ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 2 พฤษภาคม 2568:: อ่านผญา 
ในโลกนี้บ่ห่อนอยู่เดียวเป็น อยู่แต่คนเดียวดาย บ่ห่อนเป็นเมืองบ้าน แปลว่า ในโลกนี้ ไม่ใช่มีเพียงเราคนเดียว อยู่ตัวคนเดียว ก็เป็นบ้านเมืองไม่ได้ หมายถึง อย่าคิดว่าตนเก่งกว่าคนอื่น จนไม่ยอมลดตัวคบหาใคร

ภาษาอีสาน วันละคำ  

ค้นหาคำศัพท์
ค้นหาภาษาอีสานความหมายภาษาไทย /ภาษาอีสาน::
เรียนรู้ภาษาอีสาน คำต่อคำ ทั้งหมด คลิ๊กที่นี่ || 10 ข้อมูลที่เข้ามาใหม่ || ดัชนีคำศัพท์

จากการค้นหาอันสุดยอดของเรา คำว่า ยง เราพบว่ามี 158 ข้อมูล ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับคำนี่
คำที่ 1 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ก๋อ

ภาษาอีสานคำว่า..ก๋อ
ความหมายตรงๆ ====>
เกี่ยว , เกาะเกี่ยว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: ต้องแล่ง
เมื่อวันที่:: 22-03-2010 08:01:19

ตัวอย่าง

เช่น ข่อยบ่มักขึ้นต้นพ้าว มันบ่มีง่าให้ก๋อ ย้านตกซั่นดอก

หรืออย่างเช่น

จารย์ใหญ่ : อีหล่ามึงเป็นหยังจั่งมานั่งให้อยู่แถวน้ำส่างนี่
สาวส่า : คุข่อยตกส่างเอาขึ้นบ่ได้
จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่หาไม้่คันก๋อ
สาวส่า : อ้ายบ่าวหน่อลาวเอาไปเสี่ยง
จารย์ใหญ่ : มันไปไสล่ะ
สาวส่า : ลาวถือไม้คันก๋อขึ้นโคกไปแล้ว ลาวว่าคันอยากได้ให้นำไปเอา
จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่ไปล่ะ
สาวส่า : ฮื่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 2 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กะโพก

ภาษาอีสานคำว่า..กะโพก
ความหมายตรงๆ ====>
ประทัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 12-09-2006 13:18:22

ตัวอย่าง

ช่วงนี่ไกล้สิฮอดเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้สิออกพรรษา ยามมื่อแลงกะสิได้ยินเสียงเด็กน้อย จูด \"กะโพก\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนกะปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่กะให่บอกลูกบอกหลาน ว่าให่เล่น \"กะโพก\" อย่างระมัดระวัง อย่าสะดึกใส่กัน โดยเฉพาะ \"กะโพก\" สามเหลี่ยม มันแตกแฮงคัก

หมายความว่า
ช่วงนี้ก็ไกล้จะถึงเดือนสิบเอ็ดแล้ว ไกล้จะออกพรรษา ยามเวลาเย็นก็จะได้ยินเสียงเด็กๆ จุด \"ประทัด\" ดังตู้มต้ามตู้มต้ามอยู่ หรือบางคนก็ปล่อยโคมไฟขึ้นฟ้า ผู้ใหญ่ก็ให้บอกลูกบอกหลานหน่อนนะ ว่าให้เล่น \"ประทัด\" อย่างระมัดระวัง อย่าโยนใส่กัน โดยเฉพาะ \"ประทัด\" สามเหลี่ยม มันแตกรุนแรงมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 3 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กีด

ภาษาอีสานคำว่า..กีด
ความหมายตรงๆ ====>
เกะกะ หรือ ขวางทาง สถานที่ ทำให้คับแคบ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: จารคำแหว
เมื่อวันที่:: 22-12-2009 10:11:20

ตัวอย่าง

(กรุณาอ่านเป็นสำเนียงภูไทอำเภอนาแก)
หย่ามากีดหนำหมู่นี้หนา จักหน้อยแหล่พ้อได่นิ
แปลว่า อย่ามาทำเกะกะแถวนี้นะ เดี๋ยวเจอ...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 4 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า กุ่น ๆ

ภาษาอีสานคำว่า..กุ่น ๆ
ความหมายตรงๆ ====>
ฝุ่นตลบ , รีบร้อน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 30-09-2010 16:37:26

ตัวอย่าง

ใช้ขยายกิริยา เช่น
จารย์ใหญ่ แล่นหนีกุ่น ๆ เลย
คำแปล
จารย์ใหญ่ วิ่งหนีฝุ่นตลบ เลย

เซียงรุทธิ์ ฟ้าว ญ่างหนี กุ่นๆ
คำแปล
เซียงรุทธิ์ รีบเดินหนีอย่างรีบร้อน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 5 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกิน

ภาษาอีสานคำว่า..เกิน
ความหมายตรงๆ ====>
ไม้ที่ใช้ช่วยในการปีนขึ้นที่สูง(บันไดชนิดหนึ่ง)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 19-10-2006 13:01:37

ตัวอย่าง

เกิน เป็นไม้ที่ใช้ในการปีนขึ้นที่สูง เหมือนบันได
แต่ เกิน จะเป็นไม้ท่อนเดียว แล้วมีขั้นสำหรับเท้าเหยียบขึ้น ส่วน บันได จะมีลักษณะเป็นขั้นๆ

เกิน อาจทำมาจากไม้ไผ่บ้านลำใหญ่ๆ ที่มีกิ่งตามข้อไม้ไผ่ สำหรับเท้าเหยียบขึ้น หรือ อาจทำมาจากไม้เนื้อแข็ง แล้วเอามีดฟันหรือบาก เป็นร่อง เป็นระยะเพื่อให้เท้าเหยียบขึ้นได้

เกิน ใช้ในการ ปีนขึ้นเถียงนา ปีนขึ้นเล้าข้าว ปีนขึ้นกอไผ่ ปีนขึ้นต้นไม้ เป็นต้น

ตัวอย่างประโยค

-มื่อคืนมีหมอลำขอเข่ามาลำ ลำม่วนคัก ไปไปอี่นาง ไปเอา \"เกิน\" มาก่ายขึ้นเล่า ตักเข่าให่หมอลำจักกะต่าแหน่

ความหมาย

-เมื่อคืนนี้มีหมอลำมาลำขอข้าว ลำสนุกไพเราะมาก ไป ไป อีหนู ไปเอา \"บันได\" มาพาดขึ้นยุ้งข้าว ตักข้าวให้หมอลำ ซักตะกร้าหน่อย

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 6 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกี้ยงตั๊บ

ภาษาอีสานคำว่า..เกี้ยงตั๊บ
ความหมายตรงๆ ====>
หมดเกลี้ยง
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:27:01

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง มื้อนี้ขายของดีขนาด เกี้ยงตั๊บเลย

แปล วันนี้ขายสินค้าดีเหมือนเทน้ำเทท่าจนหมดเกลี้ยงเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 7 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เกือ

ภาษาอีสานคำว่า..เกือ
ความหมายตรงๆ ====>
การให้อาหารสัตว์/การเลี้ยงดู(ใช้กับสัตว์)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 20-12-2009 22:47:02

ตัวอย่าง

ไปเอาข้าวไปเกือหมาให้หน่อย
แปลว่า ไปเอาข้าวไปให้หมากินหน่อย
คำว่า เกือ จะใช้กับสัตว์เลี้ยง ไม่ใช้กับคน ถ้าใช้กับคนจะพูดในเชิงดูถูก เช่น
พ่อแม่มึงบ่เลี้ยงบ่เกือบ้อ
แปลว่า พ่อแม่มึงไม่ดูแลเลี้ยงดูหรือ
แต่ถ้าพูดว่า เลี้ยงเหลือ เกืออิ่ม หมายถึง การเลี้ยงดูเป็นอย่างดี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 8 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอแซมคำของคุณ อีเกียแดง

ภาษาอีสานคำว่า..ขอแซมคำของคุณ อีเกียแดง
ความหมายตรงๆ ====>
หันกุ่นหลุ่น หันกิ่นหลิ่น หลงส่น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: ดอกเตอร์ แป้ป
เมื่อวันที่:: 22-07-2012 22:56:33

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่อีเกียแดงเราเมาเหล้า ย่างเมือบ้าน ย้อนความเมาโลดล้มลง กลิ้งกุ่นหลุ่นๆๆไป (อันนี้แปลในโตเด้อ) พอฮอดเฮือน ย้านแม่เด็กน้อยด่า พยายามย่างให้ตรง ย้อนความเมา เฮ็ดให้เราเซ หมุนกิ่นหลิ่นๆๆไป ล้มพับอยู่หน้าเฮือน เมียเราเห็น ฮ้องด่าเราว่า ไสว่าสิไปประซุม บ่มีเหล้ากิน ปาดโท..มาเซียงส่น คักแท้ ปาดๆๆ เจ้าว่าค่อยสิ หลงส่นเจ้าตี้ วั่นดอก ว้า.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 9 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขั่ว

ภาษาอีสานคำว่า..ขั่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ทำให้สุก โดยการ ผัด ,ทอด
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 04-06-2007 17:32:23

ตัวอย่าง

อ้ายหน่อแข่วดีหลายหย่ำไนบักขามขั่วก้วดก้วด ได่ยินแล้วเข็ดแข่วอีหลี้
ปาดพ่อใหญ่บูลย์ เฒ่าแล้วขบไนบักขามขั่วบ่ได่ เพิ้นย้านแข่วเพิ้นร่อน

คำแปล : พี่หน่อมีฟันที่แข็งแรงเคี้ยวเม็ดมะขามที่เอาไปผัดจนสุกแล้วเสียงดัง ได้ฟังแล้วเสียวฟัน จริงๆ แต่ผู้เฒ่าบูลย์ แก่แล้วฟันฟางไม่ดีกัดเม็ดมะขามที่ผัดแล้วไม่ได้ เพราะกลัวฟันหักหลุดออกมา ฮ่าฮ่า อันนี้ผู้เขียนหัวเราะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 10 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้กะตืก

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้กะตืก
ความหมายตรงๆ ====>
พยาธิ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 31-05-2006 11:52:57

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล เลามักกินแต่ของดิบ โดยเฉพาะก้อยงัว กินดีคัก ซางบ่ย่านเป็นขี้กะตืกเนาะ…

แปลว่า... พ่อเฒ่าดล แกชอบกินของดิบ โดยเฉพาะลาบเนื้อวัวดิบๆ ชอบกินมาก ไม่กลัวเป็นโรคพยาธิบ้างเลย...

เพิ่มเติม...
ขี้กะตืกแป = พยาธิตัวแบน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 11 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้เดียด

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้เดียด
ความหมายตรงๆ ====>
รังเกียจ ,ขยะแขยง
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: พ่อตู้แดง เมืองอุดร
เมื่อวันที่:: 01-05-2010 13:11:44

ตัวอย่าง

โอ๊ย...กูขี้เดียดเด้ หมายความว่า ...โอ๊ย...ข้าขยะแขยง เองมาก หรือ..ข้าเกียจมากทีสด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 12 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้เดือด, ขี้เดียด

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้เดือด, ขี้เดียด
ความหมายตรงๆ ====>
รังเกียจ,น่าขยะแขยง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/9/2002 5:01:12 AM

ตัวอย่าง

เจ้าคือมาเฮ็ดโตขี้เดือดแท้
แปลว่า
ทำไมคุณทำตัวน่ารังเกียจอย่างนี้

ขี้เดือด, ขี้เดียด คือ รังเกียจ,น่าขยะแขยง

เพิ่นวา.....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 13 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้ตะโหลก

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้ตะโหลก
ความหมายตรงๆ ====>
พื้นดินที่ไม่เรียบ ตะปุ่มตะป่ำ ก้อนดินที่เกิดจากการไถนา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 17-09-2007 14:21:36

ตัวอย่าง

ขี้ตะโหลก หมายถึง พื้นดินที่ไม่เรียบ ตะปุ่มตะป่ำ ก้อนดินที่เกิดจากการไถนา

มาดูตัวอย่างกันนะครับ

นาเจ้าคือมีตะก้อนขี้ตะโหลกแท้ คือบ่เอาคราดมาคราดลงหล่ะ มันสิได้เรียบๆ ต้นข้าวจั่งสิได้เกิดส่ำๆกัน บ่มีต้นใด๋ใหญ่กว่ากัน
แปลว่า
ที่นาของคุณ มีแต่ก้อนดินที่ไม่เรียบ ทำไมไม่เอาคราดมาคราดลงซะหล่ะ จะได้ เรียบๆเสมอกัน ต้นข้าวก็จะได้เกิดเสมอกันด้วย ไม่มีต้นใดต้นหนึ่งใหญ่กว่ากัน

อีกความหมายหนึ่ง ใช้ในการเปรียบเทียบ อะไรก็ตามที่ไม่เรียบ
เช่น
หน้าเจ้าคือเป็นขี้ตะโหลกจั่งซี้ บ่เบิ่งแยงหน้าตาจะของบ๊อ
แปลว่า
ใบหน้าคุณทำไม่เรียบอย่างนี้ ไม่ดูแลรักษาหน้าตาหรือไง

สั่นดอกหว้า....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 14 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขี้เมี่ยง

ภาษาอีสานคำว่า..ขี้เมี่ยง
ความหมายตรงๆ ====>
ขี้สนิม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 26-05-2006 23:05:18

ตัวอย่าง

มีดเจ้าคือ มีตะขี้เหมี่ยงแท้หน้อ สิไปฟันอีหยังเข่าบ้อ เอาๆปฝนถ่าแหม แปลว่า มีดคุณ ทำไมมีแต่สนิม อย่างนี้จะไปฟันอะไรได้ เอาไปลับไป ฝน คือ ลับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 15 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เขา

ภาษาอีสานคำว่า..เขา
ความหมายตรงๆ ====>
เขา(พวกเขา) บุรุษที่3/เรา เค้า ฉัน บุรุษที่1
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:55:44

ตัวอย่าง

เช่น 1. โตสิไปยากหยังนำเขา
แปลว่า ตัวเองจะไปวุ่นวายไรกับเค้าล่ะ
2.ใช้แทนตัวเอง ให้ฟังดูใกล้ชิดซึ่งส่วนตัวผมว่าคนพูดพูดแล้วดูน่ารักดี แปลประมาณ เค้า(ตะเอง) เรา เช่น เจ้าของไปเที่ยวนำเขาบ่ แปลว่าตะัเองไปเที่ยวกับเค้ามั้ยง่ะั

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 16 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คอย, คอยๆ

ภาษาอีสานคำว่า..คอย, คอยๆ
ความหมายตรงๆ ====>
ทำเบามือ, ทำอย่างทะนุถนอม,เสียงเบา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: สาวพระยืน
เมื่อวันที่:: 02-09-2008 14:48:40

ตัวอย่าง

อี๊หล่าเฮ็ดอีหยังคอยๆแน๊มันสิอฮ่าง แปลว่า อีหนูทำอะไรทำเบามือหน่อยมันจะพัง
บักหล่าเว่าคอยๆก๊อนี่แน๊ มันอยากไล แปลว่าไอ้หนูพูดเบาๆกว่านี้หน่อยมันเสียงดังหนวกหูรำคาญ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 17 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คักแล้ว

ภาษาอีสานคำว่า..คักแล้ว
ความหมายตรงๆ ====>
ดีแล้ว / เข้าท่าแล้ว /
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 04-10-2010 15:50:03

ตัวอย่าง

เซียงรุทธิ์ ร้องเพลงคักแล้ว

แปลว่า เซียงรุทธิ์ ร้องเพลงเข้าท่าแล้ว

คำว่า คักแล้ว บางทีก็แปลว่า เกินไป มากไป มากแล้ว ใช้ขยายคำอื่น เช่น หิวคักแล้ว แปลว่า หิวมากแล้ว อิ่มคักแล้ว แปลว่า อิ่มมากแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 18 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คางกะไต

ภาษาอีสานคำว่า..คางกะไต
ความหมายตรงๆ ====>
คาง, ส่วนปลายของคาง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-07-2008 15:01:14

ตัวอย่าง

คำว่า คางกะไต คือ คาง, ส่วนปลายของคาง

มาดูตัวอย่างกันนะครับ

สาวนางคนเก่า

ปรกติแล้วเลาอาบน้ำอุ่นทุกมื้อ พอดีมื้อนี้เลาไปเที่ยวเชียงใหม่นั่นหนา หนาวกะหนาว น้ำอุ่นกะบ่มี เลยได้อาบตก พอตะอาบออกมาแล้ว เลาหนาวแฮงเห็นตะคางตะไกสั่น ง๊อกๆๆๆๆ เอาโลด



แปล

สาวนาง ปรกติแล้วแกเป็นคนรักสะอาด อาบน้ำอุ่นทุกวัน พอดีวันนี้แกไปเที่ยวเชียงใหม่ หนาวก็หนาว น้ำอุ่นก็ไม่มี เลยได้อาบน้ำตก พออาบเสร็จแล้วแกหนาวมากเห็นแต่ปลายคาง สั่น เสียงดัง ง๊อกๆๆๆๆ เลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 19 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิดต่อ

ภาษาอีสานคำว่า..คิดต่อ
ความหมายตรงๆ ====>
คาดหวัง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 24-10-2006 16:57:23

ตัวอย่าง

คิดต่อ บางทีก็ออกเสียงเป็น คึดต่อ ก็มี

อ้ายดล : พ่อใหญ่ชาญ เลาเป่าโหวดม่วน จนได้ฉายาโหวดเสน่หา แต่ว่า น้องกะแต บ่ต้องไปคิดต่อนำเลาดอก เลามีเมียแล้ว มา มา มานั่งใกล้ๆ อ้ายดลพี้ จั่งค่อยคิดต่อนำได้
พ่อใหญ่ชาญ : หืย อ้ายดลนั่นล่ะ แฮ่งคัก แฮงมีเทิงลูก เทิงเมีย อย่าไปเซียเลาเด้อหล่ากะแต มาหาอ้ายชาญพี้ น้องกะแต คิดต่อสิฟังโหวด อ้ายสิเป่าให้ฟัง คิดต่อสิกินข้าว อ้ายสิทอดไข่ให้กิน
น้องกะแต : มัวเถียงกันอยู่หนั่นล่ะ บ่มีไผเป็นตาคิดต่อได้ดอก น้องกะแตไปหาอ้ายหน่อดีกั่ว จั่งค่อยเป็นตาได้คิดต่อ เนาะอ้ายหน่อเนาะ... ยืมเงินจักหมื่นสองหมื่นแหน่อ้ายหน่อ....

แปลว่า
พี่ดล : พ่อใหญ่ชาญ แกเป่าโหวดเพราะ จนได้ฉายาโหวดเสน่หา แต่ว่า น้องกระแต อย่าไปคาดหวังอะไรกับแกเลยนะ แกมีเมียแล้ว มา มา มานั่งใกล้ๆ พี่ดลนี่ จึงจะคาดหวังได้
พ่อใหญ่ชาญ : เอ้อ พี่ดลนั่นแหละ ตัวดี มีทั้งลูกทั้งเมีย อย่าไปเชื่อแกนะน้องกระแต มาหาพี่ชาญดีกว่า น้องกระแตอยากฟังโหวด พี่ชาญจะเป่าให้ฟัง อยากกินข้าว พี่จะทอดไข่ให้กิน
น้องกระแต : มัวแต่เถียงกันอยู่นั่นแหละ ไม่มีใครเป็นที่น่าคาดหวังได้ทั้งนั้นแหละ น้องกระแตไปหาพี่หน่อดีกว่า ค่อยเป็นที่น่าคาดหวังได้หน่อย เนาะพี่หน่อเนาะ.... ขอยืมเงินสักหมื่น สองหมื่นหน่อยนะพี่หน่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 20 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คิ๋ว,ฉิ่ว

ภาษาอีสานคำว่า..คิ๋ว,ฉิ่ว
ความหมายตรงๆ ====>
กลิ่นที่ไท้พึงประสงค์,ไม่พึงประสงงค์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เจ้าเก่า
เมื่อวันที่:: 12/27/2001 11:49:31 PM

ตัวอย่าง

มื้อนี้ ข่อยคือมาคิ๋วเจ้าแท้ หรือ
ผักกะแยง นี้ คิ๋วเน๊าะ
แปลว่า
วันนี้ผมเบื่อหน้าคุณจังเลย หรือ
ผักกะแยง นี้ เหม็นมาก

สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 21 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า คูน, คูณ

ภาษาอีสานคำว่า..คูน, คูณ
ความหมายตรงๆ ====>
ถมให้สูงขึ้น, ยกระดับ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 26-03-2007 09:57:51

ตัวอย่าง

คำว่า คูน หรือ คูณ เขียน ยังไง ก็อ่านให้เหมือนกันก็แล้วกันครับ
ความหมายก็คือ การถมให้สูงขึ้น นั่นเอง มาดูตัวอย่างกันนะครับ

เฮือนซานของพี่น้องซุมื้อนี้แฮงสิต่ำกั่วถนน ฝนตกมายามใด๋ น้ำท่วมซุปี ย่อนวาเพิ่นคูนถนนขึ้นให้มันสูงกั่วเฮือนเฮา
คัน เฮาคูนดินเดิ่นเฮือนเฮาแข่งกับถนน กะสิสู่เพิ่นบ่ได้ดอก ขอยวา ทางทีดี เฮาคูนดินให้มันซ่ำถนนสิดีกั่ว บ่ต้องสูงกว่าถนนดอก แม่นบ่ เจ้าวา
แปลว่า
บ้านเรือนทุกวันนี้ของพี่น้องมันต่ำกว่าถนน ฝนตกมาตอนไหน น้ำท่วมบ้านถุกปี เพราะว่า ทางการท่านถมดินให้สูงกว่า บ้านของเรา
หากเราถมดินบ้านเราแข่งกับถนน ก็จะสู้เขาไม่ได้ ผมว่า ทางที่ดี เรามาถมดินให้เท่ากับถนนพอดีดีกว่า ไม่ต้องสูงกว่าถนนหรอก จริงไหม คุณว่า

อธิบายเพิ่มเติม
ซุมื้อนี้ ==> ทุกวันนี้
สู่ ==> สู้
ซ่ำ หรือ ส่ำ ==> เท่ากัน
เพียง ==> เท่ากัน (ใช่กับความสูง)

วาสั่นดอก..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 22 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เครื่องเอ้

ภาษาอีสานคำว่า..เครื่องเอ้
ความหมายตรงๆ ====>
เครื่องประดับประดา
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บอยเมืองขอน
เมื่อวันที่:: 06-08-2009 08:47:23

ตัวอย่าง

นั้นพวกเฮาพากันเบิ่งผู้นั้นเขาจังมาเท่แท้แถมเครื่องเอ้กะซางงามหลาย
แปลว่าพวกเราดูผู้ชาย(หรือผู้หญิง)คนนั้นเขาคนนั้นสง่างามแถมการแต่งตัวก็สวยงาม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 23 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เคิก#2

ภาษาอีสานคำว่า..เคิก#2
ความหมายตรงๆ ====>
การเสียเวลา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 13:37:38

ตัวอย่าง

ขอเสริมกับผู้บ่าว นพกร เด้อครับ
เคิกบ้านข่อยแปลวาเสียเวลา อีกนำเด้อ
ตัวอย่าง
ฟ้าวแหน่เปี๋ยง ผู้บ่าวนพกร คาตะเคิกเวียกเคิกงานอยู่หั่น
แปลว่า
รีบหน่อยนะ คุณนพกร มัวแต่เสียเวลากับงานอยู่นั่นแหละ

