ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่ำก่า

ภาษาอีสานคำว่า..ก่ำก่า
ความหมายตรงๆ ====>	ยังไม่ชำนาญในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: เจ้าหญิงท้องนา เมื่อวันที่:: 08-04-2009 09:25:27	ตัวอย่าง น้องปูเรียนหนังสือพอก่ำก่า หมายถึงยังไม่เก่งพอ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขาวจากพาก

ภาษาอีสานคำว่า..ขาวจากพาก
ความหมายตรงๆ ====>	ขาวพราวละลานตา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 03-11-2006 08:42:33	ตัวอย่าง ขาวจากพาก คือลักษณะที่วัตถุสีขาวๆ มีมากมายเกลื่อนกลาด ดารดาษตา เช่น ดอกอ้อขาวจากพาก หมายถึง ดอกอ้อขาวพราวละลานตา ดอกบัวในบึงขาวจากพาก หมายถึง ดอกบัวในบึงขาวละลานตา บ่าวหน่อ พาน้องกะแตไปเที่ยวสวนฝ้ายเมืองเลย เห็นปุยฝ้ายขาวจากพาก เต็มสวน พอเหลียวขึ้นฟ้า กะเห็นก้อนขี้ฝ่าขาวจากพาก คือกัน แปลว่า บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเที่ยวสวนฝ้ายเมืองเลย เห็นปุยฝ้ายขาวพราวละลานตาเต็มสวน พอมองขึ้นท้องฟ้า ก็เห็นก้อนเมฆขาวพราวพร่างฟ้า เช่นกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ควย

ภาษาอีสานคำว่า..ควย
ความหมายตรงๆ ====>	โยก,โยกเยก,โคลงเคลง,
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-10-2006 14:27:38	ตัวอย่าง ควย ถ้าเป็นคำนาม จะหมายถึง ควาย หรือ กระบือ แต่ในที่นี้ ควย หมายถึง โยก โยกเยก โคลงเคลง เช่น -แข่วควย หมายถึง ฟันโยก -ลมพัดแฮงจนเสาเฮียนควย หมายถึง ลมพัดแรงจนทำให้เสาบ้านโยก -หัวควย หมายถึง หัวโยกหัวคลอน ตัวอย่างประโยค -บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปต่อยบักขามแป แต่ต้นบักขามแปมันสูงใช่ไม่คันก๋อต่อยบ่เถิง กะเลยพากันหาเกินไปก่ายขึ้น น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ขึ้น แต่อ้ายหน่อเลาย่านตก กะเลยบอกน้องกระแตจับเกินให่แน่นๆอย่าสะให่มัน \"ควย\" เด้อ เดี๋ยวอ้ายสิตก พะนะ แปลว่า -บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเก็บมะขามเทศ แต่ต้นมะขามเทศมันสูง ใช้ไม้ตะขอสอยไม่ถึง ก็เลยพากันหาไม้มาทำเป็นบันไดพาดปีนขึ้น ให้น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ปีน แต่อ้ายหน่อแกกลัวตก ก็เลยบอกน้องกระแตให้จับกระไดให้แน่นๆอย่าให้มัน \"โยก\" นะ เดี๋ยวอ้ายหน่อจะตก พะนะ หรือ -อ้ายซาญพาน้องตั๊กไปขี่รถสักกะยานเล่น อ้ายชาญเป็นคนถีบให่น้องตั๊กซ่อน สองคนมีแต่คนใหญ่ๆหนักหลายจนล่อสักกะยานลูกปืนแตก ล้อ \"ควย\" ก๊อกแล่ก ก๊อกแล่ก ไป หมายถึง -พี่ชาญพาน้องตั๊กไปขี่จักรยานเล่น พี่ชาญเป็นคนถีบให้น้องตั๊กเป็นคนซ้อนท้าย ทั้งสองคนมีแต่คนตัวใหญ่ๆน้ำหนักมากจนล้อจักรยานรับน้ำหนักไม่ไหวจนลูกปืนล้อแตก จนล้อ \"โคลงเคลง\" ไปมา ( ควย ในภาษาอีสาน เป็นคำสุภาพ แต่ในภาษาไทยกลาง มิทราบว่าแปลว่าอะไร)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คาวเดียว

ภาษาอีสานคำว่า..คาวเดียว
ความหมายตรงๆ ====>	แป๊บเดียว,สักครู่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 12/18/2001 2:00:59 AM	ตัวอย่าง ถ่าอ้ายอยู่นี่เด้อนางเด้อ อ้ายไปซ้อขอวคาวเดียว แปลว่า รอพี่อยู่ที่นี่นะ พี่ไปซื้อของแป็บหนึง(สักครู่) วาสั่นดอก....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิ่ว

ภาษาอีสานคำว่า..คิ่ว
ความหมายตรงๆ ====>	แม่นยำ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 18-12-2009 04:10:36	ตัวอย่าง หมอมอบ้านนั้น ทวยคิ่วอีหลี แปลว่า หมอดูบ้านนั้น ทำนายแม่นจริงๆ คำว่า คิ่ว ใช้สำหรับทำนายหรือพยากรณ์ นอกนั้นไม่ค่อยใช้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิ้น

ภาษาอีสานคำว่า..เคิ้น
ความหมายตรงๆ ====>	ครึกครื้น อารมณ์ดี มีชีวิตชีวา
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 09-06-2010 14:50:08	ตัวอย่าง ตัวอย่าง อ้ายหน่อพ้อพุสาว คือเคิ้นคัก แท้น้อ อ้ายจารย์ ถืกเลขมาบ่น้อ..คือสี เคิ้นๆ แถะ มื้อนี่ คำแปล พี่หน่อ คงพบหน้าสาวๆมา จึงครึกครื้นอารมณ์ดี จังนะ พี่จารย์ คงถูกหวยมารึเปล่า วันนี้ดูมีชีวิตชีวาจัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอย

ภาษาอีสานคำว่า..งอย
ความหมายตรงๆ ====>	การนั่ง หรือ ยืน หรือ ตั้งอยู่ บนระดับที่สูงกว่าระดับปกติ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 20-09-2006 21:11:24	ตัวอย่าง ความหมายที่แปลให้ อาจสิบ่ตรงความเป็นจริงพอปานได๋ แต่กะ ย๋วนๆ เอากะแล้วกัน เช่น ประโยค น้องกระแต : ขอบคุณหลายๆ เด้อพี่หน่อ ที่ไปดึกบักสีดามาให้น้องกระแต บักสีดาม่ง แซ้บแซบ เนาะพี่หน่อ... บ่ให้พี่ดลกินนำดอก (น้องกระแต เบิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าเคียดให้อ้ายดลเด้อหล่าเด้อ อ่วยหน้ามาพี้ อ่วยหน้ามาเว้านำอ้ายแหน่.. คันบ่อ่วยมา อ้ายไห้เด้ อ้าย แฮ่งเป็นคนขี้โงยอยู่.. อ้าย คนใจขี้โงย ...ฮือๆๆ น้องกะแต: บ่อ่วยไปดอก สิไห่กะไห่ไปโลด เขาบ่หัวซา ดอก พี่ดล : โอ๊ย ถ่าจั่งซั่น อ้ายกะเคียดแล้วหละ (แล้วอ้ายดล กะขึ่นไปนั่ง \"งอย\" โพน เฮ็ดหน่าบูดมุ่ยู่อยู่เทิงโพน) น้องกระแต : แม่นสิไปนั่ง \"งอย\" โพน อยู่จั่งซั่น เขากะบ่หัวซาดอก พี่ดล : โอ้ยเนาะ ฮ่า อ้ายมื่นตกโพน ก้นขี่ทั่ง ย่างบ่ได้ สิเฮ็ดจั่งได๋ น้องกะแต : กะซ่าง แปลว่า น้องกระแต : ขอบคุณมากนะค่ะพี่หน่อ ที่เอาไม้ค้อนไปปาลูกฝรั่งมาให้น้องกระแต ฝรั่งสุก อร้อยอร่อย เนาะพี่หน่อ... ไม่ให้พี่ดล กินด้วยหรอก (น้องกระแต เชิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าโกรธพี่ดลเลยนะจ๊ะ หันหน้ามาทางนี้ หันหน้ามาพูดกับพี่หน่อย.. ถ้าไม่หันมา พี่ร้องไห้นะ พี่ยิ่งเป็นคนขี้แยอยู่.. พี่ คนใจขี้แย... ฮือๆๆๆ น้องกะแต: ไม่หันไปหรอก จะร้องไห้ก็ร้องไปเลย เขาไม่สนใจหรอก พี่ดล : โอ๊ย ถ้าอย่างงั้น พี่ก็น้อยใจแล้วจริงๆ (แล้วพี่ดล ก็ขึ้นไปนั่ง \"อยู่ข้างบน\" โพนปลวก ทำหน้าบึ้งตึงอยู่บนจอมปลวก) น้องกระแต : แม้จะไปนั่ง \"อยู่บน\" โพน อยู่อย่างนั้น เขาก็ไม่สนใจหรอก พี่ดล : หึย ถ้า ถ้าพี่ลื่นตกจอมปลวก ก้นกระแทกพื้น เดินไม่ได้ จะทำอย่างไร น้องกะแต : ก็ช่างพี่ดลสิ พะน้า พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งึด

ภาษาอีสานคำว่า..งึด
ความหมายตรงๆ ====>	เหลือเชื่อ,ไม่น่าเป็นไปได้แต่ก็เป็นไปแล้ว,สิ่งที่คิดไม่ถึง,ไม่คิดว่าจะเป็นเช่นนั้น,เหลือเชื่อในสิ่งนั้น
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: เซียงโอก หนองรังกา เมื่อวันที่:: 22-06-2007 06:32:12	ตัวอย่าง ตัวอย่าง....รถวิ่งบนถนนแต่ดันตกถนนไปชนเรือในคลองน้ำ .....เครื่องบินอยู่บนฟ้าดันลงมาชนกับรถบนถนน .....เด็กวิ่งเล่นหน้าสนามโรงเรียนเวลากลางวันฝนก็ไม่ตกแต่ถูกฟ้าผ่าตาย ....มหาเศรษฐีของโลกมานั่งขายขนมครกอยู่ที่จังหวัดสุรินทร์...เหล่านี้ร่วมๆเรืยกว่า \"งึด\" แถมผะหย่า....อัศจรรย์ใจกุ้ง...กุ่มกินปลาบึกใหญ่....ปลาซิงไล่สวบแข้..หนีไปซ่นอยู่เหลือบหิน...อัศจรรย์ใจแข้...หางยาว ๆ คือบ่ใดฮองนั่ง...บาดกระต่ายหางก้อม ๆ คือจังใดนั่งฮอง...อันนี่กะงึดคือกันเด้อพี่น้อง....เซียงโอก หนองรังกา....เป็นคนใจดีที่สุดในหมู่บ้านหนองฮังกาเด้อพี่น้อง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จกตา

ภาษาอีสานคำว่า..จกตา
ความหมายตรงๆ ====>	มั่วๆซั่วๆ
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 06-10-2010 22:49:09	ตัวอย่าง อ้ายๆเขียวเจ้าเล่นพิณเป็นบ่ โอ๋..เฮากะเล่นได้พอจกตานั่นล่ะ แปลว่า พี่เล่นพิณเป็นไหม อ๋อพี่ก็เล่้นพอมั่วๆเอานี่ล่ะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังหันเฮือน

ภาษาอีสานคำว่า..จังหันเฮือน
ความหมายตรงๆ ====>	งานทำพิธีร้อยไหว้ของไทหนองคาย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:25:48	ตัวอย่าง จังหันเฮือน คือพิธีทำบุญร้อยวันผู้ล่วงลับโดยนิมนต์เพราะมาฉันที่บ้าน โดยเฮือนมาจากบ้านของคนสมัยก่อนพูด *คนหนองคายไม่ออกเป็นสระเอีย เช่นเฮียน เซีย เป็นเซือ เฮือน เซื่อง แืทน บนบ้าน-ก็เทิงเฮือน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เชีย

ภาษาอีสานคำว่า..เชีย
ความหมายตรงๆ ====>	เถาวัลย์ เครือไม้ ไม้เลื้อย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 27-02-2006 11:20:07	ตัวอย่าง คันอยากให่ลูกเซานม ให่เอาเชียกอฮอมาทานม แล้วให่ลูกดูดเด้อ พอพันขม มันกะสิบ่อยากกินนมเองนั่นหล่ะ แปลว่า หากอยากให้ลูกเลิกกินนมแม่ ให้เอาเถาบรเพ็ดมาทานม แล้วให้ลูกดูดนะ พอเขาขม ก็จะไม่อยากกินนมเองนั่นแหละ คำว่า เชีย แปลว่า เถาวัลย์ เครือไม้ ไม้เลื้อย กอฮอ คือ บรเพ็ด เชียกอฮอ ก็คือ เถาบรเพ็ดนั่นเองหล่ะหนา ขมปิ๊ดขมปี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่อย

ภาษาอีสานคำว่า..ต่อย
ความหมายตรงๆ ====>	สอย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 18-09-2006 11:15:54	ตัวอย่าง ต่อย คือการใช้ปลายไม้ที่มีแง่งหรือไม่มีก็ตาม สอยผลไม้ เป็นต้น ที่อยู่สูงๆ ให้หล่นลงมา จะด้วยการ ตี ฟาด เกี่ยวดึง หรือดัน ก็ตาม เช่น บ่าวหน่อ : น้องพอลล่าจ๊ะ... นั่งถ่าอ้ายหน่ออยู่นี่ล่ะหล่า เดี๋ยวอ้ายหน่อ สิไปต่อยบักค้อมาสู่กินแซบๆ แปลว่า บ่าวหน่อ : น้องพอลล่าจ๊ะ... นั่งรอพี่หน่ออยู่นี่นะจ๊ะ เดี๋ยวพี่หน่อ จะไปสอยลูกสะคร้อมาให้กินอร่อยๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาบ

