ภาษาอีสาน วันละคำ

คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กบกินเดือน

ภาษาอีสานคำว่า..กบกินเดือน
ความหมายตรงๆ ====>	จันทรุปราคา
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: จารย์เขียว เมื่อวันที่:: 08-11-2018 15:42:12	ตัวอย่าง กบกินเดือน แปลว่า จันทรุปราคา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะหยอน

ภาษาอีสานคำว่า..กะหยอน
ความหมายตรงๆ ====>	ถึงว่าสิ/มิน่าล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: สาวสกล คนวาริช(ภูมิ) เมื่อวันที่:: 27-08-2010 01:23:56	ตัวอย่าง A อ้ายๆ คืออารมณ์ดีแท้น้อ ? = พีๆ ทำไมอารมณ์ดีจัง? B อ๋อ บ่มีหยังดอก ถืกเลข ตั้ว = อ๋อไม่มีอะไรหรอก ถูกหวยน่ะ A กะหยอน เจ้ายิ้มเบิ่ดมื้อ = ถึงว่าสิ (มิน่าล่ะ) ยิ้มทั้งวัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะหย่า/กะซ่าง

ภาษาอีสานคำว่า..กะหย่า/กะซ่าง
ความหมายตรงๆ ====>	ก็ช่าง/ช่างเถอะ/ช่างมัน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 27-07-2010 23:57:33	ตัวอย่าง ไปเฮาไปก่อน มันบ่ไปกะหย่ามัน แปลว่า พวกเราไปกันก่อน มันไม่ไปก็ช่างมัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะหล่าง/ใต้หล่าง

ภาษาอีสานคำว่า..กะหล่าง/ใต้หล่าง
ความหมายตรงๆ ====>	ใต้ถุน/ข้างล่าง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 29-12-2009 14:39:46	ตัวอย่าง กะหล่างเฮือน คือฮกแท้ แปลว่า ใต้ถุนบ้าน ทำไมรกจัง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก่าน

ภาษาอีสานคำว่า..ก่าน
ความหมายตรงๆ ====>	ด่าง , มีรอยเปื้อนเป็นแห่ง ๆ, กระด่างกระดำ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 03-06-2010 14:58:49	ตัวอย่าง คำว่า ด่าง เป็นภาษาภาคกลาง ส่วนอีสานแต่ก่อน ใช้คำว่า "ก่าน" แทนคำว่า "ด่าง" ปัจุบัน คำว่า " ก่าน " จึงค่อยๆ หายไป กลายเป็นคำว่า "ด่าง" แทน ตัวอย่าง หมาก่าน แปลว่า หมาด่าง ขี้ตมถืกเสื้อ เป็นฮอยก่าน เบิ๊ด แปลว่า ขี้ตมถูกเสื้อเป็นรอยกระด่างกระดำหมด
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กาย

ภาษาอีสานคำว่า..กาย
ความหมายตรงๆ ====>	ผ่าน
อ้างอิงจังหวัด :: 101 จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 12/14/2001 3:59:18 AM	ตัวอย่าง มื้อก่อน บ่าวหน่อ ขี่รถจักรยานกายหน้าเฮือนข่อย แปลว่า วันก่อน บ่าวหน่อ ขี่รถจัรยานผ่านหน้าบ้านผม วาสั่นดอก..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกีย

ภาษาอีสานคำว่า..เกีย
ความหมายตรงๆ ====>	เลี้ยง ให้อาหาร ใช้กับสัตว์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:14:17	ตัวอย่าง คันเจ้าอยู่เฮือน ให้เกียหมูนำแหน่เด้อ ข่อยสิไปเอาบุญแอว แปลว่า หากคุณอยู่บ้าน ให้เอาอาหารให้หมูด้วยนะ ฉันจะไปงานแต่งงาน (แอว) คือ เอว (บุญแอว) คือ งานแต่งงาน คงจะเป็นเพราะหลังจากงานนี้ไปแล้ว จะมีการใช้เอวเยอะขึ้น ฉลองการใช้เอว ว่าอย่างนั้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอแซมคำของคุณ อีเกียแดง

ภาษาอีสานคำว่า..ขอแซมคำของคุณ อีเกียแดง
ความหมายตรงๆ ====>	หันกุ่นหลุ่น หันกิ่นหลิ่น หลงส่น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป เมื่อวันที่:: 22-07-2012 22:56:33	ตัวอย่าง พ่อใหญ่อีเกียแดงเราเมาเหล้า ย่างเมือบ้าน ย้อนความเมาโลดล้มลง กลิ้งกุ่นหลุ่นๆๆไป (อันนี้แปลในโตเด้อ) พอฮอดเฮือน ย้านแม่เด็กน้อยด่า พยายามย่างให้ตรง ย้อนความเมา เฮ็ดให้เราเซ หมุนกิ่นหลิ่นๆๆไป ล้มพับอยู่หน้าเฮือน เมียเราเห็น ฮ้องด่าเราว่า ไสว่าสิไปประซุม บ่มีเหล้ากิน ปาดโท..มาเซียงส่น คักแท้ ปาดๆๆ เจ้าว่าค่อยสิ หลงส่นเจ้าตี้ วั่นดอก ว้า.
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอนดอก

ภาษาอีสานคำว่า..ขอนดอก
ความหมายตรงๆ ====>	ขอนไม้ท่อนไม้ที่เน่าผุหรือกำลังผุ/ไม้ผุ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 24-12-2009 00:14:16	ตัวอย่าง เห็ดบดมักเกิดนำขอนดอก แปลว่า เห็ดกระด้างมักจะเกิดตามขอนไม้ที่กำลังผุ คำว่า ขอน ตัวเดียว อาจหมายถึงบ้านที่ยังมีศพตั้งอยู่หรือโลงศพ เช่น ขอนคาเฮือน หมายถึง ศพยังตั้งอยู่ที่บ้าน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข้าวดอ

ภาษาอีสานคำว่า..ข้าวดอ
ความหมายตรงๆ ====>	ข้าวพันธุ์เบา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 13-06-2006 13:42:31	ตัวอย่าง อธิบายก่อนนะครับ ข้าวดอ หรือ ข้าวพันธุ์เบา จะมีลักษณะทั่วไปเหมือนพันธุ์ข้าวทั่วไป แต่จะมีลักษณะเด่นดังนี้ 1. น้ำหนักเบากว่า ในปริมาณที่เท่ากัน 2. จะใช้เวลาในการออกดอกออกผลเร็วกว่าข้าวพันธ์ปรกติ (ข้าวใหญ่) ประมาณ 1 -2 เดือน ดังนั้นต้องรีบเกี่ยวข้าว หากปล่อยไว้นาน ข้าวจะขอบ (เม็ดจะหลุดออกจากรวงข้าวง่าย หรือ ก้านเมล็ดข้าวจะเปราะ ขอบ คาดว่า จะมาจาก กรอบ นั่นแหละ) 3. มีทั้งข้าวเหนียวและข้าวจ้าว 4. ไม่นิยมนำมาขาย เพราะมันให้น้ำหนักน้อยกว่า ส่วนใหญ่นิยมปลูกรับประทานมากกว่า มาดูตัวอย่างกันนะครับ บ่าวหน่อ เลาปลูกข้าวดอไว้ถ่าต้อนพี่ต้อนน้องชมรมอีสานจุฬาฯ เลาอยากให่พี่น้องชมรมได้กินข้าวก่อนซาวบ้านเพิ่น แปลว่า บ่าวหน่อ แกปลูกข้าวพันธ์เบา ที่สามารถเก็บเกี่ยวได้เร็ว ไว้ต้อนรับพี่น้องชมรมอีสาน จุฬาฯ แกอยากให้พี่น้องชมรม ได้รับประทานข้าวก่อนชาวบ้านเขา สั่นดอกหว้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ควย

ภาษาอีสานคำว่า..ควย
ความหมายตรงๆ ====>	โยก,โยกเยก,โคลงเคลง,
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-10-2006 14:27:38	ตัวอย่าง ควย ถ้าเป็นคำนาม จะหมายถึง ควาย หรือ กระบือ แต่ในที่นี้ ควย หมายถึง โยก โยกเยก โคลงเคลง เช่น -แข่วควย หมายถึง ฟันโยก -ลมพัดแฮงจนเสาเฮียนควย หมายถึง ลมพัดแรงจนทำให้เสาบ้านโยก -หัวควย หมายถึง หัวโยกหัวคลอน ตัวอย่างประโยค -บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปต่อยบักขามแป แต่ต้นบักขามแปมันสูงใช่ไม่คันก๋อต่อยบ่เถิง กะเลยพากันหาเกินไปก่ายขึ้น น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ขึ้น แต่อ้ายหน่อเลาย่านตก กะเลยบอกน้องกระแตจับเกินให่แน่นๆอย่าสะให่มัน \"ควย\" เด้อ เดี๋ยวอ้ายสิตก พะนะ แปลว่า -บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเก็บมะขามเทศ แต่ต้นมะขามเทศมันสูง ใช้ไม้ตะขอสอยไม่ถึง ก็เลยพากันหาไม้มาทำเป็นบันไดพาดปีนขึ้น ให้น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ปีน แต่อ้ายหน่อแกกลัวตก ก็เลยบอกน้องกระแตให้จับกระไดให้แน่นๆอย่าให้มัน \"โยก\" นะ เดี๋ยวอ้ายหน่อจะตก พะนะ หรือ -อ้ายซาญพาน้องตั๊กไปขี่รถสักกะยานเล่น อ้ายชาญเป็นคนถีบให่น้องตั๊กซ่อน สองคนมีแต่คนใหญ่ๆหนักหลายจนล่อสักกะยานลูกปืนแตก ล้อ \"ควย\" ก๊อกแล่ก ก๊อกแล่ก ไป หมายถึง -พี่ชาญพาน้องตั๊กไปขี่จักรยานเล่น พี่ชาญเป็นคนถีบให้น้องตั๊กเป็นคนซ้อนท้าย ทั้งสองคนมีแต่คนตัวใหญ่ๆน้ำหนักมากจนล้อจักรยานรับน้ำหนักไม่ไหวจนลูกปืนล้อแตก จนล้อ \"โคลงเคลง\" ไปมา ( ควย ในภาษาอีสาน เป็นคำสุภาพ แต่ในภาษาไทยกลาง มิทราบว่าแปลว่าอะไร)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก
ความหมายตรงๆ ====>	พัก หรือ หยุดการกระทำนั้น ชั่วขณะ
อ้างอิงจังหวัด :: ไซ ยา พูม จากคุณ:: นพกร เด้อครับ เมื่อวันที่:: 9/27/2001 11:51:50 AM	ตัวอย่าง ตัวอย่าง เช่น บักหำน่อย นพกร กำลังนั่งเขียน " ภาษาอีสานมื้อละคำ " เพื่อจะได้ส่งไปรวมกลุ่มกับ พ่อแม่พี่น้องชาวชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน ขณะนั้นเอง อ้ายบ่าวหน่อ เดินถือลาบวัว // แซบ ๆ // มาด้วยถุงบักใหญ่หนึ่ง (ถุงใหญ่มาก ๆ) อ้ายบ่าวหน่อก็เอ่ยปากพูดกับ บักหำน่อย นพกร ว่า มามะบักหำน่อย """" เคิก """ มากินลาบวัวนำกันก่อน (ด้วยกัน) ซั่นดอกหว่า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอนต่อ

ภาษาอีสานคำว่า..งอนต่อ
ความหมายตรงๆ ====>	ท้ายทอย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 10-02-2006 11:15:35	ตัวอย่าง บ่าวโต้ง มาเฮ็ดจั่งซี้มันบ่ดีเด้ จังใด๋มาจอบบ้อน ผู้สาวบ่าวสัน เดี๋ยวกะโดนเตะ เข้างอนต่อสั่นดอก แปลว่า หนุ่มโต้ง มาทำอย่างนี้มันไม่ดีนะ มาแอบลักลอบแผนของหนุ่มสัน เดี๋ยวจะโดนเตะเข้าท้ายทอยนะ จอบบ้อน => การแอบคบชู้สู่ชาย (ความหมายแสลง) จอบบ้อน ความหมายตรงๆก็มาจาก การที่บ่าวหน่อเอาแหไปตึกปลา ต้องรอให้ปลามันบ้อนก่อน (ตึกปลา คือ หารทอดแห) ต้องรอให้ปลามาบ้อนก่อน (บ้อน คือ อาการที่ปลาโผล่ขึ้นมาผิวน้ำ เพื่อหันใจ (หายใจ) ๗ส่วนคำว่าจอบ คือ การแอบ วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งอย

ภาษาอีสานคำว่า..งอย
ความหมายตรงๆ ====>	อยู่บนที่สูง ๆ ในลักษณะหมิ่นเหม่ไม่ปลอดภัย
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส เมื่อวันที่:: 25-12-2009 15:01:09	ตัวอย่าง บ่าวรุทธิ์ไปยามสาวส่าอยู่เฮือน บักมังรายหมาอยู่บ้านบ่คุ้นหน้าเลยไล่ฟัด บ่าวรุทธิ์เลยต้องแล่นหนีหมาขึ้นไปนั่ง *งอย *ต๊อดป๊อดอยู่เทิงกำแพง บ่าวรุทธิ์ ไปเยี่ยมสาวส่าที่บ้าน เผอิญไปเจอกับเจ้ามังรายหมาที่บ้าน หมาเจอคนแปลกหน้าก็ไล่กัด บ่าวรุทธิ์เลยต้องหนีขึ้นไปนั่งอยู่บนกำแพง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งุม

ภาษาอีสานคำว่า..งุม
ความหมายตรงๆ ====>	1.ครอบ 2.คว่ำ 3.งม
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 10-05-2006 14:13:12	ตัวอย่าง คำว่า \"งุม\" คำเดียว อาจจะแปลความหมายได้หลายอย่าง ขึ้นกับว่าใช้ในลักษณะไหน ในที่นี้ขอแปลความหมายเป็น 3 ความหมาย คือ 1.งุม หมายถึง \"ครอบ\" เช่น \"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน \"งุม\" ถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มันเยาสาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\" หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน \"ครอบ\" ถ้วยไว้ก่อน ให้มันร่อแร่ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\" หรืออีกประโยค \"นี่หละน้อ เขาว่า ควมมัก ควมฮัก มาแล่นกุ้ม มันคือสุ่ม \"งุม\" หัว ควมฮักมาพอๆปานกะทอ \"งุม\"ไว่\" ความหมายคือ \"นี่หละหนอความรัก เมื่อมีความรัก มันเหมือนมีอะไรมาครอบงำจิตใจเรา ทำให้เหมือนกับเป็นคนตาบอด\" 2.งุม แปลว่า \"คว่ำ\" เช่น หลวงพ่อมหาบอกจัวน่อยว่า \"น้อย น้อย ยามเจ้าสันอิ่มแล้ว กะให่เอาบาตรไปล่าง ล่างแล่ว กะเอาไป \"งุม\"ไว่เทิงโต๊ะสาก่อน ให่มันแห่งก่อนจั่งค่อยเอาไปเก็บ บาตรจั่งค่อยสิบ่เข่าขี่เหมี่ยง\" หมาความว่า หลางพ่อมหา บอกกับเณรว่า \"เณร เณร เมื่อตอนเธอฉันอาหารเสร็จแล้ว ให้เธอเอาบาตรไปล้าง เมื่อล้างแล้วก็เอาไป \"ค่ำไว้บนโต๊ะให้บาตรแห้งเสียก่อน ค่อยเอาไปเก็บ บาตรถึงจะไม่เข้าสนิม\" หรือเวลาเล่นไพ่ เจ้ามือสิบอกว่า \"ผู้ได๋ป๊อกให่หงานขึ้น ผู้ได๋บ่ป๊อก ให่ \"งุม\" ไว่ \" เป็นต้น 3.งุม แปลว่า งม หมายถึง การคลำหาอะไรบางอย่างในน้ำ เช่น ไปงุมหอย หมายถึง ไปงมหอย /ไปงุมปลา คือ ไปงมปลา/งุมเข็มในหนองน้ำใหญ่ คือ งมเข็มในมหาสมุทร/ เป็นต้น ตัวอย่างประโยคเช่น \"บ่าวหน่อ ยามเจ้าเอาแหไปตึกปลาอยู่ในหนองนาพ่อใหญ่บัติ ให่เจ้าตึกแล้ว \"งุม\" เอาเด้อ เพราะว่าปลามันมีแต่โตใหญ่ๆ คันเจ้าตึกแหแล่วห้าวเอา ปลามันสิปิ้นเพาออกเหมิด สิบ่ได้จักโตเด้\" ความหมายก็คือ \"หนุ่มหน่อครับ เวลาคุณจะไปทอดแหหาปลา ที่สระน้ำของคุณตาบัติ ให้คุณทอดแห แล้ว \"งม\" หาปลานะ เพราะมีแต่ปลาตัวโตๆ ถ้าคุณทอดแหแล้วลากเข้าฝั่งเลย ปลามันจะดิ้นหลุดออกจากแหหมด จะไม่ได้ปลาสักตัว นะครับ\" (ยาวหลายเติบเน๊าะ แค่คำว่า \"งุม\" คำเดียว)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เงิก

ภาษาอีสานคำว่า..เงิก
ความหมายตรงๆ ====>	การผักออกไป หรือการดึงออกจากตำแหน่งเดิม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: หนุ่มเมืองร้อยเกิน เมื่อวันที่:: 04-10-2006 18:03:58	ตัวอย่าง กินข้าวแล้ว ก่อนเข้านอน เงิกหัวกะใด แน่เด้ออีหล้า หรือ แอ็ดอัหยังบ่อเป็น ได้แต่เงิกเทอเล่อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เงี่ยน,เงื่อน,เงียน,เงือน