**นี่แหละครับท่านผู้อ่าน แต่ละที่แต่ละจังงหวัดยังไม่เหมือนกัน ดังนั้น เราถึงต้องงมาร่วมกันสร้างภาษาอีสาน วันละคำกัน

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 24 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แคะ

ภาษาอีสานคำว่า..แคะ
ความหมายตรงๆ ====>
เปรียว หรือ พยศ , ไม่เชื่อง
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 31-05-2010 10:37:04

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
ไก่ผู้โอก ตัวนี้ เลี้ยงมาโดนแล้ว ยังแคะอยู่ เข้าใกล้ไม่ได้
งัวโตนี่ เลี้ยงจั่งได๋ มันกะแคะ เนาะ
คำแปล
ไก่โต้งตัวนี้ เลี้ยงมานานแล้ว ยังเปรียวอยู่ เข้าใกล้ก็ไม่ได้
วัวตัวนี้ ไม่ว่าจะเลี้ยงยังไง มันก็ยังพยศ ไม่เลิก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 25 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งวก

ภาษาอีสานคำว่า..งวก
ความหมายตรงๆ ====>
การหัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10/10/2001 3:12:01 PM

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่เจ้าคือมางวกซ้ายงวกขัวจั่งซี้ บ่แมนเจ้าถืกผีเข่าบ่
แปลว่า
คุณตาครับ ทำไมมาหันซ้ายหันขวาอยู่อย่างนี้ สงสัยผีเข้าแล้วกระมัง
วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 26 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งัน

ภาษาอีสานคำว่า..งัน
ความหมายตรงๆ ====>
เสียงดัง, มหรสพ, งานที่มีคนเยอะๆ, งานฉลอง, การชุมนุมคน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 23-07-2007 11:00:44

ตัวอย่าง

คำว่า งัน ความหมาย คือ เสียงดัง, มหรสพ, งานที่มีคนเยอะๆ, งานฉลอง
และใช้งันกันเพื่อการชุมนมคน

เช่น งันเฮือนดี คือ งานรวมคนในงานศพ
ตัวอย่าง พ่อใหญ่ Steve เลาอาการบ่ดี เร็วๆนี้อาจสิได้ไปงันเฮือนดีเลา
แปลว่า คุณตา Steve แกออกอาการไม่ดี เร็วๆ อาจจะได้ไปวานศพแกก็เป็นได้

บางอย่างก็หมายถึง มหรสพ
เช่น
บ่าวหน่อ : งานบุญบวชบักต๊อกปีนี้ ได้ยังมางันหล่ะพ่อใหญ่
พ่อใหญ่ดล : เห็นเด็กน้อยวัยรุ่นมันตีกันซุปี กะเลยวาสิจ้างหนัง ซอดแจ้ง พู้นหล่ะ

แปลว่า
บ่าวหน่อ : งานบวชบักต๊อกปีนี้ ได้อะไรมาเป็นมหรสพหล่ะ คุณตา
ตาดล : เห็นเด็กวัยรุ่นตีกันทุกปี ก็เลยว่าจะจ้างภาพยนต์ เอาแบบสว่างดวงอาทิตย์ขึ้นเลยก็แล้วกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 27 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งิงแข่ว

ภาษาอีสานคำว่า..งิงแข่ว
ความหมายตรงๆ ====>
อ้าปากแยกฟันใหดู
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: อาจารย์หนุ่มสารคาม
เมื่อวันที่:: 17-09-2010 12:51:22

ตัวอย่าง

หมอคนอีสาน: อีหล่าลองงิงแข่วให้หมอเบิ่งก่อนนา
หมอ : น้อง ไหนลองอ้าปากแยกฟันให้หมอดูซิ
คนไข้อีสาน : ข่อยงิงแข่วแล้วคุณหมอ( ฉันแยกฟันให้ดูแล้วจ้า)
หมอคนอิสาน : ปาดติโธ้ แข่วเจ้ายังเบิดทุกเล่มเนาะ เซางิงแข่วซะ
หมอ: โอ้โฮ้ ฟันเหลือทุกซี่นะ ปิดปากซะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 28 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งึด

ภาษาอีสานคำว่า..งึด
ความหมายตรงๆ ====>
เหลือเชื่อ,ไม่น่าเป็นไปได้แต่ก็เป็นไปแล้ว,สิ่งที่คิดไม่ถึง,ไม่คิดว่าจะเป็นเช่นนั้น,เหลือเชื่อในสิ่งนั้น
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: เซียงโอก หนองรังกา
เมื่อวันที่:: 22-06-2007 06:32:12

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง....รถวิ่งบนถนนแต่ดันตกถนนไปชนเรือในคลองน้ำ
.....เครื่องบินอยู่บนฟ้าดันลงมาชนกับรถบนถนน
.....เด็กวิ่งเล่นหน้าสนามโรงเรียนเวลากลางวันฝนก็ไม่ตกแต่ถูกฟ้าผ่าตาย
....มหาเศรษฐีของโลกมานั่งขายขนมครกอยู่ที่จังหวัดสุรินทร์...เหล่านี้ร่วมๆเรืยกว่า \"งึด\"
แถมผะหย่า....อัศจรรย์ใจกุ้ง...กุ่มกินปลาบึกใหญ่....ปลาซิงไล่สวบแข้..หนีไปซ่นอยู่เหลือบหิน...อัศจรรย์ใจแข้...หางยาว ๆ คือบ่ใดฮองนั่ง...บาดกระต่ายหางก้อม ๆ คือจังใดนั่งฮอง...อันนี่กะงึดคือกันเด้อพี่น้อง....เซียงโอก หนองรังกา....เป็นคนใจดีที่สุดในหมู่บ้านหนองฮังกาเด้อพี่น้อง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 29 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า งุม

ภาษาอีสานคำว่า..งุม
ความหมายตรงๆ ====>
1.ครอบ 2.คว่ำ 3.งม
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-05-2006 14:13:12

ตัวอย่าง

คำว่า \"งุม\" คำเดียว อาจจะแปลความหมายได้หลายอย่าง ขึ้นกับว่าใช้ในลักษณะไหน ในที่นี้ขอแปลความหมายเป็น 3 ความหมาย คือ

1.งุม หมายถึง \"ครอบ\" เช่น
\"กุ้งที่เฮาเอามาเฮ็ดก้อยกุ้ง มันบ่ทันตาย เต้นโด่งเด่งโด่งเด่ง สิออกถ้วยอยู่นั่น ให่เจ้าเอาจาน \"งุม\" ถ้วยมันไว่สาก่อน ให่มันเยาสาก่อน จั่งค่อยเปิดออกกิน\"
หมายความว่า \" กุ้งที่เราเอามาทำกุ้งเต้น มันยังไม่ตาย มันกำลังจะเต้นออกนอกถ้วย ให้คุณเอาจาน \"ครอบ\" ถ้วยไว้ก่อน ให้มันร่อแร่ก่อน ค่อยเปิดออกรับประทาน\"
หรืออีกประโยค \"นี่หละน้อ เขาว่า ควมมัก ควมฮัก มาแล่นกุ้ม มันคือสุ่ม \"งุม\" หัว ควมฮักมาพอๆปานกะทอ \"งุม\"ไว่\" ความหมายคือ \"นี่หละหนอความรัก เมื่อมีความรัก มันเหมือนมีอะไรมาครอบงำจิตใจเรา ทำให้เหมือนกับเป็นคนตาบอด\"

2.งุม แปลว่า \"คว่ำ\" เช่น
หลวงพ่อมหาบอกจัวน่อยว่า \"น้อย น้อย ยามเจ้าสันอิ่มแล้ว กะให่เอาบาตรไปล่าง ล่างแล่ว กะเอาไป \"งุม\"ไว่เทิงโต๊ะสาก่อน ให่มันแห่งก่อนจั่งค่อยเอาไปเก็บ บาตรจั่งค่อยสิบ่เข่าขี่เหมี่ยง\"
หมาความว่า หลางพ่อมหา บอกกับเณรว่า \"เณร เณร เมื่อตอนเธอฉันอาหารเสร็จแล้ว ให้เธอเอาบาตรไปล้าง เมื่อล้างแล้วก็เอาไป \"ค่ำไว้บนโต๊ะให้บาตรแห้งเสียก่อน ค่อยเอาไปเก็บ บาตรถึงจะไม่เข้าสนิม\"
หรือเวลาเล่นไพ่ เจ้ามือสิบอกว่า \"ผู้ได๋ป๊อกให่หงานขึ้น ผู้ได๋บ่ป๊อก ให่ \"งุม\" ไว่ \" เป็นต้น

3.งุม แปลว่า งม หมายถึง การคลำหาอะไรบางอย่างในน้ำ เช่น ไปงุมหอย หมายถึง ไปงมหอย /ไปงุมปลา คือ ไปงมปลา/งุมเข็มในหนองน้ำใหญ่ คือ งมเข็มในมหาสมุทร/ เป็นต้น
ตัวอย่างประโยคเช่น \"บ่าวหน่อ ยามเจ้าเอาแหไปตึกปลาอยู่ในหนองนาพ่อใหญ่บัติ ให่เจ้าตึกแล้ว \"งุม\" เอาเด้อ เพราะว่าปลามันมีแต่โตใหญ่ๆ คันเจ้าตึกแหแล่วห้าวเอา ปลามันสิปิ้นเพาออกเหมิด สิบ่ได้จักโตเด้\"
ความหมายก็คือ \"หนุ่มหน่อครับ เวลาคุณจะไปทอดแหหาปลา ที่สระน้ำของคุณตาบัติ ให้คุณทอดแห แล้ว \"งม\" หาปลานะ เพราะมีแต่ปลาตัวโตๆ ถ้าคุณทอดแหแล้วลากเข้าฝั่งเลย ปลามันจะดิ้นหลุดออกจากแหหมด จะไม่ได้ปลาสักตัว นะครับ\"

(ยาวหลายเติบเน๊าะ แค่คำว่า \"งุม\" คำเดียว)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 30 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จบเจือ

ภาษาอีสานคำว่า..จบเจือ
ความหมายตรงๆ ====>
งาม/งามมาก/สวยงามมาก/พอดี
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 21-12-2009 00:46:39

ตัวอย่าง

มื้อนั้น เด็กน้อยกำลังจมน้ำมีคนช่อยทันจบเจือ
แปลว่า วันนั้ เด็กกำลังจมน้ำมีคนมาช่วยทันพอดี
เป็นคนจบคนงาม
แปลว่า เป็นคนสวยคนงาม

ผู้สาวบ้านนั้นจบหลาย
แปลว่า สาวบ้านนั้นสวยงามหลาย

คำว่า จบ อาจหมายถึง ความเพรียบพร้อมสมบูรณ์ เช่น คนจบ ก็หมายถึงคนที่เพรียบพร้อมไปหมด ทั้งรูปร่างหน้าตา กิริยามารยาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 31 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จอบเบิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..จอบเบิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
แอบมอง,ถ้ำมอง,แอบดู
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: ชัยวัฒ
เมื่อวันที่:: 03-09-2008 09:43:04

ตัวอย่าง

บักซีเด๋อ ไปเล่นยู่ข้างๆ ส่วม เพิ่นหละได้งิน เสียงอาบน่ำ เพิ่นคึดว่าเป้นผู้สาวกะเลยเข้าไปจอบเบิ่ง บัดแม้นแท้ เป้นผู้เถ่าซ่ำ
คำแปล นายซีเด๋อ เล่นอยู่ใกล้ๆ ห้องน้ำ และได้ยินเสียงอาบน้ำ ก็เลยคิดว่าเป็นสาววัยรุ่นอาบน้ำ ก้เลยเข้าไปแอบดู แต่แล้วกับเป็นคนแก่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 32 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จ้อ

ภาษาอีสานคำว่า..จ้อ
ความหมายตรงๆ ====>
ไกล้,กระชั้นชิด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 06-08-2006 13:37:08

ตัวอย่าง

ในความหมายของ จ้อ อาจหมายถึง ระยะทาง หรือระยะเวลา ก็ได้ หรือ อาจจะใช้การเล่นคำ เพื่อให้ความหมายมากขึ้น เช่น จ้อๆ ,จั้นจ้อ ตัวอย่างประโยค เช่น

-บ่าวหน่อขับรถนำก้นรถแท๊กซี่ เข่าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่กะเบรค เฮ็ดให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแฮง จนน้องกระแตที่นั่งมานำหัวดวนไปข้างหน้า บ่าวหน่อลาวสูนหลาย กะเลยลงรถไปฮ้ายให่คนขับแท๊กซี่ว่า
\"ขับรถภาษาอีหยังวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคเอา \"จ้อๆ\" ไคแหน่ตั๊ว ข่อยเบรคทัน คันจั่งสั้นรถได้ตำดากกันแล้ว\"
คนขับแท๊กซี่กะลงมาเถียงว่า
\"เจ้ากะคือกันนั่นหละ ขับรถมา \"จ้อ\" ดากรถข่อยปานนี่ มันกะกดดัน สั่นตั๊ว\"
แปลว่า
-บ่าวหน่อแกขับรถตามก้นรถแท๊กซี่ เข้าไปในซอย อยู่ดีๆรถแท๊กซี่ก็เบรค ทำให้บ่าวหน่อต้องเหยียบเบรคอย่างแรง จนน้องกระแตที่นั่งมาด้วยหัวคะมำไปข้างหน้า บ่าวหน่อแกโมโหมาก ก็เลยลงรถไปด่าให้คนขับแท๊กซี่ว่า
\"ขับรถภาษาอะไรวะ ขับอยู่ดีๆกะมาเบรคอย่าง \"กระชั้นชิด\" นี่ดีนะที่เราเบรคทัน ไม่งั้นรถได้ชนตูดกันแล้ว\"
คนขับแท๊กซี่ก็ลงมาเถียงว่า
\"คุณก็เหมือนกันนั่นหละ ขับรถมา \"ชิด\" ก้นรถฉันขนาดนี้ มันกดดัน รู้ไหม\"

หรือ

-บ่าวหน่อลาวมานั่งจ่มเรื่องผู้สาว ว่า ออกพรรษานี่ น้องกระแตกะสิให่ไปขอไปแต่งให้มันเรียบร้อย ลาวกะเลยคึดยากว่า มาบอกกัน \"จ้อๆ\" จั่งซี่ สิไปหาเงินค่าดองทันบ่น๊อ เวลากะ \"จั้นจ้อ\" เข่ามาซุมื่อ เทิงหมู่พวกกะสิว่าให่ ว่าบอกข่าวงานกินดอง \"จ้อ\" โพด ตัดชุดใหม่ใส่บ่ทัน
แปลว่า
-บ่าวหน่อแกมานั่งบ่นเรื่องแฟนสาวให้ฟังว่า ออกพรรษานี้ น้องกระแต ก็จะให้ไปสู่ขอ ไปแต่งงานให้มันเรียบร้อย แกก็เลยหนักใจว่า มาบอกกัน \"ไกล้ๆ\" อย่างนี้จะไปหาเงินค่าสินสอดทันไหม เวลาก็ \"กระชั้นชิด\" เข้ามาทุกที ทั้งเพื่อนฝูงก็จะว่าให้ ว่า มาบอกข่าวงานแต่งงาน \"กระชั้นชิด\" เกินไป ทำให้ตัดชุดใส่ไปงานไม่ทันเลย

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 33 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จัว หรือ จัวน้อย

ภาษาอีสานคำว่า..จัว หรือ จัวน้อย
ความหมายตรงๆ ====>
เณร,สามเณร
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 03-07-2006 13:23:04

ตัวอย่าง

คำที่เกี่ยวกับการเรียกชื่อของพระภิกษุสามเณรในภาษาอีสานที่เคยกล่าวมาแล้ว ได้แก่ เจ้าหัวหมายถึงพระ ส่วน จัวน้อย หรือ จัวเฉยๆ หมายถึงสามเณร ส่วนคำอื่นๆที่เกี่ยวข้อง เช่น
-แม่ออก------อุบาสิกา
-พ่อออก-------อุบาสก
-สังกะลี--------เด็กวัด
-เซียง-------คนที่สึกออกจากการเป็นสามเณร
-ทิด---------คนที่สึกจากพระ
-จารย์ หรือ จาน-------คนที่สึกจากพระที่ผ่านการทำพิธีรดน้ำเป็นจารย์แล้ว
-มหา--------ผู้ที่สอบได้เปรียญ ถ้าเป็นพระเรียกพระมหา ถ้าเป็น โยม เรียกมหา เฉยๆ

เป็นต้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 34 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จาวขาย

ภาษาอีสานคำว่า..จาวขาย
ความหมายตรงๆ ====>
ประกาศขาย
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 21-11-2006 13:25:57

ตัวอย่าง

จาวขาย คือ จาวขาย

มาเบิ่งโตอย่างกันเลย
ควยบักตู่ อยู่บ้านพ่อใหญ่ดล มันบ่คูนตั๊ว ไถนากะแส่วซ้ายแส่วขัว บ่กงตามฮอยเก่าเลย แล้วกะมักแนมนำตะควยโตแม พ่อใหญ่ดลเลาจาวขายตั๊ว ถืกๆนึงดอก โตนั้นเลาวาสิขาย จัก 20 ร้อยนึง
แปล
ความเขาทู่ (หรือ หน้าทู่) ที่อยู่บ้านตาดล มันไม่ดี (ชอบออกนอกรีดนอกรอย) ไถนาก็เบี่ยงซ้ายบ้างเบี่ยงขวาบ้าง ไม่ตรงรอยเดิมที่เคยไถเลย แล้วก็ชอบมองตามความตัวเมีย (โดยเฉพาะสาวๆ) พ่อใหญ่ดลแกเลยประกาศขาย ถูกๆ ความตัวนั้นแกขายแค่ 2000 บาท เอง

ควย = ควาย
แส่ว คือ การเบี่ยง เฉไฉ
กง คือ ตรง
โตแม คือ ตัวแม่ หรือตัวเมีย ตรงกันข้ามกับ โตเถิก หรือ ตัวผู้

สั่นดอกหว้า...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 35 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก

ภาษาอีสานคำว่า..จิ๊กลิ๊ก จอกหลอก
ความหมายตรงๆ ====>
พิเรน ซอกแซก
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ป้าหน่อย
เมื่อวันที่:: 31-03-2011 19:49:11

ตัวอย่าง

เด็กน้อย สงสัยถามพ่อว่า พ่อๆ ห่านคือฮ้องเสียงดังแท้
พ่อบอก มันคอยาว กะเลยฮ้องเสียงดัง
อ้าว แล้วอึ่งคอสั้น กะคืฮ้องเสียงดัง คะซั้น
พ่อ \"ฮื้ย สูนี่ ถามหยัง จิ๊กหลิ๊ก จอกหลอก หลายเว่ย

แปลว่า ถามอะไรพิเรน ๆ ทำนองนั้น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 36 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ใจเอา

ภาษาอีสานคำว่า..ใจเอา
ความหมายตรงๆ ====>
มุ่งมั่น,ตั้งใจ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: พอกะเทิน
เมื่อวันที่:: 29-06-2008 22:21:39

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
สาวหวึ่งนั่งเบิ่งหมอลำซิ่งตอนกลางเว็น แม้ว่าแดดสิฮ้อนปานได๋ ใจเเอาขนาด

คำแปล
สาวหวึ่งนั่งดูหมอลำซิ่งตอนกลางวัน แม้ว่าแดดจะร้อนสักเพียงใด มุ่งมั่นมากๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 37 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เช็ง (เค็ง)

ภาษาอีสานคำว่า..เช็ง (เค็ง)
ความหมายตรงๆ ====>
ตึง, ขึงตึง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 25-01-2007 15:55:36

ตัวอย่าง

เค็ง ขอนแก่นออกเสียงว่า เช็ง หมายถึง ตึง หรือทำให้ตึง เช่น
บ่เช็ง หมายถึง ไม่ตึง หรือหย่อน หรือ ยาน

ตัวอย่างประโยค

เสียงพิณเส้นที่หนึ่ง มันต่ำโพด เช็งขึ้นอีกจักหน่อยแหน่

แปลว่า
เสียงพิณสายเส้นที่หนึ่ง มันต่ำเกินไป ปรับให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ

กลองมันยานโพด เช็งหนังกลองขึ้นอีกแหน่

แปลว่า
กลองมันหย่อนเกินไป ขึงหนังกลองให้ตึงขึ้นอีกหน่อยนะ

(ปล. หน้าพ่อใหญ่ดล บ่ต้องไปเช็งมันดอกเด้อ ป่อยไว้จั่งซั่นล่ะ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 38 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เชียง

ภาษาอีสานคำว่า..เชียง
ความหมายตรงๆ ====>
ผู้ที่เคยบวขเป็นสามเณรแต่สึกแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 10:22:55 PM

ตัวอย่าง

บักเซียงจ่อย มานี่ พ่อใหญ่สิเว้านิทาน เรื่อง เซียงเมี่ยง ให่ฟัง
แปลว่า
ไอ้คุณจ่อย(บวชสามเณรมาแล้ว) มานี่ ตาจะเล่านิทานเรื่อง
เซียงเมี่ยง (นิทานพื้นบ้านอีสาน คล้ายๆ เรื่องศรีธนญชัย นั่นแหละ) ให้ฟัง

ลาววา...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 39 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซง , ทรง

ภาษาอีสานคำว่า..ซง , ทรง
ความหมายตรงๆ ====>
ท่าทาง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 28-11-2006 11:39:41

ตัวอย่าง

ซง อาจหมายถึง ชง ก็ได้
แต่ ซง หรือ ทรง ในที่นี้ ท่าทาง ที่แสดงออก เช่น

-ทรงคือสิเมื่อยหลายเนาะ= ท่าทางจะเหนื่อยมากนะ
-บ่าวหน่อนี่ทรงคือสิฮ้องเพลงม่วนเนาะ = บ่าวหน่อนี่ท่าทางจะร้องเพลงเพราะนะ
-ได้ยินแต่เสียงหวานๆของน้องกระแต แล้ว ทรงคือสิผู้ดีคัก= ได้ยินแต่เสียงหวานๆของน้องกระแตแล้ว ท่าทางจะเป็นคนสวยมากเลย

คำอื่นๆที่เกี่ยวข้องเช่น
-ทรงคือ = เข้าท่า หมายถึง ดูดี ถูกใจ
-กินทรง = เข้ารูปทรง หมายถึง เหมาะสมกับตัว เช่น น้องพอลล่ายามลาวนุ่งสิ่นเหี่ยนๆเบิ่งแล้ว \"กินทรง\" คัก บัดยามเพิ่นนุ่งสิ่นล่ามๆ เป็นทรงบ่อคือ หมายความว่า น้องพอลล่าเวลาแกใส่กระโปรงสั้นๆดูแล้ว \"เหมาะกับแก\" มากเลย แต่เวลาน้องแกใส่กระโปรงยาวๆ ดูแล้วไม่เข้าท่าเลย

พะนะ เพิ่นอยากเห็นขาอ่อนน้องพอลล่า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 40 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซอก

ภาษาอีสานคำว่า..ซอก
ความหมายตรงๆ ====>
ค้น รื้อค้น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 19-10-2006 12:51:54

ตัวอย่าง

บ่ว่าสิเอาไหหมักเหล้าโทไปเซี่ยงไว้ดีปานได๋ บ่าวหน่อเลา สินำไปซอกหาจนพ้อ แล้วกะลักกินน้ำหยั่น

