ผญา คติสอนใจประจำวันที่ 26 เมษายน 2568:: อ่านผญา 
บัวอาศัยเซิ่งน้ำปลาเพิ่งวังตม ไพร่กับนายเพิ่งกันโดยด้าม แปลว่า ไพร่กับนาย ต่างก็ต้องพึ่งพาอาศัยกัน เหมือน บัว ปลา ตม และน้ำ ต่างอาศัยกันและกัน หมายถึง พึงช่วยเหลือเกื้อกูลกันและกันอยู่เสมอ

การฟ้อนรำพื้นบ้านอีสาน  

เรือมกะโน๊บติงตอง(ระบำตั๊กแตนตำข้าว) (ฟ้อนรำพื้นบ้านอีสาน---อีสานจุฬาฯ)
การฟ้อนรำอีสานใต้

  หน้าก่อน หน้าถัดไป
เรือมกะโน๊บติงตอง(ระบำตั๊กแตนตำข้าว)

เรือมกะโน๊บติงตอง(ระบำตั๊กแตนตำข้าว)

เป็นการแสดงพื้นเมืองชาวไทเขมรในจังหวัดสุรินทร์ คำว่า กะโน๊บติงตอง เป็นภาษาท้องถิ่นของชาวไทเขมร หมายถึง ตั๊กแตนตำข้าว เรือมกะโน๊บติงตอง ของอีสานใต้เป็นการละเล่นที่มีความสนุกสนาน ด้วยลีลาที่เลียนแบบมาจากลีลาการขยับตัวและการกระโดดของตั๊กแตน ซึ่งการแสดงชุดนี้ต้องใช้การเคลื่อนไหวส่วนต่างๆของร่างกายทุกส่วน

  กะโน้บติงตอง เป็นภาษาเขมรแปลว่า  ตั๊กแตนตำข้าว เป็นการละเล่นที่เลียนแบบลีลาท่าทางการเคลื่อนไหวของตั๊กแตนตำข้าว มีจังหวะลีลาที่สนุกสนานเร้าใจ จึงทำให้การเล่นกะโน้บติงตองเป็นที่นิยมทั่วไปทั้งในแถบอีสานใต้และแถบจังหวัดใกล้เคียง


เรือมกะโน๊บติงตอง(ระบำตั๊กแตนตำข้าว)


ประวัติความเป็นมา  
เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2490 นายเต็น  ตระกาลดี ได้เดินทางเข้าไปในประเทศกัมพูชาและในขณะที่หยุดพักเหนื่อยนายเต็น ได้มองเห็นตั๊กแตนตำข้าวกำลังเกี้ยวพาราสีกันและผสมพันธุ์กันอยู่เฝ้าดูลีลาของตักแตนคู่นั้นด้วยความประทับใจ  เมื่อนายเต็นเดินทางมาถึงบ้าน จึงเกิดความคิดว่าถ้านำเอาลีลาการเต้นของตักแตนตำข้าวมาดัดแปลงและเต้นให้คนดูก็ดี จึงนำแนวคินนี้มาเล่าให้ นายเหือน ตรงศูนย์ดี  ซึ่งเป็นหัวหน้าคณะกันตรึมที่เล่นอยู่ในหมู่บ้านรำเบอะ และหมู่บ้านใกล้เคียงนั้น  ในแถบตำบลไพล  อำเภอปราสาท เมื่อไปเล่นที่ไหนเวลา ต้องการให้เกิดความสนุกสนานนั้น  จนการเต้นตั๊กแตนตำข้าวแป็นที่รู้จักและได้รับควานนิยมอย่างแพร่หลายในเวลาต่อมา

ดนตรี  ประกอบด้วยเครื่องดนตรี ดังนี้
                     กลองโทน    ๒ใบ(สก็วล)
                     ปี่ใน           ๑ เลา(ปี่สลัย)
                     ซอด้วง       ๑ ตัว
                     ซออู้          ๑ ตัว
                     ฉิ่ง            ๑  ตัว

การบรรเลง นิยมใช้วงมโหรีอีสานใต้ หรือวงกันตรึม ส่วนบทร้องที่ใช้ประกอบการแสดงนั้นไม่ได้จำกัดว่าจะต้องมีเนื้อหาอย่างไร จะขึ้นอยู่กับผู้ร้องว่าจะร้องในเนื้อเรื่องใดทั้งนี้เพราะมักจะด้นกลอนสด บางครั้งก็ร้องเข้ากับงานที่แสดง ส่วนใหญ่จะมีเนื้อหาเชิงเกี้ยวพาราสีหรือตัดพ้อกันระหว่างชายหญิง

การแสดงเรือมกะโน๊บติงตองต้องแสดงร่วมกันเป็นหมู่โดยจะแบ่งออกเป็นฝ่ายชายและฝ่ายหญิง สมมุติให้เป็นตั๊กแตนตัวเมียและตัวผู้  หากว่ามีการมีการแสดงเป็นกลุ่มมากคน ก็ยิ่งเพิ่มความสนุกสนานยิ่งขึ้น
การแต่งกาย จะแต่งกายเลียนแบบตัวตั๊กแตนคือเป็นชุดสีเขียวสวมทั้งตัว มีลักษณะการตกแต่งเสื้อให้คล้ายตัวตั๊กแตน สวมหน้ากากศีรษะตั๊กแตน มีปีก 1 คู่ ผู้แสดงเป็นตั๊กแตนตัวเมียจะมีกระโปรงด้วย



ขอขอบคุณอ้ายโอ๊ต (อดิศักดิ์ สาศิริ) เอื้อเฟื้อข้อมูลและภาพ
  หน้าก่อน หน้าถัดไป
 
Creative Commons License

ชมรมอีสานจุฬาฯ... การฟ้อนรำพื้นบ้านอีสาน