ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
อย่าได้เห็นแก่ได้ของเพิ่นมาถือ มันบ่พอทำทุนอุ่นถงพอมื้อ แปลว่า อย่าได้คิดอยากได้ของของผู้อื่นมาเป็นของตน มันไม่พอจะเป็นทุนให้ชีวิตมีความสุขได้นาน หมายถึง ควรพอใจในสิ่งที่ตนมี อย่าอยากได้ของผู้อื่นมาเป็นของตน

ภาษาอีสาน วันละคำ  

แสดงทั้งหมดครับ
ค้นหาภาษาอีสานความหมายภาษาไทย /ภาษาอีสาน::
เรียนรู้ภาษาอีสาน คำต่อคำ ทั้งหมด คลิ๊กที่นี่ || 10 ข้อมูลที่เข้ามาใหม่ || ดัชนีคำศัพท์

ภาษาอีสาน 10 คำจากข้อมูลทั้งหมด 2151 คำ ดังรายการต่อไปนี้
previous next
คำที่ 141 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอก

ภาษาอีสานคำว่า..ขอก
ความหมายตรงๆ ====>
นอกสุด/ริมนอก/ริมสุด/ข้างนอก/ริมข้าง
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ::จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 23-12-2009 02:55:22

ตัวอย่าง

หยับออกไปนอนขอกๆพู้น
แปลว่า ขยับออกไปนอนข้างนอกโน่น
เป็นคำเก่า..

แก้ไขข้อความ
คำที่ 142 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอแก้ไข คำว่า แซแหล้ เป็น แซแล

ภาษาอีสานคำว่า..ขอแก้ไข คำว่า แซแหล้ เป็น แซแล
ความหมายตรงๆ ====>
..
อ้างอิงจังหวัด :: กาฬสินธุ์
จากคุณ::yongyee
เมื่อวันที่:: 08-08-2007 12:09:54

ตัวอย่าง

..

แก้ไขข้อความ
คำที่ 143 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอขมา

ภาษาอีสานคำว่า..ขอขมา
ความหมายตรงๆ ====>
ขอโทษ ขอโทษจากผู้ใหญ่บางครั่งต้องมีดอกไม้ธูปเทียน
อ้างอิงจังหวัด :: ศรีสะเกษ
จากคุณ::หนหวย
เมื่อวันที่:: 19-08-2009 17:00:24

ตัวอย่าง

\"ยามออกพรรษาพากันไปขอขมาจากพ่อใหญ่แม่ใหญ่เผิ่นจำศีลอยู่ศาลา\"
ลักษญะการขอโทษ ทั้งกาย(กายกรรม) วาจา(วจีกรรม) ใจ(มะโนกรรม)ที่ล่วงเกินทั้งเจตนาและไม่เจตนา ต่อหน้าและลับหลังจะพีธีนี้จะเห็นบ่อยเวลาออกพรรษา ประกอบพานดอกไม้ธูปเทียน หรือบางครั่งเมื่อ พ่อแม่ ปู่ย่า ตายาย หรือญาติผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือเสียชีวิต ลูกหลาน ญาติๆจะขอขมาก่อนเคลื่อนศพออกไปวัดหรือสู่เมรุ

แก้ไขข้อความ
คำที่ 144 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอขะมา

ภาษาอีสานคำว่า..ขอขะมา
ความหมายตรงๆ ====>
ขอโทษ , ขออภัย
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ::กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 22-09-2006 13:01:01

ตัวอย่าง

การ ขอขะมา เป็นการขอโทษ ขออภัย บางครั้ง อาจจะต้องทำเป็นพิธีการ มีการใช้ขัน 5 ขัน 8 มา ขอขะมาด้วย เช่น

บ่าวหน่อ: น้องแพนเค้ก เฮามาเก็บเสื่อผ่า หนีไปอยู่นำกัน เถาะหล่า พ่อ กับแม่ของน้องแพนเค้ก เอิ้นค่าดอง แพงโพด ตั้งว่า 5 แสน อ้ายสิไปหาเงินมาแต่ไส กะด้อกะเดี้ย มาแต่งนาง
น้องแพนเค้ก: คันเฮาเฮ็ดจั่งซั่น อี่พ่อหล่า สิบ่นำเมี่ยน เฮาบ่อ้าย
บ่าวหน่อ: เฮากะพากันหนีไปไกลๆ ไปมีลูกนำกันจักคน ตั้งใจเฮ็ดงาน ตั้งหลักตั้งฐาน แล้วกะจั่งค่อย พาหลานมา \"ขอขะมา\" พ่อ \"ขอขะมา\" แม่ เฮ็ดพิธี \"ขอขะมา ลาโทษ\" เพิ่นเห็นหน้าหลานน้อยแล้ว คงสิใจอ่อนอยู่ดอก
น้องแพนเค้ก: คันอ้ายว่าจั่งซั่น เฮากะไปกันเถาะ แป๊ะ...