แปลว่า
ไม่ว่าจะเอาไหหมักสาโทไปซ่อนไว้ดีแค่ไหนก็ตาม หนุ่มหน่อ จะตามไปค้นหาจนพบ แล้วแอบกินน้ำต้อย

พ่อใหญ่ซาน เก็บเมี่ยนของเลาไว้อย่างดีเป็นระเบียบเรียบร้อย แล้วกะนอนหลับ ลูกสาวเลา ผัดไปซอกออกมาเล่นเหมิดเอาโหลด

แปลว่า
พ่อใหญ่ชาญ เก็บข้าวของไว้อย่างเป็นระเบียบเรียบร้อยดี จากนั้นก็หลับ ลูกสาวแก กลับไปรื้อค้นออกมาเล่นกระจัดกระจายหมด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 41 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซองลอง

ภาษาอีสานคำว่า..ซองลอง
ความหมายตรงๆ ====>
เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-11-2006 10:29:30

ตัวอย่าง

ซองลอง เป็นคำขยายการจัดวาง การเรียง เพื่อทำให้ เรียงอย่างเป็นระเบียบ, เรียงกันอย่างสวยงาม, เรียงกันอย่างน่ารัก

มาดูตัวอย่างกัน
กระต่าย 2 ตัวมาคือนั่งเฮียงกันอยู่ซองลองดีแท้ เบิ่งแล้วเป็นตาฮัก
แปลว่า
กระต่าย 2 ตัวมานั่งเรียงกันน่ารักจังเลย

เอาซ่ำนี้หละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 42 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซิด

ภาษาอีสานคำว่า..ซิด
ความหมายตรงๆ ====>
สะบัด,แกว่ง,กระตุก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-07-2006 13:12:05

ตัวอย่าง

ซิด โดยความหมาย ก็คือ สะบัด,แกว่ง,กระตุก

มาดูตัวอย่างกันครับ

มื้อนี้อ้ายเห็นหมาอีด่างมันคาบกระดูกมาแต่ตลาดพู้น คันมาฮอดตะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยซิดกระดูกนั่นทิ้ม แล้วกระโดดลงน้ำต้าม บัดเดี๋ยวนึง
แปลว่า
วันนี้พี่เห็นหมาอีด่าง มันคาบกรพดูกมาจากตลาด เมื่อมาถึงสะพาน มันเห็นเงามีกระดูกใหญ่กว่า มันเลยสะบัดกระดูกนั้นทิ้ง แลเวกระโดดลงน้ำ ไปเลย

หรือ
อ้ายกระบี่โลหิต เลาไปขุดกะปูอยูไฮนา ขุดไปได้บ่พอคาว เลากะเอามือจกฮูกะปู กะปูเลยงับเอามือเลา เอาตกคะมะอย่างแฮง แล้วเลาซิดบักใหญ่นึง ก้ามกะปูจั่งหลุดออกจากมือเลา พอคราวนึงมือเลาใคขึ้นใคขึ้น โปลกปก
แปลว่า
พี่กระบี่โลหิต แกไปขุดปูอยู่ท้องนา ขุดไปได้ไม่นานเท่าไหร่ แกก็เอามือล้วงไปที่รูปู ปูมือหนีบเอามือแก แกตกใจอย่างมาก แล้วแกก็สะบัดอย่างแรง ก้ามปูจึงได้หลุดออกจากมือแก สักพัก นิ้วมือแกเริ่มบวมขึ้นบวมขึ้น บวมจนน่ากลัว

คำว่า ใค คือ บวม
โปลกปก คือ ใหญ่ขึ้นอย่างน่ากลัว
โป คือ ใหญ่ขึ้น พองขึ้น บวมขึ้น
ลกปก คือ คำขยายอาการใหญ่


บ่าวหน่อเลาวาให้ฟัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 43 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ซือลือ , ซื่อลื่อ, ซื่อๆ

ภาษาอีสานคำว่า..ซือลือ , ซื่อลื่อ, ซื่อๆ
ความหมายตรงๆ ====>
เฉยๆ,เฉื่อยชา,ไม่มีรสชาติ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 10-11-2006 12:43:57

ตัวอย่าง

ซือลือ เป็นลักษณะที่เฉยๆ ไม่เคลื่อนไหว หรือ ไม่ได้สนใจอะไร หรืออาจจะแสดงความรู้สึก ไม่ยินดียินร้าย ไม่รักไม่ชัง ไม่มีรสชาติอะไรเลย เช่น

-อ้ายหน่อนี่จั่งแม่นเป็นตาซังเนาะ น้องเป้ยซวนไปเบิ่งหมอลำเสียงอีสาน กะบ่ว่าจั่งได๋ มีแต่นั่ง \"ซื่อลื่อ\" อยู่บ่ปากบ่ตีง บ่ฮู่ว่านั่งคึดฮอดผู้ได๋

แปลว่า

-อ้ายหน่อนี่ช่างน่าโกรธให้จริงๆ น้องเป้ยชวนไปดูหมอลำเสียงอีสาน ก็ไม่พูดไม่จามีแต่นั่ง \"เฉยๆ\" ไม่พูด ไม่รู้ว่านั่งคิดถึงใคร

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 44 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียง

ภาษาอีสานคำว่า..เซียง
ความหมายตรงๆ ====>
การซ่อน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 17-02-2006 16:38:26

ตัวอย่าง

โจรมันลักเงินข่อยไปเซียงไว้ใต้บ่อนนอน
แปลว่า
โจรมันขโมยเงินผมไปซ่อนไว้ที่ที่นอน

บ่อนนอน = ที่นอน

คำกริยา เซียง แปลว่า ซ่อน สำเนียงการอ่านแบบไทย
คำนาม เซียง แปลว่า คนที่สึกจากการบวชสามเณร อ่านแบบอีสาน

ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 45 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียง,จาน,ทิด

ภาษาอีสานคำว่า..เซียง,จาน,ทิด
ความหมายตรงๆ ====>
ใช้กับผู้ชายที่ผ่านการบวชมาแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: เวสน์ ราษี
เมื่อวันที่:: 10-07-2012 17:11:10

ตัวอย่าง

เซียง ผู้ชายที่ผ่านการบวชเณรแล้วลาสิกขา(สึกจากเณร)เขาจะใช้คำว่า เซียง นำหน้าชื่อ เช่น เซียงทุย แต่เดียวไม่ค่อยใช้กัน
จาน ผู้ชายที่ผ่านการบวชเป็นพระแต่ไม่ได้พรรษ(บวชไม่ได้อยู่เข้าพรรษา)เมื่อลาสิกขา(สึกแล้ว)เขาจะใช้คำว่า จาน นำหน้าชื่อเวลาเรียก เช่น จานทุย (ไม่ค่อยใช้กัน)
ทิด ผู้ชายที่ผ่านการบวชอยู่เข้าพรรษา เมื่อลาสิกขา(สึกแล้ว)จะใช้คำว่า ทิด นำหน้าชื่อเวลาเรียกกัน เช่น ทิดทุย (ไม่ค่อยใช้กัน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 46 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เซียบ
ความหมายตรงๆ ====>
นอนหลับ,การนอนหลับระยะสั้นๆ,งีบหลับ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 30-10-2006 12:50:57

ตัวอย่าง

เซียบ เป็นการนอนหลับระยะสั้นๆ อาจเป็นการ งีกหลับ เผลอหลับ แอบหลับ หรือนอนกลางวัน

เช่น

-มื่อนั่นข่อยนอนเว่ากันกับน่องพอลล่า เว่ากันไปเว่ากันมา ขั่น \"เซียบ\" ไปเลยกะยังว่า ฮู่เมี่ย ขึ่นมา น่องพอลล่าลักหนี ไปทางได๋แล่วบุ๊

แปลว่า

-วันนั้นฉันนอนคุยกันกับน้องพอลล่า คุยกันไปคุยกันมา ฉันเผลอ \"หลับ\" ไปเลย รู้สึกตัวอีกที น้องพอลล่า แอบหนีไปไหนแล้วก็ไม่รู้

หรือ

-มื่อคืนบ่าวหน่อไปหาเล่นเดิกไปหน่อย พอมาเฮ็ดงานกะเลยเหงานอน อยู่งึกๆอยู่ น้องตั๊กเห็นกะเลยคึดอยากหัว กะเลยเว่าว่า ไปไป อ้ายหน่อ ไป \"เซียบ\" จักหน่อยก่อนไป มันสิได้มีแฮงเฮ็ดงานต่อ

แปลว่า

-เมื่อคืนนี้บ่าวหน่อไปหาเที่ยวจนดึก พอมาทำงานตอนเช้าก็เลยง่วงหงาวหาวนอน น้องตั๊กเห็นก็แอบหัวเราะอยู่ในใจ บอกพี่หน่อ ให้ไป \"งีบ\" สักตื่นก่อน จะได้มีแรงมาทำงาน

เป็นจั่งซี่ดู๋บ่น๊อ บ่าวหน่อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 47 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เซียบ

ภาษาอีสานคำว่า..เซียบ
ความหมายตรงๆ ====>
หลับไปเล็กน้อย
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ อีเกียแดง
เมื่อวันที่:: 25-03-2011 18:45:39

ตัวอย่าง

โตอย่าง
กินข้าวเที่ยงแล้วไปหลอยเซียบจักคาวก่อนน๊า

แปลเป็นไทย กินข้าวเที่ยงเสร็จแล้วแอบไปงีบหลับสักหน่อยดีกว่าเรา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 48 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ใซ้หัว,ใช้หัว

ภาษาอีสานคำว่า..ใซ้หัว,ใช้หัว
ความหมายตรงๆ ====>
ออกอุบาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-10-2009 17:43:15

ตัวอย่าง

คำว่า ใซ้หัว ใช้กับ พวกที่ขี้โกง ออกอุบาย ให้คนอื่นเสียประโยชน์

ตัวอย่าง
บ่าวหน่อ เลาขี้คร้านขุดส่าง เลากะเลยใซ้หัวเอิ้นหมู่ๆชมรมอีสาน ว่าเพิ่นเซียงเหล่าโทไว้ใต้ดิน ต้องขุดลงไปจักสิพ้อ
แปลว่า
บ่าวหน่อ ขี้เกียจขุดบ่อน้ำ แกก็เลยออกอุบายเรียกเพื่อนๆชมรมอีสาน บอกว่า แกซ่อนสาโทไว้ใต่ดิน ต้องขุดลงไปถึงจะเจอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 49 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดอกจาน

ภาษาอีสานคำว่า..ดอกจาน
ความหมายตรงๆ ====>
ดอกทองกวาว
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: บ่าวเดช
เมื่อวันที่:: 14-07-2007 16:48:34

ตัวอย่าง

ดอกจาน เป็นดอกไม้ที่แสดงถึงความงดงามของหมู่มวลพฤกษาของภาคอีสาน เนื่องจากน้อยนักน้อยหนาที่จะมีดอกไม้บาน และออกดอกในหน้าแล้ง จนเปรียบหน้าแล้ง หรือฤดูกาลที่แห้งแล้วดั่งดอกจาน เห็นดอกจานทีไร ความแห้งแล้ง อันเป็นทุกยากของคนอีสาน ได้ทันที

มีคนเขียนเพลงเกี่ยวกับดอกจานได้ไพเราะเพราะพริ้งมาก เลยเอาเนื้อเพลงมาฝากกัน

ดอกจานบานสะพรั่งหน้าแล้ง สีแดงแต้มแต่งพื้นดินอีสาน ลมร้อนโชยพริ้วพัดปลิวโชยผ่าน แย้มเยือนพื้นถิ่นอีสานแดนกันดารสุดแสนไกล
เสียงแคนโหยแผ่วแว่วมา พื้นนาร้องครวญดินแตกระแหง ทุกผู้คนหม่นหมองสิ้นเรี่ยวแรง ดอกจานเจ้าบานหน้าแล้ง กลีบดอกสีแดงยังหมองไหม้

ท้องทุ่งนานี้ขาดนาง น้องนางหนีบางเข้าสู่เมืองกรุงสวรรค์ ทิ้งทุ่งนาเปลี่ยวร้างลงกลางคัน มุ่งไปด้วยจิตใฝ่ฝัน หาเงินหางานเลี้ยงกาย

เฝ้ารอคอยน้องจนสองปีกว่า ย่างเข้าเดือนเมษางานสงกรานต์เคยสัญญา คอยแล้วเงียบหายสูญไปดังสายลมพา หรือลืมสิ้นแล้วบ้านนา ลืมดอกจานเสียงแคน
วอนวอนฝากสายลมโชยผ่าน ด้วยจิตอธิษฐานโปรดได้สงสารและเมตตา กระหน่ำเมฆฝนฝูงคนกลับคืนบ้านนา อีสานกันดารหนักหนา ลมเอ๋ยช่วยพาความสุขมาเยือน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 50 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดอง

ภาษาอีสานคำว่า..ดอง
ความหมายตรงๆ ====>
การเกี่ยวพันกัน การเกี่ยวดอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10/25/2001 6:00:42 AM

ตัวอย่าง

เจ้าบ่ไปกินดองท้าวประสาทบ๊อ... มื้อนี่ลูกสาวเพิ่นสิเอาผัว
แปลว่า
ท่านไม่ไปกินเลียงงานแต่งงานของลูกสาวท้าวประสาทเหรอ

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 51 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ดับแนว

ภาษาอีสานคำว่า..ดับแนว
ความหมายตรงๆ ====>
สูญพันธุ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 21-04-2010 09:10:28

ตัวอย่าง

คำว่าดับแนว ใช้บ่อยมาก เมื่อเห็นสิ่งนั้นหายสาบสูญไปจากโลก จะเป็นความต้องการหรือไม่ก็ตาม

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
สาวส่า : แม่ๆซุมื้อนี้ คือบ่ค่อยเห็นกบฮ้องโอ๊บๆคือจั่งแต่ก่อน
แม่ : ซุมื้อนี้กบมันตายดับแนวไปเหมิดแล้ว ย้อนว่า มีน้ำโห่งกะพากันไปส่อนฮวก ส่อนเขียดน้อย ยามมีนำ้แหน่กะพากันไปใส่เบ็ดกบ ยามฮ้อนยามแห้งกะไปหากบไปขุดกบ สิให้มันบ่ดับแนวได้จั่งใด๋ ซุมื้อนี้คนแฮงหลาย หามาขายพร้อม
สาวส่า : แม่นหละแม่ เห็นตะเขาขายกบเลี้ยงอยู่ตลาด ข่อยแหล่วคาวว่าสั่น

แปลครับแปล
สาวส่า : แม่ๆๆ ทำไมทุกวันนี้ไม่เห็นได้ยินเสียงกบร้อบ โอ๊บๆๆๆ เหมือนแต่ก่อน
แม่ : ทุกวันนี้กบได้ตายสูญพันธุ์ไปแล้ว เพราะว่า ตอนมีน้องนองก็ไปช้อนหาลูกอ๊อดทั้งกบและเขียด ตอนมีน้ำก็ไปใส่เบ็ด ตอนหน้าร้อนก็ไปขุดกบ ไม่ให้สูญพันธุ์ได้ยังไง ทุกวันนี้คนมากขึ้น มีการหามาขายด้วย
สาวส่า : ใช่แล้วแม่ เห็นเขาขายกบเลี้ยงที่ตลาด หนูรู้สึกว่ามีกลิ่นคาวๆค่ะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 52 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดอะ

ภาษาอีสานคำว่า..เดอะ
ความหมายตรงๆ ====>
งัด, กระดก , ยกขึ้นเล็กน้อย
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 08-06-2010 16:43:16

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
เซียงป่องเอาไม้เดอะขอนขึ้น
ทิดมีเดอะลิ้นเล่น เกิดเป็นเสียง
คำแปล
เซียงป่องเอาไม้งัดขอนให้ยกขึ้นเล็กน้อย
ทิดมี กระดกลิ้นเล่นจนเกิดเป็นเสียง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 53 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เดิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..เดิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
เอียง ไม่สมดุล สูงข้าง ต่ำข้าง
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: พวงเพ็ชร มีบุญ
เมื่อวันที่:: 09-08-2010 12:43:24

ตัวอย่าง

เช่น เอาของสองสิ่งน้ำหนักไม่เท่ากันมาชั่งจะเกิดการเอียงข้างใดข้างหนึ่ง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 54 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงจ่ายหว่าย

ภาษาอีสานคำว่า..แดงจ่ายหว่าย
ความหมายตรงๆ ====>
แดงสดใส แดงสุก แดงแจ๋
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 06-11-2006 08:55:04

ตัวอย่าง

แดงจ่ายหว่าย คือลักษณะของสีแดง ที่แดงแบบสดใส ซึ่งเป็นสีแดงที่น่าประทับใจ หากเป็นของกินก็แดงน่ากิน เช่น

แตงโมงสุก แดงจ่ายหว่าย หมายถึง แตงโมสุก แดงฉ่ำน่ากิน

เสื้อสีแดงจ่ายหว่าย หมายถึงเสื้อสีแดงสดใส

ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงจ่ายหว่าย งามเป็นตาหน่าย หมายถึง ดวงอาทิตย์ กำลังตกดิน สีแดงสดใสสวยงามมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 55 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แดงฮูนฮูน

ภาษาอีสานคำว่า..แดงฮูนฮูน
ความหมายตรงๆ ====>
แดงจ้า แดงเพลิง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 06-11-2006 16:37:01

ตัวอย่าง

แดงฮูนฮูน หรือบางทีออกเสียงว่า แดงฮวนฮวน คือแดงจ้า แดงเพลิง หรือแดงแบบมีประกาย เช่น

ถ่านไม้แดงฮงดีคัก ไฟแดงฮูนฮูนเลย หมายถึง ถ่านไม้แดงไฟกล้าดีมาก ไฟแดงจ้าเลย

ตาเว็นกำลังตกดิน สีแดงฮูนฮูน หมายถึง ดวงอาทิตย์กำลังตกดิน สีแดงจ้า

ไปไต้อึ่ง แยงไฟไปถืกตางูเห่า ตาแดงฮูนฮูน เป็นตาย่าน หมายถึง ไปส่องอึ่ง ส่องไฟไปโดนตางูเห่า ตาแดงเพลิง น่ากลัว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 56 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอน

ภาษาอีสานคำว่า..ตอน
ความหมายตรงๆ ====>
ถ้าเป็นคำกริยา หมายถึงการตัดให้ขาดหรือเฉือนให้เป็นแผล
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 20-08-2009 10:14:56

ตัวอย่าง

เช่น \"ไปให้พ่อใหญ่เผิ่นมาตอนงัวให้แน่มันติดเซิง\"
\"ตอนหำมันก่อนนาบักน้อยๆนิ\" คนแก่จะชอบพูดแกล้งเด็ก
หรือแม้กระทั้งข้าวมันไก่ตอน


บางคั่งตอน ก็ใช้ระบุช่วของเวลา เช่น ตอนเช้า ตอนแลง ตอนเที่ยง ตอนเพลน

หรือแม้กระทั้ง \"ตอนโตเมื่อบ้านเห็นหมู่เก่าๆบ่\" แปลก็คือ ช่วงที่กลับบ้านเจอเพื่อเก่าไหม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 57 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตอเฟียง

ภาษาอีสานคำว่า..ตอเฟียง
ความหมายตรงๆ ====>
ตอเฟียง
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: ผู้เฒ่าเมืองอุดร
เมื่อวันที่:: 03-01-2010 16:49:38

ตัวอย่าง

คำว่า ตอเฟียงก็คือตอชังข้าวนี่เอง
ขอเสริมคำว่าต้นข้าว ๆ มาจากเมล็ดข้าวเมื่อนำมาแช่น้ำจะเปลี่ยนชื่อเรียกว่าแช่ข้าวปลูก เมื่อนำไปหว่านลงที่นาที่เราเตรียมไว้พองอกออกมาก็เรียกว่าต้นกล้า พอนำไปปักดำก็เปลี่ยนชื่อเรียกว่าต้นข้าว พอเกี่ยวข้าวเสร็จเปลี่ยนชื่อจากต้นข้าวมาเป็นตอเฟียง ( ตอซังข้าว )

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 58 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาบ

ภาษาอีสานคำว่า..ตาบ
ความหมายตรงๆ ====>
ปะ, เย็บ, ชุน, ซ่อมแซม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 21-09-2007 14:44:29

ตัวอย่าง

คำว่า ตาบ แปลว่า ปะ, เย็บ, ชุน, ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอหรือขาด
มาดูตัวอย่างกันนะครับ

บ่าวหน่อ : น้องเป้ย...เอาเสื้ออ้ายไปตาบให่แหน่หนา อ้ายแลนบู๋ป่าบักเล็บแมว เสื้ออ้ายเป็นฮูจ่างป่างอยู่
น้องเป้ย : โอ๋ย อ้าย ฮอยบักใหญ่นึง คือสิมาตาบได้ ซื้อใหม่โลดเปี๋ยง

แปลว่า
บ่าวหน่อ : น้องเป้น เอาเสื้อของพี่ ไปเย็บปะ ให้หน่อยนะ พี่วิ่งฝ่าต้นเล็บแมว เสื้อพี่เลยขาดรอยมเริ่มเทิ่มเลย
น้องเป้ย : พี่....รอยใหญ่มากเลย สงสัยคงปะซ่อมให้พี่ไม่ได้ ซื้อใหม่เลยเถิด

บ่าวหน่อเว่าให้ฟัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 59 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตาบ่มีคนน้อย

ภาษาอีสานคำว่า..ตาบ่มีคนน้อย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้จักสังเกตุ ,ไม่มีไหวพริบ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 08-01-2009 13:09:42

ตัวอย่าง

ตย. นางอ้อนจ่มให้อ้ายบ่าวหน่อว่า \" หาผ้าอ้อมลูกซื่อๆกะหาบ่พ้อ\"
วางอยู่หัวส้วมนั่นเด้ บเห็นบ่ จั่งแม่น ตาบ่มีคนน้อยเนาะ\"

อ้ายบ่าวหน่อเลยตอบว่า \" โอ้ยอย่าจ่มหลาย
ป๋าทิ้มไปเอาเมียใหม่ซะเด้ละ\"

พลั๊วะ ??? เสียงขวดนมลูกเวิ้นมาใสหัว

แปล นางอ้อนบ่นพี่หน่อว่า \"ให้หาผ้าอ้อมลูกเฉยๆก็หาไม่เจอ
ก็วางอบู่หัวเตียงห้องนอนไงละ ไม่รู้จักสังเกตุเอาซะเลย\"

พี่หน่อตอบไปว่า \"อย่าขี้บ่นนัก เดี๋ยวก็ทิ้งไปหาเมียใหม่หรอก\"

พลั๊วะ ??? และแล้ว ขวดนมก็ลอยมาโดนกบาลคนบ้างคน

เอวัง ก็มีด้วยประการละฉะนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 60 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ดลูด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ดลูด
ความหมายตรงๆ ====>
การเคลื่อนที่จากที่หนึ่งไปยังที่หนึ่งโดยใช้ตูดหรือดากพาไป(ลื่นไถลโดยมีก้นเป็นตัวลื่นไถล)
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 07-06-2006 21:40:41

ตัวอย่าง

ตู้ดลูดเป็นการเคลื่อนที่ชนิดหนึ่งโดยใช้ก้นหรือตูดเป็นตัวสัมผัสกับพื้น ลักษณะอาจคล้ายๆกับการต้อด แต่ก็มีลักษณะที่แตกต่างกัน
การ \"ตู้ดลูด\" จะเป็นการเคลื่อนที่ที่มีความเร็วพอสมควร และบางครั้งอาจจะมีความเร่งด้วย วนใหญ่จะเป็นการเคลื่อนที่ในแนวเฉียง หรืออาจเคลื่อนที่ในแนวนอนบนพื้นที่ลื่นแต่ต้องมีแรงส่ง ถึงจะสามารถตู้ดลูดไ ส่วนการ \"ต้อด\" ส่วนใหญ่จะความเร็วคงที่ และต้องใช้แรงจากมือหรือแขนช่วยด้วย

ตัวอย่างเช่น

บ่าวเล็ก เพิ่นแอบมักสาวเชอรี่ กะเลยสิไปจีบสาวเชอรี่ ยาามเพิ่นไปแก่น้ำอยู่หนองสาประจำหมู่บ้าน ไปใหม่ๆเพิ่นกะนั่งอยู่ไกลๆ เว่าไปเว่ามา บ่าวเล็กกะค่อยๆ \"ต้อด\"เข่าไปหาสาวเชอรี่ไกล้ๆ บัดพอบ่าวเล็ก \"ต้อด\" เข่าไปไกล้ สาวเชอรี่กะ \"ต้อด\"หนี บ่าวเล็กกะต้อดนำไป บัดคูหนองขั่นซั้น ซัน ซัน ต่งหลิ่ง บ่าวเล็กกะเลย หมื่น \"ตู้ดลูด\" ลงคูหนอง ตกน้ำ ต้าม...

