสดงคำถาม ว่าทำอะไรแล้วหรือยัง เช่น

-บ่าวหน่อกินเข่าไป่---คุณหนุ่มหน่อทานข้าวหรือยัง
-พระมหาบัติสิกไป่----พระมหาบัติลาสิกขาบทหรือยัง
-น้องพอลล่ามีผัวไป่---น้องพอลล่าแต่งงานหรือยัง
-มีเหล่าแล่ว มีกับแกล้มไป่---มีสุราพร้อมแล้ว มีกลับแกล้มหรือยัง
-อ้ายกระบี่โลหิต ลาวเฒ่าไป่---บ่ ลาวบ่ทันเฒ่าดอก ลาวหองกะหนุ่มๆอยู่ (หล่อพร้อม).....

สั่นตั๊ว..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 310 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไปขว่า

ภาษาอีสานคำว่า..ไปขว่า
ความหมายตรงๆ ====>
ไปล่าสัตว์/การไปล่าสัตว์
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 02:05:16

ตัวอย่าง

มื้อวานไปขว่า ได้หยังมาแหน่
แปลว่า เมื่อวานไปล่าสัตว์ ได้อะไรมาบ้าง

ถ้าเป็นคำเดียวโดดๆ ขว่า แปลว่า การติดตามค้นหา การไล่ล่า เป็นคำเก่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 311 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผยา,ผญา

ภาษาอีสานคำว่า..ผยา,ผญา
ความหมายตรงๆ ====>
สุภาษิตโบราณ,คำปรัชญา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 3/5/2002 11:11:36 PM

ตัวอย่าง

มาบักหล่า อีนาง พ่อสิเว้าผยาให่ฟัง
"ลูกเอ้ย คันบ่ออกจากบ้านกะบ่เห็นด่านแดนไกล คันบ่ไปหาเฮียนกะบ่มีความฮู้."
แปลว่า
ลูกเอ๋ย หากไม่ออกจากบ้านก็ไม่มีทางเห็นในสิ่งที่ยังไม่เห็น เช่นกัน หากไม่ไปร่ำเรียนไฉนเลยจะมีความรู้

นี่แหละครับปรัชญาชาวบ้าน สุภาษิตชาวบ้าน ที่โดดเด่นทั้งทางด่านภาษา
ผญา,ผยา อ่านว่า ผะ-หยา

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 312 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผวย

ภาษาอีสานคำว่า..ผวย
ความหมายตรงๆ ====>
ใคร (ผวย มาจากคำว่า ผู้ได๋ พูดเร็วๆ ก็เลยกลายเป็น ผวย )
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 16-12-2009 03:32:34

ตัวอย่าง

ผวยเฮ็ดหยังอยู่ในท่งนา คือหลายคนแท้

แปล ใครทำอะไรอยู่ในทุ่งนา ทำไมคนเยอะจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 313 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผวยเป็นเผียง / ไผเป็นหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..ผวยเป็นเผียง / ไผเป็นหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
ใครเป็นอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 13-01-2012 08:19:11

ตัวอย่าง

ผวย มาจากคำว่า ไผผู้ใด๋ หรือผู้ใด๋ เวลาพูดเร็วๆออกเสียงเป็น ผวย

เผียง มาจากคำว่า พิสัง (อิหยัง ซึ่งมีความหมายเดียวกัน) พูดเร็วกลายเป็น เผียง

ผวย หมายถึง ใคร

เผียง หมายถึง อะไร

อิหยัง อิสัง พิสัง หมายถึง อะไร



เช่น มื้อคืน ผวยเป็นเผียง คือเสียงดังเเท้

แปลว่า เมื่อคืนใครเป็นอะไร ทำไมเสียงดังัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 314 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผะเหลอ

ภาษาอีสานคำว่า..ผะเหลอ
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: สาวผู้ไท มมส
เมื่อวันที่:: 11/6/2001 4:31:33 AM

ตัวอย่าง

กำลังเฮ็ดผะเหลอ
แปลว่า กำลังทำอะไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 315 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผักอีเตาะ

ภาษาอีสานคำว่า..ผักอีเตาะ
ความหมายตรงๆ ====>
ผักกระถิน
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: บ่าวบ้านหลวง
เมื่อวันที่:: 02-07-2008 17:07:56

ตัวอย่าง

ผักอีเตาะป่งยอด เป็นตากินแท้หวา..

ผักกระถินออกยอด น่ากินจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 316 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผ่านวาตั๊ว

ภาษาอีสานคำว่า..ผ่านวาตั๊ว
ความหมายตรงๆ ====>
ว่าแล้ว,เห็นมั๊ย(ถามเพื่อตอกย้ำ)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: หนุ่มเซียงขอน
เมื่อวันที่:: 17-02-2009 10:35:55

ตัวอย่าง

โตไปเฮ็ดหยังมามือคือมีแตเลือดว่า : เธอไปทำอะไรมาทำไมมือเปื้อนเลือด

ไปจับมีดอันมันหงายอยู่หนั่นแล่ว : น่าน...ผ่านวาตั้ว..มันสิบาดมื้อว่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 317 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผู้ได๋/ไผ

ภาษาอีสานคำว่า..ผู้ได๋/ไผ
ความหมายตรงๆ ====>
ผู้ใด/ใคร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 27-07-2010 23:40:19

ตัวอย่าง

ผู้ได๋กำลังย่างมา

แปลว่า ใครกำลังเดินมา

(ผู้ได๋ พูดเร็วๆ กลายเป็น ผวย )

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 318 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เผิ๊ก

ภาษาอีสานคำว่า..เผิ๊ก
ความหมายตรงๆ ====>
ฝึก
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 16-12-2009 04:29:30

ตัวอย่าง

การเป่าแคนของโต ยังบ่คักปานได๋ ต้องเผิ๊กอีกหลายๆ
แปลว่า การเป่าแคนของเธอ ยังไม่ดีเท่าไร ต้องฝึกอีกเยอะๆ

คำว่า เผิ๊ก บางที่ก็ใช้ว่า เผิ๊กแอบ แปลว่า ฝึกหัด เป็นคำเก่าปัจจุบันจะใช้คำว่า ฝึกหรือฝึกหัด มากกว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 319 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เผิ่นว่า

ภาษาอีสานคำว่า..เผิ่นว่า
ความหมายตรงๆ ====>
เขาว่า/เขาเล่าว่า/ว่ายังไง(ใช้เวลา พูดอ้างถึงผู้อื่นที่มีอาวุโสกว่า หรือกล่าวถึงเป็นการทั่วไปโดยรวม)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 23:15:59

ตัวอย่าง

หลวงพ่อเผิ่นว่าจั่งได๋
แปลว่า หลวงพ่อท่านว่ายังไง
หรือ ตั้งแต่กี้ เผิ่นว่าจั่งซี้
แปลว่า แต่ก่อน ท่านว่าอย่างนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 320 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แผ่

ภาษาอีสานคำว่า..แผ่
ความหมายตรงๆ ====>
ขอบริจาค
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-09-2009 13:28:14

ตัวอย่าง

คำว่าแผ่ ในภาษาอีสาน คือ การขอบริจาค เพื่อร่วมทำบุญร่วมกัน
ในบางหมู่บ้านที่ต้องการระดมทุนเมื่อสร้างศาลา หรือ สร้างอุโบสถ ต้องการให้เสร็จเร็ว หากเปิดรอรับบริจาค จะไม่ทันการณ์ การแผ่ข้าวหรือเงินจะเร็วขึ้น

ตัวอย่าง
สาวส่า : อ้ายๆ นางเห็นรถมาแผ่ข้าวไปสร้างศาลา เพิ่นสิมาทางคุ้มเฮา เฮือนน้องบ่ได้เฮ็ดนา บ่มีข้าวสิเฮ็ดจั่งใด๋
บ่าวหน่อ : สาวส่าเอ๊ย... คันเฮาบ่มีข้าวเฮากะบ่ต้องใส่ข้าวกะได้ เพิ่นบ่ได้แผ่ตะเข้าดอก เพิ่นแผ่เงินนำ

แปล
สาวส่า : พี่ๆ น้องเห็นรถมาขอบริจาคข้าวเพื่อไปสร้างศาลา เขาจะมาทางคุ้มบ้านเรา บ้านน้องไม่ได้ทำนาคงไม่มีข้าวให้ จะทำยังไง
บ่าวหน่อ : สาวส่าเอ๋ย..ถ้าเราไม่มีข้าวก็ไม่ต้องใส่ข้าวก็ได้ เขาไม่ได้มารับบริจาคเฉพาะข้าวหรอก เขามาขอบริจาคเงินด้วย

สั่นดอกหวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 321 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โผด, โพ๋ด, หพด

ภาษาอีสานคำว่า..โผด, โพ๋ด, หพด
ความหมายตรงๆ ====>
ปล่อยทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 18-02-2006 15:42:42

ตัวอย่าง

ตัวนี้ไม่รู้ว่าภาษาไทยเขียนอย่างไรกันแน่ ก็ออกเสียงเหมือนข้าวโพด แถมไม้จัตวา ว่างั้น
มาดูความหมายและตัวอย่างกัน

แมวอยู่บ้านข่อยมันคูณคือจั่งหยังนี่ หนูกะบ่ไล่ หนำซ้ำขี่กะบกถม
ข่อยกำลังสิเอามันไปโผด อยู่ป่า ตอนนี้
แปลว่า
แมวที่อยู่บ้านมันดีจริงจริ้งงงง (ที่จริงแล้ว คูณแปลว่าดี ในตอนนี้เขาประชด) หนูก็ไม่ไล่จับ หนำซ้ำถ่ายอุจจาระแล้วยังไม่กลบอีก (ปรกติแมวจะกลบกองถ่ายทุกครั้ง)
ผมกำลังจะเอามันไปปล่อยทิ้งที่ป่าตอนนี้แหละ

ใช้ โผดล โหพด, โพ๋ด, หพด อะไรก็ได้ เลือกเอาได้เลย แต่ให้อ่านโผด

บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 322 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝนฮึม

ภาษาอีสานคำว่า..ฝนฮึม
ความหมายตรงๆ ====>
ฝนตกชุก,ฝนตกบ่อย,ตกทั้งวันทั้งคืน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-08-2006 23:26:40

ตัวอย่าง

ช่วงนี้ เดือนสิงหาคม ช่วงพายุฝนเข้า มักจะได้ยินผู้เฒ่าผู้แก่ พูดคำว่า \"ฝนฮึม\" บ่อยๆ เช่น

-ฮอดยามไกล้บุญข้าวสากมายามได๋ \"ฝนกะฮึม\" อยู่ตลอด พ่องตกแฮงพ่องตกริน อยู่เหมิดมื่อ ถนนหนทางกะเปียกกะจื้น แต่กะยังไคกว่าหว่างเดือนที่แล้วอยู่ตี๊ จั่งแม่นแล้งคัก พากันดำนาผง สักหลุ่งอยู่วะสั่น ไคแหน่ ดำนาผงไว้แล้ว มาฮอดเดือนนี้ มี \"ฝนฮึม\" มาใส่ พอต้นข้าวได้ซื่น ได้แตกกออยู่

แปลว่า

-พอถึงไกล้ช่วงบุญข้าวสากมาเมื่อได \"ฝนก็ตกชุกทั้งวัน\" ทั้งตกหนักสลับกับตกปรอยๆอยู่ทั้งวัน ถนนหนทางก็เปียกแฉะ แต่ก็ยังดีกว่าเดือนที่ผ่านมาอยู่หรอก มันแห้งแล้งมาก ได้แต่ดำนาที่ไม่มีน้ำ ใช้ไม้จิ้มผืนนา แล้วก็ดำเอา ก็ยังดีนะที่ดำนาแบบแห้งๆไว้ พอมาถึงเดือนนี้มี \"ฝนตกชุก\" ลงมาใส่ พอต้นข้าวได้ชุ่มชื้น ได้แตกกอบ้าง

วะสั้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 323 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฝักหลอก

ภาษาอีสานคำว่า..ฝักหลอก
ความหมายตรงๆ ====>
รังไหม
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ อีเกียแดง
เมื่อวันที่:: 25-03-2011 18:56:45

ตัวอย่าง

โตอย่าง
อีแม่..มื้อนี้สิค้างหม่อทาวฝักหลอกติครับ

แปลเป็นไทย
แม่...วันนี้จะต้มน้ำสาวรังไหมเหรอครับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 324 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พยาธิฮ้าย

ภาษาอีสานคำว่า..พยาธิฮ้าย
ความหมายตรงๆ ====>
โรคร้าย
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:37:12

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ขอให่พยาธิฮ้ายอย่ามาพาลบังเบียดลูกแม่เด้อ

แปล ขอให้โรคร้ายสิ่งไม่ดี อย่าได้มากล้ำกลายลูกของแม่นะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 325 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พวม

ภาษาอีสานคำว่า..พวม
ความหมายตรงๆ ====>
กำลัง , กำลังจะ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 11-01-2007 15:02:49

ตัวอย่าง

พวม แปลว่า กำลัง หรือ กำลังจะ เช่น
-พวมไป = กำลังไป
-พวมมา = กำลังมา
-พวมสิกินเข่า = กำลังจะกินข้าว

ตัวอย่วง

น้องพอลล่า : อ้ายหน่อ ข่อยไช้ให่เจ้าไปซักผ้า ยามได๋สิไปดัวเนี่ย คาแต่เล่นดีดยางอยู่กับเด็กน้อยนั่นหละ
บ่าวหน่อ : \"พวม\" สิไปเดียวนี้หละจ้า ไสหละกาละมัง

แปลว่า

น้องพอลล่า : พี่หน่อ น้องใช้ให้พี่ไปซักผ้า เมื่อไหร่จะไปซักสักที มัวแต่เล่นดีดยางอยู่กับเด็กน้อยนั่นแหละ
บ่าวหน่อ : \"กำลัง\" จะไปเดียวนี้แหละจ้า กาละมังซักผ้าอยู่ไหนหละ

บ่าวหน่อลาวว่าถ้าลาวได้เมีย ลาวสิบ่ย่านเมีย พะนะ
ย่านเฮ็ดหยังเมีย บ่แม่นผีหลอก (พญาชาญ เพิ่นว่า)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 326 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พวม

ภาษาอีสานคำว่า..พวม
ความหมายตรงๆ ====>
กำลัง,จวน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองบัวลำภู
จากคุณ:: หลานพระตา
เมื่อวันที่:: 19-01-2009 19:00:16

ตัวอย่าง

ตย.ทิดนาย: เปนจังไดดำนาใกล้ซิแล้วไป
ทิดมี : พวมแล้วละทิดนายเอ๋ย
แปลว่า : เป็นไงบางดำนาใกล้เสร็จยัง
:จวนแล้วละทิดนาย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 327 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พอกะจา

ภาษาอีสานคำว่า..พอกะจา
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่ได้เรื่อง/รู้ไม่จริง/รู้เล็กๆน้อย/ไม่ชำนาญ(มีความหมายเดียวกันกับคำว่า พอก่ำกา )
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-12-2009 05:02:48

ตัวอย่าง

บักขาว มันสิเฮ็ดหยังได้ มันกะฮู้พอกะจานี้
แปลว่า ไอ้ขาว มันจะทำอะไรได้ มันก็รู้เล็กๆน้อยเอง

ถ้าคำว่า บ่กะจา หมายถึง ไม่รู้เรื่อง/ไม่ถนัดหรือชำนาญ หรือไม่ชัดเจน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 328 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พ่อเฒ่า/แม่เฒ่า

ภาษาอีสานคำว่า..พ่อเฒ่า/แม่เฒ่า
ความหมายตรงๆ ====>
พ่อตา/แม่ยาย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:20:56

ตัวอย่าง

ลูกใภ้อย่าลืมไปยาม ไปเล่นนำพ่อเฒ่า แม่เฒ่าแน่เด้อ หลังดองกันแล้ว

=ลูกสะใภ้อย่าลืมไปเล่นกับพ่อตาแม่ยายหน่อยนะ หลังผูกญาติกันแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 329 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พอย

ภาษาอีสานคำว่า..พอย
ความหมายตรงๆ ====>
เปราะ กรอบ แตกง่าย ไม่แข็ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:20:26

ตัวอย่าง

บักเขือในสวนเจ้า มาคือ เป็นตาพอยเน๊าะ ตกลงขี้ดินซือๆ กะแตกแล้ว
แปลว่า
มะเขือที่อยู่ในสวน น่าจะ เปราะนะ นี่ขนาดตกลงพื้นเฉยๆ ยัง แตกแล้ว

ซือๆ ==> เฉยๆ

บ่าวหน่อ วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 330 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พาแลง

ภาษาอีสานคำว่า..พาแลง
ความหมายตรงๆ ====>
สำรับอาหารมื้อเย็น/dinner
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ชัยนาท
เมื่อวันที่:: 08-02-2008 13:37:48

ตัวอย่าง

พาแลงนี้ ได่หยังกินน้อแม่
หมกฮวก ใส่บักอึ
(แม่ เย็นนี้มีอะไรทาน..ครับ ห่อหมกลูกอ๊อดใส่ใส่ฟักทองจ้า..)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 331 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พาโล, พาโลพางาย

ภาษาอีสานคำว่า..พาโล, พาโลพางาย
ความหมายตรงๆ ====>
พาล,ร้องไห้แบบเอาเป็นเอาตาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 31-05-2006 18:12:40

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่บัติ เลาเอาลูกซาย ไปเล่นกับลูกสาวกับพ่อใหญ่ดล พอดีลูกสาวพ่อใหญ่ดล กัด เข้าหบักแอว ลูกพ่อใหญ่บัติ ฮ้องไห่วาสั่น ฮ้องพาโลพางาย ออยเอากะบ่เซา

แปลว่า

ตาบัติแกเอาลูกชายไปเล่นกับลูกสาวตาดล พอดีลูกสาวตาดลไปกัดเอวของลูกตาบัติ ร้องให้ไม่หยุด ร้องแบบเอาเป็นเอาตาย ปลอบยังไงก็ไม่หยุด

ออย==> ปลอบ
หบักแอว ==> เอว
หบัก==> รอยหยัก ที่มีการเลี้ยว หรือหัก อะไรสักอย่างนี่แหละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 332 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พิสัง,เผียง

ภาษาอีสานคำว่า..พิสัง,เผียง
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร,ทำไม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 16-12-2009 03:53:41

ตัวอย่าง

เฮ็ดเผียงอยู่ คือมาช้าแท้ หรือ เฮ็ดพิสังอยู่คอมาช้าแท้
หรือผวยเฮ็ดเผียงอยู่คือเสียงดังแท้
ทำอะไรอยู่ ทำไมมาช้าจัง หรือ ใครทำอะไรทำไมเสียงดังัง

(เผียง มาจากคำว่า พิสัง พูดเร็วๆกลายเป็น เผียง
บางแห่งใช้คำว่า หยัง หรือ อิหยัง ก็มีความหมายเดียวกัน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 333 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พีตี๋

ภาษาอีสานคำว่า..พีตี๋
ความหมายตรงๆ ====>
สมมุติ , แกล้งทำ,เสแสร้ง , ทำเป็น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-06-2006 12:04:50

ตัวอย่าง

ยกตัวอย่างคำเช่น
-พีตี่เล่น = เล่นสมมุติ
-พีตี๋ให่ = แกล้งร้องให้
-พีตี๋มัก = แกล้งทำเป็นชอบ
-พีตี๋เป็น = สมมุติว่าเป็น
ตัวอย่างประโยค เช่น

อ้ายบัติ: หน่อๆ เฮามาเล่นเฮียนน้อยกันเถาะ เล่นขายของ \"พีตี๋\" เนาะ
หน่อ: ได้เลยอ้าย คันจั่งสั้น ให่อ้าย \"พีตี๋\" เป็นพ่อค้า เด้อ ข่อยสิเป็นลูกค้า
ความหมาย
พี่บัติ: หน่อๆ เรามาเล่นขายของกันเถอะ เล่นขายของ \"สมมุติ\" นะ
หน่อ: ได้เลยพี่ ถ้าอย่างนั้น ให้พี่ \"สมมุติ\" เป็นพ่อค้านะ ผมจะเป็นลูกค้า

หรืออีกสักตัวอย่าง
บ่าวหน่อ(หน้าตาเศร้าสร้อย) : น้องกระแตน้อ น้องกระแต ซ่างมา \"พีตี๋\" ว่าฮักอ้าย ฮักอ้าย อ้ายกะหลงเซื่อ มา \"พีตี๋\" ฮ้องให่ \"พีตี๋\" สำออยกับอ้ายว่า อ้ายดลหักอกเพิ่น ทำท่าโศรก ทำท่าเศร้า ให่อ้ายหน่อเอาใจ ซ่างมา \"พีตี๋\" ล่อให่อ้ายหน่อดีใจแท่น้อ นางเอย บัดทีแท่เพิ่นกะยังเป็นผู้สาวกันกับอ้ายดลอยู่คือเก่า ซ่างมาตั๋วหลอกต้ม ให่อ้ายเสียใจแท่น้อ โศรกอีหลีเด้หนิ บ่ได้ \"พีตี๋\"...อย่ามาหัวขวนกันเด้อ
ความหมาย
บ่าวหน่อ(หน้าตาเศร้าสร้อย) : น้องกระแตหนอ น้องกระแต ช่างมา \"ทำแกล้ง\" ว่ารักพี่ รักพี่ พี่ก็เลยหลงเชื่อ มา \"ทำเป็น\" ร้องไห้ \"แกล้งทำ\" สำออยกับพี่ว่า พี่ดลหักอก ทำเป็นโศรก ทำเป็นเศร้า ให้พี่หน่อเอาอกเอาใจ ช่างมา \"แกล้ง\" หลอกให้พี่หน่อดีใจแท่น้อ นางเอย แต่ที่จริงน้องก็ยังเป็นแฟนกันกับพี่ดลอยู่เหมือนเดิม ช่างมาหลอกลง ให้พี่เสียใจขนาดนี้ โศรกจริงๆนะนี่ ไม่ได้ \"เสแสร้ง\"...อย่ามาหัวร่อกันนะ

แม่นบ่หละหือ....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 334 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พี่อ้าย,พี่นาง

ภาษาอีสานคำว่า..พี่อ้าย,พี่นาง
ความหมายตรงๆ ====>
พี่เขย,พี่สะไภ้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ดและทั่วไป
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 8/22/2001 1:03:04 AM

ตัวอย่าง

พี่อ้าย มื้อนี้มาคือเอาเวียกเอางานแท้ เอี้อยข่อยมียาดีอีหยังน้อ...
แปลว่า ทำไมพี่เขยขยันเอาการเอางานอย่างนี้ พี่สาวเรามียาดีอะไรน้อ.............
วาสั่นดอก........

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 335 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พืช-ผัก-หมากไม้

ภาษาอีสานคำว่า..พืช-ผัก-หมากไม้
ความหมายตรงๆ ====>
พืช-ผัก-ผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 12-09-2006 11:48:38

ตัวอย่าง

(บัก บางแห่งออกเสียงว่า หมาก)
(หน่วย หมายถึงผลหรือลูก เช่น หน่วยบักมี่ หมายถึง ลูกขนุน)

บักอึ = ฟักทอง
บักแค่ง = มะเขือพวง
บักเขือเคือ (ขอนแก่นออกเสียง บักเฉียเชีย) = มะเขือเทศ
บักโป้งเล็น = มะเขือเทศ
ผักหอมเป, ผักหอมแป = ผักชีฝรั่ง
ผักซี = ผักชีลาว
ผักซีจีน = ผักชี
ผักอีหล่า = สะระแหน่
ผักตำนิน = ผักตำลึง
ผักหม = ผักโขม
บักลิ้นฟ้า = เพกา
ผักกะเดา = สะเดา
ผักไส่, ผักไซ = มะระขี้นก
ผักขา = ชะอม
หัวสิงไค = ตะไคร้
บักบก = จะบก
บักอีเว่อ, บักหูด = มะกรูด
ถั่วดิน = ถั่วลิสง
บักน้ำ = บักน้ำเต้า
บักโต่น = ฟักเขียว
บักหุ่ง = มะละกอ
แตงซ้าง = แตงร้าน
แตงจิง = แตงไทย
มันแกว = มัน (เช่นมันผิวสีแดง เป็นต้น)
มันแกวตะเภา = มันแกว
ผักตินโตก, ผักตบ = ผักตบชวา
ผักอีฮุม = มะรุม
ผักแป้น = คึ่นช่าย
ผักบั่ว = ต้นหอม
ผักอีตู่ = แมงลัก
ผักหนอก = ใบบัวบก
ยานาง = หญ้านาง
เครือหมาน้อย (ขอนแก่นออกเสียง เชียหมาน้อย) = เครือพระพาย, กรุงเขมา
เครือตดหมา (ขอนแก่นออกเสียง เชียตดหมา) = เครือตูดหมูตูดหมา
ผักกะเสด, ผักกะถิน = กระถินบ้าน, กระถินไทย
ผักปัง, ผักหมื่น = ผักปลัง
ผักอีฮีน = ผักขาเขียด
ผักก่าม = ผักกุ่มบก
ผักกุ่ม = ผักกุ่มน้ำ
ผักกูด = ผักกูดขาว
ผักกาดนาด, ขะเม็กหมอ = ผักกาดนา
ผักกาดดง = ผักกาดกบ
ผักเสี้ยนขาว = ผักเสี้ยนผี
ตำลึง, ตำลึงทอง = กะทกรก, เงาะป่า
ผักกาดย่า = ช้าเสือด
ขี้มิ่น, ข้าวมิ่น = ขมิ้น
มันปา = กันเกรา
อือทือ (ดอกแดง) = กระทือ
อือทือ (ดอกเหลือง) = ไพล
ผักลิ้นปี่ = หูปลาช่อน
ผักปอด = แพงพวยน้ำ

บักมี่,บักมี้ = ขนุน
บักเขียบ (ขอนแก่น ออกเสียงว่า บักเฉียบ) = น้อยหน่า
บักทัน = พุทรา
บักเล็บแมว = ผลเล็บเหยี่ยว
บักเฟียง = มะเฟือง
บักข้าวเม่า = มะเม่า
บักสีดา = ฝรั่ง
ังบี้ = ต่ายควาย, ก้อม
บักต้องแล่ง = นมน้อย
บักก้นคก = ตับเต่าน้อย, กล้วยเต่า
บักสิลา, บักพิลา = ทับทิม
บักขามแป = มะขามเทศ
บักค้อ = สะคร้อ
บักเหลื่อม (ขอนแก่นออกเสียง บักเหลี่ยม) = หนำเลี๊ยบ
บักนัด = สัปปะรด
บักโก = ตะโก
บักหวดข่า, บักหวดคา = มะหวด
บักผีพวน, ผีพ่วน = นมควาย
บักสัง = กะสัง
บักส้มมอ = สมอไทย
หมากต้อง = กระท้อน
บักเค็ง = เขลง

บักหุ่งเทพ, บักหุ่งเทศ = ละหุ่ง
สำสา, ฉำฉา = จามจุรี, ก้ามปู
เสี้ยว = ชงโค
ก้วยน้อย = นมแมว
ส้มโมง = ชะมวง
ไข่เน่า = คำมอกหลวง
ท่ม = กระทุ่มโคก
บักแตก = กระทงลาย
ช้างน้าว = กระแจะ
ค้อแลน = กรวยป่า
หมากเขือบ้า = ลำโพง, ลำโพงกาสลัก
ว่านขี้ = อุตพิต
กากะเลา, อาเลา = อินทนิลบก
สะเลเต = มหาหงส์
บักแต้ = มะค่าแต้
บักงิ้ว = ต้นนุ่น
งิ้วผา = ต้นงิ้ว (มีหนาม และดอกสีแดง)
ก้านของ = ปีบ, กาซะลอง
ผือ = กก
ผักอีตู่ไทย = กระเพรา
ผักอีตู่แหล่, โหระพา = โหระพา
ผักอีเลิด = ชะพลู
เทา = สาหร่ายน้ำจืด (สไปโรไจร่า)
ไข่ผำ, หมากไข่ผำ = ผำ, ไข่ขำ, ไข่น้ำ
คันจอง = ก้านจอง
แคท่ง = แคนา, แคป่า
ผักกะเสดน้ำ = ผักกระเฉด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 336 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พุ

ภาษาอีสานคำว่า..พุ
ความหมายตรงๆ ====>
เบ่งบาน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 15-08-2009 09:20:57

ตัวอย่าง

ดอกจานต้นนี้นานพุบานพูน มต้นเลย สงสัยสิเข้าหน้าแล้งแล้ว
แปลว่า
ดอกจาน (ดอกทองกวาว) ต้นนี้กำลังออกดอกเบ่งบาน สงสัยกำลังจะเข้าส฿หน้าร้อนแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 337 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พูด

ภาษาอีสานคำว่า..พูด
ความหมายตรงๆ ====>
1.เป่าของที่อยู่ในปากให้กระจายออกมา 2. ส่วนที่แบ่งออกเป็นกองๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 29-05-2006 16:58:12

ตัวอย่าง

1. ขณะกำลังนั่งล้อมวงกินข้าวแลงอยู่นั่น... พ่อใหญ่ดลเลาเว้านิทานก้อม เป็นตาอยากหัวคัก ทิดหน่ออดหัวบ่ได้ หัวร่ออยากแฮง พูดข้าวออกมาเต็มหน้าพ่อใหญ่ดลเลย

แปล...
ขณะกำลังนั่งล้อมวงกินข้าวเย็นอยู่นั้น... พ่อเฒ่าดลแก่เล่านิทานขำขันได้ตลกมาก ทิดหน่ออดขำไม่ได้ หัวเราะออกมาดังๆ เป่าข้าวในปากออกมาเต็มหน้าพ่อเฒ่าดล

2. หลังจากปาดซิ้นงัวแล้ว เพิ่นกะแบ่งซิ้นออกเป็นพูดๆ ขายพูดละ50บาท

แปล...
หลังจากชำแหละเนื้อวัวแล้ว เขาก็แบ่งออกเป็นกองๆ ขายกองละ 50 บาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 338 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพ

ภาษาอีสานคำว่า..เพ
ความหมายตรงๆ ====>
พัง,เสีย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 1/29/2002 7:11:55 AM

ตัวอย่าง

มอเตอร์ไซค์เจ้าเทิงฮ้างเทิงเพ เจ้าเอาถิ่มซะ
แปลว่า
รถมอเตอร์ไซค์ของคุณทั้งเก่าทั้งพัง เอาไปทิ้งเถอะ

เพื่นวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 339 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพ

ภาษาอีสานคำว่า..เพ
ความหมายตรงๆ ====>
พัง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 15:15:16

ตัวอย่าง

เจ้าของขี่รถไปหม่นทางได๋ ยางคือเพจังซี่-ตัวเองขับรถไปบดตรงไหนมา ทำไมยางเละตุ้มเป๊ะเงี้ย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 340 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพิง

ภาษาอีสานคำว่า..เพิง
ความหมายตรงๆ ====>
เผยอ, เผยอขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 19-01-2007 11:40:29

ตัวอย่าง

เพิง ในที่นี้เป็นคำกิริยา หมายถึงลักษณะที่สิ่งของแบนๆ เช่นสังกะสี หรือกระดาษเป็นต้น เปิดเผยอออก แง้มเผยอออก แต่ยังไม่หลุดออก เช่น

ังกะสีเพิง หมายถึง สังกะสีมุงหลังคา เผยอขึ้น อาจจะเพราะตะปูหลุดตรงขอบ แล้วลมพัดให้สีงกะสีเผยอขึ้น

ตัวอย่างประโยค
มื้อคืนลมพัดแฮงคัก จนสังกะสีเพิง
แปลว่า เมื่อคืน ลมพัดแรงมาก จนสังกะสี(มุงหลังคา) เผยอขึ้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 341 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพือด/พ้ง

ภาษาอีสานคำว่า..เพือด/พ้ง
ความหมายตรงๆ ====>
กระเด็น/กระเด็นออก/กระเด็นกระดอน(เพือด ใช้กับสิ่งที่เป็นของเหลว เช่น น้ำ น้ำมัน พ้ง ใช้ได้ทั่วไป) บางทีก็เรียกรวมกันว่า เพือดพ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 21:34:45

ตัวอย่าง

ระวังน้ำเพือดถืกปลั๊กไฟ
แปลว่า ระวังน้ำกระเด็นไปถูกปลั๊กไฟ
เป็นคำเก่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 342 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพง

ภาษาอีสานคำว่า..โพง
ความหมายตรงๆ ====>
พอง,ขยายตัว,บวม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 09-03-2006 15:38:23

ตัวอย่าง

ยามหุงเข่าให้ตั้งหม้อให้มันแกบๆเด้อ เดี๋ยวมันหงวยลงน้ำฮ้อนมาหดขา ระวังมันสิโพงเด้อ
แปลว่า
เวลาหุงข้าวให้ตั้งหม้อให้สนิท เดี๋ยวมันคว่ำลงหาน้ำร้อนรดขา ระวังมันจะพองเอานะ

เข่า--- ข้าว
แกบ---- สนิท แกบๆก็ได้
หวงย--- คว่ำ, หงายหลัง
หด--- ราดรด
โพง---- พอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 343 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพด

ภาษาอีสานคำว่า..โพด
ความหมายตรงๆ ====>
มากเกินไป, เกินไป, เกินพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 16-05-2006 08:39:44

ตัวอย่าง

“พ่อใหญ่ดล.. เป็นจั่งได๋น้อ อยู่ทางนิวซีแลนด์ อากาศดีบ่?”