ภาษาอีสานคำว่า..เงี่ยน,เงื่อน,เงียน,เงือน
ความหมายตรงๆ ====>	อาหารที่เหลือจากการกิน,สิ่งที่เหลืออยู่
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 04-08-2008 14:58:15	ตัวอย่าง คือว่า เงียน บางที่เอิ้นว่า เงือน หรือเงียน แปลว่า เศษอาหาร หรือ อาหารที่เหลือจากการกินแล้ว มาดูตัวอย่างกันนะครับ ในฮีตสิบสองคองสิบสี่ คองสิบสี่สำหรับฆราวาส ข้อนึงที่พึงปฏิบัติสำหรับภรรยา เพิ่นวา \"อย่าเอาอาหารเงื่อนกินตนแล้วไปทานให้แก่พระสังฆะเจ้า และเอาไว้ให้ผัวกินจะ กายเป็นบาปได้ อันใดในชาติหน้าก็มีแต่แนวบ่ดี \" คือ อย่าเอาอาหารที่เฮากินแล้วไปถวายพระและให้ผัวกิน มันสิบาป เกิดชาติหน้ามีแต่สิ่งไม่ดีเข้ามาในชีวิต มาเบิ่งอีกตัวอย่างนึงนะครับ ปรกติแล้ว งัวน้อยสิบ่กินน้ำที่เป็นเงียนงัวโตอื่น เด้ คันบ่หิวอีหลี แปลว่า ปรกติแล้วลูกวัวจะไม่กินน้ำที่เหลือจากตัวอื่น ถ้าไม่หิวจริงๆ คำว่าเงียน สิคล้ายๆกันกับคำว่า\"เดน\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ๋อง

ภาษาอีสานคำว่า..จ๋อง
ความหมายตรงๆ ====>	ตัวงอ จุก ขดตัว หรือ อาการห่อตัวด้วยความกลัวเกรง
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 22-02-2012 16:23:38	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ไก่น้อยตาตูม เป็นโรคห่า ยืนจ๋องตากแดด คำแปล ลูกไก่อายุประมาณ 5 เดือน เป็นโรคห่า ยืนตัวงอ ตากแดด ตัวอย่าง นักมวยฝ่ายแดงเตะเข้าดูกซ่วง จนฝ่ายน้ำเงินจ๋องไป คำแปล นักมวยฝ่ายแดงเตะที่สีข้าง จนฝ่ายน้ำเงิน จุกตัวงอ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอบบ้อน

ภาษาอีสานคำว่า..จอบบ้อน
ความหมายตรงๆ ====>	รอจังหวะที่ปลาจะผุดขึ้นจากใต้น้ำมาหายใจ หรือเป็นสำนวนซึ่งหมายถึงการรอคอยสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างใจจดใจจ่อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: หนุ่มร้อนเกิน เมื่อวันที่:: 04-10-2006 17:59:31	ตัวอย่าง ชายวัยรุ่นคนหนึ่ง ได้ถือแห ขึ้นไปยืนบนตอไม้กลางหนองน่ำ เพื่อจอบบ้อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จังหันเฮือน

ภาษาอีสานคำว่า..จังหันเฮือน
ความหมายตรงๆ ====>	งานทำพิธีร้อยไหว้ของไทหนองคาย
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:25:48	ตัวอย่าง จังหันเฮือน คือพิธีทำบุญร้อยวันผู้ล่วงลับโดยนิมนต์เพราะมาฉันที่บ้าน โดยเฮือนมาจากบ้านของคนสมัยก่อนพูด *คนหนองคายไม่ออกเป็นสระเอีย เช่นเฮียน เซีย เป็นเซือ เฮือน เซื่อง แืทน บนบ้าน-ก็เทิงเฮือน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิโป่ม หรือ จิ๊โป่ม

ภาษาอีสานคำว่า..จิโป่ม หรือ จิ๊โป่ม
ความหมายตรงๆ ====>	จิ้งโคร่ง หรือ กิ้งโคร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 08-05-2006 21:18:20	ตัวอย่าง จิโป่ม หรือจิ้งโคร่ง เป็นแมลงปีกอ่อน ลำตัวขนาด เท่านิ้วมือ กินพืชเป็นอาหาร มีขาคู่หลัง แข็งแรงเพื่อตะกุยดินทำรูอยู่อาศัย (รูจิโป่มที่มีขุยดินนี้ ภาษาอีสานเรียกว่า ขวยจิโป่ม) จิโป่มจะอยู่ในรูลึกประมาณ 1-3 ฟุต ในต้นฤดูฝนจะปรากฏ ขวยจิโป่มมาก โดยสังเกตที่ผิวดินจะมี รอยตะกุยดินขึ้นมากองไว้ปิดปากรู เข้าใจว่าเมื่อขุดรูวางไข่ในดินแล้ว ตัวแก่จะหมดวงจรอายุไป ไข่ในดินจะ แตกเป็นตัวอ่อนแล้วออกมาจากรูหากิน ตามป่าที่มีใบไม้ทับถมกันพอชุ่มชื้น จิโป่ม หรือจิ้งโคร่ง ชาวอีสาน นิยมนำมาบริโภคเป็นอาหาร โดยนำมาแกงใส่หน่อไม้ดอง (ภาษาอีสานเรียกหน่อไม้ส้ม) หรือทำเป็นน้ำพริกจิ้งโคร่ง (ภาษาอีสานเรียก ป่นจิโป่ม)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เจีย

ภาษาอีสานคำว่า..เจีย
ความหมายตรงๆ ====>	ให้อาหาร(สัตว์)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 11-09-2006 11:13:00	ตัวอย่าง บ่าวหน่อ เลาไปเบิ่งหมอลำ จนซอดแจ้งจ่างป่างกลับมาบ้านนอนเว็น บ่ลุกกินฮอดข้าว แม่หลูโตน กำลังว่าสิไปปลุกมากินข้าว พ่อกะเลยฮ้องบอกว่า <-- ม้อนนอน ขาเจ้าบ่เจีย บ่ต้องไปปลุกมันดอก--> แปลว่า หนุ่มหน่อ แกไปดูหมอลำ ยันสว่าง กลับบ้าน นอนกลางวัน ไม่ลุกกินกระทั่งข้าว แม่สงสาร กำลังจะปลุกมากินข้าว พ่อก็เลยร้องบอกว่า <--ตัวไหมนอนหลับ เขาไม่ให้อาหารกันหรอก ไม่ต้องไปปลุกมัน--> เจียไก่ = ให้อาหารไก่ เจียม้อน = ให้อาหารตัวไหม เจียหมา = ให้อาหารหมา เจียแมว = ให้อาหารแมว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เช็ง (เค็ง)

ภาษาอีสานคำว่า..เช็ง (เค็ง)
ความหมายตรงๆ ====>	ตึง, ขึงตึง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 25-01-2007 15:55:36	ตัวอย่าง เค็ง ขอนแก่นออกเสียงว่า เช็ง หมายถึง ตึง หรือทำให้ตึง เช่น บ่เช็ง หมายถึง ไม่ตึง หรือหย่อน หรือ ยาน ตัวอย่างประโยค เสียงพิณเส้นที่หนึ่ง มันต่ำโพด เช็งขึ้นอีกจักหน่อยแหน่ แปลว่า เสียงพิณสายเส้นที่หนึ่ง มันต่ำเกินไป ปรับให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ กลองมันยานโพด เช็งหนังกลองขึ้นอีกแหน่ แปลว่า กลองมันหย่อนเกินไป ขึงหนังกลองให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ (ปล. หน้าพ่อใหญ่ดล บ่ต้องไปเช็งมันดอกเด้อ ป่อยไว้จั่งซั่นล่ะ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซะเกิ่น

ภาษาอีสานคำว่า..ซะเกิ่น
ความหมายตรงๆ ====>	ซะก่อน หรือ เสียก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 27-09-2006 10:25:57	ตัวอย่าง คำว่า ซะเกิ่น บางที่กะพูดว่า สาเกิ่น = สาก่อน = เสียก่อน = ซะก่อน ความหมายเดียวกันเช่น -กินเข่านำกัน \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเมือบ้าน = ทานข้าวด้วยกัน \"เสียก่อน\" ค่อยกลับบ้านนะคะ -อาบน้ำ \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเข่านอน = อาบน้ำ \"ซะก่อน\" ค่อยเข้านอน หรือ ประโยค น้องพอลล่า : เฒ่าๆ เจ้าสิกินเข่าเลย ฮึสิ..\"ซะเกิ่น\" บ่าวหน่อ : \"ซะเกิ่น\" หละเว่ย..... (ประโยคนี่บ่แปล ผู้ได๋เคยฟังนิทาน เรื่อง ซะเกิ่นหละเว่ย กะสิเข่าใจ แต่ผู้ได๋บ่เคยฟังกะไปติดตามได้ ที่ช่วง นิทานก้อม)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซำซา

ภาษาอีสานคำว่า..ซำซา
ความหมายตรงๆ ====>	รอ/คอย ไปก่อน ทำอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อฆ่าเวลารอ หรือเอาอย่างอื่นมาใช้ทดแทนไปก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 01-07-2010 01:02:04	ตัวอย่าง เอาเทียนมาไต้ถ้าจักหน่อย ซำซาไฟฟ้ามา แปลว่า เอาเทียนมาจุดใช้ก่อน ในช่วงเวลาที่รอไฟฟ้ามา (ไฟฟ้าดับ)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซ้ำ

ภาษาอีสานคำว่า..ซ้ำ
ความหมายตรงๆ ====>	เลย/ซะงั้น
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:46:52	ตัวอย่าง ใช้เป็นคำสร้อยท้ายประโยค เช่น มาสวย มันเบิดก่อน บ่ได้กินซ้ำ-มาสาย มันหมดก่อน ไม่ได้กินซะงั้น(เลย)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซีน

ภาษาอีสานคำว่า..ซีน
ความหมายตรงๆ ====>	เนื้อ ต่างๆ เนื้อหมู ,เนื้อวัว,เนื้อควาย
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หนหวย เมื่อวันที่:: 28-05-2009 17:01:39	ตัวอย่าง ซีน2ต่อน คำแปล ก็คือ เนื้อคู่กัน สิพาไปกินซีนย่าง คำแปลจะพาไปทานเนื้อย่าง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซา

ภาษาอีสานคำว่า..เซา
ความหมายตรงๆ ====>	หยุด พักผ่อน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดนอังคาร เมื่อวันที่:: 8/15/2001 3:49:57 AM	ตัวอย่าง มานั่งเซามีแฮงก่อน ค่อยเดินต่อ แปลว่า มานั่งพักเหนื่อยก่อน แล้วค่อยเดินทางต่อไป
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซาเหมื่อย

ภาษาอีสานคำว่า..เซาเหมื่อย
ความหมายตรงๆ ====>	พักผ่อน/พักเอาแรง หยุดพักก่อน มีความหมายเดียวกันกับคำว่า เซามีแฮง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 20-12-2009 21:50:16	ตัวอย่าง เซาเหมื่อยก่อน แปลว่า หยุดพักเอาแรงก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียง

ภาษาอีสานคำว่า..เซียง
ความหมายตรงๆ ====>	การซ่อน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 17-02-2006 16:38:26	ตัวอย่าง โจรมันลักเงินข่อยไปเซียงไว้ใต้บ่อนนอน แปลว่า โจรมันขโมยเงินผมไปซ่อนไว้ที่ที่นอน บ่อนนอน = ที่นอน คำกริยา เซียง แปลว่า ซ่อน สำเนียงการอ่านแบบไทย คำนาม เซียง แปลว่า คนที่สึกจากการบวชสามเณร อ่านแบบอีสาน ลาววา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เซียบ
ความหมายตรงๆ ====>	นอนหลับ,การนอนหลับระยะสั้นๆ,งีบหลับ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 30-10-2006 12:50:57	ตัวอย่าง เซียบ เป็นการนอนหลับระยะสั้นๆ อาจเป็นการ งีกหลับ เผลอหลับ แอบหลับ หรือนอนกลางวัน เช่น -มื่อนั่นข่อยนอนเว่ากันกับน่องพอลล่า เว่ากันไปเว่ากันมา ขั่น \"เซียบ\" ไปเลยกะยังว่า ฮู่เมี่ย ขึ่นมา น่องพอลล่าลักหนี ไปทางได๋แล่วบุ๊ แปลว่า -วันนั้นฉันนอนคุยกันกับน้องพอลล่า คุยกันไปคุยกันมา ฉันเผลอ \"หลับ\" ไปเลย รู้สึกตัวอีกที น้องพอลล่า แอบหนีไปไหนแล้วก็ไม่รู้ หรือ -มื่อคืนบ่าวหน่อไปหาเล่นเดิกไปหน่อย พอมาเฮ็ดงานกะเลยเหงานอน อยู่งึกๆอยู่ น้องตั๊กเห็นกะเลยคึดอยากหัว กะเลยเว่าว่า ไปไป อ้ายหน่อ ไป \"เซียบ\" จักหน่อยก่อนไป มันสิได้มีแฮงเฮ็ดงานต่อ แปลว่า -เมื่อคืนนี้บ่าวหน่อไปหาเที่ยวจนดึก พอมาทำงานตอนเช้าก็เลยง่วงหงาวหาวนอน น้องตั๊กเห็นก็แอบหัวเราะอยู่ในใจ บอกพี่หน่อ ให้ไป \"งีบ\" สักตื่นก่อน จะได้มีแรงมาทำงาน เป็นจั่งซี่ดู๋บ่น๊อ บ่าวหน่อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดก/หลก

ภาษาอีสานคำว่า..ดก/หลก
ความหมายตรงๆ ====>	ถอน/ถอนออก/ดึงออก/มาก หลาย เช่น หมากไม้ดก ลูกดก เป็นต้น
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 20-12-2009 21:21:26	ตัวอย่าง เมื่อวาน ไปดกหญ้าอยู่สวน แปลว่า เมื่อวาน ไปถอนหญ้าที่สวน เดี๋ยวนี้จะใช้ คำว่า ถอน เป็นส่วนใหญ่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดึก

ภาษาอีสานคำว่า..ดึก
ความหมายตรงๆ ====>	ขว้าง ปา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 19-09-2006 08:35:25	ตัวอย่าง น้องกระแต : พี่หน่อขา น้องกระแตอยากกินหมากสีดาม่งจ้า น้องกระแตใช้พี่ดลให้ไปขึ้นมาให้แล้ว แต่พี่ดลเพิ่นขี้คร้าน... พี่หน่อ ขา.. พี่หน่อไปขึ้นหมากสีดาม่งมาให้น้องกระแตกินแหน่เด้อจ้า บ่าวหน่อ : หมากสีดาม่ง มีแต่หน่วยอยู่ม่อๆ... อ้ายบ่กล้าขึ้นไปเก็บเด้หล่า ย่านตก แต่คันอยากกินอีหลี เพื่อน้องกระแตแล้ว อ้ายหน่อ สิหาค้อนไปดึกมาสู่กินดอก แปลว่า น้องกระแต : พี่หน่อขา น้องกระแตอยากกินฝรั่งสุกค่ะ น้องกระแตวานพี่ดลให้ไปเก็บมาให้แล้ว แต่พี่ดลขี้เกียจ... พี่หน่อ ขา.. ช่วยไปเก็บฝรั่งสุกมาให้น้องกระแตกินหน่อยนะคะ บ่าวหน่อ : ฝรั่งลูกสุกๆ มีแต่อยู่ปลายๆ สูงๆ... พี่ไม่กล้าปีนไปเก็บหรอก กลัวตก แต่ถ้าอยากกินจริงๆ เพื่อน้องกระแตแล้ว พี่หน่อ จะหาไม้ค้อน ไปขว้างมาให้กินนะ หมากสีดาม่ง = ลูกฝรั่งสุก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดิ๊น

ภาษาอีสานคำว่า..เดิ๊น
ความหมายตรงๆ ====>	ลาน , ที่โล่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: บักต๊อก เมื่อวันที่:: 08-01-2009 12:52:49	ตัวอย่าง ตย. พ่อใหญ่บัติกับพ่อใหญ่ดล เลารำคาญบักปอกับบักพี มาแลนหยอกกันในเฮือน เลาเลยไล่ไปเล่นอยู่เดิ๊นหน้าบ้านพู้นละ แปล ตาบัติกับตาดล สองคนรำคาญด.ช.ปอกับด.ช.พี มาวิ่งเล่นกันบนบ้าน เลยไล่ให้ไปเล่นที่ลานหน้าบ้านแทน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอดเงา

ภาษาอีสานคำว่า..ตอดเงา
ความหมายตรงๆ ====>	สัปหงก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 08-07-2008 15:58:21	ตัวอย่าง ตอดเงา แปลว่า สัปหงกครับ มาดูตัวอย่างกันนะครับ สาวนางเลาไปเถิดเทิงมา (ร้านอาหารอีสาน แถวปิ่นเกล้า) พ้อผู้บ่าวเลาหมอลำบาดหลงคารมว่าซั่น กว่าสิกลับจากไปเที่ยวกะตี 4 มาคือเดิกคักแท้ เลามาเฮ็ดงานแล้วง่วงเหงาหาวนอนตอดเงาอยู่เหมิดมื้อเอาโลด เป็นไผกะง่วงคือกัน เพิ่นวา แปล สาวนาง (คนเก่า..อยากได้เบอร์โทรติดต่อหลังไมค์) แกไปเที่ยวเถิดเทิงมา เจอหนุ่มหมอลำคารมดีเลยหลงคารมเขา กว่าจะกลับจากเที่ยวก็ ตี 4 ซึ่งดึกมาก พอวันรุ่งขึ้นแกมาทำงานก็เกิดอาการง่วงเหงาหาวนอน นั่งสัปหงกทั้งวัน เป็นใครก็ต้องง่วงครับ สั่นดอกหวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอน

ภาษาอีสานคำว่า..ตอน
ความหมายตรงๆ ====>	ถ้าเป็นคำกริยา หมายถึงการตัดให้ขาดหรือเฉือนให้เป็นแผล
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ จากคุณ:: หนหวย เมื่อวันที่:: 20-08-2009 10:14:56	ตัวอย่าง เช่น \"ไปให้พ่อใหญ่เผิ่นมาตอนงัวให้แน่มันติดเซิง\" \"ตอนหำมันก่อนนาบักน้อยๆนิ\" คนแก่จะชอบพูดแกล้งเด็ก หรือแม้กระทั้งข้าวมันไก่ตอน บางคั่งตอน ก็ใช้ระบุช่วของเวลา เช่น ตอนเช้า ตอนแลง ตอนเที่ยง ตอนเพลน หรือแม้กระทั้ง \"ตอนโตเมื่อบ้านเห็นหมู่เก่าๆบ่\" แปลก็คือ ช่วงที่กลับบ้านเจอเพื่อเก่าไหม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ต่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ชิ้น, เนื้อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 24-08-2006 14:48:44	ตัวอย่าง ต่อน => ชิ้น, เนื้อ ปีนี้แกงของค่ายหน่วย กินตะผักหาต่อนซี้นย๊ากยาก เลยต้องกินตะผักจนขี้เขียวปานแมงบ้งเอาโลดนี่แหม๋ คันเป็นจั่งซี้ ชาวค่ายกะเลยไปหายิงกะปอมมาใส่แกง มันจั่งสิได้มีต่อนหลายๆ แปลว่า ปีนี้แกงของค่ายหน่วย มีแต่ผัก หาเนื้อยากมา เลยต้องกินแต่ผักจนขี้เขียวยังกะหนอน (ที่กินใบไม้ใบหญ้า) เลย หากเป็นอย่างนี้ ชาวค่ายเลยไปล่ากิ้งก่ามาใส่แกง เพื่อให้มีเนื้อบ้าง lyjofvd
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต้อม

ภาษาอีสานคำว่า..ต้อม
ความหมายตรงๆ ====>	รวมกันเข้า, เอามารวมกัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-05-2006 15:34:49	ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดล กับพ่อใหญ่บัติ สองเฒ่าไปซอยกันต้อมข้าวที่เกี่ยวแล้วซอยกันยามมื้อเซ้า คันสวยมา แดดออกมันสิฮ้อน ต้องฟ้าวต้อม แปลว่า พ่อใหญ่ดล (คุณตาดล) กับ พี่อใหญ่บัติ สองคนไปช่วยกันเก็บข้าวที่เกี่ยวแล้วมารวมกันตอนเช้า เพราะถ้าสายมาแล้ว แดดออกมันจะร้อน ต้องรีบเก็บมารวมกัน บ่าวหน่อนั่งเบิ่งสั่นแล๋วววว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตะกี้

ภาษาอีสานคำว่า..ตะกี้
ความหมายตรงๆ ====>	เมื่อก่อน
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:42:02	ตัวอย่าง เป็นศัพท์โบราณส่งตรงจากฝั่งลาวแปลว่า เมื่อก่อน เช่น สมัยตะกี้ พ่อเฮาเลาคักอยู่เด๊ เลาขี่รถบักแฮง-เมื่อก่อนพ่อเราเฟี้ยวอยู่นะ ขับรถโคตรเร็ว+แรงตะหาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตายคาป้อ

ภาษาอีสานคำว่า..ตายคาป้อ
ความหมายตรงๆ ====>	อาการของไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้ว แต่ฟักไม่ออก ตายอยู่ในไข่
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 11-10-2010 10:33:05	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ทิดมี เลือกเอาไข่ไก่จ้างฮัง และลักหลอยเอาเฉพาะ ไข่ตายคาป้อ เนื่องจากเอาไปต้มสุกแล้ว แกะออกมาเป็นโต โม่มโลด แซบ คำแปล ทิดมี เลือกเอาไข่ที่แม่ไก่ฟักไม่ออก และแอบซ่อนเอาเฉพาะ ไข่ที่เป็นตัวสมบูรณ์แล้วแต่ฟักไม่ออก เนื่องจากเอาไปต้มแล้ว แกะเปลือกออกมา จะเป็นตัวไก่น้อยเลย จากนั้นก็กลืนเลย อร่อย อีกอย่าง คำว่า " ตายคาป้อ" ใช้เป็นสำนวนคำ เปรียบเทียบ หมายถึง หมดสิทธิ์ตั้งแต่ต้น หรือ แพ้ตั้งแต่ในมุ้ง เช่น ตัวอย่าง จารย์ใหญ่เอ้ย..อย่ามาท้าแข่งยิงหนังสติ๊ก กันถ่อน ฝีมือคือเจ้า กะ ตายคาป้อ พุ้นแหล่ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาเว็น

ภาษาอีสานคำว่า..ตาเว็น
ความหมายตรงๆ ====>	ตะวัน ,ดวงตะวัน ,พระอาทิตย์
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 06-06-2010 12:54:43	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ตาเว็นขึ้นหองแล้ว แดดฮ้อน คำแปล ตะวันขึ้นสูงแล้ว แดดร้อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ต่ำอิดต่ำก่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ต่ำอิดต่ำก่อ
ความหมายตรงๆ ====>	แรกเริ่มเดิมที
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ จากคุณ:: ทิดแหล่ เมื่อวันที่:: 11-12-2007 01:46:10	ตัวอย่าง ตัวอย่าง ต่ำอิดต่ำก่อกะข้อยนี่ละเป็นคนพาเฮ็ดก่อนหมู่ แรกเริ่มเดิมทีก็ฉันนี่แหละเป็นคนนำพาทำก่อนใครเขา *** \"ต่ำ\" คำเดียวจะเป็นคำกิริยาแปลว่า \"ทอ\" ใช้ประกอบคำอื่น เช่น ต่ำหูก ต่ำสาด ตัวอย่าง ผู้สาวต่ำหูกอยู่ใต้ล่างเฮือน ผู้สาวทอหูกอยู่ใต้ถุนเรือน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โต

ภาษาอีสานคำว่า..โต
ความหมายตรงๆ ====>	คุณ
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 06-10-2010 23:23:50	ตัวอย่าง เอ๋าเขาซ้อมอยู่แหม๋โตสิไปไส..มาซ้อมให้เสร็จซะก่อน แปลว่า อ้าวพวกเขาซ้อมอยู่คุณจะไปไหน..ซ้อมให้เสร็จก่อนแล้วค่อยไป
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืก

ภาษาอีสานคำว่า..ถืก
ความหมายตรงๆ ====>	1.ถูก,ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-05-2006 13:28:51	ตัวอย่าง 1.แปลว่า ถูก เช่น พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\" ย่อนว่าเพิ่นอยากอาย -หมายความว่า พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก เพราะว่าแกเขินอาย 2.แปลว่า โดน เช่น บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน -แปลว่า หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะขงหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน 3.แปลว่า ราคาถูก เช่น พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด -แปลว่า คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง

ภาษาอีสานคำว่า..ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง
ความหมายตรงๆ ====>	ถูกอกถูกใจ, ชอบใจ, ชอบอกชอบใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 24-10-2006 14:05:26	ตัวอย่าง ถืกคิง, ถืกคีง, ถูกคีง ไม่รู้ว่าเขียนอย่างไรกันแน่ เพราะอ่านอย่างนี้แหละครับ เอามารวมกันก็แล้วกัน คำว่า ถืก ก็คือ ถูก (สัมผัส) คิง หรือ คีง แปลว่าร่างกาย แล้วไฉน ภาษาอีสานแปลว่า ชอบอกชอบใจ หรือ ถูกอกถูกใจไปได้ น้อ.. คำนี้เป็นการแปลความหมายโดยรวมนะครับ เหมือนกับมา มีอะไรมาทำให้รู้สึกประทับใจจนบนสะเม็น หรือ ขนลุกสั่น ทำนองนี้ หรือ อาจจะมาจากคำว่า สามารถถูกเนื้อต้องตัว หรือ ถูกามร่างกายได้ โดยที่ร่างกายไม่ขัดขืนก้เป็นได้ เลยทำให้ถูกใจ สั่นดอกหว้า มาดูตัวอย่างกันนะครับ บุญข้าวสากปีนี้ บ้านเฮาจ้างวงโปงลางจุฬาฯมาเล่น จักแมนถืกคีงผู้บ่าวคัก เพิ่นสิได้ไปมวนหน้าฮ้านสั่นดอก แปลว่า บุญข้าวกระยาสารถ (ช่วงเทศกาลน้ำหลาก เดือน 9-10) ปีนี้ หมู่บ้านเราจ้างวงโปงลางจากจุฬามาเล่น เป็นที่ชอบอกชอบใจของหนุ่มๆมาก พวกเขาจะได้ออกไปสนุกหน้าเวที สั่นดอก เป็นจั่งใด๋น้อ ภาษาอีสานมื้อละคำ ถืกคีงพี่น้องบ่น้อ.......
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทำ

ภาษาอีสานคำว่า..ทำ
ความหมายตรงๆ ====>	กระทืบ , การใช้ฝ่าเท้ากระแทก,ถีบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 21-09-2007 22:18:06	ตัวอย่าง ทำ เป็นลักษณะ ของการใช้เท้ากระทืบ กระแทก เช่น -น้องพอลล่า เคียดให่แม่ เพราะว่าแม่บ่ให่ไปเบิ่งบ่าวหน่อเล่นคอนเสิร์ต กะเลยย่าง \"ทำ\" แป้นเฮือน ดังตื้มๆปานแป้นสิหลู เอาโล้ด แปลว่า -น้องพอลล่า โกรธให้คุณแม่ที่ไม่อนุญาตให้ไปดูคอนเสิร์ตของบ่าวหน่อ ก็เลยเดิน \"กระทืบ\" ไม้กระดานบ้านประชดแม่ เสียงดังโครมๆจนเหมือนกระดานบ้านจะถล่มไปเลย หรือ -มื่อคืนมหาบัติลาวไปหาเล่น หาเที่ยวเดิก กลับมาเฮือนเมียลาวเคียดแฮง กะเลยถืกเมียใช้ตีน \"ทำ\" บักแอว จนแอวเค่น เกือบตาย พะนะ แปลว่า -เมื่อคืนที่ผ่านมา มหาบัติแกไปเที่ยวมาจนดึกดื่น กลับมาถึงบ้าน ภรรยาแกโมโหมาก ก็เลยใช้เท้า \"กระแทก\" เข้าที่เอว จนเอวเคล็ด เกือบตาย พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นวล, นวน

ภาษาอีสานคำว่า..นวล, นวน
ความหมายตรงๆ ====>	เนื้อของผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 27-03-2007 09:26:27	ตัวอย่าง คำว่า นวน หรือ นวล จะหมายถึง เนื้อของผลไม้ ส่วนเมล็ด จะเรียกว่า ใน หรือ นัย แล้วแต่จะเขียน มาดูตัวอย่างกันนะครับ บักทัน อยู่หน้าเฮือนข่อยหนวยมันด๊ก ดก แต่วา มันเป็นบักทันน้อย มีตะใน บ่ค่อยมีนวล ส้มคือจั่งหยังนี่ เอาไว้ตำใส่หำบักมี้ แซบขนาด แปลว่า พุทรา (บักทัน) ที่อยู่หน้าบ้านผม มันลูกดกมาก แต่ว่า มันเป็นพันธุ์เล็ก มีแต่เมล็ด ไม่ค่อยมีเนื้อ เปรี้ยวยังกะอะไรดี เอาไว้ตำใส้ลูกขนุนอ่อน อร่อยนัก หำบักมี้ คือ ลูกขนุนอ่อน ก่อนที่จะพัฒนาไปเป็นขนุน จะอยู่ในช่วงที่ลูกขุนมีขนที่นุ่ม ไม่เป็นหนามตะปุ่ม หำบักมี้ บางลูกจะไม่สามารถพัฒนาไปเป็นขนุนลูกใหญ่ได้ ก็เอามันมาตำซะ สั่นแหล่ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นอน

ภาษาอีสานคำว่า..นอน
ความหมายตรงๆ ====>	หลับ, อยู่นิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: เดียอาย เมื่อวันที่:: 21-08-2006 10:45:08	ตัวอย่าง อีแมอยู่เฮือนข่อยเลาเลี้ยงม่อน ไว้หลายกระด้ง ตอนนี้ม่อนมันกำลังนอน แปลว่า แม่ฉัน ที่บ้านแกเลี้ยงไหม ไว้หลายกระด้ง ตอนนี้มันกำลังหลับอยู่ นิ่งไปเลย ม่อน คือ ตัวไหม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาเหี้ย

ภาษาอีสานคำว่า..นาเหี้ย
ความหมายตรงๆ ====>	นาร้าง , ที่นาที่ปล่อยทิ้งไว้ ไม่ได้ทำนา จนดินแข็งตัว มีหญ้าขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 30-06-2010 13:46:13	ตัวอย่าง นาเหี้ย ไม่ใช่คำด่าหรือคำหยาบ แต่หมายถึงนาที่ ไม่ได้ไถพรวน ทำนาแล้ว หรือที่นาปล่อยปะละเลยทิ้งไว้ อาจจะเพราะเจ้าของไม่อยู่ หรือ ทำนาไม่ทัน เพราะน้ำขาดก่อน จึงทิ้งไว้อย่างนั้น ตัวอย่างการใช้คำ สาวส่า ไล่งัวไปเลี้ยงทางนาเหี้ย คำแปล สาวส่า ไล่วัวไปเลี้ยงด้าน นาร้างที่เจ้าของปล่อยทิ้งไว้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไนดอก

ภาษาอีสานคำว่า..ไนดอก
ความหมายตรงๆ ====>	เปล่า เปล่า ( ไม่มีกับ ) ( ไม่มีอะไรแกล้ม ) เพียวๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 29-04-2010 11:46:57	ตัวอย่าง เป็นคำ ขยายกิริยา ตัวอย่าง อาวสอน : กินข้าวกับหยังน้อ..ลุงคำ ลุงคำ : กินข้าวไนดอก คำแปล อาสอน : กินข้าวกับอะไรหละ ลุงคำ ลุงคำ : กินข้าวเปล่า เปล่า วะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่อนอยู่บ่อนเซา

ภาษาอีสานคำว่า..บ่อนอยู่บ่อนเซา
ความหมายตรงๆ ====>	ที่พักที่อาศัย
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 31-07-2010 12:36:15	ตัวอย่าง ไปเที่ยวเทื่อนี้ มีบ่อนอยู่บ่อนเซาบ่ล่ะ ความหมาย ไปเที่ยวครั้งนี้ มีที่พักไหมล่ะ บ่อน แปลว่า ที่ เช่น บ่อนนั่ง -ที่นั่ง บ่อนนอน-ที่นอน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บั้กต๊อง

ภาษาอีสานคำว่า..บั้กต๊อง
ความหมายตรงๆ ====>	กระท้อน
อ้างอิงจังหวัด :: เพชรบูรณ์ จากคุณ:: เมืองหล่ม เมื่อวันที่:: 29-02-2008 13:32:52	ตัวอย่าง ไปซื้อบั๊กต๊องให้อ๊ายแด แปลว่า ไปซื้อกระท้อน ให้พี่(พี่ชาย) หน่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่ายข้าว

ภาษาอีสานคำว่า..บ่ายข้าว
ความหมายตรงๆ ====>	การนำข้าวเหนียวและกับข้าวคลุกกัน แล้วเดินกิน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 20-02-2006 13:41:36	ตัวอย่าง การบ่ายข้าว คือ การนำข้าวเหนียวและกับข้าวคลุกกัน แล้วเดินกิน วัตถุกระสงค์ คือ สมัยก่อน การที่จะไปทำไร่ทำนา ต้องออกแต่เช้า ไม่มีเวลามานั่งล้อมลงกินรวมกันดีๆ จำเป็นต้องห่อข้าวไปกินพร้อมกับการเดินทาง วิธีการที่ง่ายที่สุด และสะดวกต่อการกิน ก็คือ การบ่ายข้าว ซึ่งกับข้าวจะเป็นอะไรนั้นก็ได้ เช่น ข้าวบ่ายไข่ คือ ข้าวเหนียวกับไข่ต้ม มาคลุกกันจนเป็นนื้อเดียวกัน ข้าวบ่ายกบ คือ ข้าวหนียวกับกบย่าง ข้าวบ่ายบักขาม คือ ข้าวเหนียวคลุกเคล้ากับมะขามหวาน จนเป็นเนื้อเดียวกัน . . . จะบ้ายอะไรก็แล้วแต่ สุดท้ายต้องเป็นปั้น แล้วเดินกิน นั่นเอง หล่านางเอ้ย ผู้ขี่ร้ายจั่งเอย กินข้าวบ่ายกบตั้วหละนาง แปลว่า น้องนางเอย คนรูปไม่หล่ออย่างพี่ กินข้าวกับกบนะน้องนาง ขี้ร้าย, ผู้ฮ้าย, ผู้ร้าย ==> คนหน้าตาไม่ดี สั่นดอกวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บืน