แปลว่า

หนุ่มเล็ก แกแอบไปชอบสาวเชอรี่ ก็เลยจะไปจีบสาวเชอรี่เวลาแกไปตักน้ำ ที่สระน้ำประจำหมู่บ้าน ตอนแรกๆแกก็นั่งอยู่ห่างๆ แต่พอพูดไปพูดมา หนุ่มเล็กก็ค่อยๆขยับเข้าไปหาน้องเชอรี่ไกล้ๆแต่พอหนุ่มเล็ก \"ขยับ\" เข้าไปไกล้ น้องเชอรี่ก็ขยับหนี หนุ่มเล็กก็ขยับตามไป แต่คันของสระน้ำกลับชัน ชันมาก หนุ่มเล็ก แกก็เลย ลื่น \"ไถล\" ลงสระน้ำ ตกน้ำ ต้าม....

สั่นดอกว้า สั่ดอกว่า....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 61 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ตู้ด

ภาษาอีสานคำว่า..ตู้ด
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะของการขยับเคลื่อนที่ของวัตถุโดยบ่ต้องยกไห่ลอยขึ้นจากพื้น
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: แคน
เมื่อวันที่:: 04-06-2009 14:36:44

ตัวอย่าง

\"โอ้ย..กะติ๋บเข่าจั๋งแม่นอยู่ไกล ข้อยจ๊กบ่เถิง ตู้ดมา ไก้ๆ ข่อยแหน่\"
หรือถ่าใช้กับคน กะมักไซ้ในสำนวนที่ว่าคนที่ไป๋ซอยงานบุญงานแต่งแล้วกิ๋นบ่ฮู้จักพอ
\"เหว๋ย จั๋งแม่นเจ้าบ่อายเจ้าภาพน้อ อ้ายเซียงโหล ซอยงาน ซาวบาท (ยี่สิบ) ตู้ดกิ๋นจน กางเกงขาดดาก\"
หมายถึง การขยับเคลื่อนที่จากวงหนึ่งไปอีกวงหนึ่ง โดยบ่ต้องลุกขึ้น ลักษณะการเคลื่อนที่ในแนวราบ สิได่บ่เป็นที่สังเกตุของคนอื่น

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 62 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ถืก

ภาษาอีสานคำว่า..ถืก
ความหมายตรงๆ ====>
1.ถูก,ถูกต้อง 2.โดน 3.ราคาถูก
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-05-2006 13:28:51

ตัวอย่าง

1.แปลว่า ถูก เช่น พอบ่าวหน่อเหลียวเห็นน้องพอลล่าย่างมาหา ลาวกะดีใจหลายจนโตสั่น เฮ็ดอีหยังกะบ่ \"ถืก\" น้องพอลล่าถามอีหยัง บ่าวหน่อกะตอบบ่ \"ถืก\" ย่อนว่าเพิ่นอยากอาย
-หมายความว่า พอหนุ่มหน่อแกเห็นน้องพอลล่า เดินเข้ามาหา แกก็ดีใจมากจนตัวสั่น ทำอะไรไม่ถูก น้องพอลล่าถามอะไรแกก็ตอบไม่ถูก เพราะว่าแกเขินอาย

2.แปลว่า โดน เช่น บ่าวหน่อกับน้องพอลล่าผิดกัน ย่อนว่าน้องพอลล่า \"ถืก\" น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าสูนหลาย กะเลยลาวกะเลยจับได้ค้อน ฟาดไปสิให่มัน \"ถืก\" หัวบ่าวหน่อ บ่าวหน่อเงิกหัวหลบ ค้อนกะเลยสุย ไป \"ถืก\" หัวบ่าวสาท ที่กำลังจอบเบิ่งเขาเถียงกัน
-แปลว่า หนุ่มหน่อกับน้องพอลล่าทะเลาะกัน เนื่องจากว่า น้องพอลล่า ถูก น้องตั๊กเข้ามาเป็นมือที่สาม เถียงกันไปเถียงกันมา น้องพอลล่าโมโหมาก ก็เลยจับได้ค้อน ฟาดไปจะให้ โดน ศีรษะของหนุ่มหน่อ หนุ่มหน่อเบี่ยงศีรษะหลบ ค้อนก็เลยพลาดเป้าไป โดน ศีรษะขงหนุ่มสาท ที่กำลังแอบดูเขาทะเลาะกัน

3.แปลว่า ราคาถูก เช่น พ่อใหญ่บัติ ลาวเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าลาว โตละสี่พัน ลาวว่าเขาซื่อ \"ถืก\" โพด เลยบ่ขาย บัดมื่อลุนมา ม้าของลาวขั่นบ่กินเทิงน้ำบ่กินเทิงหญ่า ลาวสูนหลาย กะเลยฮ้องขึ้นว่า ม้าโตนี่บ่กินน้ำกินหญ่า กูสิขายจักสองพันห้า ขาย \"ถืกๆ\" ผู้ได๋อยากได้มาเอาไปโลด
-แปลว่า คุณตาบัติ แกเป็นคนเลี้ยงม้า มีคนมาขอซื้อม้าของแกในราคาสี่พันบาท แกว่าเขาให้แก \"ราคาถูก\" เกินไป แกเลยไม่ขาย แต่พอวันหลังมา ม้าของแกไม่กินทั้งน้ำ ไม่กินทั้งหญ้า แกโมโหมากก็เลยร้องขึ้นว่า ม้าตัวนี้ไม่กินน้ำไม่กินหญ้า ฉันจะขายสักสองพันห้าร้อยบาท \"ขายถูกๆ\" ใครอยากได้มาเอาไปเลย...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 63 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เถียงนา

ภาษาอีสานคำว่า..เถียงนา
ความหมายตรงๆ ====>
กระท่อม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 10/10/2001 3:16:45 PM

ตัวอย่าง

นางเอ้ย....มื้อนี้ฝนตกฮำ พอวา(พ่อว่า) ไปเซาฮมอยู่เถียงนาก่อนกะได้เด้อ
แปลว่า
ลูกเอย...วันนี้ฝนตกลงมาแล้ว พ่อว่า ไปพัก(เซา) อยู่ที่ร่มของกระท่อมก็ได้นะ

วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 64 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ท่าว,ถ่าว

ภาษาอีสานคำว่า..ท่าว,ถ่าว
ความหมายตรงๆ ====>
ขนาดปานกลาง size M
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-11-2006 10:08:58

ตัวอย่าง

ท่าว , ถ่าว บ่ฮู่ว่าสิเขียนว่าจั่งได๋ ให่อ่านออกเสียงเป็นภาษาอีสานเอาเด้อ
ท่าว ถ่าว แปลว่า มีขนาดพอประมาณ ไม่ใหญ่มาก ไม่เล็กมาก ถ้าเป็นเสื้อผ้า ก็จะเป็น size M เช่น

-ควยเถิกท่าว = ควายตัวผู้ขนาดตัวพอประมาณ ยังไม่โตเต็มที่
-ไก่ถ่าว = ไก่หนุ่มสาวขนาดปานกลาง
-บักแตงโมหน่วยถ่าว = แตงโมผลขนาดปานกลาง

ตัวอย่างประโยค

-อีหล่า กระแตเอ้ย เอาเกินไปก่ายขึ่นเล้า ตักเข่าให่ซุมหมอลำที่มาลำมื่อคืนนี่แหน่เด้อ บ่ต้องตักให่หลายปานได๋กะได้ดอก เขาลำบ่ค่อยม่วนปานได๋ เอาจักเต็ม \"กระต่าถ่าว\" กะพอดอก

หมายความว่า

-นี่หนู กระแต เอาบันไดไปปีนขึ้นยุ้งข้าว ตักข้าวเปลือกให้คณะหมอลำที่มาลำเมื่อคืนนี้หน่อยนะ ไม่ต้องตักให้มากเกินไปก็ได้หรอก เขาลำไม่ค่อยเพราะเท่าไหร่ เอาสักเต็ม \"ตะกร้าขนาดกลาง\" ก็พอ

โฮ้แมเฒ่าบ่าวหน่อ สังมาขี่ถี่แท้น้อ

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 65 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทำ

ภาษาอีสานคำว่า..ทำ
ความหมายตรงๆ ====>
กระทืบ , การใช้ฝ่าเท้ากระแทก,ถีบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-09-2007 22:18:06

ตัวอย่าง

ทำ เป็นลักษณะ ของการใช้เท้ากระทืบ กระแทก เช่น

-น้องพอลล่า เคียดให่แม่ เพราะว่าแม่บ่ให่ไปเบิ่งบ่าวหน่อเล่นคอนเสิร์ต กะเลยย่าง \"ทำ\" แป้นเฮือน ดังตื้มๆปานแป้นสิหลู เอาโล้ด

แปลว่า

-น้องพอลล่า โกรธให้คุณแม่ที่ไม่อนุญาตให้ไปดูคอนเสิร์ตของบ่าวหน่อ ก็เลยเดิน \"กระทืบ\" ไม้กระดานบ้านประชดแม่ เสียงดังโครมๆจนเหมือนกระดานบ้านจะถล่มไปเลย

หรือ

-มื่อคืนมหาบัติลาวไปหาเล่น หาเที่ยวเดิก กลับมาเฮือนเมียลาวเคียดแฮง กะเลยถืกเมียใช้ตีน \"ทำ\" บักแอว จนแอวเค่น เกือบตาย พะนะ
แปลว่า
-เมื่อคืนที่ผ่านมา มหาบัติแกไปเที่ยวมาจนดึกดื่น กลับมาถึงบ้าน ภรรยาแกโมโหมาก ก็เลยใช้เท้า \"กระแทก\" เข้าที่เอว จนเอวเคล็ด เกือบตาย พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 66 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ทำท่า

ภาษาอีสานคำว่า..ทำท่า
ความหมายตรงๆ ====>
แกล้งทำ,ทำไม่จริงไม่จัง,การกระทำที่ไม่ได้เกิดจากจริตของตนเอง
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 15-01-2010 12:47:12

ตัวอย่าง

เช่น บักหำน้อยขี้เกียจไปเลี้ยงควาย ก็เลยแกล้งทำเป็นปวดท้อง อาการเช่นนี้ภาษาคนบ้านผมเรียกว่า \"ทำท่า\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 67 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เที่ยงที่ลี่, ซือที่ลี่

ภาษาอีสานคำว่า..เที่ยงที่ลี่, ซือที่ลี่
ความหมายตรงๆ ====>
เที่ยงตรง, ตรงดิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 17-07-2007 11:52:51

ตัวอย่าง

คำว่า เที่ยงที่ลี่ , ซือที่บี่ ตรงที่ลี่ ความหมายเดียวกัน คือ เที่ยงตรง, ตรงดิ่ง
เที่ยง, ซือ คือ ตรง

คำว่า ที่ลี่ เป็นคำขยายเพื่อบอกว่า เที่ยง หรือ ตรงสุดๆ ยังกะเวลา 18.00 น.

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
อ้ายดลเลามักกินเหล้าทุกมื้อทุกเวน แต่เลาบ่มีปัญหากับเมียเลา ย้อนมาเลามีเคล็ดลับ
ยามเลายามกายหน้าเมียเลา สิยางเที่ยงที่ลี่ คือจั่งบ่มีหยังเกิดขึ้น เมียเลาเลยจับบ่ได้จักเทือ

แปลว่า

พี่ดลแกเป็นคนที่ชอบกินเหล่าทุกเช้าเย็น แต่แกก็ไม่เคยมีปัญหากับภรรยาแกเลย เพราะว่าแกมีเคล็ดลับ เวลาแกเดินผ่าหน้าภรรยาแก จะเดินตรงดิ่ง เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น ภรรยาแกเลยไม่เคยจับได้สักที

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 68 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เทื่อ

ภาษาอีสานคำว่า..เทื่อ
ความหมายตรงๆ ====>
ครั้ง/ที,เท่าใด
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:36:56

ตัวอย่าง

คำว่าเทื่อในสำเนียงหนองคาย ขีดเส้นใต้เร็วๆอีกคำมี 2 ความหมาย
1.เทื่อ ออกว่าเทื่อ คนหนองคายออกเป็น เอือ เทือ
เช่นเจ้าหลายเทื่อแล้วเด้อกับข่อยฮั่น
2.เทื่อ เป็นคำสร้อย ที่ใช้สำหรับการยังไม่ได้เริ่มอะไรเท่าไหร่ หรือ การถ่อมตัว เช่น
ยังบ่ได้เทื่อ ยังไม่ได้ืที/ยังไม่ได้เท่าไหร่ ยังบ่มัเทื่อ ยังไม่มีืที(ซะที)

บางครั้ง-ลางเทื่อ
ปล. คนหนองคายจะออก เสียงที่อีสานทั่วไปออกเป็น เอือ เช่น เฮือ-เรือ เมือ-กลับ
เซื่อ-เชื่อ บักเขือ-มะเขือ(เขียว เฮือน-บ้าน(คนแกสมัยก่อนพูดกัน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 69 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แทก

ภาษาอีสานคำว่า..แทก
ความหมายตรงๆ ====>
วัด , การวัด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-08-2006 13:05:08

ตัวอย่าง

แทก หมายถึง วัด แต่ไม่ใช่วัดที่มีพระเณรนะ ในที่นี้หมายถึง วัดขนาด อาจจะวัดความยาว หรือความกว้างก็ได้ เช่น

-บ่าวหน่อลาวมาคุยว่า บักสีดาอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่บักคัก แต่บ่าวสาทมาคุยทับว่าอยู่เฮือนลาวหน่วยใหญ่กั่ว กะเลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา พ่อใหญ่บัตินั่งฟังอยู่ กะเลยหุนหวย ฮ้องขึ้นว่า สูสิเถียงกันหาสีแตกหยังเดียวหนิ สูกะไปปิดมาคนละหน่วย เอามา \"แทก\" กันเบิ่ง ว่าของผู้ได๋ใหญ่กั่ว ท่อนั่นกะสิ้นเรื่อง

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกมาคุยว่า ผลฝรั่งที่อยู่บ้านแกลูกใหญ่มาก แต่บ่าวสาทกลับมาเถียงว่าอยู่บ้านแกลูกใหญ่กว่า ก็เลยได้เถียงกัน เถียงกันไปเถียงกันมา คุณตาบัตินั่งฟังอยู่ ก็รู้สึกรำคาญ ตะโกนขึ้นว่า พวกแกจะเถียงกันหาสวรรค์วิมานอะไร ก็ไปปลิดมาคนละลูก เอามา \"วัด\" กันดู ว่าของใครใหญ่กว่า แค่นั้นก็สิ้นเรื่อง

หรือ

-บ่าวหน่อลาวเฮ็ดงานอยู่บริษัทเฮ็ดเลนส์ ลาวต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนสิตัดเลนส์แต่ละอัน พวกเจ้าต้อง \"แทก\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ เด้อ ยามลูกค้ามาตัดแว่น กะให่ \"แทก\" สายตาให่เพิ่นดีๆ สิบ่ได้มาเสียเวลา \"แทก\" ใหม่อีกหลายครั้ง

แปลว่า

-บ่าวหน่อแกทำงานอยู่บริษัทผลิตเลนส์ แกต้องกำชับกับลูกน้องทุกครั้งว่า ก่อนจะตัดเลนส์แต่ละอัน พวกคุณต้อง \"วัด\" ความกว้างความยาวให้ดีๆ นะ เวลาลูกค้ามาตัดแว่น ก็ให้ \"วัด\" สายตาให้ลูกค้าดีๆจะไม่ได้มาเสียเวลา \"วัด\" ใหม่อีกหลายครั้ง

สั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 70 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นอน

ภาษาอีสานคำว่า..นอน
ความหมายตรงๆ ====>
หลับ, อยู่นิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: เดียอาย
เมื่อวันที่:: 21-08-2006 10:45:08

ตัวอย่าง

อีแมอยู่เฮือนข่อยเลาเลี้ยงม่อน ไว้หลายกระด้ง ตอนนี้ม่อนมันกำลังนอน
แปลว่า
แม่ฉัน ที่บ้านแกเลี้ยงไหม ไว้หลายกระด้ง ตอนนี้มันกำลังหลับอยู่ นิ่งไปเลย

ม่อน คือ ตัวไหม

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 71 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า นาเหี้ย

ภาษาอีสานคำว่า..นาเหี้ย
ความหมายตรงๆ ====>
นาร้าง , ที่นาที่ปล่อยทิ้งไว้ ไม่ได้ทำนา จนดินแข็งตัว มีหญ้าขึ้น
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 30-06-2010 13:46:13

ตัวอย่าง

นาเหี้ย ไม่ใช่คำด่าหรือคำหยาบ แต่หมายถึงนาที่ ไม่ได้ไถพรวน ทำนาแล้ว

หรือที่นาปล่อยปะละเลยทิ้งไว้ อาจจะเพราะเจ้าของไม่อยู่ หรือ ทำนาไม่ทัน

เพราะน้ำขาดก่อน จึงทิ้งไว้อย่างนั้น

ตัวอย่างการใช้คำ

สาวส่า ไล่งัวไปเลี้ยงทางนาเหี้ย

คำแปล

สาวส่า ไล่วัวไปเลี้ยงด้าน นาร้างที่เจ้าของปล่อยทิ้งไว้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 72 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไน

ภาษาอีสานคำว่า..ไน
ความหมายตรงๆ ====>
เม็ด หรือ ลักษณะนามของเชือก
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: บักต๊อก
เมื่อวันที่:: 06-06-2007 16:44:50

ตัวอย่าง

1. อ้ายบัติ กับอ้ายดล สองเฒ่าเถียงกันว่าแข่วไผสิดีก่อกัน เลยแข่งกันหย่ำไนบักขาม ไผหย่ำได้หลาย
ก่อกันผู้นั่นชนะ
2. เชียกยาวจักไนละสู ยาว 3 ไนตั้วละ

คำแปล = / พี่บัติกับพี่ดล คนมีอายุสองคนเถียงกันว่า ใครฟันดีกว่ากัน เลยแข่งกันขบเม็ดมะขาม
ใครขบได้เยอะกว่าชนะ
/ เชือกยาวกี่เมตรละเอ็ง ยาว 3 เมตร(ซม. , ก.ม.)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 73 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่จักทีป

ภาษาอีสานคำว่า..บ่จักทีป
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่รู้เรื่อง(พูดเชิงตำหนิ)
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 17-12-2009 23:03:58

ตัวอย่าง

ไปเถียงแม่เฮ็ดหยัง บ่จักทีปอีหลีน้อ
แปลว่า ไปพูดเถียงแม่ทำไม ไม่รู้เรื่องจริงๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 74 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เป็นตาสิแตก

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เป็นตาสิแตก
ความหมายตรงๆ ====>
ทำอะไรไม่เป็น,ไม่ดี,พึ่งพาอาศัยไม่ได้,ขาดความจริงใจ,หาความแน่นอนอะไรไม่ได้เลย.
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: เซียงโอก เขยชัยนาท
เมื่อวันที่:: 22-09-2007 12:20:18

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง ทิดกึ่ม คนบ้านหนองรังกา เป็นหนุ่มใหญ่เสียเปล่า ไม่รู้จักศึกษาหาความรู้ให้กับตัวเอง ..ไม่รู้จักทำมาหากิน ..เป็นคนไม่เอาไหน...ไม่เอาอะไรเลย..ทำอะไรไม่จริงไม่จัง....ทำอะไรก็ครึ่งๆกลาง...โลเล...ตัดสินใจอะไรไม่ได้...พึ่งหาอาศัยไม่ได้......ชาวบ้านทั้งหลายจึงเรียกทิดกึ่มว่า...เป็นคนเสียเปล่า....แต่.... \"บ่เป็นตาสิแตก\" แปลได้ว่า...เป็นคำพูดในเชิงลบ ดูถูกเหยียดหยามทำให้เสียหาย....แต่ไม่ถึงขั้นหมิ่นประมาท ตาม ป.อ.มาตรา 326 ครับท่าน..เพราะเป็นเพียงคำพูดที่ตัดพ้อต่อว่าแบบน้อยเนื้อต่ำใจธรรมดา...เป็นเพียงคำในเชิงลบ......เซียงโอก เขยชัยนาท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 75 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ่เมือ/บ่เมีย

ภาษาอีสานคำว่า..บ่เมือ/บ่เมีย
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่กลับ (บ้านหรือทีอยู่อาศัยหรือที่จากมา) เมือ แปลว่า กลับ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 03-10-2010 00:11:32

ตัวอย่าง

ปีใหม่นี้ เจ้าบ่เมือบ้านบ้อ

แปลว่า ปีใหม่นี้ คุณไม่กลับบ้านหรือ

คำนี้ ออกเสียงต่างกันตามแต่ท้องที่ บางแห่งว่า เมีย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 76 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า บ๋า

ภาษาอีสานคำว่า..บ๋า
ความหมายตรงๆ ====>
บนบาน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 17-10-2009 09:24:12

ตัวอย่าง

คำว่าบ๋า นั้น แปลว่า บนบาน

ตัวอย่าง

สาวส่า เลาเป็นคนมักเล่นหวยเป็นชีวิตจิตใจ เลากะเลยไปบ๋ายาพ่อปู่ไว้ว่า คันถืกเลขเลาสิมาเลี้ยงชมรมอีสานเบิดชมรมเลย
แปลว่า
สาวส่า เป็นคนชอบเล่นหวยเป็นชีวิตจิตใน แกก็เลยไปบนบานต่อศาลพ่อปู่ว่า ถ้าถูกหวยแกจะมาเลี้ยงชมรมอีสานทุกคนเลย

หรือ
มื้อนี้มีงานพาแลง คำนางน้องกะเลยเอาหัวสิงใคไปปักบ๋าเทวดาว่าบ่ให้ฝนตกฮำงานยามกลางคืน
แปลว่า
วันนี้มีงานพาแลง คำนางน้องก็เลยเอาหัวตะใคร้ปักบนบานเทวดาว่าอย่าให้ฝนตกใส่งานตอนกลางคืนเลย

สั่นดอกหวา..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 77 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เบิ่งแยง

