แคนเจ็ด

แคนเจ็ด ประกอบด้วยลูกแคน 7 คู่ (14 ลูก) จัดเรียงเข้าอยู่ในเต้าเป็นสองแพ ซ้ายขวา แพละ7ลูก มีระบบเสียงอยู่ในมาตราไดอะโทนิค (Diatonic scale) เรียงระดับจากต่ำไปสูง 7 เสียง คือ ลา ที โด เร มี ฟา ซอล แต่ละเสียงมีคู่เสียงเป็นคู่แปดเฟอร์เฟคท์ หรือคู่เสียงอ็อคเทฟ ยกเว้นเสียง ซอล เป็นเสียงคู่ 1เปอร์เฟคท์ หรือเสียงคู่ยูนิซัน (unison) คือเป็นเสียงคู่ในระดับเสียงเดียวกัน แคนเจ็ด จึงมีสองช่วงทบเสียง ( 2 octaves) เรียงระดับจากต่ำไปสูงได้ 13 เสียง คือ ลา ที โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โด เร มี ฟา (และซอลระดับเดิม) ทำให้แคนเจ็ดเหมาะสำหรับใช้บรรเลงทำนองใน 6 บันไดเสียง คือ บันไดโทนิค (tonic) บันได dominant และบันได subdominant ทั้งทางเมเจอร์ และทางไมเนอร์ ตัวอย่างเช่น สมมติแคนเจ็ดเต้าหนึ่งถูกประดิษฐ์ขึ้นให้เสียงโป้ซ้าย (ซึ่งคือโด) ตรงกับ เสียง C ของเปียโน หรือคีย์บอร์ด แคนเจ็ดเต้านั้น สามารถบรรเลงทำนองได้ในบันไดเสียง ดังนี้

1.  บันได tonic ทาง Major ซึ่งก็คือ C Major

2.  บันได tonic ทาง Minor ซึ่งก็คือ A Minor

3.  บันได dominant ทาง Major ซึ่งก็คือ G Major

4.  บันได dominant ทาง Minor ซึ่งก็คือ E Minor

5.  บันได subdominant ทาง Major ซึ่งก็คือ F Major

6.  บันได subdominant ทาง Minor ซึ่งก็คือ D Minor

แต่ถ้าเสียงโป้ซ้ายของแคนเจ็ด ตรงกับระดับของโน้ตเสียงอื่น ๆ ของเปียโน แคนเจ็ดเต้านั้นๆ ก็ยังคงบรรเลงได้ใน 6 บันไดเสียงเช่นเดิม แต่ชื่อบันไดเสียง ต้องเลื่อนไปตามเสียงโป้ซ้าย (ของแคนเต้านั้น) อันเป็นเสียงโทนิค เช่น ถ้าเสียงโป้ซ้าย (ของแคนเต้านั้น) ตรงกับ เสียง G ของเปียโน แคนเจ็ดเต้านั้น ก็จะบรรเลงทำนองในบันไดเสียง ดังนี้

1.  บันได tonic ทาง Major ซึ่งก็คือ G Major

2.  บันได tonic ทาง Minor ซึ่งก็คือ E Minor

3.  บันได dominant ทาง Major ซึ่งก็คือ C Major

4.  บันได dominant ทาง Minor ซึ่งก็คือ A Minor

5.  บันได subdominant ทาง Major ซึ่งก็คือ D Major

6.  บันได subdominant ทาง Minor ซึ่งก็คือ B Minor

ดังนั้น เมื่อผู้ใช้แคนจะซื้อแคนเจ็ด ต้องเลือกซื้อเอาแคนเจ็ด ที่มีบันไดเสียงตรงตามที่ตนต้องการใช้งาน และต้องนำเครื่องดนตรีที่มีเสียงระดับเสียงมาตรฐาน ไปเทียบเสียงกับแคนด้วย

อย่างไรก็ตาม แม้แคนลูกที่1แพซ้ายมือ หรือเสียงโป้ซ้าย จะตรงกับเสียงอื่นที่ไม่ใช่เสียง “โด” ช่างทำแคนหรือหมอแคน ก็ยังเรียกลูกนั้นว่า โด อยู่เหมือนเดิม (แม้จะเป็นเสียงโดที่ไม่ตรงกับโดของเปียโนก็ตาม)