ภาษาอีสานคำว่า..ตาบ
ความหมายตรงๆ ====>	ปะ, เย็บ, ชุน, ซ่อมแซม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:44:29	ตัวอย่าง คำว่า ตาบ แปลว่า ปะ, เย็บ, ชุน, ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอหรือขาด มาดูตัวอย่างกันนะครับ บ่าวหน่อ : น้องเป้ย...เอาเสื้ออ้ายไปตาบให่แหน่หนา อ้ายแลนบู๋ป่าบักเล็บแมว เสื้ออ้ายเป็นฮูจ่างป่างอยู่ น้องเป้ย : โอ๋ย อ้าย ฮอยบักใหญ่นึง คือสิมาตาบได้ ซื้อใหม่โลดเปี๋ยง แปลว่า บ่าวหน่อ : น้องเป้น เอาเสื้อของพี่ ไปเย็บปะ ให้หน่อยนะ พี่วิ่งฝ่าต้นเล็บแมว เสื้อพี่เลยขาดรอยมเริ่มเทิ่มเลย น้องเป้ย : พี่....รอยใหญ่มากเลย สงสัยคงปะซ่อมให้พี่ไม่ได้ ซื้อใหม่เลยเถิด บ่าวหน่อเว่าให้ฟัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ดลูด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ดลูด
ความหมายตรงๆ ====>	การเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังที่หนึ่งโดยใช้ตูดหรือดากพาไป(ลื่นไถลโดยมีก้นเป็นตัวลื่นไถล)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 07-06-2006 21:40:41	ตัวอย่าง ตู้ดลูดเป็นการเคลื่อนที่ชนิดหนึ่งโดยใช้ก้นหรือตูดเป็นตัวสัมผัสกับพื้น ลักษณะอาจคล้ายๆกับการต้อด แต่ก็มีลักษณะที่แตกต่างกัน การ \"ตู้ดลูด\" จะเป็นการเคลื่อนที่ที่มีความเร็วพอสมควร และบางครั้งอาจจะมีความเร่งด้วย วนใหญ่จะเป็นการเคลื่อนที่ในแนวเฉียง หรืออาจเคลื่อนที่ในแนวนอนบนพื้นที่ลื่นแต่ต้องมีแรงส่ง ถึงจะสามารถตู้ดลูดไ ส่วนการ \"ต้อด\" ส่วนใหญ่จะความเร็วคงที่ และต้องใช้แรงจากมือหรือแขนช่วยด้วย ตัวอย่างเช่น บ่าวเล็ก เพิ่นแอบมักสาวเชอรี่ กะเลยสิไปจีบสาวเชอรี่ ยาามเพิ่นไปแก่น้ำอยู่หนองสาประจำหมู่บ้าน ไปใหม่ๆเพิ่นกะนั่งอยู่ไกลๆ เว่าไปเว่ามา บ่าวเล็กกะค่อยๆ \"ต้อด\"เข่าไปหาสาวเชอรี่ไกล้ๆ บัดพอบ่าวเล็ก \"ต้อด\" เข่าไปไกล้ สาวเชอรี่กะ \"ต้อด\"หนี บ่าวเล็กกะต้อดนำไป บัดคูหนองขั่นซั้น ซัน ซัน ต่งหลิ่ง บ่าวเล็กกะเลย หมื่น \"ตู้ดลูด\" ลงคูหนอง ตกน้ำ ต้าม... แปลว่า หนุ่มเล็ก แกแอบไปชอบสาวเชอรี่ ก็เลยจะไปจีบสาวเชอรี่เวลาแกไปตักน้ำ ที่สระน้ำประจำหมู่บ้าน ตอนแรกๆแกก็นั่งอยู่ห่างๆ แต่พอพูดไปพูดมา หนุ่มเล็กก็ค่อยๆขยับเข้าไปหาน้องเชอรี่ไกล้ๆแต่พอหนุ่มเล็ก \"ขยับ\" เข้าไปไกล้ น้องเชอรี่ก็ขยับหนี หนุ่มเล็กก็ขยับตามไป แต่คันของสระน้ำกลับชัน ชันมาก หนุ่มเล็ก แกก็เลย ลื่น \"ไถล\" ลงสระน้ำ ตกน้ำ ต้าม.... สั่นดอกว้า สั่ดอกว่า....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เติบ

ภาษาอีสานคำว่า..เติบ
ความหมายตรงๆ ====>	พอสมควร พอประมาณ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 12/7/2001 12:17:46 AM	ตัวอย่าง บ่าวจ่อย : เจ้าวา บ่าวหน่อ เพืนเป็นผู้จบส่ำใด๋ บ่าวโฮม : ข่อยวา เพิ่นก็จบเติบอยู่ บ่าวจ่อย : เฮือนเพิ่อยู่ไกลส่ำใด๋ บ่าวโฮม : กะอยู่ไกลเติบดยู่ บ่าวจ่อย : ฮ่วย!! มันคือ มีตะเติบแท้ บ่าวโฮม : กะข่อยกะป่วงหลายเติบตั้วเน๊าะ แปลว่า บ่าวจ่อย : คุณว่า บ่าวหน่อ หล่อแค่ไหน บ่าวโฮม : ผมว่า ก็หล่อพอสมควร พอประมาณนะ บ่าวจ่อย : แล้วบ้านแกอยู่ไกลไหม บ่าวโฮม : ก็ไกลพอสมควร บ่าวจ่อย : ฮ่วย!! ทำไมมีแต่ เติบ แท้ บ่าวโฮม : ก็ผมสติไม่ดีพอสมควร วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถ่าคาวเดียว

ภาษาอีสานคำว่า..ถ่าคาวเดียว
ความหมายตรงๆ ====>	รอสักครู่
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง) เมื่อวันที่:: 03-09-2010 21:41:29	ตัวอย่าง ตัวอย่าง น้องจีจ้าถ่าอ้ายคาวเดียวเด้อ ย่างกลับไปเอากระเป๋าเงินก่อน แปล น้องจีจ้ารอพี่สักครู่นะ เดี๋ยวพี่เดินกลับไปเอากระเป๋าสตางค์ก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถ่า

ภาษาอีสานคำว่า..ถ่า
ความหมายตรงๆ ====>	รอ waitting
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 10/10/2001 3:19:36 PM	ตัวอย่าง นางเอ้ย....อ้ายไปเฮ็ดงานอยู่กรุงเทพฯจัก 2 ปีสิหาเงินมาขอเจ้า ถ่าอ้ายแนเด้อหล่า แปลว่า น้องนางเอ๋ย... พี่ไปทำงานอยู่ที่ กรุงเทพ สัก 2 ปี จะหาเงินมาสู่ขอเจ้า รอพี่หน่อยนะน้องจ๋า... วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถือพา

ภาษาอีสานคำว่า..ถือพา
ความหมายตรงๆ ====>	ตั้งท้อง,ตั้งครรภ์
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หนหวย เมื่อวันที่:: 12-06-2009 11:38:18	ตัวอย่าง แม่ยาย \"บักทิด (ผู้ชายที่บวชสึกจากการเป็นพระ)บ่อแม่นเมียมึงถือพาบ้อ มันจั่งค่อยฮาก\"(อวก อาเจียน)= นี่ลูก ไม่ใช่เมียแกท้องเหรอ ถึงอวกแบบนี้ ถือพาได้จักเดือนละหล่า=ท้องได้กี่เดือนละหนู
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เนาะ

ภาษาอีสานคำว่า..เนาะ
ความหมายตรงๆ ====>	ว่าไหม
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 07-10-2010 23:33:51	ตัวอย่าง ..ป๊าด..มือพิณผู้นิ่ร้ายกาจเนาะ.. แปลว่า โอโห มือพิณคนนี้เล่นเก่งมากเลยว่าไหม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บักแข้ง

ภาษาอีสานคำว่า..บักแข้ง
ความหมายตรงๆ ====>	มะเขือพวง
อ้างอิงจังหวัด :: ชัยภูมิ จากคุณ:: อ้ายยาดอง เมื่อวันที่:: 03-03-2008 01:07:05	ตัวอย่าง บักหล่าไปเอาบักแข้งมาให้อ้ายแหน่ แปลว่า น้องไปเอามะเขือพวงมาให้พี่หน่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นตาน่าย