ภาษาอีสานคำว่า..เบิ่งแยง
ความหมายตรงๆ ====>
ดูแล/ดู/สอดส่องดูแล
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 21-12-2009 00:09:16

ตัวอย่าง

ไปเบิ่งแยงพ่อแหน่เด้อ
แปลว่า ไปดูแลพ่อหน่อยนะ

เบิ่ง หมายถึง ดู
ยง หมายถึง สอดส่องหรือเพ่งส่องดู

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 78 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แบ้

ภาษาอีสานคำว่า..แบ้
ความหมายตรงๆ ====>
แพะ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:36:19

ตัวอย่าง

เป็นศัพท์ที่อีสานอื่นก็คงไม่ใช้อีกตามเคย ผมก็ไม่เข้าใจเหมือนกันมาจากไหน
เช่น สมัยตะกี้บ้านข่อยเลี้ยงโตแบ้ ฮีดนมมันมากิน แซ่บบักคัก
แปลว่า เมื่อก่อนบ้้านเลี้ยงแพะ รีดนมมันมากินอร่อยเหาะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 79 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปลาข่อน

ภาษาอีสานคำว่า..ปลาข่อน
ความหมายตรงๆ ====>
ปลาไปรวมกันที่เดียว เนื่องจากน้ำเหลือน้อย เป็นหย่อมๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 15-06-2006 13:19:35

ตัวอย่าง

ปลาข่อน ไม่ใช่ ชื่อปลาชนิดหนึ่งนะครับ แต่เป็นลักษณะของปลาที่มารวมตัวขันบริเวณหนึ่ง เนื่องจากน้ำเริ่มบกลง (น้ำบก คือ น้ำลดลง, บก คือ ลดน้อยลง)

คำว่า ข่อน คือ ลักษณะที่มารวมตัวกันในที่ที่เดียว
ส่วน
แข่น คือ อัดนั่น หรือ เต็มไปด้วย.... เช่น มื้อนี้ อ้ายดลเอาภาษาอีสานมาเว้าอย่างแข่นๆเลย ก็คือ วันนี้พี่ดล นำความรู้ภาษาอีสานมาเล่า แบบอัดแน่นด้วยคุณภาพ ว่าอย่างนั้น

มาดูตัวอย่างปลาข่อนกัน

ปลาข่อนยามเกี่ยวเข่าบ้านเจ้าคือสิมีตะโตใหญ่ๆเน๊าะ ฟังเสียงบ้อน คือจั่งแข่แก่งหาง
แปลว่า
ปลาที่รวมกันเมื่อน้ำที่ลดลงที่บ้านคุณตอนฤดูเกี่ยวข้าว น่าจะมีแต่ตัวโตๆนะ ฟังเสียงปลาขึ้นมาผุดหายใจ เสียงยังจรเข้กวาดหาง

บ้อน คือ อาการที่ปลาขึ้นมาหายใจบนผิวน้ำ

เว้าหลาย แหงไปไกล ซ่ำนี่ก่อนเด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 80 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปืด

ภาษาอีสานคำว่า..ปืด
ความหมายตรงๆ ====>
แง้ม หรือ ค่อยๆเปิด
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 06-12-2010 12:44:30

ตัวอย่าง

เป็นคำกิริยา ความหมาย คล้ายกับ คำว่า "เปิด" แง้ม
แต่ในทางอีสาน " ปืด" หมายถึงการ แง้ม หรือ ไข(เปิด)
การกระทำ ที่ใช้คำว้า "ปืด" คือการค่อยๆ แง้ม

ตัวอย่าง
เซียงน้อย กำลังหาเลาะ ปืดเขียด

คำแปล
เซียงน้อยกำลังเสาะหา แง้มเปิดหาเขียด

ตัวอย่าง
แม่ใหญ่สอง บอกให้จันเพ็ญ หาปืดเอากระเป๋าเงิน อยู่กองซิ่น

คำแปล
ยายสองให้จันเพ็ญ หาเปิดหากระเป๋าเงิน ที่กองผ้าถุง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 81 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ปุ้ม

ภาษาอีสานคำว่า..ปุ้ม
ความหมายตรงๆ ====>
กลุ่มก้อน, พวง, ทลาย (หน่วยในการนับ)
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-12-2006 16:14:16

ตัวอย่าง

ปุ้ม หมายถึง กล่มก้อน หรือ พวง หรือ อะไรก็ได้ที่อยู่รวมกัน
ส่วนใหญ่ใช้กับผลไม้ที่ออกลูกเป็นพวง เช่น มะขาม, มะขามเทศ (บักขามแป หรือ บักขามเปีย), บักไฟ, บักหวดข่า, บักผีผ่วน, บักแงว
ส่วนผลไม้ที่ออกลูกเป็นผลเดี่ยวๆ ไม่มีปุ้ม เช่น บักเขียบ, บักโต่น, บักหุ่ง (บางพันธุ์ก็ออกลูกเป็นปุ้ม), บักอื๋อ

ง่ายๆนะครับ หากอยู่เดี่ยวๆ ให้เรียกว่า หน่วย หาก อยู่รวมกัน ให้เรียกว่า ปุ้ม เช่น บักม่วงหน่วยนึง หรือ รวมกัน ก็ บักม่วงปุ้มนึง

** คำว่า ปุ้ม หากไปด้วยกันก็เรียก เป็นปุ้มเป็นโงน เช่น ไปเป็นปุ้ทเป็นโงน แปลว่า ไปเป็นกลุ่มเป็นก้อน นั่นเอง

มาดูตัวอย่างบทสนทนากันนะครับ

สองสามมื้อมานี่ มันจั่งมาส้มปากแท้น้อ บักเซียงน้อย ไปต่อยบักขามมาให้อ้ายจักปุ้มแหน่น้า... เอาปุ่มที่มีหน่วยเหิ่มๆเด้อ มันจั่งสิบ่เข็ดแข่ว

แปลว่า
2-3 วันมานี่ รู้สึกเปรี้ยวปากจังเลย เซียงน้อย (เพิ่งสึกจากบวชเณร) ไปสอยมะขามมาให้พี่สักพวงหน่อยนะ เอาพวงที่มีลูกใกล้จะสุกนะ มันจะได้ไม่เข็ดฟัน

ต่อย หาก ใช้กับผลไม้ จะหมายถึง สอยผลไม่นั้นๆ
เหิ่ม ใกล้สุกแล้ว

สั่นดอกหว้า

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 82 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เป็นลาว ,เป็นล่าว

ภาษาอีสานคำว่า..เป็นลาว ,เป็นล่าว
ความหมายตรงๆ ====>
ไปตามๆกัน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 12-08-2006 12:07:55

ตัวอย่าง

คำนี้เขียนไม่ถูก เพราะการออกเสียงมันไม่เหมือนกับการเขียนภาษาไทย ลองออกเสียงเอาเองเด้อ
ตัวอย่าง
-มื่อคืนนี่พายุฝนตกแฮง ลมกะแฮงคัก ยามมื่อเซ่าขึ่นมา เหลียวออกไปนอกท่ง ต้นไม้ล้ม \"เป็นลาว\" เหลียวไปทางนา น้ำกะมาก เฮ็ดไห่ คันแทขาดโสก \"เป็นล่าว\" คือกัน

แปลว่า

-มื่อคืนนี้พายุฝนตกหนัก ลมแรงมาก ตอนเช้าขึ้นมา มองออกไปที่ชายทุ่ง ต้นไม้โค่นล้ม \"ไปตามๆกัน\" มองไปที่ทุ่งนา น้ำก็หลาก ทำให้คันนา ขาดโสก \"ไปตามๆกัน\"

หรือ
-ปีนี้อยู่เฮือนเลี้ยงไก่ไว่บักหลาย ว่าสิเอาไว้ต้มสู่หมู่กินยามหมู่มายามสั่นดอก แต่พอเข่าหน้าฝนมา ไก่กะพากัน เป็นพาก ตาย \"เป็นลาว\" เป็นตาเสียดายคัก
แปลว่า
-ปีนี้ที่บ้านเลี้ยงไก่ไว้เยอะ ว่าจะเอาไว้ต้มกินกับเพื่อน เวลาเพื่อนมาเยี่ยม แต่พอเข้าหน้าฝนมา ไก่ก็พากันเป็นโรคห่า ตาย \"เป็นเบือ\" น่าเสียดายมาก

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 83 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เปี่ยง

ภาษาอีสานคำว่า..เปี่ยง
ความหมายตรงๆ ====>
ซีก ชิ้น
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 12/10/2544 14:11:40

ตัวอย่าง

ผ่าบักแตงโมออกเป็น 4 เปี่ยง
แปลว่า
ผ่าแตงงโมออกเป็น 4 ชิ้น
....วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 84 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แป่ด

ภาษาอีสานคำว่า..แป่ด
ความหมายตรงๆ ====>
โผล่นิดหน่อย,แหลมออกมานิดหน่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 09-12-2006 11:25:13

ตัวอย่าง

แป่ด คือลักษณะที่อะไรบางอย่างโผล่ออกให้เห็น นิดหน่อย เช่น
หำแป่ด หมายถึง ไข่โผล่ให้เห็นนิดหน่อย

ผู้บ่าวดล โกนหนวดโกนเคราออกเรียบร้อย ปะแป้งแต่งโตปลอมเป็นผู้ญิง ใส่ชุดเกาะเอิ่ก เท่อย่างคัก เบิ่งบ่ออกเลยล่ะว่าเป็นผู้ซาย มีอยู่ช่วงนึง เลายกแก้วน้ำขึ้นกินน้ำ ขนขี้ตะแร้เลาแป่ด กะยังว้ากะยังว่า

แปลว่า
หนุ่มดล โกนหนวดโกนเคราออกเกลี้ยงเกลา ปะแป้งแต่งตัวปลอมเป็นผู้หญิง ใส่ชุดเกาะอก เท่มาก ดูไม่ออกเลยล่ะว่าเป็นผู้ชาย มีอยู่ช่วงหนึ่ง แกยกแก้วน้ำขึ้นดื่มน้ำ ขนรักแร้แกโผล่พลอมแพลมออกมา น่ะสิ???

(อย่าไปเฮ็ดอีกจักเทื่อเด้อแนวนี่)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 85 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แปน

ภาษาอีสานคำว่า..แปน
ความหมายตรงๆ ====>
หมดเกลี้ยง, สะอาด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 7/28/01 10:49:51 PM

ตัวอย่าง

เว้าแบบแปนๆ ถึงอ้ายมีแฟนก็ยังคึดฮอด

แปลว่า พูดจนหมดเปลือกเลยว่าถึงพี่จะมีแผนแล้วน้องก็ยังคิดถึงพี่อยู่

อีกอันนะครับ
มาฮอดเฮือนเจ้า คือแปนดีแท้ สงสัยลูกสาวถึกสั่งสอนมาดี
แปลว่า มาถึงบ้านคุณ ทำไมสะอาดจัง สงสัยเลี้ยงสั่งสอนลูกสาวมาดี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 86 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ไป่ ,ไป๊

ภาษาอีสานคำว่า..ไป่ ,ไป๊
ความหมายตรงๆ ====>
หรือยัง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 02-06-2006 12:25:25

ตัวอย่าง

ไป่ หรือไป๊ (บ่อฮู้สิสะกดจั่งได๋ ออกเสียงเอาเองเด้อ)
ความหมาว่า หรือยัง เป็นลักษณะแสดงคำถาม ว่าทำอะไรแล้วหรือยัง เช่น

-บ่าวหน่อกินเข่าไป่---คุณหนุ่มหน่อทานข้าวหรือยัง
-พระมหาบัติสิกไป่----พระมหาบัติลาสิกขาบทหรือยัง
-น้องพอลล่ามีผัวไป่---น้องพอลล่าแต่งงานหรือยัง
-มีเหล่าแล่ว มีกับแกล้มไป่---มีสุราพร้อมแล้ว มีกลับแกล้มหรือยัง
-อ้ายกระบี่โลหิต ลาวเฒ่าไป่---บ่ ลาวบ่ทันเฒ่าดอก ลาวหองกะหนุ่มๆอยู่ (หล่อพร้อม).....

สั่นตั๊ว..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 87 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ผวยเป็นเผียง / ไผเป็นหยัง

ภาษาอีสานคำว่า..ผวยเป็นเผียง / ไผเป็นหยัง
ความหมายตรงๆ ====>
ใครเป็นอะไร
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 13-01-2012 08:19:11

ตัวอย่าง

ผวย มาจากคำว่า ไผผู้ใด๋ หรือผู้ใด๋ เวลาพูดเร็วๆออกเสียงเป็น ผวย

เผียง มาจากคำว่า พิสัง (อิหยัง ซึ่งมีความหมายเดียวกัน) พูดเร็วกลายเป็น เผียง

ผวย หมายถึง ใคร

เผียง หมายถึง อะไร

อิหยัง อิสัง พิสัง หมายถึง อะไร



เช่น มื้อคืน ผวยเป็นเผียง คือเสียงดังเเท้

แปลว่า เมื่อคืนใครเป็นอะไร ทำไมเสียงดังจัง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 88 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เผี่ยน

ภาษาอีสานคำว่า..เผี่ยน
ความหมายตรงๆ ====>
หมด, หมดเกลี้ยง, ไม่เหลือ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 03-09-2007 16:14:32

ตัวอย่าง

คำว่า เผี่ยน หมายถึง หมด, หมดเกลี้ยง, ไม่เหลือ

เป็นคำวิเศษณ์



มาดูตัวอย่างกันนะครับ

น้องพี่จั่งใด๋มากินเนื้อปลาเผี่ยนจั่งซี้ ก๋าวาสิบ่เหลือให้แมวจักหน่อยแหน่บ่

แปลว่า

น้องพี่ทำไมมากินเนื้อปลาหมดเกลี้ยงอย่างนี้ กะว่าไม่ให้เหลือไว้ให้แมวกินบ้างหรือไร



อีกตัวอย่างนะครับ

อ้ายดล เลามักการบรรยาย โดยเฉพาะที่มหาลัยเอกชน เว้าบรรยายยามใด๋ เลาสิเก็บรายละเอียดจนเผี่ยนเหมิดเลย จนนักศึกษาสาวๆเหมิดควมสิถามพู้นหล่ะ สิเดิกดึ่นปานใด๋ เลากะสิเว้าเก็บเอาจนเผี่ยน

แปลว่า

พี่ดล แกชอบการบรรยาย โดยเฉพาะที่มหาวิทยาลัยเอกชน พูดบรรยาครั้งใด แกจะเก็ยรายละเอียดจนหมด จนนักศึกษาสาวๆ หมดคำถาม จะดึกดื่นเพียงใด แกก็จะเล่าเก็บรายละเอียดจนหมด



เอาไว้ส่ำนี้ก่อน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 89 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โผด, โพ๋ด, หพด

ภาษาอีสานคำว่า..โผด, โพ๋ด, หพด
ความหมายตรงๆ ====>
ปล่อยทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 18-02-2006 15:42:42

ตัวอย่าง

ตัวนี้ไม่รู้ว่าภาษาไทยเขียนอย่างไรกันแน่ ก็ออกเสียงเหมือนข้าวโพด แถมไม้จัตวา ว่างั้น
มาดูความหมายและตัวอย่างกัน

แมวอยู่บ้านข่อยมันคูณคือจั่งหยังนี่ หนูกะบ่ไล่ หนำซ้ำขี่กะบกถม
ข่อยกำลังสิเอามันไปโผด อยู่ป่า ตอนนี้
แปลว่า
แมวที่อยู่บ้านมันดีจริงจริ้งงงง (ที่จริงแล้ว คูณแปลว่าดี ในตอนนี้เขาประชด) หนูก็ไม่ไล่จับ หนำซ้ำถ่ายอุจจาระแล้วยังไม่กลบอีก (ปรกติแมวจะกลบกองถ่ายทุกครั้ง)
ผมกำลังจะเอามันไปปล่อยทิ้งที่ป่าตอนนี้แหละ

ใช้ โผดล โหพด, โพ๋ด, หพด อะไรก็ได้ เลือกเอาได้เลย แต่ให้อ่านโผด

บ่าวหน่อวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 90 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พ่อฮัก เเม่ฮัก

ภาษาอีสานคำว่า..พ่อฮัก เเม่ฮัก
ความหมายตรงๆ ====>
พ่อเเม่บุญธรรม
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: คนต้าย
เมื่อวันที่:: 14-12-2006 20:16:49

ตัวอย่าง

พ่อฮัก เเม่ฮัก รับข่อยไปเลี้ยงเด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 91 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พิสัง,เผียง

ภาษาอีสานคำว่า..พิสัง,เผียง
ความหมายตรงๆ ====>
อะไร,ทำไม
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 16-12-2009 03:53:41

ตัวอย่าง

เฮ็ดเผียงอยู่ คือมาช้าแท้ หรือ เฮ็ดพิสังอยู่คอมาช้าแท้
หรือผวยเฮ็ดเผียงอยู่คือเสียงดังแท้
ทำอะไรอยู่ ทำไมมาช้าจัง หรือ ใครทำอะไรทำไมเสียงดังจัง

(เผียง มาจากคำว่า พิสัง พูดเร็วๆกลายเป็น เผียง
บางแห่งใช้คำว่า หยัง หรือ อิหยัง ก็มีความหมายเดียวกัน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 92 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พืช-ผัก-หมากไม้

ภาษาอีสานคำว่า..พืช-ผัก-หมากไม้
ความหมายตรงๆ ====>
พืช-ผัก-ผลไม้
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 12-09-2006 11:48:38

ตัวอย่าง

(บัก บางแห่งออกเสียงว่า หมาก)
(หน่วย หมายถึงผลหรือลูก เช่น หน่วยบักมี่ หมายถึง ลูกขนุน)

บักอึ = ฟักทอง
บักแค่ง = มะเขือพวง
บักเขือเคือ (ขอนแก่นออกเสียง บักเฉียเชีย) = มะเขือเทศ
บักโป้งเล็น = มะเขือเทศ
ผักหอมเป, ผักหอมแป = ผักชีฝรั่ง
ผักซี = ผักชีลาว
ผักซีจีน = ผักชี
ผักอีหล่า = สะระแหน่
ผักตำนิน = ผักตำลึง
ผักหม = ผักโขม
บักลิ้นฟ้า = เพกา
ผักกะเดา = สะเดา
ผักไส่, ผักไซ = มะระขี้นก
ผักขา = ชะอม
หัวสิงไค = ตะไคร้
บักบก = จะบก
บักอีเว่อ, บักหูด = มะกรูด
ถั่วดิน = ถั่วลิสง
บักน้ำ = บักน้ำเต้า
บักโต่น = ฟักเขียว
บักหุ่ง = มะละกอ
แตงซ้าง = แตงร้าน
แตงจิง = แตงไทย
มันแกว = มัน (เช่นมันผิวสีแดง เป็นต้น)
มันแกวตะเภา = มันแกว
ผักตินโตก, ผักตบ = ผักตบชวา
ผักอีฮุม = มะรุม
ผักแป้น = คึ่นช่าย
ผักบั่ว = ต้นหอม
ผักอีตู่ = แมงลัก
ผักหนอก = ใบบัวบก
ยานาง = หญ้านาง
เครือหมาน้อย (ขอนแก่นออกเสียง เชียหมาน้อย) = เครือพระพาย, กรุงเขมา
เครือตดหมา (ขอนแก่นออกเสียง เชียตดหมา) = เครือตูดหมูตูดหมา
ผักกะเสด, ผักกะถิน = กระถินบ้าน, กระถินไทย
ผักปัง, ผักหมื่น = ผักปลัง
ผักอีฮีน = ผักขาเขียด
ผักก่าม = ผักกุ่มบก
ผักกุ่ม = ผักกุ่มน้ำ
ผักกูด = ผักกูดขาว
ผักกาดนาด, ขะเม็กหมอ = ผักกาดนา
ผักกาดดง = ผักกาดกบ
ผักเสี้ยนขาว = ผักเสี้ยนผี
ตำลึง, ตำลึงทอง = กะทกรก, เงาะป่า
ผักกาดย่า = ช้าเสือด
ขี้มิ่น, ข้าวมิ่น = ขมิ้น
มันปา = กันเกรา
อือทือ (ดอกแดง) = กระทือ
อือทือ (ดอกเหลือง) = ไพล
ผักลิ้นปี่ = หูปลาช่อน
ผักปอด = แพงพวยน้ำ

บักมี่,บักมี้ = ขนุน
บักเขียบ (ขอนแก่น ออกเสียงว่า บักเฉียบ) = น้อยหน่า
บักทัน = พุทรา
บักเล็บแมว = ผลเล็บเหยี่ยว
บักเฟียง = มะเฟือง
บักข้าวเม่า = มะเม่า
บักสีดา = ฝรั่ง
ตังบี้ = ต่ายควาย, ก้อม
บักต้องแล่ง = นมน้อย
บักก้นคก = ตับเต่าน้อย, กล้วยเต่า
บักสิลา, บักพิลา = ทับทิม
บักขามแป = มะขามเทศ
บักค้อ = สะคร้อ
บักเหลื่อม (ขอนแก่นออกเสียง บักเหลี่ยม) = หนำเลี๊ยบ
บักนัด = สัปปะรด
บักโก = ตะโก
บักหวดข่า, บักหวดคา = มะหวด
บักผีพวน, ผีพ่วน = นมควาย
บักสัง = กะสัง
บักส้มมอ = สมอไทย
หมากต้อง = กระท้อน
บักเค็ง = เขลง

บักหุ่งเทพ, บักหุ่งเทศ = ละหุ่ง
สำสา, ฉำฉา = จามจุรี, ก้ามปู
เสี้ยว = ชงโค
ก้วยน้อย = นมแมว
ส้มโมง = ชะมวง
ไข่เน่า = คำมอกหลวง
ท่ม = กระทุ่มโคก
บักแตก = กระทงลาย
ช้างน้าว = กระแจะ
ค้อแลน = กรวยป่า
หมากเขือบ้า = ลำโพง, ลำโพงกาสลัก
ว่านขี้ = อุตพิต
กากะเลา, อาเลา = อินทนิลบก
สะเลเต = มหาหงส์
บักแต้ = มะค่าแต้
บักงิ้ว = ต้นนุ่น
งิ้วผา = ต้นงิ้ว (มีหนาม และดอกสีแดง)
ก้านของ = ปีบ, กาซะลอง
ผือ = กก
ผักอีตู่ไทย = กระเพรา
ผักอีตู่แหล่, โหระพา = โหระพา
ผักอีเลิด = ชะพลู
เทา = สาหร่ายน้ำจืด (สไปโรไจร่า)
ไข่ผำ, หมากไข่ผำ = ผำ, ไข่ขำ, ไข่น้ำ
คันจอง = ก้านจอง
แคท่ง = แคนา, แคป่า
ผักกะเสดน้ำ = ผักกระเฉด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 93 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า พู่น

ภาษาอีสานคำว่า..พู่น
ความหมายตรงๆ ====>
โน่น..
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: junthapron
เมื่อวันที่:: 01-09-2008 23:17:44

ตัวอย่าง

\"อีนางเห็นพร้าบ๊อ\"
\"พู่น อีแม๊ วางอยู่พู๊นข่างโอ่งน้ำพู๊น\" (ถ้าออกเสียงยิ่งยาวแสดงว่ายิ่งไกล..ไกลมากๆๆๆ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 94 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เพียง

ภาษาอีสานคำว่า..เพียง
ความหมายตรงๆ ====>
เท่า ๆ...
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: ดังฮาบ
เมื่อวันที่:: 18-04-2007 22:47:34