“โฮ้... ดีอยู่.. แต่ว่าหนาวโพด... น้ำกะเย็นโพด เลยบ่อาบฮอดน้ำ... สิกินกาแฟฮ้อนๆ มันกะฮ้อนโพด เลยลวดลิ้นจ้อย.. ชงกาแฟกิน กะบ่แซบ ใส่น้ำตาลหลาย มันเลยหวานโพด... สรุปแล้ว มีแต่แนวโพดๆ ขนาดความหล่อของผู้เว้า กะยังหล่อโพด เด้เดียวเนี่ย...”


คำแปล

“พ่อเฒ่าดล.. เป็นอย่างไรบ้าง อยู่ทางนิวซีแลนด์ อากาศดีไหม?”

“อือ... ก็ดีอยู่.. แต่ว่า หนาวเกินไป.. น้ำก็เย็นเกินไป เลยไม่อาบน้ำเลย... จะกินกาแฟร้อนๆ มันก็ร้อนเกินไป จึงลวกลิ้น.. ชงกาแฟกิน ก็ไม่อร่อย ใส่น้ำตาลมาก มันเลยหวานเกินไป... สรุปแล้ว มีแต่สิ่งเกินๆ แม้แต่ความหล่อของคนพูด ก็ยังหล่อเกินขนาด นะจะบอกให้...”

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 344 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพน

ภาษาอีสานคำว่า..โพน
ความหมายตรงๆ ====>
ภูเล็กๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10/10/2001 3:12:01 PM

ตัวอย่าง

เจ้าคือมาเบิดเท่อเล่อ อยู่เทิงโพน เฮ็ดปานคนสิโดดโพนตายจั่งสั้น
แปลว่า
คุณทำไมมาเชิดหน้าอยู่บนภูเล็กๆ อย่างนี้ ทำยังกะคนจะกระโดดเขาตายอย่างนั้น
….วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 345 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โพ่โว่

ภาษาอีสานคำว่า..โพ่โว่
ความหมายตรงๆ ====>
โผล่ออกมา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บุญกี้ บานพะลึง
เมื่อวันที่:: 05-06-2006 12:53:58

ตัวอย่าง

มื่อนั่น ขากลับจากไปแสดงอยู่เขาใหญ่ ก่อนฮอดรังสิต รถคันที่เฮานั่งอยู่กำลังแล่นด้วยควมเร็วเติบ กะมีรถสิบล้อคันหนึ่งโพ่โว่ออกมาจากเลนตรงข้าม เหยียบแมนตำกัน ดีตั้วที่คนขับหักหลบทัน

แปลว่า...

วันนั้น ขากลับจากการแสดงที่เขาใหญ่ ก่อนถึงรังสิต รถคันที่เรานั่งอยู่กำลังวิ่งด้วยความเร็วสูงมาก ก็มีรถสิบล้อคันหนึ่งโผล่หัวออกมาจากเลนตรงข้าม เกือบชนกัน ดีที่คนขับหักหลบทัน

คำที่มีความหมายคล้ายกัน; สวด (ใช้ด้วยกันก็ได้ เป็น \"สวดโพ่โว่\")

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 346 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฟอย

ภาษาอีสานคำว่า..ฟอย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม้กวาด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 30-05-2006 15:06:29

ตัวอย่าง

พอหลวงตามหากลับมาฮอดวัด เห็นศาลามีแต่ขี่ดิน ขี่หยังเหยี่ย ฮกเต็มไปเหมิด กะเลย ฮ้องใส่จัวน้อยว่า น้อยๆเป็นหยังศาลา คือจั่งฮกปานนี้ ไปหา \"ฟอย\" มากวาดออกถ่าแม

แปลว่า
พอหลวงตามหากลับมาที่วัด เห็นศาลาวัดมีแต่ฝุ่น มีแต่ขยะมูลฝอยรกรุงรัง ก็เลยตะโกนหาเณรน้อยว่า นี่เฌรทำไมศาลาวัดมันถึงได้สกปรกอย่างนี้ ไปเอา \"ไม้กวาด\" มากวาดออกหน่อยสิ....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 347 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฟ้าว

ภาษาอีสานคำว่า..ฟ้าว
ความหมายตรงๆ ====>
รีบ ,เร่งรีบไปให้ทัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ส.เสือดาวคะนอง
เมื่อวันที่:: 26-05-2006 18:33:15

ตัวอย่าง

ังประโยคที่ว่า \"ไปโล้ดสูกูบ่ฟ้าว\" หมายความว่า ถ้าคุณรีบคุณไปก่อนเลยนะ เพราะผมหน่ะไม่รีบ เล็กๆน้อยๆจากผม ส.เสือดาวคะนอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 348 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ภายลุน

ภาษาอีสานคำว่า..ภายลุน
ความหมายตรงๆ ====>
ภายหลัง/ทีหลัง/ทีต่อไป/ทีหลัง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 31-07-2010 01:27:31

ตัวอย่าง

ลุน แปลว่า ทีหลัง เช่น มาลุนหลัง หมายถึง มาทีหลัง

เฮ็ดเป็นตัวอย่างไว้ ภายลุนเขาสิได้ฮู้จัก

แปลว่า ทำเป็นตัวอย่างไว้ ภายหลังเขาจะได้รู้จัก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 349 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มวน

ภาษาอีสานคำว่า..มวน
ความหมายตรงๆ ====>
พวก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: หมอ
เมื่อวันที่:: 18-07-2010 23:09:46

ตัวอย่าง

เป็นหยังจั่งบ่เอาของมวนนี้ออกไป
คำแปล ทำไมไม่เอาของพวกนี้ออกไป

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 350 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มอน

ภาษาอีสานคำว่า..มอน
ความหมายตรงๆ ====>
ลื่น ไม่ฝืด ไม่มีแรงต้าน ไม่มีแรงเสียดทาน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 14-02-2006 16:30:05

ตัวอย่าง

จักรยานเจ้ามาคือปั่นมอนแท้
แปลว่า
จักรยานคุณทำไมปั่นง่ายจัง คือปั่นแบบไม่ฝืดเลย

ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 351 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มอน

ภาษาอีสานคำว่า..มอน
ความหมายตรงๆ ====>
ใกล้จะมอด ,ใกล้ดับ ,ลดแสงลงช้าๆ(ไกล้ดับ)
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 15-05-2010 10:31:59

ตัวอย่าง

กองไฟที่ก่อไฟ กำลังมอน
แสงเทียนมอนแสงลง
คำแปล
กองไฟที่ก่อไว้กำลังใกล้จะมอด
แสงเทียนลดแสงลงช้าๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 352 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มะลึ่งตึ้งตั้ง

ภาษาอีสานคำว่า..มะลึ่งตึ้งตั้ง
ความหมายตรงๆ ====>
อึกกระทึกครึกโครม
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ป้าหน่อย
เมื่อวันที่:: 14-02-2010 16:56:15

ตัวอย่าง

เช่น อ้าวแม่ป้า แม่นบ้านเจ้าเป็นหยังกัน มาคือเสียงมะลึ่งตึ้งตั้งแท้บาดเนี่ย

หมายความว่า: ป้าจ๊ะ ที่บ้านเกิดอะไรขึ้น เสียงดังอึก กระทึก ครึกโครมเชียว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 353 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มันเป็นกัน

ภาษาอีสานคำว่า..มันเป็นกัน
ความหมายตรงๆ ====>
ได้เสียเป็นผัวเมียกัน หรือชายหญิงได้ร่วมประเวณีกันแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 27-07-2008 12:44:26

ตัวอย่าง

ภาษาอีสานส่วนมากจะไม่พูดตรงๆ จะพูดสุภาพให้รู้เป็นในๆ ว่าเป็นเรื่องใคร ทำอะไร อยู่ที่ไหน อย่างไร คือโอกาสที่จะถูกฟ้องหมิ่นประมาทมีน้อยมากในภาษาอีสาน มันเป็นงามงดงามในการใช้ภาษาและการสื่อความหมาย เช่น นายดำไปลักลอบได้เสียเป็นผัวลับๆกับนางสาวสุดสวย และไม่ต้องการให้คนในหมู่บ้านรู้ แต่บังเอิญมีคนรู้นำเรื่องไปพูดคุยกัน คนในหมู่บ้านจะเรียกว่า \"มันเป็นกัน\" ความหมายก็คือ ได้ร่วมประเวณีกันแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 354 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่าง

ภาษาอีสานคำว่า..ม่าง
ความหมายตรงๆ ====>
พัง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ปิยะ
เมื่อวันที่:: 20-09-2008 20:18:22

ตัวอย่าง

ม่างเฮือนม่างซานกูเฮ็ดหยัง
เเปล พังบ้านพังเรือนกูทำไม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 355 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มาน

ภาษาอีสานคำว่า..มาน
ความหมายตรงๆ ====>
ตั้งท้อง, มีลูก, ตั้งครรภ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 06-10-2009 10:00:15

ตัวอย่าง

คำว่า มาน หรือว่า มาร ไม่รู้เขียนยังไงเป็นอันว่า ให้อ่านว่า มานก็แล้วกัน แปลว่า ตั้งท้อง ตั้งครรภ์ มีลูก ประมาณนี้

แม่มาน ก็คือ คนที่ตั้งท้อง นั่นเอง

ตัวอย่าง
งัวอยู่เฮือนข้อย สงสัยสิเป็นงัวแม่มาน ข่อยเห็นมันท้องใหญ่ขึ้นๆเรื่อย อีกบ่โดนกะสิออกลูกแล้ว สิได้กินต้มน้องงัวตั๊ว บาดทีนี้

แปลว่า
วัวที่อยู่บ้านผม สงสัยจะตั้งท้อง ผมเห็นท้องมันโตขึ้นเรื่อยๆ อีกไม่นานก็จะตกลูกแล้ว และได้กินต้มรกวัวหล่ะทีนี้

ออกลูก -- คลอดลูก ตกลูก
น้องวัว --- รกวัว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 356 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มานทาง

ภาษาอีสานคำว่า..มานทาง
ความหมายตรงๆ ====>
ผู้หญิงทีตั้งท้องก่อนแต่งหรือไม่รู้แน่ว่าใครเป็นพ่อของลูกในท้อง (เป็นภาษาเก่า บางแห่งก็ไม่ใช้แล้ว)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 16-12-2009 03:28:03

ตัวอย่าง

แม่ต่อว่าลูกว่า = กูส่งให้ไปเรียนหนังสือ มึงมานทางกลับมาน้อ

แปลว่า กูส่งให้ไปเรียนหนังสือ มึงก็ท้องไม่มีพ่อกลับมา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 357 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มาลุนหมู่

ภาษาอีสานคำว่า..มาลุนหมู่
ความหมายตรงๆ ====>
มาทีหลังเพื่อน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 18:29:30

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง บ่าวหน่อคือมาฮอดลุนหมู่ มัวเฮ็ดหยั๋งอยู่น้อ

แปล บ่าวหน่อทำไมมาถึงทีหลังเพื่อนๆเขาหล่ะ มัวทำอะไรอยู่เหรอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 358 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิด

ภาษาอีสานคำว่า..มิด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบ,เงียบสนิท,หรือนิทพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 07-04-2010 16:56:38

ตัวอย่าง

อย่าปากเขาสิได้ยิน มิดเสียงไว้ คำแปล เงียบๆหน่อยคนอื่นจะได้ยิน เงียบสนิท

อย่าไปเว้าให้ผูได๋ฟักเด้อเยียบให้มิด คำแปล อย่าไปพูดให้ใครฟังปิดให้สนิท


บ่อมีไผ๋อยู่เลย มิดจัด! คำแปล ไม่มีใครอยู่เลยเงียบสนิท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 359 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดจั๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..มิดจั๊ด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบสนิท,เงียบหาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 01-09-2006 09:03:06

ตัวอย่าง

ลักษณะของมิดจั๊ดคือ จากที่เคยมีเสียงดัง อยู่ๆ ก็เงียบไปกระทันหัน ทันทีทันใด....เช่น

ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังเต้นหน้าฮ้านอยู่ม่วนๆ ไฟผัดดับ มิดจั๊ดเลย
แปล :
ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังดิ้นหน้าเวทีอย่างสนุก ไฟเกิดดับ เงียบสนิท!!!

ตะผัดพ่อใหญ่ดลเลาไปเฮ็ดงานอยู่ไต้หวัน บ่มีไผฮู้ข่าวเลาเลย มิดจั๊ดเลย
แปล:
ตั้งแต่พ่อใหญ่ดลแกไปทำงานที่ไต้หวัน ไม่มีใครรู้ข่าวแกเลย เงียบหายไปเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 360 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดสี่หลี่

ภาษาอีสานคำว่า..มิดสี่หลี่
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบสะงัด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ลูกอีสาน
เมื่อวันที่:: 22-05-2008 18:53:26

ตัวอย่าง

คือมิดสี่หลี่แท้
ทำไมเงียบจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 361 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดหมี่

ภาษาอีสานคำว่า..มิดหมี่
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบสนิท/เงียบ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 04:21:48

ตัวอย่าง

ไปไสกันเหมิดน้อ คือมิดหมี่แท้
แปลว่า ไปไหนกันหมดน้อ ทำไมเงียบจัง
มิด แปลว่า เงียบ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 362 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มีดตัด, มีดตะไก

ภาษาอีสานคำว่า..มีดตัด, มีดตะไก
ความหมายตรงๆ ====>
กรรไกร
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:25:41

ตัวอย่าง

มีดตัด, มีดตะไก เรียกได้ 2 อย่างครับ หทยถึง กรรไกร

มาตัวตัวอย่างกันนะครับ

บักต๊อก: บ่าวหน่อ ข่อยยืมมีดตัดแหน่
บ่าวหน่อ : เอาไปเฮ็ดหยัง
บักต๊อก : เอามาตัดผม ย้อนวา มื้ออื้น ลูกข่อยสิไปโรงเรียน เดี๋ยวสิถืกครูหนีบ สั่นดอก

แปลว่า
บักต๊อก: บ่าวหน่อ ผมยืมกรรไกรหน่อยครับ
บ่าวหน่อ : เอาไปทำไม
บักต๊อก : เอามาตัดผม เพราะว่า พรุ่งนี้ ลูกผมจะไปโรงเรียนแล้ว เดี๋ยวครูที่โรงเรียนจะตัดผมเอา (ตัดน้อยๆ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 363 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มืน

ภาษาอีสานคำว่า..มืน
ความหมายตรงๆ ====>
ลื่น
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ้านเฮา
เมื่อวันที่:: 13-09-2010 22:54:13

ตัวอย่าง

ฝนตกแล้วใหม่ๆดินจื้นๆระวังมืนเด้อ
ฝนเพิ่งหยุดตกพื้นแฉะระวังลื่นนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 364 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื่น/หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..มื่น/หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>
ลื่น
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 12:22:57

ตัวอย่าง

พื้นยังบ่แห้งเทือ ระวังสิมืน ก้นขี้ถั่งเด้อ-พื้นยังไม่แห้งที ระวังจะลื้น ก้นจั้มเบ้ากับพื้นนะ(ก้นกระแทก)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 365 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มืนตา

ภาษาอีสานคำว่า..มืนตา
ความหมายตรงๆ ====>
ลืมตา
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 28-09-2010 21:17:53

ตัวอย่าง

มืนตาเบิ่งแหน่ ว่าเขาเฮ็ดหยังกัน

แปลว่า ลืมตาดูหน่อย ว่าเขาทำอะไรกัน (ความหมายแฝง)

ความหมายตรงๆ หมายถึง ลืมตา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 366 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื่อเพ็ง

ภาษาอีสานคำว่า..มื่อเพ็ง
ความหมายตรงๆ ====>
วันเพ็ญ , วันขึ้น 15 ค่ำ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 05-11-2006 11:11:55

ตัวอย่าง

พอดีวันที่เขียนนี้ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ตรงกับวันลอยกระทงพอดี ก็เลยจะเสนอคำที่ใช้เรียกวันของชาวอีสาน

-มื่อเพ็ง หมายถึง วันเพ็ญ ซึ่งก็คือ วันขึ้น 15 ค่ำ ของทุกเดือน เช่น เดือนสิบสองเพ็ง หมายถึง วันขึ้น สิบห้าค่ำเดือนสิบสอง เดือนสามเพ็ง หมายถึง วันขึ้นสิบห้าค่ำเดือนสาม

-มื่อดับ หมายถึง วันที่ไม่มีพระจันทร์ในท้องฟ้าเลย ซึ่งก็คือวันสุดท้ายของแต่ละเดือน คือ วันแรมสิบห้าค่ำ หรือ แรมสิบสี่ค่ำในบางเดือนที่สิ้นสุดเดือนที่แรมสิบสี่ค่ำ เช่น เดือนสี่ดับ หมายถึง วันแรมสิบห้าค่ำเดือนสี่

-ออกใหม่ หมายถึง ช่วงต้นเดือน ซึ่งก็หมายถึง ข้างขึ้น เช่น เดือนหกออกใหม่ หมายถึง ต้นเดือนหก เดือนสามออกใหม่สามค่ำ หมายถึง วันขึ้น สามค่ำเดือนสาม เป็นต้น
จะสังเกตุได้ว่าภาษาอีสานจะเรียกเดือนขึ้นก่อนวันเสมอ

ตัวอย่างประโยค

-มื่อนี่กะฮอดเดือนสิบสองเพ็งแล้ว อ้ายหน่อกะได้แต่ถ่าว่ายามได๋สิฮอดเดือนสามเดือนสี่จักเทือ เพราะว่า มื่อเดือนสี่ออกใหม่หกค่ำ กะจั่งค่อยสิได้มื่อดีไปขอน้องพอลล่า

แปลว่า

-วันนี้ก็วันเพ็ญเดือนสิบสองแล้ว อ้ายหน่อก็ได้แต่ตั้งตาคอยว่าเมื่อไหร่จะถึงเดือนสามเดือนสี่สักทีเพราะว่า วันขึ้นหกค่ำเดือนสี่ ถึงจะเป็นวันดีไปสู่ขอน้องพอลล่าแต่งงาน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 367 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื้อลุน

ภาษาอีสานคำว่า..มื้อลุน
ความหมายตรงๆ ====>
วันหลัง/วันต่อไป
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-08-2010 18:57:57

ตัวอย่าง

มื้อนี้ข้อยบ่ว่าง มื้อลุนจั่งมาใหม่เด้อ

แปลว่า วันนี้ผมไม่ว่าง วันหลังค่อยมาใหม่นะ

ลุน แปลว่า ทีหลัง หรือ ถัดไป เช่น มาลุน แปลว่า มาทีหลัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 368 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มุ่นอุ้ยปุ้ย

ภาษาอีสานคำว่า..มุ่นอุ้ยปุ้ย
ความหมายตรงๆ ====>
มั่วไปหมด, เละเทะหมด, ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 26-09-2007 17:06:51

ตัวอย่าง

โตอย่าง : - อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มให่อ้ายหน่อว่าจักเขียนหยังมาให่อ่าน
ละมุ่นอุ้ยปุ้ยเอาโลดอ่านกะบ่ออก
- อ้ายแป้นปีก เรามักเอาของใช้มากองไว้ทั่วทีป จักหยังเป็นหยัง
มุ่นอุ้ยปุ้ย เบิ่งบ่ออกเลย
คำแปล : - พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่าพี่หน่อเขียนอะไรมาก็ไม่รู้ มั่วไปหมด
อ่านก็ไม่ได้
- พี่แป้นปีก มักเอาของใช้มากองไว้กระจัดกระจาย ไม่รู้อะไรเป็นอะไร
เละเทะไปหมด ดูไม่ได้เลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 369 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มูลมัง

ภาษาอีสานคำว่า..มูลมัง
ความหมายตรงๆ ====>
มรดกตกทอด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/29/2002 10:27:31 PM

ตัวอย่าง

ข่อยเป็นคนจน พ่อแม่ตายไปกะบ่เหลือมูลมังอีหยังไว้ให่ดอก
แปลว่า
ผมเป็นคนจน พ่อแม่ตายไปก็ไม่เหลือมรดกตกทอดอะไรไว้ให้เลย
วาสั่นแหล่ว...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 370 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มู่

ภาษาอีสานคำว่า..มู่
ความหมายตรงๆ ====>
บูด,เน่า หรือ ขึ้นรา
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 02-09-2006 09:16:02

ตัวอย่าง

มู่ เป็นคำโบราณแล้วหละ เดี๋ยวนี้บ่ค่อยมีคนไซ่แล้ว มู่ แสดงถึงสิ่งที่ ทิ้งไว้โดน จนขึ้นราบูดเน่า เช่น

-เข่าเหม่าเฮ็ดไว้โดนหลายบ่มีคนกิน มันเลย \"มู่\" เหมิด
แปลว่า
-ข้าวเม่า ทำไว้นานมากแล้วไม่มีคนกิน มันเลย \"ขึ้นรา\" หมด

หรือ ตัวอย่างประโยค

บ่าวหน่อ: น้องพอลล่า เป็นหยังมื่อนี่สังมานั่ง \"หน้ามู่บูดหยูด\" อยู่จั่งซั่น
น้องพอลล่า: กะสิบ่ให้น้องพอลล่า หน้ามู่บูดหยูด ได้จั่งได๋ละคะ กะอ้ายหน่อนั่นหละ มื่อๆบ่เฮ็ดหยัง เอาแต่ส่งอีเมลไปหาสาว หม้อหุงเข่า กะบ่ล้างจักเทือ จนเข่า \"มู่\" เหม็นหึ่ง เหมิดแล้ว เสื่อผ่าที่นุ่งแล้วกะบ่ซัก กองไว่จนมัน \"มู่\" เกิดเห็ด จนสิได้เก็บไปแกงแล้ว
บ่าหน่อ:@@@@@@@
ความหมาย=

บ่าวหน่อ: น้องพอลล่า ทำไมวันนี้ถึงมานั่ง \"หน้าบูดหน้าบึ้ง\" อยู่อย่างนั้น
น้องพอลล่า: ก็จะไม่ให้น้องพอลล่า หน้าบูดหน้าบึ้ง ได้ยังไงละคะก็พี่หน่อนั่นแหละ วันๆไม่ทำอะไร เอาแต่ส่งอีเมลไปหาสาว หม้อหุงข้าว กะไม่ล้างสักที จนข้าว \"เน่า\" เหม็นหึ่ง หมดแล้ว เสื้อผ้าที่นุ่งแล้วกะไม่ซัก กองไว้จนมัน \"ขึ้นรา\" เกิดเห็ด จนจะได้เก็บไปแกงแล้ว

อย่าเฮ็ดจั่งซี่อีกจักเทือเด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 371 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี่ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี่ยน
ความหมายตรงๆ ====>
เก็บ ,จัดเก็บ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 14-07-2006 11:46:02

ตัวอย่าง

เมี่ยน ความหมายตรงๆก็คือ เก็บ หรือ จัดเก็บ และอาจหมายถึงการทำความสะอาดก็ได้ เช่น

-มื่อนี่บ่าวหน่อ โทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าสิไปกินเข่าแลงนำ น้องพอลล่าดีใจหลายว่าผู้บ่าวสิมาเล่นเฮือน กะฟ่าว \"เมี่ยน\" เฮือน \"เมี่ยน\" ซาน ให้มันแปน
แปลว่า
-วันนี้บ่าวหน่อโทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าจะไปทานข้าวเย็นด้วย น้องพอลล่าดีใจมากว่าแฟนหนุ่มจะมาที่บ้าน ก็รีบ \"เก็บ\" รีบ กวาด บ้านเรือนให้มันสะอาดตา

หรือ เมี่ยน ที่แปลว่า เก็บ ในความหมายหนึ่ง เช่น
-เจ้าพ่อหน่อ ได้ยินว่า สิมีผู้บ่าวมาจีบน้องเบเบ้ ลาวสูนหลาย กะเลยสั่งลูกน้องว่า \"บักได๋ ซ่างมาบังอาจสิมาเล่นกิ๊กกูว่ะ ไป้ ไป \"เมี่ยน\" มันเดียวนี่
แปลว่า
-จ้าวพ่อหน่อ ได้ยินข่าวมาว่า จะมีชายหนุ่มมาจีบน้องเบเบ้ แกโมโหมาก ก็เลยสั่งลูกน้องว่า ไอ้หน้าไหน มันช่างบังอาจมาจีบกิ๊กข้าวะ ไป แก ไป \"เก็บ\" มันเดียวนี้

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 372 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี้ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี้ยน
ความหมายตรงๆ ====>
เก็บให้เรียบร้อย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 25-07-2008 10:24:59

ตัวอย่าง

คำว่า เมี้ยน เป็นคำอีสาน ที่ประเทศลาวก็ยังใช้

หมายถึง การเก็บให้เรียบร้อย ซึ่งเป็น 1 ใน 5 ข้อ ของ 5 ส.



มาดูตัวอย่างกันนะครับ



พอตะผัดน้องนางเลาใหญ่เป็นสาวมา เลากะฮู้จักเมี้ยนเฮียนเมี้ยนซาน จนเฮียนเลาซุมื้อนี้ สะอาดสะอ้าน เป็นตาอยู่ แขกไปไทมามีแต่คนย่องว่านางนี้เป็นตาฮักหลาย



แปลว่า

ตั้งแต่น้องนางโตเป็นสาว แกก็รู้จักเก็บบ้านให้เรียบร้อย จนบ้านแกทุกวันนี้สะอาดสะอ้านน่าอยู่ แขกที่มาบ้านก็ยกย่องชมเชยว่าน่ารักมาก



คำอื่นๆที่ขอแปลเพิ่มครับ

พอตะผัด หรือ ตาผัด แปลว่า ตั้งแต่ หรือ เริ่มตั้งแต่ ส่วนหใญ่ใช้ในเงื่อนเวลา

ซุมื้อ คือ ทุกวัน

ย่อง คือ ชม,ให้คำชม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 373 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี้ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี้ยน
ความหมายตรงๆ ====>
การจัดเก็บหรือเก็บกวาด/การทำให้เรียบร้อยดูดี/ตายไปแล้ว/จัดการ(เป็นคำเก่า
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 05:15:53

ตัวอย่าง

ไปเมี้ยนให้เรียบร้อย
แปลว่า ไปจัดเก็บให้เรียบร้อย
ที่แปลว่า ตายหรือตายไปแล้ว ก็จะมีกล่าวถึงในผญาหรือกลอนอีสาน เช่น ละคาบเมี้ยนเมือฟ้าสู่สวรรค์ หรือ มรมิ่งเมี้ยนตายแท้แต่ดน หรือ มุดมอดเมี้ยนบ่คาค้างอยู่ยัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 374 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมือบ้าน

ภาษาอีสานคำว่า..เมือบ้าน
ความหมายตรงๆ ====>
กลับบ้าน
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: คนชัยภูมิ
เมื่อวันที่:: 23-04-2010 21:36:05

ตัวอย่าง

อ้ายเขียว : บักอ่าง! เจ้าสิไปไส ไวคักแท้ ถ่าข่อยแหน่
บักอ่าง : สิ เมือบ้าน ไปเบิ่งหนัง

คำแปล

พี่เขียว : ไอ้อ่าง นายจะไปไหน เร็วจริงๆ รอฉันก่อน
บักอ่าง : จะกลับบ้านไปดูหนัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 375 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมื่อลาง

ภาษาอีสานคำว่า..เมื่อลาง
ความหมายตรงๆ ====>
สมัยที่ยังมีชีวิตอยู่(ใช้กล่าวกับคนที่ตายไปแลเ้ว)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 30-10-2013 16:51:19

ตัวอย่าง

ใช้พูดถึงอดีตที่เคยทำของคนที่ล่วงลับไปแล้ว

เมื่อลาง ตู้ไลเลาเคยเเฮ็ดแนวดีให่บ้านเฮา

แปลว่า สมัยที่ลุงไลแกยังมีชีวิตอยู่ แกเคยทำแต่สิ่งดีให้หมู่บ้านเรา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 376 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แมงงอด, แมงเงา

ภาษาอีสานคำว่า..แมงงอด, แมงเงา
ความหมายตรงๆ ====>
แมงป่อง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:46:46

ตัวอย่าง

คำว่า แมงงอด ภาษาฝรั่งคือ scorpion
ในภาคอีสาน จะมี 2 ชนิด คือ แมงงอดกับแมงเงา

ข้อแตกต่างระหว่างแมงงอดกับแมงเงา คือ
แมงงอดจะตัวเล็ก สีออกไปทางที่น้ำตาลเหลือง ตัวใหญ่สุดจะมีขนาดเท่ากับนอ้วก้อยของคนเรา เวลาตอด หรือเวลาที่ปล่อยพิษจะเอาหางที่มีเหล็กในปักเข้าไปที่ศัตรู เจ็บปวดมาก ตัวเล็กๆ ร้ายนัก

ส่วนแมงเงา จะเป็นตัวที่มีสีดำ หรือที่เอาเป็น LOGO ของวง SCORPION นั่นแหละครับ ตัวใหญ่ ประมาณนิ้วโป้งเท้า คนภาคอีสาน นิยามเอามารับประทาน บ้างก็ทอด บ้างก็ดองเหล้า เขาบอกว่า หากปิ้งให้เด็กกินจะแก้โรคซางได้ ผมยังไม่เคยโดนแมงเงาตอดเลย เลยไม่รู้ว่าเจ็บยังไง

ว่างๆ ใครโดนตอดแล้วมาเล่าให้ฟังหน่อยก็ดีครับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 377 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แมนหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..แมนหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร / อาราย
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ชมพู่
เมื่อวันที่:: 16-11-2007 19:21:57

ตัวอย่าง

แมนหยังละ
อะไรละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 378 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แม่นหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..แม่นหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร
อ้างอิงจังหวัด :: เพชรบูรณ์
จากคุณ:: สาวหล่ม
เมื่อวันที่:: 31-08-2008 19:26:09

ตัวอย่าง

แม่อันนี่แม้นหยัง

แม่นี่อะร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 379 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แม่ยิง(แม่หญิง)

ภาษาอีสานคำว่า..แม่ยิง(แม่หญิง)
ความหมายตรงๆ ====>
ผู้หญิง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:25:38