แปลว่า

บ่าวหน่อ: น้องแพนเค้กจ๊ะ เรามาเก็บเสื้อเก็บผ้า หนีไปอยู่ด้วยกัน เถอะ พ่อ กับแม่ของน้องแพนเค้ก เรียกสินสอด แพงมากเลย ตั้ง 5 แสน พี่จะไปหาเงินมาจากไหน มากมายก่ายกอง ขนาดนั้น มาเป็นค่าสินสอดแต่งงานกับน้อง
น้องแพนเค้ก: ถ้าเราทำอย่างนั้น คุณพ่อของน้อง จะไม่ตามไปฆ่า พวกเราหรือจ๊ะพี่
บ่าวหน่อ: พวกเราก็หนีไปไกลๆสิ ไปมีลูกด้วยกันสักคน ตั้งใจทำการทำงาน สร้างเนื้อสร้างตัว แล้วค่อย พาหลานมา \"ขอโทษ\" พ่อ \"ขออภัย\" แม่ ทำพิธี \"ขออภัยอย่างเป้นทางการ\" ท่านเห็นหน้าหลานน้อยแล้ว คงใจอ่อนให้อภัยพวกเรา
น้องแพนเค้ก: ถ้าพี่ว่าอย่างนั้น เราก็ไปกันเถอะ แป๊ะ...

เหอ เหอ บ่าวหน่อ อย่าสะไปซวน น้องเขาอีหลีเด้อหละ...

แก้ไขข้อความ
คำที่ 145 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ของ,แม่ของ

ภาษาอีสานคำว่า..ของ,แม่ของ
ความหมายตรงๆ ====>
แม่น้ำโขง
อ้างอิงจังหวัด :: นครพนม
จากคุณ::Bumpkin
เมื่อวันที่:: 09-05-2008 11:00:32

ตัวอย่าง

ถึงไกลกันคนละฝั่ง/ของ/ ต่างหมายปรองดองมุ่งหวังทั้งสองจนได้

แก้ไขข้อความ
คำที่ 146 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ของต้อน

ภาษาอีสานคำว่า..ของต้อน
ความหมายตรงๆ ====>
ของฝาก ต้อน ความหมายคือ เอาของมาฝาก อีกความหมายหนึ่งคือ อุปกรณ์เครื่องมือดักปลาขนาดใหญ่ อยู่ประจำที่เคลื่อนย้ายไปได้ อ
อ้างอิงจังหวัด :: มุกดาหาร
จากคุณ::จารย์ใหญ่
เมื่อวันที่:: 11-01-2012 07:27:46

ตัวอย่าง

แก้ไขข้อความ
คำที่ 147 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข้องลอย

ภาษาอีสานคำว่า..ข้องลอย
ความหมายตรงๆ ====>
เป็นพาชนะใส่ปลาจักสานด้วยไม้ไผ่มีรูปร่างคล้ายๆเป็ด
อ้างอิงจังหวัด :: สุรินทร์
จากคุณ::พ่อใหญ่หนู
เมื่อวันที่:: 27-03-2009 13:05:29

ตัวอย่าง

เป็นพาชนะใส่ปลาจักสานด้วยไม้ไผ่มีรูปร่างคล้ายๆนกเป็ดน้ำ มีลำโสนหมัดติดรอบๆ ข้องลอย หรือ ตะข้อง ก็เรียก ที่จับจะทำเป็นลายกนก หรือรูปพญานาค แล้วแต่ช่างที่ทำ มีเชื่อกผูกติดเอว เวลาคนทอดแห หรือ หาปลา ตามห้วย หนอง คลอง บึง ลำโสนจะทำให้ \"ตะข้อง\" มันลอยน้ำไปตามก้นคนทอดแหหาปลา อีสานจึงเรียกว่า \"ข้องลอย\" ครับผม

แก้ไขข้อความ
คำที่ 148 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ข่อง

ภาษาอีสานคำว่า..ข่อง
ความหมายตรงๆ ====>
1.ภาชนะสำหรับใส่ปลา 2. เกี่ยว หรือ สะดุด
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ::กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 21-07-2006 12:15:57

ตัวอย่าง

1. ข่อง ที่แปลว่า ภาชนะอย่างหนึ่งที่ใช้ใส่ปลา เวลาไปหาปลา ในภาษาไทยอาจเรียกว่า ข้อง

2.ข่อง ในความหมายว่า เกี่ยว แต่ไม่ใช่เก็บเกี่ยว นะ เป็นการ เกี่ยว หรือ สะดุด เช่น