ตัวอย่าง

เอากระดาษมาตัดให้มันเพียงกัน

เอากระดาษมาตัดให้เท่ากัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 95 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มอ ,หม่อ

ภาษาอีสานคำว่า..มอ ,หม่อ
ความหมายตรงๆ ====>
ริม ,อยู่ไกล้ริม ,ชิดขอบ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 17-09-2006 22:25:32

ตัวอย่าง

มอ หรือ หม่อ บ่ฮู้ว่าสิเขียนจั่งได๋ ออกเสียงให้มันถืกกะแล่วกัน
แปลว่า อยู่ริม หรืออยู่ชิดขอบ เช่น

-พ่อใหญ่บัติ พาลูกซายไปเบิ่งน้ำมาก อยู่ฝั่งห่วย ลาวเลยบอกลูกว่า บักหล่า อย่าสะไปยืนอยู่ \"มอ\" หลายเด้อ เดี๋ยวมันสิหัวสักตกน้ำ ตายน้ำ พ่อซ่อยบ่ทันเด้

แปลว่า

-คุณตาบัติ พาลูกซายไปดูน้ำหลาก ที่ริมฝั่งห้วย แกเลยบอกกับลูกว่า หนู อย่าไปยืนอยู่ \"ริมฝั่ง\" มากนักนะ เดี๋ยวจะหัวคะมำตกน้ำ จมน้ำตาย พ่อซ่วยไม่ทันนะ

หรือ
-ไปไป ซิ่ง โตไปขึ้นบักค้อมากินกับแจ่วแหน่ อย่าสะไต่ไป \"มอ\" หลายเด้อ เดี๋ยวง่ามันสิพาลิเด้ ตกต้นค้อ ขาหักขาห่าน เด้
แปล
-ไปไป ซิ่ง ช่วยไปปีนต้นสะคร้อ เก็บลูกสะคร้อมากินกับน้ำพริกหน่อย อย่าไต่ไป \"ชิดขอบ\" เหยียบกิ่งเล็กๆ นะ เดี๋ยวมันจะฉีกขาด ตกต้นสะคร้อ ขาหัก นะ (จะบอกให้)

พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 96 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มะลึ่งตึ้งตั้ง

ภาษาอีสานคำว่า..มะลึ่งตึ้งตั้ง
ความหมายตรงๆ ====>
อึกกระทึกครึกโครม
อ้างอิงจังหวัด :: อุบลราชธานี
จากคุณ:: ป้าหน่อย
เมื่อวันที่:: 14-02-2010 16:56:15

ตัวอย่าง

เช่น อ้าวแม่ป้า แม่นบ้านเจ้าเป็นหยังกัน มาคือเสียงมะลึ่งตึ้งตั้งแท้บาดเนี่ย

หมายความว่า: ป้าจ๊ะ ที่บ้านเกิดอะไรขึ้น เสียงดังอึก กระทึก ครึกโครมเชียว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 97 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิด

ภาษาอีสานคำว่า..มิด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบ,เงียบสนิท,หรือนิทพอดี
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 07-04-2010 16:56:38

ตัวอย่าง

อย่าปากเขาสิได้ยิน มิดเสียงไว้ คำแปล เงียบๆหน่อยคนอื่นจะได้ยิน เงียบสนิท

อย่าไปเว้าให้ผูได๋ฟักเด้อเยียบให้มิด คำแปล อย่าไปพูดให้ใครฟังปิดให้สนิท


บ่อมีไผ๋อยู่เลย มิดจัด! คำแปล ไม่มีใครอยู่เลยเงียบสนิท

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 98 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มิดจั๊ด

ภาษาอีสานคำว่า..มิดจั๊ด
ความหมายตรงๆ ====>
เงียบสนิท,เงียบหาย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 01-09-2006 09:03:06

ตัวอย่าง

ลักษณะของมิดจั๊ดคือ จากที่เคยมีเสียงดัง อยู่ๆ ก็เงียบไปกระทันหัน ทันทีทันใด....เช่น

ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังเต้นหน้าฮ้านอยู่ม่วนๆ ไฟผัดดับ มิดจั๊ดเลย
แปล :
ดนตรีเล่นอย่างมันส์ กำลังดิ้นหน้าเวทีอย่างสนุก ไฟเกิดดับ เงียบสนิท!!!

ตะผัดพ่อใหญ่ดลเลาไปเฮ็ดงานอยู่ไต้หวัน บ่มีไผฮู้ข่าวเลาเลย มิดจั๊ดเลย
แปล:
ตั้งแต่พ่อใหญ่ดลแกไปทำงานที่ไต้หวัน ไม่มีใครรู้ข่าวแกเลย เงียบหายไปเลย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 99 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มื้อละเทื่อ

ภาษาอีสานคำว่า..มื้อละเทื่อ
ความหมายตรงๆ ====>
วันละครั้ง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 02-10-2010 23:45:47

ตัวอย่าง

มื้อ=วัน

เทื่อ=ครั้ง (เทื่อ ออกเสียงว่า เถื่อ)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 100 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า มุนอุ้ยปุ้ย

ภาษาอีสานคำว่า..มุนอุ้ยปุ้ย
ความหมายตรงๆ ====>
แหลกละเอียด หรือ ไม่มีชิ้นดี
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:36:35

ตัวอย่าง

มื้อวานนี้หมอลำคณะเสียงอีสานมาแสดงอยู่บ้านเฮา คนดีกันหัวแตกมุนอุ้ยปุ้ย ไม่มีชิ้นดีเลย


ปอยฝ้ายฝากมา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 101 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ย้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ย้อน
ความหมายตรงๆ ====>
การขยับกายขึ้นลงตามจังหวะเสียงดนตรี
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: อีเกียแดง {แห่งรัตติกาล}
เมื่อวันที่:: 05-01-2013 08:01:09

ตัวอย่าง

การทำในลักษณะนี้คือทำเพียงแต่พองามเป็นจังหวะ ภาษาอีสานเรียกว่าย้อน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 102 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยอม (ออกสำเนียงให้ถืกเด้อ)

ภาษาอีสานคำว่า..ยอม (ออกสำเนียงให้ถืกเด้อ)
ความหมายตรงๆ ====>
กินทีละนิด,กินคำเล็กๆ (ตรงข้ามกับโป่ม)
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 20-05-2006 11:56:14

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล เลามักคักแท้ๆ ตั้วกับก้อยงัวนี่กะดาย... คุ้ยเอาคุ้ยเอา จนบ่าวหน่อฉิ๋ว กะเลยว่า “พ่อใหญ่อันนี่ กินยอมๆ แหน่”

แปล
พ่อเฒ่าดล แกชอบมากเลยนะ ลาบเนื้อวัวดิบๆ เนี่ย... กินเอา กินเอา(คำใหญ่ๆ) จนบ่าวหน่อหมั่นไส้ ก็เลยว่า “ตาคนนี้ ค่อยๆ กินทีละนิด หน่อยสิ”

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 103 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ยู่, หยู้, ญู่

ภาษาอีสานคำว่า..ยู่, หยู้, ญู่
ความหมายตรงๆ ====>
ดัน, ผลัก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-05-2007 11:48:58

ตัวอย่าง

ยู่, หยู้, ญู่ ไม่รู้ว่าเขียนยังไงจะถูก แปลว่า ดัน, ผลัก (PUSH)
เวลาออกเสียงต้อง เอาเอาจมูกมาแตะกับริมฝีปาก และหายใจเข้า แล้วอ่าน (โอย..ลำบาก)

ตัวอย่าง
บ่าวบุญแหงม เลาขับรถไปติดหล่ม กะเลาเอิ้นหมู่พวกมาซอยกันยู่รถเลาออกจากขี้ตม
แปลว่า
บ่าวบุญแหงม แกขับรถไปติดหล่ม แกก็เลยเรียกเพื่อนฝูงมาช่วยกันดันรถขึ้นจากโคลน

จบ.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 104 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แยง

ภาษาอีสานคำว่า..แยง
ความหมายตรงๆ ====>
อาการส่อง,สอดส่อง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/15/2002 6:40:09 AM

ตัวอย่าง

ยงแวน = ส่องกระจก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 105 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แยงเงา

ภาษาอีสานคำว่า..แยงเงา
ความหมายตรงๆ ====>
ดูเงา/มองเงา (การส่องกระจก เรียกว่า แยงแว่น )
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 22-07-2010 17:16:01

ตัวอย่าง

สิเฮ็ดหยัง แยงเงาเจ้าของแหน่

แปลว่า จะทำอะไร ดูเงาตัวเองบ้าง

ถ้าคำว่า แยง แปลว่า ดู มอง อย่างพินิจพิจารณา ดูอย่างใคร่ครวญ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 106 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ลอม

ภาษาอีสานคำว่า..ลอม
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะอาการที่กองขึ้นรวมกัน
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: อีเกียแดง {แห่งรัตติกาล}
เมื่อวันที่:: 31-12-2012 15:50:03

ตัวอย่าง

เช่น..

ข้าวที่เกี่ยวเสร็จแล้วถูกมัดเป็นฟ่อนๆ แล้วหาบมาวางเรียงกันที่ลานเรียกว่า ลอมข้าว
ถ้าเป็นฟางก็จะเรียกเป็น ลอมเฟียง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 107 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แลน,แล่น

ภาษาอีสานคำว่า..แลน,แล่น
ความหมายตรงๆ ====>
วิ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 1/3/2002 11:15:32 PM

ตัวอย่าง

เจ้ามาคือแลนหันแท้
แปลว่า
ท่านทำไมวิ่งเร็วอย่างนี้
ใช้แลน จะให้สำเนียงมากกว่า แล่น
เพิ่นวา....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 108 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แล้ว (ออกเป็นเสียงโท)

ภาษาอีสานคำว่า..แล้ว (ออกเป็นเสียงโท)
ความหมายตรงๆ ====>
เสร็จ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 00:49:15

ตัวอย่าง

แปลว่า เสร็จ ขึ้นอยู่กับบริบทด้วยครับ ลักษณะประโยคด้วยครับ ไม่ได้แปลว่าแล้วนะครับ
เช่น แม่:บักหล่า มาซอยเวียกแม่ทางในแน่ลูก
ลูกชาย:ลูกกะยังบ่แล้วนาแม่ เวียกลูกหั่น *นา เป็นคำสร้อยของคนหนองคายประมาณว่า อ่ะ หรืออ่าเสร็จ ยังบ่แล้วนา-ยังไม่เสร็จอ่า

แปล แม่:มาช่วยงานแม่ข้างในหน่อยลูก
ลูกชาย:งานผมก็ยังไม่เสร็จเลยครับ

ปลคนท้องถิ่นหนองคาย โดยเฉพาะชานเมือง หรือที่เรียกไทหนองคายนิยมเรียกแทนตัวเองว่าลูก เวลาคุยกับพ่อแม่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 109 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ว่าด้วยเรื่องมื้ออาหาร

ภาษาอีสานคำว่า..ว่าด้วยเรื่องมื้ออาหาร
ความหมายตรงๆ ====>
มื้ออาหารทั้งงหมด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 18/1/45 0:24:55

ตัวอย่าง

ข้าวเช้า....ข้าวงาย
ข้าวเที่ยง....ข้าวสวย
ข้าวเย็น.....ข้าวแลง

วาแหล่ว.

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 110 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ว่าด้วยเรื่องอวัยวะ

ภาษาอีสานคำว่า..ว่าด้วยเรื่องอวัยวะ
ความหมายตรงๆ ====>
อวัยวะของร่างกาย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:30:02

ตัวอย่าง

ในบางคำของภาษาอีสาน ใช้คำเดียวกันกับภาษาไทยเลย แต่จะขอเล่าเฉพาะที่แตกต่างกันนะครับ
ภาษากลาง ภาษาอีสาน
จมูก ==> ดัง
จมูกไม่มีดั้ง ==> ดังแหมบ
น้ำมูก ==> ขี้มูก
น้ำมูกที่แห้ง ==> ขี้ดัง
จมูกรอใหญ่ ==> ฮูดังปึ่ง
ฟัน ==> แข่ว
ฟันหลอ ==> แข่ววอง
ริมฝีปาก ==> ผีสบ
คาง ==> คางกะไต
ศอก ==> แขนศอก
นิ้วหัวแม่มือ ==> นิ้วโป้
นิ้วเท้า ==> หัวโป้ตีน
ก้น ==> ดาก
เอว ==> แอว
ไหล่ ==> เปี้ยง
ผมหยิก ==> หัวหยอง
หัวล้าน ==> หัวเถิก
ส่นเท้า ==> สะนอง
น่อง ==> บีแข้ง
ขาอ่อน ==> ขาโต้น
บ่า ==> บ่าไหล่
เดินตีนเปล่า ==> ยางอีเปิ่ม


ลาววา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 111 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เว้าบาป

ภาษาอีสานคำว่า..เว้าบาป
ความหมายตรงๆ ====>
ให้ร้าย, พูดจาให้ร้าย, พูดให้ร้าย
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 17-02-2009 12:58:19

ตัวอย่าง

คำว่า เว้าบาป แปลตามภาษา ก็คือ ให้ร้าย, พูดจาให้ร้าย

มาดูตัวอย่างกันนะครับ

เจ้าคือมาเว้าบาปข่อยแท้ อีหลีแล้ว ข่อยบ่ได้เป็นคนที่เจ้าชู้ขนาดนั้นดอก แค่เห็นสาวๆทุกคนจบๆงามๆไปเหมิดกะซ่ำนั้นเอง

แปลว่า คุณอย่ามาพูดให้ร้ายผมหน่อยเลย จริงๆแล้วผมไม่ใช่คนเจ้าชู้ขนาดนั้นหรอก แค่เห็นสาวๆทุกคนสวยงามไปหมดก็เท่านั้น

ซ่ำนี้หละ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 112 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เวียก

ภาษาอีสานคำว่า..เวียก
ความหมายตรงๆ ====>
งาน
อ้างอิงจังหวัด :: อุดรธานี
จากคุณ:: เซียงโคเล
เมื่อวันที่:: 20-04-2012 10:56:14

ตัวอย่าง

บ่ไปกินบุญนำเขาดอกมื้อนี่ เคิกเวียก
(ไม่ไปกินเลี้ยงงานบุญเพราะเสียเวลาทำงาน)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 113 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สริด

ภาษาอีสานคำว่า..สริด
ความหมายตรงๆ ====>
ดัดจริด
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: เเบม เชียงรายเจ้า
เมื่อวันที่:: 14-11-2007 11:48:17

ตัวอย่าง

เด็กเชียงราย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 114 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย

ภาษาอีสานคำว่า..ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย
ความหมายตรงๆ ====>
งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว
อ้างอิงจังหวัด :: ปทุมธานี
จากคุณ:: แป้นปีก
เมื่อวันที่:: 13-07-2007 11:05:20

ตัวอย่าง

คำว่า ส้วยล้วย, หร่วยส่วย, ส่วยหล่วย นั้น แปลว่า งาม อ่อนช้อย เป็นระเบียบ เป็นแถวเป็นแนว

ปรกติภาษาอีสานจะไม่ค่อยพูด ร เรือกัน เลยใช้ ล ลิงแทน
คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย เป็นคำวิเศษณ์ เอาไว้บรรยายลักษณะอาการครับ

มาดูตัวอย่างกัน

น้องคำนางหล้าเอ๋ย นิ้วมือเจ้ามาคืองามส่วยหล่วยแท้หละหล่า เป็นตาเอามือเจ้าไปบีบเข้าปุ้น คือสิแล้วเร็วดีเน๊าะ
แปลว่า
น้องคำนางเอ๋ย นิ้วมือของเจ้าช่างงามเป็นระเบียบดีจังเลย น่าจะเอามือเจ้าไปบีบขนทจีนนะ ท่าจะเสร็จเร็ว

คำที่แสดงความเป็นระเบียบก็จะมี อีกคำ เช่น ซ่ายล่าย คือ การเรียงกันอย่างเป็นระเบียบ

เช่น เห็นนักเรียนเข้าแถวกันซ่ายล่าย เบิ่งแล้วสำบายตาดีแท้
แปลว่า เห็นนักเรียนเข้าแถวกันเป็นระเบียบ ดูแล้วสบายตาดี

คำว่า ส่วยหล่วย หรือ ส้วยล่วย จะออกไปในแนวทาง สวยงาม
ซ่ายล่าย จะออกไปทางเป็นระเบียบ ครับ

บ่าวหน่อ บอกอย่างนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 115 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่อ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่อ
ความหมายตรงๆ ====>
ซักไซร้ไล่เรียง, ช่างถามแซกซอก
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 11-05-2010 17:53:13

ตัวอย่าง

จันแรม . อีหยังนิ อีพ่อ
พ่อ ขวดโหล
จันแรม เอาไว้ใส่หยัง
พ่อ บ๊ะ..คือมามัก ส่อ แท้ อีนี่ ฮึ
คำแปล
จันแรม อะไรนี่พ่อ
พ่อ ขวดโหล
จันแรม เอาไว้ใส่อะไรหละ
พ่อ เอ..ทำไม ชอบซักไซร้ไล่เรียง จัง เด็กคนนี้

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 116 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะเด็ด

ภาษาอีสานคำว่า..สะเด็ด
ความหมายตรงๆ ====>
แห้งหมาด ๆ , ความชื้นออกหมดแล้ว
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 23-11-2010 20:10:07

ตัวอย่าง

การใช้คำว่า สะเด็ด ในภาคอีสาน หมายถึง น้ำออกหมดแล้ว
หรือแห้งพอหมาด ๆ เช่น
ตัวอย่าง
บักเซียงล้างผักกาดในน้ำแล้ว ญอผักขึ้นมาจากน้ำ รอให้มันสะเด็ดน้ำก่อน จึงเอามาใส่จาน

คำแปล
เซียง ล้างผักกาดในน้ำแล้ว ยกผักขึ้นมาจากน้ำ รอให้แห้งน้ำหมาด ๆ
แล้วจึงเอามาใส่จาน

ตัวอย่าง
นางน้อยปั้นผ้าที่ซักเสร็จแล้ว จนสะเด็ดน้ำแล้ว จึงเอาไปตาก

คำแปล
นางน้อยบิดผ้า ที่ซักเสร็จแล้ว จนพอหมาดๆ จึงเอาไปตาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 117 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สะหง่าวสะหงี่ว

ภาษาอีสานคำว่า..สะหง่าวสะหงี่ว
ความหมายตรงๆ ====>
ผงาบ ๆ ใกล้จะใจขาดตาย หรือ จะเป็นลม
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: จารคำแหว
เมื่อวันที่:: 22-12-2009 10:24:30

ตัวอย่าง

(กรุณาอ่านออกเสียงภูไทยอำเภอนาแก)
โหย่ว..ทิดนัด ผู้เหลอเอาเกอเส่อเหย่นในคุ เบิ่งดุมันสะหง่าวสะหงี่วอยู่ฮั้น

แปลว่า
เอะ...ทิดนัด ใคร (ผู้เหลอ) เอาเกอ (เอาเกลือ) เส่อ (ใส่) เหย่น (ปลาไหล) ในคุ(ในครุถัง) เบิ่งดุ (ดูสิ) มันสะหง่าวสะหงี่ว (มันผงาบ ๆ ) อยู่ฮั้น (อยู่นั่น)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 118 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สักกะโยง

ภาษาอีสานคำว่า..สักกะโยง
ความหมายตรงๆ ====>
เต้นแร้งเต้นกา
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 07-06-2008 16:57:15

ตัวอย่าง

คำว่า สักกะโยง แปลว่า เต้นแร้งแต้นกา เต้นสักกะโยง

กระบี่สุริยัน : กระบี่หรรษา เจ้าคือมาเต้นสักกะโยงอยู่หม่องนี่ บ่อายเขาบ๊อ
กระบี่หรรษา : กะซาง บ่งึด ข่อยมักมวน

แปล
กระบี่สุริยัน : กระยี่หรรษา ทำไมคุณมาเต้นแรงเต้นการอย่างนี้ ไม่อายเขาเหรอ
แระบี่หรรษา : ก็ช่างสิ ไม่สนใจหรอก ฉันรักสนุก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 119 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สัตว์ + แมงต่างๆ

ภาษาอีสานคำว่า..สัตว์ + แมงต่างๆ
ความหมายตรงๆ ====>
สัตว์ + แมลงต่างๆ
อ้างอิงจังหวัด :: อีสานทั่วไป
จากคุณ:: มังกรดียวดาย
เมื่อวันที่:: 13-09-2006 10:55:17

ตัวอย่าง

กะปอม, ขี้กะท่าง = กิ้งก่า
ขี้เกี้ยม (ขอนแก่นออกเสียง ฉี่เจี้ยม) = จิ้งจก
ขี้โกะ, ขี้โก๋ = จิ้งเหลน
จิโป่ม (บางแห่งเรียก จิลอ) = จิ้งโคร่ง, จิ้งโกร่ง
จิหรีด = จิ้งหรีด (จีงหรีดทองคำ)
จิล่อ, จิลอ = จิงหรีดเล็ก
จิโหลน = ลูกจิ้งหรีดที่ปีกยังไม่ขึ้น
จินาย = จิ้งหรีดทองแดง
แมงจิซอน = แมงกระชอน
แมงคาม = แมงกว่าง, ด้วงกว่าง
แมงแคง = แมงแกง
แมงวัน = แมลงวัน
แมงสาบ = แมลงสาบ
แมงภู่, แมงพุ = แมลงภู่, ภมร
แมงเงา = แมงป่องช้าง
แมงงอด = แมงป่อง
แมงย่างซิ้น = แมงมุมชนิดหนึ่ง ตัวลายเหลือง ทำรังเป็นข่ายวงกลมสำหรับดักเหยื่อ
ยายอีมอม, แมงอีม่อม = แมลงไม้
แมงกะบี้, แมงกะเบื้อ = ผีเสื้อ
แมงบ้ง = ตัวบุ้ง
แมงง่องแง้ง = ลูกน้ำ(ลูกยุง)
ขี้ไก่กือ = กิ้งกือ
ขี้ไก่เดือน(ขอนแก่นออกเสียง ขี้ไก่เดียน), ขี้ดักเดือน = ไส้เดือน
ขี้เข็บ = ตะขาบ

แมงระงำ = ตัวอ่อนแมงปอ ก่อนที่จะลอกคราบเป็นแมลงปอ
แมงเหนี่ยว = ตัวอ่อนแมลงปอคอปเตอร์ ก่อนที่จะลอกคราบ
แมงโกก, แมงคันโซ่ = แมลงปอ
ฮวก = ลูกอ๊อด
เขียดคันคาก, ขี้คันคาก, คันคาก = คางคก
เขียดตาปาด = เขียดปาด
เผิ้ง, เผิ่ง = ผึ้งชนิดที่ทำรังตามโพรงไม้ มีหลายๆแพ ในรังเดียวกัน
มิ้ม, มิ่ม = ผึ้ง
ม้อน = ตัวไหม
กับแก้ = ตุ๊กแก
อีเจีย = ค้างคาว
แหลว = เหยี่ยว
เอี่ยน = ปลาไหล
ขูลู = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ที่อยู่ตามใบตองกล้วย
แมงง่วง, แมงง้วง = หนอนผีเสื้อชนิดหนึ่ง ตัวใหญ่มาก พบได้ตามป่าโคก (เสียงร้องคล้ายเสียงงูจงอาง)
แมงเหลี่ยม = แมลงทับ
แมงคับ = แมลงทับ
แมงช้างงอบ = แมลงงวงช้าง (แมลงปีกแข็ง มีปากเหมือนงวงช้าง ชอบกินใบพุทรา)
แมงกอก = กว่างกอก
แมงหินห่อย, แมงหิ่งห้อย = หิ่งห้อย
ไฮ = ตัวไร (ไรเป็ด, ไรไก่)
เหลียก = เหลือบ
อิ้น, ฮิ่น = ริ้น
จักจั่น = จักจั่น
แมงอี = จักจั่น
แมงหมี่ = แมลงหวี่
แมงเม่า = แมลงเม่า
แมงน้อย, แมงขี้สูด = ตัวชันรง (ผึ้งตัวเล็กชนิดหนึ่ง ขี้ผึ้งชนิดนี้เรียกว่า ชันรง)
กะปู, อี่ปู, ปู = ปู
จินูน, กินูน, อีนูน = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินใบไม้อ่อน เช่นใบมะขามอ่อน ใบมะม่วงอ่อน
กุดจี่, จุดจี่ = แมลงปีกแข็งชนิดหนึ่ง กินขี้วัว ขี้ควาย เป็นอาหาร