ภาษาอีสานคำว่า..บืน
ความหมายตรงๆ ====>	ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 30-11-2006 10:53:13	ตัวอย่าง บืน คือ ดันทุรัง, ตะเกียกตะกาย, พยายาม คำนี้เพื่อให้เข้าใจง่าย ขอยกตัวอย่างปลาค้อ หรือ ปลาคอ ปลาคอ อยู่นาข่อย ยามหนาวมา มันบืนข้ามคันแท เห็นตาฮอยมัน มาเบิ่งแน่ติ ฮอยบักใหญ่นึง แปลว่า ปลาช่อน ที่อยู่ที่นาผม ตอนหน้าหนาว มันตะเกียกตะกายข้ามคันนา เห็นแต่รอยมัน มาดูสิ รอยใหญ่มาก ยกตัวอย่างคนดีกว่าครับ เด็กน้อยชมรมอีสาน จุฬาฯ ถึงสิฮู้ว่า เฮียนจุฬาฯ มันยากส่ำใด อ้ายกะเห็นซุคนบืนเอาปริญญามาจนได้ซุคน ซางมาเก่งแท้น้อ แปลว่า เด็กชมรมอีสานจุฬาฯ ถึงจะรู้ว่า เรียนจุฬาฯมันยากแค่ไหน พี่ก็เห็นทุกคนพยายาม สู้สุดชีวิต เพื่อเอาปริญญามาได้ทุกคน ช่างเก่งเหลือเกิน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่งคักคัก

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่งคักคัก
ความหมายตรงๆ ====>	ดูดีดี/ ดูแล้ว / สังเกตดีดี / พิจารณาให้ดี / ดูให้แน่
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 04-10-2010 15:37:16	ตัวอย่าง เบิ่งคักคักสาก่อน ก่อนสิซื้อมันจั่งบ่ถืกเขาตั๋ว แปลว่า ดูให้ดีก่อน ก่อนที่จะซื้อ จะได้ไม่ถูกเขาหลอก เบิ่ง หมายถึง ดู คัก หมายถึง ดีแล้ว เข้าท่า ได้การ สนุกสนาน คักคัก ใช้ขยายคำอื่น เช่น ถืกคักคัก แปลว่า โดนแน่ๆ ตายคักคัก แปลว่า ตายแน่ๆ บ่อยู่คักคัก แปลว่า ไม่อยู่แน่นอน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไบ้

ภาษาอีสานคำว่า..ไบ้
ความหมายตรงๆ ====>	คลี่,คลี่ออก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 15-08-2006 21:27:05	ตัวอย่าง ไบ้ เป็นคำ กริยา แสดงการใช้นิ้วมือคลี่ อะไรสักอย่าง ตัวอย่างเช่น -ยามพ่อใหญ่บัติ ลาวปิ้งปลาให้เมียป้อนเข่าลูก ลาวย่านก้างปลาสิคาคอลูกซายเพิ่น เพิ่นเลยบอกเมียว่า ให้ \"ไบ้\" เอาก้างปลาออกดีๆก่อนจั่งป้อนลูก เดี๋ยวก้างสิคาคอลูกเด้ แปลว่า -เวลาที่คุณตาบัติแกปิ้งปลาให้ภรรยาป้อนข้างลูก แกกลัวว่าก้างปลาจะติดคอลูกชาย แกจึงบอกภรรยาว่าให้ \"คลี่\" เอาก้างปลาออกให้หมดก่อนค่อยป้อนลูก เดี๋ยวก้างจะคิดคอลูกนะ หรือ -บ่าวหน่อไปเล่นไฮโล ยามงันเฮือนดี เล่นได้เงินบักหลาย กำจนเหี่ยมือเปียกม้อดยอด พอเซาเล่น เอาเงินมา \"ไบ้\" ออกเบิ่ง นึกว่าจะของเล่นได้หลาย \"ไบ้\" ออกมามีแต่ใบซาว บ่พอสามร้อยจ้อย แปลว่า -บ่าวหน่อไปเล่นไฮโลในงานศพ เล่นได้เงินเป็นจำนวนมาก กำไว้ในมือจนมือเปียกแฉะ พอแกหยุดเล่น เอาเงินมา \"คลี่\" นับดู นึกว่าตัวเองเล่นได้เยอะ \"คลี่\" ออกมามีแต่แบงค์ยี่สิบ รวมกันไม่ถึงสามร้อยบาทด้วยซ้ำ คำเตือน การเล่นการพนันเป็นสิ่งผิดกฎหมาย ผู้ปกครองควรพิจารณา พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปง

ภาษาอีสานคำว่า..ปง
ความหมายตรงๆ ====>	1.วาง,วางลง 2.ยกลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-06-2006 15:53:29	ตัวอย่าง ปง ไม่ใช่ ปลง นะ แต่ความหมายก็อาจจะคล้ายๆกัน ปง หมายถึง วาง วางลง หรือยกลงก็ได้ เช่น -บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ เทิงหนัก เทิงฮ้อน เป็นหยังแกคือบ่ฟ่าว ปงลง หมายความว่า บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ ทั้งหนักทั้งร้อน ทำไมแกไม่รีบ \"วางลง\" หละ -หม่อต้มอึ่งมันสุกแล้ว \"ปง\" มาตักกินถ่าแม หมายความว่า หม้อต้มอึ่งมันสุกแล้วนะ \"ยกลง\" มาตักกินกันเถอะ ปง ส่วนใหญ่จะแปลว่า วางลง ส่วน \"ปง\" ที่แปลว่า \"ยกลง\" ส่วนใหย่จ่ใช้กับหม้อ หรือกะทะ ตั๊วหละ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ป่ง
ความหมายตรงๆ ====>	งอก แตกยอด แตกขยาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 08-02-2006 14:33:14	ตัวอย่าง เข่าขึ้นนา ปลาขึ้นเล้า ผักกระเดาเริ่มสิป่ง แปลว่า ข้าวจะขึ้นจากนา ปลาจะขึ้นไปในยุ้งข้าว (สมัยก่อนเก็บปลาแห้งไว้ที่ยุ้งข้าว) ผักสะเดา เริ่มจะแทงยอดหรือ แตกยอดอ่อน ออกมา เดาได้ว่า เป็นช่วงเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จ ประมาณ เดือนธันวาคม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาข่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาข่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ปลาไปรวมกันที่เดียว เนื่องจากน้ำเหลือน้อย เป็นหย่อมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 15-06-2006 13:19:35	ตัวอย่าง ปลาข่อน ไม่ใช่ ชื่อปลาชนิดหนึ่งนะครับ แต่เป็นลักษณะของปลาที่มารวมตัวขันบริเวณหนึ่ง เนื่องจากน้ำเริ่มบกลง (น้ำบก คือ น้ำลดลง, บก คือ ลดน้อยลง) คำว่า ข่อน คือ ลักษณะที่มารวมตัวกันในที่ที่เดียว ส่วน แข่น คือ อัดนั่น หรือ เต็มไปด้วย.... เช่น มื้อนี้ อ้ายดลเอาภาษาอีสานมาเว้าอย่างแข่นๆเลย ก็คือ วันนี้พี่ดล นำความรู้ภาษาอีสานมาเล่า แบบอัดแน่นด้วยคุณภาพ ว่าอย่างนั้น มาดูตัวอย่างปลาข่อนกัน ปลาข่อนยามเกี่ยวเข่าบ้านเจ้าคือสิมีตะโตใหญ่ๆเน๊าะ ฟังเสียงบ้อน คือจั่งแข่แก่งหาง แปลว่า ปลาที่รวมกันเมื่อน้ำที่ลดลงที่บ้านคุณตอนฤดูเกี่ยวข้าว น่าจะมีแต่ตัวโตๆนะ ฟังเสียงปลาขึ้นมาผุดหายใจ เสียงยังจรเข้กวาดหาง บ้อน คือ อาการที่ปลาขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ เว้าหลาย แหงไปไกล ซ่ำนี่ก่อนเด้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาข่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาข่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ปลาตกกระตามนา,ปลาตามนาที่น้ำมันแห้งแล้วจะมารวมกันอยู่
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์ จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู เมื่อวันที่:: 29-04-2009 22:27:40	ตัวอย่าง ปลาข่อน หมายความว่า ปลาตกกะตามนาเมื่อเวลาน้ำแห้งแล้วปลาในนาจะมารวมกันอยู่ในที่เดียวกัน ภาคกลางทางชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง เรียกว่า ปลาตกกะในบ่อกลางนา แต่อีสานเรียกว่า \"ปลาข่อน\"
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ป่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ป่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ยื่น , ยื่นให้
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 28-10-2006 10:15:31	ตัวอย่าง ป่อน หมานถึงการยื่น หรือส่งสิ่งของให้กัน ป่อน อาจมีความหมายคล้ายกับคำว่า เด่ บางทีก็ใช้แทนกันได้ แต่บางทีก็ใช้แทนกันไม่ได้ ตัวอย่าง -ป่อนมือมาอ้ายมีแนวสิให่ = เด่มือมาอ้ายมีแนวสิให่= ยื่นมือมาพี่มีอะไรจะให้ -ป่อนมีดมาให่แหน่= เด่มีดมาให่แหน่= ยื่นมีดมาให้หน่อย ตัวอย่างประโยค -บ่าวหน่อ ไปงานพาแลงอยู่ธรรมศาสตร์ พิธีกรกะเชิญลาวขึ้นไปฮ้องเพลง พอขึ้นฮ้านไปแล้ว พิธีกรกะบ่อ \"ป่อน\" ไมค์มาให่ลาวจักเทือ เฮ็ดให่ลาวยืนโสโหลเสเหลอยู่ผู้เดียว ลาวอยากอายหลายกะเลยฮ้องขึ้น กะบ่ \"ป่อน\" ไมค์มาให่กันจักเทือ คาแต่ \"ป่อน\" แก้วเหล่าให่กันอยู่นั่นหละ มันสิได้ฮ้องจักเทือติเพลง ความหมาย -บ่าวหน่อ ไปงานพาแลงที่ธรรมศาสตร์ พิธีกรก็เชิญแกขึ้นไปร้องเพลง พอขึ้นเวทีไปแล้ว พิธีกรก็ไม่ \"ยื่น\" ไมค์มาให้แกสักที ทำให้แกยืนงกๆเงิ่นๆอยู่คนเดียว แกเขินมากก็เลยตะโกนขึ้นว่า ก็ไม่ \"ยื่น\" ไมค์มาให้กันสักที มัวแต่ \"ยื่น\" แก้วเหล้าให้กันอยู่นั่น เมื่อไหร่มันจะได้ร้องเพลงสักที ปล.คำเตือน การดื่มสุราทำให้ความสามารถในการร้องเพลงเพิ่มขึ้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปุ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..ปุ้ม
ความหมายตรงๆ ====>	กลุ่มก้อน, พวง, ทลาย (หน่วยในการนับ)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:14:16	ตัวอย่าง ปุ้ม หมายถึง กล่มก้อน หรือ พวง หรือ อะไรก็ได้ที่อยู่รวมกัน ส่วนใหญ่ใช้กับผลไม้ที่ออกลูกเป็นพวง เช่น มะขาม, มะขามเทศ (บักขามแป หรือ บักขามเปีย), บักไฟ, บักหวดข่า, บักผีผ่วน, บักแงว ส่วนผลไม้ที่ออกลูกเป็นผลเดี่ยวๆ ไม่มีปุ้ม เช่น บักเขียบ, บักโต่น, บักหุ่ง (บางพันธุ์ก็ออกลูกเป็นปุ้ม), บักอื๋อ ง่ายๆนะครับ หากอยู่เดี่ยวๆ ให้เรียกว่า หน่วย หาก อยู่รวมกัน ให้เรียกว่า ปุ้ม เช่น บักม่วงหน่วยนึง หรือ รวมกัน ก็ บักม่วงปุ้มนึง ** คำว่า ปุ้ม หากไปด้วยกันก็เรียก เป็นปุ้มเป็นโงน เช่น ไปเป็นปุ้ทเป็นโงน แปลว่า ไปเป็นกลุ่มเป็นก้อน นั่นเอง มาดูตัวอย่างบทสนทนากันนะครับ สองสามมื้อมานี่ มันจั่งมาส้มปากแท้น้อ บักเซียงน้อย ไปต่อยบักขามมาให้อ้ายจักปุ้มแหน่น้า... เอาปุ่มที่มีหน่วยเหิ่มๆเด้อ มันจั่งสิบ่เข็ดแข่ว แปลว่า 2-3 วันมานี่ รู้สึกเปรี้ยวปากจังเลย เซียงน้อย (เพิ่งสึกจากบวชเณร) ไปสอยมะขามมาให้พี่สักพวงหน่อยนะ เอาพวงที่มีลูกใกล้จะสุกนะ มันจะได้ไม่เข็ดฟัน ต่อย หาก ใช้กับผลไม้ จะหมายถึง สอยผลไม่นั้นๆ เหิ่ม ใกล้สุกแล้ว สั่นดอกหว้า
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นลาว ,เป็นล่าว

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นลาว ,เป็นล่าว
ความหมายตรงๆ ====>	ไปตามๆกัน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 12-08-2006 12:07:55	ตัวอย่าง คำนี้เขียนไม่ถูก เพราะการออกเสียงมันไม่เหมือนกับการเขียนภาษาไทย ลองออกเสียงเอาเองเด้อ ตัวอย่าง -มื่อคืนนี่พายุฝนตกแฮง ลมกะแฮงคัก ยามมื่อเซ่าขึ่นมา เหลียวออกไปนอกท่ง ต้นไม้ล้ม \"เป็นลาว\" เหลียวไปทางนา น้ำกะมาก เฮ็ดไห่ คันแทขาดโสก \"เป็นล่าว\" คือกัน แปลว่า -มื่อคืนนี้พายุฝนตกหนัก ลมแรงมาก ตอนเช้าขึ้นมา มองออกไปที่ชายทุ่ง ต้นไม้โค่นล้ม \"ไปตามๆกัน\" มองไปที่ทุ่งนา น้ำก็หลาก ทำให้คันนา ขาดโสก \"ไปตามๆกัน\" หรือ -ปีนี้อยู่เฮือนเลี้ยงไก่ไว่บักหลาย ว่าสิเอาไว้ต้มสู่หมู่กินยามหมู่มายามสั่นดอก แต่พอเข่าหน้าฝนมา ไก่กะพากัน เป็นพาก ตาย \"เป็นลาว\" เป็นตาเสียดายคัก แปลว่า -ปีนี้ที่บ้านเลี้ยงไก่ไว้เยอะ ว่าจะเอาไว้ต้มกินกับเพื่อน เวลาเพื่อนมาเยี่ยม แต่พอเข้าหน้าฝนมา ไก่ก็พากันเป็นโรคห่า ตาย \"เป็นเบือ\" น่าเสียดายมาก พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปิด

ภาษาอีสานคำว่า..เปิด
ความหมายตรงๆ ====>	เบื่อ,เบื่อหน่าย,หนี
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 17-05-2006 11:42:25	ตัวอย่าง เปิด ในภาษาไทย จะมีความหมายตรงกับคำว่า เขย หรือ เผย ในภาษาอีสาน แต่ เปิด ในภาษาอีสาน กลับหมายถึง เบื่อหรือเบื่อหน่าย และอีกความหมายก็แปลว่า หนี ,วิ่งหนี เช่นประโยค - สมัยที่มหาบัติบ่ทันได้เมีย บ่มีผู้เฮ็ดแนวกินให้กิน ลาวกะเลยได้กินแต่มาม่า กินซุมื่อจน \"เปิด\" แล้ว ความหมายคือ แต่ก่อน ตอนที่คุณมหาบัติแกยังไม่ได้แต่งงาน ไม่มีคนทำอาหารให้แกกิน แกก็เลยได้กินแต่มาม่า กินทุกวันจน \"เบื่อ\" แล้ว หรือ -เมียของมหาบัติจ่มว่า ตั้งแต่ข้อยได้ผัวคนนี่มา บ่เฮ็ดเวียกเฮ็ดงาน กินตั้งแต่เหล้าซุมื่อ บ่หัวซาลูกหัวซาเมีย ข้อยกะจั่งแม่น \"เปิด\" จั่งแม่นอิ่ม ความหมาย: ภรรยาของมหาบัติบ่นว่า ตั้งแต่ดิฉันแต่งงานกับสามีคนนี้มา เขาไม่เคยทำการทำงานเลย ดื่มแต่สุราทุกวัน ไม่สนใจลูกไม่สนใจภรรยา ดิฉันชักจะ \"เบื่อหน่าย\" มากแล้ว หรือประโยค - บ่าวหน่อเพิ่นไปเล่นสาวภูไท ทางเรณูนคร พอขึ้นไปเทิงเฮือนผู้สาว พ่อผู้สาวถือมีออีโต้ ยืนถ่าอยู่ผักตูเฮือน บ่าวหน่อเพิ่นย่านหลาย ฟ่าวโตนเฮือน \"เปิด\" อาดหลาด เลย ฮอดบ่ได้เว่ากับผู้สาวจ้อย ความหมาย: หนุ่มหน่อ แกไปหาจีบสาวภูไท ที่เรณูนคร พอแกขึ้นไปบนบ้านของหญิงสาว พ่อของหญิงสาว ยืนถือมีดพร้ารออยู่ที่ประตูบ้าน หนุ่มหน่อเห็นดังนั้นก็กลัวมาก กระโดดลงจากบ้าน รีบ \"หนี\" ไป เลยไม่ได้คุยกับหญิงสาวเลย.... นี่แค่คำว่า \"เปิด\" คำเดียว ก็มีความหมายตั้งหลายอย่าง อ่านแล้วอย่าพึ่ง \"เปิด\" กันเลยนะ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แปด