ตัวอย่าง

เป็นคำเก่าที่นิยมใช้ในฝั่งลาวด้วย

ปล.อีนางหรือใช้กับเด็กสาวที่กำลังโต แต่แม่หญิงหมายถึง ผู้หญิงทั่วไป

อย่าไปซูนคิงเขา มันบ่คือเด๊ะ เฮ็ดจังซี่นำแม่ยิง มันสิขะลำเด๊ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 380 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไม้แส้

ภาษาอีสานคำว่า..ไม้แส้
ความหมายตรงๆ ====>
ไม้เรียว
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 19:12:18

ตัวอย่าง

เป็นคำอีกคำที่ทางหนองคายใช้รว่มกัน สปป ลาวและทางเหนือ แปลว่า ไม้เรียว เช่น เจ้าไปเอาไม้แส้มาแน่ดุ๊ ข่อยสิตีลูกซายหล่า มันมึน เว้าบ่ฟังควม แปลว่าคุณไปเอาไม้เรียวมาให้ฉันหน่อยซิฉันตีลูกชายคนเล็กมันดื้อ พูดไม่เชื่อฟัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 381 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย้อนหยัง/ย้อนอิหยัง/เป็นย้อนหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..ย้อนหยัง/ย้อนอิหยัง/เป็นย้อนหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
เพราะอะไร/เป็นเพราะอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 05-10-2010 20:39:13

ตัวอย่าง

มันเป็นย้อนหยัง จั่งบ่เมือบ้าน

แปลว่า มันเป็นเพราะอะไร ถึงไม่กลับบ้าน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 382 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ย้อน
ความหมายตรงๆ ====>
การขยับกายขึ้นลงตามจังหวะเสียงดนตรี
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: อีเกียแดง {แห่งรัตติกาล}
เมื่อวันที่:: 05-01-2013 08:01:09

ตัวอย่าง

การทำในลักษณะนี้คือทำเพียงแต่พองามเป็นจังหวะ ภาษาอีสานเรียกว่าย้อน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 383 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยะ

ภาษาอีสานคำว่า..ยะ
ความหมายตรงๆ ====>
เผยอ แตกออก ผละออกจากัน แตกออก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 10-11-2008 15:27:24

ตัวอย่าง

คำว่า ยะ มีความหมายถึง เผยอ แตกออก ผละออกจากัน

ตัวอย่าง
บักเขียบหน่วยนั้นแก่แล้วตามันสิตี่ และกะยะออกจากกัน พวกเฮาให้ฟ้าวบิดไปบ่มเด้อ อย่าให้สันสุกคาต้น เดี๋ยวสิเสร็จอีเกียดังวีกเด้อ..
แปลว่า
น้อยหน่อผลนั้นแก่แล้ว ผิวที่เปลือกมันจะขยายออก แยกแตกออกจากกัน พวกเราให้รีบเก็บไปบ่มนะ เดี๋ยวค้างคางจมูกแหว่งมันจะเอาไปกิน

บักเขียบ--น้อยหน่า
ตี่ -- ขยาย ทำให้ขยาย
ยะ -- แตกออกจากกัน
เกีย,อีเกีย -- ค้างคาว
ัง -- จมูก
วีก -- แหว่ง
ังวีก -- จมูกแหว่ง

ขอบคุณหลาย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 384 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยัก

ภาษาอีสานคำว่า..ยัก
ความหมายตรงๆ ====>
ย้าย เปลี่ยนที่
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: เก่ง ญาติระอา
เมื่อวันที่:: 09-12-2010 09:02:15

ตัวอย่าง

ญาอ้ายจารย์ เจ้ามายัก 6สูงข้อยเฮ็ดหยัง
โอ้ย มันบ่ถึกดอก กูสิเอามาเต็งต่ำหนิ (การพนันเป็นสิ่งไม่ดี เล่นพอเป็นกระสาย)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 385 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยา

ภาษาอีสานคำว่า..ยา
ความหมายตรงๆ ====>
การอุดรูรั่ว รอยแตก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: เสือน้อย
เมื่อวันที่:: 08-09-2009 10:23:09

ตัวอย่าง

โอ่งมังกรมันแตก หาแนวไปยาแหน่
โอ่งมังกรมันแตก หาอะไรไปอุดหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 386 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยาด, ญาด

ภาษาอีสานคำว่า..ยาด, ญาด
ความหมายตรงๆ ====>
แย่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 20-05-2006 12:06:04

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล เลาได้กุดจี่เบ้ามาหนึ่งขวย หลายโตเติบ... เลาเอามาหมกใส่ผักอีตู่หอมๆ เสร็จเรียบร้อย กะไปอักกินอยู่ผู้เดียว ย่านบ่าวหน่อไปยาดกินพะนะ

แปล
พ่อเฒ่าดล แกหาตัวอ่อนกุดจี่ใหญ่ได้มาหนึ่งรัง หลายตัวพอสมควร... แกจัดการหมกใส่ใบแมงลัก กลิ่นหอมฉุย..เสร็จเรียบร้อย ก็ไปแอบกินอยู่คนเดียว กลัวหนุ่มหน่อจะแย่งกิน ว่างั้น..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 387 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยาน

ภาษาอีสานคำว่า..ยาน
ความหมายตรงๆ ====>
การหย่อน การเหี่ยว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 3/5/2002 11:21:21 PM

ตัวอย่าง

จั่งซี้หละพ่อใหญ่ เฒ่ามาแล้วมีต่แนวยานๆ หนังกะยาน นมกะยาน
แปลว่า
เป็นแบบนี้แหละตา แก่มาแล้วก็มีแต่อันที่หย่อนๆยานๆเหี่ยวๆ หนังก็หย่อน นมก็ยาน(หย่อน)

วาสั่น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 388 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย้านบ่ยัง

ภาษาอีสานคำว่า..ย้านบ่ยัง
ความหมายตรงๆ ====>
ย้าน=กลัว บ่ยัง=ไม่เหลือ รวมกัน หมายถึง กลัวจะไม่เหลือ / กลัวจะไม่รอด
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: บ่าวน้อย
เมื่อวันที่:: 08-10-2010 14:41:10

ตัวอย่าง

ย้านบ่ยังเป็นคนอยู่หรอก

หมายถึง กลัวจะไม่เหลือรอดเป็นคนอยู่หรอก (อาการหนัก ไม่น่ารอด)

ย้านบ่ยังหยังให้กินอยู่หรอก มาช้าปานนี้

แปลว่า มาช้าขนาดนี้กลัวจะไม่เหลืออะไรให้กินแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 389 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย่าน

ภาษาอีสานคำว่า..ย่าน
ความหมายตรงๆ ====>
กลัว
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: ยุ้ย
เมื่อวันที่:: 09-01-2007 19:20:17

ตัวอย่าง

คำว่า ย่าน หรือ ย้าน แปลว่ากลัว
มาดูตัวอย่างกันนะคะ

พี่อ้าย ข่อยมาคือย้านปิงแท้หล่ะอ้าย เข้ามาซอยดึงปิงออกจากขาโต้น ข่อยแหน่
แปลว่า
พี่เขย ฉันกลัวปลิงจังเลย ช่วยมาดึงปลิงออกจากขา (ท่อนบน) ให้ฉันหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 390 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยึก

ภาษาอีสานคำว่า..ยึก
ความหมายตรงๆ ====>
กระตุก
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:15:15

ตัวอย่าง

เปนหยังเจ้าคือยึกจังซั่น ตื่นเบาะ
แปลว่า ทำไมนายถึงกระตุกอย่างงั้น ตกใจเหรอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 391 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยืง

ภาษาอีสานคำว่า..ยืง
ความหมายตรงๆ ====>
ท้องอืด, ท้องเฟ้อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 21-09-2007 11:13:42

ตัวอย่าง

ยืง แปลว่า ท้องอืด, ท้องเฟ้อ



สาวนางเลากินบักบกบ่ได้คั่ว เลายืงหมดมื้อเหมิดเวน

แปลว่า

สาวนางแกกินมะบก (ภาษาไทยมันอะไรหว่า) ที่ไม่ได้ทำการคั่วก่อน แกเลยท้องอืดทั้งวัน



ปล. วิธีกินบักบกให้อร่อยมีขั้นตอนดังนี้

1. รอเอาในบักบกจากงัวที่ไปหล่อนให้ก่อน

2. นำบักบกที่งัวหล่อนแล้ว ไปไปคั่ว

3. นำบักบกที่ได้ไปผ่าอาแต่เนื้อมัน



หากไม่นำไปคั่ว อาจยืงได้....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 392 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยู่, หยู้, ญู่

ภาษาอีสานคำว่า..ยู่, หยู้, ญู่
ความหมายตรงๆ ====>
ดัน, ผลัก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-05-2007 11:48:58

ตัวอย่าง

ยู่, หยู้, ญู่ ไม่รู้ว่าเขียนยังไงจะถูก แปลว่า ดัน, ผลัก (PUSH)
เวลาออกเสียงต้อง เอาเอาจมูกมาแตะกับริมฝีปาก และหายใจเข้า แล้วอ่าน (โอย..ลำบาก)

ตัวอย่าง
บ่าวบุญแหงม เลาขับรถไปติดหล่ม กะเลาเอิ้นหมู่พวกมาซอยกันยู่รถเลาออกจากขี้ตม
แปลว่า
บ่าวบุญแหงม แกขับรถไปติดหล่ม แกก็เลยเรียกเพื่อนฝูงมาช่วยกันดันรถขึ้นจากโคลน

จบ.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 393 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เยา

ภาษาอีสานคำว่า..เยา
ความหมายตรงๆ ====>
ร่อแร่,เหนื่อยล้าอ่อนแรง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 01-06-2006 10:30:17

ตัวอย่าง

1.\"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน งุมถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มัน \"เยา\" สาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\"
หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน ครอบ ถ้วยไว้ก่อน ให้มัน \"ร่อแร่\" ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\"

2.คู่ซิงซนะเลิศ คุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาทีแล้ว กะยังหาผู้ซนะบ่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีก สามสิบนาที เฮ็ดให่นักคุตบอล ทั้งสองข้าง เหมิดแฮง \"เยา\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะ บักเจอหลาด \"เยา\" คักกั่วหมู่ จน บีแข้งปั้น นอนกลิ้งเกียกดิน พุ่นหละ
แปล่า คู่ชิงชนะเลิศฟุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาที ก็ยังหาผู้ชนะไม่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีกสามสิบนาที ทำให้นักฟุตบอลทั้งสองทีม \"เหนื่อยล้าหมดแรง\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะสตีเฟ่น เจอร์หลาด \"ร่อแร่\" มากกว่าเพื่อน จน ขาเป็นตะคริว นอนเกลือกกลิ้งในสนาม

บีแข้งปั้น = ขาเป็นตะคริว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 394 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เยี่ยมยาม

ภาษาอีสานคำว่า..เยี่ยมยาม
ความหมายตรงๆ ====>
เยี่ยมเยียน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:31:45

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง โอ้มื้อนี้ไปเยี่ยมยามป้าหน่อยทางหนองคายก่อนน๊า

แปล โอ้ วันนี้เราขึ้นไปเยี่ยนเยียนคุณป้าหน่อยทางจังหวัดหนองคายดีกว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 395 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แยงเงา

ภาษาอีสานคำว่า..แยงเงา
ความหมายตรงๆ ====>
ดูเงา/มองเงา (การส่องกระจก เรียกว่า แยงแว่น )
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 22-07-2010 17:16:01

ตัวอย่าง

สิเฮ็ดหยัง แยงเงาเจ้าของแหน่

แปลว่า จะทำอะไร ดูเงาตัวเองบ้าง

ถ้าคำว่า แยง แปลว่า ดู มอง อย่างพินิจพิจารณา ดูอย่างใคร่ครวญ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 396 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โย๋

ภาษาอีสานคำว่า..โย๋
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่เต็มที่, ทำอะไรไม่เต็มกำลัง, การยึกยัก, ค้างๆคาๆ, ยั้งมือ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 02-03-2007 14:29:09

ตัวอย่าง

คำว่า โย๋ คือ ไม่เต็มที่, ทำอะไรไม่เต็มกำลัง, การยึกยัก, ค้างๆคาๆ, ยั้งมือ

มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บ่าวสำน้อย เลาเป็นนักมวย แฮงเลาหลายบักขนาด มื้อวาน ตอนตีมวย เลาโย๋ไว้ซือๆเด๊ะ บ่จั่งซั่น คู่ซกเลาตายคามือแล้ว
แปลว่า
หนุ่มน้อยแกเป็นนักมวย แกมีแรงเยอะมาก เมื่อวานตอนแกชกมวย แกยั้งมือชก ไม่เต็มที่เฉยๆนะ ไม่อย่างนั้น คู่ชกของแก ตายคาที่แล้ว

สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 397 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า รถจัก

ภาษาอีสานคำว่า..รถจัก
ความหมายตรงๆ ====>
รถมอเตอร์ไซต์
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:03:49

ตัวอย่าง

เป็นสัพท์เก่าของอีสานที่ฝั่งก็ยังใช้อยู่
เช่น ตู้นี้ เลามักขี่แต่รถจักฮ้างๆ

ตานี่ แกชอบขี่แต่รถพังๆ(รถจักรยานยนต์)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 398 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า รัง

ภาษาอีสานคำว่า..รัง
ความหมายตรงๆ ====>
งอแง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: คอยอู้
เมื่อวันที่:: 25-07-2009 18:45:45

ตัวอย่าง

ในที่นี้ใช้กับเด็กที่มีอารการง่วงนอนจึงมีกริขาอาการงอแง ภาษาอีสานเรียกว่า รัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 399 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า รูปแบบคำถาม

ภาษาอีสานคำว่า..รูปแบบคำถาม
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นการอธิบายคำถาม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 11/10/2544 17:37:18

ตัวอย่าง


ไทย
ฝรั่ง
อีสาน
ตัวอย่าง
แปลว่า
อะไร
What
อีหยัง
นี้แมนอีหยัง
นี่คือ อะไร
ใคร
Who
ผู้ใด๋,ไผ
ไผ เขียนภาษาอีสาน
ใครเขียนภาษาอีสาน
เมื่อไหร่
When
ต๊ะเหิง
เพิ่นเขียนต๊ะเหิง
เขาเขียนตั้งแต่เมื่อไหร่
ที่ไหน
Where
หม่องใด๋,ใส
เพิ่นเป็นคนอยู่หม่องใด๋
เขาเป็นคนที่ไหน
อย่างไร
How
จั่งใด๋
สิพ้อเพิ่นได้จั่งใด๋
จะพบเขาได้อย่างไร
ทำไม
Why
เป็นหยัง
เป็นหยังเพิ่นคือหล่อแท้
ทำไมเขาหล่อจังเลย

...วาสั่นดอก..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 400 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ล้มคุบหนู

ภาษาอีสานคำว่า..ล้มคุบหนู
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำเปรียบเทียบเพื่อปลอบใจเวลาล้ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 21-03-2007 16:37:47

ตัวอย่าง

ล้มคุบหนู
เป็นคำเปรียบเทียบเพื่อปลอบใจเวลาล้ม

คำว่า ล้มคุบหนู ใช้ปลอบใจเวลาล้ม เพื่อไม่ให้ คนล้มรู้สึกว่าเสียหน้า หรือ เจ็บ ที่ล้มเป็นเพราะต้องการจะตะครุบหนูต่างหาก

ภาคอีสานถือว่ามีหนูนาเยอะ และหนูนาก็จะกินข้าวเปลือกที่หล่นตามท้องนาเป็นอาหาร ดังนั้น หนูนาจึงสะอาด ไม่เหมือนหนูในกรุงเทพฯ และเด็กๆ หรือว่าคนภาคอีสาน ขช่วงหน้าร้อนจะไปหาหนูมาทำอาหารกัน
และจะมีการไล่หนูนาที่ออกมาจากรู ซึ่งก็ต้องตะครุบจึงจะอยู่ และล้มตะครุบด้วย ดังนั้น หากมีการพลาดท่าล้มลงจะโดยไม่ตั้งใจก็แล้วแต่ ก็จะให้กำลังใจว่า ที่ล้มลงไปเพราะ ล้มไปตะครุบหนูต่างหาก ไม่ได้ล้มเพราะว่าสะดุดอะไร

คำว่า คุบ ก็คือ ตะปบ ตะครุบนั่นเอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 401 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ล่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ล่อน
ความหมายตรงๆ ====>
วุ้นเส้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 24-09-2006 12:40:03

ตัวอย่าง

ล่อน หรือ เส้นล่อน หมายถึง วุ้นเส้น วุ้นเส้นที่เอามาทำอาหารนี่แหละ
ล่อน คนอีสานบ้อนเฮา มักสิเอามาแกง ใส่ เนื้อสัตว์ เช่น แกงล่อนใส่ไก่ แกงปลาไส่ล่อน แกงปลากระป๋องใส่ล่อน

ตัวอย่าง ตอนที่บ่าวหน่อพาน้องพอลล่า ไปยามบ้าน ทางร้อยเอ็ด ไปฮอดบ้านกะเห็นแม่ใหญ่นั่งกินเข่ากับแกงล่อนใส่ปลาอยู่พอดี น้องพอลล่า กะเลยถามเพื่อทักทาย

น้องพอลล่า : (พูดไทย) คุณยายคะ ทานข้าวกับอะไรคะ
คุณยาย : (คุณยายกลัวว่าถ้าพูดอีสานแล้วน้องพอลล่าจะไม่เข้าใจก็เลยพูดไทยตอบไป) ไม่ได้ทานข้าวหรอก กำลังกินข้าว กับ แกงล้อน
น้องพอลล่า: ถ้าแกงมันร้อน ทำไมคุณยายไม่ทิ้งไว้ให้เย็นก่อนค่อยกินหละคะ
คุณยาย : มันก็เย็นแล้วหละ แต่มันเป็นแกงล้อน แกงล้อน หนะ เคยกินไหม
น้องพอลล่า: เอ๊ะ คุณยายนี่พูดไม่รู้เรื่องเลยนะ เดี๋ยวแกงก็เย็น เดี๋ยวแกงก็ร้อน งงไปหมดแล้ว
บ่าวหน่อ : (พูดแบบสูนๆ) แหล่วโตสิไปงงเฮ็ดหยัง แม่ใหญ่กะยังบอกแล้วเด ว่า แกงล่อน แกงล่อน บ่แม่นแกงฮ้อน แกงล่อนใส่ไก่ นั่นหนะ จั่งแม่นปึก

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 402 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลิ , ริ

ภาษาอีสานคำว่า..ลิ , ริ
ความหมายตรงๆ ====>
ฉีกหัก, ฉีกขาด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 14-09-2006 16:52:09

ตัวอย่าง

ลิ คือลักษณะอาการที่ กิ่งไม้ หรือใบไม้ ปลิแตกหัก หรือฉีกขาด ตรงรอยต่อระหว่างกิ่งกับกิ่ง หรือระหว่างก้านใบกับกิ่ง (อกรรมกิริยา)

ลิ คือ ดึง ดัน เพื่อให้กิ่งไม้ ฉีกขาด ตรงรอยต่อระหว่างกิ่งกับกิ่ง หรือเพื่อให้ใบไม้ ฉีกขาด ตรงรอยต่อระหว่างก้านใบกับกิ่ง (สกรรมกิริยา)

ตัวอย่างเช่น
ไปไป ซิ่ง โตไปขึ้นบักค้อมากินกับแจ่วแหน่ อย่าสะไปเหยียบง่าน้อยเด้อ เดี๋ยวมันสิพาลิเด้ ตกเจ็บเด้

แปลว่า
ไปไป ซิ่ง ช่วยไปปีนต้นสะคร้อ เก็บลูกสะคร้อมากินกับน้ำพริกหน่อย อย่าไปเหยียบกิ่งเล็กๆ นะ เดี๋ยวมันจะฉีกขาด ตกเจ็บนะ (จะบอกให้)

มื้อวาน พ่อใหญ่ดล พาน้องพอลล่า ขึ้นโคก เข้าป่า หาเก็บผักหวาน น้องพอลล่า เด็ดยอดผักหวานกะบ่ขาด เก็บตั้งดน ได้บ่พอกำ... ส่วนพ่อใหญ่ดลลิเอา ลิเอา คราวเดียว ได้กำบักง่างนึง กะยังวะ (อย่าลืมเอามาแกงสู่พ่อใหญ่บัติกินเด้อล่ะ)

แปลว่า
เมื่อวาน พ่อใหญ่ดล พาน้องพอลล่า เข้าป่าโคก ไปหาเก็บผักหวานป่า น้องพอลล่า เด็ดกิ่งยอดผักหวานไม่ขาด เก็บอยู่ตั้งนาน ได้ไม่ถึงกำมือ... ส่วนพ่อใหญ่ดล ดึงหักเอา หักเอา แป๊บเดียว ได้กำมือใหญ่ๆ เลยทีเดียว (อย่าลืมเอามาแกงแบ่งพ่อใหญ่บัติกินด้วยนะ)

ปล. มันหาคำแปลตรงๆ ไม่มีเลยนะ คำว่า ลิ เนี่ย คิดไม่ออกจริงๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 403 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลื่น

ภาษาอีสานคำว่า..ลื่น
ความหมายตรงๆ ====>
เกิน,เกินเลย,มากกว่า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 29-10-2006 10:06:57

ตัวอย่าง

ลื่น ในภาษาอีสานแปลว่า เกิน เกินกว่า ส่วนคำที่แปลว่า ลื่น (ลื่นไถล) ภาษาอีสานใช้คำว่า หมื่น

ลื่น หมายถึง เกินกว่าปกติ เกินกว่ามาตรฐาน เช่น

---บ่าวหน่อคือหล่อ \"ลื่น\" หมู่ แท้ แปลว่า -ทำไมบ่าวหน่อถึงได้หล่อ \"เกิน\" พวกพ้องจังเลย
-เข่าในนาพ่อใหญ่บัติคือฮวงใหญ่ \"ลื่น\" บ้านลื่นเมืองเขาแท้ แปลว่า ข้าวในนาตาบัติทำไมถึงได้ออกรวงโต \"เกิน\" ของชาวบ้านเขา
-พญาชาญลาวร้องเพลงม่วนคัก บ่มีไผ \"ลื่น\" แปลว่า พญาชาญร้องเพลงเพราะมาก ไม่มีใครร้องได้เพราะ \"เกิน\"

สำนวนอื่นๆที่เกี่ยวกับคำว่าลื่น เช่น

-ย่านแต่คนอื่นสิได้ลื่น = กลัวแต่คนอื่นจะได้เกิน
-ลื่นความคน = ไม่เชื่อคำสั่งสอน ไม่ทำตามคำสั่ง
-หัวล้านลื่นครู = คนที่ทำอะไรเกินเลย ไม่เชื่อคำสอน ทำอะไรแผลงๆ

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 404 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลุน

ภาษาอีสานคำว่า..ลุน
ความหมายตรงๆ ====>
ทีหลัง หลัง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:20:04 AM

ตัวอย่าง

มื้อนี้ เจ้ามาลุนข่อยอย่าสิมาหาลัดคิวเด้อ
แปลว่า
วันนี้ท่านมาทีหลังผม กรุณาอย่ามาแซงคิว

วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 405 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลูกกระถุน

ภาษาอีสานคำว่า..ลูกกระถุน
ความหมายตรงๆ ====>
ลูกกระสุนสำหรับ หนังสะติ๊ก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 21-02-2007 19:27:50

ตัวอย่าง

ไปยิงกะปอม อย่าลืมไปพากันล้อลูกกระถุนหนังติ๊กเด้อ
แปลว่า
ไปยิงกิ้งก่า อย่าลืมไปทำลูกกระสุนหนังสะติ๊กเด้อ

บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 406 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เล่นเฮือนน้อย

ภาษาอีสานคำว่า..เล่นเฮือนน้อย
ความหมายตรงๆ ====>
การเล่นขายของ จำลองชีวิตจริง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/25/2002 5:45:09 AM

ตัวอย่าง

อ้ายจ่อย เจ้ามาเล่นเฮือนน้อยกับข่อยบ่ ?
แปลว่า
พี่จ่อย พี่มาเล่นขายของกันกับน้องไหม

การเล่นเฮือนน้อย นี้ เด็กๆภาคอีสานนิยมเล่นมาก เพราะเป็นการจำลองชิวิตจริงในสังคม จะมีการขายของ การอยู่กันแบบครอบครัว เป็นต้น น่าอิจฉาเอ็กน้อย อีสานเน๊าะ


บ่าวหน่อ ชี้แจง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 407 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เลิก

ภาษาอีสานคำว่า..เลิก
ความหมายตรงๆ ====>
เผยอ, ฉีกขาด, ถลก, ทำให้ขาดออกเป็นส่วนๆ, ทำให้หลุดออกจากกัน, เปิด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 16-07-2007 10:57:08

ตัวอย่าง

เลิก คือ เผยอ, ฉีกขาด, ถลก, ทำให้ขาดออกเป็นส่วนๆ, ทำให้หลุดออกจากกัน
มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บ่าวหน่อ ไปเตะฟุตบอล ถืกอ้ายโรนัลดินโญ่ สกัดบอล จนบ่าวหน่อสักกะเทียมทวน กระเด็นออกไปข้างสนามถืกแผ่นป้ายโฆษณาของอีสานจุฬาฯดอทคอมเข้าอย่างจัง ขาซ้ายเหลิ่น ขาขวาหนังเลิกออกมาเป็นตาย้าน แต่บ่าวหน่อ บ่ตายดอก
แปล
บ่าวหน่อ ไปเตะฟุตบอล ถูกโรนัลดินโญ่ สกัดบอลจนบ่าวหน่อตีลังกา กระเด็ยออกไปข้าวสนาม โดนแผ่นป้ายโฆษณา อีสานจุฬาฯ ดอทคอมอย่างจัง ขาซ้ายถลอก ขาขวาหนังเผยอ ฉีกขาดออกมา น่ากลัวมา แต่บ่าวหน่อ ไม่ตาย

อีกตัวอย่างนึงครับ
สาว ป. เลาเป็นคนบ้า มักสิเลิกสิ่น เลิกเสื้อใส่ผู้บ่าว
แปลว่า
สาว ป. แกเป็นคนบ้า แกมันจะเปิดกระโปรง เปิดเสื้อให้หนุ่มๆดู


สมมติเด้อ สมมติ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 408 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แล้ว (ออกเป็นเสียงโท)

ภาษาอีสานคำว่า..แล้ว (ออกเป็นเสียงโท)
ความหมายตรงๆ ====>
เสร็จ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:49:15

ตัวอย่าง

แปลว่า เสร็จ ขึ้นอยู่กับบริบทด้วยครับ ลักษณะประโยคด้วยครับ ไม่ได้แปลว่าแล้วนะครับ
เช่น แม่:บักหล่า มาซอยเวียกแม่ทางในแน่ลูก
ลูกชาย:ลูกกะยังบ่แล้วนาแม่ เวียกลูกหั่น *นา เป็นคำสร้อยของคนหนองคายประมาณว่า อ่ะ หรืออ่าเสร็จ ยังบ่แล้วนา-ยังไม่เสร็จอ่า

แปล แม่:มาช่วยงานแม่ข้างในหน่อยลูก
ลูกชาย:งานผมก็ยังไม่เสร็จเลยครับ

ปลคนท้องถิ่นหนองคาย โดยเฉพาะชานเมือง หรือที่เรียกไทหนองคายนิยมเรียกแทนตัวเองว่าลูก เวลาคุยกับพ่อแม่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 409 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วัง

ภาษาอีสานคำว่า..วัง
ความหมายตรงๆ ====>
โค้งน้ำ ส่วนโค้งของแม่น้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: เก่ง ญาติระอา
เมื่อวันที่:: 07-12-2010 14:30:35

ตัวอย่าง

มื้อนี้ไปไส่มองอยู่ วังกกโก ได้ปลามาหลายคัก
ังเป็นที่อยู่ของปลาน้อยใหญ่เป็นจำนวนมาก บางบ้านอาจเรียกว่าวังปลาก็ได้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 410 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า วังยา

ภาษาอีสานคำว่า..วังยา
ความหมายตรงๆ ====>
เมื่อกี้นี้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: zing
เมื่อวันที่:: 06-03-2007 20:50:53

ตัวอย่าง

ังยา ( วังญา ) มีความหมายเดียวกันกับ วังหั่น แปลว่าเมื่อกี้นี้
โดยส่วนมากแล้วจะพูดแถวๆอีสานเหนือ
เหตุการณ์
ซิ่ง : หนูหิ่น เห็นน้องเฮาบ่
หนูหิ่น : เห็นอยู่
ซิ่ง : ไสละ
หนูหิ่น: มันขี่มอเตอร์ไซด์ไปนำหมู่วังยา หนิ

แปล
ซิ่ง : หนูหิ่น เห็นน้องเราหรือป่าว
หนูหิ่น : เห็น
ซิ่ง : ไหนละ
หนูหิ่น: มันนั่งมอเตอร์ไซด์ไปกับเพื่อนเมื้อกี้นี้เอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 411 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ว่าด้วยเรื่องอวัยวะ

ภาษาอีสานคำว่า..ว่าด้วยเรื่องอวัยวะ
ความหมายตรงๆ ====>
อวัยวะของร่างกาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:30:02

ตัวอย่าง

ในบางคำของภาษาอีสาน ใช้คำเดียวกันกับภาษาไทยเลย แต่จะขอเล่าเฉพาะที่แตกต่างกันนะครับ
ภาษากลาง ภาษาอีสาน
จมูก ==> ดัง
จมูกไม่มีดั้ง ==> ดังแหมบ
น้ำมูก ==> ขี้มูก
น้ำมูกที่แห้ง ==> ขี้ดัง
จมูกรอใหญ่ ==> ฮูดังปึ่ง
ฟัน ==> แข่ว
ฟันหลอ ==> แข่ววอง
ริมฝีปาก ==> ผีสบ
คาง ==> คางกะไต
ศอก ==> แขนศอก
นิ้วหัวแม่มือ ==> นิ้วโป้
นิ้วเท้า ==> หัวโป้ตีน
ก้น ==> ดาก
เอว ==> แอว
ไหล่ ==> เปี้ยง
ผมหยิก ==> หัวหยอง
หัวล้าน ==> หัวเถิก
ส่นเท้า ==> สะนอง
น่อง ==> บีแข้ง
ขาอ่อน ==> ขาโต้น
บ่า ==> บ่าไหล่
เดินตีนเปล่า ==> ยางอีเปิ่ม


ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 412 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ว่าติ ติ๊ ตี้ / บ้อ เบาะ ซั่นบ้อ ซั่นเบาะ

ภาษาอีสานคำว่า..ว่าติ ติ๊ ตี้ / บ้อ เบาะ ซั่นบ้อ ซั่นเบาะ
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำสร้อยท้ายประโยค ประมาณว่าใช้ในเวลาถาม หรือไม่เข้าใจ ความหมายคือ ใช่หรือ จริงหรือ ยังงั้นหรือ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 11-01-2012 08:05:44

ตัวอย่าง

เขาเว้าจั่งซี้ว่าติ
แปลว่า เขาพูดยังงี้หรือ

บ่ไปตี้
แปลว่า ไม่ไปหรือ

ซั่นติ แปลว่า ยังงี้นี้เอง เป็นเช่นนั้นเอง เช่น เป็นคนจั่งซั่นติ แปลว่า เป็นคนยังงั้นหรือ

บ้อ ใช้ในเวลาถาม เช่น บ่มาบ้อ บ่ไปบ้อ เเปลว่า ไม่ไปหรือ ไม่มาหรือ

ซั่นเบาะ หมายถึง งั้นหรือ อย่างงั้นหรือ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 413 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าขี้พื้น/เว้าพื้น