แลน = ตะกวด
จอนฟอน = พังพอน
กะฮอก = กระรอก
งัว = วัว
แบ้ = แพะ
หมาจอก = สุนัขจิ้งจอก
เห็น, อีเห็น = ชะมด
มั่ง, มัง = ละมั่ง
ไก่โอก = ไก่โต้ง
ไก่ยวง = ไก่งวง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 120 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่าว (ไม้ส่าว)

ภาษาอีสานคำว่า..ส่าว (ไม้ส่าว)
ความหมายตรงๆ ====>
น. ไม้ยาว ๆ สำหรับใช้สอยของที่อยู่สูง ว. เป็นระยะ, เป็นช่วง, ห้วงระยะเวลาหนึ่ง
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 12-05-2010 11:18:46

ตัวอย่าง

(ตัวอย่าง จากเรื่องสั้นอีสานฯ บ่าวปิ่นลม)

(น.) เซียงน้อยกำลังเอา*ไม้ส่าว*ต่อยบักตูมอยู่กลางท่งนา
แปลว่า เซียงน้อยกำลังเอา*ไม้ยาว ๆ* สอยมะตูมอยู่กลางทุ่งนา

(ว.) เดือนธันวา หน้าหนาวลมหัวท่งพัดมาเป็น*ส่าว ๆ*
แปลว่า เดือนธันวาหน้าหนาวลมชายทุ่งพัดมา*เป็นระยะๆ* (ขยายกริยา พัด)

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 121 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า สำพอ, สัมพอ

ภาษาอีสานคำว่า..สำพอ, สัมพอ
ความหมายตรงๆ ====>
มิน่าล่ะ
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 06-06-2006 08:44:12

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ติ... มื้อเซ้านี้ฉันกินยาระงับประสาทไปแล้ว แต่ว่าตอนเที่ยงฉันลืมกิน เดี๋ยวต้องฟ้าวกินสาก่อน

พ่อใหญ่ซาน.... สำพอล่ะแหม ประสาทเลามาบ่ได้ เป็นย่อนพ่อใหญ่ติเลากินยาระงับไว้นี่เอง


แปลว่า...
พ่อใหญ่ติ.. เมื่อเช้านี้ฉันกินยารับประสาทไปแล้ว แต่ว่าตอนเที่ยงฉันลืมกิน เดี๋ยวต้องรีบกินแล้วล่ะ

พ่อใหญ่ชาญ... มิน่าล่ะ ประสาทแกมาไม่ได้ เป็นเพราะพ่อใหญ่ติ กินยาระงับไว้นี่เอง


**สามารถใช้ได้หลายสำนวน ในความหมายเดียวกัน เช่น สำพอ, สำพอแมน, สำพอล่ะแมะ, สำพอล่ะแหม, สำพอแมนล่ะแมะ..... และมีความหมายเหมือนกันกับคำว่า ขะหยอน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 122 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ส่ำพอ, สำพอ

ภาษาอีสานคำว่า..ส่ำพอ, สำพอ
ความหมายตรงๆ ====>
ถึงว่า, มิน่าหล่ะ, เป็นอย่างนี้นี่เอง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 30-11-2006 10:31:07

ตัวอย่าง

ส่ำพอ หรือ สำพอ แปลว่า ถึงว่า, หรือ มิน่าหล่ะ เป็นคนที่แสดงอาการอ๋ออออ เป็นอย่างนี้นี่เอง

ตัวอย่าง

ส่ำพอ บ่าวหน่อ เลาบ่เว้ากับผู้ใด๋ บ่แมนเลาอ่ง ฮึวา เลาเซียงน้องพอลล่าไว้หม่องใด๋ดอก เลาบ่เว้านำไผ ย้อนว่า เลาปวดแข่วสั่นดอก

แปลว่า
เป็นอย่างนี้นี่เอง ที่บ่าวหน่อ แกไม่พูดกับใคร ไม่ใช่ว่าแกทนงตัว หรือ ว่า แกซ่อนน้องพอลล่าไว้ที่ใด แกไม่พูดกับใคร ก็เพราะว่า แกปวดฟันนั่นเอง

ฮึวา แปลว่า หรือว่า
อ่ง คือ ทนงตัว ถือตัว
เซียง คือ ซ่อน
ย้อนวา คือ เพราะว่า
ปวดแข่ว คือ ปวดฟัน

การพูดส่ำพอ หากพูดลากเสียงพอยาวๆ จะได้อารมณ์ของการมิน่าหล่ะชัดเจนมากขึ้น เหมือนถึง บางอ้อ นั่นเอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 123 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เสีย

ภาษาอีสานคำว่า..เสีย
ความหมายตรงๆ ====>
ขุดรากถอนโคน , รื้อเอาออกไปทิ้ง
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 09-05-2006 14:01:19

ตัวอย่าง

อันนี่บ่กล้าเขียนความหมายตรงๆ แต่ขอเทียบเคียงประโยค ก็แล้วกัน
เช่น \" ป่ามันเฮา มันคือหญ่าฮกคักแท้ มื่ออื่น พวกโตพากันไป เสียหญ่า ออกแหน่เด้อ \"
ความหมาย \" ไร่มันสำปะหรังของเรา ทำไมมีหญ้าขึ้นรก อย่างนี้ พรุ่งนี้ พวกคุณเอาหญ้าออกหน่อยนะ\"
\"เสียหญ่า\" ในประโยคนี้ หมายถึง การใช้ เสียมหรือจอบไปขุดรากถอนโคนเอาหญ้าออกไปที้ง ไม่ให้เหลือแม้แต่รากหญ้า

อีกประโยค คำว่า \"เสียขี่\" เช่น \" ม่อน ที่เฮาเลี่ยงไว่ มันนอนใหญ่ลุกแล่ว ให่เจ้า เสียขี่ม่อนออกก่อนเด้อ จั่งค่อยเอาใบมอนไปเกียมัน\"
หมายความว่า \"ตัวไหมที่เราเลี้ยงไว้ มันลอกคราบครั้งที่สี่เสร็จแล้ว ให้คุณ รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้งเสียก่อน แล้วค่อยเอาใบหม่อน ไปให้อาหารมัน\"
คำว่า \"เสียขี่\" น่าจะมีความหมายว่า \"รื้อเอาขี้มันออกไปทิ้ง\"
กะยังว้า กะยังวะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 124 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โส

ภาษาอีสานคำว่า..โส
ความหมายตรงๆ ====>
พูดจา(หลายคน)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: บ่าวฝั่งโขง
เมื่อวันที่:: 15-07-2008 14:18:36

ตัวอย่าง

เขาโสกันว่าเดือนหน้าน้ำจะท่วม
เขาพูดจา(หลายคน)เดือนหน้าน้ำจะท่วม

*** อีกความหมายแปลว่า เสี่ยง ***
ลองโสไปอีกจักเทื่อ.
ลองเสี่ยงไปอีกสักครั้ง..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 125 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หญะ

ภาษาอีสานคำว่า..หญะ
ความหมายตรงๆ ====>
หยาบ ด้าน (รู้สึกไม่เรียบ)
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: ซิ่ง
เมื่อวันที่:: 22-04-2007 18:48:15

ตัวอย่าง

เป็นคำคุณศัพท์ครับผม
ต้องออกเสียงให้ถูกด้วยนะครับ


เช่น มือหญะ = มือด้าน มือหยาบ

พื้นหม่งนี้คือหญะแท้ เอาไม้กวดมากวดแหน่ = พื้นตรงนี้ทำไม( หยาบ ไม่ค่อยสะดาด มีแต่ฝุ่น) เอาไม้กวาดมากวาดหน่อย

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 126 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนำ

ภาษาอีสานคำว่า..หนำ
ความหมายตรงๆ ====>
อวบอิ่ม
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 03-10-2013 22:27:08

ตัวอย่าง

เปนหยังคือหนำแท้ บักหล่า พ่อแม่เลี้ยงมาดีหวา

แปลว่า ทำไมถึงอวบอิ่นจังพ่อหนุ่ม พ่อแม่เลี้ยงมาดีเหรอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 127 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หนิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..หนิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
การเกี่ยงกันทำ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 16-02-2006 14:57:19

ตัวอย่าง

มีนิทานเรื่องหนึ่ง
บ่าวหน่อ เป็นหมู่กันกันบ่าวพงษ์ แต่ละมื้อ ยามล้างจานยามใด๋ลาว 2 คน สิหนิ่งกันล้าง บ่มีไผล้าง จนสุดท้าย บ่าวหน่อกะจำเป็นต้องล้าง
แปลความว่า
บ่าวหน่อกับบ่าวพงษ์เกี่ยงกันล้างจาน จนสุดท้ายบ่าวหน่อ ต้องมาล้างเอง

หนิ่ง คือ การเกี่ยงกันทำ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 128 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หมอมอ

ภาษาอีสานคำว่า..หมอมอ
ความหมายตรงๆ ====>
หมอดู, นักพยากรณ์
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 08-01-2008 09:09:25

ตัวอย่าง

หมอมอ ก็คือ หมอดู, นักพยากรณ์

ไม่ว่าจะเป็นภาคไหน การดูหมอ หรือการเสี่ยงทาย การอยากรู้อนาคตของคนอยากรู้อยากเห็นก็มีทุกที
หมอมอทางภาคอีสาน ก็เช่นกัน

ตัวอย่าง



น้องนาง : อ้ายบ่าวหน่อ เพิ่นวาหมอมอบ้านกุดกุง เพิ่นเบิ่งคิ๊วคิ้ว เด้
บ่าวหน่อ : แมนอีหลีตี๊น้องนาง คันเพิ่นเบิ่งคิ้ว อยากอยากฮู้ว่า พ่อใหญ่ต๊อกเลาเฒ่ามาโดนแล้วเลาสิมีเมียบ่นั่นหนา


แปลว่า
น้องนาง : พี่บ่าวหน่อ มีคนบอกว่าหมอดูบ้านกุดกุง ท่านดูแม่นยิ่งนัก
บ่าวหน่อ : จริงหรือน้องนาง ถ้าท่านดูแม่นจริง อยากรู้ว่า ผู้เฒ่าต๊อก ที่แก่มานานแล้ว จะมีเมียไหม

คิ้ว แปลว่า แม่น หรือ ทายถูก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 129 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หย่าม

ภาษาอีสานคำว่า..หย่าม
ความหมายตรงๆ ====>
เคยตัว, ทำแล้วอยากทำอีก
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 19-02-2007 13:42:35

ตัวอย่าง

คำว่า หย่าม เวลาอ่าน ให้เอาปลายจมูกชนคิ้ว
หย่าม แปลว่า เคยตัว หรือ อาการแสดงออกที่บ่งบอกว่า ทำแล้ว อยากทำอีก

มาดูตัวอย่างกันนะครับ
พ่อใหญ่ดล : เจ้าอย่าปล่อยให่งัวน้อยออกไปกินกล้าเด้อ มันสิหย่าม ให้มันกินเฟียงหลายๆ มันจั่งสิบ่เปลือง
พี่ใหญ่บัติ : ได้ๆ เดี๋ยวข่อยสิซอยไล่มันให่เด้อ

แปลว่า
คุณตาดล : คุณอย่าปล่อยให้ลูกวัว ออกไปกินต้นกล้า (ค้นข้าวที่รอการนำไปแบ่งดำ) นะ มันจะเคยตัว ให้มันกินฟางข้าวไปก่อนเยอะๆ จะได้ไม่เปลือง
คุณตาบัติ : ได้ๆ เดี๋ยวผมจะช่วยไล่มันให้นะครับ

สั่นดอกหว้า....

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 130 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หล่อน

ภาษาอีสานคำว่า..หล่อน
ความหมายตรงๆ ====>
ทำให้เหลือแต่เม็ด, เกลี้ยง,ทำให้เกลี้ยง,สะอาด, ทำให้สะอาด
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 21-10-2006 14:29:15

ตัวอย่าง

คำว่า หล่อน ให้อ่านออกเสียงยาวๆจะได้ถูกหลักภาษา
แปลโดยรวมก็คือ เกลี้ยง,ทำให้เกลี้ยง,สะอาด, ทำให้สะอาด นั่นแหละครับ

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดลเลามีลูกแล้ว พอดีลูกเลาอยากกินคั่วในบักขาม แต่เพิ่นมีแตบักขามสุก เพิ่นเลยเว้ากับลูกเพิ่นมา
อีหล่า เอาบักขามหมานี่ พ่อสิหล่อนให่ พ่อหล่อนให่แล้ว เอาไปคั่วมาสู่พ่อกินเด้อ
แปลว่า
ลูก (คนสุดท้อง) เอามะขามมาเร็ว พ่อจะทำให้เหลือแต่เม็ด (ในที่นี้คือ กินเนื้อมะขาม) หากพ่อทำให้แล้วก็เอาไปคั่วมาให้พ่อกินด้วยนะ

หรือ ความหมายในเชิงสะอาด

พ่อใหญ่บัติ เลากะมีลูกแล้วคือกัน พอดีเมียเลาบ่อยู่เลากะเลยเลี้ยงลูกผู้เดียว มื้อนั่นลูกเลาขี้ใส่ส่ง เลากะเลยต้องเอาไปซักให่มนันหล่อน สั่นแหลว แล้วกะล้างมือนำให่มันหล่อน คันบ่ล้างมันสิเหม็น
แปลว่า
ตาบัติก็มีลูกเหมือนกัน วันนั้นภรรยาแกไม่อยู่บ้าน ก็เลยให้แกเลี้ยงลูกคนเดียว วันนั้นลูกแกก็อุจจาระใส่กางเกง แกเลยต้องเอาไปซักให้มันสะอาด แล้วแกก็ต้องล้างมือด้วย หากไม่ล้างมันจะเหม็น

บ่าวหน่อ เลาวา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 131 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลุบทุน, หลุดทุน

ภาษาอีสานคำว่า..หลุบทุน, หลุดทุน
ความหมายตรงๆ ====>
ขาดทุน, ไม่ได้ดังหวัง
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 22-12-2006 11:39:13

ตัวอย่าง

คำว่า หลุบทุน หรือ หลุดทุน แล้วแต่จะเรียกครับ มีความหมายว่า ขาดทุน
หลุบ แปลว่า ยุบลงไป, ยุบ
ทุน ก็คือ ทุนนั่นแหละ สรุปก็คือ ทุนยุบ หรือ ขาดทุนนั่นเอง

ตัวอย่าง

บ่าวหน่อซื้อเลขงวดนี้ ไปซาวนึง ยามเลขออกมาแล้วสุยหน้าสุยหลัง บ่ถืกจักบาท เป็นอันวา งวดนี้หลุบทุน กะยังวา
แปลว่า
บ่าวหน่อ ซื้อหวยงวดนี้ (เล่นหวยไม่ดีนะครับ) ไป 20 ยาท ตอนหวยออก เฉียดหน้าเฉียดหลัง ไปถูกซักบาท เป็นอันว่า งวดนี้ บ่าวหน่อ ขาดทุน

ซื้อเลข => ซื้อหวย
สุย => เฉียด

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 132 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูด หลุด

ภาษาอีสานคำว่า..หลูด หลุด
ความหมายตรงๆ ====>
หลูด หรือ หลุด
อ้างอิงจังหวัด :: อำนาจเจริญ
จากคุณ:: มาร์ค
เมื่อวันที่:: 31-12-2007 07:33:59

ตัวอย่าง

หลูดหรือหลุด นอกจากสิแปลว่าคลายออก กะยังแปลว่าลด
โตอย่างเช่นการลดราคา เวลาไปซื้อของ แม่ใหญ่มักเว้าว่าหลูดอีกจักหน่อยบ่ได้บ่?
แต่ว่าเด็กน้อยสุ่มื้อนี้ใช้คำว่าลดกันเบิดแล้ว

อีกอย่างนึงขอแนะว่า คำที่ออกเสียงสระเอียทั้งหลาย บ้านผู้ข้าออกเป็นสระเอือเบิ๊ดเลย
แต่ว่าบ้านแถวใกล้เพิ่นกะออกเสียงสระเอียหลายคือกันเช่นคำว่า บักเขีย บักเขือ เฮีย เฮือ เป็นต้น

หวังว่าสิเป็นประโยชน์เด้อคับ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 133 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หลูโตน

ภาษาอีสานคำว่า..หลูโตน
ความหมายตรงๆ ====>
สงสาร
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 9/27/2001 4:49:58 AM

ตัวอย่าง

ผู้บ่าวผู้นี้มาคือเป็นตาหลูโตนแท้น้อ บ่มีผู้สาวมาเป็นคู่
แปลว่า
น่าสงสารผู้ชายคนนี้จังเลย ไม่มีสาวมาเคียงคู่
วาสั่นดอก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 134 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ห้วย

ภาษาอีสานคำว่า..ห้วย
ความหมายตรงๆ ====>
น. ลำน้ำหรือคลองสายเล็ก ๆ ที่ไหลลัดเลาะไปตามป่าตามทุ่งในภาคอีสาน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 12-05-2010 10:25:48

ตัวอย่าง

\\ห้วย จะมีลักษณะจะต่างจากคลองในภาคกลาง(ในความรู้สึก) แต่อธิบายไม่ถูกต้องไปสัมผัสเอง\\

เมื่อคืนฝนตกแฮง เซ้านี้ตื่นขึ้นมาเลยได้ยินเสียงน้ำโตนฝายดังมาแต่\\ห้วย\\ทรพี

เมื่อคืนฝนตกอย่างหนัก เช้านี้ตื่นมาเลยได้ยินเสียงน้ำล้นฝายดังมาจาก\\ลำน้ำ\\ทรพี

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 135 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หวานเย็น

ภาษาอีสานคำว่า..หวานเย็น
ความหมายตรงๆ ====>
ช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 25-10-2006 11:28:52

ตัวอย่าง

หวานเย็น เป็นคำเปรียบเทียบ ซึ่งมีที่มาจากรถจักรยานขายหวานเย็น ค่อยๆ ถีบไปเรื่อยๆ ขายไปเรื่อยๆ ไม่ทันใจคนกิน ไม่ทันใจ ก็คือ ช้า อืดอาด เช่น
รถหวานเย็น หมายถึงรถขายหวานเย็นจริงๆ และอีกความหมายหนึ่งหมายถึง รถที่วิ่งช้ามากๆ เช่นรถโดยสารบางสาย บางคัน
คนหวานเย็น หมายถึง คนที่ชักช้า อืดอาด เอื่อยเฉื่อย

บ่าวซิ่ง : นั่นๆ เสียงรถหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป บักเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกผู้สาวไป
(หายไปดนเติบ ยังบ่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : โฮย ใช้ไผบ่ใช้ ไปใช้บักเจ้ย หวานเย็น ซัวสิได้กิน สงสัย หวานเย็นละลายเหมิดก่อนล่ะมั้ง

แปลว่า
บ่าวซิ่ง : นั่น รถขายหวานเย็นมาแล้ว ไป ไป น้องเจ้ย ไปซื้อหวานเย็นมาแจกสาวๆ ไป
(หายไปนานพอสมควร ยังไม่กลับมา)
บ่าวบั้งไฟ : เฮ้ย ใช้ใครไม่ใช้ ไปใช้น้องเจ้ย อืดอาด กว่าจะได้กิน สงสัยหวานเย็นละลายหมดก่อนซะล่ะมั้ง

ปล. หวานเย็น ทำจากน้ำหวานใส่สีบ้าง ไม่ใส่บ้าง ใส่ลอดช่องด้วยก็มี แล้วบรรจุถุงมัดปากถุงให้แน่น แช่เย็นจนเป็นน้ำแข็ง เด็กๆ ชอบกิน โดยกัดก้นถุง ค่อยๆ ดูดกินน้ำหวาน หวานๆ เย็นๆ อร่อยดีสำหรับเด็กๆ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 136 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวซา,ซา

ภาษาอีสานคำว่า..หัวซา,ซา
ความหมายตรงๆ ====>
สนใจ , ใส่ใจ , ถือสา
อ้างอิงจังหวัด :: สารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 20-05-2006 10:14:34

ตัวอย่าง

-หัว แปลว่า ศีรษะ หรือ หัวเราะ หรือ พึ่งจะ (ตามที่ท่านมังกรเดียวดายกล่าวมาแล้วก่อนหน้านี้)
-ซา อาจหมายถึง กัญชา และ อาจจะแปลว่า คู่ หรือ เป็นคู่กัน เช่น \" นี่กะเพลาสาย พอกินงายแล้ว เมียของบ่าวหน่อ กะฟ่าว เอาลูกใส่ในกะต่า แล้วกะหาบ \"ซา\" กันกับกะต่าก่องเข่า ฟ่าวไปส่งเข่าผัวที่กำลังไถนาอยู่ท่งนา\" แปลว่า \" นี่ก็เป็นเวลาสายมากแล้ว ได้เวลาที่จะกินข้าวเช้าแล้ว ภรรยาของหนุ่มหน่อ ก็รีบจับลูกใส่ในตะกร้า แล้วก็เอาหาบ \"คู่กัน\" กับตะกร้าใส่กับข้าว รีบเอาข้าวไปให้สามีที่กำลังไถนาอยู่ที่ทุ่งนา\"

มาถึงคำว่า \"หัวซา\" ซะที ความหมายคือ สนใจ,ใส่ใจ หรือ ถือซา เช่น

-เมียของบ่าวหน่อจ่มให่ผัวว่า เถ่าอันนี่ เจ้ากะจั่งแม่นกินแต่เหล่าเมาได้ซุมื่อซุเว็น บ่มาหัวซาลูกซาเมีย เล้ย เจ้าเนี่ย แปลว่า \" ภรรยาของหนุ่มหน่อบ่นให้สามีว่า นี่คุณ คุณก็ช่างดื่มแต่สุรา เมาได้ทุกวันทุกคืน ไม่มาสนใจลูกสนใจภรรยาเลยนะ คุณเนี่ย\"

-หรือที่แปลว่า \"ใส่ใจ\" เช่นประโยคที่ว่า \" น้องพอลล่านั่งฮ้องให่อยู่เทิงเถียงนาแล้วกะจ่มว่า ตั้งแต่อ้ายดล เพิ่นไปมักกันกับสาวตั๊กบงกช เพิ่นกะไปหัวซาแต่สาวตั๊ก บ่มาหัวซาน้องพอลล่า อีกเลย\" แปลว่า \"น้องพอลล่า นั่งร้องให้อยู่ที่กระท่อมปลายนา แล้วก็รำพึงรำพันว่า ตั่งแต่พี่ดลแกไปชอบพอกับสาวตั๊กบงกช แกก็ไป \"ใส่ใจ\" แต่สาวตั๊ก ไม่มา \"สนใจ\" น้องพอลล่า อีกเลย...\" วะสั้นเถาะ

-หัวซา หรือ ซา ที่แปลว่า \"ถือสา\" เช่น \"บ่าวหน่อ เวลาเพิ่นกินเหล่าเมาแล้ว เพิ่นกะมักเว่าว่า น้องพอลล่า เป็นผู้สาวเพิ่น อยู่ตลอด แต่กะอย่าไป \"หัวซา\" เพิ่นเถาะ ลาวเป็นคนบ่พอ ตามที่ผู้เฒ่าเพิ่นว่าไว่นั่นหละว่า อย่าไปถือคนบ้า อย่าไปซาคนเมา\" แปลว่า \" หนุ่มหน่อ เวลาแกดื่มสุราเมาแล้ว แกชอบพูดว่า น้องพอลล่า เป็นแฟนกับแก อยู่ตลอด แต่ก็อย่าไป \"ถือสา\" แกนะ แกเป็นคนไม่เต็มบาท(บาตร) ตามคำคนแก่ท่านพูดไว้ว่า อย่าไปสนใจคนบ้า อย่าไป \"ถือสา\" คนเมา...\"

พะน้า พะนะ เพิ่นว่า สั่นดอกว้า...