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นตาน่าย
ความหมายตรงๆ ====>	ไม่ชอบ,ไม่อยากพูดถึง,น่าเบื่อหน่าย,น่ารำคราญ,ไม่เอาไหน,เห็นแล้วไม่สบายใจ(คำอีสานหนึ่งคำจะมีความหมายมาก)
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: เซียงโอก หนองรังกา เมื่อวันที่:: 22-06-2007 06:12:47	ตัวอย่าง ตัวอย่าง...ผัวเมียคุยกัน เมียพูด...พ่ออีนางลูกสาวเจ่าไปไส ผัวตอบ....เห็นมันไปตลาดกับหมู่เด้อ เมียพูด...มันไปอีหยังตลาด..มันอยากได้เจ๊กเป็นผัวละหว้า...(พูดทำนองแดกดัน) ผัวตอบ....จั๊กแล่ว....ข่อยเห็นมันยามใดมัน \"เป็นตาน่าย\" ยามนั้น คำผะหย่าแถมฟรีเพื่อเป็นวิทยาทาน......ฟังเด้อน้องสาวเอ่ย...เพิ้นว่าคำปากพ่อแม่นี่..หนักเกิ่งธรณี....ไผผู้ยำเกรงนพ..สิฮุ้งเฮืองไปหน้า...คันไดไหมอย่าลืมฝ่าย....เป็นเมียนายอย่าลืมบ่าว..ไดกินจาวบักพร้าวอย่าลืมพั้วบักเล็บแมว....ยังมีอีกหลายอยู่คันมักกะคุยกันทางเมล์เด้อพี่น้อง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป

ภาษาอีสานคำว่า..แป
ความหมายตรงๆ ====>	แบน, แบนราบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 21-11-2006 11:47:15	ตัวอย่าง แป หมายถึง แบน แบนราบ เป็นลักษณะรูปทรงอย่างหนึ่ง แต่ถ้า เป็นของที่มีลักษณะ แบน แต่ชิ้นใหญ่ๆและหนากว่า จะเรียกว่า เป ตัวอย่าง บ่าวหน่อ : น้องพอลล่า หน่าตากะเป็นตาฮักอยู่ดอก แต่เหลียวเบิ่งอีกที คือจั่ง \"แป\" แลบแซบ จั่งซั่น น้องพอลล่า: หึย อ้ายหน่อ นี่จั่งแม่นเป็นตาซังเนาะ มาว่าของเขา \"แป\" ไผสิคือสาวตั๊กน้อ เพิ่นจั่งค่อยอวบอั๋น บ่าวหน่อ: โอ๋ น้องพอลล่า อย่าฟ่าวเคียดเด้อ ที่อ้ายว่า \"แป\" อ้ายบ่ได้ว่าอั่นนั่นน้องพอลล่า \"แป\" ดอก อ้ายหมายถึง ยางรถจักรยานที่น้องขี่มา ยางมันฮั่ว \"แป\" แหล่มแป่ม อยู่นั่นหนา น้องพอลล่า: จั่งซั่นดอกติอ้าย นึกว่า อ้ายว่า อั่นนั่น น้อง \"แป\" สิได้ไปเสริมขึ้นอีกจักหน่อย ความหมาย บ่าวหน่อ : น้องพอลล่า หน้าตาก็น่ารักดีนะ แต่มองดูอีกที ทำไมถึง \"แบน\" แต๊ดแต๋ อย่างนั้น น้องพอลล่า: จะบ้าเหรอ พี่หน่อ มาหาว่าของน้องพอลล่า \"แบน\" ใครจะไปเหมือนสาวตั๊กหละ เธอช่างอวบอั๋นเสียจริงๆ บ่าวหน่อ: โอ๋ น้องพอลล่า อย่าเพิ่งโกรธนะ ที่พี่ว่า \"แบน\" พี่ไม่ได้ว่าอันนั้นน้องพอลล่า \"แบน\" หรอก พี่หมายถึง ยางรถจักรยานที่น้องขี่มา ยางมันรั่ว \"แบน\" แต๊ดแต๋ อยู่นั่น น้องพอลล่า: อย่างนั้นหรอกหรือพี่ น้องนึกว่า พี่ว่า อันนั้น น้อง \"แบน\" จะได้ไปเสริมขึ้นอีกสักหน่อย คำที่ใช้ขยายคำว่าแป เช่น แปแหล่มแป่ม แปแลบแซบ แปแต๊บแซบ เป็นต้น คำที่ใช้ขยายาคำว่า เป เช่น เปเต๊บเซบ เปเลบเป๊บ เป็นต้น ว่าสี่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..แป๊ด
ความหมายตรงๆ ====>	โผล่ออกมาให้เห็น หรือ หลุดออกมาเล็กน้อย
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: Bios เมื่อวันที่:: 13-05-2010 12:51:16	ตัวอย่าง แป๊ด คือลักษณะของสิ่งๆหนึ่งที่ถูกทับไม่สนิทแล้วโผล่ออกมาให้เห็นให้รู้ เช่น อีสีนั่งทับสมุดแล้วนั่งทับบ่มิด มุมของสมุดเลย"แป๊ด"ออกมา หรือพ่อใหญ่ก้อนคำนั่งอยู่ซือๆหล่อยตด"แป๊ด"ออกมาเหม็นกันเบิดเฮือน แปลว่า เด็กหญิงสีนั่งทับสมุด แต่นั่งทับไม่สนิท มุนของสมุดเลยโผล่ออกมา หรือ คุณลุงก้อนคำขณะที่นั่งอยู่ เผลอผายลมออกมานิดหนึ่ง ส่งกลิ่นเหม็นทั่วบ้าน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไป่ ,ไป๊

ภาษาอีสานคำว่า..ไป่ ,ไป๊
ความหมายตรงๆ ====>	หรือยัง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:25:25	ตัวอย่าง ไป่ หรือไป๊ (บ่อฮู้สิสะกดจั่งได๋ ออกเสียงเอาเองเด้อ) ความหมาว่า หรือยัง เป็นลักษณะแสดงคำถาม ว่าทำอะไรแล้วหรือยัง เช่น -บ่าวหน่อกินเข่าไป่---คุณหนุ่มหน่อทานข้าวหรือยัง -พระมหาบัติสิกไป่----พระมหาบัติลาสิกขาบทหรือยัง -น้องพอลล่ามีผัวไป่---น้องพอลล่าแต่งงานหรือยัง -มีเหล่าแล่ว มีกับแกล้มไป่---มีสุราพร้อมแล้ว มีกลับแกล้มหรือยัง -อ้ายกระบี่โลหิต ลาวเฒ่าไป่---บ่ ลาวบ่ทันเฒ่าดอก ลาวหองกะหนุ่มๆอยู่ (หล่อพร้อม)..... สั่นตั๊ว..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พอกะเทิน

ภาษาอีสานคำว่า..พอกะเทิน
ความหมายตรงๆ ====>	ครึ่งๆกลางๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หนหวย เมื่อวันที่:: 28-05-2009 17:09:12	ตัวอย่าง เช่น หล่อพอกะเทิน ความหมาย จะว่าหล่อก็ไม่เชิง เกือบจะหล่อ สิจ่งไว้ให้กะพอกะเทิน ความหมาย จะเหลือไว้ก็กะไรอยู่(ใช้แล้วแต่สถานะการ) จ่ง ความหมาย เหลือไว้ เก็บไว้ให้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พ่อ