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าขี้พื้น/เว้าพื้น
ความหมายตรงๆ ====>
พูดนินทาคนอื่นให้เสียใจ ให้เกิดความเสียหาย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:58:58

ตัวอย่าง

เช่น แม่ตู้นี้เลามักเว้าพื้นผู้อื่น ขะเจ้ากะเลยซังเลา

แปลว่า ยายแก่นี้ชอบพูดนินทาว่าร้ายคนอื่น เขาก็เลยพาลไม่ชอบหน้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 414 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าแปน

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าแปน
ความหมายตรงๆ ====>
พูดหมด พูดหมดเปลือก พูดออกมาหมด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 23-01-2024 17:07:42

ตัวอย่าง

คำว่า คนที่เว้าแปน คือ คนที่พูดหมด พูดหมดเปลือก พูดออกมาหมด

ตัวอย่าง อ้ายมาคือเว้าแปนแท้ เห็นหยังกะเว้นหมดเอาโลด เหลือป่องให้ข่อยหลอยออกแหน่

แปล
พี่ทำไมมาพูดจนหมดแบบนี้ เห็นอะไรก็พูดจนหมด ไม่เหลือช่องให้ผมหลุดรอดออกมาเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 415 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าพื้น

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าพื้น
ความหมายตรงๆ ====>
การนินทาให้ผู้อื่นเสียหาย,พูดให้ร้ายใส่ความผู้อื่นให้ได้รับความเสียหาย..อย่างไม่เป็นธรรมด้วยการพูดนินทาเขา
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 25-09-2007 17:17:23

ตัวอย่าง

เว้าพื้น...เป็นภาษาอีสาน...เป็นคำพูดที่ไม่ควรพูด..เช่น บักกึม..บ้านหนองรังกา พูดให้ร้าย..นางสาวเปิ้ล...บ้านแสงอินทร์ ต่อหน้าคนอื่น ว่า \"นางสาวเปิ้ลนั้นเด้อพี่น้อง...ไปได้เสียกับทิดโจก..เป็นคนบ่ดี...เป็นคนน่ารังเกียจหลายเด้อ.\" ซึ่งคำพูดนั้น อาจทำให้นางสาวเปิ้ลเสียหาย เป็นต้น...ขอเตือนเด้อพี่น้อง....อีสานเฮา...การเว้าพื้นคนอื่น ทำให้คนถูกเว้าพื้นเสียหาย ถูกเกลียดชัง...ระวังเด้อ ...ผิดกฎหมายอาญา มาตรา 326 เรียกว่า หมิ่นประมาท ระวังสิติดคุกเด้อพี่น้อง ซอมๆกันแน่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 416 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าโพด

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าโพด
ความหมายตรงๆ ====>
พูดเกินความเป็นจริง,เรื่องจริงแค่ศอกแต่เวลาไปพูดเป็นวา,เป็นคำในทางลบพูดแล้วคนไม่เชื่อถือไม่ศรัทธา
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 07-10-2007 09:47:07

ตัวอย่าง

อาทิเช่น...ยายขาว...แห่งบ้านหนองรังกา...ได้ยินข่าวว่า....หลานสาวยายแดงซึ่งเรียนอยู่ที่กรุงเทพฯ...มีแฟนตามธรรมดาของคนหนุ่มสาวทั่วๆไป...แต่ยายขาวจะเป็นคน \"เว้าโพด\" คือ พูดมากเกินความเป็นจริง...จึงไปบอกคนทั้งหลายว่า...หลานยายแดงไปเรียนที่กรุงเทพนะ.มันเรียนไม่จบหรอก...มันมีผัวไปแล้ว....แถมยังมีลูกด้วย.............นี่แหละที่คนอีสานเอิ้นว่า....คนเว้าโพด.....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 417 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้า

ภาษาอีสานคำว่า..เว้า
ความหมายตรงๆ ====>
พูด
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 21-10-2010 17:29:46

ตัวอย่าง

เฮ้ย สูเว้าหยังกันน่ะ เฮาได้ยินเด๊ะ

: นี่พวกคุณพูดอะไรกันได้ยินนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 418 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เวียก

ภาษาอีสานคำว่า..เวียก
ความหมายตรงๆ ====>
การงาน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ดแลอื่นๆ
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 9/14/2001 2:30:25 PM

ตัวอย่าง

มื้อนี้พี่อ้าย (คนเดียวกันกับคำว่าพี่อ้ายนั่นแหละ) คือมาเอาเวียกเอางานแท้หน้อ บ่แม่นเอื้อยข่อยต้มยาหม้อให่กินหม้อใหญ่กว่าเก่าบ่หน้อ
แปลว่า
วันนี้พี่เขยเอาการเอางานจังเลย หรือว่าเป็นเพราะพี่สาวเราต้มยาให้กินหม้อใหญ่กว่าเดิมหรือเปล่าก้ไม่รู้
..สั่นดอกหว้า..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 419 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย

ภาษาอีสานคำว่า..ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
ความหมายตรงๆ ====>
ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 22-09-2006 15:50:05

ตัวอย่าง

ความจริง บ่าวหน่อเคยเสนอไปแล้วครั้งหนึ่ง แต่ นั่นเป็นคำแบบร้อยเอ็ด ลองมาดูคำทางขอนแก่นบ้างนะ...

อีสาน<=>กลาง
โป้ตีน = นิ้วหัวแม่เท้า
โป้มือ = นิ้วหัวแม่มือ
นิ้วโป้ = นิ้วโป้ง
ตุ้มม่อง, ตุ้มค้อง = ตาตุ่ม
ส้นน่อง, กะน่อง, กะนอง = ส้นเท้า
บีแข้ง = ปลีแข้ง
ขาโอ้ง = โคนขา
แอบแอ่ขา = ขาหนีบ
สะโพก, กะโพก, ตะโพก = สะโพก
ดาก = ก้น
ก้น = ก้น
ฮูดาก = รูตูด
แอว = เอว
บักแอว = บั้นเอว
ส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)
สีส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)
ไสบือ = สะดือ
ขี่โผ่, ขี้โพ่ = พุง
เอิก = อก
ขี้ตะแร้, ขี่ตะแร่, ขี้แฮ่ = รักแร้
กะง่อน, ง่อน = ท้ายทอย
คางกะไต = ขากรรไกร
สีสบ, ซิสบ = ริมฝีปาก
แข่ว, แข้ว = ฟัน
แข่วโคบ = ฟันกราม
แข่วหล่อน = ฟันโยก
แข่ววอง, แข้วว่อง = ฟันหรอ
ัง = จมูก
ขี้ดัง = ขี้มูก
ขี้มูก = น้ำมูก
ขี้มูกตันดัง = คัดจมูก
หน่วยตา = ลูกตา
ขี้กะเทอะ = เสลด
จอม, ญ่อม, หญ่อม = ขวัญ (ที่เวียนเป็นรูปก้นหอยอยู่บนหัว)
เฮี่ย = เหงื่อ
ขนบั่ว = ขนอ่อน, ไรขน (เช่น ขนลูกนกที่กำลังขึ้น)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 420 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สมพอ

ภาษาอีสานคำว่า..สมพอ
ความหมายตรงๆ ====>
มิหน้าหละ
อ้างอิงจังหวัด :: นครราชสีมา
จากคุณ:: โอเล่ย์ สองเม็ดบาท
เมื่อวันที่:: 27-07-2010 14:31:33

ตัวอย่าง

นายออฟ เพิ่นอ่านหนังสือหลาย สมพอ เบิ่นได้ A

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 421 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สร้างแซง

ภาษาอีสานคำว่า..สร้างแซง
ความหมายตรงๆ ====>
บ่อน้ำที่ขุดลึกลงไปในดินแล้วใช้ไม้ยึดกับเสาร์สี่ต้นกันดินพังลง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 29-04-2009 22:38:30

ตัวอย่าง

บ่อน้ำที่ขุดลึกลงไปในดินแล้วใช้ไม้ยึดกับเสาร์สี่ต้นกันดินพังลง ส่วนมากจะเป็นสี่เหลี่ยมจตุรัส มีบันไดไม้ขึ้นลง ส่วนมากจะลึกประมาณหนึ่งลำไม้ไผ่ \"สร้างแซง\" ส่วนมากจะเป็นบ่อน้ำกินประจำหมู่บ้านของคนอีสานสมัยก่อน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 422 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สวก

ภาษาอีสานคำว่า..สวก
ความหมายตรงๆ ====>
แทง,ทิ่ม,ตำ,ชน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 17/1/45 23:47:40

ตัวอย่าง

อยู่ซือๆแหน่ อย่าแลนสวกหน้าสวกหลังหลาย
แปลว่า
อยู่เฉยๆได้ไหม อย่าวิ่งชนหน้าชน(ตำ)หลังได้ไหม


วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 423 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย

ภาษาอีสานคำว่า..ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย
ความหมายตรงๆ ====>
งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:05:20

ตัวอย่าง

คำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย นั้น แปลว่า งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว

ปรกติภาษาอีสานจะไม่ค่อยพูด ร เรือกัน เลยใช้ ล ลิงแทน
คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย เป็นคำวิเศษณ์ เอาไว้บรรยายลักษณะอาการครับ

มาดูตัวอย่างกัน

น้องคำนางหล้าเอ๋ย นิ้วมือเจ้ามาคืองามส่วยหล่วยแท้หละหล่า เป็นตาเอามือเจ้าไปบีบเข้าปุ้น คือสิแล้วเร็วดีเน๊าะ
แปลว่า
น้องคำนางเอ๋ย นิ้วมือของเจ้าช่างงามเป็นระเบียบดีจังเลย น่าจะเอามือเจ้าไปบีบขนทจีนนะ ท่าจะเสร็จเร็ว

คำที่แสดงความเป็นระเบียบก็จะมี อีกคำ เช่น ซ่ายล่าย คือ การเรียงกันอย่างเป็นระเบียบ

เช่น เห็นนักเรียนเข้าแถวกันซ่ายล่าย เบิ่งแล้วสำบายตาดีแท้
แปลว่า เห็นนักเรียนเข้าแถวกันเป็นระเบียบ ดูแล้วสบายตาดี

คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย จะออกไปในแนวทาง สวยงาม
ซ่ายล่าย จะออกไปทางเป็นระเบียบ ครับ

บ่าวหน่อ บอกอย่างนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 424 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่วยหน้า

ภาษาอีสานคำว่า..ส่วยหน้า
ความหมายตรงๆ ====>
ล้างหน้า
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 24-08-2006 14:42:05

ตัวอย่าง

ส่วยหน้า =>ล้างหน้า
สมมติเฉยๆนะครับ

มื้อวานสาวบิวเลาเบิ่งหนังขายยาจนเดิก เลาตื่นสวยสั่นแหล่ว ฟ้าวส่วยหน้าส่วยตาไปเฮ็ดงาน
แปลว่า
เมื่อวาน น้องบิวแกดูหนังขายยาดึกไปหน่อย แกเลยตื่นสาย เลยรีบล้างหน้าล้างตาไปทำงาน

นี่สมมติเฉยๆนะครับ ตัวจริงแกตื่นเช้ามากเลยครับ

สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 425 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอนควม

ภาษาอีสานคำว่า..สอนควม
ความหมายตรงๆ ====>
ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม.
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 23-05-2007 09:36:49

ตัวอย่าง

คำว่า สอนควม หรือ สอนความ แปลว่า พูดตามหลังคนอื่นในคำเดิม
มาดูตัวอย่างพร้อมสถานการณ์กันดีกว่าครับ

ส่วนใหญ่สถานการณ์การสอนความนั้นจะต้องการให้คนพูดก่อนน่าเบื่อ หรือเพื่อให้ตลก

มาดูตัวอย่างครับ
บ่าวหน่อไปเล่นสาวกระแตกับอ้ายดล ซึ่งอ้ายดลเลาหมายมั่นวาสิจีบสาวกระแตให้ได้ และบ่าวหน่อกะโอเค ย้อนว่าสาวกระแตบ่แมนสเป๊กของบ่าวหน่อ แต่วาอ้ายดลเพิ่นเว้าสาวบ่เป็นกะเลยให้บ่าวหน่อพาวาท่อนตั๊ว
บ่าวหน่อบ่ฮุ้สิซอยจั่งใด๋ กะเลยบอกอ้ายดลวา
บ่าวหน่อ : อ้ายดลเจ้าเว้าบ่เก่ง คารมบ่ดี เอาจั่งซี้ ข่อยสิส่ำเจ้าเด้อ เจ้าเว้านำก้นข่อยเด้อ ข่อยเว้าจั่งใด๋ เจ้าวาจั่งซั้น
อ้ายดล : OK บ่าวหน่อ

พอตะไปฮอดบ้านสาวกระแต อ้ายดลเลากะให้บ่าวหน่อ ขึ้นไปนำ แล้วทั่งคู่กะเริ่มแผนการ
บ่าวหน่อ : (ส่ำ) หล่านางเอย...
อ้ายดล : (เว้าแฮงๆ) หล่านางเอ้ย
บ่าวหน่อ : (ส่ำ) สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด
อ้ายดล : สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด

อ้ายดลกะหันไปทางบ่าวหน่อ บอกว่า อย่าเว้ายาวหลาย

สาวแต: อ้ายดล เจ้าบ่ต้องสอนควมบ่าวหน่อดอก เจ้าอยากเว้าแนวใด๋ จะเว้ามาโลด
อ้ายดล : ย้อนวาอ้ายคารมบ่ดี ย้านมีผู้มาเว่าสาวเจ้าสิหันหนี สั่นดอกหว้า
สาวแต : อ้ายเอ้ย น้องนี้บ่แมนคนที่หลงคารมเป็นคนเป็นมื้อๆ นางคือเอาความจริงใจตั๊วหล่ะอ้าย คันฮักนางอีหลี อย่ามาเว้าเล่น ตั๋วให้หลงไปซือๆ บอกอีพออีแมมาขอนางน้องกะบ่วาดอกอ้ายเอ๋ย
อ้ายดล : ฮ่วย มันดีจั่งซี้ตั๊วนี่แหมะ คันซั่น อ้ายบ่สอนควมบ่าวหน่อแล้วเด้อ

จบ

อ้าวแปลที่นี่ มาคือยาวแท้ หล่ะน้อ
เอาเป็นคำๆดีกว่า
เล่นสาว : จีบสาว
เว้าสาว : จีบสาวคือกัน
ย้อนวา : เพราะว่า
พาวา : พาพูด (วา คือ ว่า พาว่า คือ พาพูด)
ส่ำ : กระซิบ
ย้าน : กลัว
บ่ดี : ไม่ดี
จั่งซี้ : แบบนี้
สอนควม : ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม.

บ่าวหน่อวา



แก้ไขข้อมูล
คำที่ 426 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอย,สุย

ภาษาอีสานคำว่า..สอย,สุย
ความหมายตรงๆ ====>
การเกือบถูก,การพูดเกือบถูก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 3/5/2002 11:05:23 PM

ตัวอย่าง

ในการแสดงหมอลำกลอนมักมีการสอยเป็นประจำ เนื่องจากการสอยจะออกในลักษณะ ๒ แง่ ๒ง่าม เป็นเหตุให้เกือบที่จะถูกไอ้นั่น (คิดเอาเอง) จึงเรียกว่าการสอย

ตัวอย่างการสอย
สอย สอย พี่น้องฟังสอย ผู้สาวสำน้อยบฮู้จักบ่าวหน่อ บัดเขาพาไปเอาอันนั้นจ่อ บ่าวหน่อมาแซบแท้หล่ะน้อ........
หรือ
สอยสอย พี่น้องฟังสอย น้ำท่วมข้าวเห็นแต่ปลายวีวี่ บัดวาน้ำท่วม.........




โรงสีเห็นแต่ท่อขี้แกลบ

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 427 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่อ
ความหมายตรงๆ ====>
ซักไซร้ไล่เรียง, ช่างถามแซกซอก
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 11-05-2010 17:53:13

ตัวอย่าง

จันแรม . อีหยังนิ อีพ่อ
พ่อ ขวดโหล
จันแรม เอาไว้ใส่หยัง
พ่อ บ๊ะ..คือมามัก ส่อ แท้ อีนี่ ฮึ
คำแปล
จันแรม อะไรนี่พ่อ
พ่อ ขวดโหล
จันแรม เอาไว้ใส่อะไรหละ
พ่อ เอ..ทำไม ชอบซักไซร้ไล่เรียง จัง เด็กคนนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 428 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะเดิด

ภาษาอีสานคำว่า..สะเดิด
ความหมายตรงๆ ====>
สะดุ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 11/10/2544 18:06:52

ตัวอย่าง

หัวใจน้องมันสะเดิด เตลิดไม่อยู่กับกาย
แปลว่า
หัวใจน้องต้องงสะดุ้ง ไม่อยู่กับกายนะ

--แปลยังไงนี้
วาสั่นดอก....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 429 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะตี้

ภาษาอีสานคำว่า..สะตี้
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำปฏิเสธ,ว่าไม่จริงอย่างที่คนอื่นพูด
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 28-09-2007 09:01:19

ตัวอย่าง

เช่นอาทิ....บักจิหลัน...บ้านหนองประดู....มาหา... อ้ายทองทัศน์ฯ บ้านธวัชดินแดง....พออ้ายทองทัศน์ฯ เห็นหน้า..บักจิหลัน...กะเลยเว้าว่า...บักจิหลัน..มึงไปลักกินหัวน้ำหวานเหล้าโท...พ่อใหญ่มังกร..ซันบ่?...บักจิหลันรีบปฏิเสธ...ทันที...ว่า... \"สะตี้\"...คำว่า สะตี้ แปลว่า ไม่ได้ทำอย่างที่เขาพูด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 430 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะมัก

ภาษาอีสานคำว่า..สะมัก
ความหมายตรงๆ ====>
สำลัก
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 28-12-2006 21:41:44

ตัวอย่าง

สะมัก หมายถึง สำลัก
เช่น
สะมักเข่า หมายถึง สำลักข้าว
สะมักน้ำ หมายถึง สำลักน้ำ

ตัวอย่าง

- น้องพอลล่า ไปเล่นน้ำทะเล แต่ว่าลอยน้ำบ่เป็น พออ้ายหน่อล่อให้ลงไปเลิกๆ น้ำไหลเข่าปากเข่าดัง \"สะมัก\" น้ำทะเลแอ้กๆ เค็มเกียบตาย กะยังหวา

แปลว่า

- น้องพอลล่า ไปเล่นน้ำทะเล แต่ว่ายน้ำไม่เป็น พออ้ายหน่อหลอกให้ลงไปบริเวณน้ำลึกๆ น้ำไหลเข้าปากเข้าจมูก \"สำลักน้ำ\" ทะเลเค็มอย่างมากเลย

เหยียบแม่นตายน้ำบ่หละ น้องพอลล่า เอย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 431 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะหง่าวสะหงี่ว

ภาษาอีสานคำว่า..สะหง่าวสะหงี่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ผงาบ ๆ ใกล้จะใจขาดตาย หรือ จะเป็นลม
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: จารคำแหว
เมื่อวันที่:: 22-12-2009 10:24:30

ตัวอย่าง

(กรุณาอ่านออกเสียงภูไทยอำเภอนาแก)
โหย่ว..ทิดนัด ผู้เหลอเอาเกอเส่อเหย่นในคุ เบิ่งดุมันสะหง่าวสะหงี่วอยู่ฮั้น

แปลว่า
เอะ...ทิดนัด ใคร (ผู้เหลอ) เอาเกอ (เอาเกลือ) เส่อ (ใส่) เหย่น (ปลาไหล) ในคุ(ในครุถัง) เบิ่งดุ (ดูสิ) มันสะหง่าวสะหงี่ว (มันผงาบ ๆ ) อยู่ฮั้น (อยู่นั่น)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 432 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะแหล๋น

ภาษาอีสานคำว่า..สะแหล๋น
ความหมายตรงๆ ====>
การสะเออะ,เข้าไปยุ่งอย่างไม่จำเป็น
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 3/15/2002 12:59:38 AM

ตัวอย่าง

อีนางนี้มาคือสะแหล๋นแท้ แลนนำผู้บ่าว แล้วยังไปนอนอยู่นำเขาเป็นเดือนพู้น
แปลว่า
ผู้หญิงคนนี้ ทำไมเข้ายุ่งยากมากมาย (การสะเออะ,เข้าไปยุ่งอย่างไม่จำเป็น) วิ่งตามผู้ชาย แล้วยังไปนอนอยู่กับเขาตั้งเป็นเดือนแล้วนะ

วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 433 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะเออะ

ภาษาอีสานคำว่า..สะเออะ
ความหมายตรงๆ ====>
สะอึก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: sab
เมื่อวันที่:: 13-01-2010 19:48:45

ตัวอย่าง

กินน้ำแล้วยังสะเออะอยู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 434 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สักกะเทียม

ภาษาอีสานคำว่า..สักกะเทียม
ความหมายตรงๆ ====>
ตีลังกา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 6:36:11 AM

ตัวอย่าง

มื้อวานข่อยเห็นซิ๊กโก้ เพิ่นสักกะเทียมอยู่สนามขุ๊ดบอล
แปลว่า
เมื่อวาน ผมเห็นซิ๊กโก้ (นักฟุตบอลทีมชาติไทย) เขาตีลังกาอยู่ที่สนามฟุตบอล

บ้านข้อยเอิ้นวา..ขุ๊ดบอล
วาสั่นดอก...บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 435 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สังกะลี

ภาษาอีสานคำว่า..สังกะลี
ความหมายตรงๆ ====>
เด็กวัด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-05-2006 18:47:27

ตัวอย่าง

ังกะลี มันตื่นไป่หล่ะ สิได้บอกให้มันไปไล่ไก่
แปลว่า
เด็กวัด มันตื่นหรือยัง จะได้บอกให้ไปไล่ไก่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 436 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สัตว์ + แมงต่างๆ

ภาษาอีสานคำว่า..สัตว์ + แมงต่างๆ
ความหมายตรงๆ ====>
สัตว์ + แมลงต่างๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรดียวดาย
เมื่อวันที่:: 13-09-2006 10:55:17

ตัวอย่าง

กะปอม, ขี้กะท่าง = กิ้งก่า
ขี้เกี้ยม (ขอนแก่นออกเสียง ฉี่เจี้ยม) = จิ้งจก
ขี้โกะ, ขี้โก๋ = จิ้งเหลน
จิโป่ม (บางแห่งเรียก จิลอ) = จิ้งโคร่ง, จิ้งโกร่ง
จิหรีด = จิ้งหรีด (จีงหรีดทองคำ)
จิล่อ, จิลอ = จิงหรีดเล็ก
จิโหลน = ลูกจิ้งหรีดที่ปีกยังไม่ขึ้น
จินาย = จิ้งหรีดทองแดง
แมงจิซอน = แมงกระชอน
แมงคาม = แมงกว่าง, ด้วงกว่าง
แมงแคง = แมงแกง
แมงวัน = แมลงวัน
แมงสาบ = แมลงสาบ
แมงภู่, แมงพุ = แมลงภู่, ภมร
แมงเงา = แมงป่องช้าง
แมงงอด = แมงป่อง
แมงย่างซิ้น = แมงมุมชนิดหนึ่ง ตัวลายเหลือง ทำรังเป็นข่ายวงกลมสำหรับดักเหยื่อ
ยายอีมอม, แมงอีม่อม = แมลงไม้
แมงกะบี้, แมงกะเบื้อ = ผีเสื้อ
แมงบ้ง = ตัวบุ้ง
แมงง่องแง้ง = ลูกน้ำ(ลูกยุง)
ขี้ไก่กือ = กิ้งกือ
ขี้ไก่เดือน(ขอนแก่นออกเสียง ขี้ไก่เดียน), ขี้ดักเดือน = ไส้เดือน
ขี้เข็บ = ตะขาบ

แมงระงำ = ตัวอ่อนแมงปอ ก่อนที่จะลอกคราบเป็นแมลงปอ
แมงเหนี่ยว = ตัวอ่อนแมลงปอคอปเตอร์ ก่อนที่จะลอกคราบ
แมงโกก, แมงคันโซ่ = แมลงปอ
ฮวก = ลูกอ๊อด
เขียดคันคาก, ขี้คันคาก, คันคาก = คางคก
เขียดตาปาด = เขียดปาด
เผิ้ง, เผิ่ง = ผึ้งชนิดที่ทำรังตามโพรงไม้ มีหลายๆแพ ในรังเดียวกัน
มิ้ม, มิ่ม = ผึ้ง
ม้อน = ตัวไหม
กับแก้ = ตุ๊กแก
อีเจีย = ค้างคาว
แหลว = เหยี่ยว
เอี่ยน = ปลาไหล
ขูลู = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ที่อยู่ตามใบตองกล้วย
แมงง่วง, แมงง้วง = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ตัวใหญ่มาก พบได้ตามป่าโคก (เสียงร้องคล้ายเสียงงูจงอาง)
แมงเหลี่ยม = แมลงทับ
แมงคับ = แมลงทับ
แมงช้างงอบ = แมลงงวงช้าง (แมลงปีกแข็ง มีปากเหมือนงวงช้าง ชอบกินใบพุทรา)
แมงกอก = กว่างกอก
แมงหินห่อย, แมงหิ่งห้อย = หิ่งห้อย
ไฮ = ตัวไร (ไรเป็ด, ไรไก่)
เหลียก = เหลือบ
อิ้น, ฮิ่น = ริ้น
จักจั่น = จักจั่น
แมงอี = จักจั่น
แมงหมี่ = แมลงหวี่
แมงเม่า = แมลงเม่า
แมงน้อย, แมงขี้สูด = ตัวชันรง (ผึ้งตัวเล็กชนิดหนึ่ง ขี้ผึ้งชนิดนี้เรียกว่า ชันรง)
กะปู, อี่ปู, ปู = ปู
จินูน, กินูน, อีนูน = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินใบไม้อ่อน เช่นใบมะขามอ่อน ใบมะม่วงอ่อน
กุดจี่, จุดจี่ = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินขี้วัว ขี้ควาย เป็นอาหาร

แลน = ตะกวด
จอนฟอน = พังพอน
กะฮอก = กระรอก
งัว = วัว
แบ้ = แพะ
หมาจอก = สุนัขจิ้งจอก
เห็น, อีเห็น = ชะมด
มั่ง, มัง = ละมั่ง
ไก่โอก = ไก่โต้ง
ไก่ยวง = ไก่งวง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 437 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าม

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าม
ความหมายตรงๆ ====>
เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 01-08-2006 13:01:31

ตัวอย่าง

ส่าม มีวามหมายว่า เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ
แปลว่า
ตอนนี้ทางชมรมอีสาน หมาวอทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ

หรือ
พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย
แปลว่า
คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย

บ่าวหน่อเลาวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 438 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สายบือ

ภาษาอีสานคำว่า..สายบือ
ความหมายตรงๆ ====>
สะดือ
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์
จากคุณ:: ทิดแหล่
เมื่อวันที่:: 16-04-2007 15:52:54

ตัวอย่าง

ลูกหลานคนอีสานบ่เคยลืม \"ม่องฝังสายแฮ่ ม่องแผ่สายบือ\"

ลูกหลานคนอีสานไม่เคยลืมที่ฝังรกที่ตัดสะดือ (ไม่ลืมบ้านเกิดเมืองนอน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 439 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าว (ไม้ส่าว)

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าว (ไม้ส่าว)
ความหมายตรงๆ ====>
น. ไม้ยาว ๆ สำหรับใช้สอยของที่อยู่สูง ว. เป็นระยะ, เป็นช่วง, ห้วงระยะเวลาหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 12-05-2010 11:18:46

ตัวอย่าง

(ตัวอย่าง จากเรื่องสั้นอีสานฯ บ่าวปิ่นลม)

(น.) เซียงน้อยกำลังเอา*ไม้ส่าว*ต่อยบักตูมอยู่กลางท่งนา
แปลว่า เซียงน้อยกำลังเอา*ไม้ยาว ๆ* สอยมะตูมอยู่กลางทุ่งนา

(ว.) เดือนธันวา หน้าหนาวลมหัวท่งพัดมาเป็น*ส่าว ๆ*
แปลว่า เดือนธันวาหน้าหนาวลมชายทุ่งพัดมา*เป็นระยะๆ* (ขยายกริยา พัด)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 440 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำนี้

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำนี้
ความหมายตรงๆ ====>
แค่นี้/แค่นี้เอง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 08-11-2010 00:39:29

ตัวอย่าง

เรื่องง่ายๆส่ำนี้ มันสิยากอิหยัง

แปลว่า เรื่องง่ายๆแค่นี้ มันจะไปยากอะไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 441 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำพอ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำพอ
ความหมายตรงๆ ====>
ถึงว่า/มิหน้าล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:59:59

ตัวอย่าง

ส่ำพอเปนหยังเขาคือซังมึง ย้อนมึงเปนจังซี่-ถึงว่าทำเค้าถึงพากันเกลียดแก เพราะแกเป็นงี้นี่เอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 442 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สุย

ภาษาอีสานคำว่า..สุย
ความหมายตรงๆ ====>
เฉียด, เกือบโดน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 01-06-2006 12:30:46

ตัวอย่าง

ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังนั่งสูบยาอยู่นอกซาน ทิดหน่อกะย่างมาเลาะนั้น พอดีพ่อใหญ่ดลเลาถ่มน้ำลาย ปิ๊ด... น้ำลายพ่อใหญ่ดล ฟ้งด่องไป สุยหัวทิดหน่อ ปั๊ด... สำมะมัวน้อ ทิดหน่อน้อ..

แปลว่า...
ขณะที่พ่อเฒ่าดลกำลังนั่งสูบบุหรี่อยู่นอกชาน ทิดหน่อก็เดินมาใกล้ตรงนั้น จังหวะพอดี พ่อเฒ่าดลแกถ่มน้ำลาย ฟิ๊ด.. น้ำลายแก กระเด็นลอยไป เฉียดหัวทิดหน่อ... เกือบไปแล้วนะ ทิดหน่อนะ..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 443 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สู

ภาษาอีสานคำว่า..สู
ความหมายตรงๆ ====>
พวกคุณ
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:08:19

ตัวอย่าง

อาจารย์ : โอยนอ..สูคือมาเว้ายากแท้บอกว่าเงียบกะเงียบแน้สุมนี่
แปลว่า : โถ่..พวกคุณทำไมดื้อจังบอกให้เงียบก็ไม่เงียบพวกนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 444 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสิ้นหน้าเสิ้นหลัง

ภาษาอีสานคำว่า..เสิ้นหน้าเสิ้นหลัง
ความหมายตรงๆ ====>
โฉบไปโฉบมา
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: aniwat simthawee
เมื่อวันที่:: 19-05-2006 19:34:34

ตัวอย่าง

อย่าเสิ้นหน้าเสิ้นหลัง คืออย่าโฉบไปโฉบมา อยู่เป็นที่เป็นทางหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 445 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสีย

ภาษาอีสานคำว่า..เสีย
ความหมายตรงๆ ====>
หาย
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 09-05-2006 13:41:29

ตัวอย่าง

คำว่า เสีย ที่แปลว่า หาย เช่นประโยคที่ว่า
\"มื่อวาน ไปกินดองทางบ้านหนองเสี้ยว กินเหล่าเมาหลาย เกิบเสีย หาจั่งได๋ กะบ่เห็น\"
ความหมาย
\"เมื่อวาน ไปงานแต่งงานที่บ้านหนองเสี้ยว ดื่มสุราจนเมา รองเท้าหาย หายังไงก็ไม่เจอ\"

นี่ คำว่าเสีย ที่แปลว่า \"หาย\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 446 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสีย

ภาษาอีสานคำว่า..เสีย
ความหมายตรงๆ ====>
ขุดรากถอนโคน , รื้อเอาออกไปทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 09-05-2006 14:01:19

ตัวอย่าง

อันนี่บ่กล้าเขียนความหมายตรงๆ แต่ขอเทียบเคียงประโยค ก็แล้วกัน
เช่น \" ป่ามันเฮา มันคือหญ่าฮกคักแท้ มื่ออื่น พวกโตพากันไป เสียหญ่า ออกแหน่เด้อ \"
ความหมาย \" ไร่มันสำปะหรังของเรา ทำไมมีหญ้าขึ้นรก อย่างนี้ พรุ่งนี้ พวกคุณเอาหญ้าออกหน่อยนะ\"
\"เสียหญ่า\" ในประโยคนี้ หมายถึง การใช้ เสียมหรือจอบไปขุดรากถอนโคนเอาหญ้าออกไปที้ง ไม่ให้เหลือแม้แต่รากหญ้า

อีกประโยค คำว่า \"เสียขี่\" เช่น \" ม่อน ที่เฮาเลี่ยงไว่ มันนอนใหญ่ลุกแล่ว ให่เจ้า เสียขี่ม่อนออกก่อนเด้อ จั่งค่อยเอาใบมอนไปเกียมัน\"
หมายความว่า \"ตัวไหมที่เราเลี้ยงไว้ มันลอกคราบครั้งที่สี่เสร็จแล้ว ให้คุณ รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้งเสียก่อน แล้วค่อยเอาใบหม่อน ไปให้อาหารมัน\"
คำว่า \"เสียขี่\" น่าจะมีความหมายว่า \"รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้ง\"
กะยังว้า กะยังวะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 447 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสด

ภาษาอีสานคำว่า..โสด
ความหมายตรงๆ ====>
เปื่อยร่วง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-10-2006 16:55:21

ตัวอย่าง

โสด คือลักษณะที่อะไรบางอย่างซึ่งแขวนลอยอยู่กลางอากาศ เปื่อยขาดร่วงลงมาโดยแรงโน้มถ่วง เช่นน้อยหน่าสุกโสด รังผึ้งโสด เป็นต้น...