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 137 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หัวสัก

ภาษาอีสานคำว่า..หัวสัก
ความหมายตรงๆ ====>
หัวปัก, เอาหัวลง
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ:: มังกรเดียวดาย
เมื่อวันที่:: 15-05-2006 17:03:13

ตัวอย่าง

บ่าวสาท เลานั่งคุยสาวอยู่เตียงหน้าบ้านผู้สาว กิ้นกอกยาเลาตกลงดิน เลาเสียดาย เลยก้มหัวลงสิหยิบกิ้นกอกยา เลาจับบ่ดี หัวสักกะเทียม จิ่น วะนึง

แปลว่า
หนุ่มสาท แกนั่งคุยกับหญิงสาวอยู่เตียงหน้าบ้านหญิงสาว ก้นยาสูบของแกหล่นลงดิน แกเสียดาย เลยก้มหัวลงจะหยิบก้นยาสูบ แกจับไม่ดี เลยล้มหัวปัก..

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 138 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า หุนหวย

ภาษาอีสานคำว่า..หุนหวย
ความหมายตรงๆ ====>
รำคาญ,ไม่พอใจ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: เสือโคร่งพเนจร
เมื่อวันที่:: 20-10-2008 18:12:23

ตัวอย่าง

ฮ่วยอย่าเล่นเสียงดังติหล่ะแมหุนหวย.........แปลว่า ลูกอย่าเล่นกันเสียงดังแม่รำคาญ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 139 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหงี่ยง

ภาษาอีสานคำว่า..เหงี่ยง
ความหมายตรงๆ ====>
(ว) เอียง
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 02-09-2009 17:16:02

ตัวอย่าง

เหลียวนำแต่ผู้สาวหลาย เดี๋ยวคอสิเหงี่ยงเด้อ

มองตามสาว ๆ มากไป เดี๋ยวคอจะเอียงนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 140 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เหมิดเวียก

ภาษาอีสานคำว่า..เหมิดเวียก
ความหมายตรงๆ ====>
ไม่มีอะไรทำ/ว่าง/หมดงาน
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 18-12-2009 03:00:44

ตัวอย่าง

เหมิดเวียกแล้วไปซ่อยเกี่ยวข้าวแหน่เด้อ
แปลว่า ไม่มีอะไรทำก็ไปช่วยเกี่ยวข้าวหน่อยนะ
บางทีก็ออกเสียงเป็น เบิ๊ดเวียก หรือหมดเวียก มีความหมายเดียวกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 141 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า โหล่ง

ภาษาอีสานคำว่า..โหล่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ว. ที่ลุ่ม, เป็นที่ต่ำ, ไม่ดอน
อ้างอิงจังหวัด :: ยโสธร
จากคุณ:: สาวส่า เมืองยโส
เมื่อวันที่:: 12-05-2010 10:37:45

ตัวอย่าง

พอเข้าหน้าฝน ฝนตกบ่ท่อได๋ นาไฮ่*โหล่ง*เซียงรุทธิ์กะเริ่มมีน้ำโฮ่งแล้ว

เริ่มย่างเข้าหน้าฝน ฝนตกไม่เท่าไหร่ นาบริเวณ*ที่ลุ่ม*ของเซียงรุทธิ์ก็เริ่มมีน้ำขังแล้ว

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 142 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อยากไล

ภาษาอีสานคำว่า..อยากไล
ความหมายตรงๆ ====>
หนวกหู, รำคาญหู
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ เมืองพลาญ
เมื่อวันที่:: 06-06-2006 11:28:04

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่ดล เลาไปเบิ่งคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ฮ้องอีหยังกะบ่อฮู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ บ่มวนเลย เสียงกะดังคือจั่งรถขายน้ำปลา เลาหล่ะอยากไลอีหลี ฮู้จั่งซี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬา ดีกั่ว มวนกะมวน นักดนตรีกะหล่อ นางรำกะงาม

แปลว่า
พ่อเฒ่าดล แกไปดูคอนเสิร์ตฟิล์ม รัฐภูมิ ร้องอะไรก้ไม่รู้ ดิ้นด่าวๆเธอกะดิ้นด้าวๆ ไม่สนุกเลย เสียงก็ดังยังกะรถขายน้ำปลา แกรำคาญมากจริงๆ รู้อย่างนี้ไปฟังเพลงจากโปงลางจุฬาฯดีกว่า สนุกก็สนุกกว่า นักดนตรีก็หล่อ นางรำก็สวย

สั่นดอกว้าา

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 143 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อ้อนต้อน

ภาษาอีสานคำว่า..อ้อนต้อน
ความหมายตรงๆ ====>
คำขยายของการห้อยลง ใช้ขยายสิ่งที่แขวนไว้ ห้อยหัวลงมาน่าดูชม
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 31-05-2006 13:44:44

ตัวอย่าง

กกบักงิ้วเฮียนพ่อใหญ่บัติมาคือ หน่วยดกแท้ละหน้า ห้อยอ้อนต้อน อยู่วานี่แหมะ เอาค้อนมาถะแหมพ่อใหญ่ดล เอามาเลว บักงิ้วไปตำใส่มดแดงลองเบิ่ง

แปลว่า

ต้นงิ้ว (ต้นนุ่น) บ้านตาบัติ มีผลดกจังเลย ห้อยหัวลงมาน่าดูชม อย่างนี้ เอาค้อนมาเร็ว พ่อตาเฒ่าดล มามาปาผลงิ้วนี้ ไปตำใมดแดง ลองดู มา เร็ว

เลว แปลว่า เควี้ยง ปา ขว้าง เด้อ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 144 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อะเหยือง

ภาษาอีสานคำว่า..อะเหยือง
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะของอาการหวาดเสียว น่าเกลียดน่ากลัวหรือน่ารังเกียจ ขยะแขยง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ:: จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 16-12-2009 03:43:34

ตัวอย่าง

มื้อวานข้อยเห็นคนพารถล้มหัวแตก เลือดออกหลายเป็นตาอะเหยืองหลาย หรือ ข้อยเห็นหมาเน่าหนอนเจาะเป็นตาอะเหยืองหลาย

แปลว่า เมื่อวานผมเห็นคนรถล้มหัวแตกน่าหวาดเสียวมาก หรือ ฉันเห็นหมาเน่าหนอนเจาะน่าขยะแขยงมาก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 145 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อั๋ว

ภาษาอีสานคำว่า..อั๋ว
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะของใบไม้ที่อ่อน อวบๆ
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 22-05-2007 12:57:00

ตัวอย่าง

คำว่า อั๋ว เป็นคำวิเศษณ์ แปลว่า สวยงาม อวบ ใช้กับใบไม้

พ่อใหญ่ดล เลาสิมักไปเก็บผักหวานที่ยอดมันอั๋วๆ มาแกงใส่ไข่มดแดง
แปลว่า
คุณตาดล แกชอบไปเก็บยอดอ่อน ของผักหวาน มาแกงใส่ไข่มดแดง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 146 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อาการเจ็บป่วย

ภาษาอีสานคำว่า..อาการเจ็บป่วย
ความหมายตรงๆ ====>
-
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-07-2006 10:36:52

ตัวอย่าง

อาการเจ็บป่วย ส่วนใหญ่จะใช้ศัพท์เหมือนกันกับภาษาไทย แต่วันนี้จะเสนออาการเจ็บป่วย ที่เป็นภาษาอีสานโดยเฉพาะ เช่น

วิน------วิงเวียน
ฮาก------อาเจียน
คือจั่งสิฮาก-------คลื่นไส้
ปุ้นท้อง------มวนท้อง,คลื่นไส้
ขี่ไหล-------ท้องเสีย,ท้องเดิน
ขี้หยอด------อุจจาระไม่ปกติ ถ่ายบ่อยๆกะปริดกะปรอย
แสบบักหูก--------อาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณลิ้นปี่ไปหาลำคอ เนื่องจากมีกรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป
ปวดเปี้ยง--------ปวดไหล่ทางด้านหลัง
ปวดแอว--------ปวดเอว
บีแข้งปั้น-------ตะคริวที่น่อง
ขาหลุดโบก---------ข้อขาหลุด
ขี่มูกย้อย--------น้ำมูกไหล
ตันดัง--------คัดจมูก
ถือคีงไข่-------ครั่นเนื้อครั่นตัวเหมือนจะเป็นไข้
ปวดแข่ว------ปวดฟัน
แข่วเป็นแขแม-------ฟันผุ
เยี่ยวหยัด-------ปัสสาวะขัด
ขาบาด--------มีแผลที่ขา
คอเค่น-------คอเคล็ด
คอโต้------คอพอก

เอาไว่ซ่ำนี่ก่อน สิเอามาตื่มมื่อลุน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 147 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อีหล่า

ภาษาอีสานคำว่า..อีหล่า
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นคำที่ใช้นำหน้าเลือกชื่อเด็กผู้หญิง
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ:: หนุ่มน้ำดำ
เมื่อวันที่:: 20-11-2007 13:50:30

ตัวอย่าง

เช่น อีหล่าพรไปเลี้ยงควยเด้อ แปล เด็กหญิงพรไปเลี้ยงควายนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 148 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุกอัง

ภาษาอีสานคำว่า..อุกอัง
ความหมายตรงๆ ====>
คิดอย่างมกมุ่นแต่ก็คิดไม่ได้สักที,คิดไม่ได้แถมยังพูดไม่ได้อีก,เก็บความรู้สึกที่ไม่ดีไว้กับตัว
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ:: พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 28-09-2007 12:43:56

ตัวอย่าง

อุกอัง...เป็นภาษาอีสาน..ซึ่งพอพูดคำนี้ออกไปคนอีสานจะเข้าใจความรู้สึกลึกๆได้เลย....ตัวอย่างของคำนี้ว่า \"บักกึม..คนบ้านหนองรังกา..มีเมีย...เมียก็ไปมีกิ๊ก...มีลูก...ลูกก็ไม่เรียนหนังสือ...เป็นหนี้..ก็ไม่มีเงินจ่ายค่าดอก...ไก่เลี้ยงไว้ก็เป็นไข้หวัดนกตายหมด...สารพัดเรื่องเข้ามาให้คิด...คิดอย่างมกมุ่นแล้วก็ยังไม่มีทางออก\" เช่นนี้ คนอีสานเรียกว่า \"อุกอัง\" แต่ว่า.....คันในชมรมเฮา..คิดอีหยังบ่ออก..ให้ไปบอกมังกรเดียวดายเด้อ.....พะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 149 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อุ้มลุ่ม

ภาษาอีสานคำว่า..อุ้มลุ่ม
ความหมายตรงๆ ====>
รอบล้อม(ลักษณะกลมๆ) ถนุถนอม ฟูมฟัก
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 21-08-2009 08:19:06

ตัวอย่าง

เช่น \"นกเอี้ยงเฮ็ดฮังอุ้มลุ่มอยู่เทิงหง่าไม้\"
ความมหมาย\"นกเอี้ยงทำรังใหญ่ๆ(บ่งบอกถึงลักษณะกลมๆ)อยู่บนกิ่งไม้

\"อุ้มลุ่มตุ้มไข่เน่า\" สำนวนเปรียบเปรย ลักษณะของของนกเอี้ยง
หรือ ปาด...โธ่ใส่ชุดนี้เฮ็ดอุ้มลุ่มแท้\"
ความหมาย \"ใส่ชุดนี้กลมบล๊อกเลย\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 150 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า อูด

ภาษาอีสานคำว่า..อูด
ความหมายตรงๆ ====>
การใช้ควันไฟรม ,การใช้ควันไล่สัตว์หรือแมลง
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 19-01-2007 23:20:02

ตัวอย่าง

อูด คือ การใช้ควันจากการจุดไฟ เพื่อรม เพื่อไล่สัตว์หรือแมลง

ตัวอย่างการอูด เช่น อูดยุง อูดแมงวัน

ตัวอย่างประโยค

- บ่าวหน่อลาวไปก่นหนู ก่นไปก่นมาหนูพุกใหญ่แล่นคาดลาดออกแปว ไปเข่าโกนไม้ บ่าวหน่อกะเลยหาเฟียงมาจูดเอาควน \"อูด\" ไล่มันออกจากโกน แล่วจั่งไล่คุบเอา

แปล

- บ่าวหน่อแกไปขุดหาหนู ขุดไปขุดมาหนูพุกตัวโตวิ่งพราดพราดออกทางรูหลบภัย ไปเข้าโพรงไม้ บ่าวหน่อก็เลยหาฟางข้าวมาจุดไฟ \"รมควัน\" ไล่หนูออกจากโพรงไม้ แล่วจึงไล่ตะครุบเอา

หรือ

-มื่อนี่มันอากาศเอ้าแฮง ยุงกะล้าย หลาย พอลล่าเอ้ย หาเฟียง หาขี้ฝอยไปสุมไฟ \"อูด\" ยุงให่ควยอี่ตู้เฮาแหน่เปี๋ยง (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ)

แปลว่า

-วันนี้อากาศช่างร้อนอบอ้าวเสียจริงๆ ยุงก็เยอะมากเลย น้องพอลล่าจ๊ะ หาฟางข้าว หามูลฝอยไปสุมไฟ \"ไล่\" ยุงให้ควายอี่ตู้เขาเลของเราหน่อนะจ๊ะ (บ่าวหน่อว่าเด้หนิ)


ปล.คาดลาด=พรวดพราด
โกนไม้=โพรงไม้
เฟียง=ฟางข้าว
ควน=ควัน
เอ้า=ร้อนอบอ้าว
แหน่เปี๋ยง=แหน่เป็นหยัง=สักหน่อยจะเป็นไร พะน้าพะนะ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 151 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอี้ยม

ภาษาอีสานคำว่า..เอี้ยม
ความหมายตรงๆ ====>
เรอ
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-10-2006 10:46:49

ตัวอย่าง

เอี้ยม หมายถึง เรอ หรือ การผายลมออกทางปาก

ตัวอย่าง

-มื่อแลงวานนี่ เฮ็ดงานมาเมื่อยๆ เมียฮอดเฮียน เปิดตู้เย็นหาเบียร์เย็นๆมาเปิดกิน กินเหมิดกระป๋องหนึ่ง \"เอี้ยม\" เอิ้กๆ มีแฮงคัก กะยังวา

ความหมาย

-เย็นเมื่อวาน ทำงานมาเหนื่อยๆเพลียๆ กลับถึงบ้าน เปิดตู้เย็นหาเบียร์เย็นๆมาเปิดกิน กินหมดไปกระป๋องหนึ่ง \"เรอ\" ออกมา สบายท้อง สบายตัวมากเลย

ปล.ถ้าเป็นผู้หญิงเวลา เอี้ยม หรือเรอ ให้เอี้ยมเบาๆนะ โดยเฉพาะผู้สาว ถ้าเอี้ยมเสียงดัง คือจั่งตอนมหาบัติกินเบียร์ มันสิดูบ่งาม แม่ไม่ปลื้ม จบ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 152 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า เอี้ยว

ภาษาอีสานคำว่า..เอี้ยว
ความหมายตรงๆ ====>
หมุน,หัน
อ้างอิงจังหวัด :: ร้อยเอ็ด
จากคุณ:: บ่าวหน่อ
เมื่อวันที่:: 14-07-2008 14:52:48

ตัวอย่าง

เอี้ยว

เอี้ยว คือ หมุน,หัน

มื้อนี้ขอเว้าประสบการณ์จริงของจะของจักหน่อย
เมื่อคืนนี้บ่าวหน่อ นอนตกหมอน คอเค่น (คอเช่น) เหมิด ตื่นขึ้นมางวกกะบ่ได้ ยามสิแนมไปคังข่างต้องเอี้ยวโตไปนำ
บ่ซั่น แมนบ่เห็น นี้กะวาสิไปหายาหม่องมานวดคอจะของอยู่ ไผมาวิธีการรักษากะบอกแหน่เด้อครับ

คอเค่น ...คอเคล็ด บางทีออกเสียง คอเช่น
งวก.... หัน
เอี้ยว...หมุน
จะของ...ตัวเราเอง

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 153 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า แอ่งแต่ง

ภาษาอีสานคำว่า..แอ่งแต่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ลักษณะ ภาชนะ หรือ สิ่งของ ที่ใส่ของได้ ไม่ค่อยปลอดภัย หรือ เล็ก ๆ
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 02-12-2011 09:34:19

ตัวอย่าง

แอ่งแต่ง เป็นคุณลักษณะนาม ไม่มีคำจำกัดความจำเพาะ
ส่วนใหญ่ใช้ บรรยายลักษณะ วัตถุ ทรงกลม ,หลุม หรือ
สิ่งของที่ทำขึ้นพอลวกๆ ไม่ค่อยมั่นคง

แอ่งแต่ง เป็นคำอีสานโบราณ ซึ่งเป็นวาทกรรม ที่ลูกหลานหลงลืม
ดังคำเปรียบเปรย ของ นกเขากับนกเอี้ยง พูดถากถางกัน
นกเขา : อุ่มหลุ่ม อุ้มไข่เน่า
( คำแปล ) นกเขาพูดเหน็บให้นกเอี้ยง ว่าทำรังซะใหญ่โต แต่ไข่เน่า
นกเอี้ยง : แอ่งแหล่ง ไข่ตกแตก
( นกเอี้ยง เยาะเย้ยนกเขา ว่าทำรัง แค่เอาไม้ 3 อันขัดกัน ไข่ตกแตก

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 154 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮ้อง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮ้อง
ความหมายตรงๆ ====>
เอิ้น หรือเรียก นั่นแหละ
อ้างอิงจังหวัด :: หนองคาย
จากคุณ:: อ่อนดี
เมื่อวันที่:: 04-10-2013 01:07:34

ตัวอย่าง

ความหมายเดียวกันกับเอ้น แปลว่าเรียก แต่จะใช้ร่วมกัน ปะปนกันไป เช่น

บักเซียงไปฮ้องหลวงพ่อให้อ้ายแด

แปลว่า เณรน้อยไปเรียกลูกหล่อให้พี่

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 155 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮักผิ่ง

ภาษาอีสานคำว่า..ฮักผิ่ง
ความหมายตรงๆ ====>
ลำเอียง
อ้างอิงจังหวัด :: บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
จากคุณ:: รุทธิ์ (อีเกียแดง)
เมื่อวันที่:: 01-09-2010 17:38:37

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง เจ้าแบ่งขนมให่หลานคือจั่งฮักผิ่งแท้ ให่กะบ่ส่ำกัน

แปล คุณแบ่งขนมให้หลานทำไมถึงลำเอียงจัง แบ่งก็ไม่เท่าเทียมกัน

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 156 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮางฮ้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮางฮ้อน
ความหมายตรงๆ ====>
โรคผื่นแดง เพราะแสงแดด หรือ อากาศร้อน
อ้างอิงจังหวัด :: สกลนคร
จากคุณ:: ปิ่นลม
เมื่อวันที่:: 03-06-2010 15:09:00

ตัวอย่าง

ตัวอย่าง
เซียงรุทธิ์ : โอ้ย ฮ้อนหลาย จนฮางฮ้อนขึ้นเต็มคอ
คำแปล
คนเคยบวชเณรมาไม่ต่ำกว่า1 พรรษาแล้วสึก ชื่อว่า รุทธิ์ :โอยร้อนจัง ผื่นแดงขึ้นเต็มคอ

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 157 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮาน

ภาษาอีสานคำว่า..ฮาน
ความหมายตรงๆ ====>
ตัด(ตัดต้นไม้ใหญ่ๆ ,ตัดกิ่งใหญ่ๆ)
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ:: หนหวย
เมื่อวันที่:: 21-08-2009 08:23:37

ตัวอย่าง

เช่น \"มื้ออื่นว่าสิไปฮานต้นบักขามลงมาเฮ็ดเขียง\"
ความหมาย \"พรุ้งนี้ว่าจะไปตัดต้นมะขามมาทำเขียง\"

หรือ \"ฮ้านเอาแต่ง่าใหญ่\"ความหมาย \"ตัดเอาแต่กิ่งใหญ่ๆ\"

แก้ไขข้อมูล
คำที่ 158 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย

ภาษาอีสานคำว่า..ฮู่เมีย , ฮู่เมี่ย
ความหมายตรงๆ ====>
รู้สึก,รู้สึกตัว,ตื่นนอน
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ:: กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 31-10-2006 15:37:40

ตัวอย่าง

ฮู่เมีย เขียนอย่างไรไม่รู้ ออกเสียงเอาเองเด้อ

-ฮู่เมีย แปลว่า รู้สึก รู้สึกตัว
- ถ้าเป็นรู้สึกตัวจากการนอนหรือตื่นนอน ก็ใช้ ฮู่เมีย คือกัน เช่น นอนหลับดีหลายจนขี่ขโมยมาขึ้นเฮียนกะยังบ่ฮู่เมีย=นอนหลับลึกมากจนขโมยมาขึ้นบ้านก็ยังไม่ตื่น
-ฮู่เมียคิง ก็คือ รู้สึกตัว

ตัวอย่าง

-น้องพอลล่าไปแห่กฐินอ้อมบ้าน ตากแดดหลายกะเลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข่าห่ม จับแขนควยปานได๋กะบ่ \"ฮู่เมียคิง\" อ้ายหน่อกะเลยสิทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากไปไกล้ๆน้องพอลล่า \"ฮู่เมีย\" หยึบบาดหนึ่ง ย่อนว่าเหม็นขี่แข่ว อ้ายหน่อ

แปลว่า

--น้องพอลล่าไปแห่กฐินรอบหมู่บ้าน ตากแดดมากก็เลยเป็นลม อ้ายหน่อพาเข้าไปในร่ม จับแขนเขย่ายังไงก็ยังไม่ \"รู้สึกตัว\" อ้ายหน่อก็เลยจะทำการผายปอดแบบเม้าท์ทูเม้าท์ พอเอาปากเข้าไปไกล้ๆ น้องพอลล่า \"รู้สึก\" ปั๊บเลย เพราะว่าเหม็นขี้ฟัน อ้ายหน่อ


แก้ไขข้อมูล


กลับไปยังหน้าหลัก


ใช้เวลาในการประมวลผล 0.0089 วินาที  
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... ภาษาอีสาน วันละคำ