ภาษาอีสานคำว่า..แปด
ความหมายตรงๆ ====>	1.เปื้อน 2.ติดต่อ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 26-06-2006 10:36:35	ตัวอย่าง แปด ในความหมายว่า เปื้อน เช่น พ่อใหญ่หน่อ: \"อีหล่าเอ้ย ขนมก้อนนั่นอย่าไปกินมันเด้อ มันหล่นลงพื่น มัน \"แปด\" ขี่ดินแล้ว มันสกปรก\" ลูกสาว: \"บ่เป็นหยังดอกอี่พ่อ ข่อย เลียขี่ดินออกแล้วหละ\" แปดในความหมายว่า ติดต่อ ไม่ใช่ติดต่อสื่อสารนะ เป็นการติดต่อจากคนสู่คน หรือจากสัตว์สุ่คน ส่วนใหญ่จะเกี่ยวกับเชื้อโรค เช่น -เวลาเจ้าเป็นตาแดง เจ้าอย่าไปโรงเรียนเด้อ เดี๋ยวสิเอาโรคตาแดงไป \"แปด\" หมู่ หมายความว่า เวลาคุณเป็นโรคตาแดง คุณอย่าไปโรงเรียนนะ เดี๋ยวจะเอาโรคตาแดงไป \"ติดต่อ\" สู่เพื่อน เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผ่าแพอีโป้,ผ่าอี่โป้

ภาษาอีสานคำว่า..ผ่าแพอีโป้,ผ่าอี่โป้
ความหมายตรงๆ ====>	ผ้าขาวม้า same meaning as ผ้าด้าม,ผ้าแพรด้าม
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบรี่โลหิต เมื่อวันที่:: 30-09-2006 14:03:23	ตัวอย่าง ผ้าแพรอี่โป้ หรือ ผ้าอี่โป้ มีความหมายว่า ผ้าขาวม้า ซึ่ง อาจเรียก ผ้าด้าม หนือผ้าแพรด้าม ได้เช่นกัน ตัวอย่าง บ่าวหน่อ: โฮ้ พ่อใหญ่บัติ คือเป็นตาสิเย็นมีแฮงเนาะ ย่างแก้เสี่ย \"ผ่าแพอีโป้\" พาดบ่า สิไปไสน้อ พ่อใหญ่บัติ: กะเย็นดีอยู่ดอก แม่เขาบักหำน้อยเฮ็ดแนวกินให่กินอิ่มโพด กะเลยว่าสิหาย่างเล่นเลาะบ้าน ให่เข่าลงแข้งลงขา ซะเกิ่น จั่งค่อยสิไปหาหม่องปู \"ผ่าอีโป้\" นอนเสริมเย็น สั่นดอก ความหมาย บ่าวหน่อ: โอ้โห คุณตาบัติ คงจะเย็นดีมีความสุขมากนะครับ เดินไม่ใส่เสื้อเอา \"ผ้าขาวม้า\" พาดไหล่ จะไปไหนรึ คุณตาบัติ: ก็เย็นดีอยู่หรอก แม่บ้านอาหารกินให้กินอิ่มเกินไป ก็เลยว่าจะเดินเล่นรอบหมู่บ้าน ให้ข้าวย่อยสักหน่อย เสียก่อน ค่อยจะไปหาที่เหมาะๆปู \"ผ้าขาวม้า\" นอนพักผ่อน ซักหน่อย แม่เขาบักหำน้อย= เป็นคำที่ใช้เรียกภรรยาที่บ้าน เข่าลงแข้งลงขา = อาหารเริ่มย่อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เผิ่นว่า

ภาษาอีสานคำว่า..เผิ่นว่า
ความหมายตรงๆ ====>	เขาว่า/เขาเล่าว่า/ว่ายังไง(ใช้เวลา พูดอ้างถึงผู้อื่นที่มีอาวุโสกว่า หรือกล่าวถึงเป็นการทั่วไปโดยรวม)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 20-12-2009 23:15:59	ตัวอย่าง หลวงพ่อเผิ่นว่าจั่งได๋ แปลว่า หลวงพ่อท่านว่ายังไง หรือ ตั้งแต่กี้ เผิ่นว่าจั่งซี้ แปลว่า แต่ก่อน ท่านว่าอย่างนี้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฟ้าว

ภาษาอีสานคำว่า..ฟ้าว
ความหมายตรงๆ ====>	รีบด่วน รีบมากๆ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: แดนอังคาร เมื่อวันที่:: 8/22/2001 8:46:05 PM	ตัวอย่าง ถอยไป ข่อยฟ้าวหลาย แปลว่า หลีกทางให้ผม ไปก่อน ผมรีบมากๆ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เฟือ

ภาษาอีสานคำว่า..เฟือ
ความหมายตรงๆ ====>	คลอเลคีย/ออเซาะ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:40:42	ตัวอย่าง เช่น ลูกอย่าซึมาเฟือแม่ ใหญ่แล้วเด้ แปลว่า ลูกอย่ามาอ้อน ออเซาะมากๆ โตแล้ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื่อเพ็ง

ภาษาอีสานคำว่า..มื่อเพ็ง
ความหมายตรงๆ ====>	วันเพ็ญ , วันขึ้น 15 ค่ำ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 05-11-2006 11:11:55	ตัวอย่าง พอดีวันที่เขียนนี้ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ตรงกับวันลอยกระทงพอดี ก็เลยจะเสนอคำที่ใช้เรียกวันของชาวอีสาน -มื่อเพ็ง หมายถึง วันเพ็ญ ซึ่งก็คือ วันขึ้น 15 ค่ำ ของทุกเดือน เช่น เดือนสิบสองเพ็ง หมายถึง วันขึ้น สิบห้าค่ำเดือนสิบสอง เดือนสามเพ็ง หมายถึง วันขึ้นสิบห้าค่ำเดือนสาม -มื่อดับ หมายถึง วันที่ไม่มีพระจันทร์ในท้องฟ้าเลย ซึ่งก็คือวันสุดท้ายของแต่ละเดือน คือ วันแรมสิบห้าค่ำ หรือ แรมสิบสี่ค่ำในบางเดือนที่สิ้นสุดเดือนที่แรมสิบสี่ค่ำ เช่น เดือนสี่ดับ หมายถึง วันแรมสิบห้าค่ำเดือนสี่ -ออกใหม่ หมายถึง ช่วงต้นเดือน ซึ่งก็หมายถึง ข้างขึ้น เช่น เดือนหกออกใหม่ หมายถึง ต้นเดือนหก เดือนสามออกใหม่สามค่ำ หมายถึง วันขึ้น สามค่ำเดือนสาม เป็นต้น จะสังเกตุได้ว่าภาษาอีสานจะเรียกเดือนขึ้นก่อนวันเสมอ ตัวอย่างประโยค -มื่อนี่กะฮอดเดือนสิบสองเพ็งแล้ว อ้ายหน่อกะได้แต่ถ่าว่ายามได๋สิฮอดเดือนสามเดือนสี่จักเทือ เพราะว่า มื่อเดือนสี่ออกใหม่หกค่ำ กะจั่งค่อยสิได้มื่อดีไปขอน้องพอลล่า แปลว่า -วันนี้ก็วันเพ็ญเดือนสิบสองแล้ว อ้ายหน่อก็ได้แต่ตั้งตาคอยว่าเมื่อไหร่จะถึงเดือนสามเดือนสี่สักทีเพราะว่า วันขึ้นหกค่ำเดือนสี่ ถึงจะเป็นวันดีไปสู่ขอน้องพอลล่าแต่งงาน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เมี่ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เมี่ยน
ความหมายตรงๆ ====>	เก็บ ,จัดเก็บ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 14-07-2006 11:46:02	ตัวอย่าง เมี่ยน ความหมายตรงๆก็คือ เก็บ หรือ จัดเก็บ และอาจหมายถึงการทำความสะอาดก็ได้ เช่น -มื่อนี่บ่าวหน่อ โทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าสิไปกินเข่าแลงนำ น้องพอลล่าดีใจหลายว่าผู้บ่าวสิมาเล่นเฮือน กะฟ่าว \"เมี่ยน\" เฮือน \"เมี่ยน\" ซาน ให้มันแปน แปลว่า -วันนี้บ่าวหน่อโทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าจะไปทานข้าวเย็นด้วย น้องพอลล่าดีใจมากว่าแฟนหนุ่มจะมาที่บ้าน ก็รีบ \"เก็บ\" รีบ กวาด บ้านเรือนให้มันสะอาดตา หรือ เมี่ยน ที่แปลว่า เก็บ ในความหมายหนึ่ง เช่น -เจ้าพ่อหน่อ ได้ยินว่า สิมีผู้บ่าวมาจีบน้องเบเบ้ ลาวสูนหลาย กะเลยสั่งลูกน้องว่า \"บักได๋ ซ่างมาบังอาจสิมาเล่นกิ๊กกูว่ะ ไป้ ไป \"เมี่ยน\" มันเดียวนี่ แปลว่า -จ้าวพ่อหน่อ ได้ยินข่าวมาว่า จะมีชายหนุ่มมาจีบน้องเบเบ้ แกโมโหมาก ก็เลยสั่งลูกน้องว่า ไอ้หน้าไหน มันช่างบังอาจมาจีบกิ๊กข้าวะ ไป แก ไป \"เก็บ\" มันเดียวนี้ พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยอม

ภาษาอีสานคำว่า..ยอม
ความหมายตรงๆ ====>	กระเบียดกระเสียน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: นายฮ้อยทมิฬ เมื่อวันที่:: 30-03-2010 14:14:18	ตัวอย่าง อ้ายกับน้องกินข้าวกับปี้งซี่น อ้ายค่อยๆบิกินยอมๆ ย่านมันเบิ๊ดก่อน น้องสิบ่ออิ่ม แปลว่า พี่กับน้องกินข้าวกับปิ้งเนื้อ พี่ค่อยๆบิกินอย่างกระเบียดกระเสียน เพราะกลัวมันหมดก่อนที่น้องจะกินอิ่ม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยาน

ภาษาอีสานคำว่า..ยาน
ความหมายตรงๆ ====>	การหย่อน การเหี่ยว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 3/5/2002 11:21:21 PM	ตัวอย่าง จั่งซี้หละพ่อใหญ่ เฒ่ามาแล้วมีต่แนวยานๆ หนังกะยาน นมกะยาน แปลว่า เป็นแบบนี้แหละตา แก่มาแล้วก็มีแต่อันที่หย่อนๆยานๆเหี่ยวๆ หนังก็หย่อน นมก็ยาน(หย่อน) วาสั่น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยืง

ภาษาอีสานคำว่า..ยืง
ความหมายตรงๆ ====>	ท้องอืด, ท้องเฟ้อ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: แป้นปีก เมื่อวันที่:: 21-09-2007 11:13:42	ตัวอย่าง ยืง แปลว่า ท้องอืด, ท้องเฟ้อ สาวนางเลากินบักบกบ่ได้คั่ว เลายืงหมดมื้อเหมิดเวน แปลว่า สาวนางแกกินมะบก (ภาษาไทยมันอะไรหว่า) ที่ไม่ได้ทำการคั่วก่อน แกเลยท้องอืดทั้งวัน ปล. วิธีกินบักบกให้อร่อยมีขั้นตอนดังนี้ 1. รอเอาในบักบกจากงัวที่ไปหล่อนให้ก่อน 2. นำบักบกที่งัวหล่อนแล้ว ไปไปคั่ว 3. นำบักบกที่ได้ไปผ่าอาแต่เนื้อมัน หากไม่นำไปคั่ว อาจยืงได้....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เยา

ภาษาอีสานคำว่า..เยา
ความหมายตรงๆ ====>	ร่อแร่,เหนื่อยล้าอ่อนแรง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 01-06-2006 10:30:17	ตัวอย่าง 1.\"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน งุมถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มัน \"เยา\" สาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\" หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน ครอบ ถ้วยไว้ก่อน ให้มัน \"ร่อแร่\" ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\" 2.คู่ซิงซนะเลิศ คุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาทีแล้ว กะยังหาผู้ซนะบ่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีก สามสิบนาที เฮ็ดให่นักคุตบอล ทั้งสองข้าง เหมิดแฮง \"เยา\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะ บักเจอหลาด \"เยา\" คักกั่วหมู่ จน บีแข้งปั้น นอนกลิ้งเกียกดิน พุ่นหละ แปล่า คู่ชิงชนะเลิศฟุตบอลเอฟเอคัพ เล่นจนครบเก้าสิบนาที ก็ยังหาผู้ชนะไม่ได้ ต้องต่อเวลาออกไปอีกสามสิบนาที ทำให้นักฟุตบอลทั้งสองทีม \"เหนื่อยล้าหมดแรง\" ไปตามๆกัน โดยเฉพาะสตีเฟ่น เจอร์หลาด \"ร่อแร่\" มากกว่าเพื่อน จน ขาเป็นตะคริว นอนเกลือกกลิ้งในสนาม บีแข้งปั้น = ขาเป็นตะคริว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ล่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ล่อน
ความหมายตรงๆ ====>	วุ้นเส้น
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 24-09-2006 12:40:03	ตัวอย่าง ล่อน หรือ เส้นล่อน หมายถึง วุ้นเส้น วุ้นเส้นที่เอามาทำอาหารนี่แหละ ล่อน คนอีสานบ้อนเฮา มักสิเอามาแกง ใส่ เนื้อสัตว์ เช่น แกงล่อนใส่ไก่ แกงปลาไส่ล่อน แกงปลากระป๋องใส่ล่อน ตัวอย่าง ตอนที่บ่าวหน่อพาน้องพอลล่า ไปยามบ้าน ทางร้อยเอ็ด ไปฮอดบ้านกะเห็นแม่ใหญ่นั่งกินเข่ากับแกงล่อนใส่ปลาอยู่พอดี น้องพอลล่า กะเลยถามเพื่อทักทาย น้องพอลล่า : (พูดไทย) คุณยายคะ ทานข้าวกับอะไรคะ คุณยาย : (คุณยายกลัวว่าถ้าพูดอีสานแล้วน้องพอลล่าจะไม่เข้าใจก็เลยพูดไทยตอบไป) ไม่ได้ทานข้าวหรอก กำลังกินข้าว กับ แกงล้อน น้องพอลล่า: ถ้าแกงมันร้อน ทำไมคุณยายไม่ทิ้งไว้ให้เย็นก่อนค่อยกินหละคะ คุณยาย : มันก็เย็นแล้วหละ แต่มันเป็นแกงล้อน แกงล้อน หนะ เคยกินไหม น้องพอลล่า: เอ๊ะ คุณยายนี่พูดไม่รู้เรื่องเลยนะ เดี๋ยวแกงก็เย็น เดี๋ยวแกงก็ร้อน งงไปหมดแล้ว บ่าวหน่อ : (พูดแบบสูนๆ) แหล่วโตสิไปงงเฮ็ดหยัง แม่ใหญ่กะยังบอกแล้วเด ว่า แกงล่อน แกงล่อน บ่แม่นแกงฮ้อน แกงล่อนใส่ไก่ นั่นหนะ จั่งแม่นปึก พะนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลื่น

ภาษาอีสานคำว่า..ลื่น
ความหมายตรงๆ ====>	เกิน,เกินเลย,มากกว่า
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 29-10-2006 10:06:57	ตัวอย่าง ลื่น ในภาษาอีสานแปลว่า เกิน เกินกว่า ส่วนคำที่แปลว่า ลื่น (ลื่นไถล) ภาษาอีสานใช้คำว่า หมื่น ลื่น หมายถึง เกินกว่าปกติ เกินกว่ามาตรฐาน เช่น ---บ่าวหน่อคือหล่อ \"ลื่น\" หมู่ แท้ แปลว่า -ทำไมบ่าวหน่อถึงได้หล่อ \"เกิน\" พวกพ้องจังเลย -เข่าในนาพ่อใหญ่บัติคือฮวงใหญ่ \"ลื่น\" บ้านลื่นเมืองเขาแท้ แปลว่า ข้าวในนาตาบัติทำไมถึงได้ออกรวงโต \"เกิน\" ของชาวบ้านเขา -พญาชาญลาวร้องเพลงม่วนคัก บ่มีไผ \"ลื่น\" แปลว่า พญาชาญร้องเพลงเพราะมาก ไม่มีใครร้องได้เพราะ \"เกิน\" สำนวนอื่นๆที่เกี่ยวกับคำว่าลื่น เช่น -ย่านแต่คนอื่นสิได้ลื่น = กลัวแต่คนอื่นจะได้เกิน -ลื่นความคน = ไม่เชื่อคำสั่งสอน ไม่ทำตามคำสั่ง -หัวล้านลื่นครู = คนที่ทำอะไรเกินเลย ไม่เชื่อคำสอน ทำอะไรแผลงๆ เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เลว

ภาษาอีสานคำว่า..เลว
ความหมายตรงๆ ====>	ขว้าง ปา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-09-2006 12:51:56	ตัวอย่าง เลว ไม่ใช่ได้เกี่ยวความดีชั่วนะครับ เลว ภาษาอีสานแปลว่า ขว้างปา ใช้กับการปาของที่อยู่สูงๆ ให้ร่วงลงมา ตัวอย่าง พ่อใหญ่บัติ : พ่อใหญ่ดล เอาด้นฟืน มาเร็ว ข่อยสิเลวบักงิ้วเอาไปก้อยใส่มดแดงให้กิน พ่อใหญ่ดล : เอาเลย เอาหน่วยใหญ่ๆเด้อ แล้วกะเอาหน่วยอ่อนๆเด้อ มันจั่งผ่อย แล้วกะแซบนำ แปลว่า คุณตาบัติ : เอาไม่ฟืน (หั่นเป็นท่อนๆแล้ว) มาเร็ว ผมจะเอาไปขว้างเอาผลงิ้ว (นุ่น) มายำใส่มดแดงให้กิน ตาดล : เอาเลย เอาลูกใหญ่ๆและอ่อนๆนะครับ มันจะได้อ่อนๆ อร่อยๆ ด้วย ผ่อย แปลว่า อ่อน ไม่แข็ง ด้นฟืน แปลว่า ไม้ทำผืน ที่หั่นพอดีแล้ว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย

ภาษาอีสานคำว่า..ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
ความหมายตรงๆ ====>	ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 22-09-2006 15:50:05	ตัวอย่าง ความจริง บ่าวหน่อเคยเสนอไปแล้วครั้งหนึ่ง แต่ นั่นเป็นคำแบบร้อยเอ็ด ลองมาดูคำทางขอนแก่นบ้างนะ... อีสาน<=>กลาง โป้ตีน = นิ้วหัวแม่เท้า โป้มือ = นิ้วหัวแม่มือ นิ้วโป้ = นิ้วโป้ง ตุ้มม่อง, ตุ้มค้อง = ตาตุ่ม ส้นน่อง, กะน่อง, กะนอง = ส้นเท้า บีแข้ง = ปลีแข้ง ขาโอ้ง = โคนขา แอบแอ่ขา = ขาหนีบ สะโพก, กะโพก, ตะโพก = สะโพก ดาก = ก้น ก้น = ก้น ฮูดาก = รูตูด แอว = เอว บักแอว = บั้นเอว ส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้) สีส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้) ไสบือ = สะดือ ขี่โผ่, ขี้โพ่ = พุง เอิก = อก ขี้ตะแร้, ขี่ตะแร่, ขี้แฮ่ = รักแร้ กะง่อน, ง่อน = ท้ายทอย คางกะไต = ขากรรไกร สีสบ, ซิสบ = ริมฝีปาก แข่ว, แข้ว = ฟัน แข่วโคบ = ฟันกราม แข่วหล่อน = ฟันโยก แข่ววอง, แข้วว่อง = ฟันหรอ ดัง = จมูก ขี้ดัง = ขี้มูก ขี้มูก = น้ำมูก ขี้มูกตันดัง = คัดจมูก หน่วยตา = ลูกตา ขี้กะเทอะ = เสลด จอม, ญ่อม, หญ่อม = ขวัญ (ที่เวียนเป็นรูปก้นหอยอยู่บนหัว) เฮี่ย = เหงื่อ ขนบั่ว = ขนอ่อน, ไรขน (เช่น ขนลูกนกที่กำลังขึ้น)
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะเด็ด

ภาษาอีสานคำว่า..สะเด็ด
ความหมายตรงๆ ====>	แห้งหมาด ๆ , ความชื้นออกหมดแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 23-11-2010 20:10:07	ตัวอย่าง การใช้คำว่า สะเด็ด ในภาคอีสาน หมายถึง น้ำออกหมดแล้ว หรือแห้งพอหมาด ๆ เช่น ตัวอย่าง บักเซียงล้างผักกาดในน้ำแล้ว ญอผักขึ้นมาจากน้ำ รอให้มันสะเด็ดน้ำก่อน จึงเอามาใส่จาน คำแปล เซียง ล้างผักกาดในน้ำแล้ว ยกผักขึ้นมาจากน้ำ รอให้แห้งน้ำหมาด ๆ แล้วจึงเอามาใส่จาน ตัวอย่าง นางน้อยปั้นผ้าที่ซักเสร็จแล้ว จนสะเด็ดน้ำแล้ว จึงเอาไปตาก คำแปล นางน้อยบิดผ้า ที่ซักเสร็จแล้ว จนพอหมาดๆ จึงเอาไปตาก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะหวาสะหวาง หรือ สวาสวาง

ภาษาอีสานคำว่า..สะหวาสะหวาง หรือ สวาสวาง
ความหมายตรงๆ ====>	โล่ง, ปลอดโปร่ง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 06-10-2006 11:57:33	ตัวอย่าง -ช่วงที่มีพายุดีเปรสชั่นเข่ามา ฝนตก ฟ้าครึ้มเหมิดมื่อ เทิงจื้น เทิงเมียก ถ้าแดดออกจักหน่อยกะสิพอ \"สะหวาสะหวาง\" ขึ้น ความหมาย -ช่วงที่มีพายุดีเปรสชั่นเข้ามา ฝนตก ฟ้าครึ้มทั้งวัน ทั้งชื้น ทั้งแฉะ ถ้ามีแดดออกสักหน่อยก็น่าจะ \"ปรอดโปร่ง\" ขึ้น หรือ -มื่อนี่เฮ็ดเวียกอยู่เหมิดมื่อ เทิงล้า เทิงเมื่อย มื่อแลงว่าสิไปหาเบียร์เย็นๆ กินจักสองสามขวด ให่มัน \"สะหวาสะหวาง\" จักหน่อย คือสิดี หมายถึง -วันนี้ทำงานหนักทั้งวัน ทั้งเหนื่อย ทั้งล้า ตอนเย็นว่าจะไปหาเบียร์เย็นๆ ดื่มสักสองสามขวด ให้มัน \"ปลอดโปร่ง โล่งใจ\" สักหน่อย น่าจะดี พะนะ คำเตือน การดื่มสุราทำให้ความสามารถในการขับขี่ ลดลง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะออน / ออนซอน

ภาษาอีสานคำว่า..สะออน / ออนซอน
ความหมายตรงๆ ====>	สิ่งที่พบเห็นประทับใจมากที่สุด
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร เมื่อวันที่:: 31-12-2009 04:57:51	ตัวอย่าง คำว่า สะออน & ออนซอน เป็นความหมายอย่างเดียวกันเช่น เราพบสิ่งที่แปลกใหม่เป็นที่ประทับใจมากสุด ๆ ก็หลุดปากชมว่า สะออนหลายเด้ เป็นตาออนซอนเน๊าะ สิ่งแปลกใหม่นี่ที่ออกปากชมนี่ เป็นการละเล่นต่าง ๆ ที่มิใช่สิ่งหยิบยื่นได้ ถ้าเป็นสิ่งของหยิบยื่นได้จะ พูดว่า คืองามหลายแท้น้อ อยากได้เด้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 83 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สัตว์ + แมงต่างๆ

ภาษาอีสานคำว่า..สัตว์ + แมงต่างๆ
ความหมายตรงๆ ====>	สัตว์ + แมลงต่างๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: มังกรดียวดาย เมื่อวันที่:: 13-09-2006 10:55:17	ตัวอย่าง กะปอม, ขี้กะท่าง = กิ้งก่า ขี้เกี้ยม (ขอนแก่นออกเสียง ฉี่เจี้ยม) = จิ้งจก ขี้โกะ, ขี้โก๋ = จิ้งเหลน จิโป่ม (บางแห่งเรียก จิลอ) = จิ้งโคร่ง, จิ้งโกร่ง จิหรีด = จิ้งหรีด (จีงหรีดทองคำ) จิล่อ, จิลอ = จิงหรีดเล็ก จิโหลน = ลูกจิ้งหรีดที่ปีกยังไม่ขึ้น จินาย = จิ้งหรีดทองแดง แมงจิซอน = แมงกระชอน แมงคาม = แมงกว่าง, ด้วงกว่าง แมงแคง = แมงแกง แมงวัน = แมลงวัน แมงสาบ = แมลงสาบ แมงภู่, แมงพุ = แมลงภู่, ภมร แมงเงา = แมงป่องช้าง แมงงอด = แมงป่อง แมงย่างซิ้น = แมงมุมชนิดหนึ่ง ตัวลายเหลือง ทำรังเป็นข่ายวงกลมสำหรับดักเหยื่อ ยายอีมอม, แมงอีม่อม = แมลงไม้ แมงกะบี้, แมงกะเบื้อ = ผีเสื้อ แมงบ้ง = ตัวบุ้ง แมงง่องแง้ง = ลูกน้ำ(ลูกยุง) ขี้ไก่กือ = กิ้งกือ ขี้ไก่เดือน(ขอนแก่นออกเสียง ขี้ไก่เดียน), ขี้ดักเดือน = ไส้เดือน ขี้เข็บ = ตะขาบ แมงระงำ = ตัวอ่อนแมงปอ ก่อนที่จะลอกคราบเป็นแมลงปอ แมงเหนี่ยว = ตัวอ่อนแมลงปอคอปเตอร์ ก่อนที่จะลอกคราบ แมงโกก, แมงคันโซ่ = แมลงปอ ฮวก = ลูกอ๊อด เขียดคันคาก, ขี้คันคาก, คันคาก = คางคก เขียดตาปาด = เขียดปาด เผิ้ง, เผิ่ง = ผึ้งชนิดที่ทำรังตามโพรงไม้ มีหลายๆแพ ในรังเดียวกัน มิ้ม, มิ่ม = ผึ้ง ม้อน = ตัวไหม กับแก้ = ตุ๊กแก อีเจีย = ค้างคาว แหลว = เหยี่ยว เอี่ยน = ปลาไหล ขูลู = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ที่อยู่ตามใบตองกล้วย แมงง่วง, แมงง้วง = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ตัวใหญ่มาก พบได้ตามป่าโคก (เสียงร้องคล้ายเสียงงูจงอาง) แมงเหลี่ยม = แมลงทับ แมงคับ = แมลงทับ แมงช้างงอบ = แมลงงวงช้าง (แมลงปีกแข็ง มีปากเหมือนงวงช้าง ชอบกินใบพุทรา) แมงกอก = กว่างกอก แมงหินห่อย, แมงหิ่งห้อย = หิ่งห้อย ไฮ = ตัวไร (ไรเป็ด, ไรไก่) เหลียก = เหลือบ อิ้น, ฮิ่น = ริ้น จักจั่น = จักจั่น แมงอี = จักจั่น แมงหมี่ = แมลงหวี่ แมงเม่า = แมลงเม่า แมงน้อย, แมงขี้สูด = ตัวชันรง (ผึ้งตัวเล็กชนิดหนึ่ง ขี้ผึ้งชนิดนี้เรียกว่า ชันรง) กะปู, อี่ปู, ปู = ปู จินูน, กินูน, อีนูน = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินใบไม้อ่อน เช่นใบมะขามอ่อน ใบมะม่วงอ่อน กุดจี่, จุดจี่ = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินขี้วัว ขี้ควาย เป็นอาหาร แลน = ตะกวด จอนฟอน = พังพอน กะฮอก = กระรอก งัว = วัว แบ้ = แพะ หมาจอก = สุนัขจิ้งจอก เห็น, อีเห็น = ชะมด มั่ง, มัง = ละมั่ง ไก่โอก = ไก่โต้ง ไก่ยวง = ไก่งวง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 84 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าม

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าม
ความหมายตรงๆ ====>	เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 01-08-2006 13:01:31	ตัวอย่าง ส่าม มีวามหมายว่า เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม มาดูตัวอย่างกันนะครับ ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ แปลว่า ตอนนี้ทางชมรมอีสาน หมาวอทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ หรือ พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย แปลว่า คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย บ่าวหน่อเลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 85 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สายแนน

ภาษาอีสานคำว่า..สายแนน
ความหมายตรงๆ ====>	บุพเพสันนิวาส
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 7/28/01 1:35:06 PM	ตัวอย่าง เราสองคนนี้เป็นสายหนิ่งสายแนนกันมาแต่ชาติปางก่อนเด้อ แปลว่า เราทั้งสองคนเป็นเนื้อคู่ดั่งบุพเพสันนิวาสมาตั้งแต่ชาติปางก่อน เด้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 86 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สิตายตี้

ภาษาอีสานคำว่า..สิตายตี้
ความหมายตรงๆ ====>	จะตายหรือ/จะตายหรือยังไง(พูดเชิงตำหนิ เป็นคำไม่สุภาพ)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 20-12-2009 21:53:56	ตัวอย่าง เฮ็ดไปก่อน มันสิตายตี้ แปลว่า ทำไปก่อน มันจะตายหรือไง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 87 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสริมเย็น

ภาษาอีสานคำว่า..เสริมเย็น
ความหมายตรงๆ ====>	พักคลายร้อน, ตาก ลม, ตากแอร์เย็นๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 16-05-2006 12:38:21	ตัวอย่าง 1. พ่อใหญ่หน่อ กินข้าวแลงแล้ว เลามักสิไปนั่งเสริมเย็นอยู่นอกชาน ดูดยาควันทุ่ยๆ 2. พ่อใหญ่หน่อ เลาไปหายิงกะปอม ตากแดดเหี่ยแตกเหี่ยแตน ฮ้อนหลาย กะเลยไปนั่งเซาเมื่อยเสริมเย็นอยู่ใต้ต้นบักขาม 3. ช่วงเดือนเมษา กรุงเทพฮ้อนอย่างคัก บ่าวสาทบ่ฮู้ว่าสิ ไปไสดี กะเลยไปย่างเสริมเย็นอยู่สยามพาราก้อน ซั่นแหล่ว คำแปล 1. พ่อเฒ่าหน่อ กินข้าวเย็นเสร็จแล้ว แกมักจะไปนั่งพักคลายร้อนอยู่นอกชาน สูบบุหรี่ควันโขมง 2. พ่อเฒ่าหน่อ แกไปหาล่ากิ้งก่า ตากแดดเหงื่อไหลไคลย้อย ร้อนมาก ก็เลยไปนั่งพักคลายร้อนอยู่ใต้ต้นมะขาม 3. ช่วงเดือนเมษา กรุงเทพร้อนมาก หนุ่มสาทไม่รู้ว่าจะไปไหนดี ก็เลยไปเดินเล่นตากแอร์เย็นๆอยู่สยามพาราก้อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 88 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสีย

ภาษาอีสานคำว่า..เสีย
ความหมายตรงๆ ====>	ขุดรากถอนโคน , รื้อเอาออกไปทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 09-05-2006 14:01:19	ตัวอย่าง อันนี่บ่กล้าเขียนความหมายตรงๆ แต่ขอเทียบเคียงประโยค ก็แล้วกัน เช่น \" ป่ามันเฮา มันคือหญ่าฮกคักแท้ มื่ออื่น พวกโตพากันไป เสียหญ่า ออกแหน่เด้อ \" ความหมาย \" ไร่มันสำปะหรังของเรา ทำไมมีหญ้าขึ้นรก อย่างนี้ พรุ่งนี้ พวกคุณเอาหญ้าออกหน่อยนะ\" \"เสียหญ่า\" ในประโยคนี้ หมายถึง การใช้ เสียมหรือจอบไปขุดรากถอนโคนเอาหญ้าออกไปที้ง ไม่ให้เหลือแม้แต่รากหญ้า อีกประโยค คำว่า \"เสียขี่\" เช่น \" ม่อน ที่เฮาเลี่ยงไว่ มันนอนใหญ่ลุกแล่ว ให่เจ้า เสียขี่ม่อนออกก่อนเด้อ จั่งค่อยเอาใบมอนไปเกียมัน\" หมายความว่า \"ตัวไหมที่เราเลี้ยงไว้ มันลอกคราบครั้งที่สี่เสร็จแล้ว ให้คุณ รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้งเสียก่อน แล้วค่อยเอาใบหม่อน ไปให้อาหารมัน\" คำว่า \"เสียขี่\" น่าจะมีความหมายว่า \"รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้ง\" กะยังว้า กะยังวะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 89 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โสด

ภาษาอีสานคำว่า..โสด
ความหมายตรงๆ ====>	เปื่อยร่วง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 09-10-2006 16:55:21	ตัวอย่าง โสด คือลักษณะที่อะไรบางอย่างซึ่งแขวนลอยอยู่กลางอากาศ เปื่อยขาดร่วงลงมาโดยแรงโน้มถ่วง เช่นน้อยหน่าสุกโสด รังผึ้งโสด เป็นต้น... มื้อคืน พ่อใหญ่ดล เลากินเบียร์หลาย ตื่นเซ้ามา ท้องเสีย ปวดถ่าย กะเลยฟ้าวแล่นเข้าป่ามอน ไปนั่งขี้ พอขี้ใกล้สิสุด เลากะเลยหยับหาไม้แก้งก้น จนไปฮอดใต้ต้นบักเขียบ เลากะเห็นบักเขียบสุก “โสด” ลงมา เลาเสียดายวะสั่น คิดว่า คันแม่นมาขี้แต่มื้อแลงวาน กะสิบ่ทันได้โสด กะสิได้กินบักเขียบสุกคาต้น หวานๆ แซบๆ สะล่ะล่ะ แปลว่า เมื่อคืน พ่อใหญ่ดล แกกินเบียร์มาก ตื่นเช้ามา ท้องเสีย ปวดอึ ก็เลยรีบวิ่งเข้าสวนหม่อน ไปนั่งอึอยู่ พออึใกล้จะสุด แกก็พยายามขยับหาไม้เช็ดก้น จนไปถึงใต้ต้นน้อยหน่า แกก็เห็นน้อยหน่าสุก “เปื่อยขาดร่วงลงมา” แกเสียดายมาก คิดว่า ถ้ามาอึกตั้งแต่เมื่อเย็นวาน น้อยหน่าก็จะไม่ทันได้เปื่อยร่วง ก็จะได้กินน้อยหน่าสุกคาต้น หวานๆ อร่อยๆ น้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 90 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไส่ขี่

ภาษาอีสานคำว่า..ไส่ขี่
ความหมายตรงๆ ====>	เอาขี้ออกจากพุงสัตว์เล็ก (โดยการเอานิ้วโป้งดันห้องให้แตก)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: ต้องแล่ง เมื่อวันที่:: 27-07-2010 20:02:05	ตัวอย่าง ไส่ขี่ฮวก - เอาขี้ลูกอ๊อดออก ไส่ขี่ปลาซิว - เอาขี้ปลาซิวออก ปล. สัตว์ใหญ่ไม่นิยมใช้คำว่า "ไส่ขี่" เช่น ไส่ขี่ซ้าง ไม่เคยปรากฎมาก่อน แต่อาจใช้ได้ถ้ายักษ์จะกินอาจใช้คำว่า "ไส่ขี้ซ้าง" ได้ ตัวอย่าง (แต่งเอง) กุมภัณฑ์ท้าวโขโนยักษ์ใหญ่ ไซใส่ซ้างจับได้สิม่มกิน จับบีบท้องมือดันพุงแตก ไส่ขี่พร้อมสาแล้วค่อยกิน แปลความ ยักษ์จับได้ช้าง เอาขี้ออกแล้วค่อยรับประทาน ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 91 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หงายหมา/หงายเงิบ