มื้อคืน พ่อใหญ่ดล เลากินเบียร์หลาย ตื่นเซ้ามา ท้องเสีย ปวดถ่าย กะเลยฟ้าวแล่นเข้าป่ามอน ไปนั่งขี้ พอขี้ใกล้สิสุด เลากะเลยหยับหาไม้แก้งก้น จนไปฮอดใต้ต้นบักเขียบ เลากะเห็นบักเขียบสุก “โสด” ลงมา เลาเสียดายวะสั่น คิดว่า คันแม่นมาขี้แต่มื้อแลงวาน กะสิบ่ทันได้โสด กะสิได้กินบักเขียบสุกคาต้น หวานๆ แซบๆ สะล่ะล่ะ

แปลว่า
เมื่อคืน พ่อใหญ่ดล แกกินเบียร์มาก ตื่นเช้ามา ท้องเสีย ปวดอึ ก็เลยรีบวิ่งเข้าสวนหม่อน ไปนั่งอึอยู่ พออึใกล้จะสุด แกก็พยายามขยับหาไม้เช็ดก้น จนไปถึงใต้ต้นน้อยหน่า แกก็เห็นน้อยหน่าสุก “เปื่อยขาดร่วงลงมา” แกเสียดายมาก คิดว่า ถ้ามาอึกตั้งแต่เมื่อเย็นวาน น้อยหน่าก็จะไม่ทันได้เปื่อยร่วง ก็จะได้กินน้อยหน่าสุกคาต้น หวานๆ อร่อยๆ น้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 448 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสตาย

ภาษาอีสานคำว่า..โสตาย
ความหมายตรงๆ ====>
สู้ไม่กลัวตาย สู้ถวายหัว เอาจนตายไปข้างนึง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-06-2006 09:00:57

ตัวอย่าง

เป็นความหมายในเชิงเปรียบเทียบนะครับ

สู้ไม่กลัวตาย สู้ถวายหัว เอาจนตายไปข้างนึง

ช่วงนี้บอลโลกกำลังมาแรงขอเอาตัวอย่างแบบบอลโลกนะครับ

นักขุ๊ดบอล ประเทศกาน่า ปีนี้เป็นปีแรกที่ได้เข้ารอบมาเตะขุ๊ดบอล มื้อนี้ได้แข่งกันกับ ประเมศบลาซิล เพิ่นวาสิเล่นโสตายเลย บ่ย้านดอกบลาซิล
แปลว่า
นักฟุตบอลประเทศกาน่า ปีนี้เป็นปีแรกที่ได้เข้ารอบมาเตะฟุตบอล วันนี้ได้ลงแข่งขันกับบลาซิล เขาบอกว่าจะสู้แบบถวายชีวิตเลย ไม่กลัวหรอกประเทศบลาซิล


สั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 449 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสถิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..โสถิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
กะว่าจะทิ้งแล้วไม่สนใจว่าจะถูกผิด ได้หรือไม่ได้ แบบว่าทำเอาเป็นเอาตายว่างั้น ไม่ตั้งใจ ตัดหางปล่อยวัด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:16:29

ตัวอย่าง

โสถิ่ม คือ กะว่าจะทิ้งแล้วไม่สนใจว่าจะถูกผิด ได้หรือไม่ได้ แบบว่าทำเอาเป็นเอาตายว่างั้น ไม่ตั้งใจ ตัดหางปล่อยวัด
โส คือ การไม่เอาแล้ว, การตัดขาด, การตัดเยื่อใย
ถิ่ม คือ ทิ้ง

ังนั้น โสถิ่ม คือ กะว่าจะทิ้งแล้วไม่สนใจว่าจะถูกผิด ได้หรือไม่ได้ แบบว่าทำเอาเป็นเอาตายว่างั้น

มาดูตัวอย่างกันครับ
แม่ใหญ่มี เลาสาวหลอก สาวได้คราวเดียวกะขาดสาวลงกะต่ายามใดกะมุนอุ้ยปุ้ยเลากะเลาฟ้าวเฮ็ด โสถิ่มไปจั่งสั้นหล่ะ
แปลว่า ยายมี แกสาวไหม พอสาวไหมได้แป๊บเดียวก็ขาด สาวลงตะกร้าทีได ก็ไม่เป็นท่า ไหนๆก็ไหนแล้ว แกเลยกะว่าจะทิ้งรีบๆทำไปยังงั้นแหละ

สาวหลอก คือ การสาวไหม
ฝักหลอก คือ ตัวไหมที่มีเยื่อหุ้ม บางที่เรียก ฝักหลอกหลีบ

อีกตัวอย่างนะครับ
บ่าวหน่อไปพ้อเด็กน้อยนั่งเล่นอยู่ใต้สะพานลอย กะเลยบอกว่า พวกสู เป็นลูกพ่อแม่โสถิ่มแล้วบ้อ มานั่งเล่นอยู่นี่ บ่ไปหาเฮียนหนังสือ บ้อ
แปลว่า
บ่าวหน่อ ไปพบเด็กนั่งเล่นอยู่ใต้สะพานลอย ก็เลยบอกว่า พวกเจ้า เป็นลูกที่พ่อไม่ทิ้งแล้วเหรอ มานั่งเล่นอยู่ที่นี่ ไม่ไปหาเรียนหนังสือหล่ะ

บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 450 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสเหล่

ภาษาอีสานคำว่า..โสเหล่
ความหมายตรงๆ ====>
พูดคุยกัน, วิพากษ์ วิจารณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-11-2006 12:18:59

ตัวอย่าง

โสเหล่ คือ พูดคุยกัน, วิพากษ์ วิจารณ์

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
ชมรมอีสานเพิ่นมีกระดานข่าวอยู่ใน เวบไซต์ อย่างดีเลย เอาสิได้มีหม่องมาโสเหล่กัน ดีคักๆ
แปลว่า
ชมรมอีสาน มีกระดานข่าวใน Website อย่างดีเลย เราจะได้มีที่สำหรับมาพบปะคุยกัน วิพากษ์วิจารณ์ ดีจริงๆนะ

อีกตัวอย่างนึง
ผู้ใหญ่บ้าน บ้านโนนหินแห่ ตีกอลอเอิ้นลูกบ้านมานั่งโสเหล่กัน เรื่องงานบุญแจกข้าว หาเจ้าของ สั่นแหล่ว
แปลว่า
ผู้ใหญ่บ้าน บ้านโนนหินแห่ (หากแปลไปไทยก็คือ หินลูกรัง) ตีเกราะเรียกลูกบ้านมานั่งประชุมคุยกัน เรื่องงานบุญอุทิศส่วนกุศลหาตัวเอง ซะงั้น

บุญแจกข้าว คือ งานบุญอุทิศส่วนกุศล

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 451 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หงวย

ภาษาอีสานคำว่า..หงวย
ความหมายตรงๆ ====>
อาการเอนจนเกือบล้ม หรือจนล้มเลย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 6:33:37 AM

ตัวอย่าง

นั่งดีๆเด้อ เดี๋ยวสิหงวยหลังเด้
แปลว่า
นั่งดีๆนะ เดี๋ยวก็หงายหลังเอานะ (หากจะแปลให้ คล้ายๆกับภาษาไทยกลาง)

วาสั่นดอก...บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 452 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หง่วย

ภาษาอีสานคำว่า..หง่วย
ความหมายตรงๆ ====>
โค่น ใกล้จะล้ม กำลังจะล้มลง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวส่าคำนาดี
เมื่อวันที่:: 08-08-2009 10:16:27

ตัวอย่าง

เช่นมื้อนี่ฝนตกแฮงคักลมกะลมแฮงต้นไม้ล้มกันละเนละนาด แต่ต้นยางใหญ่กะยังหง่วยสิล้มแล้วระวังเด้ออย่าไปใก้เด้อมันสิล้มทับเด้สู.......

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 453 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หง่าง

ภาษาอีสานคำว่า..หง่าง
ความหมายตรงๆ ====>
การแยกที่ติดกันออกจากกัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:49:18

ตัวอย่าง

อีหล่าเอ้ย นั่งลงกะให่นั่งเอาข้างล่างแหน่เด้อ อย่าสินั่งหง่างหลาย มันบ่งาม
แปลว่า
น้องเอย การนั่งก็ขอให้นั่งระวังข้างล่างหน่อยนะ อย่านั่งแบบขาแยกออกจากกันเลย มันไม่งาม

บ่าวหน่อ เป็นห๊วงเป็นห่วง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 454 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หงายหมา/หงายเงิบ

ภาษาอีสานคำว่า..หงายหมา/หงายเงิบ
ความหมายตรงๆ ====>
หงายหลัง/ลักษณะของการที่ถูกทำให้หงาย เช่น โดนถีบ เตะ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 01-07-2010 01:38:36

ตัวอย่าง

บักนั่นเว้ากวนหมู่หลาย เขาเลยถีบหงายหลังตกแคร่

แปลว่า หมอนั่นชอบพูดยียวนกวนเพื่อน เขาเลยถีบหงายตกแคร่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 455 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หงำ

ภาษาอีสานคำว่า..หงำ
ความหมายตรงๆ ====>
บดบังรัศมี
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 17/1/45 23:54:07

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ เพิ่นคือมาหล่อหงำข่อยแท้
แปลว่า
บ่าวหน่อ เขาทำไมหล่อบดบังรัศมีผมอย่างนี้


วาสั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 456 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ห่ง
ความหมายตรงๆ ====>
น้ำขังเจิ่งนอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:45:58

ตัวอย่าง

ฝนตกกลางเดือนสี่ บ่พอห่ง สิได้พากันเฮ็ดนา
แปลว่า
ฝนตกลงมากลางเดือนสี่ ไม่ถึงกรัทั่งขังน้ำได้ พอที่จะทำนา

น้ำห่ง ก็คือ น้ำขัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 457 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนหวย

ภาษาอีสานคำว่า..หนหวย
ความหมายตรงๆ ====>
รำคาญ
อ้างอิงจังหวัด :: เลย
จากคุณ:: หนุ่มแคนน้อย
เมื่อวันที่:: 21-01-2011 12:05:14

ตัวอย่าง

ข่อยหนหวยแท้หนอ ยังว่าเล่นไฮโล บ่ได๋

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 458 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนหวย

ภาษาอีสานคำว่า..หนหวย
ความหมายตรงๆ ====>
รำคาญ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 12/18/2001 1:54:47 AM

ตัวอย่าง

มื้อนี้ อากาศฮ้อนๆมาหนหวยแท้น้อ....เฮ็ดหยังบ่ได้เลย
แปลว่า
วันนี้ อากาศร้อนมาก ทำให้รำคาญจังเลย ทำอะไรก็ไม่ได้เลย

วาสั่นดอก....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 459 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนหวย

ภาษาอีสานคำว่า..หนหวย
ความหมายตรงๆ ====>
รำคาญ
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: นิวาตะ
เมื่อวันที่:: 28-05-2009 11:33:10

ตัวอย่าง

เช่น หนหวยบักห่านี่แท้ คำแปล รำคาญไอ้คนนี้จัง
หรือคุณๆที่เป็นภรรยาชอบใช้บางครั่ง อย่ามาไกล้ข่อยหลายหนหวยวะ
คำแปลก็คืออย่าพึ่งมาไกล้รำคาญ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 460 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนังต่องแอก

ภาษาอีสานคำว่า..หนังต่องแอก
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นหนังวัวหรือควายที่คล้องแอกดึงไถเพื่อสะดวกในการยกไถ
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 24-11-2007 09:27:07

ตัวอย่าง

หนังต่องแอก..เป็นภาษาถิ่นอีสาน..อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์...หนังต่องแอกจะทำจากหนังวัวหรือหนังควาย..หรือ เชีอก..หรืออะไรก็ได้ที่ความคงทนใช้งานได้นานๆ..จะใช้คล้องแอกน้อย..คือ แอกที่อยู่ส่วนด้านหลัง..แอกใหญ่จะคล้องที่คอ...แอกน้อย..จะติดกับส่วนปลายของไถ..ปลายไถจะมีตะขอสำหรับไว้เกี่ยวหนังต่องแอก..มันมีนิทานเกี่ยวกับหนังต่องแอกด้วยไว้วันหน้าจะเล่าให้ฟัง..พ่อใหญ่หนู

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 461 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หน้าถั่งดังคม

ภาษาอีสานคำว่า..หน้าถั่งดังคม
ความหมายตรงๆ ====>
หล่อคมคาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:52:29

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ มาคือหน้าถั่งดังคมแท้น้อ ผู้สาวจั่งได้แลนมาหา จนลาวได้คึออก คึออก
แปลว่า
บ่าวหน่อ ทำไมหล่อคมคายอย่างนี้ สาวๆวิ่งเข้ามาหา จนได้ผลักออกๆ

คึ แปลว่า ผลักออก หรือ ดันออกให้ห่าง

นี่เป็นความจริงของบ่าวหน่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 462 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนามบักจับ(ลวดหนามกระจับ)

ภาษาอีสานคำว่า..หนามบักจับ(ลวดหนามกระจับ)
ความหมายตรงๆ ====>
คือลวดที่พันกันเป็นเขาสองอันชนกันเหมือนผลกระจับ (พืชน้ำชนิดหนึ่ง)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป
เมื่อวันที่:: 25-03-2012 01:51:57

ตัวอย่าง

หนามบักจับ คือลวดหนามที่พันกันเป็นรูปกระจับสองอันติดกัน เรียกหนามบักจับ หรือ ลวดหนามบักจับ ใช้ล้อมรั้ว ป้องกันสัตว์หรือคนที่บุกรุกสถานที่ เช่น.. ยายสวนเฮา อ้อมฮั้วหนามบักจับไป่ คำแปล ยาย..สวนเราล้อมรั้วลวดหนามหรือยัง หรือ..นาอยู่.อำเภอเสบ่ทันได้ อ้อมฮั้วลวดหนามเด๋ แปล.นาที่อำเภอเสลภูมิ ยังไม่ได้ล้อมรั้วลวดหนามนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 463 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หน้ายาก

ภาษาอีสานคำว่า..หน้ายาก
ความหมายตรงๆ ====>
ทำหน้ายุ่ง, หน้าไม่รับแขก, หน้าบูด, หน้าอารมณ์ไม่ดี
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 26-12-2006 16:01:40

ตัวอย่าง

หน้ายาก โดยรวมก็คือ ทำหน้ายุ่ง, หน้าไม่รับแขก, หน้าบูด, หน้าอารมณ์ไม่ดี

ตัวอย่าง
บ่าวต้อม แห่งอีสานจุฬาฯ ถืกน้องกระแตป๋าถิ่ม ยางเข้ามาเฮ้ดหน้ายากใส่อ้ายบ่าวหน่อ อ้ายบ่าวหน่อ กะเลยบอกว่า บ่เป็นหยัง น้องกระแตถิ่มไปแล้วยังเหลือน้องพอลล่าอยู่
แปลว่า
หนุ่มต้อมแห่งอีสาน จุฬาฯ โดนน้องกระแตทิ้งเดินเข้ามาทำหน้ายุ่ง ใส่พี่บ่าวหน่อ พี่บ่าวหน่อ เลยบอกว่า ไม่เป็นไร ถึงแม้น้องกระแตทิ้งเราไป ก็ยังเหลือ น้องพอลล่า อยู่นะ


สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 464 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนำ

ภาษาอีสานคำว่า..หนำ
ความหมายตรงๆ ====>
อวบอิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:27:08

ตัวอย่าง

เปนหยังคือหนำแท้ บักหล่า พ่อแม่เลี้ยงมาดีหวา

แปลว่า ทำไมถึงอวบอิ่นจังพ่อหนุ่ม พ่อแม่เลี้ยงมาดีเหรอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 465 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมากมี่ บักมี่

ภาษาอีสานคำว่า..หมากมี่ บักมี่
ความหมายตรงๆ ====>
ขนุน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: บิว
เมื่อวันที่:: 22-08-2006 12:28:14

ตัวอย่าง

อ้ายบ่าวหน่อ มื้อนี่ น้องอยากกินตำหำบักมี่ ซอยเฮ็ดมาให้น้องกินแหน่
แปลว่า
พี่บ่าวหน่อ วันนี้ น้องอยากกินตำขนุนลูกเล็กๆ ช่วยทำมาให้กินหน่อยได้ไหม

หำบักมี่ คือ ลูกขนุนที่ยังไม่โต ขนาดเท่ากัยนิ้วหัวแม่มือ อยู่เป็นพวงๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 466 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมากมี่

ภาษาอีสานคำว่า..หมากมี่
ความหมายตรงๆ ====>
ขนุน
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ:: น่ารัก
เมื่อวันที่:: 19-10-2006 09:15:57

ตัวอย่าง

เฮือนข่อยมีต้นหมากมี่หนังกำลังซุก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 467 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หม่า

ภาษาอีสานคำว่า..หม่า
ความหมายตรงๆ ====>
การแช่น้ำ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 11:57:09 PM

ตัวอย่าง

นางเอย เจ้าหม่าเข้าไป่หละ มื้ออื่นสิได้หนึ่งเข้าแต่เซ้าเด้
แปลว่า
นางเอย คุณเอาข้าวไปแช่น้ำหรือยัง พรุ่งนี้จะได้นึ่งข้าวเหนียวแต่เช้า

วาแล้ว...วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 468 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>
สิบสอง กิโลกรัม, 12 กิโลกรัม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 22-01-2007 17:59:01

ตัวอย่าง

คำว่า หมื่น เป็นคำโบราณ ซึ่งปัจจุบัน ก็ยังใช้อยู่ หมายถึง สิบสอง ใช้ในมาตราตวงวัด และนับ
1 หมื่น = 12 กิโลกรัม

ตัวอย่างที่เราเห็นมีการใช้ในปัจจุบัน ก็ เช่น บั้งไฟหมื่น ก็คือ บั้งไฟที่มีน้ำหนัก ดินประสิวรวมกัน หนัก 12 กิโลกรัม

ส่วนบั้งไฟแสนก็คือ บั้งไฟที่มีขนาด 120 กิโลกรัม นั่นเอง

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
พ่อใหญ่ดลเลาสาปลา มาซังกิโลได้ปลาค้อใหญ่ 5 หมื่น ได้ปลาเข็ง 3 หมื่น ได้เอี่ยน เคิงหมื่น นอกนั้นเป็นปลาหลด 2 หมื่น

แปลว่า
พ่อใหญ่ดลแกได้ทำการวิดบ่อปลา (สาปลา) ได้ปลาช่อน (ปลาค้อ) 60 กิโลกรัม ได้ปลาหมอ (ปลาเข็ง) 36 กิโลกรัม ได้ปลาไหล (เอี่ยน) 6 กิโลกรัม ที่เหลือเป็นปลาหลด 24 กิโลกรัม

ตอนนี้บ่าวหน่อ หนัก 5 หมื่น อ้ายดลหนัก 5 หมื่นเคิง อ้ายบัติหนัก 6 หมื่น ลองหาเบิ่งเด้อครับ ว่าผู้ใด๋หนักท่อใด๋


สั่นดอกหว้า...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 469 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>
ลื่น/ลื่นล้ม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 26-12-2009 04:01:49

ตัวอย่าง

ระวังหมื่นน้ำมันเด้อ
แปลว่า ระวังลื่นน้ำมันนะ
อีกความหมายหนึ่ง หมายถึงจำนวนน้ำหนัก 12 กิโลกรัม เรียกว่า หนักหมื่นหนึ่ง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 470 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมุ่นหม่าน

ภาษาอีสานคำว่า..หมุ่นหม่าน
ความหมายตรงๆ ====>
ลมพิษ , ผื่นลมพิษ,Urticaria
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-10-2006 12:28:19

ตัวอย่าง

หมุ่นหม่าน เป็นอาการผื่นแพ้ทางผิวหนังชนิดหนึ่ง ผื่นมีลักษณะบวมเป็นปื้น คัน อาจเกิดจากการแพ้อาหาร แพ้สารเคมี แพ้พืช แพ้แมลง หรือแพ้อากาศ

หมุ่นหม่าน เกิดได้ทุกเพศ ทุกวัย เมื่อเกิดแล้วคัน ยิ่งคัน ก็ยิ่งเกา ยิ่งเกาก็ยิ่งมัน การรักษา หม่นหม่าน ต้องใช้ยาแก้แพ้ ชนิดรับประทาน หรือ ถ้าเป็นมาก อาจใช้ยาแก้แพ้ฉีดหรืออาจให้ยาสเตียรอยด์ร่วมด้วย ถ้ามีอาการคันมากก็ให้ทายาแก้คันด้วย

ตัวอย่างประโยค

-บ่าวสาท ดีใจหลายที่ได้ไปกินเข่าแลงเฮือนพ่อใหญ่บัติ(กินเบียร์พร้อม) พ่อใหญ่บัติเฮ็ดกุ้งเผาสู่กิน บ่าวสาทกะกินเอาบักหลาย แซบคัก เพิ่นขั่นลืมคาว ว่าเพิ่นผิดกุ้ง กินแล้วบ่พอคาว \"หมุ่นหม่าน\" ขึ้นเต็มโต เทิงคัน เทิงหันใจบ่ออก เหยียบตายกะยังว่ะ

ความหมาย

-หนุ่มประสาท ดีใจมากที่ได้ไปกินข้าวเย็นบ้านตาบัติ(กินเบียร์พร้อม) ตาบัตทำกุ้งเผาให้กิน หนุ่มสาทกินเอาเยอะมาก อย่างเอร็ดอร่อย แต่แกลืมนึกไปว่า แกแพ้กุ้ง กินแล้วไม่นานเท่าไหร่ \"ลมพิษ\" ขึ้นเต็มตัว ทั้งคัน ทั้งหายใจไม่ออก เกือบตายเลยแหละ

ปล. หันใจ= หายใจ
เหยียบ= เกือบ
ผิด = แพ้
ลืมคาว = หลงลืม

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 471 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมู่

ภาษาอีสานคำว่า..หมู่
ความหมายตรงๆ ====>
เพื่อน,กลุ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 05-06-2006 15:10:51

ตัวอย่าง

มื่อนี่เอาคำง่ายๆ คือ คำว่า หมู่ ซึ่งกะแปลว่า เพื่อน หรือ แปลว่า กลุ่ม ก็ได้ เช่น
เป็นหมู่กัน----เป็นเพื่อนกัน
อ้ายหล่อกว่าหมู่----พี่หล่อกว่าเพื่อน----พี่หล่อกว่าใครในกลุ่ม
เดินเป็นหมู่----เดินเป็นเพื่อน หรือ เดินเป็นกลุ่ม (อันนี้ความหมายต่างกัน)

ตัวอย่างประโยค
-เจนนี่,เบเบ้,ซาร่า เทิงสามคนเป็น \"หมู่\" กันมาตะน้อยๆ บัดใหญ่ขึ้นมา เจนนี่ ขั่นผู้ดีกั่ว \"หมู่\" แต่ว่าเทิงสามคนกะยังเป็น \"หมู่\" กันอยู่คือเก่า ไปใสมาใสกะสิไปกันเป็น \"หมู่\" ยามเบเบ้ปวดเยี่ยวกะให่ซาร่า ย่างไปเป็น \"หมู่\" บัดพอมาพ่อกับอ้ายบ่าวหน่อ เจนนี่ขั่นแล่นหิจาก \"หมู่\" ฟ่าวไปขอลายเซนต์

แปลว่า
-เจนนี่,เบเบ้,ซาร่า ทั้งสามคนเป็น \"เพื่อน\" กันมาตั้งแต่เป็นเด็ก แต่พอโตขึ้นมา เจนนี่ สวยกว่า \"เพื่อน\" แต่ว่าทั้งสามคนก็ยังเป็น \"เพื่อน\" กันเหมือนเดิม ไปไหนมาไหนก็ไปกันเป็น \"กลุ่ม\" เวลาเบเบ้ปวดฉี่ ก็ให้ซาร่าเดินไปเป็น
\"เพื่อน\"แต่พอมาพบกับพี่หน่อ เจนนี่กลับวิ่งทิ้ง \"เพื่อน\" รีบไปขอลายเซนต์...

พะน้า..พะนะ..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 472 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หยะ ( หญะ)

ภาษาอีสานคำว่า..หยะ ( หญะ)
ความหมายตรงๆ ====>
รู้สึก สาก ๆ , หยาบ ๆ ( เอามือลูบกระดาษทราย จะรู้ความหมาย )
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 20-06-2010 18:27:22

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
ทิดมี : เล่นน้ำห้วยแล้ว พอเซาเล่น มันเป็นสี หยะ ๆ
จารย์ใหญ่ : เอาหญ้าไปให้งัวกิน ลิ้นมันเลียถืกมือ หยะ คาก ๆ
คำแปล
ทิดมี : เล่นน้ำในห้วยแล้ว พอเลิกรู้สึก สากๆ ยังไงไม่รู้
จารย์ใหญ่ : เอาหญ้าไปให้วัว ลิ้นวัวมันเลียโดนมือ สากๆ หยาบๆไปหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 473 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หยัง

ภาษาอีสานคำว่า..หยัง
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: สาวหม่อ
เมื่อวันที่:: 13-05-2010 15:22:42

ตัวอย่าง

เขาเรียกวาหยังนี่
เขาเรียกว่าอะไรนี่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 474 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หยังเกาะ/อิหยังเกาะ

ภาษาอีสานคำว่า..หยังเกาะ/อิหยังเกาะ
ความหมายตรงๆ ====>
อะไรนะ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 22-12-2009 06:11:09

ตัวอย่าง

มื้อกี้ เจ้าว่าหยังเกาะ
แปลว่า เมื่อกี้ คุณว่าอะไรนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 475 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หยังบุ๊

ภาษาอีสานคำว่า..หยังบุ๊
ความหมายตรงๆ ====>
อะไรก็ไม่รู็
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 07-10-2010 23:44:15

ตัวอย่าง

เบิ่งเด้อมื้อวานเฮาไปแข่งเป่าได้..คู่เฮาท่อจกตานี่..จั๊กแม่นหยังบุ๊

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 476 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าม

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าม
ความหมายตรงๆ ====>
เหลิง/เคยตัว
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์
เมื่อวันที่:: 24-07-2016 02:59:27

ตัวอย่าง

อ้ายบอส:พ่อตู้ข่อยอยากสิซื้อเกมส์ให้บักอ็อคเคอสิได้บ่
พ่อตู้:โตอย่าซึไปซื้อหยังให้มันดู๋หลาย จั๊กหน่อยมันสิหย่ามเอา

พี่บอส:ตาชั้นอยากซื้อเกมส์ให้ไอ้อ็อคเคอจะได้มั้ย
ตา:หนูอย่าไปซื้อไรให้มันบ่อยนัก ระวังอีกหน่อยมันจะเคยตัว/เหลิงเอานะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 477 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน
ความหมายตรงๆ ====>
แจกจ่าย/แบ่งกระจายไป
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์
เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:14:04

ตัวอย่าง

มื้ออื่นเซ้าเฮาสิเฮ็ดจังหันเฮือน เฮากะสิแต่งพาเข้าละกะหย่ายกับข้าวแนวกินสู่พระเพิ่นเด้อลูกหล่าเด้อ
แปล พรุ่งนี้เช้าจะทำบุญถวายภัตรหารเช้า เราก็จะพากันแต่งสำรับกับข้าวแล้วก็จัดแบ่งอาหารให้พระท่านฉัน นะลูกนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 478 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลงส่าว

ภาษาอีสานคำว่า..หลงส่าว
ความหมายตรงๆ ====>
หลงทาง นอกประเด็น ใจไม่อยู่กับเนื้อกกับตัว
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: หำ กาฬสินธ์
เมื่อวันที่:: 26-01-2010 17:21:52

ตัวอย่าง

เช่น กำลังพูดอยู่เรื่องหนึงแต่ข้ามไปอีกเรื่อง หรือเผลอเรอเดินไม่ไปทางที่หมาย

เช่นโอ้ยพ่อใหญ่หลงส่าวแล้วหละวังหั่นเว้าฮอดใสแล้ว หรือ ยางไปหยังทางพู้นหลงส่าวแล้วเบาะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 479 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หล่้วง(อกเสียงสามัญ)

ภาษาอีสานคำว่า..หล่้วง(อกเสียงสามัญ)
ความหมายตรงๆ ====>
ถือวิสาสะ/สอด/เสืิอก
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:45:36

ตัวอย่าง

ญาดของเขาบ่ขอเลย จังแม่นหล่วงหลาย

แย่งของเค้าไม่ขอซักคำ ถือวิสาสะจริง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 480 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หละหกัว

ภาษาอีสานคำว่า..หละหกัว
ความหมายตรงๆ ====>
เอาสิ / เอาเลย / ทำเลย
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: โดม แดนชานุฯ
เมื่อวันที่:: 16-09-2011 00:32:02

ตัวอย่าง

เป็นภาษาส่วยทางบ้าน แถวบ้านมีตำบลนี้ตำบลเดียวพูดภาษานี้ ของอำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจฯ

วิธีใช้ จะใช้ต่อหลังประโยคคำสั่งหรือบอกกล่าว เช่น เอามาหละหกัว.. ไปหละหกัว...