ภาษาอีสานคำว่า..พ่อ
ความหมายตรงๆ ====>	พบ,เจอ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 06-06-2006 09:10:22	ตัวอย่าง พ่อ ในที่นี้ไม่ได้หมายถึง บิดา นะ ส่วนคำว่าบิดาหรือพ่อในภาษากลาง ภาษาอีสาน จะเอิ้น อี่พ่อ หรือ อี่พอ สิมีคำว่า อี่ นำหน้า เช่น อี่แม เป็นเมีย อี่พอ เป็นต้น ส่วนคำว่า พ่อ ในภาษาอีสาน จะหมายถึง พบ หรือ เจอ เช่น -ลาล่า กับ ลูลู่ ไปหาเก็บเห็ดอยู่ในโคก ไปตั้งแต่เซ้าจนสวย กะบ่ \"พ่อ\" เห็ดจักดอก จนทั้งสองคนหิวเข่า กะเลยสิพากันเมียบ้าน ตอนขากลับกะย่างมา \"พ่อ\" โพน โพนบักใหญ่หนึ่ง พอเหลียวลอดง่าไม่เข่าไป ลาล่าถึงกับสะเดิด เพราะว่าลาว \"พ่อ\"ว่า อยู่ข้างโพนมีแต่เห็ดปลวกจิก เกิด ขาวจ้ากพากเต็มไปเหมิด เกิดมากะบ่เคยพบเคย \"พ่อ\" แปลว่า -ลาล่า กับลูลู่ ไปหาเก็บเห็ดในป่า ไปกันตั้งแต่เช้าจนสาย ก็ไม่ \"พบ\" เห็ดสักดอก จนทั้งสองคนหิวข้าว ก็เลยพากันจะกลับบ้าน ระหว่างทางก็เดินมา \"เจอ\" กับโพนที่ใหญ่โพนหนึ่ง พอแกมองลอดกิ่งไม้เข้าไป ลาล่าถึงกับสะดุ้ง เพราะแก \"พบ\" ว่าอยู่ข้างโพนนั้นมีแต่เห็ดปลวกจิก เกิดขาวเต็มไปหมด เกิดมาก้ไม่เคยพบเคย \"เจอ\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พันพรือ

ภาษาอีสานคำว่า..พันพรือ
ความหมายตรงๆ ====>	สบายดีมั้ย
อ้างอิงจังหวัด :: เลย จากคุณ:: เด็กใต้ เมื่อวันที่:: 05-07-2008 22:57:31	ตัวอย่าง ผมม่ายช้ายคนอีสาน เเต่ผมเป็นคนใต้ครับพี่น้อง พันพรือพี่น้องภาคอีสานทั้งหลาย บายดีม่ายครับ เด็กใต้คนนี้ขอขอบคุนสําหรับเเรงใจที่ช่วยเหลือพี่น้องชาวใต้ โบ๋เราอาจมีความขัดเเย้งกันบ้างหนาเกี่ยวกะการเมือง เเต่ไม่ว่าจะพันพรือเราก็ภาคเดียวกานนะครับ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พืช-ผัก-หมากไม้

ภาษาอีสานคำว่า..พืช-ผัก-หมากไม้
ความหมายตรงๆ ====>	พืช-ผัก-ผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 12-09-2006 11:48:38	ตัวอย่าง (บัก บางแห่งออกเสียงว่า หมาก) (หน่วย หมายถึงผลหรือลูก เช่น หน่วยบักมี่ หมายถึง ลูกขนุน) บักอึ = ฟักทอง บักแค่ง = มะเขือพวง บักเขือเคือ (ขอนแก่นออกเสียง บักเฉียเชีย) = มะเขือเทศ บักโป้งเล็น = มะเขือเทศ ผักหอมเป, ผักหอมแป = ผักชีฝรั่ง ผักซี = ผักชีลาว ผักซีจีน = ผักชี ผักอีหล่า = สะระแหน่ ผักตำนิน = ผักตำลึง ผักหม = ผักโขม บักลิ้นฟ้า = เพกา ผักกะเดา = สะเดา ผักไส่, ผักไซ = มะระขี้นก ผักขา = ชะอม หัวสิงไค = ตะไคร้ บักบก = จะบก บักอีเว่อ, บักหูด = มะกรูด ถั่วดิน = ถั่วลิสง บักน้ำ = บักน้ำเต้า บักโต่น = ฟักเขียว บักหุ่ง = มะละกอ แตงซ้าง = แตงร้าน แตงจิง = แตงไทย มันแกว = มัน (เช่นมันผิวสีแดง เป็นต้น) มันแกวตะเภา = มันแกว ผักตินโตก, ผักตบ = ผักตบชวา ผักอีฮุม = มะรุม ผักแป้น = คึ่นช่าย ผักบั่ว = ต้นหอม ผักอีตู่ = แมงลัก ผักหนอก = ใบบัวบก ยานาง = หญ้านาง เครือหมาน้อย (ขอนแก่นออกเสียง เชียหมาน้อย) = เครือพระพาย, กรุงเขมา เครือตดหมา (ขอนแก่นออกเสียง เชียตดหมา) = เครือตูดหมูตูดหมา ผักกะเสด, ผักกะถิน = กระถินบ้าน, กระถินไทย ผักปัง, ผักหมื่น = ผักปลัง ผักอีฮีน = ผักขาเขียด ผักก่าม = ผักกุ่มบก ผักกุ่ม = ผักกุ่มน้ำ ผักกูด = ผักกูดขาว ผักกาดนาด, ขะเม็กหมอ = ผักกาดนา ผักกาดดง = ผักกาดกบ ผักเสี้ยนขาว = ผักเสี้ยนผี ตำลึง, ตำลึงทอง = กะทกรก, เงาะป่า ผักกาดย่า = ช้าเสือด ขี้มิ่น, ข้าวมิ่น = ขมิ้น มันปา = กันเกรา อือทือ (ดอกแดง) = กระทือ อือทือ (ดอกเหลือง) = ไพล ผักลิ้นปี่ = หูปลาช่อน ผักปอด = แพงพวยน้ำ บักมี่,บักมี้ = ขนุน บักเขียบ (ขอนแก่น ออกเสียงว่า บักเฉียบ) = น้อยหน่า บักทัน = พุทรา บักเล็บแมว = ผลเล็บเหยี่ยว บักเฟียง = มะเฟือง บักข้าวเม่า = มะเม่า บักสีดา = ฝรั่ง ตังบี้ = ต่ายควาย, ก้อม บักต้องแล่ง = นมน้อย บักก้นคก = ตับเต่าน้อย, กล้วยเต่า บักสิลา, บักพิลา = ทับทิม บักขามแป = มะขามเทศ บักค้อ = สะคร้อ บักเหลื่อม (ขอนแก่นออกเสียง บักเหลี่ยม) = หนำเลี๊ยบ บักนัด = สัปปะรด บักโก = ตะโก บักหวดข่า, บักหวดคา = มะหวด บักผีพวน, ผีพ่วน = นมควาย บักสัง = กะสัง บักส้มมอ = สมอไทย หมากต้อง = กระท้อน บักเค็ง = เขลง บักหุ่งเทพ, บักหุ่งเทศ = ละหุ่ง สำสา, ฉำฉา = จามจุรี, ก้ามปู เสี้ยว = ชงโค ก้วยน้อย = นมแมว ส้มโมง = ชะมวง ไข่เน่า = คำมอกหลวง ท่ม = กระทุ่มโคก บักแตก = กระทงลาย ช้างน้าว = กระแจะ ค้อแลน = กรวยป่า หมากเขือบ้า = ลำโพง, ลำโพงกาสลัก ว่านขี้ = อุตพิต กากะเลา, อาเลา = อินทนิลบก สะเลเต = มหาหงส์ บักแต้ = มะค่าแต้ บักงิ้ว = ต้นนุ่น งิ้วผา = ต้นงิ้ว (มีหนาม และดอกสีแดง) ก้านของ = ปีบ, กาซะลอง ผือ = กก ผักอีตู่ไทย = กระเพรา ผักอีตู่แหล่, โหระพา = โหระพา ผักอีเลิด = ชะพลู เทา = สาหร่ายน้ำจืด (สไปโรไจร่า) ไข่ผำ, หมากไข่ผำ = ผำ, ไข่ขำ, ไข่น้ำ คันจอง = ก้านจอง แคท่ง = แคนา, แคป่า ผักกะเสดน้ำ = ผักกระเฉด
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ม่วน