-เวลาไปหาเก็บเห็ดอยู่ในโคก ให่เจ้าย่างระวังๆแหน่เด้อ เดี๋ยวขาสิ \"ข่อง\" เคียไม้ ล้มปากคาบขี่ดินเด้
-แปลว่า เวลาไปหาเก็บเห็ดในป่า ให้เดินระมัดระวังหน่อยนะ เดี๋ยวจะขาจะไป \"เกี่ยว\" เถาวัลย์ ล้มปากแตกนะ

หรือ

-มื่อนั่นบ่าวหน่อลาวเมาเหล่าหลาย ย่างเซไปเซมา ขา \"ข่อง\" กัน ล้มหัวสักตกน้ำ ต้าม
-แปลว่า วันนั้นบ่าวหน่อ แกเมาสุราอย่างหนัก เดินเซไปเซมา \"สะดุด\" ขาตัวเอง ล้มหัวคะมำ ตกน้ำ ตู้ม

สั่นดอก

แก้ไขข้อความ
คำที่ 149 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอแซมคำของคุณ อีเกียแดง

ภาษาอีสานคำว่า..ขอแซมคำของคุณ อีเกียแดง
ความหมายตรงๆ ====>
หันกุ่นหลุ่น หันกิ่นหลิ่น หลงส่น
อ้างอิงจังหวัด :: ขอนแก่น
จากคุณ::ดอกเตอร์ แป้ป
เมื่อวันที่:: 22-07-2012 22:56:33

ตัวอย่าง

พ่อใหญ่อีเกียแดงเราเมาเหล้า ย่างเมือบ้าน ย้อนความเมาโลดล้มลง กลิ้งกุ่นหลุ่นๆๆไป (อันนี้แปลในโตเด้อ) พอฮอดเฮือน ย้านแม่เด็กน้อยด่า พยายามย่างให้ตรง ย้อนความเมา เฮ็ดให้เราเซ หมุนกิ่นหลิ่นๆๆไป ล้มพับอยู่หน้าเฮือน เมียเราเห็น ฮ้องด่าเราว่า ไสว่าสิไปประซุม บ่มีเหล้ากิน ปาดโท..มาเซียงส่น คักแท้ ปาดๆๆ เจ้าว่าค่อยสิ หลงส่นเจ้าตี้ วั่นดอก ว้า.

แก้ไขข้อความ
คำที่ 150 ภาษาอีสานวันนี้ขอเสนอคำว่า ขอด

ภาษาอีสานคำว่า..ขอด
ความหมายตรงๆ ====>
มัดให้เป็นปม
อ้างอิงจังหวัด :: มหาสารคาม
จากคุณ::กระบี่โลหิต
เมื่อวันที่:: 26-08-2006 23:04:17

ตัวอย่าง

ขอด ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงแห้งขอดนะ แต่หมายถึงการม้วนเข้ามามัดให้เป็นปม เช่น

-ยามพ่อใหญ่บัติเป่าลูกโป่งให้ลูกเล่น ลาวหายางมามัดปากลูกโป่งบ่ได้ ลาวกะเลยใช้วิธีหยืดลูกโป่ง \"ขอด\" ปากเอาเลย ง่ายดี

แปลว่า

-เวลาที่คุณตาบัติแกเป่าลูกโป่งให้ลูกเล่น แกหายางสะติ๊กมามัดปากลูกโป่งไม่เจอ แกก็เลยใช้วิธียืดลูกโป่งออกแล้วก็ \"ผูกมัดให้เป็นปม\" เอาเลย ง่ายดี

พะนะ

แก้ไขข้อความ
แสดงผลหน้า [1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][41][42][43][44][45][46][47][48][49][50][51][52][53][54][55][56][57][58][59][60][61][62][63][64][65][66][67][68][69][70][71][72][73][74][75][76][77][78][79][80][81][82][83][84][85][86][87][88][89][90][91][92][93][94][95][96][97][98][99][100][101][102][103][104][105][106][107][108][109][110][111][112][113][114][115][116][117][118][119][120][121][122][123][124][125][126][127][128][129][130][131][132][133][134][135][136][137][138][139][140][141][142][143][144][145][146][147][148][149][150][151][152][153][154][155][156][157][158][159][160][161][162][163][164][165][166][167][168][169][170][171][172][173][174][175][176][177][178][179][180][181][182][183][184][185][186][187][188][189][190][191][192][193][194][195][196][197][198][199][200][201][202][203][204][205][206][207][208][209][210][211][212][213][214][215][216] เหมิดแล้วเด้อ


ใช้เวลาในการประมวลผล 0.0188 วินาที
เขียนภาษาอีสานมื้อละคำเพิ่มหม่องนี่เด้อ
 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... ภาษาอีสาน วันละคำ