ตรงกับภาษอังกฤษว่า Yes/ Take it

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 481 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หล่ะหลี่หล่ำไล

ภาษาอีสานคำว่า..หล่ะหลี่หล่ำไล
ความหมายตรงๆ ====>
เซ้าซี้ เรื่องมาก
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 02-09-2010 19:11:11

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
เอ หมอนี้มาเว้าหล่ำหลี่หล่ำไลแท้ฮึ๊

แปล
เอ เจ้าคนนี้ทำไมพูดเซ้าซี้ เรื่องมากจัง น่ารำคาญนะเนี่ยะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 482 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลุบทึน

ภาษาอีสานคำว่า..หลุบทึน
ความหมายตรงๆ ====>
ขาดทุน, ทุนหายกำไรหด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 22-12-2006 17:02:35

ตัวอย่าง

คำว่า หลุบทึน มีความหมายว่า ขาดทุน
หลุบ แปลว่า ยุบลงไป, ต่ำลงไป, พร่องลงไป
ทึน ก็คือ ทุน สรุปก็คือ ทุนยุบ ทุนพร่อง หรือ ขาดทุนนั่นเอง

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อมียาง 100 เส้น ไปเล่นเป่ายางกับพ่อใหญ่ดล จนดังดำปี้ปี้ เล่นไปเล่นมา เด็กน้อยมาหล็อยเอายางไปทีละเส้นสองเส้น สุดท้าย หลุบทึนเทิงสองคน กะยังว้ากะยังว่า

แปลว่า
บ่าวหน่อมีหนังยาง 100 เส้น ไปเล่นเป่าหนังยางกับพ่อใหญ่ดล จนจมูกดำปิ๊ดปี๋ เล่นไปเล่นมา เด็กๆแอบมาจิ๊กเอาหนังยางไปทีละเส้นสองเส้น สุดท้าย ขาดทุนทั้งสองคน ... กะยังว้ากะยังว่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 483 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลุบทุน, หลุดทุน

ภาษาอีสานคำว่า..หลุบทุน, หลุดทุน
ความหมายตรงๆ ====>
ขาดทุน, ไม่ได้ดังหวัง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 22-12-2006 11:39:13

ตัวอย่าง

คำว่า หลุบทุน หรือ หลุดทุน แล้วแต่จะเรียกครับ มีความหมายว่า ขาดทุน
หลุบ แปลว่า ยุบลงไป, ยุบ
ทุน ก็คือ ทุนนั่นแหละ สรุปก็คือ ทุนยุบ หรือ ขาดทุนนั่นเอง

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อซื้อเลขงวดนี้ ไปซาวนึง ยามเลขออกมาแล้วสุยหน้าสุยหลัง บ่ถืกจักบาท เป็นอันวา งวดนี้หลุบทุน กะยังวา
แปลว่า
บ่าวหน่อ ซื้อหวยงวดนี้ (เล่นหวยไม่ดีนะครับ) ไป 20 ยาท ตอนหวยออก เฉียดหน้าเฉียดหลัง ไปถูกซักบาท เป็นอันว่า งวดนี้ บ่าวหน่อ ขาดทุน

ซื้อเลข => ซื้อหวย
สุย => เฉียด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 484 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลู

ภาษาอีสานคำว่า..หลู
ความหมายตรงๆ ====>
ทะลุหลุดลง ทะลุร่วงลง รูดตก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 20-10-2006 11:19:50

ตัวอย่าง

หลู หมายถึงลักษณะที่สิ่งของ ทะลุอะไรบางอย่าง แล้วร่วง หลุด ตกลงมา เช่น
หลูลูก หมายถึง ลูกซึ่งอยู่ในท้องเสียชีวิตและหลุดออกจากท้อง หรือ แท้งลูก
หลังคาพาหลู หมายถึง หลังคาเมื่อโดนคนเหยียบ ขาดทะลุทำให้คนตกลงมา

บ่าวบั้งไฟ ปีนกอไผ่บง สิไปโพนเอามิ้มขวางตาเว็น โพนไปโพนมา มิ้มยังบ่ทันเมาจ้อย เจ้าของเมายาก่อน มิ้มกะบินมาตอดเลา วีปั่ง วะนึง.. เลาตกใจเทิงเมายา คะลาดหลบ หลูตกกอบง ก้นขี้ทั่ง จุกน้อยเลยแหล่วเว่ย

แปลว่า
ชายหนุ่มนามว่าบ่าวบั้งไฟ ปีนขึ้นกอไผ่ที่ไม่มีหนาม เพื่อจะเอารังผึ้งชนิดขวางดวงอาทิตย์โดยการใช้ยาฉุนพ่น พ่นไปพ่นมา ผึ้งยังไม่เมาเลย ตัวเองเมายาก่อน ผึ้งก็เลยบินมาต่อยแก ตั๊บ เลย.. แกตกใจ ทั้งเมายา รีบหลบ เลยพลัดตกเสียดสีกิ่งไผ่ ก้นกระแทกพื้น จุกพอสมควร เลยน่ะนะ

หมายเหตุ: ผึ้งชนิดรังขวางดวงอาทิตย์ เป็นผึ้งที่ค่อยข้างดุร้าย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 485 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลู

ภาษาอีสานคำว่า..หลู
ความหมายตรงๆ ====>
ทะลุ/ยุบตัวลงมา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ตัวโน้ต
เมื่อวันที่:: 10-09-2010 14:35:13

ตัวอย่าง

ตอนฝนตกแฮง หลังคาเฮือนข่อยมันหลูลงมา
ตอนฝนตกหนัง หลังคาบ้านของฉันมันพังยุบลงมา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 486 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลู , หลููลูก

ภาษาอีสานคำว่า..หลู , หลููลูก
ความหมายตรงๆ ====>
เป็น กริยา หลู = ทะลุ หลูลูก = แท้งลูก
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: krating105@yahoo.co.th
เมื่อวันที่:: 19-05-2008 16:20:22

ตัวอย่าง

สาวท้องใหม่ ไม่ค่อยระมัดระวังในการเคลื่อนไหว เธออจึงหลูลูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 487 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูด

ภาษาอีสานคำว่า..หลูด
ความหมายตรงๆ ====>
หลุด คลายออก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 17-10-2006 17:00:49

ตัวอย่าง

หลูด หมายถึง ลักษณะที่เชือกซึ่งมัดไว้ คลายออกจนหลุด หรือ สิ่งที่ถูกล่ามไว้ หลุดจากการลามไปได้

พ่อใหญ่ดล เอาควายไปล่ามไว้เทิงโนน จากนั้น กะมานั่งโอ่นโหล่นซาเล่นกับน้องพอลล่าอยู่ใต้ต้นบักขาม เลาผูกเชือกบ่ดี เชือกกะเลยหลูด น้องพอลล่า กะเลยตกโอ่นโหล่นซา ก้นขี้ทั่ง... ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังออยน้องพอลล่าอยู่นั้น ควายที่เลาล่ามไว้ กะหลูดไปกินกล้าขาเจ้า แค้นเกือบตาย กะยังว่า

แปลว่า
พ่อใหญ่ดล เอาควายไปล่ามไว้ที่ดอน จากนั้น ก็มานั่งชิงช้าเล่นกับน้องพอลล่าอยู่ใต้ต้นมะขาม แกผูกเชือกไม่ดี เชือกก็เลยหลุด ทำให้น้องพอลล่าตกชิงช้า ก้นกระแทกพื้น... ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังโอ๋น้องพอลล่าอยู่นั้น ควายที่แกล่ามไว้ ก็หลุดไปกินข้าวกล้าคนอื่น ข้าวกล้าติดคอ เกือบตาย น้อ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 488 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูด หลุด

ภาษาอีสานคำว่า..หลูด หลุด
ความหมายตรงๆ ====>
หลูด หรือ หลุด
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: มาร์ค
เมื่อวันที่:: 31-12-2007 07:33:59

ตัวอย่าง

หลูดหรือหลุด นอกจากสิแปลว่าคลายออก กะยังแปลว่าลด
โตอย่างเช่นการลดราคา เวลาไปซื้อของ แม่ใหญ่มักเว้าว่าหลูดอีกจักหน่อยบ่ได้บ่?
แต่ว่าเด็กน้อยสุ่มื้อนี้ใช้คำว่าลดกันเบิดแล้ว

อีกอย่างนึงขอแนะว่า คำที่ออกเสียงสระเอียทั้งหลาย บ้านผู้ข้าออกเป็นสระเอือเบิ๊ดเลย
แต่ว่าบ้านแถวใกล้เพิ่นกะออกเสียงสระเอียหลายคือกันเช่นคำว่า บักเขีย บักเขือ เฮีย เฮือ เป็นต้น

หวังว่าสิเป็นประโยชน์เด้อคับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 489 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูโตน

ภาษาอีสานคำว่า..หลูโตน
ความหมายตรงๆ ====>
สงสาร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 9/27/2001 4:49:58 AM

ตัวอย่าง

ผู้บ่าวผู้นี้มาคือเป็นตาหลูโตนแท้น้อ บ่มีผู้สาวมาเป็นคู่
แปลว่า
น่าสงสารผู้ชายคนนี้จังเลย ไม่มีสาวมาเคียงคู่
วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 490 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ห่วน
ความหมายตรงๆ ====>
ปั่นป่วน/กระวนกระวาย/อาการอยู่ไม่เป็นสุข
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 27-07-2010 23:51:08

ตัวอย่าง

ฟ้าฮ้องห่วน แปลว่า ฟ้าร้องปั่นป่วน

เป็นหยังคือห่วนแท้ แปลว่า ทำไมกระวนกระวายจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 491 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห้วย

ภาษาอีสานคำว่า..ห้วย
ความหมายตรงๆ ====>
น. ลำน้ำหรือคลองสายเล็ก ๆ ที่ไหลลัดเลาะไปตามป่าตามทุ่งในภาคอีสาน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 12-05-2010 10:25:48

ตัวอย่าง

\\ห้วย จะมีลักษณะจะต่างจากคลองในภาคกลาง(ในความรู้สึก) แต่อธิบายไม่ถูกต้องไปสัมผัสเอง\\

เมื่อคืนฝนตกแฮง เซ้านี้ตื่นขึ้นมาเลยได้ยินเสียงน้ำโตนฝายดังมาแต่\\ห้วย\\ทรพี

เมื่อคืนฝนตกอย่างหนัก เช้านี้ตื่นมาเลยได้ยินเสียงน้ำล้นฝายดังมาจาก\\ลำน้ำ\\ทรพี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 492 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวาง

ภาษาอีสานคำว่า..หวาง
ความหมายตรงๆ ====>
สบาย/สบายแบบไร้กังวล/โล่งสบาย/สบายใจ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-12-2009 20:24:36

ตัวอย่าง

หวางหลายน้อ มื้อนี้
แปลว่า วันนี้ สบายจังเนาะ

บางที ก็พูดเต็มๆว่า สะหวาสะหวาง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 493 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวานเย็น

ภาษาอีสานคำว่า..หวานเย็น
ความหมายตรงๆ ====>
ช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 25-10-2006 11:28:52

ตัวอย่าง

หวานเย็น เป็นคำเปรียบเทียบ ซึ่งมีที่มาจากรถจักรยานขายหวานเย็น ค่อยๆ ถีบไปเรื่อยๆ ขายไปเรื่อยๆ ไม่ทันใจคนกิน ไม่ทันใจ ก็คือ ช้า อืดอาด เช่น
รถหวานเย็น หมายถึงรถขายหวานเย็นจริงๆ และอีกความหมายหนึ่งหมายถึง รถที่วิ่งช้ามากๆ เช่นรถโดยสารบางสาย บางคัน
คนหวานเย็น หมายถึง คนที่ชักช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย

บ่าวซิ่ง : นั่นๆ เสียงรถหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป บักเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกผู้สาวไป
(หายไปดนเติบ ยังบ่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : โฮย ใช้ไผบ่ใช้ ไปใช้บักเจ้ย หวานเย็น ซัวสิได้กิน สงสัย หวานเย็นละลายเหมิดก่อนล่ะมั้ง

แปลว่า
บ่าวซิ่ง : นั่น รถขายหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป น้องเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกสาวๆ ไป
(หายไปนานพอสมควร ยังไม่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : เฮ้ย ใช้ใครไม่ใช้ ไปใช้น้องเจ้ย อืดอาด กว่าจะได้กิน สงสัยหวานเย็นละลายหมดก่อนซะล่ะมั้ง

ปล. หวานเย็น ทำจากน้ำหวานใส่สีบ้าง ไม่ใส่บ้าง ใส่ลอดช่องด้วยก็มี แล้วบรรจุถุงมัดปากถุงให้แน่น แช่เย็นจนเป็นน้ำแข็ง เด็กๆ ชอบกิน โดยกัดก้นถุง ค่อยๆ ดูดกินน้ำหวาน หวานๆ เย็นๆ อร่อยดีสำหรับเด็กๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 494 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัน

ภาษาอีสานคำว่า..หัน
ความหมายตรงๆ ====>
1.เร็ว 2.หมุน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 13-02-2007 15:46:34

ตัวอย่าง

หัน ที่แปลว่า เร็ว ใช้กับการเคลื่อนที่ที่เร็วๆ เช่น

บ่าวหน่อเป็นคนแล่น \"หัน\" = บ่าวหน่อเป็นคนวิ่ง \"เร็ว\"

ส่วน หัน ที่แปลว่าหมุน เช่น

พ่อใหญ่บัติบ่เคยเห็นเฮลิคอปเตอร์ บัดลาวพาลูกไปเที่ยววันเด็ก เลยเห็น ลาวกะเลยตกใจฮ้องขึ้นว่า ป๊าด... บักปิ่นอีหยังังมาใหญ่คักแท้ \"หัน\" กะแฮงคัก \"หัน\"เร็วกั่วบักปิ่นอยู่บ้านเฮาอีก

แปลว่า

พ่อใหญ่บัติไม่เคยเห็นเฮลิคอปเตอร์สักที แต่พอแกพาลูกไปเที่ยวงานวันเด็ก ก็เลยเห็น แกก็เลยตกใจร้องขึ้นว่า โอ้โฮ ....ใบพัดอะไรช่างมาใหญ่ซะเหลือเกิน\"หมุน\" แรงมาก \"หมุน\"เร็วกว่ากังหันลมอยู่บ้านเราอีก

บักปิ่น=ใบพัด หรือ กังหันลม พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 495 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัว

ภาษาอีสานคำว่า..หัว
ความหมายตรงๆ ====>
1.ศีรษะ 2.สมอง 3.หัวเราะ 4.เพิ่งจะ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 17-05-2006 11:27:19

ตัวอย่าง

1. พ่อใหญ่ดล เลามักคักอีหลีตั้ว หัวปลาค่อนี่กะดาย..

2. พ่อใหญ่ดล หัวดีคัก เลาฟังเพลงแค่รอบสองรอบ กะจำได้เหมิดแล้ว

3. พ่อใหญ่หน่อ กะหัวดีคือกัน เห็นงูตกต้นไม้ กะหัว

4. พ่อใหญ่บูลย์ เลาหัวตะมาฮอด.. บ่าวสาท กะหัวตะตื่น


คำแปล

1. พ่อเฒ่าดล แกชอบมากเลยนะ หัว(ศีรษะ)ปลาช่อนเนี่ย...

2. พ่อเฒ่าดล หัว(สมอง)ดีมาก แกฟังเพลงแค่รอบสองรอบ ก็จำได้หมดแล้ว

3. พ่อเฒ่าหน่อ ก็หัวเราะง่ายเช่นกัน เห็นงูตกต้นไม้ ก็หัวเราะ

4. พ่อเฒ่าบูลย์ แกเพิ่งจะมาถึง... หนุ่มสาท ก็เพิ่งจะตื่นนอน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 496 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวขวน

ภาษาอีสานคำว่า..หัวขวน
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำกิริยา หัวเราะแบบเยาะเย้ยถากถาง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู แม่เหรียญ
เมื่อวันที่:: 25-09-2007 10:15:16

ตัวอย่าง

ยกตัวอย่างอาทิเช่น....บักหำน้อย...หัดขี่จักรยาน ความที่กำลังหัดขี่ ไม่เป็นมาก่อน..จึงเกิดล้มระหว่างหัดขี่จักรยานนั้น...พอทิดบุญมีมาเห็นเข้า....แล้วนำเรื่องไปเล่าให้...บักโจกฟัง.....บักโจกจึงบอกว่า \"เป็นตาหัวขวน เนาะทิดบุญมี\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 497 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวซา,ซา

ภาษาอีสานคำว่า..หัวซา,ซา
ความหมายตรงๆ ====>
สนใจ , ใส่ใจ , ถือสา
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 20-05-2006 10:14:34

ตัวอย่าง

-หัว แปลว่า ศีรษะ หรือ หัวเราะ หรือ พึ่งจะ (ตามที่ท่านมังกรเดียวดายกล่าวมาแล้วก่อนหน้านี้)
-ซา อาจหมายถึง กัญชา และ อาจจะแปลว่า คู่ หรือ เป็นคู่กัน เช่น \" นี่กะเพลาสาย พอกินงายแล้ว เมียของบ่าวหน่อ กะฟ่าว เอาลูกใส่ในกะต่า แล้วกะหาบ \"ซา\" กันกับกะต่าก่องเข่า ฟ่าวไปส่งเข่าผัวที่กำลังไถนาอยู่ท่งนา\" แปลว่า \" นี่ก็เป็นเวลาสายมากแล้ว ได้เวลาที่จะกินข้าวเช้าแล้ว ภรรยาของหนุ่มหน่อ ก็รีบจับลูกใส่ในตะกร้า แล้วก็เอาหาบ \"คู่กัน\" กับตะกร้าใส่กับข้าว รีบเอาข้าวไปให้สามีที่กำลังไถนาอยู่ที่ทุ่งนา\"

มาถึงคำว่า \"หัวซา\" ซะที ความหมายคือ สนใจ,ใส่ใจ หรือ ถือซา เช่น

-เมียของบ่าวหน่อจ่มให่ผัวว่า เถ่าอันนี่ เจ้ากะจั่งแม่นกินแต่เหล่าเมาได้ซุมื่อซุเว็น บ่มาหัวซาลูกซาเมีย เล้ย เจ้าเนี่ย แปลว่า \" ภรรยาของหนุ่มหน่อบ่นให้สามีว่า นี่คุณ คุณก็ช่างดื่มแต่สุรา เมาได้ทุกวันทุกคืน ไม่มาสนใจลูกสนใจภรรยาเลยนะ คุณเนี่ย\"

-หรือที่แปลว่า \"ใส่ใจ\" เช่นประโยคที่ว่า \" น้องพอลล่านั่งฮ้องให่อยู่เทิงเถียงนาแล้วกะจ่มว่า ตั้งแต่อ้ายดล เพิ่นไปมักกันกับสาวตั๊กบงกช เพิ่นกะไปหัวซาแต่สาวตั๊ก บ่มาหัวซาน้องพอลล่า อีกเลย\" แปลว่า \"น้องพอลล่า นั่งร้องให้อยู่ที่กระท่อมปลายนา แล้วก็รำพึงรำพันว่า ตั่งแต่พี่ดลแกไปชอบพอกับสาวตั๊กบงกช แกก็ไป \"ใส่ใจ\" แต่สาวตั๊ก ไม่มา \"สนใจ\" น้องพอลล่า อีกเลย...\" วะสั้นเถาะ

-หัวซา หรือ ซา ที่แปลว่า \"ถือสา\" เช่น \"บ่าวหน่อ เวลาเพิ่นกินเหล่าเมาแล้ว เพิ่นกะมักเว่าว่า น้องพอลล่า เป็นผู้สาวเพิ่น อยู่ตลอด แต่กะอย่าไป \"หัวซา\" เพิ่นเถาะ ลาวเป็นคนบ่พอ ตามที่ผู้เฒ่าเพิ่นว่าไว่นั่นหละว่า อย่าไปถือคนบ้า อย่าไปซาคนเมา\" แปลว่า \" หนุ่มหน่อ เวลาแกดื่มสุราเมาแล้ว แกชอบพูดว่า น้องพอลล่า เป็นแฟนกับแก อยู่ตลอด แต่ก็อย่าไป \"ถือสา\" แกนะ แกเป็นคนไม่เต็มบาท(บาตร) ตามคำคนแก่ท่านพูดไว้ว่า อย่าไปสนใจคนบ้า อย่าไป \"ถือสา\" คนเมา...\"

พะน้า พะนะ เพิ่นว่า สั่นดอกว้า...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 498 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวซิงไค

ภาษาอีสานคำว่า..หัวซิงไค
ความหมายตรงๆ ====>
ตะไคร้
อ้างอิงจังหวัด :: หนองบัวลำภู
จากคุณ:: พล
เมื่อวันที่:: 21-01-2007 16:54:40

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง....
สาวสั้นเผิ่นย่างกลับจากนาคอนกะต่าพอฮอดบ้านกะฟ้าวเข้าคัวดังไฟเอ็ดกับข้าวคือต้มปลาพอดีเครื่องใส่ต้มปลายังบ่ครบนางกะเลยเอิ้นให้อ้ายทิดยาวให้ไปเอา/หัวซิงไค/มาใส่ต้มปลาให้แหน่
แปล.....
น้องสั้นได้เดินกลับจากท้องนาพร้อมกับหาบตะกร้าพอถึงบ้านก็รีบเข้าครัวเพื่อติดเตาก่อไฟทำกับข้าว
คือต้มปยำปลาช่อนแต่ว่าเครื่องต้มยำยังใส่ไม่ครบจึร้องเรียกทิดยาวซึ่งเป็นพี่ชายให้ไปเอาตะไคร้มาใส่ต้มยำให้หน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 499 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห่ำฮอน/ฮ่ำฮอน

ภาษาอีสานคำว่า..ห่ำฮอน/ฮ่ำฮอน
ความหมายตรงๆ ====>
คิดใคร่ครวญ/ครวญคิด/คิดตรองดู/ใคร่ครวญดู/คิดพิจารณา
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 24-12-2009 05:31:28

ตัวอย่าง

ังแล้วให้ห่ำฮอนเด้อ
แปลว่า ฟังแล้วให้คิดใคร่ครวญดู

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 500 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หิ่นตรอง/ฮิ่นตรอง

ภาษาอีสานคำว่า..หิ่นตรอง/ฮิ่นตรอง
ความหมายตรงๆ ====>
คิดใคร่ครวญดู/คิดดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 21:12:43

ตัวอย่าง

ังแล้วให้หิ่นตรอง
แปลว่า ฟังแล้วใคคิดใคร่ครวญดู
เป็นคำเก่า ส่วนมากจะพบในกลอนผญาอีสาน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 501 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หุนหวย

ภาษาอีสานคำว่า..หุนหวย
ความหมายตรงๆ ====>
รำคาญ,ไม่พอใจ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: เสือโคร่งพเนจร
เมื่อวันที่:: 20-10-2008 18:12:23

ตัวอย่าง

ฮ่วยอย่าเล่นเสียงดังติหล่ะแมหุนหวย.........แปลว่า ลูกอย่าเล่นกันเสียงดังแม่รำคาญ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 502 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หุ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..หุ้ม
ความหมายตรงๆ ====>
รุม/มุง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 15:17:40

ตัวอย่าง

สูสิมาหุ้มกันเฮ็ดหยัง เขาตีกัน ฟ้าวไปดุ๊-พวกเอ็งจะมามุงทำไมคนเค้าตีกัน รีบไป

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 503 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหน็ก

ภาษาอีสานคำว่า..เหน็ก
ความหมายตรงๆ ====>
กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 31-07-2006 09:27:57

ตัวอย่าง

เหน็ก คือ กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว
มีลักษณะคล้ายๆ "เต็ง" แต่จะมากกว่า คือ กดแล้ว สิ่งที่กดต้องไม่เคลื่อนไหว

เต็ง จะเคลื่อนไหวได้

มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บ่าวสนกับบ่าวเหลื่อม ซกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมตีเข่าเข้าบักแอวบ่าวสน แล้วย้านบ่าวสนสวนคืน กะเลยเอาเข้าเหน็กไว้บักแอว บ่าวสนบ่ฮู้สิเฮ็ดจั่งใด กะเลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อมปิ้นท้องหลายเงิบ บัดเดียวนึง

แปลว่า
บ่าวสน กับ บ่าวเหลื่อม ชกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมแทงเข่าเข้าไปที่เอวของบ่าวสน แล้วกลัวว่า บ่าวสนจะสวนคืนบ้าง ก็เลยเอาเข่ากดไว้ที่เอวไม่ให้บ่าวสนเขยื้อน บ่าวสนไม่รู้จะทำอย่างไร ก็เลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อม หงายท้อง เลยทีเดียว

บักแอว ==> เอวกิ่ว เพราะมีบักด้วย
บัก ก็คือ รอยหยัก รอยหยักที่อยู่เอวก็คือ ส่วนที่กิ่วที่สุด
ปิ้น==> กลับ หรือ พลิกกลับ กลับด้าน เป็นการกลับจากล่างขึ้นบนเท่านั้น
หงายเงิบ ==> คือ หงายหลังแบบไม่รู้เนื้อรู้ตัว เงิบ เป็นคำขยาย
หงายทวน ก็คล้ายๆหงายเงิบนั่นแหละ (เดี๋ยวจะมาเล่าให้ฟังอีกที)
ตีเข่า ==> แทงเข่า

บ่าวหน่อ ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 504 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลิ่น, เลิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..เหลิ่น, เลิ่น
ความหมายตรงๆ ====>
ถลอก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 01-06-2006 12:53:20

ตัวอย่าง

ต่อไปนี้ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว เลาพาผู้สาวไปหัดจักรยานอยู่ทางหินแฮ่ ผู้สาวเป็นคนถีบ เลาเป็นคนซ้อนท้าย พอดีจักรยานลงมอ เสียหลัก พาล้ม เป็นผลให้ผู้สาวหัวเข่าเหลิ่น ศอกเหลิ่น ส่วนทิดไหวขาหลด ข้อมือเช่น ต้องย่างโหล่ยจ๊ก โหล่ยจ๊ก ไปหาแม่ใหญ่ลี ให้เลาจกเส้น ดึงเส้นให้... จบข่าว

แปลว่า
ต่อไปนี้ ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว แกพาแฟนไปหัดจักรยานอยู่ถนนลูกรัง แฟนเป็นคนถีบ ส่วนแกเป็นคนนั่งซ้อนท้าย พอดีถึงทางลงเนิน จักรยานเสียหลักล้ม เป็นผลให้ผู้หญิงเข่าถลอก ข้อศอกก็ถลอก ส่วนทิดไหว ข้อเท้าแพลง เส้นข้อมือพลิก ต้องเดินกระเผก กระเผก ไปหาแม่ใหญ่ลี วานให้แกช่วยนวดช่วยดึงเส้นให้... จบข่าว

หมายเหตุ :
ทางหินแฮ่ = ทางลูกรัง
มอ = ทางลาด, ที่ลาดชัน
หลด = แพลง, เส้นพลิก
เช่น = เส้นพลิก
โหล่ยจ๊ก = กระเผก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 505 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลืองอ่อยห่อย

ภาษาอีสานคำว่า..เหลืองอ่อยห่อย
ความหมายตรงๆ ====>
เหลืองอ๋อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 15-11-2006 15:12:48

ตัวอย่าง

เหลืองอ่อยห่อย คือสีเหลืองอ่อน เหลืองอ๋อย ให้ความรู้สึกแบบยังไม่เต็มที่ เช่น

นกขมิ้น สีเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง นกขมิ้น สีเหลืองอ๋อย (หากคนพูดรู้สึกว่าเหลืองเต็มที่พอแล้ว ก็อาจบอกว่า นกขมิ้นเหลืองอุ่ยหุ่ย )

ปลาดุกย่าง สุกเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง ปลาดุกย่างสุกเหลืองอ๋อย

เสื้อเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง เสื้อเหลืองอ๋อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 506 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลือใจ

ภาษาอีสานคำว่า..เหลือใจ
ความหมายตรงๆ ====>
การสะออน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 14:20:56

ตัวอย่าง

เหลือใจ ก็คล้ายๆกับสะออนนั่นแหละ
แต่จะออกคล้ายๆออกไปทางผิดหวังในชีวิตมากกว่า สะออนที่ออกไปในทางบวก
....วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 507 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลือโตน,ลุโตน

ภาษาอีสานคำว่า..เหลือโตน,ลุโตน
ความหมายตรงๆ ====>
สงสาร
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 28-05-2009 17:13:22

ตัวอย่าง

เป็นตาเหลือโตนแท้เมียป๋า ความหมาย น่าสงสารจังเมียขอเลิก
ลุโตนซาตเด้ ความหมาย โธ่ น่าสงสาร
เมียป๋า ความหมาย เมียขอเลิก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 508 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..เหิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
ห่ามๆ ใกล้สุกแล้วแต่ยังไม่สุก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 09-10-2006 14:49:45

ตัวอย่าง

เหิ่ม แปลว่า ห่ามๆ ใกล้สุกแล้วแต่ยังไม่สุก

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
บักเขียบหนังอยู่ในสวนของพ่อใหญ่ดลยังเหิ่มๆอยู่ บ่าวหน่อถ่าบักเขียบหน่วยนั่นบ่ไหวแล้ว กะเลยปิดเอามาซะหน่วยหนึ่ง ปิดมาแล้ว บ่อยากถ่าสั่นแหล่ว อยากให้มันสุกเร็วๆ กะเลยเนียนเอาสั่นแหลว

สุดท้าย เนียนไปเนียนมา บักเขียบหน่วยนั่นกะเลยเทียะ สั่นดอกหว้า...