ภาษาอีสานคำว่า..ม่วน
ความหมายตรงๆ ====>	สนุกสนาน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: ส้มโอ เมื่อวันที่:: 30-09-2009 22:19:48	ตัวอย่าง มื้อนี้มาม่วนชื้นกันเด๋อพี่น้อง วันนี้มาสนุกให้เต็มที่กันนะพี่น้อง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย้อง

ภาษาอีสานคำว่า..ย้อง
ความหมายตรงๆ ====>	ชม
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 14-10-2010 22:05:24	ตัวอย่าง ตัวอย่าง มือพิณ:ป๊าดๆ มื้อนี้บักดีมคือตีฉาบเก่งแท้ว่ะ มือฉาบ:โอ้อ้ายอย่ามาย้องคั๊กหลายเดี๋ยวกะสายย้องขาด 555
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ล่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ล่อน
ความหมายตรงๆ ====>	วุ้นเส้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 24-09-2006 12:40:03	ตัวอย่าง ล่อน หรือ เส้นล่อน หมายถึง วุ้นเส้น วุ้นเส้นที่เอามาทำอาหารนี่แหละ ล่อน คนอีสานบ้อนเฮา มักสิเอามาแกง ใส่ เนื้อสัตว์ เช่น แกงล่อนใส่ไก่ แกงปลาไส่ล่อน แกงปลากระป๋องใส่ล่อน ตัวอย่าง ตอนที่บ่าวหน่อพาน้องพอลล่า ไปยามบ้าน ทางร้อยเอ็ด ไปฮอดบ้านกะเห็นแม่ใหญ่นั่งกินเข่ากับแกงล่อนใส่ปลาอยู่พอดี น้องพอลล่า กะเลยถามเพื่อทักทาย น้องพอลล่า : (พูดไทย) คุณยายคะ ทานข้าวกับอะไรคะ คุณยาย : (คุณยายกลัวว่าถ้าพูดอีสานแล้วน้องพอลล่าจะไม่เข้าใจก็เลยพูดไทยตอบไป) ไม่ได้ทานข้าวหรอก กำลังกินข้าว กับ แกงล้อน น้องพอลล่า: ถ้าแกงมันร้อน ทำไมคุณยายไม่ทิ้งไว้ให้เย็นก่อนค่อยกินหละคะ คุณยาย : มันก็เย็นแล้วหละ แต่มันเป็นแกงล้อน แกงล้อน หนะ เคยกินไหม น้องพอลล่า: เอ๊ะ คุณยายนี่พูดไม่รู้เรื่องเลยนะ เดี๋ยวแกงก็เย็น เดี๋ยวแกงก็ร้อน งงไปหมดแล้ว บ่าวหน่อ : (พูดแบบสูนๆ) แหล่วโตสิไปงงเฮ็ดหยัง แม่ใหญ่กะยังบอกแล้วเด ว่า แกงล่อน แกงล่อน บ่แม่นแกงฮ้อน แกงล่อนใส่ไก่ นั่นหนะ จั่งแม่นปึก พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าพื้น

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าพื้น
ความหมายตรงๆ ====>	การนินทาให้ผู้อื่นเสียหาย,พูดให้ร้ายใส่ความผู้อื่นให้ได้รับความเสียหาย..อย่างไม่เป็นธรรมด้วยการพูดนินทาเขา
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 25-09-2007 17:17:23	ตัวอย่าง เว้าพื้น...เป็นภาษาอีสาน...เป็นคำพูดที่ไม่ควรพูด..เช่น บักกึม..บ้านหนองรังกา พูดให้ร้าย..นางสาวเปิ้ล...บ้านแสงอินทร์ ต่อหน้าคนอื่น ว่า \"นางสาวเปิ้ลนั้นเด้อพี่น้อง...ไปได้เสียกับทิดโจก..เป็นคนบ่ดี...เป็นคนน่ารังเกียจหลายเด้อ.\" ซึ่งคำพูดนั้น อาจทำให้นางสาวเปิ้ลเสียหาย เป็นต้น...ขอเตือนเด้อพี่น้อง....อีสานเฮา...การเว้าพื้นคนอื่น ทำให้คนถูกเว้าพื้นเสียหาย ถูกเกลียดชัง...ระวังเด้อ ...ผิดกฎหมายอาญา มาตรา 326 เรียกว่า หมิ่นประมาท ระวังสิติดคุกเด้อพี่น้อง ซอมๆกันแน่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สอนควม

ภาษาอีสานคำว่า..สอนควม
ความหมายตรงๆ ====>	ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม.
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 23-05-2007 09:36:49	ตัวอย่าง คำว่า สอนควม หรือ สอนความ แปลว่า พูดตามหลังคนอื่นในคำเดิม มาดูตัวอย่างพร้อมสถานการณ์กันดีกว่าครับ ส่วนใหญ่สถานการณ์การสอนความนั้นจะต้องการให้คนพูดก่อนน่าเบื่อ หรือเพื่อให้ตลก มาดูตัวอย่างครับ บ่าวหน่อไปเล่นสาวกระแตกับอ้ายดล ซึ่งอ้ายดลเลาหมายมั่นวาสิจีบสาวกระแตให้ได้ และบ่าวหน่อกะโอเค ย้อนว่าสาวกระแตบ่แมนสเป๊กของบ่าวหน่อ แต่วาอ้ายดลเพิ่นเว้าสาวบ่เป็นกะเลยให้บ่าวหน่อพาวาท่อนตั๊ว บ่าวหน่อบ่ฮุ้สิซอยจั่งใด๋ กะเลยบอกอ้ายดลวา บ่าวหน่อ : อ้ายดลเจ้าเว้าบ่เก่ง คารมบ่ดี เอาจั่งซี้ ข่อยสิส่ำเจ้าเด้อ เจ้าเว้านำก้นข่อยเด้อ ข่อยเว้าจั่งใด๋ เจ้าวาจั่งซั้น อ้ายดล : OK บ่าวหน่อ พอตะไปฮอดบ้านสาวกระแต อ้ายดลเลากะให้บ่าวหน่อ ขึ้นไปนำ แล้วทั่งคู่กะเริ่มแผนการ บ่าวหน่อ : (ส่ำ) หล่านางเอย... อ้ายดล : (เว้าแฮงๆ) หล่านางเอ้ย บ่าวหน่อ : (ส่ำ) สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดล : สุขซำบายหมั้นเสมอมันเครือเก่าบ่นอ เทิงพ่อแม่พี่น้องซำบายถ้วนอยู่สู่คนบ่เด อ้ายดลกะหันไปทางบ่าวหน่อ บอกว่า อย่าเว้ายาวหลาย สาวแต: อ้ายดล เจ้าบ่ต้องสอนควมบ่าวหน่อดอก เจ้าอยากเว้าแนวใด๋ จะเว้ามาโลด อ้ายดล : ย้อนวาอ้ายคารมบ่ดี ย้านมีผู้มาเว่าสาวเจ้าสิหันหนี สั่นดอกหว้า สาวแต : อ้ายเอ้ย น้องนี้บ่แมนคนที่หลงคารมเป็นคนเป็นมื้อๆ นางคือเอาความจริงใจตั๊วหล่ะอ้าย คันฮักนางอีหลี อย่ามาเว้าเล่น ตั๋วให้หลงไปซือๆ บอกอีพออีแมมาขอนางน้องกะบ่วาดอกอ้ายเอ๋ย อ้ายดล : ฮ่วย มันดีจั่งซี้ตั๊วนี่แหมะ คันซั่น อ้ายบ่สอนควมบ่าวหน่อแล้วเด้อ จบ อ้าวแปลที่นี่ มาคือยาวแท้ หล่ะน้อ เอาเป็นคำๆดีกว่า เล่นสาว : จีบสาว เว้าสาว : จีบสาวคือกัน ย้อนวา : เพราะว่า พาวา : พาพูด (วา คือ ว่า พาว่า คือ พาพูด) ส่ำ : กระซิบ ย้าน : กลัว บ่ดี : ไม่ดี จั่งซี้ : แบบนี้ สอนควม : ว่าตามหลัง, พูดทีหลังแต่คำเดิม. บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมากแข้ง