ภาษาอีสานคำว่า..หงายหมา/หงายเงิบ
ความหมายตรงๆ ====>	หงายหลัง/ลักษณะของการที่ถูกทำให้หงาย เช่น โดนถีบ เตะ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 01-07-2010 01:38:36	ตัวอย่าง บักนั่นเว้ากวนหมู่หลาย เขาเลยถีบหงายหลังตกแคร่ แปลว่า หมอนั่นชอบพูดยียวนกวนเพื่อน เขาเลยถีบหงายตกแคร่
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 92 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หม่อง

ภาษาอีสานคำว่า..หม่อง
ความหมายตรงๆ ====>	ที่,สถานที่
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 23-06-2006 11:37:11	ตัวอย่าง -บ่าวหน่อบอกกับน้องพอลล่าว่า \" อ้านฮักเจ้าหลาย แม่นเจ้าสิหนีอ้ายไปอยู่ \"หม่องได๋\" อ้ายกะสินำเจ้าไป \"หม่องนั่น\" อ้ายสิไปเฮ็ด \"หม่อง\" อ่องถ่อง นอนขดอยู่ในหัวใจของน้องพอลล่าผู้เดียว\" -แปลว่า บ่าวหน่อบอกกับน้องพอลล่าว่า \" พี่รักน้องพอลล่ามาก ถึงน้องจะหลบหนีพี่ไปอยู่ \"ที่ได\" พี่ก็จะตามน้องไป \"ที่นั่น\" พี่จะเข้าไปนอนขดอยู่ในหัวใจน้องพอลล่าคนเดียว\" คำว่า \"หม่อง\" ส่วนใหญ่จะแปลว่า \"ที่\" แต่อีกความหมายหนึ่ง จะเป็นชื่อเรียก สถานที่ที่เป็นหลุมแอ่งเล็กๆที่เป็นที่อยู่ของสัตว์บางชนิด เช่น หม่องกบ หม่องอึ่ง เช่น -หม่องหั่น คือจั่งเป็นฮอยกบมานอนนี่หละ ฮอยมันนอนดุด เป็น \"หม่องอ่องถ่อง\" อยู่นั่น แปลว่า ที่นั่น เหมือนกับเป็นที่ที่กบมานอน รอยมันนอนดัน เป็นหลุมแอ่งอยู่นั่น ลักษณะของหม่อง เช่น หม่องต่องหล่อง หม่องแต่งแหล่ง หม่องอ่องถ่อง หม่องแอ่งแถ่ง เป็นต้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 93 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมื่น

ภาษาอีสานคำว่า..หมื่น
ความหมายตรงๆ ====>	สิบสอง กิโลกรัม, 12 กิโลกรัม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 22-01-2007 17:59:01	ตัวอย่าง คำว่า หมื่น เป็นคำโบราณ ซึ่งปัจจุบัน ก็ยังใช้อยู่ หมายถึง สิบสอง ใช้ในมาตราตวงวัด และนับ 1 หมื่น = 12 กิโลกรัม ตัวอย่างที่เราเห็นมีการใช้ในปัจจุบัน ก็ เช่น บั้งไฟหมื่น ก็คือ บั้งไฟที่มีน้ำหนัก ดินประสิวรวมกัน หนัก 12 กิโลกรัม ส่วนบั้งไฟแสนก็คือ บั้งไฟที่มีขนาด 120 กิโลกรัม นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ พ่อใหญ่ดลเลาสาปลา มาซังกิโลได้ปลาค้อใหญ่ 5 หมื่น ได้ปลาเข็ง 3 หมื่น ได้เอี่ยน เคิงหมื่น นอกนั้นเป็นปลาหลด 2 หมื่น แปลว่า พ่อใหญ่ดลแกได้ทำการวิดบ่อปลา (สาปลา) ได้ปลาช่อน (ปลาค้อ) 60 กิโลกรัม ได้ปลาหมอ (ปลาเข็ง) 36 กิโลกรัม ได้ปลาไหล (เอี่ยน) 6 กิโลกรัม ที่เหลือเป็นปลาหลด 24 กิโลกรัม ตอนนี้บ่าวหน่อ หนัก 5 หมื่น อ้ายดลหนัก 5 หมื่นเคิง อ้ายบัติหนัก 6 หมื่น ลองหาเบิ่งเด้อครับ ว่าผู้ใด๋หนักท่อใด๋ สั่นดอกหว้า...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 94 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมู่

ภาษาอีสานคำว่า..หมู่
ความหมายตรงๆ ====>	เพื่อน,กลุ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 05-06-2006 15:10:51	ตัวอย่าง มื่อนี่เอาคำง่ายๆ คือ คำว่า หมู่ ซึ่งกะแปลว่า เพื่อน หรือ แปลว่า กลุ่ม ก็ได้ เช่น เป็นหมู่กัน----เป็นเพื่อนกัน อ้ายหล่อกว่าหมู่----พี่หล่อกว่าเพื่อน----พี่หล่อกว่าใครในกลุ่ม เดินเป็นหมู่----เดินเป็นเพื่อน หรือ เดินเป็นกลุ่ม (อันนี้ความหมายต่างกัน) ตัวอย่างประโยค -เจนนี่,เบเบ้,ซาร่า เทิงสามคนเป็น \"หมู่\" กันมาตะน้อยๆ บัดใหญ่ขึ้นมา เจนนี่ ขั่นผู้ดีกั่ว \"หมู่\" แต่ว่าเทิงสามคนกะยังเป็น \"หมู่\" กันอยู่คือเก่า ไปใสมาใสกะสิไปกันเป็น \"หมู่\" ยามเบเบ้ปวดเยี่ยวกะให่ซาร่า ย่างไปเป็น \"หมู่\" บัดพอมาพ่อกับอ้ายบ่าวหน่อ เจนนี่ขั่นแล่นหิจาก \"หมู่\" ฟ่าวไปขอลายเซนต์ แปลว่า -เจนนี่,เบเบ้,ซาร่า ทั้งสามคนเป็น \"เพื่อน\" กันมาตั้งแต่เป็นเด็ก แต่พอโตขึ้นมา เจนนี่ สวยกว่า \"เพื่อน\" แต่ว่าทั้งสามคนก็ยังเป็น \"เพื่อน\" กันเหมือนเดิม ไปไหนมาไหนก็ไปกันเป็น \"กลุ่ม\" เวลาเบเบ้ปวดฉี่ ก็ให้ซาร่าเดินไปเป็น \"เพื่อน\"แต่พอมาพบกับพี่หน่อ เจนนี่กลับวิ่งทิ้ง \"เพื่อน\" รีบไปขอลายเซนต์... พะน้า..พะนะ..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 95 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าย(ออกเสียงเอกในภาษาอีสาน
ความหมายตรงๆ ====>	แจกจ่าย/แบ่งกระจายไป
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: ตันติศิริโรจน์ เมื่อวันที่:: 27-07-2016 02:14:04	ตัวอย่าง มื้ออื่นเซ้าเฮาสิเฮ็ดจังหันเฮือน เฮากะสิแต่งพาเข้าละกะหย่ายกับข้าวแนวกินสู่พระเพิ่นเด้อลูกหล่าเด้อ แปล พรุ่งนี้เช้าจะทำบุญถวายภัตรหารเช้า เราก็จะพากันแต่งสำรับกับข้าวแล้วก็จัดแบ่งอาหารให้พระท่านฉัน นะลูกนะ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 96 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลงทีปหลงแดน

ภาษาอีสานคำว่า..หลงทีปหลงแดน
ความหมายตรงๆ ====>	การพลัดหลง/หลงทาง/หลงๆลืมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 08-11-2010 00:32:31	ตัวอย่าง ไปเที่ยวป่า มื้อก่อน หลงทีปหลงแดน หาทางกลับมาบ่ได้ แปลว่า วันก่อนไปเที่ยวป่า หลงทางกลับออกมาไม่ได้
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 97 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หล่อน

ภาษาอีสานคำว่า..หล่อน
ความหมายตรงๆ ====>	ทำให้เหลือแต่เม็ด, เกลี้ยง,ทำให้เกลี้ยง,สะอาด, ทำให้สะอาด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 21-10-2006 14:29:15	ตัวอย่าง คำว่า หล่อน ให้อ่านออกเสียงยาวๆจะได้ถูกหลักภาษา แปลโดยรวมก็คือ เกลี้ยง,ทำให้เกลี้ยง,สะอาด, ทำให้สะอาด นั่นแหละครับ ตัวอย่าง พ่อใหญ่ดลเลามีลูกแล้ว พอดีลูกเลาอยากกินคั่วในบักขาม แต่เพิ่นมีแตบักขามสุก เพิ่นเลยเว้ากับลูกเพิ่นมา อีหล่า เอาบักขามหมานี่ พ่อสิหล่อนให่ พ่อหล่อนให่แล้ว เอาไปคั่วมาสู่พ่อกินเด้อ แปลว่า ลูก (คนสุดท้อง) เอามะขามมาเร็ว พ่อจะทำให้เหลือแต่เม็ด (ในที่นี้คือ กินเนื้อมะขาม) หากพ่อทำให้แล้วก็เอาไปคั่วมาให้พ่อกินด้วยนะ หรือ ความหมายในเชิงสะอาด พ่อใหญ่บัติ เลากะมีลูกแล้วคือกัน พอดีเมียเลาบ่อยู่เลากะเลยเลี้ยงลูกผู้เดียว มื้อนั่นลูกเลาขี้ใส่ส่ง เลากะเลยต้องเอาไปซักให่มนันหล่อน สั่นแหลว แล้วกะล้างมือนำให่มันหล่อน คันบ่ล้างมันสิเหม็น แปลว่า ตาบัติก็มีลูกเหมือนกัน วันนั้นภรรยาแกไม่อยู่บ้าน ก็เลยให้แกเลี้ยงลูกคนเดียว วันนั้นลูกแกก็อุจจาระใส่กางเกง แกเลยต้องเอาไปซักให้มันสะอาด แล้วแกก็ต้องล้างมือด้วย หากไม่ล้างมันจะเหม็น บ่าวหน่อ เลาวา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 98 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลู

ภาษาอีสานคำว่า..หลู
ความหมายตรงๆ ====>	ทะลุหลุดลง ทะลุร่วงลง รูดตก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 20-10-2006 11:19:50	ตัวอย่าง หลู หมายถึงลักษณะที่สิ่งของ ทะลุอะไรบางอย่าง แล้วร่วง หลุด ตกลงมา เช่น หลูลูก หมายถึง ลูกซึ่งอยู่ในท้องเสียชีวิตและหลุดออกจากท้อง หรือ แท้งลูก หลังคาพาหลู หมายถึง หลังคาเมื่อโดนคนเหยียบ ขาดทะลุทำให้คนตกลงมา บ่าวบั้งไฟ ปีนกอไผ่บง สิไปโพนเอามิ้มขวางตาเว็น โพนไปโพนมา มิ้มยังบ่ทันเมาจ้อย เจ้าของเมายาก่อน มิ้มกะบินมาตอดเลา วีปั่ง วะนึง.. เลาตกใจเทิงเมายา คะลาดหลบ หลูตกกอบง ก้นขี้ทั่ง จุกน้อยเลยแหล่วเว่ย แปลว่า ชายหนุ่มนามว่าบ่าวบั้งไฟ ปีนขึ้นกอไผ่ที่ไม่มีหนาม เพื่อจะเอารังผึ้งชนิดขวางดวงอาทิตย์โดยการใช้ยาฉุนพ่น พ่นไปพ่นมา ผึ้งยังไม่เมาเลย ตัวเองเมายาก่อน ผึ้งก็เลยบินมาต่อยแก ตั๊บ เลย.. แกตกใจ ทั้งเมายา รีบหลบ เลยพลัดตกเสียดสีกิ่งไผ่ ก้นกระแทกพื้น จุกพอสมควร เลยน่ะนะ หมายเหตุ: ผึ้งชนิดรังขวางดวงอาทิตย์ เป็นผึ้งที่ค่อยข้างดุร้าย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 99 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูด

ภาษาอีสานคำว่า..หลูด
ความหมายตรงๆ ====>	หลุด คลายออก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 17-10-2006 17:00:49	ตัวอย่าง หลูด หมายถึง ลักษณะที่เชือกซึ่งมัดไว้ คลายออกจนหลุด หรือ สิ่งที่ถูกล่ามไว้ หลุดจากการลามไปได้ พ่อใหญ่ดล เอาควายไปล่ามไว้เทิงโนน จากนั้น กะมานั่งโอ่นโหล่นซาเล่นกับน้องพอลล่าอยู่ใต้ต้นบักขาม เลาผูกเชือกบ่ดี เชือกกะเลยหลูด น้องพอลล่า กะเลยตกโอ่นโหล่นซา ก้นขี้ทั่ง... ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังออยน้องพอลล่าอยู่นั้น ควายที่เลาล่ามไว้ กะหลูดไปกินกล้าขาเจ้า แค้นเกือบตาย กะยังว่า แปลว่า พ่อใหญ่ดล เอาควายไปล่ามไว้ที่ดอน จากนั้น ก็มานั่งชิงช้าเล่นกับน้องพอลล่าอยู่ใต้ต้นมะขาม แกผูกเชือกไม่ดี เชือกก็เลยหลุด ทำให้น้องพอลล่าตกชิงช้า ก้นกระแทกพื้น... ขณะที่พ่อใหญ่ดลกำลังโอ๋น้องพอลล่าอยู่นั้น ควายที่แกล่ามไว้ ก็หลุดไปกินข้าวกล้าคนอื่น ข้าวกล้าติดคอ เกือบตาย น้อ...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 100 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวั่งฮั่น

ภาษาอีสานคำว่า..หวั่งฮั่น
ความหมายตรงๆ ====>	ตอนนั้น
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย จากคุณ:: อ่อนดี เมื่อวันที่:: 04-10-2013 11:23:36	ตัวอย่าง แปลว่าตอนนั้น โดย หวั่งนั้นแปลว่า ช่วง ตอน เช่น หวั่งฮั่นเจ้าไปเบิ่งบุญแข่งเฮือบ่ซวนข่อยเลยเนาะ แปลว่า ตอนนี้พี่ไปไม่ชวนฉันเลยนะ บุญแข่งเรือยาวอ่ะ หรือ ข่อยหาก็คึดพ้อ หวั่งไปเที่ยวนำกัน แปลว่า-ฉันก็เพิ่งนึกขึ้น ช่วงไปเที่ยวด้วยกัน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 101 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหน็ก

ภาษาอีสานคำว่า..เหน็ก
ความหมายตรงๆ ====>	กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 31-07-2006 09:27:57	ตัวอย่าง เหน็ก คือ กด, กดทับ, Fixed, กดทับแบบไม่ให้ขยับเคลื่อนไหว มีลักษณะคล้ายๆ "เต็ง" แต่จะมากกว่า คือ กดแล้ว สิ่งที่กดต้องไม่เคลื่อนไหว เต็ง จะเคลื่อนไหวได้ มาดูตัวอย่างกันนะครับ บ่าวสนกับบ่าวเหลื่อม ซกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมตีเข่าเข้าบักแอวบ่าวสน แล้วย้านบ่าวสนสวนคืน กะเลยเอาเข้าเหน็กไว้บักแอว บ่าวสนบ่ฮู้สิเฮ็ดจั่งใด กะเลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อมปิ้นท้องหลายเงิบ บัดเดียวนึง แปลว่า บ่าวสน กับ บ่าวเหลื่อม ชกมวยไทยอยู่กลางเวที บ่าวเหลื่อมแทงเข่าเข้าไปที่เอวของบ่าวสน แล้วกลัวว่า บ่าวสนจะสวนคืนบ้าง ก็เลยเอาเข่ากดไว้ที่เอวไม่ให้บ่าวสนเขยื้อน บ่าวสนไม่รู้จะทำอย่างไร ก็เลย เตะตัดขาบ่าวเหลื่อม หงายท้อง เลยทีเดียว บักแอว ==> เอวกิ่ว เพราะมีบักด้วย บัก ก็คือ รอยหยัก รอยหยักที่อยู่เอวก็คือ ส่วนที่กิ่วที่สุด ปิ้น==> กลับ หรือ พลิกกลับ กลับด้าน เป็นการกลับจากล่างขึ้นบนเท่านั้น หงายเงิบ ==> คือ หงายหลังแบบไม่รู้เนื้อรู้ตัว เงิบ เป็นคำขยาย หงายทวน ก็คล้ายๆหงายเงิบนั่นแหละ (เดี๋ยวจะมาเล่าให้ฟังอีกที) ตีเข่า ==> แทงเข่า บ่าวหน่อ ลาววา
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 102 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหลืองอ่อยห่อย

ภาษาอีสานคำว่า..เหลืองอ่อยห่อย
ความหมายตรงๆ ====>	เหลืองอ๋อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น จากคุณ:: มังกรเดียวดาย เมื่อวันที่:: 15-11-2006 15:12:48	ตัวอย่าง เหลืองอ่อยห่อย คือสีเหลืองอ่อน เหลืองอ๋อย ให้ความรู้สึกแบบยังไม่เต็มที่ เช่น นกขมิ้น สีเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง นกขมิ้น สีเหลืองอ๋อย (หากคนพูดรู้สึกว่าเหลืองเต็มที่พอแล้ว ก็อาจบอกว่า นกขมิ้นเหลืองอุ่ยหุ่ย ) ปลาดุกย่าง สุกเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง ปลาดุกย่างสุกเหลืองอ๋อย เสื้อเหลืองอ่อยห่อย หมายถึง เสื้อเหลืองอ๋อย
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 103 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไหวดี

ภาษาอีสานคำว่า..ไหวดี
ความหมายตรงๆ ====>	ฉลาดแกมโกง, หัวหมอ, ใช้ความฉลาดในทางที่ไม่ซื่อ, หัวใส
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 15-03-2007 11:09:16	ตัวอย่าง คำว่า ไหวดี ไม่ใช่ว่า บ่าวไสวเป็นคนดีนะ แต่ภาษาอีสาน ไหวดี แปลว่า ฉลาดแกมโกง, หัวหมอ, ใช้ความฉลาดในทางที่ไม่ซื่อ, หัวใส ครับ มาดูตัวอย่างกันครับ บ่าวหน่อ : สาวเป้ เจ้าคือวาไหวดีคักแท้ สาวเป้ : จั่งใด๋ บ่าวหน่อ : กะเจ้าหลอย เอาแมงโบ้งใว้ในขวดเหล้า เลยเฮ็ดให้ชาวบ้านบ่กล้ากินเหล้า ย้านติดเชื้อเป็นไข่จากแมงโบ้ง สาวเป้ : ตั่วเนาะ แปล บ่าวหน่อ : สาวเป้ ทำไมเธอหัวใสอย่างนี้ สาวเป้ : ยังไง บ่าวหน่อ : ก็เธอแอบบเอาตัวหนอน (แมงโบ้ง) ใส่ไว้ในขวดเหล้า ทำให้ชาวบ้านไม่กล้ากินเหล้านะซิ กลัวติดเชื้อเป็นไข้จากตัวหนอน สาวเป้ : นั่นแหละดี วาสั่นดอก
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 104 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อดสา

ภาษาอีสานคำว่า..อดสา
ความหมายตรงๆ ====>	ทนไว้ก่อน/ทนรอไปก่อน/อดไว้/อดทน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร จากคุณ:: จารย์ใหญ่ เมื่อวันที่:: 20-12-2009 04:30:25	ตัวอย่าง อดสาหิวไว้ก่อน ไปฮอดบ้านจั่งค่อยกิน แปลว่า ทนไว้ก่อน ไปถึงบ้านค่อยกิน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 105 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ้อนต้อน

ภาษาอีสานคำว่า..อ้อนต้อน
ความหมายตรงๆ ====>	คำขยายของการห้อยลง ใช้ขยายสิ่งที่แขวนไว้ ห้อยหัวลงมาน่าดูชม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 31-05-2006 13:44:44	ตัวอย่าง กกบักงิ้วเฮียนพ่อใหญ่บัติมาคือ หน่วยดกแท้ละหน้า ห้อยอ้อนต้อน อยู่วานี่แหมะ เอาค้อนมาถะแหมพ่อใหญ่ดล เอามาเลว บักงิ้วไปตำใส่มดแดงลองเบิ่ง แปลว่า ต้นงิ้ว (ต้นนุ่น) บ้านตาบัติ มีผลดกจังเลย ห้อยหัวลงมาน่าดูชม อย่างนี้ เอาค้อนมาเร็ว พ่อตาเฒ่าดล มามาปาผลงิ้วนี้ ไปตำใมดแดง ลองดู มา เร็ว เลว แปลว่า เควี้ยง ปา ขว้าง เด้อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 106 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อั๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..อั๋ว
ความหมายตรงๆ ====>	ลักษณะของใบไม้ที่อ่อน อวบๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 22-05-2007 12:57:00	ตัวอย่าง คำว่า อั๋ว เป็นคำวิเศษณ์ แปลว่า สวยงาม อวบ ใช้กับใบไม้ พ่อใหญ่ดล เลาสิมักไปเก็บผักหวานที่ยอดมันอั๋วๆ มาแกงใส่ไข่มดแดง แปลว่า คุณตาดล แกชอบไปเก็บยอดอ่อน ของผักหวาน มาแกงใส่ไข่มดแดง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 107 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อาการเจ็บป่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อาการเจ็บป่วย
ความหมายตรงๆ ====>	-
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 22-07-2006 10:36:52	ตัวอย่าง อาการเจ็บป่วย ส่วนใหญ่จะใช้ศัพท์เหมือนกันกับภาษาไทย แต่วันนี้จะเสนออาการเจ็บป่วย ที่เป็นภาษาอีสานโดยเฉพาะ เช่น วิน------วิงเวียน ฮาก------อาเจียน คือจั่งสิฮาก-------คลื่นไส้ ปุ้นท้อง------มวนท้อง,คลื่นไส้ ขี่ไหล-------ท้องเสีย,ท้องเดิน ขี้หยอด------อุจจาระไม่ปกติ ถ่ายบ่อยๆกะปริดกะปรอย แสบบักหูก--------อาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณลิ้นปี่ไปหาลำคอ เนื่องจากมีกรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป ปวดเปี้ยง--------ปวดไหล่ทางด้านหลัง ปวดแอว--------ปวดเอว บีแข้งปั้น-------ตะคริวที่น่อง ขาหลุดโบก---------ข้อขาหลุด ขี่มูกย้อย--------น้ำมูกไหล ตันดัง--------คัดจมูก ถือคีงไข่-------ครั่นเนื้อครั่นตัวเหมือนจะเป็นไข้ ปวดแข่ว------ปวดฟัน แข่วเป็นแขแม-------ฟันผุ เยี่ยวหยัด-------ปัสสาวะขัด ขาบาด--------มีแผลที่ขา คอเค่น-------คอเคล็ด คอโต้------คอพอก เอาไว่ซ่ำนี่ก่อน สิเอามาตื่มมื่อลุน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 108 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อึด

ภาษาอีสานคำว่า..อึด
ความหมายตรงๆ ====>	หายาก, ขาดแคลน, อดอยาก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 18-08-2006 09:23:26	ตัวอย่าง ทุกมื้อนี้เงินมันคืออึดหยากแท้น้อ เฮ้ดงานจนเหื่อแตกเหื่อแตน ยังบ่มีเงินค่าแนวอยากแนวกินเลย แปลว่า ทุกวันนี้เงินมันทำไมหายากจังเลย ทำงานตนเหงื่อไหลไคย้อย ยังไม่มีเงินค่ากับข้าวกับปลาเลย เหื่อแตกเหือแตน==> เหงื่อไหลไคย้อย เหื่อ==>เหงื่อ, หยาดเหงื่อ แนวกิน==> อาหาร คำว่า แนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เช่น แนวกิน (แนวอยาก) คือ สิ่งที่ใช้สำหรับกิน (ปากท้อง) แนวนอน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับนอน เฮ็ดแนว คือ สิ่งที่ใช้สำหรับทำพ่อพันธุ์ แนวเขียน คือ สิ่งที่ใช้สำหรับ เขียน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ เถิงบ่าวหน่อ เลาเป็นคนทุกข์คนยาก แต่เลากะบ่อึดอยาก ย้อนวา เลาดู๋เลาหมั่น เฮ้ดการเฮ้ดงาน แปลว่า ถึงแม้ว่าบ่าวหน่อ แกจะเป็นคนจน แต่แกก็ไม่อดอยาก เพราะว่า แกเป็นคนขยันทำการทำงาน มาดูอีกตัวอย่างนะครับ ซุ๊มื้อนี้บ้านเฮามีแต่คนเฮียนจบสูงๆ ไปเฮ้ดงานอยู่กรุงเทพ บ้านเฮาเลยอึดผู้หนุ่มผู้สาว ผู้บ่าวผู้แพว คือจั่งหยังนี่ บุญซวงเฮือปีนี้เลยบ่มีคนมาซอยพายเฮือเลย แปลว่า ทุกวันนี้บ้านเรามีแต่คนเรียนจบสูงๆ ไปทำงานอยู่กรุงเทพ บ้านเราเลยขาดแคลนคนหนุ่มคนสาวยังกะไรนี่ ประเพณีแข่งเรือยาวปีนี้ เลยไม่มีคนมาช่วยพายเรือเลย สั่นดอกหว้า.....
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 109 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอาผัว

ภาษาอีสานคำว่า..เอาผัว
ความหมายตรงๆ ====>	แต่งงาน, อยู่กินกันฉันสามีภรรยา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 02-06-2006 13:21:55	ตัวอย่าง มีเรื่องตลก มาเว้าให่ฟัง มื้อหนึ่ง แม่ใหญ่สี เลาขึ้นเครื่องบินเป็นเทือแรก เลาเห็น แอร์โฮสเตส มาคืองามแท้ กะเลยถาม แอร์โฮสเตส ว่า \" อีนาง มาคืองามเอาหลายแท้หล่ะหล่า เจ้าเอาผัวแล้วไป่\" ฝ่าย แอร์โฮสเตส ได้ยินจั่งสั่น กะบอกความจริงแม่ใหญ่สี เป็นภาษาไทย วา \" อ๋อ ยายหนูเอาแล้วหล่ะค่ะ เมื่อเช้านี่เอง \" แม่ใหญ่สี กะแปลกใจ วา คือ เอาผัวแล้วเร็วแท้ เอามื้อเซ้าวานี่แหมะ เลากะเลยถามแอร์โฮสเตสสาวอีกวา \"อีนาง เอาผัวแล้ว คือบ่อยู่รับแขกไปไทยมาก่อน จั่งใด๋มาเฮ้ดงานไวแท้\" แอร์โฮศเตสกะตอบวา \"ยาย หนูเอาผัวคนเดียวก็แย่แล้ว อย่าให้เอาญาติพี่น้องเลย\" สั่นดอกหว้า แอร์โฮศเตส เลาบ่ฮุ้วา เอาผัว คือ การแต่งงานกัน การกินอยู่ฉันสามีภรรยา นั่นแหมะ เลาคิดไปฮอดแนวอื่นพู้น
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 110 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอี้ยว

ภาษาอีสานคำว่า..เอี้ยว
ความหมายตรงๆ ====>	หมุน,หัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-07-2008 14:52:48	ตัวอย่าง เอี้ยว เอี้ยว คือ หมุน,หัน มื้อนี้ขอเว้าประสบการณ์จริงของจะของจักหน่อย เมื่อคืนนี้บ่าวหน่อ นอนตกหมอน คอเค่น (คอเช่น) เหมิด ตื่นขึ้นมางวกกะบ่ได้ ยามสิแนมไปคังข่างต้องเอี้ยวโตไปนำ บ่ซั่น แมนบ่เห็น นี้กะวาสิไปหายาหม่องมานวดคอจะของอยู่ ไผมาวิธีการรักษากะบอกแหน่เด้อครับ คอเค่น ...คอเคล็ด บางทีออกเสียง คอเช่น งวก.... หัน เอี้ยว...หมุน จะของ...ตัวเราเอง
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 111 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ่ม
ความหมายตรงๆ ====>	ร่ม
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์ จากคุณ:: เดียร์ศิลปินเด็กเทพถิ่นแดนอิสาน เมื่อวันที่:: 17-10-2010 23:50:23	ตัวอย่าง ..มื้อนี้แดดฮ้อนอาจารย์เว้าหน้าเสาร์ธงดนคั๊กเพิ่ลเลยให้เข้าฮ่มก่อน วันนี้แดดร้อนมากอาจารย์ก็พูดหน้าเสาร์ธงนานมากอาจารย์ท่านเลยให้เข้าไปในร่มก่อน
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 112 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ็อก..!

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ็อก..!
ความหมายตรงๆ ====>	กลิ่นเตะจมูก
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 23-04-2010 23:27:12	ตัวอย่าง อาวสอน : บึยย..แมงดาโตนี่ ฮ็อก คัก จี่ตำใส่ป่นกบ เบิ่งเด้.. คำแปล อาสอน : บรือ..แมงดาตัวนี้ กลิ่นเตะจมูกจริง ย่างไฟตำใส่น้ำพริกกบ หละก็ น่าดูเชียว
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 113 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮางฮ้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮางฮ้อน
ความหมายตรงๆ ====>	โรคผดผื่นร้อน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร จากคุณ:: ปิ่นลม เมื่อวันที่:: 20-04-2010 15:34:38	ตัวอย่าง มีลักษณะเป็นตุ่มเล็ก ๆ แดงๆ ตามขุมขน มีอาการคัน มักเกิดในฤดูร้อน หรือ เกิดจากการแพ้พืชมีพิษ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 114 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮำฮอน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮำฮอน
ความหมายตรงๆ ====>	การอาลัยอาวรณ์,การห่วงหาอาวรณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ เมื่อวันที่:: 9/27/2001 4:49:58 AM	ตัวอย่าง ฮำฮอน นะครับ ภาษาอังกฤษก็ HAM HON ผู้บ่าวเจ้าไปเฮ็ดงานอยู่กรุงเทพ กะอย่าสิฮำฮอนนำมันหลาย ถ่าอีก 2 เดือนเขากะสิกลับมาแล้ว แปลว่า คนรักของท่านไปทำงานที่กรุงเทพฯ ก็อย่าอาลัยอาวรณ์ รอ(ถ่า) อีก 2 เดือน เขาก็กลับมาแล้ว นะ วาสันดอก...
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 115 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ่ำฮี่ ฮ่ำฮอน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ่ำฮี่ ฮ่ำฮอน
ความหมายตรงๆ ====>	รำพึง รำพัน
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี จากคุณ:: สิงห์ยาดอง เมื่อวันที่:: 28-08-2010 14:31:35	ตัวอย่าง เขาบ่อฮักเฮาแล้ว โตสิไปฮ่ำฮี ฮำฮอน นำเขาเฮ็ดหยั่ง =เขาไม่รักเราแล้ว เธอจะไปรำพึงรำพันกับเขาทำไม
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 116 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย
ความหมายตรงๆ ====>	รู้สึก,รู้สึกตัว,ตื่นนอน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม จากคุณ:: กระบี่โลหิต เมื่อวันที่:: 31-10-2006 15:37:40	ตัวอย่าง ฮู่เมีย เขียนอย่างไรไม่รู้ ออกเสียงเอาเองเด้อ -ฮู่เมีย แปลว่า รู้สึก รู้สึกตัว - ถ้าเป็นรู้สึกตัวจากการนอนหรือตื่นนอน ก็ใช้ ฮู่เมีย คือกัน เช่น นอนหลับดีหลายจนขี่ขโมยมาขึ้นเฮียนกะยังบ่ฮู่เมีย=นอนหลับลึกมากจนขโมยมาขึ้นบ้านก็ยังไม่ตื่น -ฮู่เมียคิง ก็คือ รู้สึกตัว ตัวอย่าง -น้องพอลล่าไปแห่กฐินอ้อมบ้าน ตากแดดหลายกะเลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข่าห่ม จับแขนควยปานได๋กะบ่ \"ฮู่เมียคิง\" อ้ายหน่อกะเลยสิทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากไปไกล้ๆน้องพอลล่า \"ฮู่เมีย\" หยึบบาดหนึ่ง ย่อนว่าเหม็นขี่แข่ว อ้ายหน่อ แปลว่า --น้องพอลล่าไปแห่กฐินรอบหมู่บ้าน ตากแดดมากก็เลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข้าไปในร่ม จับแขนเขย่ายังไงก็ยังไม่ \"รู้สึกตัว\" อ้ายหน่อก็เลยจะทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากเข้าไปไกล้ๆ น้องพอลล่า \"รู้สึก\" ปั๊บเลย เพราะว่าเหม็นขี้ฟัน อ้ายหน่อ
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 117 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู้เมือ

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู้เมือ
ความหมายตรงๆ ====>	รู้สึกตัว, รู้ตัว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:48:11	ตัวอย่าง ฮู้เมือ คือ รู้สึกตัว, รู้ตัว ฮู้ คือ รู้ รับรู้ เมือ คือ ความระลึกได้ทุกเมื่อ ฮู้เมือ คือ รู้ทุกเมื่อ ก็คือ การรู้สึกตัวนั่นเอง ตัวอย่าง เมื่อคืนมีโจรขโมยมาขึ้นเฮือน พอดี บ่าวหน่อ เลาฮู่เมือขึ้นมา เต๋โจรปิ้นบั๊บ แข่วหล่อนไป 2 ซีก แปลว่า เมื่อคืน มีโจรมาขึ้นบ้าน พอดี บ่าวหน่อแกรู้สึกตัวขึ้นมา เตะโจรหมุน 20 ตลบ (เดาเอา เพราะปิ้นบั๊บ คือ พลิกคว่ำ) ฟันหลุดไป 2 ซี่ สั่นดอกวา..
แก้ไขข้อมูล

คำที่ 118 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แฮกหมาน

ภาษาอีสานคำว่า..แฮกหมาน
ความหมายตรงๆ ====>	การทำสิ่งแรกเพื่อความเป็นสิริมงคล, แรก, ประเดิม, คนแรก, อย่างแรก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:43:16	ตัวอย่าง คำว่า แฮกหมาน คือ การประเดิมเพื่อให้โชคดี แฮก คือ แรก เช่น แฮกนา คือ การลงนาครั้งแรก หมาน คือ โชคดี ดังนั้น แฮกหมาน คือ การทำสิ่งแรกเพื่อความเป็นสิริมงคล, แรก, ประเดิม, คนแรก, อย่างแรก ตัวอย่าง ยกแรกแฮกหมาน ขอเชิญ มังกรเดียวดายลำก่อน สั่นดอกว้า แปลว่า ยกแรก เอาฤกษ์เอาชัย ให้ มังกรเดียวดาย ลำก่อน บ่าวหน่อวา
แก้ไขข้อมูล