แปลว่า
น้อยหน่าพันธ์หนังที่อยู่ในสวนของตาดลนั้นกำลังจะสุก (ยังไม่สุกดี) บ่าวหน่อ รอไม่ไหวก็เลยเก็บเอาลงมาลูกนึง เก็บมาแล้วอยากกินก็กินไม่ได้ อยากให้มันสุกเร็วๆ ก็เลยเอามาคลึง (บีบไปบีบมา.. อย่าคิดลึก) คลึงไปคลึงมา จนมันเหมือนจะสุก สุดท้ายน้อยหน่าลูกนั่นก็เลยสุก

เอวัง ด้วยประการ ฉะนี้

เนียน=>คลึง หรือ บีบบ่อยๆจนที่มันแก่นจนแหลว (ที่แข็งจนนิ่ม)

บ่าวหน่อ วา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 509 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหิ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..เหิ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
ห่าม
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: อั้ม เมืองอุบลคนพิบูล
เมื่อวันที่:: 28-05-2009 15:14:19

ตัวอย่าง

บักหุ่งหน่วยนิกำลังเหิ่ม อีกสองสามมื้อกะกินได้แล้ว = มะละกอลูกนี้กำลังห่ามอีกสองสามวันก็สุกแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 510 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหี่ย

ภาษาอีสานคำว่า..เหี่ย
ความหมายตรงๆ ====>
หก/หล่น/ร่วง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 10:49:43

ตัวอย่าง

จับดีแน่หล่ะแนวกินโตฮั่น รัวงมันสิเหี่ยเบิด
แปลว่า จับของกินให้ดีล่ะ ระวังมันจะหกหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 511 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แห่งคิ่นๆ

ภาษาอีสานคำว่า..แห่งคิ่นๆ
ความหมายตรงๆ ====>
แห้งแล้งมาก
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 02-09-2010 18:49:45

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
ปีนี้คือแย่ขนาด ฝนบ่ตกไฮ่นาแห่งคิ่นๆแท้น้อ

แปล
ปีนี้ทำไมแย่จังนะฝนไม่ตกเอาซ๊ะเลย มองทุ่งนาก็ดูแห้งแล้งซ๊ะเหลือเกิน เฮ้ออ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 512 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหย่

ภาษาอีสานคำว่า..แหย่
ความหมายตรงๆ ====>
เบียด ชิดกัน ใกล้กันมาก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 08-02-2006 16:36:24

ตัวอย่าง

อ้ายบัติ ให้ฟ้าวหยับไปทางพู้นแหน่ ทางนี้เพิ่นฮุ๊ทางแหย่กันคือจังหยังนี่
แปลว่า
พี่บัติ ให้รีบขยับไปด้านโน้นหน่อย (แหน่ คือ หน่อย) ทางนี้ดท่าทาง (ฮุ๊ทาง) เบียดกัน ยังกะอะไรดี (คือจั่งหยัง คือ ยังกะอะไรดี)

บ่าวหน่อ วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 513 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหย้

ภาษาอีสานคำว่า..แหย้
ความหมายตรงๆ ====>
เบียด
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 10:56:33

ตัวอย่าง

จักสินั่งแหย้ เฮ็ดหยัง มันมีหม่องไปเลย-ไม่รู้จะเบียดกันทำไม มันไม่มีทางเดินเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 514 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แหล่น

ภาษาอีสานคำว่า..แหล่น
ความหมายตรงๆ ====>
วิ่ง ตามติด
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: บ่บอกดอก
เมื่อวันที่:: 19-05-2006 12:09:24

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง

1.พ่อใหญ่หน่อมักแหล่นนำผู้สาวยามเมียลาวบ่อยู่เฮือน

2.อ้ายหน่อฟ้าวแหล่นเอาควายเข้าห่มยามมันถืกแดด

3.ข้อยย้านไปเบิ่งโปงลางสะออนบ่ทัน ข้อยกะเลยแหล่นไป ผัดไปซนผูนึง จังแมนว่าหล่อคัก

คำแปล

1 .ลุงหน่อมักจะตามติดสาวๆ เวลาเมียแกไม่อยู่บ้าน

2.พี่หน่อรีบวิ่งเอาควายเข้าที่ร่มเวลามันโดนแดด

3.ฉันกลัวว่าจะไปดูการแสดงโปงลางสะออนไม่ทัน ฉันจึงวิ่งไปแต่ไปชนเขา ซึ่งเป็นคนหล่อมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 515 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โห่ง

ภาษาอีสานคำว่า..โห่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ท่วมขัง หรือ เป็นแอ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 21-04-2010 14:39:42

ตัวอย่าง

แม่.: พ่อสู ฟ้าวไปแช่ ข้าวปลูก แต่เซ้าเด้อ
พ่อ.: อีหยังเก๊าะ
แม่ : เมื่อคืน ฝนตกแฮง น้ำโห่ง ไฮ่นา เต็มเลย
คำแปลเป็นไทย
แม่.: พ่อ รีบไปแช่ ข้าวพันธุ์ ไว้แต่เช้านะ
พ่อ.: อะไรนะ
แม่ : เมื่อคืน ฝนตกหนัก น้ำท่วมขัง เต็มตะบิ้งนาเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 516 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โหยด

ภาษาอีสานคำว่า..โหยด
ความหมายตรงๆ ====>
หยด ไหลย้อย
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: เสือน้อย
เมื่อวันที่:: 08-09-2009 05:58:28

ตัวอย่าง

ย่างดีๆ ระวังไอ้นั่นมันสิโหยดเด้ออีนาง
เดินดีๆ ระวังไอ้นั่นมันจะหยดไหลนะหนู

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 517 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โหย่ม

ภาษาอีสานคำว่า..โหย่ม
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นกริยาคือการยืนแล้วเขย่งเท้าย่อตัวขึ้นลงขึ้นลงหลายๆครั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป
เมื่อวันที่:: 25-02-2012 00:59:36

ตัวอย่าง

อย่าไปโหย่มง่านั้นเด้อมันง่าน้อยมันสิหัก คำแปล อย่าไปขย่มกิ่งไม้กิ่งนั้นมันกิ่งเล็กเดี๋ยวมันหักหรือ เอาโหย่มเข้าไปนอกซานนั้นให้มันหลูลงหั่นซะ คำแปล เอาขย่มเข้าไปชานบ้านเดี๋ยวก็ทะลุลงข้างล่างหรอก (ยังบอกลักษณะว่าชานบ้านไม้อ่อนมากหรือเก่ามากแล้ว)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 518 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โหล่ง

ภาษาอีสานคำว่า..โหล่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ว. ที่ลุ่ม, เป็นที่ต่ำ, ไม่ดอน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 12-05-2010 10:37:45

ตัวอย่าง

พอเข้าหน้าฝน ฝนตกบ่ท่อได๋ นาไฮ่*โหล่ง*เซียงรุทธิ์กะเริ่มมีน้ำโฮ่งแล้ว

เริ่มย่างเข้าหน้าฝน ฝนตกไม่เท่าไหร่ นาบริเวณ*ที่ลุ่ม*ของเซียงรุทธิ์ก็เริ่มมีน้ำขังแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 519 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไหวดี

ภาษาอีสานคำว่า..ไหวดี
ความหมายตรงๆ ====>
ฉลาดแกมโกง, หัวหมอ, ใช้ความฉลาดในทางที่ไม่ซื่อ, หัวใส
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 15-03-2007 11:09:16

ตัวอย่าง

คำว่า ไหวดี ไม่ใช่ว่า บ่าวไสวเป็นคนดีนะ แต่ภาษาอีสาน
ไหวดี แปลว่า ฉลาดแกมโกง, หัวหมอ, ใช้ความฉลาดในทางที่ไม่ซื่อ, หัวใส ครับ

มาดูตัวอย่างกันครับ
บ่าวหน่อ : สาวเป้ เจ้าคือวาไหวดีคักแท้
สาวเป้ : จั่งใด๋
บ่าวหน่อ : กะเจ้าหลอย เอาแมงโบ้งใว้ในขวดเหล้า เลยเฮ็ดให้ชาวบ้านบ่กล้ากินเหล้า ย้านติดเชื้อเป็นไข่จากแมงโบ้ง
สาวเป้ : ตั่วเนาะ

แปล
บ่าวหน่อ : สาวเป้ ทำไมเธอหัวใสอย่างนี้
สาวเป้ : ยังไง
บ่าวหน่อ : ก็เธอแอบบเอาตัวหนอน (แมงโบ้ง) ใส่ไว้ในขวดเหล้า ทำให้ชาวบ้านไม่กล้ากินเหล้านะซิ กลัวติดเชื้อเป็นไข้จากตัวหนอน
สาวเป้ : นั่นแหละดี


วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 520 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อน/อนอัว

ภาษาอีสานคำว่า..อน/อนอัว
ความหมายตรงๆ ====>
วุ่นวาย รำคาญ/เสียงดัง ส่งเสียงวุ่นวาย น่ารำราญ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 19-07-2010 04:22:30

ตัวอย่าง

เด็กน้อยพวกนี้ คืออนอัวแท้เว้ย

แปลว่า เด็กพวกนี้ วุ่นวายน่ารำคาญ จังว่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 521 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อยากไล

ภาษาอีสานคำว่า..อยากไล
ความหมายตรงๆ ====>
หนวกหู, รำคาญหู
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 06-06-2006 11:28:04

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล เลาไปเบิ่งคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ฮ้องอีหยังกะบ่อฮู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ บ่มวนเลย เสียงกะดังคือจั่งรถขายน้ำปลา เลาหล่ะอยากไลอีหลี ฮู้จั่งซี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬา ดีกั่ว มวนกะมวน นักดนตรีกะหล่อ นางรำกะงาม

แปลว่า
พ่อเฒ่าดล แกไปดูคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ร้องอะไรก้ไม่รู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ ไม่สนุกเลย เสียงก็ดังังกะรถขายน้ำปลา แกรำคาญมากจริงๆ รู้อย่างนี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬาฯดีกว่า สนุกก็สนุกกว่า นักดนตรีก็หล่อ นางรำก็สวย

สั่นดอกว้าา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 522 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อย่าอ่งหลาย

ภาษาอีสานคำว่า..อย่าอ่งหลาย
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำตำหนิผู้อื่นที่แกล้งทำตัวเป็นผู้ดี
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 25-09-2007 12:43:46

ตัวอย่าง

อาทิเช่น...บักกึม....อยู่บ้านหนองรังกา...ไปเรียนหนังสือที่กรุงเทพช่วงปิดเทอม..ก็กลับบ้าน..แม่หาข้าวให้กิน...ในโต๊ะอาหาร...มีปลาร้าดิบ...พริกสด...ยอดกระถิน..ของโปรดบักกึมทั้งนั้น...บักกึมมันเปลี่ยนชื่อเป็น สันติชัย ก็เลยพูดว่า แม่ครับสันติชัยทานไม่ได้นะฮะ แม่บักกึมจึงพูดว่า \"อย่าอ่งหลาย..มักสันติชัย ใหญ่ แต่ก่อนมึงแดกอันนี่ละมึงจังคอยใหญ่มา\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 523 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อ่วย
ความหมายตรงๆ ====>
หัน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 20-09-2006 16:30:36

ตัวอย่าง

น้องกระแต : ขอบคุณหลายๆ เด้อพี่หน่อ ที่ไปดึกบักสีดามาให้น้องกระแต บักสีดาม่ง แซ้บแซบ เนาะพี่หน่อ... บ่ให้พี่ดลกินนำดอก (น้องกระแต เบิดหน้า หันหน้าหนี)

พี่ดล : น้องกระแต อย่าเคียดให้อ้ายดลเด้อหล่าเด้อ อ่วยหน้ามาพี้ อ่วยหน้ามาเว้านำอ้ายแหน่.. คันบ่อ่วยมา อ้ายไห้เด้ อ้าย แฮ่งเป็นคนขี้โงยอยู่.. อ้าย คนใจขี้โงย ...ฮือๆๆ

แปลว่า
น้องกระแต : ขอบคุณมากนะค่ะพี่หน่อ ที่เอาไม้ค้อนไปปาลูกฝรั่งมาให้น้องกระแต ฝรั่งสุก อร้อยอร่อย เนาะพี่หน่อ... ไม่ให้พี่ดล กินด้วยหรอก (น้องกระแต เชิดหน้า หันหน้าหนี)

พี่ดล : น้องกระแต อย่าโกรธพี่ดลเลยนะจ๊ะ หันหน้ามาทางนี้ หันหน้ามาพูดกับพี่หน่อย.. ถ้าไม่หันมา พี่ร้องไห้นะ พี่ยิ่งเป็นคนขี้แยอยู่.. พี่ คนใจขี้แย... ฮือๆๆๆ

บักสีดาม่ง = ลูกฝรั่งสุก
เบิดหน้า = เชิดหน้า
ขี้โงย = ขี้แย, สำออย, ร้องไห้ง่าย (บางจังหวัดพูดว่า ขี้โยย)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 524 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ออง

ภาษาอีสานคำว่า..ออง
ความหมายตรงๆ ====>
อุ้มขี่หลัง หรือ เอาหลังหนุนดัน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 09-02-2011 15:08:46

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
บักหล่า น้องญ่างบ่ได้ โตกะ อองเอาน้องไปติหละ

คำแปล
ไอ้หนู น้องเดินไม่ได้ ก็เอาน้องขี่หลังไปสิ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 525 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ่องต่อง

ภาษาอีสานคำว่า..อ่องต่อง
ความหมายตรงๆ ====>
อมชมพู
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:08:19

ตัวอย่าง

น้องมาย เพิ่นตาฮักขนาด หน้าแดงอ่องต่อง เปนตาฮักตาซัง
แปลว่าน้องมาย แกหนาน่ารักน่าชังจริงๆ หน้าแดงฉาด อมชมพูไปหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 526 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ้อนต้อน

ภาษาอีสานคำว่า..อ้อนต้อน
ความหมายตรงๆ ====>
คำขยายของการห้อยลง ใช้ขยายสิ่งที่แขวนไว้ ห้อยหัวลงมาน่าดูชม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 31-05-2006 13:44:44

ตัวอย่าง

กกบักงิ้วเฮียนพ่อใหญ่บัติมาคือ หน่วยดกแท้ละหน้า ห้อยอ้อนต้อน อยู่วานี่แหมะ เอาค้อนมาถะแหมพ่อใหญ่ดล เอามาเลว บักงิ้วไปตำใส่มดแดงลองเบิ่ง

แปลว่า

ต้นงิ้ว (ต้นนุ่น) บ้านตาบัติ มีผลดกจังเลย ห้อยหัวลงมาน่าดูชม อย่างนี้ เอาค้อนมาเร็ว พ่อตาเฒ่าดล มามาปาผลงิ้วนี้ ไปตำใมดแดง ลองดู มา เร็ว

เลว แปลว่า เควี้ยง ปา ขว้าง เด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 527 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ้อนแอ่น

ภาษาอีสานคำว่า..อ้อนแอ่น
ความหมายตรงๆ ====>
เตาะแตะ/โทรมๆ หย่อนยาน/อ่อนล้า
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:17:41

ตัวอย่าง

หำน้องโตคือซงอ้อนแอ้คือมาตาฮักแท้

แปลว่าหนุ่มเธอดูเตาะแตะน่ารักจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 528 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
แน่น,เต็ม,แออัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 04-09-2006 21:29:50

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ เป็นหยังมานั่งเฮ็ดหน้าอุกอั่งอยู่จั่งซั่น
น้องพิงค์กี้:โอ้ย บ่แม่นอุกอั่งแต่หน้าเด้เดียวหนิ ท้องกะ \"อั่ง\" คือกัน
บ่าวหน่อ:เอ๋า ท้องกะ \"อั่ง\" เป็นหยังคือเป็นจั่งซั่นหละหล่า
น้องพิงค์กี้:กะย่อนว่าอ้ายบัตินั่นหละ ว่าสิพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปฮอด คนกะ \"อั๊ง อั่ง\" เพิ่นกะเลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปฮอด คนกะแฮ่ง \"อั่ง\" กั่วเก่า แต่กะจำเป็นต้องกินเพราะมันหิวคักแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญกะ แซ๊บ แซบ น้องพิงค์กี้กะเลยสั่งมาจน \"อั่ง\" โต๊ะ กินจนเหมิด มันกะเลย \"อั่ง\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่หละ

ความหมาย

บ่าวหน่อ:น้องพิงค์กี้ ทำไมมานั่งทำหน้าคับแค้นแน่นอกอยู่อย่างนั้นหละ
น้องพิงค์กี้:โอ้ย ไม่ใช่แน่นอกอย่างเดียวนะคะ ท้องก็ \"แน่น\" เหมือนกัน
บ่าวหน่อ:อ้าว ท้องก็ \"แน่น\" ทำไมถึงเป็นอย่างนั้นหละน้อง
น้องพิงค์กี้:ก็เพราะว่าพี่บัตินั่นแหละ ว่าจะพาน้องพิงค์กี้ไปกินสะเต็กอยู่ร้านสิบสามเหรียญ พอไปถึง คน \"แน๊น แน่น\" แกก็เลยพาไปกินลาบก้อยซอยแซ่ อยู่สิบสี่เหรียญแทน พอไปถึง คนก็ยิ่ง \"แออัด\" กว่าเดิมอีก แต่ก็จำเป็นต้องกินเพราะมันหิวมากแล้ว แต่ว่า ลาบก้อยอยู่สิบสี่เหรียญช่าง อร่อยเหลือเกินน้องพิงค์กี้ก็เลยสั่งมาจน \"เต็มแน่น\" โต๊ะ กินจนหมด มันก็เลย \"แน่น\" ท้อง พื่อลื่อ อยู่จั่งซี่ จั่งซี่หละ สิบอกให่

ปล.โตอย่างจั่งแม่นยาวเนาะ ซั่ววะฉายหนังหัวม้วนจบ เด็กน้อยกะนอนหลับพอดี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 529 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อาการเจ็บป่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อาการเจ็บป่วย
ความหมายตรงๆ ====>
-
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-07-2006 10:36:52

ตัวอย่าง

อาการเจ็บป่วย ส่วนใหญ่จะใช้ศัพท์เหมือนกันกับภาษาไทย แต่วันนี้จะเสนออาการเจ็บป่วย ที่เป็นภาษาอีสานโดยเฉพาะ เช่น

วิน------วิงเวียน
ฮาก------อาเจียน
คือจั่งสิฮาก-------คลื่นไส้
ปุ้นท้อง------มวนท้อง,คลื่นไส้
ขี่ไหล-------ท้องเสีย,ท้องเดิน
ขี้หยอด------อุจจาระไม่ปกติ ถ่ายบ่อยๆกะปริดกะปรอย
แสบบักหูก--------อาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณลิ้นปี่ไปหาลำคอ เนื่องจากมีกรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป
ปวดเปี้ยง--------ปวดไหล่ทางด้านหลัง
ปวดแอว--------ปวดเอว
บีแข้งปั้น-------ตะคริวที่น่อง
ขาหลุดโบก---------ข้อขาหลุด
ขี่มูกย้อย--------น้ำมูกไหล
ตันดัง--------คัดจมูก
ถือคีงไข่-------ครั่นเนื้อครั่นตัวเหมือนจะเป็นไข้
ปวดแข่ว------ปวดฟัน
แข่วเป็นแขแม-------ฟันผุ
เยี่ยวหยัด-------ปัสสาวะขัด
ขาบาด--------มีแผลที่ขา
คอเค่น-------คอเคล็ด
คอโต้------คอพอก

เอาไว่ซ่ำนี่ก่อน สิเอามาตื่มมื่อลุน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 530 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อิหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..อิหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ติ๊ดตี่
เมื่อวันที่:: 24-06-2008 15:54:09

ตัวอย่าง

อิหยัง
อะไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 531 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อิหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..อิหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ติ๊ดตี่
เมื่อวันที่:: 24-06-2008 15:59:58

ตัวอย่าง

โตเป็นอิหยัง แปลเธอเป็นอะไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 532 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อียังก้อ

ภาษาอีสานคำว่า..อียังก้อ
ความหมายตรงๆ ====>
อะไรนะ
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: เด็กหญิงเสาวลักษณ์ เทศน้อย
เมื่อวันที่:: 16-12-2006 16:14:30

ตัวอย่าง

มื้อนี้ได่ไปโรงเรียนบ่ ตอบ อียังก้อเจ้าว่าจังได่ก้อ
แปลว่า
วันนี้ได้ไปโรงเรียนมั้ย ตอบ อะไรนะเธอว่าไรนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 533 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อึด

ภาษาอีสานคำว่า..อึด
ความหมายตรงๆ ====>
หายาก, ขาดแคลน, อดอยาก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 18-08-2006 09:23:26

ตัวอย่าง

ทุกมื้อนี้เงินมันคืออึดหยากแท้น้อ เฮ้ดงานจนเหื่อแตกเหื่อแตน ยังบ่มีเงินค่าแนวอยากแนวกินเลย
แปลว่า
ทุกวันนี้เงินมันทำไมหายากจังเลย ทำงานตนเหงื่อไหลไคย้อย ยังไม่มีเงินค่ากับข้าวกับปลาเลย

เหื่อแตกเหือแตน==> เหงื่อไหลไคย้อย
เหื่อ==>เหงื่อ, หยาดเหงื่อ

แนวกิน==> อาหาร

คำว่า แนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เช่น
แนวกิน (แนวอยาก) คือ สิ่งที่ใช้สำหรับกิน (ปากท้อง)
แนวนอน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับนอน
เฮ็ดแนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับทำพ่อพันธุ์
แนวเขียน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เขียน

มาดูอีกตัวอย่างนะครับ
เถิงบ่าวหน่อ เลาเป็นคนทุกข์คนยาก แต่เลากะบ่อึดอยาก ย้อนวา เลาดู๋เลาหมั่น เฮ้ดการเฮ้ดงาน
แปลว่า
ถึงแม้ว่าบ่าวหน่อ แกจะเป็นคนจน แต่แกก็ไม่อดอยาก เพราะว่า แกเป็นคนขยันทำการทำงาน

มาดูอีกตัวอย่างนะครับ
ซุ๊มื้อนี้บ้านเฮามีแต่คนเฮียนจบสูงๆ ไปเฮ้ดงานอยู่กรุงเทพ บ้านเฮาเลยอึดผู้หนุ่มผู้สาว ผู้บ่าวผู้แพว คือจั่งหยังนี่ บุญซวงเฮือปีนี้เลยบ่มีคนมาซอยพายเฮือเลย
แปลว่า
ทุกวันนี้บ้านเรามีแต่คนเรียนจบสูงๆ ไปทำงานอยู่กรุงเทพ บ้านเราเลยขาดแคลนคนหนุ่มคนสาวยังกะไรนี่ ประเพณีแข่งเรือยาวปีนี้ เลยไม่มีคนมาช่วยพายเรือเลย

สั่นดอกหว้า.....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 534 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อื้ดหลื้ด

ภาษาอีสานคำว่า..อื้ดหลื้ด
ความหมายตรงๆ ====>
ว. สกปรกมอมแมม ใช้กับคนที่ไม่ดูแลรักษาความสะอาดให้ตัวเอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บุญกี้ บานพะลึง
เมื่อวันที่:: 06-06-2006 12:31:28

ตัวอย่าง

บักบุญกี้ มักเฮ็ดโต\"อื้ดหลื้ด\"มาตั้งแต่เกิด จนฮอดซุมื่อนี้ อายุสิขึ้นซาวห้าปีแล่ว กะยังเฮ็ดโต\"อื้ดหลื้ด\"อยู่คือเก่า

นายบุญกี้ ชอบทำตัว\"สกปรกมอมแมม\"มาตั้งแต่กำเนิด จนกระทั่งทุกวันนี้ อายุย่างยี่สิบห้าปีแล้ว ก็ยังทำตัว\"สกปรกมอมแมม\"อยู่เหมือนเดิม

***หมายเหตุ...ถ้าใช้คำว่า \"อื้ดหลื้ดอ้าดหล้าด\" จะทำให้ประโยคนั้นมีน้ำหนักไปในทางโสโครกมากยิ่งขึ้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 535 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอัง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอัง
ความหมายตรงๆ ====>
คิดอย่างมกมุ่นแต่ก็คิดไม่ได้สักที,คิดไม่ได้แถมยังพูดไม่ได้อีก,เก็บความรู้สึกที่ไม่ดีไว้กับตัว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 28-09-2007 12:43:56

ตัวอย่าง

อุกอัง...เป็นภาษาอีสาน..ซึ่งพอพูดคำนี้ออกไปคนอีสานจะเข้าใจความรู้สึกลึกๆได้เลย....ตัวอย่างของคำนี้ว่า \"บักกึม..คนบ้านหนองรังกา..มีเมีย...เมียก็ไปมีกิ๊ก...มีลูก...ลูกก็ไม่เรียนหนังสือ...เป็นหนี้..ก็ไม่มีเงินจ่ายค่าดอก...ไก่เลี้ยงไว้ก็เป็นไข้หวัดนกตายหมด...สารพัดเรื่องเข้ามาให้คิด...คิดอย่างมกมุ่นแล้วก็ยังไม่มีทางออก\" เช่นนี้ คนอีสานเรียกว่า \"อุกอัง\" แต่ว่า.....คันในชมรมเฮา..คิดอีหยังบ่ออก..ให้ไปบอกมังกรเดียวดายเด้อ.....พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 536 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
กลุ้มใจ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: แกงป่า
เมื่อวันที่:: 04-03-2008 01:03:24

ตัวอย่าง

ังแมนอุกอั่งหลายเด้พี่น้องเอย ข้อยอยากกินแกงอ่อมกบแต่บอกล้าฆ่ามัน ย่านบาปหลายค่ะ
แปลว่า
กลุ้มใจจังค่ะพี่น้อง ดิฉันอยากจะกินแกงอ่อมกบแต่ไม่กล้าฆ่ามัน กลัวบาปมากค่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 537 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
กลุ้มใจ
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: เกศ
เมื่อวันที่:: 13-05-2009 09:08:31

ตัวอย่าง

อุกอั่งเด้ หมายความว่า กลุ้มใจจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 538 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอั่ง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอั่ง
ความหมายตรงๆ ====>
อึดอัด (ใช้กับการแสดงออกถึงความไม่สบายใจหรือหนักใจ)
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: มิ้น / เนรัญธารา
เมื่อวันที่:: 19-03-2010 00:22:05

ตัวอย่าง

ข่อยอุกอั่งแฮงฮ้าย มีลูกซายเดียวกะบ่มีหยัง เอาแต่กินเหล้าเมายาเวียกบ่การงานบ่ซ่างนำหมู่...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 539 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุ้มลุ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..อุ้มลุ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
รอบล้อม(ลักษณะกลมๆ) ถนุถนอม ฟูมฟัก
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 21-08-2009 08:19:06

ตัวอย่าง

เช่น \"นกเอี้ยงเฮ็ดฮังอุ้มลุ่มอยู่เทิงหง่าไม้\"
ความมหมาย\"นกเอี้ยงทำรังใหญ่ๆ(บ่งบอกถึงลักษณะกลมๆ)อยู่บนกิ่งไม้

\"อุ้มลุ่มตุ้มไข่เน่า\" สำนวนเปรียบเปรย ลักษณะของของนกเอี้ยง
หรือ ปาด...โธ่ใส่ชุดนี้เฮ็ดอุ้มลุ่มแท้\"
ความหมาย \"ใส่ชุดนี้กลมบล๊อกเลย\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 540 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุ๊ยุอ๊ะยะ

ภาษาอีสานคำว่า..อุ๊ยุอ๊ะยะ
ความหมายตรงๆ ====>
รุงรัง ไม่เป็นระเบียบ
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: เซียงโคเล
เมื่อวันที่:: 20-04-2012 10:38:53

ตัวอย่าง

เฮือนซานกะบ่เม้ียน เฮ็ดอุ๊ยุ๊อะยะ (บ้านช่องก็ไม่เก็บ ทำให้รกรุงรัง ไม่เรียบร้อย)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 541 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อูด

ภาษาอีสานคำว่า..อูด
ความหมายตรงๆ ====>
การใช้ควันไฟรม ,การใช้ควันไล่สัตว์หรือแมลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 19-01-2007 23:20:02

ตัวอย่าง

อูด คือ การใช้ควันจากการจุดไฟ เพื่อรม เพื่อไล่สัตว์หรือแมลง

ตัวอย่างการอูด เช่น อูดยุง อูดแมงวัน

ตัวอย่างประโยค

- บ่าวหน่อลาวไปก่นหนู ก่นไปก่นมาหนูพุกใหญ่แล่นคาดลาดออกแปว ไปเข่าโกนไม้ บ่าวหน่อกะเลยหาเฟียงมาจูดเอาควน \"อูด\" ไล่มันออกจากโกน แล่วจั่งไล่คุบเอา

แปล

- บ่าวหน่อแกไปขุดหาหนู ขุดไปขุดมาหนูพุกตัวโตวิ่งพราดพราดออกทางรูหลบภัย ไปเข้าโพรงไม้ บ่าวหน่อก็เลยหาฟางข้าวมาจุดไฟ \"รมควัน\" ไล่หนูออกจากโพรงไม้ แล่วจึงไล่ตะครุบเอา

หรือ

-มื่อนี่มันอากาศเอ้าแฮง ยุงกะล้าย หลาย พอลล่าเอ้ย หาเฟียง หาขี้ฝอยไปสุมไฟ \"อูด\" ยุงให่ควยอี่ตู้เฮาแหน่เปี๋ยง (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ)

แปลว่า

-วันนี้อากาศช่างร้อนอบอ้าวเสียจริงๆ ยุงก็เยอะมากเลย น้องพอลล่าจ๊ะ หาฟางข้าว หามูลฝอยไปสุมไฟ \"ไล่\" ยุงให้ควายอี่ตู้เขาเลของเราหน่อนะจ๊ะ (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ)


ปล.คาดลาด=พรวดพราด
โกนไม้=โพรงไม้
เฟียง=ฟางข้าว
ควน=ควัน
เอ้า=ร้อนอบอ้าว
แหน่เปี๋ยง=แหน่เป็นหยัง=สักหน่อยจะเป็นไร พะน้าพะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 542 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอาผัว

ภาษาอีสานคำว่า..เอาผัว
ความหมายตรงๆ ====>
แต่งงาน, อยู่กินกันฉันสามีภรรยา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 02-06-2006 13:21:55

ตัวอย่าง

มีเรื่องตลก มาเว้าให่ฟัง

มื้อหนึ่ง แม่ใหญ่สี เลาขึ้นเครื่องบินเป็นเทือแรก เลาเห็น แอร์โฮสเตส มาคืองามแท้ กะเลยถาม แอร์โฮสเตส ว่า
\" อีนาง มาคืองามเอาหลายแท้หล่ะหล่า เจ้าเอาผัวแล้วไป่\"
ฝ่าย แอร์โฮสเตส ได้ยินจั่งสั่น กะบอกความจริงแม่ใหญ่สี เป็นภาษาไทย วา
\" อ๋อ ยายหนูเอาแล้วหล่ะค่ะ เมื่อเช้านี่เอง \"

แม่ใหญ่สี กะแปลกใจ วา คือ เอาผัวแล้วเร็วแท้ เอามื้อเซ้าวานี่แหมะ เลากะเลยถามแอร์โฮสเตสสาวอีกวา
\"อีนาง เอาผัวแล้ว คือบ่อยู่รับแขกไปไทยมาก่อน จั่งใด๋มาเฮ้ดงานไวแท้\"
แอร์โฮศเตสกะตอบวา
\"ยาย หนูเอาผัวคนเดียวก็แย่แล้ว อย่าให้เอาญาติพี่น้องเลย\"

สั่นดอกหว้า

แอร์โฮศเตส เลาบ่ฮุ้วา เอาผัว คือ การแต่งงานกัน การกินอยู่ฉันสามีภรรยา นั่นแหมะ
เลาคิดไปฮอดแนวอื่นพู้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 543 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอ้า

ภาษาอีสานคำว่า..เอ้า
ความหมายตรงๆ ====>
ร้อนอบอ้าว , ร้อนอบ , ร้อนใจ , ไม่สบายใจ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 16-05-2013 15:51:23

ตัวอย่าง

มื้อนี้คือสีเอ้าๆ แท้นอ
คำแปล
วันี้ทำไมร้อนอบอ้าวจังนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 544 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เอียบ
ความหมายตรงๆ ====>
การหมักเกลือ, การเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-09-2006 09:47:48

ตัวอย่าง

เอียบ เป็นการเตรียมอาหารประเภทเนื้อสัตว์โดยการใส่เกลือ แล้วหมักไว้สักครู่ หรือสักคืน เพื่อให้เนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลา กบ เขียด เนื้อวัว มีกลิ่นคาวลดลง และมีรสชาติดีขึ้น การ \"เอียบ\" ส่วนใหญ่จะเป็นการเตรียมเนื้อสัตว์ เพื่อ ทำการ ปิ้ง ย่าง ทอด หรือนึ่ง เช่น เอียบปลา เอียบกบ เอียบซี้น เป็นต้น แต่ เอียบไค บ่แม่น เพราะ เอียบไค ต้องใช้ มีดบิน เท่านั้น

ตัวอย่างประโยค เช่น

-มื่อคืนนี่ฝนตก พ่อใหญ่บัติลาวไปหาไต้กบ ได้กบใหญ่มาสามสี่โต กะเลยคึดอยากกิน หนึ่งกบใส่บักหุ่งเหิ่ม จ้ำกับแจ่วบักพริกดิบ แซบๆ กะเลยบอกเมียสุดที่รักว่า เฒ่าๆ เอากบไปแบ๋ขี่ แล้วกะ \"เอียบ\" ไว่แหน่เด้อ มื่อแลงข่อยสิหนึ่งใส่บักหุ่งเหิ่มสู่กิน แต่อย่าสะ \"เอียบ\" เค็มคักหลายเด้อ คือมื่อที่ \"เอียบ\" ปลา เอามาปิ้ง กินกะสิบ่ได้ เค็มคัก ปานว่าเอาปลามาแต่ทางบรบือเอาโลด

คำแปล

-เมื่อคืนนี้ฝนตก คุณตาบัติแกไปหาส่องกบ ได้กบตัวใหญ่มาสามสี่ตัว ก็เลยคิดอยากกิน นึ่งกบใส่มะละกอห่าม จิ้มกับแจ่วพริกสด อร่อยๆ แกก็เลยบอกเมียสุดที่รักว่า คุณๆ เอากบไปผ่าท้องแล้วก็ \"หมักเกลือ\" ไว้หน่อยนะ เย็นนี้ฉันจะนึ่งใส่มะละกอห่ามให้กินด้วยกัน แต่อย่า \"หมักเกลือ\" เค็มมากนัก เหมือนกับวันที่ \"หมัก\" ปลา เอามาปิ้ง กินก็ไม่ได้ เค็มมาก เหมือนกับว่าเอาปลามาจากทางบรบือโน่นแหละ