ภาษาอีสานคำว่า..หมากแข้ง
ความหมายตรงๆ ====>	มะเขือพวง
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร เมื่อวันที่:: 06-02-2010 05:06:36	ตัวอย่าง อีสานเรียกมะเขือพวงว่า หมากแข้ง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หากินซามตาย

ภาษาอีสานคำว่า..หากินซามตาย
ความหมายตรงๆ ====>	หากินไปวันๆ ไม่กระตือรือร้นอะไร ไม่หวังรวย
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดน เมื่อวันที่:: 9/3/2001 1:56:59 AM	ตัวอย่าง ข่อยบ่อพอสิมีเงินดอก หากินซามตาย ไปซือๆ แปลว่า ผมไม่ค่อยจะมีเงินมีทอง แต่หากินไปวันๆ จนกว่าชีวิตจะสิ้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลิ่น, เลิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..เหลิ่น, เลิ่น
ความหมายตรงๆ ====>	ถลอก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 01-06-2006 12:53:20	ตัวอย่าง ต่อไปนี้ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว เลาพาผู้สาวไปหัดจักรยานอยู่ทางหินแฮ่ ผู้สาวเป็นคนถีบ เลาเป็นคนซ้อนท้าย พอดีจักรยานลงมอ เสียหลัก พาล้ม เป็นผลให้ผู้สาวหัวเข่าเหลิ่น ศอกเหลิ่น ส่วนทิดไหวขาหลด ข้อมือเช่น ต้องย่างโหล่ยจ๊ก โหล่ยจ๊ก ไปหาแม่ใหญ่ลี ให้เลาจกเส้น ดึงเส้นให้... จบข่าว แปลว่า ต่อไปนี้ ขอเสนอข่าวประจำหมู่บ้าน... ทิดไหว แกพาแฟนไปหัดจักรยานอยู่ถนนลูกรัง แฟนเป็นคนถีบ ส่วนแกเป็นคนนั่งซ้อนท้าย พอดีถึงทางลงเนิน จักรยานเสียหลักล้ม เป็นผลให้ผู้หญิงเข่าถลอก ข้อศอกก็ถลอก ส่วนทิดไหว ข้อเท้าแพลง เส้นข้อมือพลิก ต้องเดินกระเผก กระเผก ไปหาแม่ใหญ่ลี วานให้แกช่วยนวดช่วยดึงเส้นให้... จบข่าว หมายเหตุ : ทางหินแฮ่ = ทางลูกรัง มอ = ทางลาด, ที่ลาดชัน หลด = แพลง, เส้นพลิก เช่น = เส้นพลิก โหล่ยจ๊ก = กระเผก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อ่วย
ความหมายตรงๆ ====>	หัน
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-09-2006 16:30:36	ตัวอย่าง น้องกระแต : ขอบคุณหลายๆ เด้อพี่หน่อ ที่ไปดึกบักสีดามาให้น้องกระแต บักสีดาม่ง แซ้บแซบ เนาะพี่หน่อ... บ่ให้พี่ดลกินนำดอก (น้องกระแต เบิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าเคียดให้อ้ายดลเด้อหล่าเด้อ อ่วยหน้ามาพี้ อ่วยหน้ามาเว้านำอ้ายแหน่.. คันบ่อ่วยมา อ้ายไห้เด้ อ้าย แฮ่งเป็นคนขี้โงยอยู่.. อ้าย คนใจขี้โงย ...ฮือๆๆ แปลว่า น้องกระแต : ขอบคุณมากนะค่ะพี่หน่อ ที่เอาไม้ค้อนไปปาลูกฝรั่งมาให้น้องกระแต ฝรั่งสุก อร้อยอร่อย เนาะพี่หน่อ... ไม่ให้พี่ดล กินด้วยหรอก (น้องกระแต เชิดหน้า หันหน้าหนี) พี่ดล : น้องกระแต อย่าโกรธพี่ดลเลยนะจ๊ะ หันหน้ามาทางนี้ หันหน้ามาพูดกับพี่หน่อย.. ถ้าไม่หันมา พี่ร้องไห้นะ พี่ยิ่งเป็นคนขี้แยอยู่.. พี่ คนใจขี้แย... ฮือๆๆๆ บักสีดาม่ง = ลูกฝรั่งสุก เบิดหน้า = เชิดหน้า ขี้โงย = ขี้แย, สำออย, ร้องไห้ง่าย (บางจังหวัดพูดว่า ขี้โยย)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อัก

ภาษาอีสานคำว่า..อัก
ความหมายตรงๆ ====>	แอบ,หลบ,ลี้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 25-05-2006 11:51:48	ตัวอย่าง มื้อนี้ข่อยเว้ากับสาวจ๋อม พอตะเว้าจบแล้ว เลาไปอักหัวอยู่ผู้เดียว แปลว่า วันนี้ผมคุยกับสาวจ๋อม พอพูดจบ แกก็ไปแอบหัวเราะอยู่คนเดียว สั้นดอกว้าาา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อาการเจ็บป่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อาการเจ็บป่วย
ความหมายตรงๆ ====>	-
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-07-2006 10:36:52	ตัวอย่าง อาการเจ็บป่วย ส่วนใหญ่จะใช้ศัพท์เหมือนกันกับภาษาไทย แต่วันนี้จะเสนออาการเจ็บป่วย ที่เป็นภาษาอีสานโดยเฉพาะ เช่น วิน------วิงเวียน ฮาก------อาเจียน คือจั่งสิฮาก-------คลื่นไส้ ปุ้นท้อง------มวนท้อง,คลื่นไส้ ขี่ไหล-------ท้องเสีย,ท้องเดิน ขี้หยอด------อุจจาระไม่ปกติ ถ่ายบ่อยๆกะปริดกะปรอย แสบบักหูก--------อาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณลิ้นปี่ไปหาลำคอ เนื่องจากมีกรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป ปวดเปี้ยง--------ปวดไหล่ทางด้านหลัง ปวดแอว--------ปวดเอว บีแข้งปั้น-------ตะคริวที่น่อง ขาหลุดโบก---------ข้อขาหลุด ขี่มูกย้อย--------น้ำมูกไหล ตันดัง--------คัดจมูก ถือคีงไข่-------ครั่นเนื้อครั่นตัวเหมือนจะเป็นไข้ ปวดแข่ว------ปวดฟัน แข่วเป็นแขแม-------ฟันผุ เยี่ยวหยัด-------ปัสสาวะขัด ขาบาด--------มีแผลที่ขา คอเค่น-------คอเคล็ด คอโต้------คอพอก เอาไว่ซ่ำนี่ก่อน สิเอามาตื่มมื่อลุน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อึด