ปล. บรบือ แต่ก่อนเป็นแหล่งผลิตเกลือสินเธาว์ แหล่งใหญ่ อะไรที่เค็มๆ คนแถวนั้นก็จะเปรียบว่ามาจากบรบือ คนบรบืออย่าเคียดเด้อ แต่ปัจจุบัน บรบือได้เลิกผลิตเกลือแล้ว เนื่อจากว่ามีประชาชนที่เดือดร้อนจากการที่น้ำเค็มไหลลงสู่ ลำน้ำเสียว ทำให้ทำนาไม่ได้ จึงมีการเรียกร้องให้ยกเลิกสัมปทานการผลิตเกลือในเขตอำเภอบรบือเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา ปัจจุบัน ลุ่มน้ำเสียว เป็นแหล่งผลิตข้าวที่สำคัญของจังหวัดมหาสารคามและร้อยเอ็ด สั่นดอกหวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 545 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอี้ยม

ภาษาอีสานคำว่า..เอี้ยม
ความหมายตรงๆ ====>
เรอ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-10-2006 10:46:49

ตัวอย่าง

เอี้ยม หมายถึง เรอ หรือ การผายลมออกทางปาก

ตัวอย่าง

-มื่อแลงวานนี่ เฮ็ดงานมาเมื่อยๆ เมียฮอดเฮียน เปิดตู้เย็นหาเบียร์เย็นๆมาเปิดกิน กินเหมิดกระป๋องหนึ่ง \"เอี้ยม\" เอิ้กๆ มีแฮงคัก กะยังวา

ความหมาย

-เย็นเมื่อวาน ทำงานมาเหนื่อยๆเพลียๆ กลับถึงบ้าน เปิดตู้เย็นหาเบียร์เย็นๆมาเปิดกิน กินหมดไปกระป๋องหนึ่ง \"เรอ\" ออกมา สบายท้อง สบายตัวมากเลย

ปล.ถ้าเป็นผู้หญิงเวลา เอี้ยม หรือเรอ ให้เอี้ยมเบาๆนะ โดยเฉพาะผู้สาว ถ้าเอี้ยมเสียงดัง คือจั่งตอนมหาบัติกินเบียร์ มันสิดูบ่งาม แม่ไม่ปลื้ม จบ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 546 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอี้ยว

ภาษาอีสานคำว่า..เอี้ยว
ความหมายตรงๆ ====>
หมุน,หัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-07-2008 14:52:48

ตัวอย่าง

เอี้ยว

เอี้ยว คือ หมุน,หัน

มื้อนี้ขอเว้าประสบการณ์จริงของจะของจักหน่อย
เมื่อคืนนี้บ่าวหน่อ นอนตกหมอน คอเค่น (คอเช่น) เหมิด ตื่นขึ้นมางวกกะบ่ได้ ยามสิแนมไปคังข่างต้องเอี้ยวโตไปนำ
บ่ซั่น แมนบ่เห็น นี้กะวาสิไปหายาหม่องมานวดคอจะของอยู่ ไผมาวิธีการรักษากะบอกแหน่เด้อครับ

คอเค่น ...คอเคล็ด บางทีออกเสียง คอเช่น
งวก.... หัน
เอี้ยว...หมุน
จะของ...ตัวเราเอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 547 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ่งแต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แอ่งแต่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะ ภาชนะ หรือ สิ่งของ ที่ใส่ของได้ ไม่ค่อยปลอดภัย หรือ เล็ก ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 02-12-2011 09:34:19

ตัวอย่าง

แอ่งแต่ง เป็นคุณลักษณะนาม ไม่มีคำจำกัดความจำเพาะ
ส่วนใหญ่ใช้ บรรยายลักษณะ วัตถุ ทรงกลม ,หลุม หรือ
สิ่งของที่ทำขึ้นพอลวกๆ ไม่ค่อยมั่นคง

แอ่งแต่ง เป็นคำอีสานโบราณ ซึ่งเป็นวาทกรรม ที่ลูกหลานหลงลืม
ังคำเปรียบเปรย ของ นกเขากับนกเอี้ยง พูดถากถางกัน
นกเขา : อุ่มหลุ่ม อุ้มไข่เน่า
( คำแปล ) นกเขาพูดเหน็บให้นกเอี้ยง ว่าทำรังซะใหญ่โต แต่ไข่เน่า
นกเอี้ยง : แอ่งแหล่ง ไข่ตกแตก
( นกเอี้ยง เยาะเย้ยนกเขา ว่าทำรัง แค่เอาไม้ 3 อันขัดกัน ไข่ตกแตก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 548 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอบ

ภาษาอีสานคำว่า..แอบ
ความหมายตรงๆ ====>
ฝึกหัด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: หนุ่มร้อยเกิน
เมื่อวันที่:: 21-10-2006 08:38:50

ตัวอย่าง

พ่อกับลูกกำลังเอาควายแอบไถ่นา ลูกสาวหล้ากำลังแอบเย็บจักร (กำลังเรียนเย็บผ้า)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 549 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ้มแป๋

ภาษาอีสานคำว่า..แอ้มแป๋
ความหมายตรงๆ ====>
พึ่งพาอาศัย, รับฟรี, กินฟรี
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 26-10-2006 12:54:59

ตัวอย่าง

แอ้มแป๋ ไม่รู้จะแปลเป็นภาษาไทยที่มีความหมายตรงๆ ว่าอย่างไรดี
แอ้มแป๋ คือลักษณะการเกาะติดกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง หรือบุคคลใดบุคคลหนึ่ง เพื่อพึ่งอาศัย เหมือนกับ กาฝากเกาะติดกับต้นไม้เพื่อดูดกินอาหาร ฉันใดฉันนั้น ดังนั้น จึงนำมาใช้เปรียบเทียบกับลักษณะที่คนรับของ กินฟรี หรือขอแบ่งของจากผู้อื่น เช่นประโยคว่า

มื้อนี้ อ้ายหน่อไปงานพาแลงบ่อคับ... ว่าสิขอแอ้มแป๋ จักหน่อย นั่นหนา

แปลว่า
วันนี้ พี่หน่อจะไปงานพาแลงไหมครับ... ว่าจะฝากท้องกับพี่หน่อ สักหน่อย ( หรือหมายถึง ว่าจะขอติดรถไปด้วย ก็ได้)

หมอนี้แมะ เงินกะมีหลาย ถ่าแต่แอ้มแป๋ผู้อื่น ฮู้จักซื้อกินเองแหน่แหม

แปลว่า
ไอ้หมอนี่ เงินก็มีมาก คอยแต่ขอกินกับคนอื่น รู้จักซื้อกินเองบ้างสิ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 550 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..แอ้ม
ความหมายตรงๆ ====>
ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ, ใกล้ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:34:26

ตัวอย่าง

คำว่า แอ้ม คือ ล้อมรอบ, ปิดให้มิดชิด, รอบๆ ใช้กับการทำบ้าน หรือผิดผนังบ้าน และเป็นการอธิบายว่าอยู่ใกล้ๆ

ตัวอย่าง
บ่าวหน่อเลาเป็นคนทุกข์คนยาก เฮือนเลาสานฝากระแต๋แอ้มเฮือนตั๊ว
แปลว่า
บ่าวหน่อแกเป็นคนจย บ้านแกใช้ไม้ไผ่สานในทำผนังบ้าน

ปล. ฝากระแต๋ คือ ไม้ไผ่สาน นิยมเอาไว้ทำฝาบ้าน

อีกตัวอย่างนึงนะครับ
น้องคำนาง เลาเป็นคนอัธยาศัยไมตรีดี พี่น้องบ้านอ้อมแอ้มแถวนี้เลาฮุ้จักหมด
แปลว่า
น้องคำนาง แกเป็นคนมีอัธยาศัยดี พี่น้องบ้านระแวกนี้ แกรู้จักหมด

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 551 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอว

ภาษาอีสานคำว่า..แอว
ความหมายตรงๆ ====>
เอว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 13:56:17

ตัวอย่าง

พี่อ้าย เจ้าเป็นหยัง เฮ็ดคือคนเจ็บบักแอวแท้ เอื้อยข่อยเฮ็ดหยังเจ้ามื้อคืน
แปลว่า
พี่เขยขา พี่เป็นอะไร ทำเหมือนกับว่าเจ็ยเอวอย่างนั้น พี่สาวน้องทำอะไรให้เหรอเมื่อคืน..

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 552 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ่ว

ภาษาอีสานคำว่า..แอ่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ออดอ้อน,ออเซาะ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: เก่ง ญาติระอา
เมื่อวันที่:: 07-10-2010 08:58:34

ตัวอย่าง

เจ้ามาแอ่วอีหยังข่อยอีก
คำแปล เธอมาออดอ้อนจะเอาอะไรกับฉันอีกหล่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 553 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โองโลง

ภาษาอีสานคำว่า..โองโลง
ความหมายตรงๆ ====>
ลอยไปมา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 08-01-2009 13:42:40

ตัวอย่าง

ตย. ลูกบอลหลูดตกน้ำ ลอยโองโลงไปแล้ว สิเฮ็ดจังได่ดีบาดที่เนี่ย

แปล ลูกบอลหล่นลงน้ำ ลอยไปแล้ว จะทำยังไงดีละคราวนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 554 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โอ้นโต้น (เอ้นเต๊น)

ภาษาอีสานคำว่า..โอ้นโต้น (เอ้นเต๊น)
ความหมายตรงๆ ====>
ใช้ขยายของที่เป็นก้อนเป็นพวงซึ่งใหญ่กว่าหรือมีมากกว่าปกติทั่วไป
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: สาวเมืองช้าง
เมื่อวันที่:: 19-08-2010 11:27:37

ตัวอย่าง

บักม่วงพวงนี้คือมาใหญ่โอ้นโต้นแท้น้อ
(มะม่วงพวงนี้ใหญ่จังเลย)

ดากนางนี้คือมาใหญ่โอ้นโต้น(เอ้นเต๊น)แท้
(สะโพก(ตูด)ผู้หญิงคนนี้ใหญ่จัง)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 555 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮบ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮบ
ความหมายตรงๆ ====>
การต่อสู้,สู้รบ(ใช้เรียกการต่อสู้ของสัตว์ปีก)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 30-09-2006 13:44:53

ตัวอย่าง

ฮบ อาจจะเป็นคำเดียวกับคำว่า รบ หมายถึงการต่อสู้ แต่ส่วนใหญ่จะใช้เรียกกราต่อสู้ของสัตว์ปีก เช่น ไก่ หรือนก เช่น
-ไก่น้อย \"ฮบ\"กัน หมายถึง ลูกไก่ \"ตี\" กัน
-เอาไก่ตีไป \"ฮบ\" กัน หมายถึง เอาไก่ชนไป \"ชน\" กัน

ตัวอย่างประโยค

หลวงพ่อมหาฮ่ายให่จัวน้อยว่า น้อยๆเจ้าเป็นหยังจั่งค่อยอึดเวียกคักแท้ พาตะเด็กน้อย เอาไก่ไป \"ฮบ\" กันเล่นอยู่เหมิดมื่อ จนไก่มันตาตูมเหงาเหมิดแล้ว มันบาปเด้ ฮู่บ่

ความหมาย

หลวงพ่อมหาดุให้สามเณรว่า นี่เณรไม่มีอะไรทำมากนักหรือไร พาแต่เด็กน้อย เอาไก่ไป \"ชน\" กันเล่นอยู่ทั้งวัน จนไก่มันตาปูด หงอยหมดแล้ว มันบาปนะ รู้ไหม

หรือ

บ่าวหน่อมาคุยว่า ถ้าผู้ได๋อยากกินลาบนกขุ่ม ให่ไปหาอยู่บ้านลาวโลด นกขุ่ม บ่อึดบ่อยาก \"ไล่ฮบกัน\" แตกซวดๆอยู่นำท่งนา

ความหมาย

บ่าวหน่อมาคุยโม้ว่า ถ้าใครอยากกินลาบนกคุ่ม ให้ไปหาที่บ้านแกได้เลย นกคุ่ม มีเยอะมาก \"ไล่ตีกัน\" เต็มไปหมดตามทุ่งนา

สั่นตั๊ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 556 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮอกะ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮอกะ
ความหมายตรงๆ ====>
เพิ่งจะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: พอกะเทิน
เมื่อวันที่:: 28-06-2008 00:24:56

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
อ้ายมังกรเดียวดายฮอกะมาฮอดวังหั่นนี่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 557 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮอกะ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮอกะ
ความหมายตรงๆ ====>
เพิ่งจะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: พอกะเทิน
เมื่อวันที่:: 28-06-2008 00:28:37

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
อ้ายมังกรเดียวดายฮอกะมาฮอดวังหั่นนี่

คำแปล
พี่มังกรเดียวดายเพิ่งจะมาถึงเมื่อกี๊นี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 558 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ้อง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ้อง
ความหมายตรงๆ ====>
ร้อง , ตะโกนดังๆ , พูดดังๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 27-07-2007 16:16:35

ตัวอย่าง

โตอย่าง : อ้ายบัติฟ้าวย่างไปไวๆแท้ จนอ้ายดลย่างนำบ่ทัน เราเลยจ๊มปูดๆนำก้น อ้ายชาญเลยบอกว่า เอ้า โตกะฮ้องเอิ้นให้เราเซาถ่าก่อนติละ

คำแปล : พี่บัติรีบเดินอย่างรวดเร็ว จนพี่ดลเดินตามไม่ทัน แกเลยบ่นพึมพำตามหลัง พี่ชาญเลยบอกพี่ดลว่า ก็ร้องเรียกให้พี่บัติหยุดเดินก่อนสิ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 559 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮอด

ภาษาอีสานคำว่า..ฮอด
ความหมายตรงๆ ====>
ถึง
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน
เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:39:13

ตัวอย่าง

ป๊าดๆดนแล้วเด้นี่บ่ได้พ่อบักสามารถคึดฮอดมันเนาะ

แปลว่า โอ้โห นานแล้วนะที่เราไม่ได้เจอนายสามารถคิดถึงเขาจังเลย


....................

จดหมายมาฮอดแล้วคร้าบ

แปลว่า จดหมายมาถึงแล้วครับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 560 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮอม

ภาษาอีสานคำว่า..ฮอม
ความหมายตรงๆ ====>
เกือบ (จะถึง)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด เพราะว่าผู้ข่าอยู่ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 08-02-2006 09:51:36

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่บัติ :: บ้านเจ้า เกี่ยวเข่าแล้ว แล้วไป่น้อ
บ่าวหน่อ :: ฮอมแล้วหละ อ้าย

แปลว่า

พ่อใหญ่บัติ ::บ้านคุณเกี่ยวข้าวเสร็จหรือยัง (เสร็จหรือยัง)
บ่าวหน่อ :: .ใกล้เสร็จแล้ว (เกือบเสร็จแล้ว)

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 561 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮะ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮะ
ความหมายตรงๆ ====>
ถู, ถูไถ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 01-06-2007 21:09:02

ตัวอย่าง

-บ่าวหน่อเพิ่นถืกยุงกัดหลัง เกากะบ่เถิง เพิ่นคันหลายกะเลยเอาหลังไป \"ฮะ\" กับเสาปูน จนว่าหลังเหลิ่นเหมิด

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกโดนยุงกัดที่หลัง เกาก็ไม่ถึง แกคันมากก็เลยเอาหลังไป \"ถูไถ\" กับเสาปูน จนหลังถลอกปอกเปิกไปหมด
หรือ
-มังกรเดียวดายเพิ่นถือเซียกงัว \"ฮะ\" ขา เป็นบาด จากหวาก กะเลยไปหาหมอ หมอกะเลยถามว่า
หมอ:เอ้า เป็นอะไรมา
ังกรเดียวดาย:เชือกวัวฮะ (เพิ่นถือเชือกงัวมานำให้หมอเบิ่งว่ามันสกปรก)
หมอ:หมอไม่ได้ถามว่าถืออะไรมา หมอถามว่า ขาโดนอะไรมา
ังกรเดียวดาย:ก็ยังว่า เชือกวัวฮะ เชือกวัวฮะ ไม่เห็นรึไง
หมอ:เอ๊ะเด็กคนนี้ พูดไม่เข้าใจอะไรเลยนะ ถามว่าขาโดนอะไรมา
ังกรเดียวดาย:หมอนั่นหละพูดไม่รู้เรื่อง กะยังว่า เซียกงัวฮะขา จนบาดบักใหญ่นี่เด..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 562 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮักผิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮักผิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ลำเอียง
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:38:37

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง เจ้าแบ่งขนมให่หลานคือจั่งฮักผิ่งแท้ ให่กะบ่ส่ำกัน

แปล คุณแบ่งขนมให้หลานทำไมถึงลำเอียงจัง แบ่งก็ไม่เท่าเทียมกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 563 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮังก้า , ฮางก้า

ภาษาอีสานคำว่า..ฮังก้า , ฮางก้า
ความหมายตรงๆ ====>
โรคผื่น ที่เกิดจากการ แช่น้ำ ต้นกล้า ทำให้แพ้ ทำให้เป็นผื่นแดง ตุ่มคัน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 08-06-2010 16:38:40

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
ทิดสาย รับจางหลกกล้าหลาย จนบีแข้งเป็น " ฮังก้า "
คำแปล
ทิดสายรับจากถอนกล้ามาก จนปลีแข้ง เป็นโรคผื่นคันที่เกิดจากการแพ้ ต้นกล้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 564 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮั่นแหน้ว

ภาษาอีสานคำว่า..ฮั่นแหน้ว
ความหมายตรงๆ ====>
ใช่ / นั่นแหล่ะ / ยืนยัน
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: U2U
เมื่อวันที่:: 15-07-2011 18:18:50

ตัวอย่าง

เป็นภาษาลักษณะการยืนยันและกำกับประโยคให้ดูชัดเจน ของพี่น้องทางจังหวัดเลยเช่นกัน
Yes / of course / Sure
\" ไปนำกันฮั่นแหน้ว \"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 565 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮาก

ภาษาอีสานคำว่า..ฮาก
ความหมายตรงๆ ====>
อาเจียน, รากไม้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 20-02-2006 13:26:32

ตัวอย่าง

เห็นหน้าบ่าวหนอแล้ว สิฮากหวะ หล่อคักหล่อแหน่
แปลว่า
เห็นหน้าบ่าวหน่อแล้วอยากจะอาเจียน หล่อเหลือเกิน

หรือ

เมียพ่อใหญ่ต้อม จั่งใด๋มาฮากใส่ตักพ่อใหญ่ต้อมจั่งซี้ บ่แมนเลาเมารถบ่ ฮึวาเลาสิมีลูก
แปลว่า
ภรรยาตาต้อม ทำไมมาอาเจียนใส่ตักตาต้อมอย่างนี้ หรือว่า แกจะเมารถ หรือ ว่า แพ้ท้อง

หรือ
กกไทรย้อยอยู่บ้านข่อย ฮากมันหล๊ายหลาย ยุ่งคือจั่งหยังนี่
แปลว่า
ต้นไทรย้อยที่บ้านผม รากมันเยอะมาก งยังกะอะไรดี


ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 566 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮางฮ้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮางฮ้อน
ความหมายตรงๆ ====>
โรคผื่นแดง เพราะแสงแดด หรือ อากาศร้อน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 03-06-2010 15:09:00

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
เซียงรุทธิ์ : โอ้ย ฮ้อนหลาย จนฮางฮ้อนขึ้นเต็มคอ
คำแปล
คนเคยบวชเณรมาไม่ต่ำกว่า1 พรรษาแล้วสึก ชื่อว่า รุทธิ์ :โอยร้อนจัง ผื่นแดงขึ้นเต็มคอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 567 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ้าง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ้าง
ความหมายตรงๆ ====>
พัง,เสีย.ใช้งานไม่ได้
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: เสือโคร่งพเนจร
เมื่อวันที่:: 24-09-2008 01:49:52

ตัวอย่าง

โทรศัพท์ของข่อยมัน \"ฮ้าง\" หมายความว่า โทรศัพท์ของผมเสีย,พัง,ใช้งานไม่ได้....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 568 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮำฮอน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮำฮอน
ความหมายตรงๆ ====>
การอาลัยอาวรณ์,การห่วงหาอาวรณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 9/27/2001 4:49:58 AM

ตัวอย่าง

ฮำฮอน นะครับ ภาษาอังกฤษก็ HAM HON
ผู้บ่าวเจ้าไปเฮ็ดงานอยู่กรุงเทพ กะอย่าสิฮำฮอนนำมันหลาย ถ่าอีก 2 เดือนเขากะสิกลับมาแล้ว
แปลว่า คนรักของท่านไปทำงานที่กรุงเทพฯ ก็อย่าอาลัยอาวรณ์ รอ(ถ่า) อีก 2 เดือน เขาก็กลับมาแล้ว นะ

วาสันดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 569 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮิ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮิ
ความหมายตรงๆ ====>
ช่างเลือกมาก, เรื่องมาก, ไม่ถูกใจ, ไม่พอใจ, ไม่ชอบ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:02:57

ตัวอย่าง

ฮิ คำนี้ความหมายจะออกในเชิงลบ คือ ใช้กับคนที่เรื่องมาก ไม่เอาอะไรสักอย่าง หรือ ไม่พอใจทำนองนี้

ตัวอย่างเช่น

พ่อใหญ่ดล นี้เลาเป็นคนกินง่าย อยู่ง่าย เอาหยังให้เลากินเลากะบ่ฮิดอก เลากินได้หมด
แปลว่า
พ่อเฒ่าดล แกเป็นคนกินง่าย เอาอะไรให้กินแกก็ไม่เรื่องมาก หรอก แกกินได้หมด

หรือ
สาวพอลล่า เลาฮิปลาแดก เลากินบ่ได้ เลากะเลยป๋ากันกับบ่าวหน่อ ย้อนวาบ่าวหน่อ ตำแจ่วปลาแดกบอกสู่เลากินซุมื้อ
แปลว่า
น้องพอลล่า แกไม่ชอบปลาร้า แกกินไม่ได แกก็เลยเลิกกันกับบ่าวหน่อ เพราะว่า บ่าวหน่อ ตำน้ำพริกปลาร้าสับให้แกกินทุกวัน

ป๋า== เลิกรากันไป

สั่นดอก...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 570 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮิ่นตรอง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮิ่นตรอง
ความหมายตรงๆ ====>
คิดใคร่ครวญ พิจารณาให้ดี
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 09-09-2010 12:00:46

ตัวอย่าง

พวกพี่น้อง ฟังแล้วให้ฮิ่นตรอง

แปลว่า พี่น้องเราฟังแล้ว เอาไปคิดพิจารณาดู

(เป็นคำเก่า พบมากในบทผญา)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 571 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮุง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮุง
ความหมายตรงๆ ====>
สว่าง
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: หินแฮ
เมื่อวันที่:: 21-01-2007 17:26:04

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ไฟฟ้านี่คือฮุงดีแท้หนอ
แปลว่า ไฟฟ้านี้สว่างดีจังเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 572 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮุน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮุน
ความหมายตรงๆ ====>
ดื้อรั้น/คนหัวรั้น บอกยาก/รั้น
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-01-2010 07:21:19

ตัวอย่าง

มันฮุนหลาย บอกบ่ฟังหรอก
แปลว่า มันรั้นมาก บอกไม่ฟังหรอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 573 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮุนหวย

ภาษาอีสานคำว่า..ฮุนหวย
ความหมายตรงๆ ====>
หงุดหงิด
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: อั้ม เมืองอุบลคนพิบูล
เมื่อวันที่:: 29-04-2009 14:25:33

ตัวอย่าง

อย่ามากวนหลายแฮ่งกำลังฮุนหวย = อย่าเพิ่งมากวนใจตอนนี้หงุดหงิด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 574 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู้จักควม

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู้จักควม
ความหมายตรงๆ ====>
คนที่ได้รับการสั่งสอนมาเป็นอย่างดี, รู้ผิดชอบ, ประพฤติตนดี, รู้กาลเทศะ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-10-2024 12:24:02

ตัวอย่าง

ลูกซายบ่าวต้อย มาคือฮู้จักความแท้
แปลว่า ลูกชายบ่าวต้อย เป็นผู้ประพฤติ ปฏิบัติ ดีจัง


คนที่ได้รับการสั่งสอนมาเป็นอย่างดี, รู้ผิดชอบ, เป็นคนดี, รู้กาลเทศะ, ประพฤติตนดี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 575 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย
ความหมายตรงๆ ====>
รู้สึก,รู้สึกตัว,ตื่นนอน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 31-10-2006 15:37:40

ตัวอย่าง

ฮู่เมีย เขียนอย่างไรไม่รู้ ออกเสียงเอาเองเด้อ

-ฮู่เมีย แปลว่า รู้สึก รู้สึกตัว
- ถ้าเป็นรู้สึกตัวจากการนอนหรือตื่นนอน ก็ใช้ ฮู่เมีย คือกัน เช่น นอนหลับดีหลายจนขี่ขโมยมาขึ้นเฮียนกะยังบ่ฮู่เมีย=นอนหลับลึกมากจนขโมยมาขึ้นบ้านก็ยังไม่ตื่น
-ฮู่เมียคิง ก็คือ รู้สึกตัว

ตัวอย่าง

-น้องพอลล่าไปแห่กฐินอ้อมบ้าน ตากแดดหลายกะเลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข่าห่ม จับแขนควยปานได๋กะบ่ \"ฮู่เมียคิง\" อ้ายหน่อกะเลยสิทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากไปไกล้ๆน้องพอลล่า \"ฮู่เมีย\" หยึบบาดหนึ่ง ย่อนว่าเหม็นขี่แข่ว อ้ายหน่อ

แปลว่า

--น้องพอลล่าไปแห่กฐินรอบหมู่บ้าน ตากแดดมากก็เลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข้าไปในร่ม จับแขนเขย่ายังไงก็ยังไม่ \"รู้สึกตัว\" อ้ายหน่อก็เลยจะทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากเข้าไปไกล้ๆ น้องพอลล่า \"รู้สึก\" ปั๊บเลย เพราะว่าเหม็นขี้ฟัน อ้ายหน่อ


แก้ไขข้อมูล
คำที่ 576 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮ็ดแนวได๋

ภาษาอีสานคำว่า..เฮ็ดแนวได๋
ความหมายตรงๆ ====>
ทำยังไง/ทำอะไร อย่างไร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-03-2010 14:44:22

ตัวอย่าง

เฮ็ดแนวได๋อยู่ คือนานมาแท้
แปลว่า ทำอะไรอยู่ ทำไมมาช้าจัง

ถ้าคำว่า เฮ็ดแนว แปลว่า ทำพันธุ์ เช่น เอาไว้เฮ็ดแนว แปลว่า เอาไว้ทำพันธุ์

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 577 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮ็ดหยังอยู่

ภาษาอีสานคำว่า..เฮ็ดหยังอยู่
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไรอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: แมมมอธ
เมื่อวันที่:: 10-09-2008 20:44:51

ตัวอย่าง

มื้อนี่เจ้าเฮ็ดหยังอยู่
คำแปล วันนี้คุณทำอะไรอยู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 578 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮ็ดหยังอยู่

ภาษาอีสานคำว่า..เฮ็ดหยังอยู่
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไรอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ
จากคุณ:: ลูกข้าวเหนียว
เมื่อวันที่:: 15-09-2010 20:51:30

ตัวอย่าง

ยายๆเจ้าเฮ็ดหยังอยู่
คุณยายทำอะไรอยู่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 579 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮ็ดหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..เฮ็ดหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 25-11-2006 14:56:54

ตัวอย่าง

เฮ็ดหยังอยู่น้อ ฮู้บ่ ว่าไผคิดฮอด
สายตาพออยากส่องซอด เห็นตลอดว่าน้องอยู่ไส
กินข้าวหรือยัง อยากรู้จังว่าทำอะไร
ตอนนี้เจ้าอยู่กับไผ ว่าละไป หรือยุ่งกับงาน......

แปลว่า
ทำอะไรอยู่หนอ รู้ไหมว่าใครคิดถึง
อยากตาทิพย์ เพื่อให้รู้ตลอดเวลาว่า เจ้าอยู่ใหน
กินข้าวหรือยัง อยากรู้จังว่าทำอะไรอยู่
ตอนนี้เจ้าอยู่กับใคร หรือว่า ยุ่งอยู่กับงาน

สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 580 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮ็ดอีหยังอยู่

ภาษาอีสานคำว่า..เฮ็ดอีหยังอยู่
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไรอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: 101
จากคุณ:: มาย
เมื่อวันที่:: 3/19/2002 2:04:05 AM

ตัวอย่าง

เถ่าบ่าวหน่อเฮ็ดอีหยังอยู่น้อ
หนุ่มหน่อทำอะไรอยู่นะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 581 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮ็ดอีหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..เฮ็ดอีหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: นายฮ้อยทมิฬ
เมื่อวันที่:: 21-03-2010 10:14:16

ตัวอย่าง

1. อีแม่เอ็ดอีหยัง
แปลว่า คุณแม่ทำอะไร
2. บ่อฮู้สิเฮ็ดอีหยัง
แปลว่า ไม่รู้จะทำอะไร

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 582 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮียม

ภาษาอีสานคำว่า..เฮียม
ความหมายตรงๆ ====>
คำ แทนตัวของผู้พูด (เป็นคำเก่า พบได้ในผญา)/ผม ข้า ฉัน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 11-07-2010 05:03:59

ตัวอย่าง

เฮียมนี้ เปรียบดังนกกระจอกน้อย

แปลว่า ตัวข้านี้ เปรียบเหมือนดังนกกระจอกตัวน้อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 583 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮี้ย

ภาษาอีสานคำว่า..เฮี้ย
ความหมายตรงๆ ====>
ชื่อไม่ไผ่ชนิดนึง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: สายแนน
เมื่อวันที่:: 12/7/2001 1:15:20 PM

ตัวอย่าง

กายเขตไม้เดียรดาษดงขวาง ดูซันสูงฮ่อมหินเหวห้วย
พ่อเห็นบงซางเฮี้ยซูกอกางกิ่ง เนาแนบน้ำบานบ้างเบ่งเขียว
จากวรรณกรรมเรื่องสังสินไซ
แปลว่า เมื่อผ่านเข้าไปในเขตป่าดง เต็มไปด้วยหุบเหวลึก เต็มไปด้วยไผ่บง ไม้ซาง และไม้ไผ่เฮี้ยเต็มไปหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 584 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แฮกหมาน

ภาษาอีสานคำว่า..แฮกหมาน
ความหมายตรงๆ ====>
การทำสิ่งแรกเพื่อความเป็นสิริมงคล, แรก, ประเดิม, คนแรก, อย่างแรก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:43:16

ตัวอย่าง

คำว่า แฮกหมาน คือ การประเดิมเพื่อให้โชคดี
แฮก คือ แรก เช่น แฮกนา คือ การลงนาครั้งแรก
หมาน คือ โชคดี

ังนั้น แฮกหมาน คือ การทำสิ่งแรกเพื่อความเป็นสิริมงคล, แรก, ประเดิม, คนแรก, อย่างแรก

ตัวอย่าง
ยกแรกแฮกหมาน ขอเชิญ มังกรเดียวดายลำก่อน สั่นดอกว้า
แปลว่า ยกแรก เอาฤกษ์เอาชัย ให้ มังกรเดียวดาย ลำก่อน

บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล


กลับไปยังหน้าหลัก


ใช้เวลาในการประมวลผล 0.0286 วินาที  
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... ภาษาอีสาน วันละคำ