ภาษาอีสานคำว่า..อึด
ความหมายตรงๆ ====>	หายาก, ขาดแคลน, อดอยาก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-08-2006 09:23:26	ตัวอย่าง ทุกมื้อนี้เงินมันคืออึดหยากแท้น้อ เฮ้ดงานจนเหื่อแตกเหื่อแตน ยังบ่มีเงินค่าแนวอยากแนวกินเลย แปลว่า ทุกวันนี้เงินมันทำไมหายากจังเลย ทำงานตนเหงื่อไหลไคย้อย ยังไม่มีเงินค่ากับข้าวกับปลาเลย เหื่อแตกเหือแตน==> เหงื่อไหลไคย้อย เหื่อ==>เหงื่อ, หยาดเหงื่อ แนวกิน==> อาหาร คำว่า แนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เช่น แนวกิน (แนวอยาก) คือ สิ่งที่ใช้สำหรับกิน (ปากท้อง) แนวนอน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับนอน เฮ็ดแนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับทำพ่อพันธุ์ แนวเขียน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เขียน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ เถิงบ่าวหน่อ เลาเป็นคนทุกข์คนยาก แต่เลากะบ่อึดอยาก ย้อนวา เลาดู๋เลาหมั่น เฮ้ดการเฮ้ดงาน แปลว่า ถึงแม้ว่าบ่าวหน่อ แกจะเป็นคนจน แต่แกก็ไม่อดอยาก เพราะว่า แกเป็นคนขยันทำการทำงาน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ ซุ๊มื้อนี้บ้านเฮามีแต่คนเฮียนจบสูงๆ ไปเฮ้ดงานอยู่กรุงเทพ บ้านเฮาเลยอึดผู้หนุ่มผู้สาว ผู้บ่าวผู้แพว คือจั่งหยังนี่ บุญซวงเฮือปีนี้เลยบ่มีคนมาซอยพายเฮือเลย แปลว่า ทุกวันนี้บ้านเรามีแต่คนเรียนจบสูงๆ ไปทำงานอยู่กรุงเทพ บ้านเราเลยขาดแคลนคนหนุ่มคนสาวยังกะไรนี่ ประเพณีแข่งเรือยาวปีนี้ เลยไม่มีคนมาช่วยพายเรือเลย สั่นดอกหว้า.....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอัง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอัง
ความหมายตรงๆ ====>	คิดอย่างมกมุ่นแต่ก็คิดไม่ได้สักที,คิดไม่ได้แถมยังพูดไม่ได้อีก,เก็บความรู้สึกที่ไม่ดีไว้กับตัว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 28-09-2007 12:43:56	ตัวอย่าง อุกอัง...เป็นภาษาอีสาน..ซึ่งพอพูดคำนี้ออกไปคนอีสานจะเข้าใจความรู้สึกลึกๆได้เลย....ตัวอย่างของคำนี้ว่า \"บักกึม..คนบ้านหนองรังกา..มีเมีย...เมียก็ไปมีกิ๊ก...มีลูก...ลูกก็ไม่เรียนหนังสือ...เป็นหนี้..ก็ไม่มีเงินจ่ายค่าดอก...ไก่เลี้ยงไว้ก็เป็นไข้หวัดนกตายหมด...สารพัดเรื่องเข้ามาให้คิด...คิดอย่างมกมุ่นแล้วก็ยังไม่มีทางออก\" เช่นนี้ คนอีสานเรียกว่า \"อุกอัง\" แต่ว่า.....คันในชมรมเฮา..คิดอีหยังบ่ออก..ให้ไปบอกมังกรเดียวดายเด้อ.....พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ้มแป๋

ภาษาอีสานคำว่า..แอ้มแป๋
ความหมายตรงๆ ====>	พึ่งพาอาศัย, รับฟรี, กินฟรี
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 26-10-2006 12:54:59	ตัวอย่าง แอ้มแป๋ ไม่รู้จะแปลเป็นภาษาไทยที่มีความหมายตรงๆ ว่าอย่างไรดี แอ้มแป๋ คือลักษณะการเกาะติดกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง หรือบุคคลใดบุคคลหนึ่ง เพื่อพึ่งอาศัย เหมือนกับ กาฝากเกาะติดกับต้นไม้เพื่อดูดกินอาหาร ฉันใดฉันนั้น ดังนั้น จึงนำมาใช้เปรียบเทียบกับลักษณะที่คนรับของ กินฟรี หรือขอแบ่งของจากผู้อื่น เช่นประโยคว่า มื้อนี้ อ้ายหน่อไปงานพาแลงบ่อคับ... ว่าสิขอแอ้มแป๋ จักหน่อย นั่นหนา แปลว่า วันนี้ พี่หน่อจะไปงานพาแลงไหมครับ... ว่าจะฝากท้องกับพี่หน่อ สักหน่อย ( หรือหมายถึง ว่าจะขอติดรถไปด้วย ก็ได้) หมอนี้แมะ เงินกะมีหลาย ถ่าแต่แอ้มแป๋ผู้อื่น ฮู้จักซื้อกินเองแหน่แหม แปลว่า ไอ้หมอนี่ เงินก็มีมาก คอยแต่ขอกินกับคนอื่น รู้จักซื้อกินเองบ้างสิ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย
ความหมายตรงๆ ====>	รู้สึก,รู้สึกตัว,ตื่นนอน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 31-10-2006 15:37:40	ตัวอย่าง ฮู่เมีย เขียนอย่างไรไม่รู้ ออกเสียงเอาเองเด้อ -ฮู่เมีย แปลว่า รู้สึก รู้สึกตัว - ถ้าเป็นรู้สึกตัวจากการนอนหรือตื่นนอน ก็ใช้ ฮู่เมีย คือกัน เช่น นอนหลับดีหลายจนขี่ขโมยมาขึ้นเฮียนกะยังบ่ฮู่เมีย=นอนหลับลึกมากจนขโมยมาขึ้นบ้านก็ยังไม่ตื่น -ฮู่เมียคิง ก็คือ รู้สึกตัว ตัวอย่าง -น้องพอลล่าไปแห่กฐินอ้อมบ้าน ตากแดดหลายกะเลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข่าห่ม จับแขนควยปานได๋กะบ่ \"ฮู่เมียคิง\" อ้ายหน่อกะเลยสิทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากไปไกล้ๆน้องพอลล่า \"ฮู่เมีย\" หยึบบาดหนึ่ง ย่อนว่าเหม็นขี่แข่ว อ้ายหน่อ แปลว่า --น้องพอลล่าไปแห่กฐินรอบหมู่บ้าน ตากแดดมากก็เลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข้าไปในร่ม จับแขนเขย่ายังไงก็ยังไม่ \"รู้สึกตัว\" อ้ายหน่อก็เลยจะทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากเข้าไปไกล้ๆ น้องพอลล่า \"รู้สึก\" ปั๊บเลย เพราะว่าเหม็นขี้ฟัน อ้ายหน่อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฮีอนของเฮา

ภาษาอีสานคำว่า..เฮีอนของเฮา
ความหมายตรงๆ ====>	บ้านของฉัน
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: หนุ่ยเด็กห้อง 1 เมื่อวันที่:: 06-12-2012 12:04:38	ตัวอย่าง นี่คือเฮีอนของเฮาเด้อพี่น้อง
แก้ไขข้อมูล